10 Kasım 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 10 Ikincitesrîn 1940 Yazam Cordon Waterfield Büyük siyan tefrika No. 2 rm yakasına sarılmasım beklemez. Belki buhranlara takaddüm eder. Fakat Fransızlar kendilerine gelmek için kuvvetli bir sarsınta bekleyorlar. Fransız burjuvası, hodperesttir. Ve memleket uğrunda fedakârlığa katlanmayı öğrenmemiştir. Fakat dostumun bu mfilâhazası beni bile isyan ettirmişti. Çünkü Fransızların tehlike başgösterdiği zaman mutlaka silkineceklerine inanıyordum. İnancımın yerinde olmadığmı iki ay Sümer Bankla ithalât ve ihracat birsonra anladım. O zaman Almanlar Pa likleri umumî kâtibliği arasında mühim risten yirmi mil mesafede idiler. Fran bir ihtilâf çıkmıştır. sız hükumeti Parisi müdafaa etmemeğe Bu mesele hakkmda aldığımız malukarar vermiş ve Reynaud'nun siyaseti mata nazaran ihtilâfa sebeb olan hâdise, iflâs etmişti Fransanın sılkineceği, kal Sümer Bankın bir memleketten getirttiği Demek bugün intihabat bitmiş ve, kınacağı sıra hulul ettiği halde bu kal bir milyon küsur kilo derinin ithalât kınmanın bir'tek alâmeti göze çarpmı blrliklerini tahrik etmesidir. Çünkü mem İngiltere hesabma belki bir nebze dayordu. Louvre'un, Plase Vandome'un, leketimize ithalât yapacak her müesse ha iyi olarak işte Mr. Roosevelt'in Ü. Almanlar köyleri, muhacirleri, mu Madleine'in, Champs Elyses ve Bou senin behemehal ithalât birliklerine çüncü bir zaferile neticelenmiştır. Bu da, harb piyasasında Amerikan vaziyevasala hatlarını, bombardıman ediyor, logne ormanına nazır evlerin harabiye ve yahud bunlardan biıine ka fakat kolaylıkla bombardıraan edebile uğrama» ihtimaii Parisin açık sehir yıdlı olması lâzımdır. Aksi takdirde it tinin karanhktan ve meçhulden kurtucekleri sanayi müesseselerine dokun ilân edilmesine sebeb oldu. Fakat buna halât da yapılamaz. Diğer taraftan itha larak, bir nevi aydınlığa ve saraht* rnuyorlardı. Çünkü bu müesseseleri sebeb olan bir başka amil de vardı. Pe lât yapan müesseselerin mal bedelinin çıkmasıdır, da başmda altın meselesi. Mihver devkullarunak ve silâh imal ederek İn tain ile Weygand komünistlikten kor yüzde yarımım ithalât birliğine terketletleri, şimdilik yalnız umumî hatlarını Amerika harbe giltereye taarruz etmek emelindeydi karak Fransızları Parisi müdafaaya da mesi de lâzımdır. Halbuki Sümer Bank bUdiğimiz «yeni nizam > lâkırdısının hevet «tmekten çekiniyor ve bir ihtilâl ler. Sonra büyük sanayicilerin de, kenmen ilk maddesi olarak, altını ortadan hiçbir ithalât birliğine kayıdlı değildir. müdahale edecek mi? dilerile anlaşmalannı ve bunların fab çıkmasından, iktidar mevkiinin müirit kaldıracaklaruu resmen ve müteaddid Bfnka ne bir birliğe girmeği, ne de rikalarını işletmek hussuunda kendi sollara geçmesinden korkuyorlardı MevBazı arkadaşlarımız bu mukadder su defalar ilân ettiler. Bunlar muzaffer yüzde yarım vermeği kabul etmemektelerine yardun etmelerini beklemeK'te suk bir membadan anladığıma göre Gedir. Banka ve fabrikalan, devlet mües ale cevab vermekte pek aceleci ve, ta olduklan takdirde altının kıymeti sıfıidiler. Çünkü bu sanayicilerin kazanc neral Weygand hükumetin 13 haziranbir caizse, pek üstünkörü davranıyor ra inecek ve «para> denilen mübadele da ve Tours şehrinde yaptığı bir top seseleri olduklan için Ticaret ve Sanayi flan başka bir şey düşünmediklerini bicdalanna da kaydedilmiyecekleri hak lar. Bunlara göre Amerika asla harbe vasıtasının esasını san raaden değil, liyorlardı. Fakat Fransızların bu ss lantıda Parisin komünistlerle dolu olgirmiyecektir. Sebeb? İşte nutuklar mey badema «iş» teşkil edecek. Yani «ben nayi müesseselerini berhava etmeme duğunu, komünist lideri Thorez'in Eliy kında meveud bir karar vardır. Mev dar.da: Roosevelt belki on defa tekrar sana aspirin ve dikiş makinesi veririm, zuubahs ihülâfta