9 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
FAİK SABRÎ DURAN ORTA ATLAS Beîinci tabı çıkmıştır. KANAAT KİTABEVİ umhuri 17 HCÎ Vll SflVI '. 5 9 2 7 İSTANBUL CAĞALOÛLU YEDIGUN Bugün en zengin sayılanndan birini çıkardı. Bugünkü sayısında: Falih Rıfkı, Hüseyin ya ve Selim Nüzhefin nefistJnaİHJelerini okuya Telgraf *• mektub adresi: Cumburiyet, Istanbul Posta kutustt Istanbul No 246 Telelon: Basmuharrlr: 22366. Tahnr heyeti: 2429& Idar* ve matbaa kıamı: 24299 24290 Pazar 9 Şubat J 941 YEDİG Kuleli askerî lisesinde parlak bir tören yapıldı Genclerimiz bir ağızdan tstiklâl marşt söylüyorlar ve mezunlara Korgeneral îshak Avni diplomalarım veriyor Şimalî ve şarkî Af rikadan sonra Anlaşılıyor ki avlanmadan postu taksim edilen av, avcıian sürprizlerle saşırtan çalâk ve atik hareketlerle yalnız onlan değil, biitiin dünyayı mes'ud hayretlere düşürmektedir. Yüzlerce güzide gence dün diplomaları verildi Kulell Askerî lisesinden mezun olan genclere, dün merasimle diploma ve mükâfatları tevzi edilmiştir. Bu münasebetle mektebde hususi bir tören tertib edlimlş ve törende İstanbul Kumandanı Korgeneral İshak Avni, Askerî Okullar müdürleri ve dlğer bir çok zevat hazır bulunmuşlardır. Törene mekteb mızıkasımn çaldığı İstiklâl marşiie başlanmış ve i.ıarşı Mekteb müdürü kurmây albay Ekrem Atasalın talebeye karşı irad ettiği hitabe takib eylemiştir. Ekrem Atasal, Kulell liaeslni biürerek bir kaç güne kadar Harblyeye iltihak edecek olan gencleri tebrik ettikten sonra ezcümle demiştir ki: < Bugün, lise tahsillnin son yaprağıru kapatıyor ve subaylık sınıfına girlyorsunuz. Siz, bir askerî talebe olarak geliştirmeğe çalıştığınız bir çok güzel vasıfları Harbiye ta(Arkası sahife 5 sütun 6 da) O ki aydanberi Ingiliz İmparatorluk II ordulannın şimalî ve şarkî Afrikada II yapmakta olduğu fevkalâde muvaffakiyetli hareketler, Bingazinin dünyayı hayrette bırakan bir sürpriz sür'atile Işgalinde son k e m a 1 haddini buldu, ve şimdiye kadar nümnnelerini yalnız Alraan ordulannın bazı harekeılcriııde gordüğümüz yüdırım harbinin çok ileri bir rokor şeklini gostermiş oldu. Libyanın baştanbaşa işgali yalnız Mısıra ve Süveyş kanalına müteveccih isülâ tehlikesini bertaraf etmis olmakla kalmıyor. İstihsal olunan netice barbin nm|imî vaziyeti üzerinde derin tesirler yapacak mahiyettedir. '• Bunun için Mısırı ve Süveysi hedef tutan Italyan askerî haıeketleri, Almanjanın Büjük Britanyayı isülâ teşebbusi İngiltere İmparatorluğu büyük erkânıharbiye reisi General Dill le birlikte yürbyecek şümullü bir sefer balinde başlamıs olduğunu hatırlamağa ihtiyac vardır. Bir zamanda, ki Fransa aradan çıknuş olmak basebile Ingiliz kuvvetleri hem anavatanda zayıf, hem şimalî Afrikada çok noksandı. Harbın dfnokrasi cephesinde İngiltereyi yapayalnız bırakan Fransız yıkılışı, hususile ilk günlerinde bu memleketi hemen her tarafla derin b o ş l u k l a r l a karçılaştırmıştı. Bu sahalardan biri de