1 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURtYET 1 Haziran 1940 Nenmr maaşları bugun veriliyor Tarihi tefrika: Yazan: ZtYA $AKtR skerî faaliyet şimdilik mevzif olup Dönkerk Fransız limanı ile Yser mıntakasına münhasır bulunuyor. Sahile çekilebilen İngiliz ve Fransız kıt'alan bu limandan İngiltesenedler ve bunlann bordroları, borsa reye çekilmeğe çalışıyorlar. Almanlann emirleri ve borsa ahş ve saüş beyan ileri hareketini güçleştirmek ve vakit kanameleri, fiat cetvelleri, lokaııta ve o zanmak için bu limanın civarındaki Yser kanallar manzumesinin kapaklan açıl Eğer haksızbk derhal tamir edilBfa gece. ansi2in sarayda anberin bittellerin yiyecek ve içecek Usteieri, tiğini hafaer aUb. Derhal her tarafa a mezse, gemüerimizi berhava edecğiz. 2 Lise, Muallim mektebi ve >Hik mıştır. damlar koşturdu, bulamadı. Çunkü, sa Bız de burada ölüp gideceğiz. Bu mevziî faaliyet bir iki güne kadar sek mekteb şehadetname ve tasdıknaSarayın öz Türk erkânı derhal araya rayda o kadar mebznl anber kullamyornihayet bulduktan sonra harbin yeni sikroeleri, duki, piyasada da bir dırhem anber kal girdiler. Kendilerine (ahidname) lerle 3 Depozito ilmuhaberlerl, makbu: let nıerkeri neresi olacağı suali bütün tağlanılmış olan dost bir hükumetin temamıstı. ve ibranameler, yolcu ve yolcular dünya\ı ve bahusus İngiltere ile FranPadişah, fena halde hiddetlendi. Vak baasına insaf ve adaletle muamele edilsayı meşgul etmektedir. İngilizlere göre ro&hsus eşya biletleri, tile anber tedarik etmiyen Hekimbaşının, nıesi lâzım geldiğini padişaha arzetüler. 4 İyi hizmet vesikaları ve tercü Büyük Britanya adası olacakür. azkabın kafasıru kesecekti. Bereket ver Yarım mecnun hükümdarı güçlükle yoŞöyle ki İngiltere Utihbarat Nezareü meihal varakaları, lin ki, saray erkânından biri, imdada la getirebildiler. 5 EhUhibre ve vukuf, mümeyyL Müstcsarı Nikolson şu beyanatta bulunPadişah. matlubların tesviye edileceğiyetişti. Hemen padişahm huzuruna give muhammin raporlan ve suretlsri muştur: «Abnanların eski harblerde kulne dair sefire sür'atle adamlar gönderdi. rerek: keşif ve muayene raporlan, insaat. lanılmıyan usuller ile İngiltere adasına Şevketlu Sultanım!. Galatada bir Sefir de, guya bu nümayişle alâkadar nıütealUk resim, plân, harita ve keşif bir kaç bin asker çıkarmalan imkân daİngiliz tüccarında ehram şeklinde bir değilmiş gibi vaziyeti muvafık bir şekilde defterleri, protesto ve ihtamamelerle hilindedir. Fakat Almanlar İngilizleıin mevcuddur ki, bütün idare etti. Gemileri dolaşarak derhal acevablan ve suretleri, bahri tefevvuku karşısında tutunamıyaanber parça dünyada eji ve m«nendi yoktur. Ferman teşlerin söndurübnesi için emir verdi. 6 ümühaberler, tasdikname, şeha caklardır.» buyurulursa, alıp gefemler. dedi. F.rtesi gün de, gümrük resmi yüzde üçdetname, hüviyet varakaları, etıbba ra İngiliz Sıhhat Nazın Makdonald dahi Padişah, bu müjdeye son derecede se ten alınarak, mallarm bedelleri İnçiliz porlan, tahlil raporlan, ödünc para telsizdc şunlan söylemiştir: «Harb yaVİndi. kaptan Te tüccarlarına tesviye edildi. verme i«lerine aid vesikalar; kında İngiltereye intikal edecektir. Bu Tez, alıp getirsinler, Sdr Şakvil, millettaslarma, bu hizme7 Bilânçolar, menşe ve mahrec şe nun için İngilterenin sark ve cenubu Diye ferman etti ti yapeıakla kahnadı. İngiliz kaptanlarihadetnameleri, pasaportlar, sarkisinde ve şarki İskoçyadaki şehirlerin Otobüsçülerin dilekleri bugün AnkaraÇavuşbaşı, yanına bir kaç adam alarak le hükâmet arasmda bir anlaşma yapb. 8 Her nevi ruhsatnameler ve ruh çocuklarını başka taraflara nakletmeği dan şehrimize gelecek olan Vali ve Bederhal bir kayığa atladı. Geceyarısı Ga O sırada Girid harbine gidecek olan dosat ve ünvan tezkereleri, alâmeti fari düşünmeliyiz.