17 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 17 Temmuz 1940 HÂDİSELER ARASINDA Halkındilekleri Boğaziçine geceyarısı bir vapur lâzım Şirketi Hayriye, gece Üsküdar ve civarma en son olarak 11.25 le bir vapur kaldırmaktadır ki bu zaman, kış saatile 10,25 olmaktadır. Bınaenaleyh bu saatten itibaren Üsküdar semti ahalisinin şehirle irtibatı kesilmektedir. Üsküdarlılar ve Boğaziçinin Anadolu yakası halkı Istanbul tarafında ziyaretlerini yapabilmek veyahud her hangi bir eğlence mahalline gidebilmek için hiç olmazsa saat yarımda veyahud on ikide Boğaziçine bir vapurun tahrikini istemektedirler. *** Muhtelif karilerden şu şikâyeti aldik: «Ada ve Yalcva vapurlarmda Denizyolları menettiği için büfe açılmamış. Bu uzun sefer esnasında hele konfor iddialı bir vapurda' bir bardak su içememek fecidir. Ve bir vapur idaresinin müşterisini buna mecbur etmesi ise hoş bir şey olmasa gerektir » Bir tesanüd kaçağı arb ekonomisinin en büyük serek iki defa ziyankârlık etmiş, üstekanununu tekrarlayalun: Az lik hükumeti de, oteki gazetelerı de. istihlâk, çok istihsal. Hıiku ! balkı da aldatmış olacaktık. İşin vr. met de bunu biliyor ve bir yandan hayret verici tarah da şu: Bu ojunu millî ekononıimizi felakete sürükleye yapan gazete, oteki arkadaşları arasısıbilecek istihlâk fazlalığını önlemek, bir da, sayfaların azaltılması kararında yandan da istihsal fazlalığını temin et müsterek hareket edilmesi için iır.za mek için en sıkı tedbirlere başvura toplayan gazetedir! yor. Besmî ve jarıresmî bütün insaalı Hükumetin bu oyuna müsaade etmebile durdurdu. Altlığı isabetli tedbirîer nıesini bekliyoruz. Müsaade ederse başarasuıda büyük kıt'alı gazctelerin dört ka gazeteler de. bu sefer haklı olarak, sayfaya indirilmesi de var. Daba kücuk ayni metoda basvurabilirler. Bu nokta kıt'alı gazeteler de sayfalanndan feda üstünde fazla durnıuyoruz. Bizim üstüukârlık ediyorlar. Bu tedbir A*rtıpanın de ısrar edeceğinıiz vakıa şudur: Halkı kâğıd buhranı geçiren bütün mcnıle da. hükumeti de, meslektaşlarını da alketlerinde de alındı. Türkiye bir istisna datan gazete, hem şahsî. hem millî kateşkil etmiyor. rakter. hem de meslek tesanüdü bakıGnzeteler hükumetin bu karaıına mından garib bir nıizaç ayrılığını tcmsil itaat etmenin bir vatan borcu oldıı^u ediyor. Bu gazeteıün millî nıevzularda nu bilirler. Sayfalarını indirmek için adeta sistematik bir tekrarla, nasıl ânıaralarında da anlastılar. Hatta bir ga menin menfaatini tekmeleyen istikametrete, ötekilerin arasmda bir tezkere ler aldığını kaç kere gördük ve yazdık. dolaştırarak salı gününden itibaren Istanbul gazeteciliğinin meslekî tesanüdü yeni sayfa rejiminde beraber harekct hesabına su noktayı tasriha mecburuz. edilmesi için arkadaşlarından imza bi ki o gazete. böyle vakıalarda, öz Türk le topladı. Fakat dünkü salı günü bü matbuatını bir ucundan bile temsil ettün gazeteler sayfalarını indiruiklori miyen, hüzün verici bir istisna telâkki halde yalnız bir sabah gazetesinin eski edilmelidir. Bir tesanüd kacağının nihayct iki günhacminde ısrar ettiği büyük bir hay retle görüldü. Bu gaiote işini kitaba den fazla öm'ü olmıyan bu oyıınu. millî uydunnak için kağıdının kenarını bir ekonomimİ7İ tehdid eden dünva çapıniki santitn kadar kesmisti. Böylece lıii daki büyük tehlikelore karsı halkııı ve kumetin dort sa\fa\a inmeğe icbar et hükumetin müdafaa birliğini iki>e bö'.otiği gazetelerin kıt'asuıdan ayrılm's ve mez. Devlctle beraber bütün münevver tasarruf mecburiyetinden guya tnır halk da biür ki. istihsal ve istihlâk arasında hükumetin kurmağa çalıştığı yeni tultnuş oluyordıı. muvazenenin İM>7ulmasından doğacak Bu .hilei ser'iye. yi biz de