26 Kasım 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hürrem Sultan M. TURHAN'ın eseridir. HER KİTABCmA BULUNUB. Fiatı 150 kuruştur. 17 nci yıl sayi: 5855 umhurivet tSTANBUL CAĞALOĞLU Ielgraf ve mektub adresfc Cumhunyet, tstanbul Posta turosu! istanbuL Na 248 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298. ldare ve matbaa fasmı: 24299 • 24290 Haraçcı Kardesler Izmir ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da büyük bir M 0 B İ L Y E Mağazası açülar. Salonlarını bir defa görünüz.< Adres: Fîncancılar Rızapaşa yokuşu No. 61 İZMİR ANKARA İSTANBUL Salı 26 ikincitesrin 1940 Edirneden yükselen Türkün sesi I Orfî idare Baştarken. Sayın Korgeneralin beyannamesinde vatandaşlara gösterilen büyük itimad duygusu sarsılmaz ve koparılmaz millî birliğe karşı bütün milletçe beslediğimîz imandan mülhemdir. Disipline harfi harfine riayet millî muvaffakiyetlerin ilk şartıdır. Kumandanhk tarahndan lüzum görüldükçe neşrolunacak emirler canla başla tatbik olunmalıdır. Kadın erkek hepimiz bu vatanın seferber ço«uklarıyız. Orf î ldare Komutanı Işe Başladı Istanbulu merkez yapan Korgeneral Artunkal Bu mukaddes yurdda... dün ilk direktifleri verdi u Biz ve milletçe, Atatürkün örsünde dövülmüş İnönünün emrinde çekilmiş kılıçlarız!,, Serhad şehrimizin kurtuluş bayramı Edirne 25 (Hususî muhabirimizden) Edirnenin kurtuluşunun 18 inci yıldonümu havanjn yağışlı olmasına rağmen parlak bir surette kutlulanmıştır. Bu munasebetle Ankaradan meb uslardan müteşekkil 15 kişilik bir heyetle. Edirne köylerinden ve Trakyamn. muhtelif yerlerınden bir çok yurddaşlar da Edirneye gelerek Edirnelilerin sevinclerine iştirak lrfî İdare kumandanlığına ta etmiş bulunuyorlardı. J yin edilen Korgeneral Ali KıMerasime on binlerce kişinin iştirak duygularına tercüman olan canlı hitaza Artunkal, dun şehrinıize ettiği lstiklâl marşile ve heyecanlı nu besile Edirnenin Turk topraklarmda ve gelerek, örfî idare mıntakası halkına tuklarla başlandığı ve muallim Sadık Türkün şerefli tarihindeki yüksek e hitaben nesrettiği bir bejanname ile va Dunısal okuduğu çok heyecanlı şiirile, hemmıyetini belırtmiştir. Şaban Taşkın zifesine başlamış bulunujor. Sayın Kor Şaban Taşkın da bütün Edimelılerin ezrümle demıştir ki. generalin askerlik mesleğine h â s kısa ve son derece v e c i z ifadesi, a>nı zamanda millî rejimimizin müme\yiz vasfa olarak bildiğimiz • h e r ş e y h a l k v e u m u m î m e n f a a t u ğı u n a prensipini de satırlar içinden kuvvetle aksettirmektedir. Bu be>ana»ı okuduklan zaman. esasen r a h a t v e s ü k u n 1 ar ı hiç bir zaman bozuhnamıs olan vatandaşlar, ahnan fevkalâde tedbirlerin. yalnız askerî değil her baBerlin 25 (a.a.) Almanyanın Yulumdan k e n d i e m n i y e t l e r in e nanistanı bir mütecaviz memleket k u v v e t verdiğini bir daha ve yakınolarak mı tamdığı hakkında ecnebi dan anla> acaklardır. gazetecileri tarafından sorulan bir suMillî reiimimizin başhca unsurlarınale Alman Hariciye Nezareti sözcüsü dan biri de bundan evvel hiç bir deşu cevabı vermıştır: virde gormediğimiz bir şekilde halkla « Harbin mevcud olduğu söylenilhükumetin birbirini tamamlayan bir mivecek bir yerde mütecaviz olamaz.1» k ü 1 meydana getirmiş olmasıdır. Bu mukaddes vatan lstiklâl Mücadelesinin başlangıcındanberi bir an sarsılmıjan ahcngini b u k o p a r ı l m a z b ı r 1 i ğ e bordu bulunujor. Sa>m