21 Kasım 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURtYET Gündelik haberlerin takibinden kolsy lara mukabele etmemekte, daha doğrusu kolay anlaşılamıyacak bir mesele mihtehlikeyi görmemekte idi. ver devletlerile Amerika arasındaki zıdÇünkü aradaki münasebetler sırf iktıdiyet ve bu zıddiyetin gittikçe vahamet sadî mahiyette sayıhyor ve iktısadî mükezanmasına yardım eden hâdiselerdir. badele hududunu aşmadığı sarulıyordu. Amerikadan yükselen sesler tehlikenin Cenubî Amerika memleketlerinin her yakm olduğunu söylemekle iktifa etmibiri de yaşamak için ihracat yapmak yor, tehlikenin başgösterdiğini ve onunla mecburiyetindedir. Arjantin et ihrac etYazan : karşılaşmak ve dövüşmek lâzım geldimek sayesinde yaşar. Brezilya, deri. paGORDON WATERFİELD ğini anlatıyor. muk ve kahve satmak mecburiyetindeFakat tehlike nerede? dir. Bütün bunlarsa şimalî Amerikada lsttre kumanda ediyordu. O da kıymetli Bu suale verilecek pek sarih cevab piyasa bulamıyan şeylerdir. Bunları olsa bir kumandandı ve Meuse'ün yarılmavardır: olsa Almanya ile İtalya istihlâk edebilirsmdan sonra ricat eden alayların enka Cenubî Amerikada!.. dı. Fakat şimdiki harb koptuktan ve zından, Almanların Rethel e karşı iieriAlmanyanın haricî propaganda teşmihverin milletleri içlerinden vurmak lemesini durduran ve Aisne üzerindeki Mlâtında mühim bir mevki sahibi olan için tuttuğu usul açığa vurulduktan sonköprülerin tahribi ve siperler ihzarı Ernest Bokle bir kaç sene evvel yazdığı ra evvelâ cenubi Amerikayı, daha sonra için imkân veren bir kuvvet vücude gebir yazıda der ki: bütün Amerikayı tehdid eden tehlike tirmişti. Bu fırka, Chateau Procioa ile «Cenubî Amerika, Almanyanm en anlaşıidı. Ve cenubî Amerika hükumetKethel arasındaki bir gediği yedi sün naihim serhaddidir. Alman ordusu, en leri de bu tehlikenin vahim mahiyetini tutarak mezbuhane bir mukavemet göshayatî ihtiyaclarını buradan tedarik edetakdir ederek tedbir almağa başladılar. termiş, daha sonra da muharebeye debilir ve Almanya, en zengin müstemieBu yüzden Brezilya beşinci kokuı faali\am etmişti. Burada geçen harbden kakeîeri bu kıt'ada bulabilir. Birleşik Ayetlerine sed çekmek için ordusunun en lan ve Almanlarla Fransızlara aid olan İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel r güzide ku\ v etlerile Almanların işgal etnıezarlıklar bulunduğu için bu muhare İşietmeleri 941 bütçesine aid murakıb n'.erika Cumhuriyetlerine karşı kullanacpğımız en kuvvetli mesned, cenubi Abeye de «Mezarlıklar harbi» adı veril raporu Şehir Meclisine verilmiştir. tikleri yerleri çevirmiş, Arjantin hükumerikadır ve Almanya, dünyanın en nüşti. ıtieti buna benzer tedbirler almış, daha Eu raporda 940 senesi eylul sonuna büyük iktısadî mücadelesini, Birleşik fazla sola mütemayil olan Şili hükumeGeneral Buisson ile General Delattre kadar olan elektrik hasılatının geçen Cumhuriyetlere karşı yapacaktır. Vazi senekinden 51.000 lira noksan olduğu, nin kahramanca müdafaaları Aln\anların Bir taraftan bu çeşid nüvazişler, di ti, Alman mekteblerinin çocukları nafemiz, mücadelemizin bu mesnedini haiierleme programını bozdu. Almanların buna da yaz saatinin tatbik ve bazı zırlarr.aktır.» ğer taraftan sürekli propagancalar ve zileştirmesine mâni olmuş, hulâsa cenubî Amerika tehlikeyi anlayaraK faaliyete müesseselerin tatili faaliyet etmiş oiGeneral devam etti: azami süratle ilerlemek istedikleri RetAlmanyanın cenubî Amerikaya kgrşl {aaliyetler Almanyanın cenubî Ameri geçmişti. • «Fransız askerleri gittikçe makine h t r hei'in sukutundan evvel buraya zabıta masının sebeb olduğu bildirilmektedir. kadaki mevkiini günden güne sağlamFakat mihvercilerin cenubî Amerikayı Tramvaya gelince: Arabaların azal aldığı vaziyetin mahiyet ve hedefini lamakta ve Almanya bilhassa cenubi Abine alışıyorlar. İlkönce .tayyare harb memurlan göndermelerinden belıi idiizah eden bu sözleri, hâdiseler mütemaele geçirerek şimali Amerikayı alaşağı leri bir sürpriz teşkil etti. Hatta beaira Bu zabıta memurlan, bütün büyük şe tılmış olmasına rağmen, bu seneki vadiyen teyid etmiş ve bu yüzden Anıeri reerika ile arasında hava hatları tesis e etmek istediklerine aid plânını bütün eüvarilerim dahi ilkönce şaşırdılar ve hirlere gönderiliyor ve bunların