yapabiiktısadî ve malî neticenin berbadlıiını lirdik. Yapmadık, çünkü bu hile ser'î şu tek kelime ifade eHrr: Yıkım! olsa bile mesru değildi. Hem altı sayfa PEYAMİ SAFA çikarak. hem de kâğıdın kenarını ke Bir demir taciri daha IHEM dün mahkemeye verildi Amerikadan getirilen demirleri fazîa fiatla sattığı iddia edilen tacir tevkif edildi NALINA MIHINAİ İngiliz donanması Tarihî tefrika: Yazan: Z1YA ŞAK1R Bütün şeref Sebastiyani'nindir 0, kendi Hükümdarı için koca bir donanmaya muadil oldu Çok şükür, şu meş'um Boğazdan çıkabildik. Doğrusu, ucuz kurtulduk. Rivayete nazaran bu cumleleri. ilk defa olarak bir zabit bağıra bağıra söylemiş, ve derhal memleketine yazdığı mektubun en başına geçirmişti. »•* İngilterede, henüz hiç kimse, bu feci vak'adan haberdar değildi. Herkes, Istanbulu tehdıde giden donanmanın husule getireceği muvaffakiyetli tesirin neticesini beklernekte idi. O tarihte İngilterede beslenen zehab da yanhş hesablara istınad ediyordu. Türklerin, küçük bir tazyik karşısında, İngiliz donanmasının her teklifini kolaylıkla kabul edeceği zannedüiyordu. Hatta o sırada Kadiks'te bulunan Amiral «Kolling Vord», Londraya gönderdiği bir mektubda, aynen şu satırları yazmıştı: (Başamiral Dük Vort, Çanakkale boğazını geçti. Sefirimiz Arbotnot'a verilen talimata tamamile muvafık olarak, şu dakikada Türkiye ile tamamen anlaşmış bulunduğuna şüphe edilemez... Fransa sefiri Sebastıyani. her halde Istanbulu terke icbar edilmiştir. Ve artık Fransa hükumeti, Babıâli nezdinde bütün nüfuz ve itibarmı kaybetmiştir.) Resmî nıehafil de aynı fikirde idi. Bahriye Nezareti tarafından neşredilen resmî beyannamede, aynen şu satırlar ilâve edilmişti: (İşte biz, böylece, Napolyon'un vücude getirmiş olduğu projeleri nıahiv ve tahrib ettik. Trafalgar ve Kopenhag muzaiferiyetleri Avrupada nasıl bir te8İr husule getirdiyse, bu «son muvaffakiyet». ondan daha fazla bir tesir icra edecektir.) «Son muvaffakiyet > ten maksad. donanmanm Boğazdan girmesiydi. Ve bu donanmanın, Babıâli üzerinde husule getireceği tesirden, Bahriye Nezareti bile, kat'iyetle emindi. miş, bunun yerine yüzde elli yumusak, yüzde elli sert bıığdaydan bir ekmek çeşnisi tecrübesine girişilmiştir. Dün Toprak Mahsulleri Ofisi bu tecrübe iein 20 ton buğdayı Beledive emrine vermişVaziyeti, bütün inceliklerile idrak e tir. Yeri halitada cenub sert buğdayı yeden münevver Türkler, İngilizlerden rine yayla serti ikame edilmiştir. daha acı teessürler hissetmektelerdi. Arabasının altında kaldı Napolyon'un mahir diplomatı. 3 üncü KOciikcfkmeced° muhtar Mustafanın Selim gibi akıllı, zeki ve ağırbaşlı bir hükümdarı iğfal etmis, Türkiyenin hu yanında çalısan 60 jaşlarında arabacı zur ve sükuna en muhtac oldueu bir Adem. dün arabasına kum yükleyerek zamanda. Rusva ile harbe sürüklemifti. Küçükçekmeceye giderken, birdenbire muvazenesini kavbederek arabadan düşBu harb, Türklere en küçük bir faymüş. ön teker'eklerin altında kalmış. da temin etmek şu tarafa dursun, biiki avağmdan ve muhtelif yerlerinden lâkis büyük zararlar verdi. Bu zar?ryaralaimıstır. ların en mühimmi, Padişah 3 üncü SeMerdivenden düştü limin büyük bir himmetle giristi$i lıer nevi ıslahat ve terakkiye müthis bir Fatihte Cibali caddesinde 184 numadarbe indirdi. Aynı zamanda BnbıMi ralı sac fabrikasmda çalısan 60 yaşlanin an'anevî siyasetinde de büyük bir rında Ohanes, fabrikanın 5 metre yüksarsıntı husule getirdi. sekliğindeki merdivenden asağı düs;Eç<er Sebastiyani sebeb olmasaydı, rek muhtelif yerlerinden ağır surette Kraliçe Elizabet ile 3 üncü Muradın varalanmış, Cerrahpaşa hastanesine kalkurduğu İngiliz Türk dostluğu ihti dınlmıstır. mal ki asırlarca. kıymet ve