Korgeneralin «Varifelerimi yaparken bu Atina 25 (a.a.) Tebliğ: mmtakalardaki vatandaşlarunın bana her Kıt'alarımız butün cephede ileri hatürlü yardımı j apacaklanndan eminim. cümle^ile ifade ettiği büyük itimad duy reketlerıne devam edıyorlar. gusu da iste gene o sarsdmaz ve ko Moskopolis şehri işgal edılmistir. Gorıce bolgesinın tathıri esnasmda parılmaz b i r l i ğ e karsı bütün mil1500 esir almmış, 12 top, bir miktar letçe beslediğimiz i m a n d a n mülhavan topu ve dığer malzeme iğtınam hemdir. edılmistir. Hukumet kararile örfî idare kanunuTayyarelerimiz ricat eden üç düş na tâbi tutulan mıntakalar, şa>ed harb man kolunu muvaffakiyetle bombardi jangını bize sıçrajacak olursa, cephcye Nevyork 25 (a a. ) Herald Tribune en >akın jerlerdir. Zamammızda harb man etrrnştir. (Arkası sahife 3 sütun 2 de) gazetesinin Vaşington muhabirine göre, lerin ne sekilde hazırlandığını ve ne Âyan azasından King, bundan evvel sekilde patlak verdiğini. son bir scııclık Johanson kanunun tadili ve İngiltt.retecrübelerle artık öğrenmiyen kalmadınin Amerıkadan ziraat mahsulleri satın ğına gore, bu mıntakada yaşayan halalmasını teşvik için yapılan tekliflere km her hangi bir acemilik gösterrneistinaden İngiltereye kredıler açılması sinden her halde korkulamaz. Fakat hususunda yeni bir kanun derpış edılbilhassa İstanbul gibi. içinde y a b a nmesini Parlamento Hariciye ncumeninc ı m i U e t l e r d e n her çeşid iı den istemek fıkrinde olduğunu söylesamn bulunduğu bir sehirde vatandaşmiştir. lar daima dikkatli, daima uvanık durMeb'usan Meclisi Hariciye encümeni mahdırlar. reısi Bloomun fikrine göre bu meseleye Disipline harfi harfine riayet, m i 11 i gırışmek için en ameli ve aynı zamanmuvaffakiyetlerin ilk şarLondra 25 (a.a) Pazar pazartesi da en zıyade memnuniyet verici çaretıdır. Kumandanhk tarafından, luzum gecesi ağır İngiliz bombardıman tay îer bizzat Ingilterenin kredi istemesi ve goruldukçe neşrolunacak emirler. ceza yarelerinin başhca hedefıni Hamburg bu krediyi nereye sarfedeceğıni tasrih korkusile' veya angarye olarak değü, teşkil etmışfir. etmsidir. fakat c a n l a b a ş l a tatbik edilHedef Almanyanın en mühim ve hu Johnson ise, İngiltereye her türlü melidir. Bu gibi anlarda asker sıvıl susî tersanelerı olup çok geniş bir sa kredi verilmesine şiddetle muhalcfet egibi farklar gozeterek, meselâ sivilsek ha kaplayan Blohm ve Voss tersansleri deceğini söylemiştir. kendimizi daha az mes'ul farzetmek üzerine birçok ton yüksek infılâk ve Herald Tribune gazetesi şunu ilâve düşüncesini zihnimizden atmahyız. Katakriben 2000 yangm bombası atılmıs eylemektedir: duı, erkek hepimiz bu vatanın S E tr. Gene tersanelerin üzerine saat 4 te «Johnson kanunun, Amerikaya borcF E R B E R çocuklarıyız. Konustuğuikinci bir taarruz daha yapılmıştır. larını ödememiş olan bir mıllete doğmuz adamlar Vdmlerdir, soylediğimiz lâf[Arkası sahife 3 sütun 7 de] (Arkası sahife 3 sütun 2 de) lar nelerdir, düşunmeüyiz. « T a h dün muazzam tezahüratla tes'id edildi « Herkes bilmeli ve cihan unutmamalı ki Turk toprağı kudurmuş ihtnaslara lokma olacak bir saha d°ğildir. Bu toprak Turkun etınden ve kemığinden meydana gelnüş, nehırleri Türkun kar.ile beslenmış, ebedılık cevherile yuğurulmuş emsalsiz bir âlemdir. Biz, bu mukaddes yurdda milletçe Atatürkun örsunde dovülmuş, İnonunün emrinde çekilmlş kıhçlanz. Ne mutlu bize ki vatanın