10 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 10 Tenunuz 1940 Kırnacılann vaziyeti Iktısad Fakultesi Ticaret Odası bunlara Tedris, lisan ve imtihan da buğday verilmesini usullerinde yeniden tamuvafık görüyor dilât yapıldı Yazan: ZtYA ŞAK1R Ihtikar davast 250 gram çivi satışında ihtikâr yaptığı iddia edilen bir nalburun muhakemesi devam ediyor diriliyordu. Maznunun müdafaa vekili, tezkereye itiraz ederek müekkilinin 12 numaralı çivi sattığını, çivi küçüldükçe fiatın yükseleceğinin gözönünde tutularak bu hususun yeniden Ticaret müdürlüğünden sorulmasmı istemiştir. Mahkeme, bu talebi kabul ederek Ticaret müdürlüğünden 12 numaralı çivi fiatının yeniden sorulmasına karar vererek muhakemeyi başka bir güne talik etmiştir. Siyasî icmal Almanya Italya E* talya Hariciye Nazırı Kont CiaııoII nun Berlini ziyareti, Hitlerln kcndi I I harb karargâhından payitahta dondüğü bir zamana tesadüf eylemesi itibarile bütün dünyada dikkati celbetmiştir. Aiman ve ItaJyan Hariciye Nazırları nıülâkatlarını icab eden yeıü vaziyet ve mcseleleri görüşüp karara geldikten sonra Kont (Jiano geçen bir ay içinde harb sahnesi olan yerleri görmeğe gitmiştir. üörüşülen ve kararlaştırdan hususat henüz katiyetle belü değüdir. i a kat mevzulannm ne olduğu gizlennıiyor. Harbin Ingiltereye karşı devamının doğurduğu meselelerle sulhun akdindea sonra Avrupaya verUecek yeni şekil ve nizam üzerinde fikir müdavelesi yapılmıştır. Bej an olunduğuna göre Almanya ile Italya İngiltereye karşı başlamak üzere bulunan büyük muharebenin sonuna kadar beraberce yürüyecekleri gibi sulhun akdinden sonra da birbirinden ayrümıj acaklar ve Avrupanuı yeni nizam ve intizamını birlikte kurduktan başka bunun daimî nigehbanı da olacaklar dır. Avrupanın yeni şeklini tayin için her şeyden evvel İngiltereye karşı Aluıanya ile İtalyanın, Fransaya karşı olduğu gibi tam bir zafer ve galibiyet temin etmeleri şarttu. Fakat bııgün kıfanın kdrasma hâkim bulunduklarmdan her nıemlcketin dahilî rejimleri arasinda şimdiden bir vahdet ve ahenk vücııde getirmeğe lüzum görmüş olsalar gerektir. Bunun için Fransa şimdiden korporasyon yani ltalyada ve başka bir şekilde Almanyada olduğu gibi meslekı cemi t yetler esası üzere rejimini değişrirnıpği tasmim etmişrir. İtalyada Duçe ve Almanyada Führer ne vaziyette ise Fransada dahi Mareşal PeUin aynı salâhivct ve kudreri iktisab edecek ve diktatör olacaktır. Cumhur Beisi Lebrunün bir vazifesi kalmıyacağından çekilecektir. Hitler'in başlıca muavin ve müşavirleri Göring ve Hcss yerine General Veygand ve Fransayı İngiltereye tabüyetten kurtarmağa sonuııa kadar çalışan eski Basvekil ve Hariciye Nazın Laval Mareşalın muavinleri olacaklardır. Avrupanın yeni nizam ve intizamından bir maksad dahi harbe ginniyen devletlerin de hududlannı ırkî ve askeri ehemmiyetlerine ve şu veya bu emniyet sahasına dahil bulunmalanna bakarak dcğiştirmektir. Buna inanarak şimdiden gayrimemnun millet ve devletler sükunu muhafazaj a karar vermişlerdir. Bu devletlerden biri Peştede neşredilen nimresmî tebliğde haber verildiği veçhilc Macaristandır. Aynı karan veren diğer bir devlet dahi Bulgaristandır. Berlinde görüşülen ve harbin münhasıran İngiltereye karşı devamile alâkadar olan meseleler arasında Upanyanın vaziyeti bulunuyor. Almanya Frans<« ile mütarekcde en ziyade ehemmiyet verdiği cihet işgal sahasını İspanyaya kadar uzatmak olmuştur. İtalya harbe aeç ftirdiğinden İspanya hududuna kadar uzanamamışlır. Ahnanya bu vaziyetten iktısadî ve siyasî ve askerî cihetten istifade edecek ve Cebelüttank üzerindeki tasarruf hakkından hiçbir zaman feragat etmiyen İspanyayı Akdenizi kaparmağa sevketmeğe çalışacaktu. Bcrlindeki görüşmelerin mühim bir kısmı da İspanya etmfında olduğu şüphesizdir. Balkanlardaki ve alelumum Yakmşarktaki huzıır vc sükun harbin devamı için elzenı bulunduğundan buralardaki vaziyetler dabi tetkik edilerek mühim kararlar verilıuiş olması muhtemeldir. Ticaret Odası idare meclisi dün sabah Maarif Vekâleti, İstanbul Üniversites toplanarak Toprak Mahsulleri ofisi ta İktısad fakultesi tedris, lisans ve imti rafından kırmacılara