banka, birliklere de lerinin sebebi neydi? Ve niçin bu mü se'vi zaptettiğini söylemiş, fakat bu sıetü. Amerikayı kat'iyyen harbe sokmı sen de bana buğday verirsin» meselesi. esseseler Alman işgalinden önce imha rada Parisle henüz temasını muhafaza girm*mek hususunda bu ciheti ileri sür yacağını soyledi. Böyle bjr müstakbel nizamın Amerikaedılmedi? Alman ilerlemesinin sür'ati eden Dahiliye Nazırı Mandel bunun ya nıcktedir. Doğru; fakat bu nutuklar intihabat yı şimdiden, hatta çoktanberi, telfişa ıni? Ve Fransızlarm bozgunluğu muy lan olduğunu izah etmişti Ben de birBu mühim meselenin Ticaret ve İktıkaç gazetecile birlikte henüz Pariste sad Vekâletleri arasında hallin* intizar mıtuklarıdır ve hiç bir zaman propa düşürmemiş olması akla sığar bir şey du? Buna inanmıyorum. gandanın daima sathî kalan hududlan değildir. Amerika harbden evvel dünFakat Almanlann Polonya scferi es bulunduğum için hakikati oiliyor ve rdilmektedir. nı asmazlar. Denebilir ki bunlar, ehem ya alün mevcudunun yüzde 62,5 unu ortada hiç bir kanşıklık i â bulunmanasında da müttefiklerin tayyareleri miyet verilip üzerinde durulmaya bile elinde tutuyordu. Harb patladığındanBerlin ile Almanyanın "bellibaşh şe dığını görüyordum. değmiyen sözlerdir. Yakm tarihten bir berî bu rakam yüzde 92 yi butmuştur. Weygand'larla Petainierin halkı mühirlerini bombardıman etmektea çekinmısal alalım: 1916 senesinde, Amerika Amerikan kaselannı dolduran bu mütmişlerdi ve bunun sebebi Paris ile dafaaya davetten çekinmelerinin tarihf cumhur reisliği intihabatma ikinci de hiş kıymetin, bir anda, beynelmilel bcrLondranın da bombardıman edilmesin sebebleri, bir hayli derindir Fransız ihfa olarak namzedllğini koyan Wilson, sada sıfıra inmesi, belki yalnız bileden korkmalarıydı. Bu yüzden müt tilâli ikide birde alevlenen husumet mensubu bulunduğu demokrat partisile zikle yüzük imaline yarar bir metâ hatefikler,*bomba yerine beyanname at ateşleri yakmış ve bu husumetler J830 Memleketimizin muhtac olduğu madmakla iktifa ettiler. Almanların top da, 1848 de, 1870 de ve 1936 da yeniden delerden en mühimlerinin temini için beraber, memleketini asla ve kat'â har lini alması, Birleşik devletlerin doğrube sürüklemiyeceğini mütemadiyen ilân dan doğruya iflâsı demektir. Amerika, yekun harb yapükları sırada dabi parlamıştır. yapılan teşebbüsler müspet rıeticeler etmişti. O zaman Wilson ve taraftarla ki geniş kıt'asmda her türlü mevaddı müttefikler hâlâ sulh zihniyetile ha1934 senesinin subatında büyük Fran vermektedir. nnın daima tekrar ettikleri, afişlerle, bulmuş ve bundan dolayı ihracatım Teket ediyorlardı. Ve müttefik ordula sız if sahiblerinin teşebbüsile faşizmi Aldığımız malumata göre, fehrimiz gazetelerle, bütün propaganda vasıta sadece altın mukabilinde yapmayı dainn başmda sulh devrinin generalle Fransaya yüklemek için bir hareket rinden olan Gamelin bulunuyordu. başgöaterdi İhtimal ki bu hareket, ya deki kauçuk fabrikalarından bazılarının larile her tarafa yaydıkları parola şu ma tercih etmiştir. yeni nizam da bir Polonyanın mağlub edilmesi ve Alman bancı faşizm ile anlaşmıs bir halde idi. siparis ettiği mühim bir kauçuk partisi idi: «Reyinizi bizi harb haricinde tu şey kazanmak şöyle durıun, bütün mevlaruı Fransa ile meşgul olmağa fırsat Teşebbüs bosa gitmiş ve Fransız halkı Basraya gelmiştir. Bu parti yakında tan ve tutacak olan Wilson'a veri cudiyeüni kaybeder. nizîı Wilson böylece, ikinci dela, Cumbulmaları üzerine General Gamelin, iki sene sonra yaptldn umuml seçimde memleketimize gelecektir. Bu hafta, gelmiş olan otomobil lâs hur Reisi seçildi ve intihabatın altıncı Saarbrucken sanayi mıntakasına hâ kararını bildirmiş, Fransada halk cepBir hayati nokta daha: kim vaziyette olan kuvvetleri Warndt hesi büyük bir ekseriyet kazanarak iş tiklerinden maada memleketimize