motö ıidatın geçen senekinden 99,131 lira kayı saran telâş ve heyecanın esash ol derek bu rabıtayı büsbütün takviyeye teferruatile anlayan ve bütün bu plânı Alman bombardıman tayyarelerinden rize kıt'aların geçmesine yardım etmeleri fazla olduğu ve arabaların tamirine bakmakta idi. duğu günden güne tavazzuh etmiştir. ^uya düşürmek için cephe alan en kuviirktüler. Fakat askerlerimiz, çok geç bekleniyordu. Bunlardan esir düşenîerin n.uktazi malzeme tedarikindeki müşCenubî Amerika sahilleri boyunca iş vetli şahsiyet, Birleşki Cumhuriyetler **# seferlerinin nıeden yeni şeraite ahştılar ve pike u üzerinde bulunan vesikalardan, hedefin külâttan dolayı tramvey Almanlar geçen asırdanberi cenubi leyen hava hatlarını gerçi Birloşik cum Cumhur Reisi Mister Ruzvelfti. tatil ve yemek zamanlarında çoğaltıl çuşlan yapan düşman tayyarecilerLti Rheims olduğu anlaşılmakta idi. Amerikaya yerleşmektedirler. Fakat şi huriyetler işletmekte idi. Fakat dahildeki Mister Ruzvelt, Ameıikanm karşılaştıtavşan vurur gibi vurmağa başladılar.» Fransızların Aisne üzerinde göster ması ve diğer zamanlarda azaltıbnası. bütün hava hatları ya Almanların elinğı tehlikeyi tam vaktinde sezmış, AmeGer.eral Buisson'a, bu sırada herkes dikleri mukavemet üzerine Almanlar bu suretle senede 1.600,000 kilometrelik malî Amerikaya yerleşen Almanlar, dilde veya Almanların himayesinde idi. rikayı harici her istilâdan korur.ıak için t&rafından sorulan ve cevabı verilemi piânlarım değiştirerek daha fazla garb bir tasarruf temin edileceği bildiril lcrini ve millî âdetlerini unuttukları nıekte, bilet satışmın süratini temin halde cenubî Amerikada yerlîşen Al Ve Almanya bu hatları işletmekte bü bütün Amerika milletlerini ve devletleyen bir sual sordum. Düşraan üslerin istikametinden hareket ettiler. Diğer kuyük bir hüner gösteriyor, pilotlnrı ordu rıni toplamış ve geniş bir sılâh'anma den çok uzaklaşmış olduğuna göre, mo mandanlann hemen hepsi de Delattre için bilet nevilerinin azaltılması. fi manlar bunları sımsıkı muhafaza etmişatlardaki küsuratın kaldırılması, abone lcrdir. Bu yüzden bugün Brezilyanın zabitleri arasından seçiyor ve bunların programile tehlikenin önüne geçmeğe ve ! törize fırkalar niçin durduruiamadı ve den şikâyet ediyor ve onun asktrlerini diplomatik meziyetlere sahib olmasına icab eden tehlikeyle karşılaşmağa ka lilerliyen kollarının ricat hattı niçin ke eüerinden aldığını söylüyorlardı. Fakat karnelerinin daha çok kullanılması. müteaddid vilâyetlerinde, Uruguay, Şili, haîkın istirahatini bozmamak şarlile Pt'ru ve Colombia nın geniş ülkelerinde dikkat ediyordu. rar vermiştir. eilemedi? Verdiği cevabın özü su meal Delattre'in aldığı ve nizama soktuğu assefer tullerinin kısaltılması. aktarma Aimanlar ekseriyet teşkil edecek dereAlmanya, bu hava hatlarını işletmekde idi: Düşraan kolları müteaddid defa kerler, başıboş kalmış. kendilerine baş İhtimal ki Mister Ruzvelt'i üçüncü debiletler ihdası. ucuz olan kısa mesafe cede çoğaimışlardır. le kalmıyarak en kolay şartlarla ve ta fa seçilmeyi istemeğe sevkeden en mülar kesilmiş, fakat bu kolların kesilmesi aramağa koyulmuş askerlerdi. Delattre biletlerine bir miktar zam yapılması, Nazist Almanyanın bu kuvveti ihmal kas usulile cenubî Amerika hükumetleri onun yeni kuvvetler gönderraesine mâni bıı dağınık kuvvetleri toplayarak onlara him amil de, bütün Amerika kıt'asınm kalabalık zamanlarda herkesin bilet etnıesine imkân yoktu. Bilâkis, onun bane muhtc oldukları tayyareleri veriyor mukadderatını korumak endişesi idi. , olmamıştır. Tanklar ve zırhh. arabalar yeni bir ilham vermiş ve düşmanı duralmasını teminen arabalarda ikiser bi şardığı ilk işlerden biri bu kuvveti tanve bilhassa bu sayede cenubî Amerika Çünkü onun gayreti sayesinde bütün ' saatte vasatî yirmi mil sür'atle hareket durmuştu. letçi bulundurulması istenilmektedir. zım etmek ve ona yardım etmekti. Ce rr.emleketlerine havacılık âleminde birer îetmekte ve tahribine imkâa bulunma Hayatımda yaptığım en güzel hırAmerika, haricî istilâya karşı koymak Tünel varidatında ise, yüzde 1,5 nis nubî Amerikadaki Almanlara aid mek beşinici kolon %Tİcude getiriyordu. tdan önce geniş tahribat yapmakta idi. sızlık, basit bir takım tahribat yüzünesası etrafında