buğday verilme han talimatnamesinde yeni bazı tadilâ' mesi dolayısile tahaddüs eden vaziyeti yapmıştır. Yeni şekle göre, aşağıdaki tetkik etmiştir. derslerin imtihanları grup halinde yaOda idare meclisi uzun bir müzake pılacaktır: Kilosunu 45 kuruşa çivi satmak sureden sonra kırmacıların bir taraftan Birinci sınıfta: İktısadî coğrafya ve retile millî korunma kanununa muhalif kredi ile muamele yapması, diğer ta Türkiye iktısadiyatınm bünyesi; ikinci harekette bulunduğu iddiasile Adliyeye raitan perakendeci vaziyetini dahi haiz sınıfta: İktısad ve mufassal iktısad teo verilmiş olan nalbur Agapyosun muhaolması itibarile şehir ekonomisi için fay risi; üçüncü sınıfta: Para, kredi, banka kemesine dün ağır cezada devam edilingiliz donanmasının Çanak istanbul şehri, Bizanslılardan ahndı dalı bir unsur olduğunu, bunların buğ ve iktısadî doktrinler tarihi; üçüncü ve miştir. Maznun iki yüz elli gram çiziyi ahnalı, böyle bir tehlikeye maruz kal daysız kalmasile zararın yalnız bu rüm dördüncü sınıflarda: Okutulan dersler on bir kuruş on paraya satarken suç kaleden geçişî mamıştı. Bu sebebden dolayı, akı! ve reye münhasır kalmayıp kademe kade den birbirile alâkadar olanların heyeti üstünde yakalanmış ve Adliyeye veril19 şubat 1222 1807. hayalden bile geçirilmiyen bu tehlike me yayılacağını görerek kırmacılara tek umumiyesi; ayrıca, birbirüe alâkalı ol miş ti. Sessiz bir sabah. Saat, tam 8... Ol karşısmda, herkes büyük bir şaşkın rar ucuz devlet buğdayı verilmesi için madıkları halde, mevzuları, umumî dersDünkü celsede Ticaret müdürlüğünteşebbüs yapılmasına, fakat bundan ev lerden birinin mevzuuna temas edenlelığa uğramıştı. dukça şiddetli bir cenub rüzgârı esi den gelen tezkere okunmuştur. Tezkeyor. Başamiral gemisi olan «Ruvayy; En büyük telâş, Fransa sefaretlıa vel bir defa da değirmencilerin mütale rin imtihanlarının bu umumî dersin imrede çivi fiatının 28 kuruş olduğu bilJorj» dan işaret bayraklan kalkıyor. nesinde cereyan ediyordu. Refir Se asının alınmasına karar vermiştir. tihanile müştereken grup halinde yapılŞu emir veriliyor: bastiyani, Padişah 3 üncü Selimle devOda idare mecîisi. değirmencilerden ması, profesörler meclisi tarafından kalet erkânının metonetlerinden şüphe bütün kıımacılann değirmenlere vere rarlaştırılabilecektir. Profesörler meclisi Derhal, demir kaldırınız!... Bütün donanma, demir kaldırıyor leniyor; İngiliz donanması ufııkta pö cefi buğdayın şimdiye kadar olduğu gi her sene ders başlangıcında, umumî ikYelkenler fora ediliyor. Gemiler, Bo rünür görünmez, Istanbulda Fransi7 bi öğiitülmesinde devam edilip edilmi tısad imtihanlarile birleştirilecek olan ğaza müteveccihen yol kol nizamın nüfuzunun bir anda sönüvennesinden yeceğini soracak, bundan sonra Ticaret dersleri tespit ederek talebeye ilân <dekorkuyordu. Vekâletine müracaat edilerek kırmacı I cektir. Bu grupların imtihanları yazılı geçiyor. (Arkası var) ara da buğday verilmesi istenecektir. olarak yapılacaktır. Donanmanın yürüyüş vaziyeti, şöy Bundan başka şu derslerin imtihanları le: Evvelki gece Kadıköyünde bir evde da yazılı olarak yapılacaktır: Önde, 2 küçük kılavuz gemisi onkumar oynayan dokuz ki$i suç üstünBirinci sınıfta: İktısad; ikinci sınıfta: lan müteakıb 6 saffıharb gemisi 2 ü de yakalanmıştır. Bunlar. Rahmi, EkSosyoloji; üüncü sınıfta: Maliye, dörambarlı kalyon 3 fırkateyn 1 brik. em, Arif, manifaturacı Ali, eczacı Ardüncü sınıfta: İşletme iktısadî ve devDonanma, yelkenleri tamamon şişi ;in, Kadıköylü Rıza, manifaturacı Nalet muhp.'sebesi, genel iktısad imtihanı. id ve İlhamidir. ren uygun rüzgârın önüne katılarak, Bu imtihanda talebe, tahsil esnasında çok kolaylıkla Boğaza giriyor. Sıkı bir surette takib edilmekte olan gördüğü bütün iktısad derslerinden mesingiliz donanmasının Boğaza girme sumarbaziarın Yeldeğirmeninde Uzunuldür. si, çok tabiidir ki bütün isulıkam ve Yazılı imtihanlardan aşağıdakiler ele ıafız sokağında Sağlık apartımanında kalelerd/, büyük bir heyeeana sebebiumar oynayacakları haber alınmıştır. me mahiyetinde olacaktır: yet vermişti. Çünkü, İngiliz donanmaTakib edilmekte