CUMHURİYET KUçUkj hlkâye j Cim aktör olacak! Kitablar ve Fikirler 7 Mayis 1940 Edirne Tarihi Tazan: Osman Nuri Peremeci Çeviren : Rüveyde Sinanoğlu$ RADYO "Gulliverin Seyahatleri,, fîlme çekildi Bugünkü program KADYODİFÜZTON POSTALABI Dalga nzunlagiı: Türklye Radyosu 1648 m. 182 Kc/s. 120 Kw. Ankara » T. A. P. 31.70 m. 9465 Kc/s. 20 Kw. 12,30 Program ve memleket saat ayarı, 12.35 Ajans ve meteoroloji haberleri, 12,50 Muzıl^ Çalanlar: Ruşen Kam, Cevdet Kozan, İzzeddia Okte. Okuyan: Sadi Hoşses. 1 Zekâi Dede JVIuhayyer şarkı: (Hicran gecesi) 2 Hüseyın Falıri Muhayyer şarkı: (Uzaktan bakü gitti) 3 Muhayyer türkü: (İrafa fincan koydum) 4 Rakım Elkutlu Segâh şarkı: (Aşkınla yanıp sğladığım) 5 Segâh türkü: (Karam). 13,15 Müzik: Halk türküleri. Azize Tözem ve Sadi Yaver Ataman. 13,30 14,00 Müzık: Karışık program (Pl.) 18,00 Program ve memleket saat ayan, 18,05 Müzik: Bir konçerto (Pl.) 18,30 Çocuk saaü, 19,00 Müzik: Ankara radyosu küme ses ve saz heyeti, İdare eden: Mes'ud Cemil, 19,45 Memleket saat ayan, ajans ve meteoroloji haberleri, 20.00 Konuşma (Çiftçinin saati) 20,15 Müzik: Fasıl heyeti 21,00 Konuşma (İktısad ve hukuk saati) 21,20 Serbest saat, 21,30 Müzik: Küçük orkestra. (Şef: Necib Aşkuı) Soprano Bedriye Tüzün iştirakile. 22,30 Memleket saat ayan, ajans haberleri, ziraat, esham tahvilât, kambiyo nukud borsası (fiat). 22,50 Müzik: Cazband (Pl.) 23,25 23,30 Yarınki program ve kapamş. TÜBKtYE zel bir sürpriz olacak!» Bazı şehirlerimiz vardır ki Türklüğün hem Alo! King resitasyon mektebi mi? tarihî, hem müebbed abidesi halinde yaşarlar; Gayet gizli tutulmak şartile kendısine en iyi buyük milletin hayat haklarını ve Jcıymetlerini aksam olan bir öğretmen verilmesini ıstedi. bizzat varlıklarile ispat ve teyid ederek... EdırMekteb ona Miss Roksan Winslow'u tavsiye etnemiz bunlardan biri ve fazla olarak, garb huti. Bu genc kadın Londranm en büyük aktrisi I dudumuzda vatanın şanh, gazi bir bekçisidir. Sybille Thorndyke'in hem arkadaşı hem talebesi Edirnenın talihi ve tarihi, garb Turklerinin olduğu için aksanından şuphe etmek caız olahayatında İstanbuldan evvel gelir, asırlar sümazdı. ren Avrupaya doğru akış ve genişleyiş hamleCim dehşetli sevindi. lerile Avrupada hükümranlığımıza bu güzel Öğretmenle şoyle kararlaştırdılar: Helen bu şehrimiz sevkulceyş merkezliği yapmıştır. işin farkına varmasın diye dersleri ne evinde llk kuruluşu Trak Türkleri zamanına tesadüf ne de mektebde almıyacaktı; Hollywood'aan edecek kadar eski olan Edirne, Osmanhların J'irmi mil uzaktaki villâsında alacaktı. eline geçtikten sonra kısa bir müddet payitaht An şu hayvan Frank'ı başımdan bir ataDerslere bunlann tanesi otuz dolara idi oldu. Bu hakkını bilâhare İstanbula devreden bılsem! diye duşündü. ertesi günü başlandı. Cim'in evden kayboluşunu, Tork Rumelinin baş şehri ve Osmanlı ordusuAz sonra sarı otomobilleri onlan villâlarına llk defa kimse farketmemişti; ikincisinde farkınun umumî karargâhı; 17 nci asırdan sonra götürürken, Cim: na vardılar: üçüncüsünde Helen kuşkular.dı. Anadoluya dönüş başladıktan sonra artık Helen, dedi, ben aktör olmaya karar ver Nihavet