ya ayında, Kongre'nin müsaadesini bizzat ormanından çekmiş, ve bunu mahza başına gelmişti. Gerçi Fransa Bulm km bir transit merkezinden mühim mik kendisi alarak, malum olduğu veçhile, İhracat me§eleri insan kanmı korumak için yaptığını hükumetinin giriştiği içtima! ıslahlara tarda otomobil lâstiği gelmek üzeredir Almanyaya ve müttefiklerine harb ilân Mihverin harbi kazanması, Avrupagöylemişti. Müttefikler, müthiş bir düş muhtacdı, fakat bütün bunlar Fransa Ayrıea Suriyeden de 6000 çift otomobil ettiBurada «tarih tekerrürden ibarettir» nın, Asyanın ve Afrikanın Amerikan manla harbetmekte olduklarından bu için son derece güç bir sıraya tesadüf lâstiği teklif olunmustur. gibi iptizale uğramış bir sözü yeniden ticaretine kapanması demek olacaktır. düşünüş tarzı en feci neticeleri verebi etmişti Fransız maliyesi çok zayıftı Öğrendiğimize nazaran, Rumanyadan lirdi. Gamelin bu sözleri, herkesin kar ve yeni program son derece masraflı yeniden petrol ve benzin mübayaatı içirı kullanmak istemeyiz ama itiraf da ede Zira Almanyada ve İtalyada resml ağızşısında söyîemiş olduğu için askerler idi. Memleket bu içtimaî inkılâbm ye temaslar yapılmaktadır. Halen petrol lim ki, bilhassa bu meselede, tarihin lar bu kıt'aları iktısaden aralarıııda takve zabitler üzerindeki tesiri çok derin ni şartlarına uygun bir istikrara ka limited ınüdürü Sedad Ziya Kantoğlu tekerrür etmemesi İçin ortada hiç bir •im etnüş olduklarını ilân edip durmaksebeb yoktur. Bilâkis... tadırlar. Mihver devletlerinde büyük sadi. Ve Fransızlar yalnız Saarbrucken vuşmak imkânını elde etmis olsaydı, Bükreşte bulunmaktadır. nayi hareketleri inkişaf halinde bulunden çekilmekle kalmamıs, cenubu gar bu if de kolaylıkla başarılabiiirdi. FaVe her şeyden Son zamanlarda en çok ihtiyac hisduğundan bunlar elbette kendi hisselebide mühim bir Fransız sanayi şehri o kat Blum, Fransanm Alman İtalyan rine düşen memleketlerde Amerikadan lan Forbach'ı da terketmişlerdi. Fakat tehlikesine karşi gelmek için azam! sedilen metalardan olan çuval hususunevvel iktısad gelecek mallara ağır gümürkler koyabu ricat Fransız milletinden gizü tutul derecede çahşması icab ettiği bir sı da İrandan teklif yapılmıştır. İranda budu. Ben de, ancak mayısta cepheyi zi rada işbaşına geçti. Ve kırk saatlik lunan bir kanaviçe ve çuval fabrikası Şimall Amerika Birleşik devletlerinl caklar ve böylece rekabeti imkânsız kıyaret ettiğira zaman bunun farkma var hafta programını tatbika başladı. îş mümessili şehrimizde temaslara başla Avrupadaki ve Asyadaki harbe müda iacaklardır. Bu da Amerikan sanayiine dıra. Ve Forbach'ın Almanlara geçtiği sahiblerile işçiler arasında nddiyet bü mıştır. Şimdi almacak çuvallara mu haleye sürükleyecek sebeblerin başın öldürücü bir darbe olacakhr. Amerika ni anladım. yüdükçe büyüyor ve Fransa dahilt bir kabil İrana verilecek mal üzerinde du da iktısadi amiller vardır. Ve bunların buna da tahammül edemez. rulmaktadu. İranhlar çikolata istemekGerçi garb cephesinde harb henüz harb arifesindeymiş gibi görünüyordu. başlamamıştı. Fakat tutulan siyaset de Almanya ile İtalya fırsaü istismar ede te iseler de kakao olmadığından buna im" ECNEB1 MEHAFtLDE Majino'nun gerisine çekilrnekten ibaret rek Fransamn istikrar bulmasından ön kân görülmemektedir. ti. Fransanın yerinde saymak siyaseti ce genişleme siyasetlerini ileri sürmek MOTEFERRIK Almanyanın bayramı tenkid edildikçe ahnan cevab şu idi: istediler. Fransadaki dahilt kanşıklık, İstanbuldaki Alman kolonisi dün nasPartinin Beyoğlu kaza «Fransa buhranla karşılaştığı zaman ne zenginlerin sermayelerinl ihrac etmeyonal sosyalist hareketinin yıldönümünanların Fransayı isülâya teşebbüs et leri yüzünden altınm memleketten mükongresi melerini beklemek gerek. O zaman temadiyen çekilmesi, parlamentodaki nü tes'id etmiştir. Bu