olduklarını anlayan kuBirinci sınıfta: iktısadî coğrafya ve «ına karşı Boğazı kapamak için SebasTürkiye iktısadiyatınm bünyesi. iktısad; marbazlar, geceyarısı bu evin bütün tiyani'nin yaveri Laskur ile Fransanm ikinci sınıfta: iktısad ve mufassal iktı şıklarını yanar bir halde bırakarak RaÇanakkale konsolosu Meşen'in nezaresad teorisi, sosyoloji; üçüncü sınıfta: impaşa mahallesinde Talâtbey sokağınti altında Fransız zabitleri tarafından a Rizanın 11 numaralı evinde toplanaMaüye, para, banka ve iktısadî doktrinyapılan tahkimat ve ıslahat, henüz ikler tarihi; dördnücü sınıfta: işletme ik ak faaliyete başlamışlardır. Fakat zamal edilememişti. Hatta toplardan bir ita bu hileyi anlayarak anî surette Rıtısadî ve muhasebesi, genel iktısad imçokları bile, yerlerinde değildi. tihanı. Eleme imtihanlarmda muvaffak anm evine girmiş ve kumarbazları suç Böyle olmakla beraber, istihkâmlar olamıyanlar diğer imtihanlara giremiye üstünde yakalamıştır. Bir kısım âlimler veraset kanunları rine geçti. Ingilizler Fransa ve İspanva ceklerdir. derhal faaliyete başladı. İngiliz donanYapılan araştırmada, masa üzerinde masının üzerine bir hayli gül'ıe atıldı na çok ehemmiyet verirler: Muayyen tahtlarının birleşmesine mâni o'mak 0 lira. 14 takım bakara kâğıdı, 143 fiş Lâkin, rüzgârın, İngiliz donanmasma meslek edinmiş ve çocuklarını hep ay isterken Avusturya ile ispanya taht bir bakara kutusu bulunmuştur. SuçDENtZLERDE pek müsaid bir surette esmekte olma nı meslek için yetiştirmiş aileler var larının birleşmesi ihtimali karşısmda ular, tanzim edilen evrakla birlikte Adıveye teslim edilmişlerdir. Ei ve İngiliz gemilerinin de yüksek de dır; bunlar baba ve dedelerinin zekâ kaldılar. Marlborough geri çağırıldı ve Millî vapurların sigortası recede manevra kabiliyetine malik bu larından, tecrübelerinden, sermayele İngiliz murahhası Gotye Fransız mu Halen kabotaj hatlan dahilinde scfer lunması, atılan gülleleri tesirsiz bırak rinden, kazanmış oldukları itibar ve MÜTEFERRtK rahhasının odasına girer girmez, he yapan vapurlanmızm hamuleleri sigortı. Ancak bir geminin yelkenleri par şöhretten istifade ederler; daha çok ta edilmekle beraber tekneler sigorta nüz eşikte iken «sulh istiyor musunuz çalandı. Ve İngiliz donanması, Boğazı muvaffak olurlar. Adeta, fu aileden edilmemektedir. Bu da millî vapurcuiu Sofya elçimiz Ankaraya gitti efendim, size ansimsiyah bulutlara garkeden barut du hep iyi kumandanlar ğumuz için tehlikeli bir vaziyet teçkil İki gün evvel Sofyadan şehrimize gelaşmanın çarelerini manları arasında, ciddî bir hasara uğ yetişir; bu ailenin etmektedir. Teknelerin de sigortası için len Sofya sefirimiz Şevki Berker dün getirdim.» dedi. Aramadan. Marmara denizine geçmek bir asır evvel kuryeni bir formül tertib olunmuştur. akşamki ekspresle Ankaraya (fitmiştir. vusturyalılar yalnız 17 duğu fabrika hep muvaffakiyetini kazandı. Millî sigortalar, Akdenizden geçecek Şevki Berker, Ankarada bir hafta kadar kalınca dayanama İngiliz Başamiralı Dük Vort (Nâra) büyümüştür ve savapurlara limammızdan verilen hamule kaldıktan ve Hariciye Vekâletile temas dılar; onlar da sulh burnu ile (Gelibolu) arasında tevak libini değiştirme lerin sigortasını ancak yabancı sigortn ettikten sonra tekrar Sofyaya dönecektir. istediler. Fransa zap kuf etti. Donanmasının uğradıgı zayi miştir; deriz. Bu larca plâse edildiği takdırde yapmaktaRiyaseticumhur Umumî tettiği yerleri mu•tı teftişten geçirdi. Gemilerin hasarı, ip ailelere en çok dır. hafaza ediyordu: jskâtibi çehrimizde bir kaç saat zarfında tamir edilebile aslanan memleket Yabancı sulara sefer yapacak panya Kralı yerinde cekti. Efrad zayiatı ise, (altmjş nefer) İngilteredir. En meş Riyaseticumhur Başkâtibi Kemal, Anhurlanndan biri de bu günkü Basve kalıyor, lâkin Fransa tahtı Gzerinde gemiler den ibaretti. karadan şehrimize gelmiştir. Yabancı sulara sefer yapmak üzere Fakat bu altmış neferi kaybetmek de kilin mensub olduğu Churchill ailesidir. hak iddiasından vazgeçiyordu. Muzaffer İktısadî bir tetkik seyahati 1650 senesinde dünyaya gelen John olan tek devlet İngiltere olmuştu; top