kuvvetini S'c»k su ile baslandı muhafaza edecek. samimî mahiyetini Eminönünde Yeşildirekli han ^okağınkaybetmeden devam edip gidecekti. da 13 numarada oturan 10 yaslarında Birinci kısmın sonu Foti. dün bir kova kaynar suyu pen(Cııvıhuriyet Tarihî tefrikamızın cereden asağı dökmüstür. Bu sırada soilk kısmı burada bitiyor. Kâğıd buh kakta bulunan kabveci Kâmil admda ranı sebebile eazete sahifeleri azaldığı biri dökülen kaynar sularla yüzünden için. eserin alttarafının neşrini, bizza haslanmış ve muhtelif yerleri de yanrure. sahifelerin tabiî hadde çıkarıla mı<;tır. cağı zamana bırakıvoruz. Muhterem karilerimizden özür dileriz.) pılan tahkimat da, avdet imkânlarım selbedecek mahiyete inkılâb etmekte idi... Bu vaziyet karşısında, büyük bir inhizamdan kurtulmak için derhal geri çekilmek. kat'î bir zaruretti.) Bu meselede hakikati en açık ve en beliğ manasile gene Kronikl gazetesi söyledi. Aldığı mütemmim malumatla İngiliz donanmasının elim macerasım naklettikten sonra: (Bu meselenin bütün şerefi, Sebastiyani'ye aiddir. O; kendi hükümdarı için. koca bir donanmaya muadil oldu.) Dedi. İstanbul yedinci asliye ceza mahke1 almasmın, kendisine bir misal teşkil | bir tetkikten sonra, Ticaret Vekâletinin mesı, dun yeni bir millî korunma ka ederek normal fıat hususunda bir fıkır gazetede çıkan lıstesınde demır fiatları nununa muhalefet muhakemesine baş verdiğini soylemışür. Diğer taraftan katlanmış, katlanmamış ayrılarak ayrı lamıştır. Muhakeme edilen, tuccardan o zaman demir.e fiat konulmamış ol ayrı ton fiatı esas gosterildiği halde üat Baki Tezcandu. Kendisinin, Amerikan dugunu ve mukavelenüı Vekâletin tes tespiti komisfyonunun bunları nazara «Ekzamina» vapurile getirttiği 113,618 pit ve tebliğinden evvel imzalandığını almıyarak yuzde hesabı gösterdiğini, dolayısile komisyonun rfıutaleasile Ve küsur kilo demiri, müteahhid Mustafa ileri sürmüştür. Topçuoğluna toptan 26,130 küsur liraya Müddeiumumî Hicabi, müdafaa ba kâletin listesinin biribirinı tutmadığım sattığı ve bu işte elde ettiği 2.681 küsur kımından tahkikatın tevsıi isteğıne belirtmiş, Ticaret Mıntaka müdürlüğünlirahk kârın muhik olmadığı iddia iştirakle, sevk şekline nazaran 66 ncı den bu ciheün sorulmasına, vilâyetten edilmektedir. Gene iddiaya göre. tara madde yerine getirilerek son tahkika de işaret olunan alım satım işinin istıiâfından demirin kilosunun 23 kuruştan tın mevkufen yapılmasını ve Baki Tez mına karar vermistir. Ve «kanunî mec1KT1SAD satılması, fazladır, bu, fiat yukseltme can hakkında hemen tevkif müzekke buriyete binaen» Baki Tezcan hakkında tevkif muzekkeresi kesmiştir. Muhadir ve millî korunma kanunun 32 nci resi kesilmesıni istemiştır. Kömür satış şubeleri kemeye, 23 terr.muz salı günü sabahı maddesi delâletile 59 uncu maddesine Ticaret Mıntaka müdürlüğünün yaptı devam olunac&ktır. Eti Bank komur satışı için Kuruçeş dokunmaktadır. ğı tahkiki ve vukuf ehli mutaleasını ısame ve Kadıkoyıındeki iki ana depoya Nalbur Agapyos beraet stti Baki Tezcan, mahkemede, sattığı de betli bulmıyarak ıtıraz eden tacirm veilâveten dort yardımcı depo ve KuruFatihte fazla fiatla çıvi sattığı iddia sme. Fındıkh. Aksaray, Fatih, Ada mir muhtelif kuturda ve eb'adda ve kıli Mahmud Even. tahkikatın tevsıinı olunan nalbur Agapyosun muhakemesi lar. Pangaltı, Kadıkoy. Asmalımesçidde fiatları da muhtelif olmakla beraber. zarurî gormüştur. Tevkif cihetınden de istanbul altıncı asliye ceza mahkeme semt depoları açmıstır. Semt depolarının kendisinin hepsıni bir kalemde kilo&u «gerçi 66 ncı maddenin hükmü kat'i ıse f:nde neticelenmiştır. Hâkim Arif, iddia 23 kuruştan satüğmı, bu satış muka de, bu dava, indî mutalealarla