10 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Müessesemiz tarahndan çıkanlan en son eserleri Hurrem Sultan 150Kr. Viyana Döniişü 150 > Kadın Avcısı 100 > Tarihî Musahabeler 75 > Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler 25 > Cumhuriyet Matbaari J M. Turhan Tan'ın Onyedıncı yıl sayı: 5806 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU a*** cumhuriyet, isbmbui. Posta kutusu: istanbuL Na 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir beyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 r n L ınr I A I n çarşamba 10 Temmuz 1 9 4 0 Büyük Edib Halid Ziyj Uşaklıgilin beş cildli nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulun KIRK Y Transilvanya Işi Berlinde Göriişülü Macaristan Başvekilile Hariciye Nazırı dün Almanyaya gittiler Senegalin Dakar limanında Rus filosu Varna önlerinde Ingilizler tarafından manevralar yapıyor bombalarla tahrib edildi îngiliz ve Alman tayyarelerinin her yerde şiddetli bombardımanları devam ediyor Macar Hariciye Naztrı Kont Csaky, Macar Hariciye Nazın Kont Ssaky, bir seyahatinde, von Ribbentrop'la görüsüyor Richlieu Fransız zırhlısı Sovyetler yeni bir mutalebe serdetmek arifesinde imişler Yunanistan Bulgaristanla, kendiliğinden müzakere arzusu göstermiş, fakat... Sofya 9 (a.a.) D. N. B. ajansı bildiriyor: İyi malumat alan mehafilde dönen şayialara göre, Yunanistan iki memleket arasında muallâkta bulunan me selelerin halli için müzakere arzusunu göstermiştir. Bu şayialar teeyyüd etmemiştir. Basvekilin nutku Sofya 9 (a.a.) D. N. B. ajansı bildiriyor: Başvekil Filof, Şumni şehrini ziyareti esnasında bir nutuk söyleyereîc Bulgarıstanın milli ülküsünü barış ve bitaraflık MyâseOle tahakkuk rttireceğini bildirmiştir. Başvekil, böyle olmakla beraber Bulgaristanın memleketin menfaatlerini korumak için bütün tedbirleri alaca ğını ilâve eylemiştir. Peşte Rumanyaya bir nota verdi Transilvanya ve Dobriçede gayri resmî tahliye başladı Berlın 9 (Hususî) Hariciye Nazın Von Ribbentrop, Macar ricalini Macar mutalebatı hakkında görüşmek üzere Karadenizde manevra yapan Rus donanmasından bir torpito Berline davet etmiştir. Almanyanın bu davetini kabul eden Macaristan, Başvekil Kont Teleki ile Hariciye Nazırı Kont Çakiyi hususî memuriyetle bu akşam Berline gondermiştir. ' Hîtter; "Maear tfc*tet adamlanm kabuf edecektir. Macar nazırlan Rayştag içtimaui' da bulunacaklar Budapeşte 9 (a.a.) Teleki ve Csakynin perşembe günü Reichstag too^ntısında hazır bulunacakları zannedilmektedir. Kont Ciano'nun da hazır bulunacağı haber verilmektedir. Rumanyaya nota verildi Bükreş 9 (a.a.) Reuter Ajansı bildi çıktığı ve bu hususta bir gerginlik mevNevyork 9 (Hususî) Macar hükucud bulunduğu söylenmektedir. meti Rumanya hukumetine bir nota ve riyor: Ecnebi memleketlerde söylenildiğ.ine Macaristanın Transilvanya hakkmda rerek Transilvanya ihtılâfının muslihaf Arkası sahife 4 siirun 7 de] rArkası sahife 4 siirun 2 de] mutalebatı meselesinin yeniden oı'aya Rumen kabinesinde istifalar Buyuk bir lngilız bombardıman tayyaresi uçuşa hazırlanıyor Yeni nizam Pavaları peşinde lyle sosyal davalar vardır ki, mahiyetlerine dair esaslı bir fikir edinmek için, çok defa, onları çerçeveleyen ramanın dısına çıkmak, tarih laboratuarına kâfi miktarda hâdise elemanı yerleştirmeden önce kat'i hükümlü mütalealardan sakınmak icab eder. Bir misal lâzımsa Napoleon Fransasını gösterebiliriz. lhtilâlin ilk senelerinde Fransa arka arkaya müdafaaharbleriyapıyordu. Napoleon istilâ tehlikesile pençeleşen vatanın genc ve kahraman bir generaliydi. Fakat hâdiseler o kadar büyük bir sür'atle inkişaf ediyorlardı ki, o genc general, birkaç sene içinde idealist vasfını kaybetti; ona haris bir şöhret düşkünü nazarile bakmaya başladılar. I 804 senesinde, henüz otuz beş yaşında olduğu halde imparatorluk tacını basına giyerken onu seyredenler arasında: Deli! Diye fısıldayanlar eksik değildi. 