birleşmiş, Birleşik Cumteblerden hiçbir muavenet esirgenmiyor, ', Onun için mesele, bunların bütününü den bir tarafa atılan 3 Fransız tankı petinde bir noksanhk vardır. huriyetlerde icabuıda bütün Amerikayı bu mekteblere muallim ve kitab gön! durdurmak ve hepsini ilerlemekten me idi. Bu tankları idare eden askerler bana müdafaa için her tarafta üsler vücude İtalyaya gelince, onun da cenubi Aderiliyor, bu suretle buradaki Almanla[netmekti. Müttefikler 1917 de de ayni iltihak etmeyi ve benim kumandam algptirmek imkânını elde etmiştir. Bugün r rın nazizme ısınmaları için herşey yapı merikada kuv\ etlice bir kolonisi vardır. tmda harbetmeyi kabul ettiler ve muhi mesele ile karşılaşmışlar ve açuan gebütün Amerika, mihver devjetlerinin 1 hyor, ve bu vadideki bütün nıesai sıkı Ve Brezilyanın cenub vilâyetjevinde diklere bir iki fırkayı sürmenin faydasız tesem bir tarzda harbettiler. Şu üç elıne düşmemek, mihverin plânlarma 3,000,000 İtalyan yaşamaktadır. Bunların bir kontrol dahilinde daima ileri götüolduğu anlaşılmıştı. Çünkü bu fırkalar tanktan gördüğümüz yardım olmasaydı aıet olmamak için birleşmiş ve bu tehŞişli Halkevinde, dün bir toplantı ya ıülüyordu. da kendilerine mahsus mektebleri ve da kaybediliyordu. Mesele, cephe geri düşmanı durduramazdık. Fakat bu tank pılarak askerlerimize gönderilecek kı§likeyi bertaraf edecek herşeyi yapmak Cenubî Amerikada diktatörlükle ida müesseseleri vardır ve bunları da İtal için cephe almıştır. sinde yeni bir müdafaa hattı vücude ge laruı mensub olduğu kıt'a, onları geri lık hediye meselesi etrafında görüşülyan hükumeti beslemektedir. Arjan'intirmekti ve bir taraftan düşmanla uğra almak için herşeyi yapıyordu. Fakat bu müştür. Geçen toplantıda seçilmiş olan re olunan müteaddid cumhuriyetler Bilhassa Birleşik cumhuriyetlerin, Atankları elimizden alamadılar. Bilâkis komisyon, en kısa bir zamanda, yerli vardır ve buralardaki cumhurreisleri, de de 3,000,000 İtalyan yaşıyor. Uruguay şıhyorken Marne üzerinde bu hattı kurile Paraguay birer İtalyan kalesi sayıl merika selâmeti ve emniyeti namına en maktı. Bu hattı kurmak, asker getirraek; daha başka tanklar da bize iltihak etti fabrikalarımızla temasa geçerek eldeki zengin arazi sahiblerile askerlerden müriıaktadır. Peru'da memleket bankacıh geniş askerleşme ve silâhlanma progratop, mühimmat .levazım yüklemek, si ve kısa bir zamn sonra tanklanmızın sa nümuneye göre, asker için kışlık fa teşekkil bir oligarşiye dayanan ve Hitğın yarısı, İtalyan bankasınm elindedir. mını tatbik etmesi, mihverin Amerikaper ve müdafaa mevzileri yapmak için yısı on dörde vardı. nilâ, yelek ve eldiven hazırlatılmasını ler'le Mussolini'yi birer ilham kaynağı Brezilya hükumeti. İtalyan hükumetinin da yeri kalmadığmı apaçık göstermekhiç olmazsa sekiz gün lâzımdı. 1917 de Fransız ordusunda bu genera'e benzer temin etmiş ve bunlardan beş bin par sayan birer diktatördürler. bir kopyasıdır. Nihayet İtalya da, Al tedir. Almanya bunları iyiden iyiye kazanAlmanların motörize nakliyeleri nispeten birkaç general daha bulunsaydı vaziyet çayı daha şimdiden müteşebbislerine Mihvercilerin Mister Ruzvelt'i korkunc manya ile elele vererek bu mevkiini ismahduddu. Ve ilerleme piyade sür'atile bambaşka olurdu. teslim etmiştir. Önümüzdeki pazara ka mak için bu memleketlerdeki askeri rübir düşman telâkki etmelerinin sebebi tismar etmeğe bakıyor. dar, on beş bin parça eşya tamamen esayı Almanyaya davet ediyor, bunlara idi. Yani günde 510 milden ibaretü. Delattre'in fırkası Aisne üzerinde 20 de budur! Mihver, Mister Ruzvelt yünazist Almanyanın kudret ve satvetini Fakat bu muharebede Almanların mo mil genişliğinde bir cephe tutmakta idi. hazırlanmış olacaktır. zunden istikbal namına en çok ümid gösteriyor, sonra göğüslerini nişanlar ve törize kuvvetleri günde 18 mil kadar Bu mesafe ise 12,000 asker için son deŞimalî Amerika Birleşik cumhuriyetMekteblerde talebeler hazırladıkları bağladığı bir zaferi kaybetmiştir. i'.erlemekte ve şiddetli mukavemet yü derece mühimdir. hediyeleri bu ayın 28 ine kadar mek madalyalarla süsliyerek geri gönderi leri, yakın zamana kadar mihverin bütün yordu. zünden bu sür'atini artıramEmaktadır. bu faaliyetlerine lâkayd kalmakta, bunSÜHA SAKIP General