münasebetle, ihkahir ekseriyetine rağmen Blum'ün vaCumhuriyet Halk Partisi, Beyoğlu tilâlde ölenlerin hatırasına hürmeten Fransa, yapacağını yapar.» fapacağını bilir ve derhal kalkımr. Al ziyetini sarsmıştı Fransanm bu şartlar Kaza kongresi. dün öğleden sonra saat Alman konsoloshanesinin bayra^ı öğleDostlarımdan biri bu telâkkiye mu dahilinde kuvvetli bir haric! siyaset (15) te Nur Ziya sokağında Parti mer ye kadar yarıya kadar indirilmiştir. Bir takım ihmallerimiz var, nikabele ederek şu mülâhazayı ileri sür takib etmesine imkân yoktu. Ve bu kezinde asll ve yedek azanın iştir» • çin, bılmıyoruz; bunlardan bir Geçen mütarekenin yüzden, daha fazla İngUtereye dayanı kile toplanmıştır. Kongreyi Partinin müştü: türlü vazgeçemiyoruz; öyle ihmalyıldönümü Beyoğlu şubesi reisi Mekki Hikmet aç Fakat bu düşünüş de bir tereddi yorduler ki, yemek yendikten sonra or(YanB devam edecek) mış ve usulen yapılan intihabatta konalâmetidir. Canlı bir millet, bulıranlaBüyük harbe nihayet veren mütare tada bırakılmış dannadagınık gre riyasetine Raif Güner seçilerek, ida kenin 22 nci yıldönümü münasebetile sofralar kadar hepimizı slnirlenre heyetinin bir senelik icraatını göste yarın sabah saat 11 de Feriköyündeki dirıyor: Resml tatıl giınlenmiz ren rapor okunmusrur. Fransız mezarlığında dint merasim yabitiyor, gün batıyor Bazı yerlerde bayralclar asılı kahyor. Milli bayMaliye Vekâleti Deiterdar, Muha • Rapor reye konulmuş ve aynen kabul pılacaktır. Sehrimizdeki Fransız koloniramlanmızı sevinc ve neş'e İçinde sebe ve Mal müdürleri arasında yeniden edilmi; ve dilekleri sıralamak. hesab si Fransız konsoloshanesi tarafından bu geçirdıkten sonra, onlar için kubazı terfi ve tayinler yapmıştır. lara bakmak üzere komisyonlar seçil merasime iştirake davet edilmi<tir rulmuş takları bir hafta sonra bile Afyon Muhasebe müdürü Abdullnh. miştir. derleyıp, toplayıp kaldtrabümekAmasya müdürü Fehmi, Milli MüdaZiya GökaİDin ölüm liğimiz kabil olmuyor. Halbuki Yumurta ihracı faa Deniz Muhasebe müdürü Muzaffer, resmi gtınlerin cıddiyeti, milli Hava Muhasebe ikinci mümeyyizi AvMıntaka Ticaret Müdürlüğüne İsviçre yıldönümü bayramlann kutsiyeti onlara mahni, İstanbul 1 Numarah Tetkiki İtiraz icin yumurta lisansı verilmek üzere esus mera£imin ancak o zamanlara komisyonu raportörü Hamdi, Merkez Büyük Türk içtimaiyatçısı Ziya Gökal mir gelmiş ve evvelce vaoılan talebhasredilmesindedir. Hele bütün Muhasebecisi Cemal, Hakâri Defterdan pin vefatına tesadüf eden 8 blrinciki lerin müsaadeleri verilmişt''. muamelesi ve formalitesi olup bitMurşid, Siird Muhasebe müdürü Adil, nunda merhumun mezarında bir ihtifal POL1STE Ağrı müdürü Cemal, Antalya müdürü yapılacaktır. miş işlere aid beyanname ve reRaif, Tunceli müdürü Lutfi, İstanbul slmlenn sokak duvarlannda, seBir cerh vak'ası ADUYEDE Liseler Muhasebe kâtibi Münir, Çukunesi geçmiş de hâlâ kopanlmamış Kartalda oturan Kenan Rüzgâr ile Murova Harası mes'ul muhaslbt Mehnıed, takvim yaprakları gibi bize bön İki tayin rad isimlerinde iki ki$i kavea etmişler, Bolvadin Malmüdürü Haydar, Palu bon baltmalan gözlere çok fena İstanbul cezaevi müdürü Reşid Bay Kenan Rüzgâr tabanca ile Muradaate; Malmüdürü Kemal, Kemaliye müdürü batıyor. Misal mi istiyorsunuz? Sadi, Lice müdürü Hâmid birer de kal, Artvin cezaevi müdürlüğüne, Üskü ederek sol kolundan yaralamış \e kaçNüfus sayımına aid levhalar İsdar cezaevi müdürü Hüsnü Konukcu mıştır. Carih jandarma tarafından tarece terfi ettiler. tanbulun bir çok yerlerinde hali ib edilmektedir. Çorlu Malmüdürü Tahsin Sankamı İstanbul cezaevi müdürlüğüne tayin easılı duruyorlar! şa, Gürpmar müdürü Sabri Çıtaka, Şe dilmislerdir. ı L Onun için' bütün resml, gayribinkarahisar müdürü Hilmi Büııyana, resml müesseseler elele verip bu Bir hapis kararı Ahlat müdürü Kenan Malazkirde, Bolgibi hoş