20 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

20 Birincikânan 1939 CUMHURIYET HSdlseler arasında Romancı Napoleon Fikirler ve insanlar Parti Grupunda Hariciye ve Millî müdaf aa Vekillerinin beyanatı Ankara 19 (a.a.) C. H. Partisi Meclis Grupu bugün 19/12/ 939 saat on beşte reis vekili Seyhan meb'usu Hilmi Uramn başkanlığında toplandu İlk defa söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saracoğla son dünya hâdiselerini ve bilhassa bunlar meyantnda bizi uzaktan, yakından alâkadar eden hâdiseleri izah ederek umami heyeti tenvi? etmiştir. Bunu müteakıb Muş meb'usu Hakkı Kılıcoğlunun bir takririnden istifade ederek milli müdaf aa işleri hakkında etraflı beyanatta bulunan ve müteaddid hat'blerin gene bu mevza etrafındaki tuallerine eevablar veren Milli Müdafaa Vekili General Naci Tınazın izahatı Grup umumi heyetince alkışlarla kabul ve İasvib olunmuştur. Vaktin ilerlemiş olması dolayısile ruznamede mevcud diğer maddelerin müzakeresi gelecek celseye talik edilerek rıyasetçe zelseye saat 19 da nihayet verilmiştir. üyük Napoleon'un bîr roman yazmış olduğundan haberiniz var mıydı? Fransız dostlarımız da bunu yeni öğrendiler. Revue des Deuv Mandes adlı Fransız mecmuasında, M. Emiie Dard, hâdiseden tam 144 sene sonra, Napoleon'un 1795 eylulünde «Clisson ve Eugenie» adlı bir roman yazmış olduğunu haber veriyor. Bunu şimdiye kadar Fransada bilen hiç kimse yokmuş. Napoleon'un romanı on sene evvel Varşovada, M. Askenazy tarafından, rnahdud tirajlı, «Polonyada Napoleon'un Ajans havadisleri, Türkiyenin Ingiltere elyazıları» adlı bir eserde neşredilmiş ve o zaman Fransızlann gözünden kaçmış. sefarethanesine Sir E. Denison Ross'un Prf. Denison Ross TÜRKOLOJÎ ve İHEM NALINA MIHINA Intihar Denizlerde harb Alman tayyareleri, Şimal denizinde Ingiliz balıkçı ve bitaraf yük gemilerîne saldırıyorlar Londra 19 (a.a.) Bahriye ve Hava Nezaretleri tarafından ne§redilen tebliğde şöyle denilmektedir: Alman tayyareleri dün Şimal denizinde Ingiliz vapurlarile bitaraf vapurlara ve bahkçı gemilerine taarruz etmijlerdir. Tayyareler tarafından batınlan Sere d T l nity küçük bir motördü. NewChoice adındaki balıkçı gemisini de batırmışlardır. Tayyareler Craigie'de mitralyözle iki kişiyi yaralamıslardır. Ingiliz tayyarelerinin muvasalab üze Tahtelbahir, gemiye top ateşi açmışsa da isabet vâki olmamıştır. Bir Norveç vapuru torpillendi Londra 19 (a.a.) Alitreyeli Nor veç vapuru bir Alman denizaltısı tara fından torpillenmiştir. Mürettebatın dördü ölmüş ve diğerleri kurtanlmı?tır. Bir Danimarka vapuru da battt Kopenhag 19 (a.a.) 1950 tonluk Bogoe vapuru lakoçya sahillerinde bir mayine çarparak batmıştır. 1 7 kişilik mürettebattan ancak birkaç kişi kurtulabilrine Alman tayyareleri harbetmeden u1 * c " <: ;" < ıı I.J. |mıştır. zaklaşmışlardır. Denizde bulunan eetedler Batan iki vapurun mürettebatı kurtaTallin 19 (a.a.) Estonyaya aid nlmıştır. Naissori adası yakınında bahkçılar, üç Akşamüzeri Alman tayyareleri Tuscan kadavra ile bir takım balıkçı gemileri enStar motörile Dervish, Shelon, ornold kazı ve esrarengiz bir tahtelbahir taTafınBenett ve Dormis romorkörlerine ve Ital dan batırılmış olan Sheinbeck adındaki yan bandıralı Valentino Codda vapuru ve 2800 ton hacmindeki Alman kargosuna taarruz etmişlerdir. nun teknesini bulmuşlardır. Bir bomba parçası Tuscan Star'ın telIngiliz vapuru olarak gizlenen bir sizcisini öldürmüştür. Alman gemisi yakalandı Ingiliz tayyareleri, Alman tayyareleri bulutlar arasında kaybolmadan mütead • Santiago «Şili» 19 (a.a.) Ingiliz did endaht yapmışlar ve Alman tayyare harb gemileri, 16 kânunuevvelde yakalerini hasara uğratmışlardm ladıklan Düsseldorf ismindeki 4930 ton Romorkörler de batırtlıyor Londra 19 (a.a.) Bahriye Nezaretinden bildirilmijtir: Evelina ve Sedgefly romorkörleri donmemişlerdir. Bunların bu yeni sistem harb usulüne başlayan Alman tayyareleri ta • rafından batınldığı tahmin edilmektedir. Alman başkumandanlığı Alman tay yarelerinin limanlar üzerinde iatikşafta bulunduğunu bildirmektedir. Bu iddia yanlıştır. Evelina'da 9 kişi, Sedgefly'de ise 16 kişi vardır. luk Alman vapurunu sevkederek buraya