1804 ten 1814e kadar Fransa Napoleon'un totaliter idaresi altında sürü sürü harbler yaptı, sayısız zaferler kazandı. Bütün bu harbler ve zaferler, o zaman, bir adamın şahsî ihtirasına atfediliyor, davanın esas hedefi görülmüyor ve gösterilmiyordu. Bu adamın yıldızı Waterloo'da bütün bütün söndüğü zaman Fransa onu yakasından tutup, suyu tükenmiş bir posa gibi fırlattı attı. Fransızlar Cebelüttanka dün de hücum ettiler Fransız Parlâmentosu Anayasanın tadilini kabul etti Londra 9 (a.a.) Reuter Ajansı fcildiriyor: 8 temmuz sabahı erken îngiliz bahriyesi Fransız filosunun mühim gemilerinin düşman eline duşmesine mâni oîmak içinharekâta devam ederek en yeni Fransız zırhlısı olan 35 bin tonluk Richelieu zırhlısına karşı harekette bulunnıustur. Bu hareket muvaffakiyetle neticelenmiştir. Londra 9 (a.a.) Amiralhk Birinci Lordu Alexander, bugün öğleden sonra Avam Kamarasında büyük Fransi7 zırhlısı Richeheu'ye karşı yapılan hücum bakkında izahat vermiş ve demiştir ki: € Büyük Fransız zırhlısı «Riche'ieuı e 8 temmuzda denizaltı bombaları ve hava torpillerile bir hücum yapılrmstır. Richelieu. halen, Dakar limanında, sanak tarafından yana yatmış ve kıçı oldukça su altında bir halde bulunmak tadır.» Iskenderiyedeki Fransız filosunun teslim olusuna dair Îngiliz tebliği Londra 9 (a.a.) Reuter bildinyor: İngiliz deniz makamları tarafından İskenderiyedeki Fransız filosu hakkınfArkası sahife 4 siirun 1 del Yenî hükumet, dün Yahudiler aleyhinde bir çok kararlar verdi Müttefiklerin Uzak şark mtistemlekeleri Amerika, İngiltere ile deniz anlaşması yapmamış Vaşington 9 (a.a ) D. N. B. ajansı bildiriyor: Hariciye Nazırı Hull, Pasifik hakkında İngiltere ile Amerika arasında bir deniz anlaşması olduğuna dair olan haberi tekzib etmiştir. Alman Hariciye Nazırı, Japon elçisile mühim bir mülâkat yaptı Berlin 9 (Hususi) Fevkalâde Japon murahhası Sato bu gun Hariciye Nazırı von Ribbentrop'la mühim bir mulâkatta bulunmuştur. Mülâkat, uzakşarktaki İngiliz, Fransız ve Felemenk müstemlekeleri etrafında cereyan etmiştir. Ingiltereye yeni nota verilecek Londra 9 (Hususi) Tokyo'dan bildirildiğme gore, Japon hükumeti Birmanya yolile yapılan silâh kaçakçıhğına nihayet vermek üzere Tokyo hükumeti İngiltereye yeni bir nota vermeğe karar vermiştir. TArkası sahife 4 sütun 5 te] r Miicssesan Meclisi toplanıyor Ordunun terhisi başlayor ttalgan mütareke heyeti dün Toulona geldi Alman Beyaz kitabından sonra Rus matbuatımn neşriyatı hayretle karşılandı Tahran 9 (a a.) Pars Ajansı büdiriyor: Fransanın Ankara büyük elçısi Massigli tarafından Paris Hariciyesine gönderilen telgraflar serisini muhtevi 6 numaralı Alman beyaz kitabınm neşrinden sonra Sovyet gazeteleri tzvestia ve Pravda manasız ithamları ihtiva eder makaleler neşrederek hiçbir sebeb olmadığl halde memleketimizüı bu plânlardan haberdar olduğuna herkesi inandırmağa çalışmışlardır. İran gazeteleri bu yazılara cevab vererek hakikati tebarüz ettirmektedirler. Ezcümle «İran» gazetesi resmî mahfArkası sahife 4 sütun 7 del Iranda teessür Serbest Irlanda îstilâ, Almanyadan da gelse, İngiltereden de< gelse, kendini müdafaa edecek! Dublin 9 (a.a.) Viyana muahedelerinin üzerinM. de Valera'nın 5 den uzun seneler geçtikten sonratemmuzda Nevyork dır ki, Fransa, 1804 ten 1814 e Times muhabiri Hakadar uğrunda bol bol kan dökrold Ennye verdiği tüğü davanın bir fantezi, bir şöhmülâkat neşredil miştir. ret davasından ibaret olmadığını M. de Valera, her anlamaya başlamıştı. Bu, kaybedilne olursa olsun, Eimis bir yeni nizam davasıydı! re'nin bitaraflığını İçinde yaşadığımız devir de, ana muhafazaya azmet hatlarile, aynı çapta bir davanın miş olduğunu soy şuursuz aktörleri olduğumuzu, her Serbest Irlanda. lemiştir. Eire