olmıyan ihmallere bir nivadin müdürü Ali Haydar Çoru'n Mu Yemişte Güzel Bandınna nakliyat hayet vermelidlrler, diyoruz; ambarı önündeki yağ fıçılarından bihasebe müdürlüğüne, Kocaeli Tahcil Cclen muhacir ırkdaslarımızdan bir grup Kontrol memuru Salim İstanbula, Ma rini aşırırken yakalanan Mustafa oğlu İt Bir müddettenberi Bursada bululiye Muhasebe müdürlüğünden Recai Hasan, Sultanahmed üçüncü sulh ceza nan Sümer Bank umum müdürü BürHukuk Müşavirliği murakıbhğına tayin mahkemesinde üç buçuk ay hapse mah han Sanus. dün akşam şehrimize gelkum edilmistir. olundular. rrilştir. Paris niçin Açık şehir İlâıt edildi? Sumer Bank ile Birliklcr arasmda Bankanın ithalât yapması bir ihtilâf a sebeb oldu Haberleri GUNUN MEVZUU Amerika Cumhur Reisliğine Mr Roosevelt'in üçüncü defa olarak seçilmesi, kimse için, şaşırtıcı bir hâdise olmamıştır. Zua intihabatın böyle neticeleneceği her tarafta tahmin olunuyor ve bekleniyordu. Bize kalırsa, içinde bulunduğumuz harbin, şimdiye kadar bir istifhamını teşkil edegelmiş olan nokta, Amerikada kimin işbaşına geçeceğinden ziyade, Birleşik devletlerde şu intihab hâdisesinin bir defa hallolunup bitmesi meselesiydi. Roosevelt İngUtereye daha açıkça ve daha kat'iyetle muzahirmiş; onun başlıca rakibi olan, Cumhuriyetçilerin namzedi, Wilkie pek o kadar değilmiş... Bunlar, büyük dünya hâdiselerinin ilerisinde ve inkişafmda esaslı rol oynayacak seyler değıldir NALINA İHEM MIHINA Balkanlar cephesinî kazanmak için O talyanın, Yunanistana tecavüzü II ikinci haftasını bitirmek özeredir. II Mücadele, beklenilmedik bir şekil alnusUr. Tecavüzü haarlayan, geceyansı ültımatom veren, harb ilân eden, taarruza baslayan, tesebbösü elinde bnlunduran ve böylece harb san'atınm .diişnıandan evvel davranmak» prensipini de tatbik eden taraf, yerinde saymakta, buna mukabil baskına uğramış olıoası lâzım gelen taraf vaziyete hâkim bulunmaktadır. Buna «İtalyanvari baskın ve yıldırıra harbi» diyebUiriz. Yunanistan harbe iyi başlamışür; ilk îunan muvaffakiyetlerinin sevkülceyş bakımından ziyade, maneviyat bakımından büyük kıymeti vardır. Düsmanın çoktanberi hazırlanmı? ilk darbesine iyi mukavemet eden, hatta küçük ve mevrii de olsa ona mukabil darbeler indiren bir ordu, harbin ilk günlennin bcşeri ve tabiî olan psikolojik tesir ve teessürlerini muvaffakiyetle aüatmış, ateş ve ölüm imtihanının sinirli devresini geçirmiş, kendine olan güvenini kuvvetlendirmiş olur. Yunan ordusıı da en kahraman ve en disiplinli ordularuı bile bazan panik yaptıklan bu tehlikeli devreyi, harbin ilk bir iki günü içinde muvaffakiyetie atlatnuştır. Yunan erleri ve subayları, artık, tam bir nefis itimadile, düşmandan üstiın olduklarına ünan ederek düvüşüyorlar. Bu ruhi halet içinde harbetmeğe baslayan bir ordu, müdafaada, yurdun her karış topragına, her kaya parçasma ısrarla, inadla yapıvacaktır; taarruzda, süngüsüne ve el boınbasına dayanarak kahramanca saldıracaktır. Amerika Harbe Kosuyor! Birleşik Devletler ve Amerika kıt'ası Mihver devletleri ve bilhassa Almanya propaganda, ve çok kuvvetli olduğunu kimsenin inkâr etmjyeceği teşkilâtlarla şimdiden cenubî Amerikaya bir hayli nüfuz etmeğe muvaffak olmuşlardır. Meselâ Brezilyada geniş Nazi faaliyeti bulunduğunu Nevyork gazeteleri her zaman şikâyetle yazmaktadırlar. Meselâ Berlin radyolarının «cenubî Amerika neşriyaü» bile bu bakımdan çok matüdardır, Bu faaliyetin sarih manası, şimalî birleşik devletlerının şimdiye kadar birçok noktalarda daima elinde tuttuğu Amerika kıt'asmda dahi, bu hakimiyete bir son vermek, hatta kabilse, cenub devletlerini şimalî ittihada karşı kaşkırtmaktır. Avrupada mihverin zaferi, zahirl hududları artık açıkça görülen, bu gayeyi nihayet günün birinde hem da uzak olmıyan bir tarihte tahakkuku kolayoa mümkün bir hale getirecekür. Bu Fransa ve İngiltere ile beraber