> lediye Reisi Lutfi Kırdar tarafından tetlataya geçerek tüccarımn kapısına nanmada nakliye işlerinde kullanılmak ka ilmühaberleri, ihtısas vesikaları, ser y İngiliz amirallerinden Sommerville dakik edilecektir. Bir kısım otobüsçuler atifikalar ve bunlara yazılacak şerhler; dayandı. Tüccar, büyük bir korku ve he için on İngiliz gemisi kiralandı... Böyle rabalannın tamire muhtac olduğunu bahi demiştir ki: «Müsaid havalarda küçük ce, ingiliz gemileri de Girid harbinde 9 Her nevi ilânlar, levhalar, prolecmoa kapılarak yatağından fırladı. LâAlman gruplan İngilizler tarafından dulıane ederek garaja çekmişlerdir. kin, bu vakitsiz ve gürühürü riyaretin küçük bir vazifc almışlardı. gramlar, kataloglar, seyrüsefer tarifeyulmaksızın İngilterenin sahillerine ihEraniyet müdürlüğü, arabalarını gaeebebini anlar anlamaı ticaret hisleri kaleri. sirküler ve takvimler; rac olunabilirler. İngiltere bu ihriraale İngiliz sefiri, İstanbuldan raja çeken otobüs sahiblerini davet ebardı. Bu fırsattan istifade ederek fazla10 Resmî ve hususî daire ve mükarşı tertibat almıştır.» derek bu hareketlerinin grev mahiyeca bir menfaat koparabilmek için: niçin uzaklaştırıldı? esseseler, alelumum ticarethaneler, ceFransızlar ise harbin siklet merkezl miyet ve kulübler memur ve müstahEvet. Bende, böyle bir amber varDiğer selefleri gibi Sör Şakvil de bir tinde telâkki olunabileceğini bildirmiş demlerile mütekaid, dul ve yetimlerin bundan sonra Majino hattı ile Manş dedrr. Fakat bedeü derhal tesvijre edüme tnüddet Babıâliyi ve sarayı ryi idare etti. ve bu nokta üzerine nazan dikkatlerini her nevi istihkaklanna aid bordro ve nizi arasındaki yeni Fransız cephesi oladen kat'iyen vennem. [Arkası var] celbetmiştir. cağı kanaatindedirler. Çünkü bunlann senedler; Diyip, dayandı. 11 Tasarruf senedleri ve ferağ ve tahminlerine göre Almanlar kuvvei külÇavuşba?! amberle beraber tüccarı kaintikal zabıtnameleri; tereke ve taksi liyelerini bu cepheye karşı şimdiden topyığa bindirdi. Alıp saraya getirdi. AmZiraat Vekâleti tarafından Amerikaya memleketirnize gelmiştir. lamışlardır. ber, harem dairesine gönderildi. İngiliı Nuri Tanberk, Amerikadan bazı in mi veraset varaka veya defterleri, hiısmarlanan traktör, pulluk ve diğer zirabe, vasiyetname ve ölüme bağlı tasartüccarı da, bu kıymetH mataına istedSği İtalyanın harbe girmesi meselesi ise her at makinelerini getirmek üzere iki buçuk şaat malzemesi celbi için de teşebbüs ruflar ve her nevi ihale kararlan, (on üç bin) kurtıçu alabilmek için, sagün yeni bir şekil almaktadır. Dünkü ay kadar evvel Nevyorka giden Türk lere girişmiştir. Bu teşebbüsler, Ameri12 Biletle girilen eğlence ve temaşa vaziyete göre Amerika harbe girmemesi baha kadar saraym kapıcılar odasınd» Ticaret Anonim şirketi umum müdürü kada memnunîyetle karşılanmıştır. bekledi. için İtalya üzerinde bütün nüfuzunu kulNuri Tanberk dün, konvansiyonel treKredi ile iş yapılması için vaki olan yerlerinin duhuliye biletleri; 13 Hükumet dairelerine ibrazında lanmaktadır. İtalya harbe girdiği takdirBu ticaret adarni, hiç ürrrld etmediği nile şehrimize dönmüştür. temaslardan da müspet neticeler alın ibraz puluna tâbi olan evrakla hulâsa, de ötedenberi mutlak bitaraf kahnağl bu alı? verişten büyük bir memrruniyet Nuri Tanberk, yaptığı temaslar neti mak üzeredir. biisetti. Fakat, bn sekilde ahş veri», eccesinde bir çok müşkülâta rağmen, Ti Yukarıki fotoğraf, memleketimize ge suret ve tercümeleri ve resme tâbi bil tasmim etmiş bulunan Amerikamn siyanebi tüccarlarm ve elçilerin hoşuna gitcaret Vekâletince satm alınan makine len ziraat aletlerinin dün Amerikan \ra umum evrakın resmt dairelere ibraz seti üzerine tesir yapacağı bile Romaya olunacak hulâsa, suret ve tercümeleri; medi. Bir çok dedikodulara