müsaade iatiyen vapurlarm vaziyetini İngiliz Başamirahna güç geldi. BoğazSümer Bank Yerli Mallar Pazarmm Churchil'in Londrada milli galeride rak almıyor; İspanyol müstemlekelerin tetkik eden komisyon yaptığı toplanülar dan geçerken istihkâmlara tek bir gülessam Kneller tarafından yapılmış o de tiearî imtiyazlar elde ediyor; kendi neticesinde Türk bayrağım tasıyan Yıl Beyoğlu şubesi müdürü Fahri Hırçın, le atılmasını bile meneden Dük Vort, şarkta iktısadî tetkikler yapmağa memur Gelibolu limamnda yatan Türk harb an güzel bir portresi vardır; bu resim müstemlekelerine giden bazı geçid yer maz, Demirhisar ve Tükâl gemi ve mo"îef'rrîe* yerleşiyordu. Efi mühim olarak flîrKilwlııiıCRumanyaya sefer yapmala edilmiştir. Fahri Hırçın bütün Karadegemilerine hücum için emir verdi. elli yaşındaki zamanına aiddir. niz sahillerini dolaşarak Erzuruma kadar O gün, Kurban bayramınm ikinci Buna rağmen gayet yakışıkh bir adam •denizde en üstün Wevîet» ' mevküne ruıda mahzur olmadığını bildirmiştir. gidecek ve her mıntakada mahalli incegünüydü. Türk donanmasının efradı lduğu görülüyor; yüzü tamamen ü ulaçnif bulunuyordu. »•£.',,"v (.' «*i"" lemeler yapacaktır. izinli olarak gemilerini terketmşüerdi. aşhdır; geniş bir alnı, muntazam kaşIrlandayı fetheden, Ondördüncü Lüi • Karamurselden kaçan bir MAARtFTE Bilhassa topçuların hemen hepsi, bay arı, ufak ve kısa bir burnu vardır. ordularına karşı yedi defa parlak bir katil yakalandı ramı geçirmek için İstanbula gitmiş Karamürselin Ereğli köyünde üç gün özleri çok iridir ve her biri. alt du surette harbederek muzaffer olan bu Muallimlerin mesken lerdi. Şu hale nazaran Türk donan lağı kalınca ve kıvrık olan ağzından meşhur İngiliz diplomat ve kumandanı, evvel kasab Halim oğlu Mustafa adınması, kendisini kat'iyyen müdafaa edebedelleri lüyük gibidir. 3 5 4 0 yaşından fazla karısının Kraliee tarafından kendisine da birini öldürerek İstanbula kaçan Said cek halde değildi. Muhasebei hususiye bütçesinin vaziyeörünmez. İlk bakışta insana itimad tercib edilen bir kızı onun önünde Şengül adında bir genc dün yakalanAmiral Dük Vort, donanmasını dereren enerjik bir karakter sahibi ol tahkir etmesinden dolayı gözden düş mıştır. Said Şengül verdiği ifadede bir ti müsaid olduğundan muallimlerin bihal (saffıharb) niıamına geçirdi. Geliiçki âleminde kendisine tasallut etmek rikmiş olan mesken bedellerinin tediyeuğu, zekâsı ve cesareti göze çarpıyor. tü; ağır ithamlar altında kaldı. Davarı bolu limanma girdi. Bir büyük kadirga devam ederken kendisi Almanyaya se isteyen Mustafaya tabanca ile beş el a sine başlanılmıştır. Tediyat evvelâ aikere John Churchill'in kız kardeşi Arateş ettiğini söylemiştir. Said evrakile gidenlerle tekaüd olanlara yapılmak ile beş firkateynden ibaret olan Türk >ellâ o devrin en güzel kadınlarından yahate çıktı. 1714 ağustosunda Krali birlikte Zonguldağa gönderilecektir. donanmasma hücum etti. tadır. lı. İngiltere Kralı İkinci Jaecjues'm çenin ölürnü üzerine geri döndü ve İngiliz gemilerinden açılan şiddetli Londrada parlak bir surette istikbal ıhbabı oldu ve kardeşini himaye et Pencereden düşen yavru top ateşlerile, dört Türk gemisi derhal Prostun Bursada yaptığı irdi. Genc Churchil Holandada cere olunarak bütün malları ve parası geri Kuruçeşmede Mezarlık sokağında 19 alevler içinde kaldı. Etrafa korkunc numaralı evde oturan amele Dursunun tetkikler an eden muharebelere girdi, miralay verildi; lâkin siyasetten uzak kaldı. dumanlar savurarak yanmaya başladı. ığa kadar yükseldi. On sekizinci asnn başında «Büyük iki yaşındaki kızı Yıldız, evin balkoBursa (Hususî) Şehrimizin imar İki Türk firkateyni, cesurane bir Fransa Krah Ondördüncü Lüi o za Britanya Birleşik Krallığı. nın ku nundan düşerek muhtelif yerlerinden plânmı yapan Prost. Bursa ve Çekirgede hareketle derhal demir kaldırdı. ingian • İspanya veraseti muharebeleri» rulmasında büyük hizmeti geçen meş yaralanmış, Şişli Çocuk hastanesine kal muhtelif yerlerde tetkikat yapmış. billiz gemilerinin arasına daldı. Bunlar, dırılmıştır. hassa Çekirgedeki sıcak su membalarını kaçıp