Amerikanın dahi büyük devlet olmak vasfını kaybetmesine kadar gidecek vahim bir hâdisedir. ıTours'da bulunan hükumet, Pariste komünist ihtilâli çıkacağından korkuyordu Fakat bunun kat'iyen aslı esası yoktu Çünkü »yeni nizam» doğrudan doğruya Amerikanın istinad ettiği hayati mesnedlere hücum etmektedir = Yazan: = D.N. Her işte bir de manevi taraf araytntz! Sarahaten Amerika aleyhinde olan bu sebeblere, son vaziyette, bir de manevt hâdise inzımam etti: Ü;ler paktı. Berlinde imzalanmış olan bu paktla roihver devletleri bir taraftan Rusyanın, diğer taraftan Amerikanın. kendi aleyhlerine harekete geçmemesini temin için, Japonyayı koz olarak ortaya attılar. Yani şayed Sovyet Rusya ve Amerika Avrupa harbine İngilterenin yanında olarak kanşacakları gün karşılarında Japon kuvvetini bulacaklardır. Bu bir tehdiddir ki nerede olsa milli hissiyaü galeyana getirir Devletlerin harekâtına silâh kuvvetüe hudud çizmek yüzde büyük bir ekscriyetle aksi netice ventüştir. Hele tehdid olunan devletler, büyük devlet olursa. NcHİckedmzc yakında bir çok •evad geliyor Fakat modern harb, malzeme harbidir. Malzeme bolluğu ve bu bol malzemeyi kullanan büyük sayı üstünlüğü, kahramanlan, kıra kıra, maddeten zajıflatır; onlann saflarını seyrekleştirir ve nihayet müdafaa cephesinin yarılmasını intac eder. Materiyeli *ı, sayısı mahdud küçük ordularuı malzemecc zengin, sayıca bol ordular karşısuıdaki muBu arada Amerikanın bütün bu va vaffaldyetsizlikleri hep bu erime ve yıpkıalan görmiyecek derecede derin bir rnnmadan ileri gelir. uykuya dalmış olmasını farzetmek ise, 7 milyonluk Yunanistanı 43 milyonluk hiç değilse, mantık! bir hareket olmaz. İtalyanın karsısında ayni akıbete uğraAmerika bunları gayet iyi bildiğini *n maktan korumak için ona, evvelâ malgiltereye elinden gelen fardımı yap zemece, sonra askerle yardun etmk lâ* makta devam ederek gayrt iyi ispat nmdır. Yunanistana her iki yardunı da etmiştir. Dünyanın hali müsaid, hatta japacak olan 51S milyonluk rauazzam içinde bulunduğumuz harb dahi bir İngiliz İmparatorluğudur ki onun da kere normal seklini alabilmiş olsaydı, arkasında bütün harb sanayii istihsalâtıyalnız bu vaziyet mihver devletlerince bir harb sebebi addolunmak icab eder nı yanyanya İngiltere ile paylaşmak kadi. Biraz daha sabredersek daha çok rarını vermiş olan Amerika vardır. İngilizler, Büjük Britanya adasınm yenilikler göreceğimiz muhakkaktır. vc Mısırın raüdafaasına lüzunılu olan Roosevelt bu anda diyor ki: «Bir de silâhlaruı, malzemenin ve kuvvctlerin fa intihabı kazandık. Şimdl efkârı u fazlasmı Yunanistana vermekte tereddüd mumiyemiâ harbe ahştırmâya çalışa ermemeHdirler. Bu yardun, İngiltereye lım. Derhal işbaşına!.•» Balkanlar cephesini kazandıracaktır. Ve Amerika harb* doğru gitmiyor, koşuyor. D. V. ŞEHİR tŞLERl Emlâk müdürü tekaüd edİldi Belediye emlâk müdürü Muhsin, müddetini doldurduğundan ttkaüde sevkedilmiş ve Belediye müfetüşlerinden İsmail Hakkının bu vazifeyi vekâleten ifa etmesi kararlaştırılmıştır. Yatani vazifelerini yapmak üzere..: Yunan Başkonsolosluğu Istanbulda bulunan muh telif sınıfta Yunan askerlerini silâh altıne çağırdı Doğru değil mi? Bu gibi ihmallere bir nihayet vermelil Sürpagob mezarhğı Maliyede yeni tayin ve terfiler Kısa Haberler Bir babanın meklubundanZavallı kızım, sevgüi yavrum.. sana çok acıyorum ve kati' yyen hiddetlen miyorum. Çünkü yeis ve ıstırab içindesin.. Aklın ve muhakemenle hissin ve ihürasın arasmda cereyan eden uzun çarpışmaya sahne olan vücudün, beynin Rumen bandırah Albajulya vapunı bitkin ve harab halde.. Kalbin, bir meyile Köstenceden limanımıza 900 1000 dan muharebesinin sonunda kırların, kMar muhacir ırkdaşımız gelmişür. dağların, taşların uğradığı perışanlık Sirkeci rıhtunma yanaşan vapur sa içinde.. Fakat çok şükür, en nihayet akb.