dorduncü günün akşamı, hayu sahibiserhadde, asırların hamasetine bürünmüş bir dım. Ne dersin? nin biri, gelip Helen'e onu bir enfes kadınla kahramanhk burcu, Turk medeniyetinin ileri Arada, bir espri savurmuşmuş gibi olmak Hollywood'dan otomobille çıkarken gördüğünü karakoludur. için de güldü. Fakat sinirli ve yorgun olan He söylemış olacak, evde usulü dairesinde bir sahBunları, Osman Nuri Permeci'nin kıymetli len, bu uydurma espriden hoşlanmanuş görun ne oldu. Helen, delikanlıyı, bir hayvanı tartakeseri (Edirne Tarihi» ni okurken düşünüyoruz. lar gibi tartakladı, küfretti, onu terketmekie dü: Her hizmet deruhde ettiği vatan bolgesinde, Eğer kendini müziğe vermek istersen, ev tshdid etti. Cim, onu istediğini söylemeye, hatta başa köycülüğü almak suretile giriştiği büyük de radyo da var, gramofon da var. Yok, ger stedığini yapmağa bıraktı. Çünkü Helen cinleri kalkııuna hamleleri kadar muhitin kültür ça çekten aktör olmayı aklına koydunsa acırım başuıdan aştığı bir anda kafasına önce zarif terlışmalarma da geniş faalıyet ve yeni istikarr.et liğini, sonra da etajerin üstündeki biblocuğu sana! getiren saym Umumî Mufettiş General Kâzım Ve bir merhamet jestile başını eğip yandan hrlatmıştı. Diriğin değerli teşvila ve yardımile başarılan Nihayet tatlı, yumusak, uysal: delikanhya bakarak alt dudağını sarkıttı. Cim kitab, Türk irfan âleminin şüphesiz ana ele alınmıştı. Gırtlağııu hırlattı: Sevğilim, tadun Helen'im, dedi, böyle manlarından biri olmağa liyakatli ve namzed Ya, öyle mi? Demek sade Frank bu işi yapma! Senin gibi büyük bir aktrise böyle hal dir. yapabilir? ler yakışmaz. Edirne Tarihinde evvelâ roükemmel bir tasYıldız, üzgün, cevab verdi: Sonra en güzel cenublu aksanile ilâve etti: nif goze çarpmaktadır. Coğrafî vaziyet ve hu Eğer bana taş atmak isteyorsan, şu hipo Bir kaç gün daha sabret, yavrum! Bak gösusiyetler gereği gibi kavrandıktan sonra. bolpotam hassaslığınla zamarunı iyi geçmiş olmu eceksin, sana ne güzel bir sürpriz yapacağım. genin Cumhurıyet devrine kadar bütün tarihi yorsun. O gün öğleden sonra da, hep sinirini yatıştır geniş ölçulerde alınmış ve bunlar kuvvetli ve Peki neden aktör olamazmışun? mak için, ona bir pırlanta iğne hediye etti ve sikalarla kıymetlendirilmiştir. Helen nihayet patladı: gelecek filimde, şimdiye kadar olanlardan daha Ikincı kısımda şehrin Bizans, üç ve dördüncü Canım nasıl konuştuğunu kulaklann işit :ok şan ve şeref kazanacağına emin olduğunu kısımlarda Türk eserleri tafsilâtile yer almış miyor mu? Kötü bir cenub aksanın var. Senın öyledi. Gulliver'in seyahatleri» filminden bir sahne: Gulliver cücelerin idare ettiği tır. ingüizcen tütün zürraı ingılizcesi. Şivende kroErtesi pazartesi, dörtnala koşturduğu on iki diişman donanmasını bütün gemileri ve efradile birlikte esir alırken Ondan sonra, Edirnede yetjşmis olan büyüknik bir nezlelinin hali var. Sonra alay etıi: dersten sonra epey istifade ettiği için, Helen'e Holivud'dan yazılıyor: leri, müteakıben Edirnede ölen ve gömülen bıikebdir: «Gulliver cüceler diyaruıda», «GulliSesin öyle fonojenik ki. Doğrusu bayıluıacak büyük surprizi yapmanın