sebebiyet lerin celbini temin etmiş ve makineler punından çıkanldığını gösteriyor. ihsas edilmiş görünüyor. Bir kuruştan aşağı olan kesirler bir verdî. Amerika harbe girdiği zaman şüphesiz kuruşa iblâğ edilecektir. Aradan, çok geçmedi. Bu dedikodulamüttefiklere çok müessir yardımda burm henüz tamamile zail olmadığı bu sıBu zamlar, 1 haziran 940 tarihinden unur ve harbin talihi sür'atle değişir. muteberdir. rada, yeni bir hâdise daha zuhura geldi. Bngiinkü Amerikamn malzeme yardırat, O sırada padişah, sadnâzam Ahmed Bu korkunc harbin tarihini yazacak manlar, zafer şarabile fazlaca mestolmabitaraflık kanununun ihtiva ettiği tahdid Paşayı kendisirıe damad etmek istemiş, olanlar için şimdiden o kadar çok mal mağa dikkat etsinler! ve kayıdlardan dolayı kahir bir ehenuniBu sabahtan itibaren bütün nakil bu ak sakallı vezire kansını boşattırarak zeme birikti ki bunları toplamakta, ileriParisten gehnekte olan A\Tupa eksfet kesbetmemektedir. Amerikadan golvasıtalannda, tramvay, vapur, ve ban pıesinin kaldmlması üzerine hükumetiüç yaşındaki kızı ile evlenmesini emret de hiç güçlük çekilmiyecek. Belçika ordusunun teslim oluşundan liyö trenlerinde yeni nakliye vergisi nıiz de ekspresin İstanbuldan hareketini ınekte olan harb malzemesinin bir senemişti. Büyük facianın kanlı usaresinden aralik nıiktan hakkında dün Amerikada zammının tatbikatına başlanacaktır. Sarayda, hanl harıl düğün hazırlıkları sıra birkaç faka damlası da sızıyor: bahsediliyordu. Birisi: tehir etmiş ve bu sebebden üç günden Ah, şu tecrübesiz Kral.~ dedi, bütün neşredilen resmî maluraata göre geçen Nakliye vergisine yeni yapılan zam beri şehrimizden Avrupaya tren hareket görüliiyordu. Çarşılarda ne kadar lay Harb nükteleri ve harb hikâyeleri! Bunsene haziranı birindcn bugüne kadar İnmetli kumaşlar varsa, arabalara dolduru lann içinde hayli güzel buluşlar da var. kabahat onda... Babasının temiz adını le larla İstanbul tramvaylarında yalnız etmemişti. Yapılan anlaşma üzerine her giltere ve Fransaya teslim olunan tayuzun mesafeli birinci mevki bilet üc sabah şehrimize gelecek olan İsviçrede rak saraya getiriliyordu. Çarşıda ve (Be Meselâ, geçen gün bir frenk mizah mec keledi.. Öteki başını salladı: yarelerin sayısı iki bindir. Bin yedi yül retlerine on para zammolunmaktadır. Lozan İstanbul ekspresine mukabil bu desten) (1) de mal ve eşya kalmamıştı. muasında hangisi idi haürlarntyorumtayyare de gönderilmek üzeredir. Diğer Fakat buna mukabil esnaf ve tüccarlar küçük bir karikatür gördüm. Sahne: Bir Ben kendisini mazur görüyonım.. Boğaz vapurlarında uzak mıntaka o akşamdan itibaren her akşam Sirkeciden raalzeme mitraljoz ve dinamit gibi seyda henüz mallarının bedellerini alama radyo mağazası.. Masalann üstünde çe dedi. «Haydi, kır al! dediler. Na7İk lan yukarı Boğaz biletlerinde birinci de İsviçreye kadar gidecek bir tren tahbileklerindeki kuvvet, bu işi yapmağa lerdir. Cümlesinin peşin verilmis bedeli mışlar, şikâyete başlamışlardı. sid çeşid radyo makineleri.. Müşteriye kâfi gelmeyince kırıp almaktan vazgeçe mevkide 20, ikinci mevkide 10 para rik edilecektir. bir milyar iki yüz milyon dolar turuyor. Bu esnada, saray hasekilerinden biri, soruyorlar: zam vardır. Diğer mmtakaların birinci rek kırılrp çökmeğe mecbur oldu! Lâkin Inçiltere gibi Amerika dahi haratını dört nala sürerek çarşıya daldt. e rkinci mevki biletierinde zam yokİstanbul radyosu Iktısad Vekili Hüsnü Çakır, dün An Nasıl bir radyo makinesi aîmak bin bir gün kendi topraklarına intikal Şevketlu efendimiz ferman buyurtur. isteyorsunuz? Cevab veriyor: İstanbul radyosunun yeniden işletrne karadan şehrimize gelmistir. Bir mudylemesine ihtimal vermesi kendi hesadu. Tez dükkânlar kapansın. Radyoda yanyana, Denizyollan yakın sahiFer scferle det