bana, Alman piyadesinin ba tcb idarelerine teslim etmiş buluna Sedanla Paris arasındaki mesafe 125 bölgede çok ağır zayiata uğradığım söy csklardır. mîldir. Hergun 18 mil hesabile bu mesa ledi. Alman piyadesi buraya hücum et1KT1SAD MOTEFERRtK MAAR1FTE Beyoğlu Halkevine dün akşama kafe 7 günde geçilebilir. Belçika Fransa tikçe naralar atıyor ve anlaşıUn bu na dar 1208 parça muhtelif eşya getiril Dünkü ihracatımız İki yeni orta mekteb Millî piyango hududuna yakın olan Valenciennes, raların dehşet saldığını sanarak bazan miştir. Ev tarafından Beyoglu Akçam Boulogne'dan 90 mil ve beş günlük me ateş açmağa da lüzum görmüyordu. İlk Kız San"at mektebinde ve diâer hususi Millî Piyangonun yılbaşı keşidesi, bu Dün şehrimizde iki yüz bin liralık Cumhuriyet Kız lisesine bağlı olarak safededir. Valenciennes ile Somme üze hücum üzerine Fransızlar ona dakikada evlerde hazırİEttınlmakta olan binlerce ihracat yapılmış, bilhassa Macaristana sene İstanbulda Taksim Belediye ka Edirnekapıda ve Kandilli Kız lisesine rindeki Amiens' arasındaki mejafe 70 2500 mermi atmışlar ve düşmanı müthiş parça hediye de yakında ikmal edile barsak, deri, Yunanistana yumurta, zinosunda yılbaşı balosunda çekile bağlı olarak Sarıyerde açılmasına karar mildir ve dört günlüktür. Şayara şükran zayiata uğratmışlardı. Bu sırada bir ta cektir. Ejninönü Halkevinde yalnız dün Bulgaristana taze balık, Mısıra tütün, cektir. 941 yılı piyangosunda zengin verilen iki orta mektebin teşkilâtı ve olan nokta düşmanm, Meuse, Oise, kım kahramanlıklar da oldu. Bu vak'ala 100 parça eşya toplanmıştır. İsviçreye deri, Rumanyaya bu senenin ve çeşidli ikramiyeler vardır. Keşideye kadrosu Maarif Vekâletince tespit ediSambre ve Ancre gibi bir çok nehirleri rm biri şudur: cektir. Beyoğlu Halkevi cuma günü bir i!k partisi olarak portakal ve kestane birincikânunun 31 inci gecesi saat 11,30 lerek alâkadarlara gönderilmşitir. Eda başlanacak ve geceyarıa bitirile dirnekapı orta mektebinin faaliyette geçmek mecburiyetinde bulunmasıdır. hediye sergisi açmağa karar vermiçtiı. ilırac olunmuştur. Mülâzım Gehin iki ay evvel tahsilini cektir. Ve bu yüzden muharebe, nehirler mu Eminönü Halkevinde yainıı dün 100 bulunabilmesi için her türlü hazırlığı tamamlamıştı. Ve Aisne'nin şimalindeki Murakabe komisyonunun harebesi mahiyetini almıştır ve bu mahiparça eşya toplanmıştır. bittiğinden pazartesi günü tedrisata tş Bankası müdürlüğü bir çiftliği müdafaa ediyordu. Mülâzım yeti muhafaza edecektir. Çünku dağhk başlanacaktır. Sarıyer orta mektebi ise Voyduğu fiatların Esnaf cemiyetlerinde Gehin'in yirmi beş askeri vardı ve 400 Iş Bankası istanbul şubesi müdürü aybaşında açüacaktır. olmıyan yerlerde tanklar için en mühim Alman tarafjndan kuşatılmıştı. Fakat murakabesi Esnaf cemiyetleri merkezinde dün Nejad istifa etmiş ve yerine İş Banarıza, nehirlerdir. Motörize kuvvetleıin müdafaa sabahın ikisinden gecenin iki cemiyetler yardım teşkilâtı heyeti uUniversite talebesinin Fiat Murakabe komisyonunun koy kası Ankara merkezi müdür muavini hücumuna karşı yapılacak müdafaa hatsine kadar devam etmiş ve sonunda mü mvmiyesi çok kalabalık bir şekilde ya duğu fiatlara riayet edilip edilmediğini Mecid tayin olunmuştur. Yeni müdür larınm, piyade hücumlarına karşı yapıpasosu lâzım Gehin Almanlan çekilmeğe mec pjlmıştır. Bu toplantıda kahraman as tetkik ve teftiş için teşkil edilecek kon henüz Ankaradan gelmemiştir. lanlardan daha kuvvetli ve daha derin Universite talebesinin hüviyet varabur etmiş, ve Almanların kumandanüe kerlerimize İstanbulda meveud, cemi trol heyeti teşkilâtı kadrosunun bir, İş Bankası İstanbul şubesi müdürü olmsı icb etüği için bunları vücude geseksen askeri bu vak'ada maktul düş yetlere kayıdlı 50.000 esnafın göndere iki güne kadar Vilâyete tebliğ edile i^tifasına sebeb olarak sıhhî vaziyetini kalarının bu günden itibaren Şirketi tirmek de daha uzun bir zamana müteHayriye vapurlarında da paso yerine müçtü. ceği kışlık hediyeler üzerinde görüşül ceği haber alınmıştır. göstermiştir. vakkıftır. Müttefiklerse, evvelâ Oise sonkabulüne başlanacaktır. müştür. (Yann devam cdecek) ra da Somme üzerinde kendilerini der 21 İkinciteîrin 1940 BÜYÜK SİYASI TEFRİKA: 13 Almaıt motörlu kuvvetleri ilcrliyorlardı