sevkedilsayısı on beşe iblâğ edilecektir. olunan mahijette bir suç sabit olmavelesini yapmasından bir kaç gün evvel mış olmak itibarıle te\kıf talebine taalKırmacılar hakkında dığı neticesine varmış, hakkındaki son Vılâyetin stadyom inşasma mahsus de luk eden noktanın müekkilim lehıne tahkikat mevkufen yapılan Agapyosun verilen karar miri tuccardan Gazaros Nişanyandan kaydı ricasındayım» demiştir. beraetıne karar verip, kendisini hemcn Ticaret Odası idare meclisi dün sa kilosuna 23 kuruş vermek üzere satın Hâkim İsmail Hakkı, yarım saatlik serbest bırakmıştır. bah bir toplantı yaparak Istanbulun ekpklik unu icin verilen buğdayın yalnız de§irmeneilere hasrolunarak kırmacılara verilmemesile hasıl olan vaziyet üzerinde müzakerelerde bulunmuşlur. İdare meclisi, Odaca yapılan tetkiklerle bu§dav pivasa^ında kırmacılann vücudü liizumlu ve faydalı oldusju görülduâünden ve kırmacıiara busjday verilKaraköy köprüsünün Eminönü meymediei su giinlerde bunun iktısadî zaMütareke senelerinde memleket aleydanındaki ayağınm terfi ameliyesi derarlan da müfahede edildiğinden tekrar hinde çalısan ve zaferden sonra Sovyet vam etmektedir. Yapılması lâzım gelen Ticaret Vekâleti Vekâletin İstanbuldakırtnj 'lara ucız devlet buğdayı verilbütün teknik hususat yann akşama ka ki daire ve müesseseleri âmirlerinden Rusvaya firar eden ve o zamandanberi mesi icin Ticaret Vekâ'eti ve Belediye dar ikmal edileceğinden köprünün ayağ bazılarını dün Ankaraya çağırmıştır. Bu Kafkasyada yerleşmiş olan Pontusçu rivasetine müracaat edilmesine karar cuma günü aksamından itibaren muay meyanda Toprak Mahsulleri Ofisi İstan Rumlar Sovyet hükumetince hudud havermistir. yen miktarda yükseltilecektir. Tramvay. bul şubesi müdürü Nuri Orak ve Takas ricine çıkarılmaktadır. Limanımıza son lar cuma günü akşamı saat ondan cu Limited şirketi umum müdürü SaÜh gelen Sovyet vapurile 320 Pontusçu buYeniden tetkik edilecek! raya gelmiş, fakat bunlar firarî oldukFist murak^be komisvomınca manifa martesi sabahı saat ona kadar Köprü dün aksam Ankaraya hareket etmişlerlarından karaya çıkmalarına müsaade tııra fiatlarının tespiti ve kâr yüzdeleri den eeçmiyecektir. dir. İktısadî mehafilden bu davetin yeni olunmamıştır. Bunun üzerine Pontusiçin yapılan görüsmelerde varılan netiVali ve Belediye reisi Lutfi Kırdar Alman ticaret anlaşması, Basra yolile çular namına limanımızda bulunan Yuce urerinde vaki olan itiraz ve dediko dün Yalovadan Belediye Fen heyetine ticaret mevzularile alâkadar olduğu tahnan şileplerinden Vivi kiralanmak istendular Ü7erinp bu me=elenin daha esaslı Eminönü meydanırın tanzimi işinin sür min edilmektedir. miş, lâkin kiralama işi uzadığından ve yerWen tetViki kararlastirılmıştır. atle ikmalini bildirmiştir. Mevdanın tanAlâkadar mehafilde Basra Bağdad Pontusçular bizzarure bu şileoe geçmişzimi Tramvay ve Elektrik idaresi tara hattı, cenub demiryoluna tamamen bağlerdir. Şimdi 320 Pontusçu bir romorYeni ekmek çeşnisi fından yaptırılmakta olduğu cihetle Bundan bir müddet evvel İstanbul için Köprünün ayağı yükselir yükselmez landığından Akdeniz yolunun kapalı hu kör kadar kücük olan bu şilepin içinyeni bir ekmek çeşnisi bulmak üzere idare de meydanın asfaltını ikmal ede lunması dolayısile bu yolla bir çok mem dedir. Yunanistana gitmeleri mukarrer leketlerle ticarî temas temin mümkıın ise de vaziyetleri henüz tamamen taavsırf cenub sert buğdayından yapılmış un cektir. olabılecektir. Bir nakliye şirketi dün Ti yün etmiş deçildir. Bunun için denizla tecrübeler yapılmış. fakat iyi netice acaret müdürlüğile temas ederek Basra den bahk tutmakla karınlarını doyurlınamamıştı. Ticaret Vekâletinin gös MÜTEFERR1K ya bir