Mısır ve Süveyş taraflan idi ki umumi heyeti bakımmdan ortaya bütün ciddiyetile Akdeniz ve Yakınşark meselelerini koymuş bulunuyordu. Fransanın hatıra gelmiyen jıkıhşı henüz gelip çatınadığı siralarda şimalî Afrikada ve Yakınşarkta harbin tahmil ettiği vazifelerin mühimleri bu devlelin kuvvetlerine ınevdu gibiydi. Q aradan çıkınca bu lıavalideki vaziyetin tutulması tamamen ve yalnız İngiltereye teveccüh etti, ve İngiltere hemen hemen herşeyi yeniden yaparcasına gayret hamleleri göstererek artık tekbaşına kendisine teveccüh eden rorluklan yenmek ve noksanlan tamlaKütle halinde tayyareler. mak mecburiyetile karşı karşıya bulundu le, paraşütçülerle baskın, WAWEL DÎYOR Kî: Almanların Tunusu işgaline etmiyeceğir! Amiral Darlan da.. Almanlar daha da fazyik ederlerse Fransız donanmasını batıracağını bildirdi! İngUiz ordusunun yeni hedefini teskil etmesi muhtemel bolunan TrablusgarH şehrinden bir manzara ve Bingazi Trablus mıntakasıru gösterir harita Trablusgarba doğru! İngiüz ordusu Bingaziden ötede ilerliyor! Grazianinin maavini. ordu ve kolordu kumandanlarile mühim miktarda kıtaat esir edildi Kahire 8 (a.a.) İngiliz umumî karargâhının teblıği: Trablusta Bıngazinin cenubunda memnuniyet verici bir şekilde harekât devam etmektedir. Eritrede Keren mıntakasmda tazyikimız şiddetlenmektedir. Daha cenubda [Arkası sahife 5, sütun 5 te] a Vlchy hükâmeti Hariciye Nazın M. Flândin İngiltere taarruzu bckliyorî Ege'de seylâb M. Flandin Bütün ovalar dün istiff aya sular altlnda mecbur oldu Laval; Mareşalın sandalyesiz nazırlık teklifini reddetti Paristeki parti tehdidlere devam ediyor ' ^ Bulgar Hariciye Nazırı M. Popof İmparatorluk Basku Manisa ve Akhimandanı orduya bir sarda dün birçok hitabede bulundu köyleri sular bastı «Adamızın müdafaası vaİzmir 8 (Telefonla) Bugün haaçmıstır. Sabahtanberi yağmur düşmemiştir. Fakat, herşeyin başındadır» yaemurlarm nehirlerdünkü şiddetllrruntakasın daki v ^ menletesirleri devamdadır. Mene Ivlanisa arasmda sular gene yükselmiştir. Bu sebeble İzmirden Bandırma ve Afyona doğrudan doğruya gene tren işlememekte, muvaT sala İzmirden Manisaya kadar kam muvaffak olunmazsa zeyonla temin olunmaktadır. hirli gaz kullanılacakmif Köpnüerin yıkılmasından dolayı Londra 8 (a.a.) İmparatorluk genel Tire lle henüz muvasala temin edikuîiray başkanı General Dill bugün bir lememiştir. Yarın ilk defa olarak aktarma suretile Nazilliye kadar bir isti'.â ihtimalinden bahsetmiştir. General Dill, Kanada kıt'alarına hitab tren tahrik edüecektir. Bugün İzmirden hareket eden tren ancak ederek şöyle demistir: fArkası sahife 5 sütun 1 dei « Almanların Büyük Britanyanın istilâsına teşebbüs mecburiyetinde kalaArkası sahife 5. sütun 2 de] Bulgar Nazırları teyid ettiler Fransız filosunu müdafaada çok azimkâr görünen Amiral Darlan Hatırlamak yerinde olur ki o zaman İneiltere için şimalde Manş denizinin su fasılası gibi şimalî Afrikada da Grariani ordularına karşı