9 Aralık 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yeni Gazete Siyasî, milliyetçi sabah gazetes"' Çıkaranlar t Orhan SeyfiYusuf Ziya En doğru haberler, en güzel yazılar Sayısı O kuruş PEK YAKINDA ÇIKIYOB. u m h u ri yel 17 nci vıl savK 5868 ÎSTANBUL CAĞALOĞLU • mektub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: istanbuL No. 246 e PâZâPtBSİ 9 BİrİnCİkânUİI I 9 4 0 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Zevile, Merakla Okuyacakiiraz Eller Yukarj Bugün çıktı. Size bütün hafta bos vakitlerinizi^^'*" en canlı arkadası olacak T "" Bütün müvezzilerden araymi? Her yerde « 6 • kuruş j Isveçten gelen Gür ses « Eğer bu gayretlerin bütiin rnilletlere daha iyi yaşama şartlan temin edecek olan daha îyi bir dünya vücude getirmekten ibaret gayelerine erişmek lâzım geliyorsa herkesin hususî ve hodbin menfaatlerini umumî menfaate tabi kılmaları lâzımdır.» eni nizam muammasına karşı sojlenecek sozlerin en doğıu ve en guzelini en kat'î ifadesile Ibveç Basvekili M. Hanson sojledi. Hakikatte Ingıliz cephesi dahi bu harbden sonra A\rupaja verüecek yenı bir nızamdan bahsetmektedir. Ancak bu cephenin jeni nizamı milletlerin huırijel ve istiklâllerine hurnıet esasına dajanır \e bu esasa muhalif olan cebir ve tahakkum iddialarına muarızdır. İN'ormalin nıumkun olabildiği derecelerde daha iyi olarak idamcsindcn ibaret olan bu telakkide bir fe\kalâdelik olmamasuıa mııkabil milner devletlcri kendi anladıkları şekilde tathik mevkiine koymak istedikleri jcni nizamı kendilerine mahsus bir shaset olarak jıwutmek gajretini güduyorlar. Onlarm anladıkları ve istedikleri jeni ni/am nedir? | Bıınu doğru olarak bilmiyoruz. Çunku jeni ni/am da\asile ortalığı velveleje veren mıh\er de\letleri bunu şimdije kadar sarahatle iiade etmekten çekinınıslerdir. Galiba uzun asırlar iıuüdadınca kazanılmış hurrijet ve istiklâllere darbe indirmek mahiyetinin doğuracağı aksulamcllcri hesab ederek. Bu bakımdan dijebiliriz ki son zamanlarda üçüzlu pakta ve dolajısile jeni nizama iltihak eden bazı memleketler dahi bu jeni nizamın ne olduğunu bilmemektedirler. Oııların hareketleri sadece günlerini gün edecek sijasî manevralardan ibaretlir. . İntihara benzhen bu hareketler bize şimdilik keçeji sudan çıkaralım da sonrasına Allah kerim dijen bir tcvekkül ifade edijor. Ingiliz soğukkanlılığına guzcl bir nümune : Alman taj'yarelerinin bir bombardımanını müteakıb, Londralılar jıkılan bir evin harabesi üzerinde kah\e içijorlar SOVYET RUSYA'DA General Stern Uzakşark kumandam oldu General Popof «icabında her düşmanı yenmeğe hazırız» diyor HAVALARDA FAALİYET Almanlar Bristol'ü İngilizler de Doseldorf'u bombardıman ettiler Londra 8 (a a.) Alman hava kuvvetleri dun gece de hücumlarını Brıstol uzerınde teksıf etmişlerdir. Memleketın sair kısımlarna yapılan hucumlar ehemmıyetsiz olmuştur. Londrada verilen tehlıke işareti son zamanlardakı alarmların en kısası olmuştur. Bristol'a karşı vapılan akın birkaç saat surmuştur. Ilk üç çeyrekte bomba atılmamışsa da duşman tayyarelen daha sık gelmeğe başlayarak evvelâ yangm bombaları sonra da yüksek infılâk kudretli bombelar vağdırmışlardır. Tavysre defi bataryalarının açtığı a*eş bu mmtakada vapılan baraj ateşlerının en şıddethsı olmuştur. Bir hasteneve, bir kıliseye ve bir sinemava isabetler vaki olmuş, muteaddıd evler yıkılmıştır Hastanenin butun [Arkası