Tramvay, Tünel, ik idaresinin bütçesi Haberleri Günün mevzuları Mihvercilerin Amerikada büyük kayıbları Faşist tesiri altında olan Cenubî Amerikada şimdi vaziyet tamamen değişmiştir Yazan: NALINA İHEM MIHINAİ Kahraman kim? inyor Mussolini, uzun nutkunda, İngiltere ve Yunanistana yıldırımlar yağdırdı. JLtuçe'nin sözleri, her zaman olduğu gibi bu defa da, eski bir tabirle ateşfeşandır. Hele zavallı Yunanistanın .cığerlerini sökeceğim» demesi, öyle hir trajedi edası ve ifadesidir ki zavallı küçük Yunanistanın bu müthiş tehdid karşısmda korkudan nasıl silâhlarını elinden düşiirmediğine hayret ediyorum! Ben, bu satırları yazarken şayi olduğuna göre, Yunanistan, bu tehdide, Göriceııin ciğerini sokmeğe uğraşmakla mukabele etmiştir. Şimdilik ortadaki vakıa şudur: Biri sözle, öteki süngü ile söküyor. Harb içinde olduğumuza göre söz şumüş ise, süngü altındır. Sin\or Mussolini nutkunda, Epirde İtalyan ordusunun 10 günde verdisi lajiatın 372 ölü, 1081 yaralı ve 650 kayıb «kayıb. sözü «esir» sözünün peçeli şeklidir olduğunu söyledikten sonra, bunların intikamı alınacağını ilâve ediyor, bu iııtikam alınacaktır amma 2 ay mı desem 2 sene mi desem, gibi bizce malum bir ifade şekli kuUamyor. Ben, aflarına rağmen, Duçe'nin İtalyan ordusunun kahramanca harbettıği hakkındaki iddiasile verdiği rakaınlar arasında bir mübayenet ve tenakuz göriiyoıum. Kahraman bir ordu için, harbe tutuşluğu ilk günlerde verilen bu zayiat sayılmıyacak kadar azdır. Hele ölülerle tsirler arasında büyük bir nispetsizlik vardır. Bir ordunun hakiki kahramanlıK ölçüsü verdiği zayiatla ölçülür. Zayiat nispeti nekadar fazla ise ,ister galib, ister mağlub olsun, o ordu, o askeır, sonuna kadar kahramanca dövüşmüş demektir. Meselâ, Çanakkalede Türk ordusunun 2 nci nizamiye tümeni, bir gece sabaha karşı 12.000 mevcudla İngiliz siperlerine taarruz etmiş ve birkaç saat içinde, 2000 kişi kabnasına rağmen. mütemadiyen süngü hücumlarını tekrarlamışür. İtalyanlann 10 giinde Epirde verdikleri iki bin küsur kişilik zayiat, kahlaman 2 nci tümenimizin Anbumundaki yarım saatlik zayiatına müsavidir. "Sonra 372 ölüye mukabil 650 esir verilnıiş olması da, İtalyan askerlerinin Yunanlılara karşı harbetmeği münasebetszi bir angarja telâkki ettiklerini ispat eder. Sinyor Mussolini, nutkunu, Yunanİtalyan harbinin 23 üncü günü irad ettiğine göre, yalnız 10 fünlük zayiattan ve valnız Epir cephesindeki zayiattan bahsetmesindeki hikmet nedir? Hiç olmazsa, 20 günlük zayiat listesini verebilirdi: hem de 3 üncü Alpini tümeninin ezildijjı Pindos dağlarile Efzun süngülerinin kayalarla beraber İtalyan göğüslerini deldiği Görice mıntakasuıdaki zayiatı da üâve ederek. İtalyan Yunan harbinde, bütün kahramanlık. kazansa da, kaybetse de, Yunanistandadır. Çünkü 7 miJyonluk küçük bir devlet 43 milyonluk kocaman bir devletin tecavüzü karşısmda. tereddüdsüz ve pervasız siliha satılırsa bunlardan büyüğüne değil; küçüğüne .kahraman. denilir! Fransız generalleri ise «Amerikaya yazmız, biz e tayyare lâzım!» diye yardım bekliyorlardı Geçen »eneye nispetle elektrik hasılatı noksan, tramvayınki fazla oldu Almanların hedefi şimdi de Reims'di Süha Sahib Kahraman askerlerimize kışlık hedıye hazırlığı Sokakta ölüm Pangaltıda Rumeli caddesinde Yer\'ant admda bir ihtiyar, dün sabah saat 7 de ayni semtte matbaacı Osmarbey sokağındaki çeşmenin önünde bl ı olarak bulunmuştur. Yapılan tahki katta Yervantm kalb hastalığına mürtelâ olduğu ve ölüm hâdisesinin ka)o sektesinden vukua geldiği tespit edil leyip toplamak için kâfi derecede vakit bulamadılar. Sonra mütteüklerin asker, top ve levazımı geçen harbde görüldüğünden daha fazla sür'atle nakîetmeleri icab ediyordu. Fakat bir taraftan muhaceret akınları, diğer taraftan yolların ve demiryollarının mütemadiyen bom bardıman edilmesi, buna imkân vermedi. General Buisson bütün bunları anlatbktan sonra devam etti: « Bütün derdimiz, tayyare ve tank Bzhğıdır.» General daha sonra yanımiîdaki Ainerikalı muhabire dönerek: < Tayyare ihtiyacımm Amerikaya bildisiniz ve tayyare, tayyare, gene tayyare, hem silâlılı ve mühimmatlı tayyare isteriz! dedi. Almanlar garb tarafında Rethel'e de ayni şiddetle hücum ediyorlardı. Buradaki piyade fırkasına General De ECNEB1 MEHAF1LDE Balık akını 