artık sırası geloiyükleri ve artık sırasile tarihçileri, şairleri, hatHareketli resim kordelâlan vücude getiren ver devler diyarında», «Gulliver, âlim beygırler çey! ğine hükmetmişti. Onu telefona çağıracak, yeni tatları, musikişinasları okuyoruz. Eski sporlar Walt Disney'i sinema seyircileri içerisinde ta memleketinde». Max Fleischer'in bitirmek üze Aptal! ıksanı ve yeni şivesile konuşacaktı. «Helen kimve sporcuları, san'at ve ticaret hayatını, eski mmayan hemen kalmamış gibidir. Yarattığı re olduğu filmine mevzu olarak aldığı ilk maCim kızmıştı; ama içinden Helen'e hak veri ilir, nasıl şaşakalacakur?» diye düşünüyordu; sikkeleri, Edirnenin nüfusunu, eski ve yeni ma Miki Mauz tipi, çevirdiği yüzlerce kısa filimler ceradır: «Gulliver cüceler diyarında». Bu serFrank mı?. Pah! Frank'tan bir hatıra bile kalyordu. hallelerini, Edirne valilerini, resmî binalarını, ve en son olarak da yarattığı «Pamuk prensesle güzeştte Gulliver bir deniz kazası neticesi cü Eve varınca, daha kapı sahanlığında biribir mıyacak.» güzel yerlerini görüyor ve takib ediyoruz. yedi cüre» onun şöhretini bütün âleme yaydı. celerle meskun adalann bulunduğu bir mem lerinden ayrıldılar. Cim çalışma odasına girip Telefonun başına geldiği zaman göğsünü şiSon kısımlar, Cumhuriyet devrinden sonraki Fakat Walt Disney bu vadide rakibsiz ve tek lekete düşıncktedir. İki adada oturan minyatür kapandı. Aynaya bakındı; gülümsedi: «Fızik şirdi; kararlı bir jestle mikrofonu kaldırdı: Türk tarihinin bir kronolojisile bu güzel böl başına değildir. Fleischer adında diğer bir ha insan kalabalığına ayrı ayn iki kral hükmet gösterişim hiç de fena değil! G«lgelelim şu uğur Alo! Oxford aksanile konuşuyordu. genin mazhar olduğu idari teşkilât ve itinalara reketli resim yaratıcısı da bu hususta onon kamektedir. Bunlar son derece ehemmiyetsiz bir 5uz şive meselesi....» \e dersin sevğilim? Şimdıki aksanım hoş mu? hasredilmiş, 127 sahifede kıymetli tarih vesi dar bir meharet göstermektedir. Walt Disney.in meseleden dolayı yekdiğerlerine harb açmış a sesim? Bak nasıl konuşuyorum? Seni delice kalarile Edirneye aid orijinal fotoğraflar ve bu günlerde meşhur İtalyan edibi Collodi'nin Şivesini tashih etmek, terbiye etmek iâzım lardır. Gulliver tabiatile kendisini kurtaran tageldiğini duşündü. Ojrford, aksanını alincaya evdiğimi ve bu akşam.... eserinden iktibas ederek «Pinoechio» namında rafa yardım ediyor, paçalarını sıvadığı gibi derilmiştir. Delicesine şen bir gülüş sözünü kesti: kadar herşeyi yapmahydı. Helen'nin hakkı Çok uzun ve herhalde pek dikkatli olması lâ bir efsaneyi resimlerle beyaz perdeye nakletme nize atılıyor, parmak kadar adamların idare et Oh, Frank, ne de tuhafsın, sevğilim! Ne zım gelen mesainin mahsulü olmak itibarile sine mukabil Fleischer de tanınmış Irlandalı vardı Hiç değilse Frank'ın konuştuğu kadar tiği düşman donanmasını sallasırt edip esir alıadar kendini zorlasan Cim hıyarmın o köylü «Edirne Tarihi» müellifine yalnız takdirlerınıize güzel konuşmak zaruriydi. muharru Swift'in bütün cihan tarafından lez yor. Artık beriki tarafın neş'e ve sevincine paksanını taklid