susuz çölün kum fasılan. zaman kazandıracak baj'ıca istinad noktalan gibi görünüyordu. Ve gene batırlatmalıHır ki İtalyan knvvetlerinin IMısın hedef tutan t e h d i dI e r i yalnız Libya cephesin'fen geliyor YUNUS NAÖI [Artcası sahife 5, sütan 1 dei Yeni romanımız ALMAN TAZYÎKİLE Rumanyada benzin istihsalâtı tahdid edildi ANKARA Radyo Gazetesi Rumanyadan oldukça şayani hayret bir haber gelmiştir. Bu habere gore, Rumanya İktısadi Koordinasyon Nezareti, Rumanyada benzin istihlâkıni tahdid etmiştir. Rumanyanın petrol İstihsalâtı yerli ihtiyaclara kifayet ettiğine nazaran, bu karar haricî ihtiyaclar ve haricî tesirie yapılmıştır. Bu şerait altmda, Almanyanm cenuba doğru muhtemel bir yürüyüş halinde Rumanyadaki petrol kuyularının bombardıman edilece ğine göre, Almanların şimdiden benzin stok etmeğe başladıkları ve bu sebebden Rumanyada 'benzin istihlâkinın tahdid edîldiği zannediliyor. Bükreş 8 (a.a.) Rumanya ekonomik koordinasyan nezareti, Rumanyada benzin sarliyatım tahdid Londra 8 (a.a.) Londrada söylendiGeneral Weygand'ınt Bu ğine gore, Bıngazinin Ingilizler tarafındaîi zaptı ve bu hareketin akisleri, Gezerte'nin teslim edilmiye. neral Weygand'ın vaziyet almasıru inceğine dair sözleri Fransa tac eden sebeblerden biridir. General Weygand bütün şimalî Fransız Afrikada tasvible karşılandı smın şefi sıfatıle umumî karargâbjndan radyoda yaptığı beyanatla bu vaziyeti izah etmiştir. Paris 8 (a.a.) <D.N.B > Amiral General bu beyanatında, Hitler'in Darlan'ın dün Laval Ue iki mülâkat yaptığı öğrenilmiştir. Amiral Darlan bu İtalyanlara yardım edebilmesi için hiç sabah saat sekizde Vişiye muvasalat bir vesile ile Tunusa kuvvet çıkarmasına ve ne de mühim bir bahrî üs olan etmiştir. Bizerteyi ve Tunusu kullanmasuıa müDarlan Vichy'de saade etmiyeceğini bildirmiştir. Aşikâr Vişi 8 (a.a.) Amiral Daılan Vişiye olarak Vişi hükumetinden ilham alan gelir gelmez devlet reisi Mareşal Pe Amiral Darlan'a atfezilen beyanat buntenle uzun müddet görüjmü^tür. dan daha mühimdir. Amiral beyanatında «Fransız filnsunun Almanyaya teslim Flanden istifa etti ed^lmesine müsaade etmiyeceğini» söyCenevre 8 (a.a.) «D.N.B.» Vişi lemiştir. resmî mahfillerinden bildirildinğe göre Bunlar. bundan bir kaç saat evvel Hariciye Nazırı Flanden bu akşam istifa etmiştir. Mareşal, bu ^tifayı ka Londra ys gelen haberleri teyid etmektedir. Bu haberler en fena şartlar bahis bul etmiştir. mevzuu olduğu takdirde Amiral DarfArkası sahife 5 sütun 6 dal lan'ın Fransız donanmasını batıracağını FArkası sahife 5 sütun 7 del Mevcud haricî siyaset ve komşularla münase bat değiştirilmiyecek Sofya 8 (a.a.) D. N. B. Bütün kabine ezasının iştirakile dün akdedilen içtimada Hariciye Nacın Popof, Bulgaristarun dış siyasetinden ve bilhassa Bulgaristarun komşu memle ketlerle münasebetlerinden bahsetmiş tir. Bu içtima hakkında neşredilen tebliğ, kabine ekseriyetinin Hariciye Nazırınıc beyariatile tamamen hemfikir olduğunu