75 Yunanlı daha gitti MUSAHABE Cehennem Şehrimizdeki Yuran kolonisine mensub olup askerlik çağında bulunan 75 kişilik ikinci kafile dün geceki kon vansiyonel trenile Yunanistana hare ket etmiştir. Yunanlı gencler Sirkeci istasyonunda Yunan konsoloshanesi erkânı ve akarbaları tarafından tezahü ratla uğurlanmışlardır. Dün. Boğaz mıntakasına Karadeniz938 yılında terfi edip de, kıdem zamden şiddetli bir balık akını olmuş, Balarmı alamıyan muallimlere bu istih hkhaneye 30,000 kilo uskumru, 10 bin kaklarını tevzi etmek üzere ayrılan 15 çift palamut ve torik gelmiştir. bin liralık tahsisat dün encümenden Uskumru fiatları dün toptan 7,5 ku çıkmıştır. Bu tahsisat aybaşmdan itibaruşa kadar düşmüş, fakat hepsine ahcı ren 256 muallime tevzie başlanacaktır. bulunmadığından bir kısmı denize dö Ayrıca, Erzincan muallimlerine yardım külmüştür. Palamut ve toriklerden bir yapılması için D. fıkrasının değiştirilkîsmı da Bulgaristana ihrac olunmuş mesine dair teklif de dün Encümence tur. k edilmiştir. Muallimlerin kıdem zammı 1941 yılbaşı piyangosu Millî Piyango idaresinin tertib ettiği çeşidli ve zengin ikramiyeli 1941 yılbaşı piyangosu bu sene şehrimizde Taksim, Belediye kazinosunda çekilecektir. O gece yılbaşı şerefine yapılacak baloda piyangonun çekilişine saat 23.30 da başlanacak ve yeni seneye girerken tam saat 24 te 100.000 liralık büyük ikramiye çekilerek piyangoya nihayet verilecektir. taklar birdenbire kesildi. Kafif şırıltı larla akan derenin suyu sünğer kâğıdile emilen bir mürekkeb damlası gibi birdenbire kuruyuvermişti. Damadın ba bnsı kaşlarını çattı. Gelüı ağlamaya hazırlanıyordu. Değirmenci endişeli: Hiç başıma gelmiş iş değil ama, mutlaka yardan büjük bir kaya yuvarlanıp yatağı anide tıkamıştır, fakat öyle ise gürültüsunü duyardık! Diye koşmak istedi. Çayırın üstünde yarım daire şeklide toplanmış davetlilerin yüzünde bu hâdiseja dünkü izdivacm uğursuzluğuna hamleder tarzda hüzün ve keder ifadeleri belirnıişti. Hep birden ihtiyarm arkasmdan hızlı hızlı yürüdük. Değirmenden membaa doğru dakikalarca yol aldığımız halda yatakta bir damla su bile göremedik. Yalnız ıslak otlar ve yaprakiar birbirlerile kucaklaşmışlar, meyus ve mustai'ib uzanıp gidiyorlardı. Değirmenci elli metre kadar ilerdeydi. Biz küçük tepeyi tırmanmaya çalışırken o, öteki tarafa sarkmıştı bile... Birden hayretle takdir hissini bir yere topiayan bir sesle haykırdı: Sizi gidi külhaniler.. .Hem benim, hem de gelin ile güveyin yüreğine inidrecektiniz... Doymuşsunuzdur artık, savulun bakayun!... Galiba on yaşlarmda kadar vardım. Bu harbin en müthiş cehennemi evleri Yemek: Maidei semaviye gibi çuvailarla KUçük hikâye Babam, üvey annelerimin birinden daateş yağmuru altında yıkılan ve halkı atılan et, makarna, yemiş. Bu, hareket ha ayrılmıştı. Beni kısa bir zaman için hayatı. Yürürken beşerin ilk çağlarında olduğu gibi ma etmiyen ordunun Adapazarına, amcazademin yanına gönğaralarda yaşayan Londra değildir. Asıl manzara bambaşkadır. Yola ve sıcağa derdi. Amcazadem henüz gencdi ve Adafacia, âciz insanın sessiz, müthiş bir ta dayanabilmek için kuş gibi hafif olmck pazarmda sorgu hâkimiydi. Onu küçükbıatle boğuştuğu çölde cereyan etmek lâzım: Bir parça et, bir dilim eknıek ve günde bir litre su! Çölde ve günde bir lüğümdenberi: tedir. Seyii ağabey! Kum çölü ile su çölü arasında küçük litre su! Bir litre, insan derisini kurutup Hava soğuk, yol uzak, diyordu. Sen Diye çağırırdım. Seyfi ağabey bekâfkabuk bağlatan ve lime lime ddken sam bir kale. Birkaç baraka ve beyaz badanasıl gelirsin? nah bir gümrük binası. Burası, kıyıyı yeline gore, bir katre demektir. Dil ka dı Ayşe halp.m da Seyfi ağabey her Bir çocuk mantığile böyle şeyler dütakiben İskenderiyeden gelen katranh barır, şişer ,ağırlaşır, damağa sığmaz ve Anadoluda memuriyet ahşında onunla şünmeme imkân var mı? Ağladım, te beraber giderdi. oynay3mıyacak yolun bittiği ve denizin kemire kemire nüiEyet salyasızlıktan İkisi de çocuksuz oldukları için beni pindim, haykırdım. Nihayet yaylı arahale gelir. Avrupa harbinde pe*rol neyse oyduğu meşhur SidiBarranidir. çok severlerdi. Babamdan ziyade onlara balara binerek kalabalık bir kafile ha 1 eyludle bir İtalyan fırkası, İngiliz Afrika harbinde salya odur. Durmadan