Avnıpaya açılmış azız kapısında tek bir millet halinde kurtuluşumuzu kutlarken bafimıza 19 sene önceki harb cephesi kumandanı bu günkü sevTArkasi sahife 3 sütun 3 tel İkinci hatta da tutunaraıyan İtalyanlar yıldırım ric'atile çekilmektedirler ; * Yunan ordusu r İtalyan Ergiri ve Pogradeç'i Almanya, harbini, ve Yunan de işgai etti harb saymıyor! Ankaradan •I II Örfî İdare Komutanı Korgeneral A. R. Artunkal'ın bir portresi, şehrimize muvasalat ve istikbali. ve bir yüksek subaya emir verirken Epir'de Aya»aranda'ya Yunan taarruzu inkişaf ediyor Amerika, İngiltereye kredi açmağı da kabul ediyor! Britanya ordusuna yeniden süper tayyareler gönderildi "Hiçbir hâdise yoktur ki hatta saati saatine Ankaranın gözünden kaçsın! „ (BAŞMUHARRİRIMİZDEN) Ankara 25. Dünyanın bellibaşh hâdiselerinden hiç biri yok ki günu gününe ve hatta saati saatine Ankaranın gözünden kaçsın. İşte bu günku müşahedelerin kalbur üstüne gelenleri: 1 Moskovanın Sobranya müzakerelerindeki Yugoslavvaya aleyhtar beyanata karşı hassasiyet izhar etmiş olnıası. Açıktır ki Moskova, Yugoslavyarun hücum oyııncağı yapılmasına muanzdır. Ankara da aynı fikirde, aynı histedir. 2 Bulgar delegasyonunun Almanyaya gitmekten sarfınazar etmesi. Bu heyetin bu gün (dün) hareketi mukarrerdi. Bulgar Başvekilile Hariciye Nazırının vaziyeti fazla karıstmcı olan bu seyahatten sarfınazar etmiş oldukları anlaşılmıştır. Ankara bu karardan çok memnundur. 3 Yugoslavyanın her nereden gelirse gelsin hasıl olacak lüzum ve zaruretle mevcudiyet ve istiklâlini müdafaaya mecbur olduğu takdirde bunu japmağa kat'iyyen azmetmiş olması. Ankara bu fikri. icabında kendi tarafından dahi teyide hazır ve müheyya olmak azmile takdir etmiştir. Ankara hadisatın cebir ve tazjiki önünde Balkan Antantının kendi kendine yeniden canlandığına şahid ohnakta bulunduğu hissini tasıyor ve bundan bilhassa haz ve insirah duvuvor . Millet Meclisi örfî idare kanununu tasdik etti Korgeneral; vazitelerin ifa Komutanın beyannamesi sında vatandaşlardan her türlü yardım beklediğini bildirdi MUTHIS HAVA AKINLARI OLDU İngilizler yalnız bir Alman tersanesine 2000 bomba attılar Örfî İdare kumandanı Korgeneral Ali Rıza Artunkal dün sabah saat 8.50 de Ankaradan gelmiş ve Haydarpaşa istasyonunda İstanbul Valisi Lutfı Kırdar, istanbul kumandanı Korgeneral İshak Avni, Mmtaka kumandanı General tstanbul 25 (a.a.) tdarei örfiye komutanı Korgeneral A. Kemal Koçer, Merkez kumandanı YaR. Artunkal, aşağıdaki beyannameyi neşretmişlerdir: şar, Partı idare heyeti reısi Reşad Mıİstanbul, Kırkiareli, Edirne, Tekirdağı, Çanakkale, Kocaeli maroğlu, Emnıyet mudüru Muzaffer vilâyetleri muhterem halkına Akalın, İstanbul Jandarma kumandanı Sayın vatandaşlarım, ' ve diğer birçok askerî ve mulkî erkân tarafından istikbal edilmiştir. KorgeHükumetin gördüğü lüzum üzerine vilâyetlerimîz dafıilinde neral Ali Rıza Artunkal, karşılamağa ilân edilmiş olan örfî idare kornutanlığına tayin olundum, ve kagelenlerin ellerini sıktıklan ve güzerrargâhım olan İstanbula gelerek işe başladım. gâhta toplanan sivil ve askerî emnıjet Kanundaki vazife ve salâhiyetlerim malumunuzdur. Vazîfememurlannın selâmlaruıa mukabelede lerimi yaparken bu mmtakalardaki vatandaşlarımm bana her türlü bulunduktan sonra. Vali, Kumandan ve yardımı yapacaklarından eminim. Salâhiyetlerimi de göreceğim dığer mülki ve askerî erkânla birlıkte