mümessil göndermekte olduğu maktadırlar. terdiği lüzum üzerine sırf sert buğdavnu bildirmiştir. dan ekmek yapılmaktan sarfmazar edil üyiik bir imparatorluğun büyük silâlılı kuvvetlere dayanmadan j aşayamıyacağını, bir gaflet ve rehavet anında, unut ımıi olan Ingiltere. donanmasını da azaltmış olmakla beraber, kara ordusu nispetinde zaj ıflatmamıştı. Onuu için, harbe girerken dünyamn en büjük dcniz ku\vetinc sahibdi. İngilizler, bu gün harbe devam edebiliyorlarsa, bu mukavenıcti. evvelâ, donanmalarına ınedyundurlar. Ve o mukavemetten doğan zafer ümidinin mesnedi de, gene Ingilİ7 donanmasıdır. Omın içindir ki düşmanları da, en büyük gayretlerile İngilterenin deniz kuvvetini ve deniz hakimiyetini imhaya ça'ısıyoılar. Fakat bu gajretler, şimdiye kadar, bosa gitmiştir. Gerçi onların İngilizlere verdirdikleri hayuK zajiata bakarsanız ingiliz donanması nın mahvolmuş olması lâzım gelirdi amma hakikatle hajal arasında büyuk faıklar \ardır. ingilizler, geçen gün. şimdiye kadar, dÜMnanları tarafmdan batırıldığı iddia edilen bir liste neşrcttiler. Bu listej e göre harbin başındanberi batan ve>a hasara uğrayan zırhlılar 30 tanedir. 9 marttanberi. Aimanlarla İtaljanlaım batırdıklarını veya hasara uğratlıklannı iddia ettikleri gemiler de şunlarrhr: 20 zırhlı. 8 tayvare gemisi, 77 knı vazör, 78 muhrib, 44 denizallı gemisi, 18 tasnif edilmemis harb gemisi. he sabsız mayiıı gemisi ve diğer yardımcı gemi. Köprüdeki inşaat Yükseltme ameliye sine cuma akşamı başlanıyor Rusyadan hudud harici Alâkadarlar, bu hat üze edilen 320 Rum müşkül vaziyette rinden münakale yapılacağı kanaatinde Basra yolile yapılacak ticaret Pontusçular Sivil tersane için yeniden tetkikler yapılıyor GÜMRÜKLERDE Limanda garib bir hâdise Yapağı ıhracatı evvelce menedıldığı için istanbul gumrüklerıne de keyfıyet bildirilmişti. Bılâhare Ticaret Vekâleti yapağı ihracatını lisansa tâbi tutmuş, fakat Gümrukler Vekâleti bunu İstanbul gümruklerine bildirmemiştir. Dün Ru manyaya ihrac olunacak yapağılar Ticaret Vekâleti teşkilâtınca kontrolu yapılarak mavnalara yüklenmiş ve vapura tahmil edileceği sırada gümrük başmüdürlüğü yapağı ihracı memnu olduğunu leri sürerek yapağıları vapura yüklet memiştir. Yapğılar mavnada kalmıştır, gelecek emir beklenmektedir. LİMANDA İstanbul civarında kurulması mukarrer bulunan büyük sivil tersane için Pendik yanında bulunan ve Pavli adasının karşısına gelen koy münasib gö. rülmüş, burada sondajlar ve teknik tetkikler yapılarak rapor Münakale Vekâletine bildirilmişti. Münakale Vekâletinde rapor üzçrinde yapılan incelemeler neticesinde koy civarında bulunan bazı yerlerin veniden sondajlannm yapılmasma ve bazı cihetlerin tetkikine lüzum eörülmüştür. Vekâletçe verilen emir üzerine bu sondaj ve tetkiklere başlanmıstır. • I Mete şilepi geliyor Evvelce muttefıklere kıralanmış olan ve son hâdiselerde Barşelon limanına ıltica etmiş bulunan Mete şilepi yola çıkmıştır. Mete uç güne kadar limanımiza gelecektir. Yeni yapılacak demiryolları Bursa (Hususî) Nafıa Vekâleti Şımendifer dairesi mühendislerinden Necati, Refet, Adil ile maiyetleri; Bursa Anadolu demiryolunun istikşaflarını yapmak üzere şehrimize gelmiş ve Çekirgede bir kamp kurarak çalışmaya başlamışlardır. İstikşafları yapılacak hatlar şunlardır: Bozüyük İnegöl. Yenişehir Mekece Varyanti, Bozüyük İnegol Bursa hattı... Çeşid ve bol mahsullü Bursa vilâyetinin bu suretle mahsullerine devamlı yeni pazarlar bulması ve turizm bahsinde pek büyük istifadeler temin etmesi mümkün olacaktır. Bu haber Bursalıarı pek ziyade sevindirmiştir. İngilizlerin. düşmanlarının iddialarına göre tertib ettikleri bu za\iat listesi doğru olsaydı. şimdi İngiliz