Bostancıdaki evinde kalan Iktısad ğe açılması düşünülmektedir. Markası beni alâkadar etmez. YalDiye. bağırmaya başladı. ına harb malzeme ve tayyare imalinl birer milimetre meinde birinci mıntaka dahilinde birinci Posta ve Telgraf umum müdürlüğünce Vekili bilâhare şehre inerek Sümer Bank nız, cepheden iyi haberler veren bir Dükkânlan kapatmaktan maksad, essafe ile dört kıs? mevki biletlerinde 10 para. Kınalı buna dair hazırlanan proje, radyo ida İstanbul şubesini ziyaret etmiş ve bura 'cvkalâde tevsi edecektir. Şimdilik harroakine olsun! naf ve tüccarların ellerinde kalan rnalin genişlemesi İtalyanın harekerine bağdalga istasyonv Burgaz, Bostancıya kadar clan ikinci resile birlikte Başvekâlete devrolun da bir müddet meşgul olmuştur. Bu karikatürü görünce, kendi kendi Londra, Paris. Ber / ları başka yerlere kaçırıp saklamalarımn | ntaka birinci mevkide ve ikinci muştur. Yeni teşkil edilen. radyo ve tu Öğrendiğimize göre, İktısad Vekili lıdır. İtalya böyle bir harekete karar verle: önünü almaktı. lin, Roma. O gece. mevkide on para, Büvüknda ve Pondi rizm şubelerini ihtiva edecek olan Mat şehrimize bilhassa millî fabrikalar ma diği takdirde dahilî harbde kendisine üç Ben, dedim, radyo mağazasının tez tesadüfen üçü de Zaten sarayın yağmacılığından bizar & kadar olan mmtakada birinci mev buat umum mOdürlüğü bu proje üze mulât ve masnuatımn satışı meselesile sene yardım ettiği İspanyamn da iştirak e clan çarşı esnafı derhal galeyana geldi. gâhtan yerinde olsam, müşterİTe; iyl arabca haberler vekide 20 para, Köprüden Yalovava ka rinde tetkiklerini bitirdikten sonra, İs meşgul olmak üzere gelmiştir. Büyük e muavenetini temine kalkışacaktır. Adeta, bir ihtilâl başgösterdi. Sadnâzam haberler almak isteyorsa, makinenin ib riyorlardı. Hepsini dar biletlerin birinci mevkide 20 para. tanbul radyosu çalısmağa başlıvacaktr. Millet Meclisinde ehemmiyetle mevruu bir fenalığa meydan vermemek için he resini. kendi millî istasyonlarından biri birer biter dinledikten sonra: Maharrem Feyzi TOGAY ikinci mevkide 10 para zam vsrcîır. Radyo aboneleri miktarı, gitgide art bahsedilen bu işe yeni bir istikamet vemen tertibat alarak büyük bir vak'anın üzerine ayarlamasını tavsiye ederdim. Sirkeci banlivösünde yainız Kİdis ge nıaktadır. Türkiyede, şimdiden 80 bin rileceği anlaşılmaktadır. Esasen bu hu Bunlar ne su karışmamış dalkavuk Zira, duşman düşmana mevlid okumu tipleri... dedim, önüne geçtL gimin arabasına bi liş birinci mevki biletlerinde bir ku radyo abonesi vardır. Bunların 34 bini susta hazırlanmış bir de proje bulun Fakat saray kadınlannm, daha bir yor! nıaktadır. Bu projede bütün devlet fabnerlerse, onun türküsünü çağırıyorlar! ruç zam yapılmışür. Haydarpa<;a ban İstanbuldadır. hayli kumas, dantel, düğme, kopça ve sai kalan satış işinin Sümer Bank Yerli livösünde de vaıiyet aynıdır îkinci ve Nüshası 5 kurustur. ire gibi tezyinat levazımma ihtiyacları Mallar Pazarlan elinde toplanması, şimüçüncü mevkilerde deği'iklik vnktur. İtalya harbe girOlgunluk imtihanları Tarihin tekerrürden ibaret olduğuTürkiye Haric di yünlü, pamuklu ve diğer gruplann vardı. Ve bu ihtiyac ile kıvranıp durur mek için domates İstanbul Msarif Müdürlüğü, devlet ol ayrı ayn olan ve bazılan da müteah na hâlâ inanıyor musun? için için larken, fantezi eşyalar yüklü bir kaç Jn mahsulünün kaldı Yeni Valide hanı gunluk imtihanı günleri ve heyetleri hidlere verilen satış teşkilâtlannın il Senelik Elbette!" 1400 Kr. 2700 Kr. giliz gernisinin Çanakkaleye gelip Istan rılmasını bekleyor Evkafın yaptırmış olduğu yeni Valide hakkında hazırladığı listeyi Maarif VeAltı aylık Demek, bu harbde de 19141918 de750 > 1450 » gası. Yerli Mallar Pazarlannın sermave bula hareket etmek için muvafık rüzgâr muş! Bir sıkımlı' hanının inşaab bitmiştir. Hanın hemen kâletine göndermiştir. Bu liste tasdik eÜç ayhk ki hâdiseler tekerrür edecek? 