bildirmektedir. I HARB VAZİYETİ Bingazi zaferi büyük neticeler doğuracaktır îngîltz ordusanun Trablusgarbt da İtalyanlardan ta. mamen temizlemesi ihtimal dahilindedir. Ali Şir Nevainin 500 üncü yıldönümü Başvekil Filof da bir hitabede bulunarsk resmî tebliğde bildirdiği veçhile hükumetin iç siyasetini değiştirmiye ceğini beyan etmiş ve halkın ihtiyacları nazarı itibare alınarak bazı kanun lâyi Libya cephesinde: halarının Sobranya meclisine tevdi ediBıngazinin zaptma dair gelen tafsilâl, leceğini bildirmiştir. Ingilİ7İerin burada, düşmana mükemmet bir darbe indirdiklerini göstenyor. Bir Sivfl seferberlik kanunu zırhlı teşekkül 30 saatte 250 kilometre Sofya 8 (a.a.) Stefani ajansından: kateden bir cebri yürüyüşten sonra, yılMeb'usan meclisi, sivil seferberlik djnm harbi fikrini ortaya atoıış olaıj kanununu tadil eden projeyi tasvib et İtalyanlara ve bunu Polonya ve Fransal Arkası sahife S, sütun 3 tel miştir. Birkac söz Yazan: Çev'ren: Türk Dil Kurumu genel Sekreterliğinden bildirilmiştir: Bugün, büyük Türk dil, edebıyat ve devlet adamlarından Ali Şir Nevai'nin doğumunun beş yüzüncü yıldönun.ü dür. Cağatay dil ve ed«biyatının en değerli varlıklarmı kalemine borclu ol duğumuz Nevaî, Heratta Hüseyin Baykaranın veziri olarak hükumet başında da bulunmuş bir Türk büyüğüdür. Ingilizlerin gezinti yeri l karnaval mevsiminde Nis'e gelirler ve sabah akşam aperitif saatlerinden evvel Kordonu bir baştan bir başa dolaşırlarmış. Nis'te, bu şekilde keyifli bir hayat süren İngiliz artık kaimamış olsa gerektir. Onlar şimdi Akdenizin Afrika kıyılannda, daha hararetli bir güneş altında, daha uzun bir gezintiye çıkmış görünüyorlar. Bununla beraber 260 kilometrelik bir mesafeyi bir haftada al « dıklarına göre bu gezintinin kendilerine vaktile Nis'te alışmış olduklan Kordon yürüyüşlerinden daha büyük bir yorgunluk vermediği de anlaşıfıyor. Adına Afrika muharebesi dediğirrtiz bu son hâdise, Bingazininde zaptmdan sonra artık mizah hududımu da aşan katıitıcı bir mahiyet aldı. Italyanlann Mare nostrum (bizim deniz) dedikleri ve üzerinde *»çoktanberi görünmedikleri AkrîS&ze Ingilizler promenade des Anglais di yorlarmış. Şimdi Afrika sahille rinde de bu gezinti yerinin yeni nhtımını yapıyorlar galiba! Somerset Maugham Hamdi Yaroğlu Büyük edebî macera romanı Bugün 4 üncü sahifede Fransanın Akdeniz kıyılannda bir pırlanta ışığile parıldayan Nis şenri, bütün şöhretini bir rıhtıma borçludur. Izmirimizin Kordonunu andıran bu rıhtım, altı yedi kilo metre uzunluğundadır ve koyu takiben şehri boydan boya dolaşır. Oraları dolduran lüks ve kibar o[Arkası sahife 5 sütun 4 te") tellerin esaslı müşterileri Ingiliz'.ere izafeten, Fransızlar Kordona, Promenade des Anglais (Ingilizlerin Büyük Türk şairinin ha gezinti yeri) <3emişler. Sisli ve kasvetli havadan sıkılan yatına dair makale bugün Londralılar, yağmur ve buîuttan 3 üncü sahifemizdedir. hiizün duyan îskoçyalılar, bilhassa N.