kurtulacaklardı... İngiliz'.er, bun i yapıyordu. Flandr ve FranşKonte hur General John Churchill ailesinin gezerek bunların mazbut mecralara alardan birini yakaladı. Fakat diğeri, i işgal etti. İngiltere işe karıştı; Ho kimbilir kaçıncı torunu olan bu günkü İtalyadan kâğıd alınacak lınmasını ehemmiyetle tavsiye etmiştir. üzerine yağdırılan güllelere rağmen. ında ve İsveçle bir ittifak yaptı. Ta İngiliz Başvekili Vinston Churchill İtalyadan gazete, kitab. ve diğer nevi Prost, Valimizle birlikte Uludağa gimartı gibi süzülerek, İstanbula doğru. hte Fransaya karşı yapılan ve Na dünyanın en büjnik ve zengin impa kâğıdlar tedariki için yapılan temaslar derek orada vilâyetçe yapılan ve An olyon devrinde en geniş mahiyetini ratorluğunun mukadderatına hâkim ııeticelenmiştir. Bu temaslar neticesinde Marmaranın engin ufuklarma daldı. kara Halkevleri umumî merkezince yapBu sırada, (Nâra) istihkâmlarından, lan ittifaklarm birincisi budur. dir. Ve onun vazifesi şüphesiz dedele İtalyadan büyük miktarda kâğıd alınma tırılacak binaların mevkilerini tetkik ettek bir top bile atılmamıştı. Halbjki İşte John Churchill 1668 den 1714 rininkinden çok daha ağırdır. sı imkârn temin olunmuşrur. miştir. bu istihkâmlarda Fransız zabitlerile enesine kadar kırk altı sene siiren, topçu efradı vazife almışlardı. Fakat »erek ittifaklarda, gerek harb sahne Saib Başarır ile Cevdet Durak; ezelKUçUk hikâye bunlar, mafevk makamlarındun emir lerinde çeşid çeşid değişiklikler göste denberi züğürd, meteliksiz ve cebi detelâkki etmedikleri için, önlerinde du•n, bazan muahedelerle bitmiş görü lik insânlardı. Arkadaşlarından hiç biran İngiliz donanmasma ateş açma en bu harblerde büyük şöhret ka ri onların ellerinde kâğıd para görmemiş ve koyunlarında şmgırtı işitmemişmışlardı. anmıştır. ti. Ama iş maziye aid tefahura, öğünİngiliz Başamiralı, oradaki tabyala Bir aralık Fransız kumandanları o meğe dökülünce kimseye söz söyletrın bu sükutunu görür görmez derhal n Mareşal Türen'le Prens Konde'nin mezler, biri: ğildik. Yaşları kırk beşle elli arasında rına musallattı. Onlar masadan kalkar bir müfreze asker çıkardı. İstihkâmlarda bulunan Fransızlar, alebesi oldu; sonra bu kumandanlarm Merhum paşa babam zamanında görünür, lâkin kendilerinden çok gene kalkmaz, hemen yanlarına yanaşır, kısa karaya doğru ilerleyen İngiliz (silâh rdularma karşı harbetti. 1688 de çı yüz yirmi odalı könağımızda yirmi olanlar bile, onların bu eğlenceli ve me cümlelerie heyecan ve merhametini endaz) larını görür görmez o kadar an ihtilâl üzerine İkinci Jak Fransa sekiz uşak, kırk altı hizmetçi, on altı şakkatsiz ömür geçirişlerine gıpta eder tahrik eder, morfin şırırıgalarile söküien kaçınca o da gözden düştü: hafta ahçı sabah akşam kan ter içinde çalışır lerdi. dişler gibi, sahibine hiç acı duyurmadan büyük bir korkuya kapıldılar ki, derHer zaman keyifleri yerinde, her za cüzdanlarınm muhteviyaündan küçük hal topları bıraktılar. Karadan. Geli >ir aralık orduya aid alışverişlerde lar da gene ne bizleri, ne de misafirleri man neşeli oldukları için ziyafetten zi bir parçasını çeker ahrdı. dindiği büyük servet yüzünden hap memnun edemezlerdi. boluya doğru kaçmaya başladılar. yafete gezer dururlar, hatta bazı günler Cevdet, dolandıracağı adamın ruhi haİngiliz bahriye silâhendazları, hiç bir edildi; lâkin ingiltere ona muhtacdı. Diye söze başlar, öteki hemen lâkırdıyı davetlerin çokiuğundan onlar arasında letile pek meşgul olmaz, saf tavıvlar, müdafaa ve muhalefet karşısmda kal ki sene sonra Felemenkteki orduya ağzından kaparak devam ederdi: bir tercih ve intihab yapmak mecburiye tatlı sözler, kat'î vaidlerle bütün ceblerin madan karaya çıktılar. Nara tabyala umandan oldu. Ah.. O ne günlerdi dostum.. Saray tinde kalırlardı. kendi emrine derhal açılmasııu temin rmda bulunan bütün topların kamaChurchill'in karısı Sarah Jennings gibi kâşanede yiyip, içip üstüm başım da Evvelâ, söylenenlere inanmazdım. On ederdi. larını çivilemeye muvaffak oldular. ok güzel aym zamanda zeki bir ka yaptldıktan sonra günde kırk sarı altm ların yegâne geçim membaı, etraftan. Ne yazık ki, son