400 . 800 > miktarmın arttırılması, şubelerinin 20 beklediklerini duymuşlardı. canı olan yumuşac bütün daireleri tutulmuş bulunmaktadır. dildikten sonra ilân edilecektir. Şimdi Bir aylık Ona şüphe yok! 150 > Yoktur. ilâvet merksrine tesmil edilerek bütün Bu haber, kadınları derhal harekete domatesin bu kad Binanın ilk kauna Vakıf Paralar idaresi muhtelif mekteblerde bitirme imtih^nı Nasıl?.. memleket pivasalarmda devlet fabrikageürmeye kâfi geldi. Hemen Çanakkale sert kararlar üzerir Öteki harbi. sulh takib etınemiş yerleşmis. ikinci katı bir kısım posta ve geçiren lise talebeleri bu liste geldikten iarı mamulât ve masnuatile nâzım rol ye baltacıklar, hasekiler gönderildi. Bun de müeasir olabilmiydi? Bu sefer de göreceksin. öyle ola telgraf servisleri tarafından işgal edil sonra ikinci ve yazıh bir imtihan olan vTianması gayesi istihdaf olunmuştur. lar gemileri derhal sürüp bir an evvel mesi ilkin tuhafıma gitti ama, biraz düGazetemize gönderilen evrak ve yazılar miştir. Senisler, bu günden itibaren ye devlet olgunluk imtihanını da geçirdikc=)k'.. E\r\relce esasen tasvib olunmuş buluİstanbula getireceklerdi. nesredilsin. edilmesin iade edilmez ve ni binada vazifeye başlıyacaklardır. Ha ten sonra yüksek mekteblere girebilefiinünce işin farkına vardım: İtalyanın an bu projenin tatbik mevkiine konuGemiler, İstanbula geldi. İçlerinde sa mukadderatını ellerinde tutan zevat, zıyaından mes'ulivet kabul olunmaz. SALAHADDİN GÜNGÖR nm üçüncü kaüna Eti Bank taşmmıştrr. ceklerdir. rayın Uıtiyacına yarayacak olanlar, der acıkça görülüyor ki ihtiyatlı kim.selprdir hal kayıklara doldurularak Saraybur Kumara benzeyen harbin mutlaka kaDüşünüyorum: Ben bir zamanlar KUçUk hikâye • ölen babasıru anlatıyordu. nundaki yahköşküne nakledildi. Orada, 7ancla neticeleneceğini kestirme^c im Sabihaya olan aşkimı pekâlâ lulorretKaranhk. Sessizlik. Sonra havada o gümrük memurlannın muayenesinden kân olmadıŞını onlar da büîyor'ar ve re ile ölçebilirdim. Kumpanyası Şeh müzik!. Denizde o ay!.. Ya o çocuk!.. geçinlerek bunları getiren gemilerın şayed mağlubiyet mukadderse. harb zadebasmda, Beyoğlunda. Kadıköyün Doğrusu Sabiha ne derse desin, bir kaptanlarından (yüzde altı) gümrük res mes'ullerini korumak için, ne olvır ne de. Üsküdarda, yani benim orurduğtım edebiyat adammda da kalb olabilir. Nimi istenildi. olmaz. ortada çürük domates bırakmak Beşiktaştan şöyle iki üç kilometre = ^ = ^ = = ^ NakİPrian • tekim işte gözlerim sulanmaya. bur Halbuki kapitülâsyonlar mucibince, istemiyorlar! uzakta temsiller verdiği sıralarda Sanum sızlamaja başlamıstı. Bu kadan kaptanlar ve tüccarlar, bu mallar için biha kalbimde yaşardı. Ama değil An kalaştık; ama zamanla bu yüzden ıs nuyordu. rımın arasında da tutmuştum. Nihayet gülüncdü: öyle. Ama Manoel'in cura (yüzde üç) gümrük resmi vereceklerdi. karaya, yahud İzmire, hatta İzmite git brab çeker olduk. Ben seninim, Bedi! işte karşımda provasını yaparken gö sına hangi yürek dayanabilirdi? Dci türlü şemsiye hatırlayorum ki biri se hayali gözlerimden silinir, içim sü Ayni zamanda, alınan mallaruı bedelleri Artık sevgimizden, bir hesabdan, bir Yalan, o benim değildi; o akşamk' rüyorum. =ulh ve selâmptin. öteki cebir ve şiddetin kuna kavuşurdu. de, saray tarafından henüz tediye edilyanılmış hesabdan bahseder gibi bah Çinlimndi: Taklid katil Çinlinin taklid Bereket ağladığımı gören olamazdı. Sabiha. sanki provasına devam edi timsali olarak 1939 harbinin vesikaları memisti. Hulâsa bizim aşkımız perde aralan seder olmuştuk. İlk günlerden çok son mariteri idi. O böyle beni sevgisine yormuş gibi, öyle acıklı, öyle inleyişli Belki benden bir