deniz hakimijeti sıfıra inmş olur ve denizlerc Almanlarla İtalyanların hâkim olması icab ederdi. Bu mütalea dahi. o hayalin hakikat olmadığını ispata kâfidir. Hakikatte ise, şöyle bir zajiat listesi \apmak mümkündür: 15 zırhlıdan 1; 9 tay>are gemisinden 2; 62 kruvazorden 2; 185 muhribden 21; 58 denizaltıdan 9; 108 mayin tarayıcı ve gambottan 6, 50 muavin kruvaiörden 1500 jarduncı gemiden 60 tanesi batnııştır. Hasara uğrayanları hesab etmeğe değmez; çünkü barmoan genıi, tamir edilerek tekrar hizmete girer. Buna benzer bir ticaret gemisi zaviat listesi vardır ki ondan ayrıca bahsedeceğim. ingilterenin harbin başında, tersanelerde inşa halinde bulunan ve nıütemadiyen ikmal edilerek hizmete giren ve girmek üzere bulunan gemilcri de şunlardır: 9 zırhlı, 7 tayyare gemisi, 23 hafif kruvazör, 18 filotillâ lidcri. 8 muiırib, 11 dcni/altı gemisi, 4 maşin dokücu, 10 majin tarayıcı, 26 refakat gemisi, 13 karakol gemisi, 18 hücum boıu. Harbin ilânını müteakıb İngilizler. sayısı meçhul fakat pek çok yeni muhribi kızağa kojdukları gibi gerek İngHlerede, gere kdominyonlarda. hücum botu, deniraltı avcısı, majin dokürii, tarayıcı gibi bir çok yardımcı gemi inssına başlai mışlardı. İngiliz tersanelerinde yapılmakta olan ve bir kısmı ikmal edilen yeni gemilerin 1 miljon tonu bulduğu söylcnmektedir. Fakat acaba, bu gemilcri ikmal ve onlardan istifade kabil olabilecek mi? İııgilterc şimdiye kadar, donanmasının denizlere hakimiyeti sayesinde İngiliz lopruklarını bir işgal ve istilâdan kurtarınıştı; fakat. şimdi, artık tehlike. İngilterenin kapısını çalmıstır. Hava silâhı, dar denİ7İerde. donanmanın vazifesini son derece gücle^tirmistir. Bugün İngiliz donanması. uzaktan değil yakından bir ihrac hareketini karsılamak ve defetmek mecburiyetindedir. Yann bunu da, j a pabilirse. donanma. İngiltereyi kurtarmış olacaktır. Kısa Haberler * Dün sabahki Konvansyonelle sehrimize otuz kişilik bir Polonyalı mülteci kafilesi gelmiştir. * Belediyenin yeni yaptırdığı Taksim kazinosunu kiralayan Rumanyalı Yorgolesku şehrimize gelmiştir. Mumaileyh beraberinde bir artist heyeti de eetirmiştir. Kazinonun kısa bir zamanda açılmasına çalışılmaktadır. * Belediye Fen Heyeti müdürlüğü koordinasyon heyetinin tebligatına tevfikan tezyinî mahiyette gördüğü bazı yollarm inşasından şimdilik sarfınazar etmistir. Gümrüklerdeki eşya Hükumetçe görülen lüzum üzeruıe gümıüklerde mevcud olup şimdiye kadar çıkarılmamış olan eşyanın ne gıbi sebeblerle çıkarılmadığı, cinsleri ve menşelerile kıymetleri hakkında İstanbul Mmtaka Ticaret müdürlüğü ile Gümruk basmüdürlüğü müştereken tetkikata başlamıştır. Bir cerh vak'ası Tepebaşında Şimal sokağında oturan 27 yaşlarında Erzurumlu Ali. evvelki gece. Ziba sokağında Öjeni'nin evine gitmis, sermaye Nazimeyi, beraber yaşamak teklifini kabul etmediği için ağır surette yaralamıştır. Pasif korunma hakkında konferans Beyoğlu Halkevinden: 1 17 7 940 çarşamba günü saat 18.30 da Evimizin Tepebaşındaki merkez binasmda «pasif koruma» mevzuunda mühim bir konferans verilecektir. 2 Herkes gelebilir. Kongre Avcılar ve Atıcılar cemiyetinden: Beden terbiyesi kanunu ve bunun tatbıkına dair kararname hükümlerine cemiyetimizin de intıbakı için 14/7/940 tarihinde yapılan toplantıda ekseriyet olmadığından ikinci umumî heyet toplantısı 21 7 940 pazar günü saat 10 da Alay köşkündeki cemiyet merkezinde yapılacağı üyelerin malumu olmak üzere ilân olunur. Fakat, donanmanın büyük bir hüsran ve hatta inhizamla Bozcaadaya avdeti, bütün bu düşünceleri altüst etti Hatta, bütün İngiltereye derin bir hayret verdi. O derecede ki, evvelâ buna Izmit (Hususî) İzmitüı Çarmıklar hiç kimse inanmak istemedi. koyünde, emsaline