18 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Fransamn MOtareke Talebi Mareşal Petainin Almanyaya, Ispanya vasıtasile dün yaptığı müracaat üzerine Hitler ve Mussolini bugün Münih'te buluşarak kat'î kararlarını verecekler Müessesemiz tarafından çıkanlan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Viyana Dönüşü 150 > KadınAvcısı 100 > Tarihf Musahabeler 75 > Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler 25 > Cumhuriyet Matbaan M. Turhan Tan'ın umhuri ÎSTANBUL CAĞALOĞLU .' 5 7 8 4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutusu: tstanbuL No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Salı 18 Haziran 1940 Büyük Edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cildlik nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulunur. YIL Ingiltere hükumeti harbe devam edeceğini bildirdi Fraıtsa Hariciye Nazırımn beyanatı "Şerefsiz bir sulha, ümidsiz de olsa, mukavemeti her zaman tercih edeceğiz,, Fransamn Cevdet Kerim İncedayı Üniversitede dün mühim bir konferans verdi «Bix mtecaviz değiliz, macera aramıyo ra, sadece sulh yasıtalarından, snlh silâhlarından istifadeye çalışıyornz ve Sulh tekliü ıldırım harbi diye andığımız bu harb, mahiyetini muhafaza ettıği müddetçe, cereyan eden hâdiselerin de yıldırım hızile birbirini kovalamasına şaşmamak lâzım. ...^ ,«.««:.,„ lki gündenberi Fransız kabinesi Cumhur reisi Lebrun'un reisliği altında, hararetli ve buhranlı olduğu şüphe götürmiyen, uzun toplantılar yapıyordu. Fransız mukadderatı, bu toplantılar neticesinde varılacak karara bağlı bulunuyordu. Çok üstün kuvvetler bniinde, memleketi karış karış müdafaaya çalışırken, Fransız ordusunun mütemadijen hırpalanarak çekılmesi, vaziyeti son derece ciddî bir safhaya sokmuştu. Tarihte misli gorülmemiş bu sür'atli akına karşı maddî, manevî kuvvetlerini ayarlayamıyan Fransa, yapabileceği tek çareye başvurdu: Düşmana mütareke teklif etti. Evvelki giin Lebrun'iin riyasetinde gene uzun bir toplantı yapan Reynaud hükumeti istifaya mecbur kalmıştı. Reynaud, en buhranlı günlerde Fransamn bütün yükunu sırtına almak cesaretini gösteren kıymetli bir şahsiyetti. Memleketinin zayıf noktalarını çok evvelden görmüş, bundan dört sene evvel Front populaire devrinde yazdığı (Genclik, nasıl bir Fransa isteyorşun?) ve (Fransız askeri meselesi) isimli kitablarile efkân umumiyenin dikkatini kamçılamaya çalışmıştı. Reynaud, Fransamn içinde bulunduğu fevkalâde nazik dakikalara rağrnen, her ne olursa olsun harbe devam taraftarıydı. Fakat yazık ki bu çok akıllı ve kıymetli adam, Fransayı eline alabilecek, hareket ve kararlanna bütun milleti inkiyad ettirebilecek bir şef olduğunu bu güne kadar ispat edemedi. Harb pek anî ve şaşırtıcı bir şekilde inkişaf ettiğinden olacak, Fransa, henüz kendini toparlayamamış, millî iradesine hâkim olamamıştı. Reynaud'nun istifası üzerine Mareşal Petainin reisliğinde başka bir hükumet kuruldu ve Petain Ispanyanın tavassutile Almanyaya mütareke teklif etti. Seksen jaşını aşkın bulunan ihtiyar mareşal, Kayzer Almanyasma karşı dört sene harbetmiş ve Fransaya 1918 nüma>işini kazandırmış bir kahramandır. Bu gün hükumet reisliğini kabul ederek Almanyaya mütareke teklifinde bulunma3i, vatanına karşı beslediği aşkın sonsuzluğunu gösteren harikulâde bir fedakârlıktır. Petain, mesleğinin son yıllarında eşsiz bir zafer kazanmıştı. Bu zaferin hatırası içinde o, hayatla alâkası kalmıyan ihtiyar günlerini memnun ve kendi halinde gecirebilirdi. Üstelik 1920 denberi Fransaya hâkim olan siyasî partilerle arasında bir görüş uçurumu da vardı. Ben Fransaya hizmetlerin en büyüğünü yapmışiım. Yirmi sene evvel kazandığım zaferi, benim ol Ticaret Vekiü Alman Devlet Reısi Hitler Fransız Başveküi Mareşal Peten İtalyan Başveküi Mussolini İngilterenin son ve kat'î ittifak tekliflerine Fransa henüz cevab vermedi Bordo 17 (Hususi) Yeni Fransız Başvekılı Mareşal Petain bugün Fransa saatıle 12 30 da, radyoda Fransız