sahife 5, sütun 3 te] Millı Şefimiz dün at yarışlarını takib ettiler Ankara 8 (Telefonla) Sonbahar at koşularuun 11 inci haftası bu gun ipodromda yapıldı. Cumhur Reisimiz Millî Şef İsmet İnönü de ipodromu şereflendirerek yanşlan takib eıti. Millî Şefimiz. ipodroma gelişleıinde olduğu ffibi ayrılırken de halk tarafından şiddetle alkışlandılar. | Neden öjle olsun, madenıki mihveı devletlerinin jeni nizamı doğru olarak bilinmijor, belki o hakikatte iji bir şejdir \c jeni nizama iltihak edenler de bu ijiliği anlanuşlardır denilebilir. Hajır, jeni nizamın onu ortaja kojan buj u k devletlerden başkaları için fena bir şey olduğu hakkındaki kanaat umumidır. üogrudan doğruja ifade olunmaraı? olmakla beraber jeni nizamın onu ter\ic eden büjuk devletler hesabına kuGeneral Popoffçuk milletler alejhine hürriyet ve u>tiklâlleri hemen henıen sıfıra indirmek Moskova 8 (a.a.) Röyter ajansı esasına dajandığında hiç şuphe kalma bıMırıyor: mıstır. Orgeneral Grigori Stern, Uzakşark Zaten bu hakikati akdolunan üçuzlü taki kıtaat kumandanlığına tayın edilittifakla ona vaki iltihakların şekli bile miştir. General Popof bırinci ordu, Gesarahaten gosterijor: Üçuzlu ittifak Av reral Serkiyef de ikinci ordu kumanrupa ve Afrika kıt'alarınm jeni ni/am dnnhğına tayın olunmuşlardır. General Stern 1938 senesi başlan esasına gore tanzimi hakkını Alnıanya ile İtaljaja ve geniş Uzakşark bolgesinde gıcmda Uzakşarktaki bırinci ordu kuajni işi tek salâhiyet olarak Japonjaja •mandanhğını yapmış ve Khalkhi^ol verijor. Arajerde Rusja ile me\cud muharebesinde Japonlara karşı büyuk muahede vazij etlerine riajet olunacağı bir muzafferiyet elde etmıştır. Uzakşark askerî mıntakası merke ifadesinin soz rusvetinden baska birsey olmadığuıı takdirde kimse guçluk çek zinde yapılan bir toplantıda birmci ormemistir ve çekmez. Demek ki uç bujuk dunun muvaffakiyetlerini ' hatırlatan kıt'asile butun eski dünya uç büjük General Popof şunları soylemıştır: « Her hangi şerait dahılinde olurdevlet arasında bereket versin nazarî sa olsun, icabında harbetmeğe ve her ol ırak taksim edilmiştir. duşjmanı yenmeğe hazırız » tçüzlü ittifaka sonradan bazı küçük Ayni konferans esnasında General deUetler iltihak ettiler: Macaristan, BuPopof, Rus ordusunun bu gunku ha manja \e SIo\akja. Ancak bu iltihaklar zııbk vaziyetini tahlıl etmiş ve demışittifakta taraf teskil etmijorlar. Her ilti *ir ki: hak protokolunda sarahaten j'azılmıstır « Hali hazırdaki vaziyet karşısınkı ittifaka sonradan giren bu kuçuk dev da ordumuzun tekemmul ve kuvve . letler jalnız kendi menfaatleri bahis mev tınin artması için mutemadıyen çalışzuu olduğu zaman müzakerelere o da maktayız » istisaıî olarak istirak edeceklerdir. Diğer taraftan Moskovada toplanan Demek ki bu iltihakların manası sadere ikinci bir askerî konferansta söz alan bir teslimij ettir. Asıl ve daima hâkira sivasî kısım şefi. bu günkü beynelmilel olanlar kodamanlardır. vaziyet müvacehesinde Rus ordusuna Görülüjor ki üçiızlü ittifaka girenler lıer ihtimale karşı hazır bulunmak vave orun zımnındaki yeni nizamı kabul zifesi terettub ettiğini ve luzumunda edenler daha ilk adımda hukukta musa sosyalist vatanın menfaatlerini koruYUNUS NADt mak için bu ordunun partinin emirle(Arkası sahife 3 sütün 3 te) riıii icraya koşacağını söylemiştir. Tenzilâtlı şimendifer biletlerinin kaldırılması düşünülüyor