az raslanır, bir aile Bu hâdiseden bahseden «Morning Kro faciası olmuş, Habibe isminde 55 ya nikl» gazetesi, bu mesele hakkında mü şında bir kadın, üvey kızı, 28 yaşın talea yürütürken, aynen şu satırları ya daki Zeynebi uçkurla boğarak öldürzıyordu: müştür. (Bu, bizim bahriyemizin tarihinde, o Facia etrafında yaptığım tahkikata kadar garib bir hâdise teşkil edecektir göre, Habibe üvey kızı Zeynebi bir ki buna itimad etmek bile pek güç ge türlü çekememekte ve daima kavga lecektir. Tuhaf şey... Fransızlara karşı etmektedir. O kadar ki, bu evin içinde yaptığı hareketlerde o kadar temayüz kavgasız geçen bir gün bile yoktur. eden bir Amiral Dük Vort, Nelson'la Bir kaç gün evvel tarlada kerpiç çeviberaber büyük muvaffakiyetler kazan riyorlarmış. Bu yüzden gene gürü'.lü mış olan bir Amiral Devis, Türklerin olmuş. Kadın, Zeynebe: karşısında firar etsin... Bu, o kadar Ne orak biçmesini ve ne de kerpiç beklenilnıiyen bir harekettir ki; bunun çevirmesim» bilirsin. Defol.. diye başımahiyetini anlamak için, daha fazla na bir yumruk vurmuş. tatolât almak içab eder.) Kız da halasının yanma gitmek ıs Amiral Dük Vort, bu tafsilâtı ver temiş, gidip samanlıkta uyumuş. mekte gecikmedi. Yazdığı resmî raporÜvey ana, gene kızın samanhkia lardan maada, şahsî dostu olan Amiral uyuduğunu görmüş, hemen evden bir Kolling Vord'a yszdığı 6 mart tarihli uçkur almış, kızı bununla boğarak ölmektubda, vaziyeti hakkında uzun uza dürmüş. dıya malumat verdi. İstanbul önündeki Aradan günler geçmiş. Cesed, çürüat=let ve betaetini şöylece teşrih ve izah müş, kokmuş. Köpekler tarafından paretti: çalanarak yenilmiş. Yalnız vücudünün (Evvelâ, gerek Arbotnot ve gerek bel ve bacak kısmı kalmış. Fena bir kendisi, Babıâlinin İngiliz tekliflerini kokuyu duyanlar, samanlığa gitmişler derhal kabul edeceğini ve sulhperve Orada bir cesedin olduğunu görünce rane hareket edeceğini nazarı itibara hükumete haber vermişler. Müddei abnıslar. Bunun icin on bir gün, bek umumî muavini Fuad ve hükumet talcrıeğe mecbur kalmışlar. bibi Hikmet facia mahalline gitmişler Zaten bu müddet zarfında gemiler. Kadın. ilk evvel, cürmünü inkâr etnıiş. tearruz edecek halde değiüerdi. Çünkü. kendisini samanlığa götürmüşler. evvelâ hükümferma olan havanın süMüddeiumumî muavini: kuneti, «emileri denizin yüzünde, bir Zeynebi balta ile öldürmüşsun. kaya gibi hareketsizlipe mahkum etNicin balta ile başını kopardın? mişti. On gün sonra hava müsaid bir Demiş. hal aldığı vakit de. artık taamız imKatil analık: kânı geçmişti. Çünkü Türkler. her Vallahi billâhi yalan. Balta ile deh?ngi bir taarruzu şiddetle reddede;il, uçkurla boğdum. Hınzır kız. hink cek derecede sahilleri tahkim etmişbile demedi. diye. cürmünü iüraf et lerdi. Aynı zamanda Çanakkalede yamiş ve tevkif edilmiştir. Izmit köylerinde bir aile faciası Şehrin içinden Ana yıırda dönüş Aktör Bürhaneddin 17 sene aynlıktan sonra, memleketinde yeni tiyatro hayatı yaratmak ve bir de . mekteb açmak için çahşıyor miyen biricik kusuru bu idi: Halbuki, o, bugün dahi üstadile iftihar ediyor. Onunla bir arada çekilmiş fotoğrafını gösterirken adeta gözleri sulanıyor: Hocam.. diyor.. Herşeyimi kendisine borclu olduğum büyük san'atkâr! Ve içini çekerek ilâve ediyor: Öleli tam on sene oldu! Sözü değiştirmek, ve biraz da onu teselli etmek ihtiyacile: Hiç de yaşınızdan fazla göstermiyorsunuz, diyorum. Paris, sizi bilâkis olgunlaştırmış! Başını sallayor: Hakkınız var. Kemiklerim, vatanımın toprağı altına girmeden evvel dinlenmek ihtiyacmı hissetmiyeceğimi umuyorum. İstanbula dönebilmiş olmak, bana bütün kayıblarımı unutturdu. Şimdi o kadar memnunum ki!.. Meselâ, yollar açılsa ve beni, Niste