nazım geçerdi. Adapazaruıda kaldığım linde kasabadan dışarıya çıktık. Galiba, müdafaasıra asarak, buraya yerleşti. kor saçan bir güneş altında ve bu her müddetçe ağabeyimi de halamı da epey köy «Hendek» nahiyesi civarında idi. Avukatlar arasında O zamandanberi on binlerce insan bu tanesi kızgm bir kok zerresi gibi yanan ce üzdüğümü şimdi pek iyi hatırlayo Yolda atlar bataklığa saplandılar. Yakm İt Geçen sene İstanbul barosuna 73 çöl parçasınm etrafmda karargâh kur kum deryasından ayak yürümez. Fakat çiftliklerin birinden getirilen mandalarla rum. avukat hakkında şikâret yapılmış, muştur. Bunlar, karagömlekli, ikinci zavallı Arab ne yapsın? Graziani, İsonları çekip kurtardılc Hükumet konağmm ilerisinde hususî bunlardan 22 si hakkında muanıele İtalyan ordusudur. Vazifesi kıyı boyunca kender, Napolyon ve Cemal Paşa gibi Biz. köye vardığımız vakit düğün metayinine ve 5 i hakkında karar ittiİskenderiyeye ilerlemektir. Kıyıyı takib Alısırı fethe karar vermiştir ve o istese bir mektebe devam ediyordum. Daha de, istemese de yürütülecektir. Halbukı doğrusu oraya ancak canım istediği za rasimi başlamıştı bile... Davetliler ge hazına malıal olmadığına, 3 ü hak eden bu ordunun aşağısında, Bingaziye nişçe bir bahçede halka olup oturmuş kında evrakın ve atınan paranın geri dayanan birinci ordu, kumlar içinden, İskenderiyeye kadar daha 240 küometre manlar gidiyordum. O devirde çocuk lardı. Ortada ellerinde armonik bir genc verilmesine ve 4 avukata da vesayada vsr! 240 küometre! Libya çölünde, bu. psikolojisi ile hiç de alâkadar olmayan vahaları güderek, yukarı Nile çıkmağa hocaların aksiliği ve kabalıkları beni o kızla bir delikanlı dansediyorlar. yere bulunulmasına karar verilmiştir. 2 çahşıyor. Daha aşağıda, Habeşistandan ebediyet demektir. kuyub yazmaktan nefret ettinnişti. Mek yatırılmış kocaman bir ağaç gövdesinin avukat ihtar, 2 si tevbih, 2 si de ınukolkan bir fırka da, yüzü şimale dönBir tayyare kazası sonunda hayatını tebe zorla gönderildiğim günler bir yo üstüne ince değneklerle muntazam darvakkaten vekâletten men cezalarile müş. Nile muvazi şekilde, hücuma kalkbırakmasma ramak kalmış 'oir kâşif, Al lunu bulup kaçar, mezarlığın kaışısın beler indiren erkekler bu darbeleri arcezalandırılmıştır. m'ştır. Görülüyor ki Fransanm yıkıl lahın bu beyabanını şöyle anlatır: daki ahşab evimizin arka kapısından moniklerin sesine uydurarak tempo tutTramvay amelesi n;asile gerilerinin çevrilmesinden koriçeri girer, büyük bahçedeki findık a maya çalışıyorlardı. Arasıra davetlilerİf Geçen sene 725 kişiden mürekkeb «Dünyanın en kurak mıntakası. Sahrakusu kalmıyan İtalya, bütün kuvvetile. ğaçlarmın sık gölğeli kuytu diplerinde den bazısı coşup aşka gelerek tabanca olan tramvay ve elektrik menuır ve Mısıra yüklenmek ve üç koldan ayni da rutubet yüzde kırk, fakat burada on vakit geçirirdim. Mavi gözlü, sevijnli sını çekiyor, eğer kendine güveniyorsa müstahdemin kadrosu bu sene 744 ki merkeze ilerliyerek bu sefer o, İngilizleri sekizdir. Hsyat bir buhar gibi tebahhur yüzlü Seyfi ağabey ile esmer, tombci rakseden kızın ayakları hizasına doğru şiye baliğ olrouştur. eder. Kumun üzeri parlak, siyah bir ça ve çok yumuşak yürekli Ayşe halam atıyor, güvenemiyorsa havaya boşaltı çcvirmek sevdasındadu". Otobiis hasılatı kıl tabakasile örtülüdür. Gök, yekpare bunun ekseriya farkma varmazlar, var yordu. Ayağa atılan kurşunlar kızın hiç **• bir tarafına zarar vermeden yalnız eteİr Elektrik idarcsine bağlı otobüsFakat ne sayı, ne silâh, daima herşey bir kurşun kubbe gibi parlar. Madenî salar da işi hafif bir azarla geçiştirir ğini delip geçiyordu. Kadmlar şenliğe ler bu sene 31.919 lira hasılat yapmışbir âlemde, çepçevre bir demir manza lerdi. Çünkü, beni kendilerine tevdi edemek değildir. Afrikada harbçdor, üıştirak etmiyorlar, fakat erkeklerden de lardır. Bu hasılat geçen sene 36,657 çüncü ve bambaşka bir amili hesaba rası içinde, zincirlere vurulmuş gibiyiz. dilmiş mukaddes bir emanet sayarlar, kaçmıyorlardı. Kafkas usulü giyindirillira idi. Burası dünyanın susuzluktan en çabuk hatırımı kırmamaya, kalbimi incitme katmak zaruretindedir: Çöl! miş gelin oyunlan ve davetlileri önüne Lâmbalar ölünen yeridir Bunun için 24 saat kâfi meğe çalışırlardı. oturduğu evin penceresinden seyrediİf İstanbul sokaklarını tenvir eden ÇöUer ki, gider kimsesiz, tehi, ebedî.. gelir. 