Ankara 8 (Telefonla) Vaziyeti hazırs dola\ısıle Devlet Demiryolları unum mudurluğunce tatbık edılmekte olan halk tıcaret bıletlerile tenzilâtlı gıdiş geliş biletlerinin kaldırılması du«unülmektedır. Yunan İtalyan harbinde harekâtm son inkişafları Pamuh hongresi Ankarada müstahsillerin ve mütehassısların iştirakile büyük bir toplantı yapılacak Yunaıt ilerleyişinin yeni merhalesi Elen kuvvetleri dün Ergiri'yi zaptettiler Atina 8 (a.a ) Ergirinin Yunan kuvvetleri tarafından ışgal edıldığı resmen tej'id edılmektedır. Butun kılıse çanları bu akşam Ergirinin Yunan kıt'aları tarafından zaptını tesıd ıçın çalmaktadır. Atina 8 (a.a.) Atina ajansı bildiriyor: Yunan orduları başkumandanlığı tarafından 8 ılkkânun akaşmı neşredılen 42 numaralı resmî tebliğ: Cephenin muhtelif noktalarında mu vaffakıyetlı mevzıî muharebeler olmuştur. Tarafımızdan bır mıktar esir ahnmıştır. Bunların ıçınde zabıtler de vardır. Delvino kıtaatımız tarafından işgal edilmıştır. Aünada Yunan Kralının riyaseti albnda bir harb meclisi: Soldan îtibaren Yunanistandaki İngiliz kuvvetleri kumandam General G. Parry ile Başvekil General Metaksas, İngiliz tayyare kumandam D. Albak, Yunan Başkumandanı General Papagos italyada istifalar devam ediyor Cavagnari de Vazifesinden çekildi Roma 8 (a.a) Stefani bildiriyor: Kral tarafından ımza edılen bır kararname üe, çekilmek arzusunu izhar eden donanma genelkurmay başkanı ve Bahrıye Nezaretı musteşarı Amiral Domenıco Cavagnari vazıfesmden afîedi« lerek fılo kumandanı Amiral Arturo Riccardi donanma genelkurmayı başkanlığına ve Bahriye Nezareti müsteşarlığına tayin edilmiştir. Filo kumandam Amiral İnigo Campione donanma genelkurmayı asbaşkanlığına. fılo kı.man danı Amiral Angelo Yachino da donanma kumandanlığına tayin edılmistır. İtalyan ric'ati devam ediyor Atina 8 (a.a.) Royter bildiriyor: Ayasarandadan Pıremedıye kadar oîan butun cenub hattı boyunca Italyanlar rıcate devam etmektedırler. Dunku cuınartesi gunu geç vakte kadar çekıl mekte devam eden duşman mühım ruktarda her turlu harb malzemesi terketmıştır. Daha şimalde Yunanlılar, şiddetli bir mukavemete maruz kaldıktan sonra sevkulceyş ehemmiyeti haiz bazı tepeleri sungu hücumile ele geçırmişlerdır. Yunanlılar butun cephelerde esir al mışlardır. İtalyanlar yeni takvıye kıt'aİtaljamn yeni donanma genelkurmay ları getirmek ıçın nevmidane gayret sarbaşkanı Amiral Riccardi fetmektedirler. Açık şehırler İtalyan tayyareleri ta Belgrada muvasalat ederek seyahatine devam etmiştir. rafından bombardıman edilmiştir. İtalyan tebliği Bu bombardımanlar bazı teletata seİtalyada bır mahal 8 (a.a ) İtalyan bebıyet vermiştır. orduları umumî karargâhınm tebliği: Esir mübadelesine başlandı Arnavudlukta duşmanın dokuzuncu Belgrad 8 (a a.) Yunanistanda mev crdunun sol cenahma mükerreren yapkuf bulunan 277 sivil İtalyan esirine tığı hucumlar geri puskürtülmıistur. mukabil 277 Yunanlının iadesine bugun Cephenin diğer mmtakalarında iki tatesebbus edilmiş, İtalyan kafilesı bugun TArkası sahife I, sütun 3 te] Adana fabrikalarından birinde pamuk yığınları Ankara 8 (Telefonla) Bu ayın 23 iinde Ankarada bir pamuk kongresi ioplanaraktır. Kongreye. Çukurova, İzmir ve Eskisehrin pamuk müstahsillerile tacırleri. Ticaret Vekâleti ve pamuk isile meşgul müesseselerin murahhasları. Ziraat Vekâletinin mütchassıslan istirak edecektir. Kongre. pamuk