istilâ Başveküi gün artan bir ısrarla bize haykırıedildiği takdirde, işM. de Valera gal eden devlet ister yor. Umumî Harbden sonra, yer yer İngiltereye karşı taarruza bir basamak başgösteren kurtuluş hareketleri, arayan Almanya olsun, isterse böyle bir taarruzu iflâsa mahkum etmeğe çalışan Almanyada nasyonal sosyalizmanın İneiltere olsun. mukavemet edecektir. iktidar mevkiine gelmesi üzerine, De Valera. millet emellerinin ancak bir aralık, nazanmızda mahiyetini İrlandanın tevhidi suretile tatmin ediledeğiştirir gibi oldu. bileceğini bildirmiş ve demiştir ki: « Bu günkü vaziyette memleketin Almanya dünyaya tahakküm bir kısmı bitaraf. diğer bir kısmı muhaetmek isteyor' ribdir. Bu vaziyet müdafaa bakımından Düşüncesi, zihinlerin ön plânınnormal değildir Müdafaa tedbirleri anda yer almaya başladı. cak birleşme takdirinde müessir surette NADİR NADİ alınabilir. Bu tedbirler tam bir bitaraf[Arkası sahife 4 sütun 4 te hk esasına dayanmahdır.» Cenevre 9 (a.a.) D. N. B. ajansı bildiriyor: Fransız radyosuna göre, dün akşam Lebrun'un başkanlığında toplanan nazırlar mecüsi, kanunu esasinin tadiline aid projeleri kabul etmiştir. Bu projelerin meclise tevdüne Başvekil muavini Laval memur edilmiştir. Proje tek maddeden ibaret Millî asambleye tevdi olunacak proje. tek maddelıdir ve aşağıdaki şekil dedır: Mıllî asamble, Mareşal Petain'ın o:oritesi altında cumhuriyet hükumetine, Mareşalm imzasile Fransız devletinin yeni kanunuesasisini bir veya bir kaç vesika halinde neşir ve ilân etmek için tam salâhiyetleri ita eder. Bu kanunuesasî. kendisinin hükümlerine göre kurulacak asambleler tarafından tasvib edilecektir.» Meb'usan Meclisinin dünkü içtima ve karan Cenevre 9 (a.a.) Vichy'den alınan haberlere göre, M. Herriot, bu sabah saat 9,50 de meb'usan meclisinin toplantısını açmıştu. Toplanüya 400 kadar meb'us iştirak etmiştir. Meb'uslar arasında. başı sargılı bir halde M. Reynaud'da bulunmakta idi. M. Herriot, meb'usan meclisinin fevkalâde toplantıya çağrıldığı hakkında hükumet emirnamesini okumuş ve bu nu müteakıb celse bir müddet için ta til edilmiştir. Bu esnada, meb'usan meclisinin alâkadar encümeni, kanunu esaside tadilât yapılmasının lüzumunu müşahede Fransızları sonuna kadar mücadele eden bir karar suretini münakaşasız ve [Arkası sahife 4 sütun 3 te] ye davet eden General de GavM Suriyedeki Fransız kumandanı değişti Teslim kararı üzerine zabitan arasında hâdiseler çıktı, kıtaat dağılıyor İhracat işleri tanzim edilîyor Ticaret Vekili dün îzmirde tacirlerle mühim temaslar yaptı İzmir 9 (Telefonla) Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu bugün ihracatçi ve ithaâtçıların yaptıkları toplantıda bulundu. Yapılan konuşmada, milletler arasında mubadele şartlarmın darlaştığım, dış ticarette mühim tesirler olduğunu söyledikten sonra, hulâsaten şöyle demiştir: Umumî ihracatı düşünürken ithalâtı da mutalea etmek, ihracat yaptığımız memleketlerden ithalât vaki olmadığı takdirde orada kalacak pa ramızı nazarı dikkate almak lâzımdı. Dünyada artık beynelmilel bir piyasa yoktur. Evvelce mubadele ve serbest reka bet vardı. Halbuki şimdi ucuz olduğu halde Cenubî Amerikadan buğday alamayanlar, bunu ıki misli fiatına da ha yakın ve nakliyatı emin yerlerden temın etmektedirler. Yani, coğrafî vaziyet, piyasalarda tesirini göstermiştir. Rumanyadan < r 20 fazlasilc petrol ve ~ benzin mubayaatı ondan ileri gebnektedir. Biz de, bu gün Balkarilâfa^ve orta Avrupaya pamuk satarlaı^" Mİ rakiblerden endişe etmiyoruzjj alıcılarımızın ihtiyaclarını min etmeleri imkânsızdır. Teshm kararlan Suriyede fena tesu ı.er yapan Suriye ordusunun sabtk Dış ticaretteki hükumetin müdaha kumandanı General Mittelhauser ve Fransa fevkalâde komiseri Puaux lesi murakabe ve tenvir maksadiledir. (Yazısı 4 üncii sahifede) [Arkası sahife 4 sütun 5 te]