koltuk ötedeki kadın? arasında yer alacaklar. BunlarHan biri Işıklar yanar yanmaz ağladığımı gö Kaptanlar ve tüccarlar, derhal İngiliz Cemberlayn'in meşhur semsivebi. öleki na muhtae bir aşktı; kısa perde arala raları da öpüşmelerimiz, bir aşktan inandırmak istedikçe ben de kendimi bir tonla: rebilecek bir o vardı. Fakat ne çıkar? sefirine koştular. Meseleyi anlattılar Bu de malum: Almanların paraşürü! Bu iki rmda. çok yakınlık, çok uzaklık ka beklenebileceği kadar yakıcı, sık ve aktör duymaya baslamıştım. Bu duyu Ya siz, dedi, siz muharrirler?. Ben onu tarumıyordum ki... Hem ba haksızlığa bir çare bulması için sefiri ?pmsiyeden haneisinin daha sa&lam bez dar ona zarar verivordu. Askımıza kar devamlıydı; ama diken, şüphe dikeni. saçma idi, budalaca idi.. Doğru; ama Cümle yapacak kelime bulamadmız şı bir acayib inansızlık duyuyorduk büibirlerine dokunan etlerimize, gün fataldi: Ben Çinli. o marifer. Ben baş mı, hayaün kendinde komedi sahne kalım filim onu da ağlatmıyor muy zorlamağa başladılar. den yapıldığını bize zaman gösterecek... du? Nitekim ağlayordu. Hiç bir haBu inansızlık. herhalde tanışısımi7daki geçtikçe daha çok batar olmuştu. Göv aktör, o primadonna. Sefir, Sör Şakvil, resmî makamlarla leri hayal etmekten başka ne yapar delerimiz biribirlerine yaklaştığı anda va cereyam olmadan burnunu sili acavibHkten doğma bir şey olacaktı temasa geldi. Şikâyetçilerin susturulmaBirbirimize inanmıyorduk; biribiri sınız? şinden bunu anlamıstım. Az sonra kası için haksızhğın tamir edilmesini nca Eskiden sorardık: Ben bir nüfuzlu gazetenin tiyatro ruhlanmızın biribirlerinden a>rılıp u mizden korkuyorduk. Bakışlarımız bi Onu bilmem Ama senin, «cinaî dm. artık basbayağı ağlayordu; ök ~ zaklaştıklarmı duyuyorduk Dudakla Npreye gidiyorsun? ctti. Fakat renk renk ve çeşid çeşıd milmünekkidi idim. O. bir dram kumpcnribirlerine raslamamak için çareler a dram» duygusundan başka duygun Avnıpaya... letlere mensub kadınlarm hâkimiyeti alyasının genc basaktrisi idi. Bir gece nmızdaki kat'ilik kalblerimizdeki ka rar olmuştu. Konusmalarımız artık ya yoktur. Senin döktıiğün gözyası glise sürıik taklidi yapmaya lüzum görmeVe gıpta ile gülümserdik: tında bulunan saraya söz anlatmak mümonu, hâlâ lüks lâmbalarile aydmlanan rarsızlığın ifadesiydi; belki de bir isteksizdi; ya öfkeh. O da beni. ben de rindendir. Döktüğün kan kasabdan sa den ağlayordu. Perdede ise, Manoel, babasına kavusmak için kalbinin üstün Ne mutlu sana! kün değildi. bir tiyatroda o müthiş rollerinden bi meydan okuması. onu hain diye bilivorduk. Birıbirimiz tm aldığm kandır de bir çocukla, ölüyordu. Şimdi gene soruyoruz: Çünkr Çünkü ne o ne de ben, ta de inandığımız tek şey bu idi. Başka Sör Şakvü. bu isin resmen halledüerini kahramanca yaparken görmüştfım Herhalde bunlar. senin mürek Nereden geliyorsun? miyeceğıni anladı Gemilerin kaptanlariIkimizde de ne coşkun ağlama!.. Bir Bir Çinli kaçakçı. hiddetten dışan fır mşmamızın sebebini düşünmeden ede nemize inanabilirdik ld9.. Sevgimize kebden olanlarınkinden daha kı>met Avrupadan. lc müzakerede bulunarak. saraya karşı tatlı kadın hıçkırığı benimkine kan lamak için dar kapaklarını zorlayan miyorduk: O bir meşhur tiyatro mü mi?. Sadakatimize mi? Nihayet o bir lidir. Ve dudaklanmızda aynı gıptanın iz gözlerini boynunun boyu yettiği kadar nekkidinin, ben bir başaktrisin kolun tiyatro kadınıydı. ben de edebivatçı. bi> nümayiş yapmayı kararlaştırdı şıyordu. Dünyada bu ikimizinkilerden Alçak! daha içten, daha kanmış hıçkınk olaO sırada. İstanbul limanında. on üç leri: onun uzaklaşmak isteyen gözlerin? da görünmek kaygusile tanışmıştık Alçak! mazdı. Oh, karanhkta zâhir olan aziz p?ca İnpiliz gemisi vardı Derhal bu ge Ooh.. Ne mutlu sana!.. dikmiş; kötü kötü