19 uncu saatte insan yürüyemv.'z, O vakit daha ziyade şımarır, onlara yordu. lâmhaların sayısı 7137 div. Buna 1000 Yani beynin üzerine tersine çevrilmiş yirminci saatte gözler ahıreti müjdeliyen yapmadık eziyet bırakmazdım. Seyfi alâmba daha ilâvesi düşünülmekte idi. Aksama kadar ayni dans ajni ahenk bir jaııardağ ağzı gibi ateş krjsan bir kamaştıncı bir ışıkla dolar, yirmi ikinci ğabeğim benden bazan hırsını alamaz, Yangmlar ve ayni silâh sesleri devam etti. Sofrada giineş! Gölgede 50 derece! Ayağınızm saate doğru baygınlık gelir ve şayed orurur, kendi kendine ağ'.ardı. ben gene huysuzlandım. Çünkü ortada 'İT Bu sene zarfında İstanbulda 164 altında yalnız kum! Sağa bakınız: Parıl 24 üncü saatten sonra imdad yetişebilirSeyf.i. ağabeyi, bir gün Çerkes köyleyangın sondürülnıiis. 17 tahlisiye ve tdarla yanan bir çakıl dünyası! Sola ba se, bulacağı kavrulmuş bir cenazedir!» rinden birindeki düğüne davet ettikle ekmek yoktu. Çerkesler ekmek yerine 4 su tahliye ameliyesi yapılmışdr. Kum! Kumdan sonra güneş, güneşten rini hissettim. Hissettim, diyorum, çünkü ısıtılarak tepsinin üzerine dağ gibi yıkınız: Sonu görünmiyen bir tuzlu su sonra susuzluk ve susuzluktan sonra böyle bir lâkırdınm bana anlatılmıya ğiimış, ortası bir volkan krateri gibi oTuhaf... deryası ! yularak içine tereyağı dökülmüş, mısır da... İr İstanhııl esnaf cemiyeilçrine kacak bir şekilde konuşulduğunun güç Ya gece? Gece. termometrenin yuvarunu yiyorlardı. Epeyce haykırıp hıçkıryıdh 50.000 esnaf vardır. Haibuki İsTevratın haber verdiği muharebe baş halle farkma varmıştım. O gün: lanır gibi birdenbire düşüşü. Çadırın adıktan sonra ekmek yokluğuna kıymah tanbuldaki esnaf adedi 150.00C i geç İlle beraber gideceğim! rahkların.Han geçen buzlu bir rüzgâr. lamıştır. böreklerle gidermeğe razı oldum. mcktedir. A. N. K. , Diye tutturdum. Ağabeğim: Tayyare korkusile ışık yakmak yasak. Gece, odalara sıra sıra yataklar di Değirmenin suyıı Ahmed Hidayet zildi. Kapılara belleri, oymalj, gümüş kınlı kamalarla süslü nöbetçiler dikildi Rahat bir uykuya daldık. *** Sabahleyin. yakındaki değiımene ka dar bir gezinü yapılması daha akşamdan kararlaştırılmıştı. Oralardan geçen su, muhakkak ki Sakaryanm ayaklarmdan biriydi. İçte biz bu cılız derenin çıktığı yere doğru ilerliyorduk. Gelin. damad ve babası bizim arabada idiler. Uzaktan yüksekce bir yere otutul n.uş eski ve esmer bir kuuı zannetti ğim bina görününce: İşte değirmen! Dediler. Ancak o zaman yan tarafında bir araba tekerleği tarzmdaki çarkının muntazam tiktaklarla dönerken ince ve berrak dereyi köpük'.endirdiğini ve etrafa inci taneleri gibi su habbeciklerini saçtığını farkettim. Kır sakalh, beli kuşakh değirmenci hemen bizi karşılamaya koştu geline ve Tepeye çıkınca bir de ne görelim.. Sadamada hitab ederek: yısını o zaman binden fazla sandığım Allah başlarınızı bir yastıkta ağart beyazlı karalı baş dereye eâümiş suyu sın!. bütün kuvvetile sümürüyordu. Dedi, sonra damadın babasile selâmBu manzara bana bir hafta e\rvel tarih. laşü: Mınldanır gibi: hocasının bize İran Şahı Serhas'm ordu Beni sevindirdiniz, diye ilâve etti, larının, susuzluklarını nehirleri yalayıp düğüne gelemedim... Cenabı Mevlâ yok yutmakla teskin ettiklerine dair anlat luğunu göstermesin. iş eksik olmuyor ki. mış olduğu fıkrayı hatırlatu. Hiç ümid Bütün köylüler benim değirmene hü etmediği bir şey karşısmda insan kalacum ediyorlar Zira, ötekilere kimse em balığı ile karşılaşan sürü ürkmüştü. Çoniyet edemiyor... Benimkinin hamdolsun banlar derinden ıslık çaldılar, köpekler havlamaya koyuldular ve koyunlar hep suyu yazları da kışlar kadar bulur. Gelin, damad hiç cevab vermeden birden derenin kenarmdan çekildiler. gülüyorlar, dzmadın babası başıru sallı Beş dakika kadar cereyanı kesilen su yor, ihtiyar değirmencinin gözlerinde yeniden akmaya başlamış. gelinin, güveki itimad ve gurur parıltıları bizim de yin ve bütün davetlilerin yüzlerinden kaybolan neş'e, kalblerinden silinen febakışlanmızı aj'dınlatıyordu. Fakat biz arabadan inip de sol tarafta rahlık tekrar dönüp gelmişti. ki yıkık merdivene doğru gideiken tik 1 Ahmed Hidayet