>htan aksama kadar tahliye işile mes lının ve muhakemenin bu mücadeleden gul olmuştur. muzaffer çıkmasını terain edebildin Sirkecideki iskân evine misafir edilen ama, sen de neler çektin. Onu ben çok muhacirler hemen hemen eşj alarının derinden sezdim. Ah.. Vaktile sevmediğin bir adamla büyük bir kısmuu ve hayvanlannı da gene evlendin. Ne ise, geçmiş seyler için getirmişlerdir. de seni ayrıea üzmiyeyim. Bir de çocuMuhacirler, öz vatana geldiklerinden ğun oldu. Mademki bir aile yuvası kurdolayı büyük bir memnuniyet izhar et dun, tabiî analık en büyük bir ihtiyacrrektedirler. Uzun zamanlardanberi bu dır Lâkin, o ikinci adama niçin yüz verraya gelmek için can atan vatandaşlar din, ona neden bağlandın?. da Rumanyadaki son vaziyet dolayısile Ne ise, derinin ve sinirlerinin lğfalleribu istek büsbütün tezayüd etmiştir. ce bir müddet aldandıktan sonra her Bunlar, öz vatanda ve kendi öz toprak makul insanın takib edeceği yolda yürümeğe, yavrunun ve kocanın yanına larında çahşacaklarmdan hepsi büyük dönmeğe karar vermiş olmandan, çok bir sevinc içindedirler. memnunum. Irkdaşlarımız. iiskân evinde kısa bir Belki etlerin bir zaman için haykmr, misafirligi müteakıb yurdun muhtelü kıvranır ama, sonunda cusar ve sükun bulur, ruhuo İM tercih ettiiin akıbetteo aemtlerine dağıtılacaklaıdır. Şehriraize bin kadar muhacir geldi Doğru değil mi? Yunan Başkonsolusluğu tarafındar Sürpagop mezarlığının istimlâki hakkmda Ermeni mütevelli heyetile Beledi vaki olan davet üzerine şehrimizdek ye arasında bir an aşma hasıl olmuş Yunanlı ihtiyat zabit ve askerler va • tur. Oradaki garaj haric olmak üzore tanî vazifelerini ifa etmek üzere konmezarhk 160,000 liraya istimlâk edile soloshaneye müracaat etmişlerdir. İki yüz kişiden mürekkeb ilk kafile dür cektir. akşamki konvansiyonel trenile YunaStok un bulundurulacak nistana hareket edecekti. Fakat bunlaı hareketlerini tehir etmişlerdir. Değirmen ve fırınlarda badema is İstanbuldaki Yunan başkonsolosluğu tok un bulundurulması takarriir etmişaşağıdaki sınıfları silâh altına çağırmış" tir. Defeirmenciler bunun için 150.000 litır. ra kadar bir sermaye bajlamak mec2 1930 ve ondan aşağı sınıflara menburiyetinde olduklarını ileri sürerek iti tub bilumum ihtiyat askerler, razda bulunmuşlarsa da bilâhare bu tek 3 Ordunun her şubesinde ifayı valifi kabul etmişlerdir. Fırmcılar da bu zife etmek istiyen 2040 yaşındaki bilteklife muvafakat etmişlerdir. umum pönüllüler. Konsoloshanenin bu daveti üzerine Diğer taraftan memleketin her tarafında ayni çeşni ile çıkarılması düşünü Yunanlı ihtiyat zabitler ve askerlerden maada henüz asker çağmda bulunmıyan len esmer halk ekmeği imali etra birçok gencler de gönüllü kaydedilmek fındaki tetkikler ikmal cdilmek üze üzere müracaat etmişlerdir. redir. Silâh altına davet olunan Yunanlılardan ilk gurup bugün olmazsa yarın mem* leketlerine müteveccihen şehrimizi ter • kedeceklerdir. Üniversite Astronomi doçenti Bayan Dr. Nüzhet Gökdoğan ile Mühendis mektebi profesörlerinden Mukbil Gökdoğanın dün akşam bir kız çocuklan dünyaya gelmiştir. Doğum Teşekkürlerimiz Yavruya uzun ömürler temenni ederiz. Irkdaşlarımız yurdumuzun muhtelif yerlerine dağıtılacaklardır ISüçük hikâye Mukadderat Tcplanan o sıkıntılarm bir gün düşmanın yaralı cesedine demir dev aya^ı jjibi basacağını pek iyi biliyorduk. \ Hâlâ anlayamadım, neden? Hava rnı sert geldi, iklim mi dokundu Yoksa ilk zamanlar parasızdık. Onun üzüntüsü rcü tesir etti. Ben gunden gune zayıfladım, inceldim, kötüledim. Hekimler: Tebdilihava! Dediler. Annen şöyle bir mütalea yürüttü: Biz burada kalınz.. Sen, on beş, yirmi gün için İstanbula dör>.. Çocuklaım gürültüsünden, aile gailesindcn uraklaç, zannederim, kendine gelirsin! Çalıştığım daire de kanm kadar insaflı çıktı. İstediğim izni vermekten geri kalmadı. Vücudümdeki et yoksuzluğu mevcudiyetime