zamanlarda iki kahAmiral Dük Vort, müdafaasız bir mdı; İkinci Jak'ın kız kardeşi Prenses ceb harclığı alırdım azizim.. Dile kolay.. şundan bundan vurdukları paralar, ramanın da işleri pek iyi gitmiyor, bütdonanma karşısmda kazanmış olduğu \n'ın başhazinedan idi; An 1702 de Kırk san altın, bugün bin liraya yakın derlerdi. Kendilerini yakından tanıymca çeleri müthiş bir kriz geçiriyoriu. Avbu muvaffakiyetle iktifa etti. Yaka'a neiltere Kraliçesi olunca Churclıill'e para.. Ikindiye doğru bunların hepsini hakikaten bundan maada varidat kay rupa harbinin başlaması, kazanclann anan Türk firkateynini de beraberine Dük of Marlborough unvanı verildi; harvurup harman savurarak yer biti nakları olmadığına kanaat getirdim. zalması, eşyanm pahalılaşması, isükbalin alarak, İstanbula hareket için emir İngilterenin en nüfuzlu, en çok ken rirdim de, makamı cennet olsun pedere Vurmak, cidden garib bir malî mua ne vaziyete gireceğinin belli olmaması, verdi. disine güvenilen adamı oldu; Irlanda uğrar, gene bir kaç altın sızdırırdım. meledir. Onun daha ciddî ve kanunî kurbanların sayısını son derece azalt• •* nın zaptını tamamladı; İskoçyayı da Bugünkü hale nasıl düşmüşlerdi. O da şekline cistikraz yapmak>, cödünc al mıştı. Günlerini adedi beürsiz gümüf lıİstanbul. büyük bir telâş içindeydi. İngiltere ile kat'î olarak birleştirmek ayrı hikâye idi. Saib Başarır felâketini mak» derler. Bu ameliyeyi yapanlar, pa ralarla geçirmeğe, karınlarını BeyoğluKoca ingiliz donanmasını yarıp geçen suretile 1707 de ..Büyuk Britanya Bir Istanbulu rasgele yerinden kemirip de rayı istedikleri zatla şöyle konuşurlar: nun arka sokaklarmdaki küçük lokanTürk firkateyni, süratle İstanbula gel leşik Kralhğı» nın kuruluşundaki rolü likdeşik eden yangının sırtma yükler, Bana yirmi beş lira veriniz, on beş talarda doyurmaya başlamışlardı. Bomiş, Geliboluda cereyan eden hâdiseyi çok mühimdir. han, hamam, dükkân kabilinden bütün gün sonra size iade ederim! ğazlarmdan, yasayış tarzlarından yaphaber vermişti. Avusturya hizmetine giren Prens O iradlarmm kavrulup kül olduğunu anlaHalbuki böyle uzun vadeli borc almak tikları ekonomiyi üstlerine başlarına Demir üzerinde bulunan Türk gemi jen'le beraber Holandayı aldılar. tır, Cevdet Durak, hayatının efsanesini bazıları için ayıbdır. Onlar: sarfederek en büyük silâhlan olan kıyalerinin yanması, İstanbul halkı üze daha hakikate yakın sahnelerden tlır, Bana yirmi beş lira veriniz, yarjn fetlerini bozmamaya çalışıyorlar, bolluOndördüncü Lüi'nin zaran telâfi için rinde, çok büyük bir teessür uyan^ırğa ve ferahlığa ermek için işlerin yeniyaptığı bütün gayretler ve taarruzlar kendi hissesine düşen serveti bir kaç ay mutlaka takdim ederim! dı. Şehir, bir anda cesim bir kazan gi" Vadinde bulunurlar. Heyhat, seneler den açılmasını bekliyorlardı. boşa gitti; 1709 da sulh istedi; agır içinde vurpatlasın çal oynasm delicesine bi kaynamaya başladı. mahiv ve heba eylediğini ballandıra bal geçer de bu lyann. bir türlü geimez. • •• şartlar dermeyan olundu. Kra! halkı Padişah 3 üncü Selim, bütün devlet landıra hikâye etmekten büyük bir gu Parayı verene her rasgelişte o «yarını tahrik etti. Binlerle köylü gönüllü yaBir gece, Saib, mutadı olduğu üzere, erkânmı derhal saraya davet etti. İnrur ve iftihar duyardı. Zavallılar, hilka tekrar edilir ve nihayet mesele unutumr, kulübün oyun salonunda mütemadıyen giliz donanmasının taarruzundan ma zıldı. Bu gönüllülerden 90,000 kişilik ten de çalışmak için yaratılmamışlardı. gider. yer değiştirerek masadan masaya göz asun kalabilmek için alınacak tedbirle bir ordu Villar kumandasında Fransa Herhangi bir meslek uğrunda zihin yorAlacaklı ile sık sık karşılaşılmak teh tıp tetkikat yapmakla meşguldü. Ortada nın şimalinde Malplaquet köyünde Ö mak minimini beyinlerini çileden çıkarin müzakeresine girişildi. jen ve Marlborough kumandasında rır, herhangi bir san'at hususunda gay likesi mevcud küçük şehirlerde cvur dönen mükâlemelerden, yığüan fişlerden O tarihte. koca İmparatorluÇun pagun» lar pek muvaffakiyetle yapılamaz. yitahtı. en basit bir müdafaa kuvveti 120000 