edemezsin. Bir karar çizgisi iki kaşının arasmda şekıllendeğil, derin sükranlarımıza da hak kazandırmış zetle okunmakta olan «Gulliver'in seyahatleri» van yoktur. Gulliver şerefine şenlikler tertib Telefonun iki ucunda, önce Cim'in elinden bir kıymettir. Türk tarihinin garb cephesi üzedi. Masasına yaklaşıp telefon rehberini karışni hareketli resimlerle güzel ve renkli bir filim ediyorlar ve dev adamın orada hoş bir hayat tırdı. Sonra otomatikte numarayı kompoze eder mikrofon düştu; bir müddet sonra da beri ucun rinde işlemek isteyen her fıkir ondan azade ka haline getirdi. gecirmesini temin ediyorlar. a Helen'in elinden. ken düşundü: «Bu iyi bir fikir! Helen için gülamıyacak ve şüphesiz derin istifadeler temin Svvift malum olduğu veçhile on yedinci ve Filim baştanbaşa renkli ve sade çocuklar, edecektir. on sekizinci asırlarda yaşamış, o vakittenberi gencler için değil, yaşml başını almış insanlar Kitabm meydana gelmesinde General Kâzım «Gulliver'in seyahatleri» genclere mahsus ki çin de cidden eğlencelidir. Fleischer, Walt ! Diriğin himmeti büyüktür. Bu güzide devlet tablarm en meraklısını teşkil etmekten geri Disney ayannda bir artist olduğunu bu son Fatih Askerlık şubesinden: adamımız, Türk bölgelerinin sade günün idare kalmamıstır. Ayn ayrı üç maceradan mürek eserile br daha göstermiş oluyor. 1 Her sene mutad olan ihtiyat yoklamasına ve iktısadile değil, muaşeret ve irfanı, hatta tadevam edilmektedir. lstdnbul tüccarınrih ve an'anelerile kalkınabileceğine kani olarak 2 Yok'amalar gene doğum doğum yapıla dan Mehmed AH GENC KIZLAR ne tahayyül ederler ? bu prensipten başarılar elde etmeğe adeta alışcak ve her mukellef bizzat yoklamasını kendisi Kuntun oğlu, Devlet mıştu. 15 yaşında kalblerin hakikî sırrı nedir ? yaptıracaknr. Demiryolları lşletme«Edirne Tarihi» ni Türk kültür hayaüna içte 3 Yoklama cumartesi haric olmak üzere GENC KIZLARIN Süslediği bir muhitin ruhu ve lâtif havası U m u m Müdürlübu kanaatle tanıtmak isteyoruz. haftanın her gün saat 9 dan 12 ye kadar devam ğü Hdydarp&?a Biyp F. O. 4 Öğleden sonra şube kendi işlerile me$rıncı lşietme Mudiigul olacağından hiç bir suretle müracaat kabul rü Abdull:.h Kuntun edilemez. Hiç görmediğiniz, îıiç beklemediğiniz bir mevzu... Bu günün 5 Şubede izdihama meydan vermemek ve jj yeğeni,l a n n i z y o l Devlet DeIşletmesi kızları, yarının kadınları... Baş rollerde : mükşllefleri uzun müddet islerinden alıkoy Umum Müdürlüğü mamak için vuku bulacak müracaatler gazeHaliç Fabrika ve HaVatanseverlik ve kahramanlığa dair şürlerle telerdeki ilâna göre yapılacağından her mukelvuzları mes'ul muhasibi Burhan Kunt ve hitabeleri, askprî bahisleri ihtiva eden bu kıylef doğum ilânını not etmelidir. Kimya Fakültesi müdavimlerinden Ad metli mecmuanın 4 üncü sayısı da zengin rnün6 İlân olunan doğumlulardan başkasmın nan Kuntun kardeşi Galatasaray lisesi ilk dericatîa çıktı. Bu sayıda, bu seneki askerî limüracaati kabul edilemiyecektir. seler mezunları arasmda bol resimli bir röporBU PERSEMBE AKŞAMI 7 Bu yıl askerlik çağına giren 336 doğum kısım dördüncü sınıf talebelerinden Dotaj, Üniversite psikoloji