şımarık sinirlerimin hâkim olmasına sebebiyet vemoişti. Müthi? bir nevrasteni buhranı geçiriyordum. İstanbulda tanıdıklarım, akrabalarım vardı. Yazan: Ahmed Hidayet dolayı sonsuz bir rahat ve saadet duyar. Bunu ben boş ve manasız bir nazariye şeklinde bol keseden atıyorum zannetme.. Şu anda çok durgun ve uslu bir yaşlı adam maskesini taşıyan babanm başından da tıpkı böyle bır macera geçti, garib değil mi? Ayni tarzda ve ayni şekilde.. Ne dıyeceksin; mukadderat!. Eğer canın sıkılmazsa, dinle.. Annenle altı sene çok mes'ud bir izdivac hayati geçirmiştik. Üç çocuğumuz olmuştu. Ağabeyin, ablan.. Sen en küçükleriydin.. Ah, ne şeker şeydin bilmezsin. O zamanki resimlerine bakmakla tatlılığın, şeytanlığm hakkmda katiyyen bir fikir edinemezsin.. İstanbuldan Ankaraya yeni kaçmıştık. Ama ne Ankara.. Bugünkü muazzam, asr! şehirle o köyün hiç bir alâkası yok.. Kış geceleri sokağa elimizde fenerle çıkar da gene lâstiğimizi iki karış çamurun içinden kurtaramazdık. Bakkallar zeytinin ne demek olduğunu sorarlardu Fakat hayatımızdan memnunduk. hu*ya, tek saadet, gözlerim kapalı iken beynimde tek rüya, tek bahtiyarlık hüküm sürüyordu. Lidyayı zincire vurulacak deliler gibi seviyordura. Karar ver§ Ayni vesile ile bizzat matbaamıza dim: Memuriyetimden, karımdan, sizkadar gelmek. telgraf ve mektub gönlprden, hatta memleketimden ayrılacak, dermek, telefon eylemek suretlerile cihanın beş kıta'sının en ücra köşeleridün dahi hakkıtnızdaki kıymetli alâLâkin, hiçbiriıun yüzvjıü görmek ıste ne onun peşinden sürüklenecektim. kalannın yeni ve temiz delilleri örpiyordum. Gündüz umunu bahçelerde, Fakat nasıl oldu bilmem, birden silnünde bizi pek mütehassis bırakmış sokaklarda dolaşıyor, geceler; eğlence kındim. üzerüne çöken bu kâbusu boğolan şahsi dostlarımıza ve sevgili kayerlerinden çıkmıyordum. Hels Garden dum. Lidyadan, o büyü derdden. o mu. rilerimize tekrar teşekkürler ederiz. bara fena dadanmıştım. Hâlâ onun temel azzam felâketten kaçtım. Hayu, dev invazifesini görmüş olan toprak sed, eski ve mukaddes bir mabedin harabesi gibi sanlara yakışacak böyle sonsuz maceraPerapalasın burnunun dıbınde hiç bir lara atılabilecek kudret bende yoktu. t&raftna dokunulmadan muhafaza edi Küçük zevkler, küçük saadetler, küçük bahtiyarılklar neyime yetmlyordu. Taliyor. O ahşab bina bir eğlence cenneti idi. biat, hilkat beni böyle yaratmısrı. Ne Nüshası S kuruştur. İşgal kuvvetleri zabitlerinin mavi, hâki, diyeceksin? Mukadderat.. Ama, onun siyah pantalonlannın ceb'erinden avuc dün bana, bugün de sana hazırladığı aTürluye Haric avuc saçılan paralar beş kıtanm en gü kıbetten sevincle kanadlamp uçacak kaiçin için zel kızlarını, en san'atkâr eıkeklerini d.ır memnunum. Onun için çok rica ede Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. karşısındaki Süleymaniye ile rekabet et rim, bu isabetli karan verip yanlış yol Altı ayhk 750 » 1450 » mek ister gibi yükselen bu tepenin beşı dan döndükten sonra yeniden kendini Üç aylık 400 » 800 » na toplamıştı. Onlann içinden en güzeBir ayhk 150 » Yoktur. üzmeğe kalkışma.. Kocanı, çocuğunu li, en fettanı Lidya fena halde hoşuraa bağrına bas, saadetini bu temeller üzegitmeğe başladı. Günler, geceler geçtikçe rine kurmaya çahş.. Bu gayretin senf esiri oldum. Bir aralık içtimnî prensiplerin saçmahğına inandım, İzdivac, aile bedbaht bir kadın yapacağını sanma.. Gazetemize gönderilen evrak ve yazılaı yuvası, zevce, çocuk, bunlar manasız Benden ibret al.. Bak, ben bedbaht bir neşredilsin edilmesin iade edilmez v« ziyamdan mes'uliyet kabul olunmaz. şeylerdi. Gözlerim açıkken önümde tek adam mıyımî Tekrar inüşarımızdan dolayı memnuniyetlerini izhar eden meslekdaşlarimız Aksam. Son Posta. Hakikat. Tasviri Efkâr ve Politika refiklerimize en samimi teşekkürlerimizi arzeyleriz. CUMHURİYET Abosp seratti { Dikkat