kişilik müttefik orduya rasla ret sarfetmek nazik vücudlerini hırpalar Fakat İstanbul gibi büyük yerler bu teh Bedri Mahirin büyükçe bir miktar kazandığına kanaat getirince klâsik metodı; Marlborough'un bakiyesi karşısın ve rencide ederdi. ne bile malik değildi. Şehvin bütün lıkesiz malî muamelenin tatbikına pek dunu takib ederek, henüz ağzı süt komuhafaza vasıtası Bizanshlann köhne da 11.000 ölü ve yaralı bırakarak geri Fakat bu vaziyete rağmen, İstanbulun müsaiddir. kan genc kumarbazı vurmaya karar çekildiler; lâkin harb bitmedi. surlarından ibaretti. en yüksek tabakasının toplandığı kulübvermişti. Lâkin Bedri Mahir, o kadar En büyük korku ve telâş, sarayda Halbııki İngiltere halkı snlh istiyor lerde, lokantalarda ve kazinolarda heSaib Başarırla Cevdet Durak, Allah anî ve o derece pürtelâş çıkıp gitmişti ki hükümferma oluyordu... Bir taraftan du: parlamentoda ve fırkalar arasında men her akşam şık, temiz, iki dirhem bir için söylemeli, vurgun işini, senelerce arkas'.ndan yetişmek imkânını bulamadı, sarayın kıymetli eşyaları toplanırken. miinakaşalar oldu; Marlborough ten çekirdek kıyafetlerile arzı endam etmek tecrübe ettikleri ayrı ayrı usullerle son plânının tatbikmı ertesi güne tehire diğer taraftan korkak saray k.idınları kidlere uğradı. Ertesi sene Avusturya nm ve haremağalarmın feryadlarmdan Imparptoru Birinci Jozef öldü; İspanya ten geri kalmazlardı. Evli midirler,, ço derece muvaffakiyetli bir şekilde bece mecbur oldu. Saat tam onda Bedri Mahirin apartımanınm kapısını çaldı. Knlukları çocukları var mı, ailelerinden rirlerdi. durulmuyordu. Krallığına namzed olan Şarl onun ye kimler mevcud, hiç birimiz farkında denadı aralayaa hizmetgi, beyin evde oloyurıdA kfl?iflnan İstanbul telâş içindeydi Padişah, bütün devlet erkânını derhal Saraya davet etti Dokuz kumarbaz Manifatura fiatları Murakabe komisyonu kâr nispetini tekrar tetkik ediyor Fiat murakabe komisyonu, üzeıinde bazı iddialar ve dedikodular yapılmakta olan manifatura fiatları ve kâr ııispetleri için Ticaret müdürlüğü vasıtasile tekrar esaslı şekilde tetkikler yaptırmaktadır. Bu tetkikler bugün bitirıldiği takdırde komisyon bu akşam tekrar toplanacaktır. Avrupada harbin başlamasından sonra üzerinde ilk defa ihtikâr görülen manifaturanın fiat tespitinde esaslı şekiide tetkik edilmesi zarurî görülmektedir. Bilhassa manifaturacıların harbin ilk zamanlarında mütemadi şayialar çıkararak zincirleme ticaret yaptıklan ve bu suretle muhtelif ellerin bu devirden yüz binlerce lira kazandıkları bilinmektedir Manifatura fiatları ve kâr nıspetleri yeniden tayin olunurken eski maliyet fiatlan yerine satış fiatlarmın esas rutulması alâk?dar mehafilde hayretle karşılanmaktadır Çünkü satış fiatının içinde esasen bir kâr bulunmaktadır ve şimdi veniden kâr verilmektedir. Kadıköyünde bir evde kumar oynarken yakalandı YAPRAKLAR ChurchilU lerin rolü Yazan : Kadircan Kaflı Bugünkü Başvekilin deruhte ettiği vazife, şüphesiz, dedesininkinden çok ağırdır ADUYEDE Bir sandalcı mahkum oldu Bir müddet evvel, Hasan adında bir sandalcı, Pendikten sandahna aldığı yolcuları Pavli adasına çıkarırken sandalın devrilmesi neticesi üç kişi boğulmuştu. Hasarun, tedbirsizlik ve dikkatsizlik neticesi vefata sebebiyet sucile ikinci ağır cezada başlayan muhakemesi dün neticelenmiştir. Hasan bir sene hapse mahkum olmuş fakat kaza esnasında yolculan kurtarmağa çahşması esbabı muhaffefe olarak kabul edilerek hapis cezası »ltı aya indirilmiş ve ayrıca elli lira para cezası ödemeğe mabku edilmiştir. Hırtız kadın Muhtelif semtlerde hırsızlık yapan Melek adında bir kadın dün altıncı asliye cezada 10 ay 10 gün hapse mahkum edilmiştir. Kızılay Kcrmeei Her sene büyük bir muvaffakiyetle tekrar edilmekte olan Kızılay kermesi bu sene geçen yıllara nazaran daha parlak ve zengin bir programla haınrlanmıştır. Kermesi görınek üzere vaki olan arzunun cokluğu göz önünde tutularak Tepebası Belcdiye bahçesinin a'aturka ve alafrança kısımları müş tereken bu işe tahsis edilmiştir. Mevsimin en güzel mehtabh pecesine raslayan riniimüzdeki 13 terrmuz cumartesi günü akşamı bütün