icablara ve lüzumlara göre kullanacağım. Denizyolları idaresinin motörile İstanbula geçmiştir. Hepinizi sevgi ve saysti ile selâmlanm. Orfî İdare kumandanı, öğleden evvel ldarei Örfiye komutanı Korgeneral Vilâyete gelerek Valı ve Beledıye reisi A. R. ARTUNKAL Lutfı Kırdarı makamında ziyaret temış. burada Vali muavinlerile Emniyet mu Orduevine giderek vazıfeye başlamış, büyük bir nezaketle: düru ve dığer rüesayi memurindeu ba icab edenleri davetle kendilerine bazı « Şimdilik konuşacak bir şeyimiz zılarını kabul etmiştir. emirler vermiştir. yok, icab ettiği zaman, ben sizi davet Korgeenral Ali Rıza Artunkal bğleKorgeneral Ali Rıza Artunkal, İstan ederim> demiştir. den sonra kendisine mesaı dairesi ol bul gazetecılerine tebliğ edilecek emirİstanbul Vali ve Belediye reisi Lutfi mak üzere inühab ettiği Harbiyedeki leri olup olmadığı hakkındaki sualimize (Arkası sahife 3 sütun 3 te) YUNUS NADÎ m i n » . « m ü t a 1 e a ., « s a m i m î k a n a a t » tarzında da olsa d e d i k o d u d a n şiddetle kaçınalım. Bu menhus mikrobun düşman nazannda ne kadar k ı y m e t l i b i r s i l â h olduğunu geçen harbin tecrubelennden ders alanlar iyi bilirler. Disipline her zamandan zivade bağlanmak. resmî ağızlardan maada etraünuzda söylenen sozlere hiçbir kıyınet \ ermemek ve tam bir n e f i s i t i m ad ı ile isimize gücümüze devam etmek. iştc milli emniyetimizin bize emrettiği Imsit fakat e s a s l ı vazifeler. Biz, kimse ile haıb istemiyoruz! Bir senedenberi bu cümleyi bir çok vesilelerle tekrarlarken. şüphesiz en samimi duygulanmızı açığa vumyorduk. Bununla beraber, dost düşnıan bütün riiın>a su hakikati hatırlasm ki, harbi istememek baska. harbi sevmemek gen« başkadır. Evet. biz harbi istemiyoruz. Fakat harb bize kadar uzanırsa onu s e v e s, c v e, kanunıziD son damlası bitenedek, basaracığımızdan da kimse ş ü phelenmemelidir. Harbi istemiyoruz, dediğimiz zaman kasdettiğimiz mana başkalanm zarara tokmak. bize hiçbir fenalığı dokunnııyan günahsız insanların canını yakmak t i k s i n t i s i d i r . Buna zıd bir mana>a geldiği takdirde ki gelir biz harbe c a n d a n â s ı k bir milletirdir. Onu kazanmak ıığrunda olümiı h e r z a m a n göze alırız. Bulgar Nazırları Berline gitmekten vaz geçtiler! Bulgar Meclisinde hararetli münakasa Meb'uslar hükumetin milletçe tasvib olunmıyan bir haricî siyaset takib etmesini şiddetle tenkid ettiler Berlin 25 (a.a.) Yarıresmî bir membadan bıldiriliyor: Ev'velden yapüan tahminler ve dolaşan şayialar hilâfına olarak, Bulgarıs,tan zımamdar şahsiyetlerinin halen Berline hiç bir zıyareü beklenmedıği, bu gün Alman Hariciye Nezaretinden yabancı basın mümessillerine bildirilmiştir. Bulgar Meclisinde hararetli münakaşalar Sofya 25 (a.a.) Tass Ajansuun hususî muhabiri bildiriyor: Bulgar parlamentosunun müzakereleri çok heyecanlı olmakta ve memleketin dahilî vaziyetile haricî siyasetini alâkadar eden en mübim meselelerde parla mento içinde derin noktai nazar ihtilâflan olduğunu gostermektedir. Yunan ordularının dunkü harekâtla ilerledikleri sahayı gösterir harita NADİR NADt [Arkası sahife 3 sütun 4 te] Bellibaşlı devietlerin hava kuvvetlerinî Takindan tanımak U\n tavvarelere ' <>nulan isaretleri Tnilletçe bilmemize ihtiyac vardır. Bu maksadla buRÜn dört devlete aid ta\yare isaretlerini, yukarıda neşrediyoruz. Halkunızın edinme&i faydalı malumat ikinci sabüemizdedir.