bağınyordu. Onun Biliyor musunuz, biribirimizi en çok İlkten, biribirinıizi. alçak sesle «haBiribırimize söğüp sayarak ayrıldık ruh, benim olmıyan. fakat sadık olan milerin topları kızak'arından çıkarılarak esvablan şahrem şahremdi. Saçları sevdiğimiz zamanlar hangi zamanlardı? in!. diye itham pttik. Ama sonra bir Onu bir daha asla görmemeye, hatta kadın' Mechul fakat gerçek kadın. Haiçeri alındı. Bundan mak'=ad. yapılarak başından geçirilmiş lif lif olmuş eski Meselâ sokakta birlikte yürüdüğümib gün geldi. bu ithamı suratlanmıza perBugünkü g a r b hatırlayıp düşünmemeye yemin ettim vır!. İşte bu kadın gösteriş yapmıyornümavişin. süâha istinad eden bir har» cpphesi, bir kara kıl torba gibi omuzlarına zamanlar.. Yahud birlikte radyo din va=i7ca fırlatır olduk. yüzlerce O ne yaptı bilmiyorum; ben sine du, rol yapmıyordu. Bu kadın yalancj het olmadıSını an'atmaktı... Sonra. on i'" kilometre sarkmıştı. Lüks lâmbasının gözüme vu lediğimiz zamanlar. uzunluBir gün. hatırlayorum. onu evinde, o maya gittim. «Cesur kaptanlar. vardı gemi, demir kaldırdı. Hep^i birleşerek lunda muazzarn biı ran ısığında ancak böyle görebilivorBir gün böyle radyo dinlerken, ona: teatral ihtizarlanndan birinin provası O fırtınadan sonra içimi dinlendirmek değildi. Bu, ruhu apaçık bir kadındı; uvuşulacak, anlaşılacak ve sevilecek bir fi'o ha'ini aldı Bu filo. Saravburnu bilârdo masasına rv dum. Bir ara, nasıl oldu bilmem, Çiıı Sabiha! demiştim, bana öyle geli nı yaparken bulmuştum. İnleyordtı isteyordum. Deniz görmek. çocuk yüzü bir kadındı. nun önünde geçid re<=mi gibi bir devir kadar lıenzeyor, dr linin elinde bir kama peyda oldu. Deryor ki bizim sevgimiz orta dalgada pa bedbaht; muhayyel bir ce'lâda kpndini görmek isteyordum: Geniş ve saf şeyyaoüktan sonra, yahköskünün önüne ğil mi"1 Dürıyanın ü ken onun üzerine yürüdü ve göğsüne Ansızın ışıklar yaruverdi. Gözlerimin razitsiz oluyor; kısa veya uzun dalga bırakarak inleyordu. Asağj yrıkan be ler. Eiı arkalarda. en çok karanhk oyaklastı Orada. hep bir hi~aya gelerek büyük milleti. üç bıçak sallayarak zavalhyı yere serda hoş olmuyor. nim kollanmm arasında inlpdiği gibi lan j'erde oturdum. Bu sefer, sırf be yaşını saklamaya lüzum hissetmeden, o di. doTiir attı Ve o arjfta <>emt'">rin süver îiıasamn üzerinde inleyordu. Derken tath söğsünden Bedi, ben seninim! nim kolumda görünmüş olmak için aziz insanı görmek için ondan yana 1 itfVrjne vp'' p«ti i'en 7ift ve katran rfo'u l.nftalardanberi kendi başlarile oynaO gün o sözüme verdiği bu cevab. hiş bir kan fıskırdı. Bir ölüm yarası beni sever gibi rol yapıp bana hıyanet baktım. Meğer o temiz ruhu karanhkTanıştıktan sonra bana itiraf etmişti r krpnlara ates vpriİP "k ortalıŞı simsı vorlar! ki, o gece rolünü öyle istekle yapma bana, ne vakit gözlerimde şüphenın almış taklidi yapmak icin. koynundaki edecek bir aktrisle başımı derde sal ta bana ?âhir olan kadın, o gerçek oyp'i bir dıımnn kap'alı. , lan ve se\alecek olan kadın, Sabiha smın sebebi, tiyatroya bir meshur mü bulandığını görse, beni inandınnak öküz kanı dolu kursağı patlatmıştı. mıvacaktım; bu. muhakkaktı. Bn§a7c'î>n gc'en rü'iâr. bu korkunc ? miymiş? için söylediği sözdü. O, böyle sövler. nekkidin geldiğini öğrenmesi imiş. ZaGörmez olaydım!.. Deli gibi bağır Bütün yanımdaki koltuklar boştu Lafı geçti: di"mnı «aravm ü'prine doğru ?a\nırmaAh ben ona daima söylerdim: Biz ne Bir ara yalnız biri öbür yandan dola Muthiş surette Ahnan ve Fransız ten ben de o gece tiyatroya o hoşuma sonra da beni o yumuşak o taze kol dım: ğ? ve saray halkı bizar olmağa basladı. giden aktrise kendimi göstermek için larile sarardı. Ah, o sarmaşmalar!.. Bi Git, tiyatrocu mahluk!. Senin gibi şarak benim sıramda yer aldı. Benim biribirimizin gözlerimizi göremiyecek