anahtarını kapıcıya bırakıp içinden bir çöp bile kurtaramadan çıktığım villâma hemen iade etmiş olsalar, öyle sanıyorum ki, İstanbuldan ayrılmak için kendimde kuvvet bulamıyacağım. Ah, canım İstanbul... Buranın yalnız havası bile beni yarıyarıya doyuruyor. Fakat üstad.. diye sözünü kestim, insanlar, yalnız hava ile yaşayamazlar. Bürhneddin Tepsi gülümsemeğe çalışü: Inanımz bana.. diyordu, Belçikada oyun verdiğim sıralarda, yüz yirmi bin frank hasılat yaptığım geceler oldu. Fakat ben burada, bir kuçük salaş içinde, temin edebileceğim bir lokma ekmek parasını, yabancı bir seyirci kütlesi huzurunda. kazanılmış büyük servetlere tercih edeceğim. Kongre Türkistan Türk Gencler Birliğinin kongresi, pazar günü saat 15 te Birlik binasında yapılacakttr. CUMHURÎYET Abone Nüshası 5 kuruştur. Türkiye için Senelik 1400 Kr. Alti aylık 750 > Üç aylık 400 » Bir aylık 150 > Haric tçın 2700 Ki. 1450 > 800 » Yoktur. Dikkat Gazetemize gönderilen evrab ve yazılaı neşredilsin edilmesin ıade edilmej ve zıyaından mes'uliyet kahul olunmaz. San'atkâr Büraheneddin Tepsi Aktor Burhaneddin.. Hani şu bir zamanlar Istanbulun san'at ufuklarında parlayıp sönen gene şohret, şimdi elleri cebinde dolaşan bu kırışık alınlı, yorgun adam mı?.. Onu bize vaktile sadece sahnede tepinmesini bilen bir şarlatan olarak tanıtmak isteyenlere başımı çeviriyorum: Insaf ediniz!. Eğer bu zat Paris, Berlin. Brüksel gibi dünyamn en münevver muhitlerinde tam on yedi sene, haystını sahnede tepinerek kazanabilmek mucizesini gosterebilmişse, başka hiç bir meziyeti bulunmasa dahi, gene son derece şayam dikkat bir sima olarak hafızalarımızda yer almağa hak kazanırdı! Kaldı ki, aktor Burhaneddin, bu ak saçları Parisin Kırmızı Değirmen» inde (Mulen Ruj) belki, fakat herhalde bizim bildiğimiz değirmende ağartmamıştı. (Sylven) in şakirdi marifeti olmak.. Aktor Bürhaneddinin bir türlü affedile San'atkâr Seruje Tepsi mümkün olursa Abdülhak Hâmidin bazı eserlerini temsil etmek myetindeyim. \nkara Borsası 16/7/1940 Açılış Kapanış Eşim Seniye, Brüksel operası dans muallimi Ambrosi'den ders almış ve çok iyi Londra 1 Sterlin 5.24 yetişmiş bir lakkasedir. O da fırsat buNevyork 100 Dolar 143. Paris 100 Frank Karım Seniye ile, istanbula geldiğimiz lursa hususî bazı resitaller verecektır. Milano 100 Liret Son bir sual olarak: gündenberi, başbaşa vermiş, düşünüyor29.52 duk: Ya, Paris?.. dedim, siz ki o koca şeh Cenevre 100 Isv Fr. Amster 100 Florin rin Fransız bayrağı allında geçirdiği son Ne yapabiliriz?.. Berlin 100 Rayşm. Nihayet kararımızı verdik. İlk iş: Av günleri gördünüz! Anlatacak neleriniz Brüksel 100 Belç. F. rupa sahnelerinde, büyük rağbet gören vardır kimbilir? Atina 100 Drahmı 0.9975 Afrodit revüsünü temsil ederek İstanbul Taze bir ölünün cesedi üzerine basmış Sofya 100 Leva 1.7475 gibi dehşetle irkildi: halkına bir sürpriz yapacağız! Prag 100 Çek Kr. Aman, bana Paristen bahsetmeyiIkinci teşebbüsümüz de şu: Bir tiyatMadrid 100 Peçeta 13 90 ro mektebi tesisini düşünüyoruz. Bura niz!.. Söze bir kere başlarsam susturmak Varşova 100 Zloti dan her sene, on kadar talebe yetiştir için zahmet çekersiniz! Budapeş 100 Pengö 26.2925 mek mümkün olacaktır. San'at hareketSonra, elini uzatırken: Bükreş 100 Ley 0.625 lerini himaye eden Maarif Vekilimizin Belgrad 100 Dinar 3.425 Zavallı Paris.. diye ilâve etti. Tıpkı Yokoha. 100 Yen 33 585 bu hususta yardımını esirgemiyeceğinden bir iğreti dekor gibi yıkıldı gitii... Şimdi Stokho. 100 İsveç K 31.005 eminım. koca bir millet, o dekorun enkazı altında can çekişiyor... I Moskova 100 Ruble Seniye de bir dans mektebi açmak ta a savvurundadır. Önümüzdeki kış, eğer Salâhaddin GÜNGÖR » j