İstan bul halkının Tepebası bahçclcrme koşacakları şüphesizdir. Şişli Kızılay subesı bayanlan şimdidîn çalışmağa başlamislardır. Muharrem Feyzi TOGAY Bir eroinci yakalandı Sabıkah eroincilerden topal Muzaffer, dün Kadıköyünde Rıhtımboyu caddeBir çocuk otomobil altında sirde 66 numaralı kahvede bazı kimselere eroin çektirirken suç üstünde can verdi Selimiyede oturan şoför Cevdetin ida yakalanmıştır. Muzaffer, polisin kendiresindeki 121o numaralı kamyon. Hay sini yakalayacağını anlayınca bir lâstik darpasa lisesi önünden geçerken 13 yaş boru içinde bulunan beş gram eroini larında Muammer adındaki bir çocuğa yutmuştur. Derhal Nümune hastanesiçarparak ölürrıüne sebebiyet vermiştir. ne götürülen Muzafferin midesi yıkattırılarak lâ?tik boru çıkarılmıştır. Şoför yakalanmıştır. Yeniden yalnız kaldıklarl zaman Saibe: Azizim, dedi, bilmezsin bu Bedri Mahir ne insan adamdar.. Geçende bana senedsiz sepetsiz, tek söz üzerine bir tahtada yüz lira birden ikraz etmişti. Bugün elime bir yerden topluca para geç tı. Hemen «gideyim, şu borcumu vereyim!» diye düşündüm. Çünkü yanıında durursa sarfetmek ihtimalim var.. Onun için kendisini görüp hem teşekkür edecek, hem de borcumu ödeyeceğim. Çok naziksin dostum!. Saibin bu cümleyi zoraki telâffuz ettiği pek belli idi. Kendisi daha evvel geldiği halde Cevdetin Bedriyi görmekte inad ve ısrar edişi ve buna baştan aşağı uydurma güzel bir vesile buluşu fena halde canını sıkmıştı. İkimizin birden burada beklemesinde ne mana var, dedi, sen parayı bırak, ben teşekkürlerinle beraber Bedri Mahire sımarım.. Cevdet Durak dudaklarmda şeytanî bir tebessümle cevab verdi: Hay hay.. Yalnız o yüz lirayı takdim ettikten sonra iki yüz lira borc istiyecektim, eğer onu bana verebilirsen memnuniyetle senin tavassurunu kabul ederim.. O vakit Saib Başarır, asabiyet ve hiddetle yerinden fırladı: Pekâlâ, sen otur, dedi, ben zaten bir arkadaşın sıhhati hakkında malumat almaya gelmiştim. Yalnız seni Bedri Mahirle yapacağın bu istikraz muamc'.esinde taciz ermeden serbest bırakmam mukabili bana alacağm iki yüz liranın yirmisini hemen verir misin.. Emin ol cebimde trsmvaya binecek param yok.. Cevdet Durak müstehziyane gülmekte devam ederek mırıldandı: Ben sana daha istifadeli bir teklif yapacağım.. Ne alırsam, yansını sana vereceğim.. Fakat şimdi değil.. Akşam kulübde.. *** Cevdet Durak o gece salonun bir köşesinde Saib Başarırın eline beş liralık bir kâğıd sıkıştırarak: İki gözüm kör olsun ki. dedi. Bedriden ancak on lira koparabildim! El elden üstündür! Hadiye lclâl madığını söyleyince: Of, fena halde de yoruldum! Diye antredeki hasır koltuklardan birine çöküverdı. Hizmetçi bu lâübaııyane hareketi efendisile ziyaretçi arasındaki dostluğun kuvveüne hamlederek: Biraz beklerseniz, dedi, beyeıendile muhakkak göruşürsünüz.. Çünkü öğle ye döneceğıni söylemişti. Saib, cebinden gazetesini çıkardı, okumaya koyuldu. Ancak başmakaleaın yarısına geunişti ki kapının zili konaorda hafü akisleı yaptı ve içeriye kendisi kadar şık, lâciverd elbiseli, rugan pabuclu, goderi eldıvenlı, altın gözıüklu diğer bir ziyaretçi daha girdi. Bu, Cevdet Duraktan başka biri değiidi. Meslektaşlar sevgi ve samimiyetle el sıkıştılar: Ey.. Nasılsın bakalun, dostum İyi diyeyim de iyi olayım.. Dün akşam kulübde görünmedin» Evet, işlerim vardı. Biraz geç jjeldim, kapıcı senin biraz evvel çıkıp gittiğini söyledi. Ya!.. Bu konuşmayı uzun bir sükut takib etti. Her ikisi de Bedri Mahiri ziyaretlerinin gayesini yekdiğerinden saklayabilmek için birbirlerinin yüzüne dikkatli fakat soğuk ve hainane bakıyoriardı. Sonra anide tekrar görüşmeğe koyuidular. Havadan, sudan, sıcaklardan, hai'bden ve siyasetten bahsettüer. Her ıkisi de sanki evinde değiller de büsbütün başka bir yerde imişler gibi Bedri Malıirin ismini ağızlarma almamaya çalışıyoılardı. Bir aralık Cevdetin zihninde bir kaç kurnazlık şimşeği çaktı ve bunun akisleri yüzünde endişe bulutlan halinde belirdi. Hizmetçiyi çağırdı: Beyefendinin öğleyin döneceği muhakkak mı? Diye »ordu İhtiyar kadın başım sallayarak cevab verdi: Evet eiendim, bana öyle söyledi. Hadiye İCLÂL