mevzuuna dair butun meseleleri gözden geçirecek, dilekleri tetkik edecektir. Spor HARB VAZİYETİ ttalyan mukavemeti bir türlü kendini toparlayamıyor Dun verilen ve evvelki gunkü harekâta aid olan Yunan tebliği. mutad kısalığuu, hatta ketumijetini muhafaza ederek Yunan kıtalannuı mahallî bazı çarpışmalarda ba/ı muvaffakiyetler kazandıklanm, Ergiri ile Ayasaranda arasındaki Delvinaj ı aldıklannı ve ileri hareketlerine de\am ettiklerini bildiriyor. Resmi tebliğ, evvelki gün gajriresrui surette bîldirilmiş olan Ergirinin zaptını tejid etmijerek jalnız, bütün cephede taarnızun devam ettiğini sojlujor. Gayriresmî Atina membalarından gelen haberlere gore, İtalj anlaı. Aya sarandadan Piremedije kadar bütün cephede ricat halindedirler ve birçok levazun terketmişlerdir Daha simalde Yunanlılar, düsmanın şiddetli bir mukavemetinden sonra, sevkülceyşî ehemmiyeti haiz bazı tepeleri süngü hücumile ele geçirmişler ve bütün cephede esir almışlardır. İtalyanlar, jeni takvije kıfaları getirmek için muannidane gaj retler sarfetmektedirler. [Arkası sahife 5, sütun 2 de] Yunan gazetelerinin neşriyatı Atma 8 (a a ) Katımermı ^azetesi İtalyanm vaziyetini muhakeme ederek diyor ki: «Italyanın otedenberi goz dıkmiş olduğu Fransa topraklarmm bir karısırda da bir tek Italyan askeri voktur. Tvablusgarbdaki İtalvan ordusu Mısır hududlarına veılmış olarpk durmak mec[Arkası sahife 3. sütun 4 tei Birkaç sözle Askere kışlık hedije! Dedik ve kuçuk buyuk gücü yeten bütün Türklerin hamijetine müracaat ettik. Her ne kadar maddi servet membaları bakımından fakir ise de hamijet bakımından çok zengin olan Tuık milleti daha biz ağzımızı kapamadan muıacaatimize cevab verdi ve hâlâ da veıtjor. Gerek esja olarak, gerek para olarak simdije kadar japılan \ardımın yckunu oldukca bu>uktur. Fakat kıs mevsimi gelip çattı^ı halde. Mehmedciğe bu hediyelerin bir ucııııdan gbnderilmesine henüz başlanamadı. Sebeb? Teskilâtsızhk. Bu vazife ile Halkevlerinin mcsgul olması düşünülmüs olmakla berabpr top isleri lama, j ollama ve dağıtma islerini bir tek idarenin filî kontrolu altında bıılestirmek daha çabuk, daha derlitoplıı is gormek bakımından elbet çok daha ıji olacaktı. Askerlerimize tütün j'olhjalun! Dedik ve gene alâkadarların hamiyctine müracaat ettik. Müracaat, tabiatile cevabsi7 kalmadı. Hamiyetini her vesilede ispat eden halis Türk tacirle>i jÜ7 Lik maçlannm birinci devresi döa yapılan müsabakalaıdan sonra bitri tir. Dıınkü ma:'.2rJa Galatasaray Be,oçlıısporla beıabc:c kMnus. Bejknz Vefajı. Fcneılahce Istanl ulsporu Besil las da Sultjmaniyeyi mağlııb etnıis | lerdir. Ydkankî resim Galatasaray Beyoğluspor maçınj da Galatasaraylı Günduzü bir hu<*m esnasında gbster] mekteffir. Dünkü müsabakalann tafsilâü 4üncü sabife' mİ7dcılir. bin kilodan fazla tütün teberru ettiler. Tütun tacirlerimizin birkaç gün içinde bulup hazırladıkları bu tutünleri en raodern makinelere malik bulunan İnhisarlar idaremiz haftalardanberi siçara kâğidına saramadı. Sebeb? Kırtasiyecilik. baska bir. tabirle (Bana mes'uliyet gelmesincilik.V İnhisar idaresi kendi kararile hareket edemedi. ona direktif \ermekle inükellef makamlar da henüz bu.va*ryeti yapmadılar. ^' • Teskilâtsızhk, kırtasiyecilik!.. Ye'^yer hâlâ idare mekanizmamızın paça^ın» >a« pıştığı gorülebilen bu eskiden KaVnftnsurları daha ne zamana kadar sürükliyeceğiz? " ~ " i • N.