mılletine hitaben beyanatta bulunarak mu hasamata nihajet vermek lâzım geldiemi bildırmiş ve Almanyanın şartlarmı bğrenmek üzere bir gece eivel Hitler'e müracaat etüğini bıldirmiştır. Marejalın mesajı Mareşal, adedce ve malzemece faik bir duşmana karşı an'anelerine lâyık bir kahramanlıkla çarpışan Fransız ordusunu ovmuş ve sozlerine şoyle devam etmiştir: c Bu ordunun muhabbetinden, eski muhariblerin muzaheretinden v zamanda bütün milletin itimadından err.inirn. Bu kederli saatlerde, yollar boyunca perisan kaçmakta olan zavalk muhacirlerı düşunuyorum. Bu muhacirlere bütun rauhabbet ve alâkamı bildiririın. Onlara kalbim parçalanmış olarak dıye[Arkası sahife 4 sürun 1 de] Muhtelif mevzular üzerinde mühim beyanatta bulundu Estonya ve Letonya hükumet leri Moskovanın yeni taleblerini kabul ettiler Baltık memleketlerindeki Sovyet garnîzonlarım takviye edecek kıt'alar hareket etti, yeni kabineler kuruluyor Sovyetlerin muhtırası Cevdet Kerim Konferansmı verirken Cumhuriyet Halk Partisi umumî heyet azasından Sınob meb'usu Cevdet Kerim İncedayı, dun saat 18 de Üniversite konferans salonunda, Türk devletinin bu günkü millî siyaseti ve millî birliğimizi bozmağa kalkanların faaliyeti hakkında mühim bir konferans vermiştir. Konferansta, İstanbul Vali ve Belediye reisi Lutfi Kırdar, istanbul komutaru General İshak Avni, Universite profesor ve talebelerile kalabalık bir halk kütlesi hazır bulunmuştur. Hatib, şu suretle söze başlamıştır: c Dünya ahvalinin gittikçe artan ve her millet için ehemmiyetle gözönünde bulundurulması icab eden nezaketi karşısında, bizim de milletçe imtisale şayan şuur ve intizamı üstün tutmak ve kuvvetlendırmek için her an vazifemizi dikkatle elde bulundurmamız lâzımdır Fevkalâde bir zamanda bir milletin dayanacağı kuvvet millî birlik ve millî dısjplındır. Bir millet bu silâhlarla ne kadar mücehhez olursa o kadar kuvvetlidir. Birlik vatan kadar ve o nispette üstüne titreyeceğimiz bir varlıktır.> Bundan sonra hatib, dünyayı sarsan ve endişeye sevkeden hâdisatın on sekizinci asra irca edilen menşelerini ve tarihî seyrini anlatarak Cihan Harbile bu günkü harbin vııkuuna sebeb olan amilleri mukayese etmiştir. Geçen harb sonunda büsbütün karışık bir hal alan Avrupa siyasî vaziyetınln bir aksülâmeli olarak Almanya ve İtalyada doğan rejimlerin, milletlerarası yeni nizamlar kurmak için serdettikleri esaslara temas eden hatib, bu mücadelelerin içtimaî ve siyasî olduğu kadar iktısadî olduğunu ve neticede bu günkü harbi vücude getirdiğini söylemiştir. Cevdet Kerim, Türkiyenin takib ettiği siyasete geçerek, Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin ve devletinin siyasetinin [Arkası sahife 4 sürun 7 de] Yeni romanımız Nazmi Topçoğlu Şehrimizde bulunan Ticaret Vekıli Nazmi Topçoğlu dıin sabah saat 10 da Ticaret Vekâleti Başkontrolörlüğune giderek burada saat 13,5 a kadar meşgul olmuş ve ziyaretine gelen Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdarla uzun müddet ekmek, un ve İstanbulun ihtiyacları üzerinde gorüşmüştür. Ticaret Vekıli, bılâhare ithalât birliklcri mümessillerini kabul ederek kendıle rile ayrı ayrı ithalât vaziyeti etrafında görüsmüstür. Bu arada Yumurta İthalât Birliğinden bir heyet Vekıli ziyaret ederek Turk Tıcaret Bankasının İtalyaya yapılan jumurta ihracatından mütevellid Ticaret Vekâleti emrile ve Merkez Bankasınm açtığı kredı üzerinden verdiği bütün kredilere aid bo noları protesto ederek bedelini istediğini Vekıle bildirmıştir. Nazmi Topçoğlu, Vekâletin emrile açılan bu kredinin böylece protesto edilerek yumurta ihracat tacirlerinın müşkül vaziyete düşürülmesi işini ehemmiyetle tetkik edeceğini vadetmıştir. (Arkası sahife 2 sürun 4 te) Hitler'in beyanatı Alman Devlet Reisinin Amerikalı gazeteciye verdiği mülâkatın tam metni ücüncü sahifemizdedir. NADİR NADİ [Arkası sahife 3 sürun 3 te] Sovyet ordusundan bir topçu kıt'ast hareket halinde Yazısı 3 iincü sahifede Pek yakında başhyoruz k