ordinaryüs profesörü müptelâ olduğu hastahktan lulardan ilk yoklaması haziran 940 sonuna ka ğan Kunt; Mustafa Şekib Tunc, albay Aziz Hüdai Akdedar devam edecektir. Bu aoğumlular yoklama kurtulamıyarak, henüz ömrünün baharınmir, felsefe muallimi Cenüi Sena Ongun, Felları için yalnız haftanın (cuma) günleri öğleden da hayata gözlerini yummuştur. Cenazesi sefe muallimi Faik Türkmenin yazıları, harb hisonra şubeye müracaat ederek yoklamalarını bugün, 7/5/1940 sah saat 1 1,30 da, Haykâyelen, kahramanhk şürleri ve tablolar varyaptıracaktır. darpaşa Nümune hastanesinden kaldırıla dır. Sayısı 10 kuruştur. Tavsiye ederiz. 321 doğumlular: rak, ailesi makberesine tevdi olunacaktır. 13 mayıs 940 pazartesi Doğan Kunt; sevimli, haluk, zeki ve çalış günkü salı günü saat 11,30 da Samatya14 > salı kan bir çocuktu. Böyle birdenbire ve pek da tramvay dura,ğı karşısında Vasilaki 15 » çarşamba genc yaşında öliimü, kendisini yakmdan, apartımanından kaldırılarak Aksarayda 16 » persembe uzaktan, bütün tanıyanlar ve sevenler a Valide camiinde namazı kılındıktan sonra Sinemasında 322 doğumlular: rasında teessür uyandırmıştır. Kederli ai Merkezefendi mezarlığına götüıülüp def17 mayıs 940 cuma lesine bu acıklı kayıblarından dolayı en nedilecektir. 20 » pazartesi 21 • salı derin taziyetlerimizi beyan ve merhuma *** 323 doğumlular: Allahın sonsuz mağfiretini temenni edeSelânik eşrafından Müftibey zade den22 mayıs 940 çarşamba riz. mekle maruf Hasan Fevzi Poroy irtihal 23 » persembe eylemiştir. Cenazesi 7/5/940 sah günü 24 • cuma Büyük dâhinin hayat ve sevdaları Emekli Albay Ragıbın biraderî ve Ma saat 15,30 da Nişantaşında Hacı Emin 324 doğumlular: liye Vekâleti Levazım Müdürü Nedim ve Efendi sokağında 1 8 numaralı evden kal27 mayıs 940 pazartesi Çanakkale oteli müdürü Fuad Bominin dırılarak Teşvikiye camiinde namazı eda 28 • salı pederleri Hayvan Borsası muhasebecisi edildikten sonra Feriköy kabristanına h 29 • çarşamba 30 » persembe Galib Bomin bugün öldii. Cenazesi bu defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyleye. Genc füun prodüktörü Cim Suker, bir gün, «Yağmur altında nımba» filminin çevrilişıni seyrederken o uğursuz kararı vermişti: Kendi de aktör olacaktı. Uydurma bir «gök tırmala yan» ın gratte ciele imdad merdiveni üs tunde, tepelerinden boşalülan suların altında şıır dolu bir aşk sahnesinde tohumlanan bu fikir, Helen'le Frank Donnovan ateşli bır öpü cükle bayıiır gibi olduklan zaman filız sur müştü. Cim o anda kıskanclığın acısım ağzında tuttuğu sigarini kdk dışlerile ısırarak çıkarmı:?tı. San'aü ıcabı da olsa, Helen'i kendinden başkasırun öyle hem de o kadar istekle opnıesıne nasıl dayanabilirdi! İrlandalı muharrir Swift'in bu tanınmış şaheseri baştanbaşa renkli ve çok eğlenceli bir şekilde hareketli resimler haline konmuştur Kongreye davet îstanbul Öğretmenleri Yardım cemiyetinden: Cemiyetimizin yıllık kongresi 11 mayıs 1940 cumartesi günü saat 14.30 da Üniversite konferans salonunda yapılacağından arkadaşların bulunmaları rica olunur. Konferans Eminönü Halke\Tnden: 7/5/940 salı günü saat 17,30 da Evimlzin Cağaloğlundaki salonunda