Pprlisah. son derprede hiddetienerek Karu dökülüyor! Mecliste hazır bulunanlardan biri atıl gitmiştim. Yani ikimizin de maksadı lirdim ki, o bana, sırf başını omzuma bir kadın bütün ömrünce rolünü pro kinden bir koltuk ötede. Bir kadındı kadar çok yakın. ne de biribirimizi frf"il<Tİn derhal a^ılması icin kantanlaunutacak kadar uzak olmamalıydık. mız gösterişti. Yazık, bu başlangıcdaki yaslayıp gözlerini kapamak için öyle va etmekten başka bir şey yapamaz.. Es\rabınm hışırtısından sezmiştim. ra hober "olladı Fakat, gemiierden şu dı: Kanaatimce tiyatro kadınıru. uzak Zifiri karanlıktı. O gelen de benim Biribirimizi tanımamız için bizim ara Almanlarınkini bilmem ama, dedi, günah, sonradan bütün münasebetle sarılırdı. cvahı aMr O bir aktristi; cinaî dramlaruı aktri tan, seyirci koltuğundan seyredenler gibi gözlerini perdeye dikmiş, kımıl rruzda bir sinema koltuğu lâzımmış: fransız kanı Fransız şarabı gibidir rimizde aşkmızı örseleyen bir diken osi. Yalnız benimle olan rolünde. kansız bahtiyardılar. Halbuki ben onu sahne damıyordu. Sahnede ise, gemici Ma Bir tek koltuk . T?te o kadar. (1) Kıymetli eşyalann muhaiaza edil İcenlerin evvelâ başını döndürür. Fakat lup kalmışü. diği (i( saışı). Sok gesmeden kaidırıp yert Mr*r. Al Doğru, ilkleri o g«ceyi düşünerek »a bıçaksu, bir sevcn kadın rolünü oy nin hemen içinden tanıyordum. Kolla noel curasıru çaiıyor, çocuk dostuna, Rüveyde Sinanoğla Saray önünde yapılan nümayiş Yan mecnun Padişahı yola getirdi ve yüzde altı resim üçe indirîldi Yeni malî senebaşı dolayısile dün devair muhasebelerinde fazla bir izdiham görülmekteydi Zira geçen seneki tahsisatların bu seneye nakle dılmemesi için herkes alacağmı al mak üzere resmî dairelerin veznele rine mfıracaat etmekteydi. Bu sabahtan iübaren teşkil edilen heyetler vasıtasile kasaların tadadı yapılarak kasa mevcudları yeni seneBu günden itibaren bir çok resmî üzere) yüzde elli arttırılmıştır. Kanu ye devredilecektir. evraktan alınan damga resuu arttırıl nun 33 üncü maddesinde yazıh evrakın Malî defterler bu günden itibaren mıştır. Bu husustaki listeyi aşağıya damga resmi de bu zamma tâbıdir. yerdlenecektir. dercediyoruz: Aynı kanunun 3, 4, 5 ve 6 ncı fa Bu gün maaf verflîyor 1324 sayılı kanunun 11 inci madde sıllarında yazıh evraktan alınmakta oMaljye Vekâleti yeni bütçenin tas sile ekleri ve tadilleri mucibince alm lan nisbî resimlere yüzde on zam edil dik edildiğini ve yeni kadrolarda de makta olan matbu damga resimleri miştir. ğişiklik olmadıgmı Defterdarhğa bil (mezkur maddenin 38. 40, 46, 47, 49, 52, Damga resimleri arttınlan evrakın dirdiğinden bu sabahtan itibaren ge 54. 58, 61. 62, 66, 68. 78 ve 30 mcı nu başhcaları: rek Defterdarlık gerekse Malmüdür maralarında yazıh evrakla sulh mah1 Hernevi taahhüd, borc. kefalet. lükleri ve Muhasibi mes'ul'er vasıta kemelerinde kullanılacak olan ve teminat, rehin ve yediemtn senedl"ri sile memurlann haziran ayhklarırun 39 uncu numarada münderic bulunan mukavelenameler, faturalar, ordinolar. tevziine başlanacaktır. Bu deia yeni hususî vekâletnameler haric olmak ve sair mütedavil ve ticaıî evrak ve kanıma göre memur ve müstahdemin ayhklarından yüzde bir fazla tevkifat yapılacaktır. Bazı evrakta yüzde 50, bir kısmında yüzde 70 arttı DAMGA RESMİ Siyasî icmal Harbin genişlemesi ihtimali Amerikadan gelen ziraat aleti Bazı otobüsçuler grev mi yapmak istiyor ? Şehrin teinden Harb nükteleri Iyî haber veren radyoîÇürük domatesi bırakmak istemiyorlarMühim bir kehanet = Yazan: SALAHADDİN GÜNGÖR = Fiatlan artan nakil vasıtaları İsviçreye kadar bir ekspres işliyecek Iktısad Vekili şehrimize geldi Hüsnü Çakır millî fabrikalar mamulâtı satışile meşgul oluyor CUMHURİYET Abone seraiti Dikkat C Bir sandalyelik ara Nakleden: R. Sfnanoğlu