İstanbul vilâyeti mektubcusu Osman Ergin tarafından (Tanzimat maarifi) mevzulu bir konferans verilecektir. Herkes gelebilir. CEMAL SAHİR gecesi 9 mayıs persembe günü Fransız Tiyatrosunda. Naşid Mısırh Prens rolile takdirkârlarını kahkaha tufanı içinde yaşatacaktır. Cemal Sahirin en güzel operetlerinden (Meçhul Serseri) oynanacaktır. Ayrıca Bedriye, Süheylâ konseri, Cicimler varyetesi, Maestro Jorj orkestrası. Biletler her gün ikiden itibaren sattlmaktadır. Fiatlar ehvendir. NAŞtD Ihtiyat efradın yoklaması ÖLÜM G A N G S T E R YENİ ESERLER GENC KIZLAR PANSİYONU S A R A Y sinemasında Polis Avcı Taburu Filmlerinin en heyecanlı şaheseri ve 940 mevsiminin en büyük filmi S AVAŞ BLANCHETTE BRUNOY SUZETTE MAİS ve MAX DEARLY Üniversiteliler; Gencler; San'at ve güzellik arayaniar: Yarın Akşam oenenın en san atkarane, en asıl ve en nefis jaheseri MELEK BÜYÜK ( REMBRANDT ) ATEŞ Baş rollerde: ROBERT LİWİNGSTON JEAN TRAVİS JOHN CLAUDET Amerikan polis teşkilâtını şaşırtan, memleketleri bir felâket gibi aşan bir âfet gibi saran halk düşmam Gangster çetesinin emsalsiz maceralan. YARIN Baş rollerde: CHARLES LAUGHTON Reji: ALEKSANDR KORDA Bu film unutulmaz bir hayat dersidir. ALKAZAR Sinemasında BASLIYOR. Matinelerden itibaren ' Erenköy Kız lisesinde muvaffakiyetli bir piyano konseri I BUyUk Fransız fllml, Içlnde yaşadığımız harbln en heyecanlı casusluk maceralarile dolu gUnUn şaheseri 1 HUDUD CASUSLARI SARAYI Bu haftadan itibaren senenm en güzel iki süper filmi bir pro ? ramda I Â I P *• * ^ •" ^ zaferlerle dolu şerefll bir sezona veda ederken, yeni bir mevsim yaratıyor SAMATYA BAKIRKOY I EÜ YP ŞEHREMiNi Maarlf dlrektörlüğünün tamim ettiği ve civar okul direktörlerinin NAZARI DİKKATINE: 2 RADYO JMI ^^b \M ^ ^ Bu perşembeden itibaren AmeHka Radyo Sarayının en güzel sesll san'atkârları, en kudretli artistlerile çevrllen şahane flllm L E sinemasında Bu filme gündüzleri hususî surette yapılacak matineler için mutabık kalmaları rica olunur. Samatya ŞEN Baknköy BAKIR • Eyüp ŞAFAK Şehremini AKGÜN sinemaları cnüditiyeti PASİF KORUNMA FİLMİ SÜMER Sineması DOLLY Kadın rollerinln biiyük yıldızı BUyük ve muazzzm Fransız fllmini lakdim ediyor. Bugün matinelerden itibaren SOLGUN GUL Sinemasında Zafer kazandığı hissl, müesssir HAA S'ın Konserde bulunan davetliler ve talebe, Perihan Oganın konser esnasında bir pozu Müzeler Müdürü Aziz Oganın kızı Perihan Ogan Erenköy Kız Lisesinde bir piyano konseri vermiştir. Talebe ve güzide bir davetli kütlesi huzurunda verilen bu konserde Bayan Perihan, Beethoven ve Chopin'in muhtelif parçalarını muvaffakiyetle çalmış ve uzun uzun alkışlanrmştır. Aşk içinde puvan bir kalbin cilesi... Sinema yıldızı olmayı tahayyül eden GENC KIZLAR, ve sinema artisti olmak isteyen GENC KADINLAR geliniz ve 3 kısımhk ilâve filmimizi görünüz: Holivudda yıldızlar nasıl doğarlar? Stüdyoda oyun llk tecrübeler Makyaj ve zarafet mektebi Ses Güzelliğin ihtimamları Ask mektebi ve nihayet zafer... EKLER JURNAL'da En son dünya ve harb haberleri... Beşiktaş Ehlisalib Muharebeleri (TUrkçel Londra Pasif Jtoruoma tllmi 3 filim birden: Altın harbi Tekmlli renkli