gelmişlerdir. Düsseldorf Ingiliz vapuru olarak gizlenmektedir, Zannedıldiğine göre, Diisseldorf'un mürettebaü harb gemilerinde bulunmaktadır. Şili'nin Aldea destroyeri, memleketîn bitaraflığına riayet ettirmek için murakabe vazifesi görmektedir. Düsseldorfun Panama konferansı tarafından tahdid edilmiş olan bitaraf tnıntakada zaptedildiği meselesi Şili makamlarile Ingiliz büyük elçisi arasında görüşmelere sebeb olmaktadır. M. Askenazy'nin haber verdiğine göre, Napoleon Tulon'u fethettikten sonra, fakat bir harb değil, aşk yaraksı halindeyken yazmış. Romanmın kahramanı Clisson, hiç şüphesiz, kendisi; Eugenie de onun 1793 le 1795 arasında Marsilyada sevdiği güzel Desiree Eugenie Clary imiş. Bu romandan size birkaç satır tercüme edeyim mi? Buyurun: «Arada bir, aşk yıldızile gümüşlenmiş sıralann üstünde, kendisini kalbinin arzularına ve çarpıntılanna bırakıyordu. Ay ışiğımn aydînlattığı hüziiniü ve tatb geceyi seyretmekten kendini alamıyordu. Karanhk, hü'yasıru siünceye kadar, ay kayboluncaya kadar orada kahyor ve daha kederli, daha müteheyyic, muhtac olduğu huzuru aramağa gidiyordu.» Bir liseli kızın hatıralannı andıran bu satırlann içinde Avrupayı kana boyayan bir asker dehâsının ayak izlerini bulabilir misiniz? İnsanın kalbile yaphği iş arasındaki tezad üstünde alabildiğine düşününiiz. Ayrı ve derin mesele. Tarih bize nice fatflılerin kalbinde birer şair yattığını haber veriyor: Yavuz Sultan Selim, bunlardan bir tanesi. Belki nice sairlerin kalbinde de birer fatih uyuklamakta. Yalnız, nice fatihlerin şiirleri, hatta güzel şürleri var; fakat hiç bir jairin fetihleri, hatta bir kanş toprak fethi yok. Halid Fahri Ozansoy'un orta Avrupayı fethe çıktığını duymanız ihtimali var mi? «Baykuş» müellifi bütün dünya şüri namına bana şu pek malum cevabı verebilir: «Biz kalbleri fethediycuz!» Gazası mübarek olsun. Ben şuna inanır gibiyim: Dehânın kökü birdir; ne yana hız alırsa fetflılerini orada yapar. Napoleon roman yazsaydı bir Balzac olabilirdi, gibi gelir bana. Bir çok yazılannm üslubunda san'at ve felsefe dokuması var. Napoleon büyük bir muharrirdi, diyesim geliyor. Yazılanmn çoğunda nüansîan uçuran bir kıhc keskinliği olmasaydı. Bu dogmatizm bir muharriri bir askerden ayırmaga kâfi gelen tahlil çizgisidir. Napoleon'un en canlı romanı «Clîsson ve Eugenie» değil, tarihtir. Kenditi orada hâdiselerin hem müellifi, hem de kahramanı gibi görünür. Oynarken piyesini de icad eden bir hıluat aktörü gibi. Bunun icin Napoleon'un romanından kimsenin, Fransızlarm bile haberi yok; Napoleon'un tarihtnden kcrkesin, çocuklann bile haberi var. PEYAMt SAFA Italyan Yunan dostluğu Atina 19 (a.a.) A t i n a ajansı bildiriyor: Italya Millî Terbiye Nazırı Bottai Italyan kitab sergisini açmıştır. Açılış mera siminde Kral. Veliahd, Başvekil, ltalya orta elçisi ve diğer bazı şahsiyetler hazır bulunmuşlardır. Nazır, söylediği nutukta Yunanistanın da ltalya gibi bir nizam rejimi dahilinde antik itilâlar yolunu takib ettiğini söylemiş, Yunan ve Roma medeniyetlerinin birbirlerini tamamladıklarını ilâve eyle miştir. Başvekil Metaksas verdiği cevabda, iki memleket arasında mazideki kültür münasebetlerini teşrih ettikten sonra demiştir ki: Yunan ltalyan münasebatını istik balde de mazide olduğu kadar ebedî görüyoruz. Bugün iki memleket arasında çok mes'ud bir tarzda dostane olan siyasî münasebetler, kültür temaslarmın daha geniş bir surette istihalesine hizmet etmektedir. Bugünkü kültür şenliğini bu is tihalenin yeni ve me9'ud bir işareti olarak telâkki ediyoruz. Hükumet Bottai şerefine bir akşam ziyafeti vermiş, ziyafeti suvare takib eylemistir. Bugün saat 11 de Üniversite salonunda ltalya Terbiye Nazırı Bottai Atina Üni versitesi hukuk fakültesinin fahrî doktoru ilân edilecektir. Alman hücumuna uğrıyan ttalyan gemisi Cenova 19 (a.a.) Kömür yüklü olduğu halde Rotterdam'dan buraya gel miş olan Caterina Gerolimic adındaki 1talyan kargosunun kaptanı, yeçen teşrinitaninin on dokuzunda Manş denizinde bir Alman tahtelbahrinin kendisine dur emrini vermiş ve torpillemiş olduğu 1 363 ton hacmindeki Darino gemisine mensub Ve dördü yaralı on bir tayfayı almağa daVet etmiş olduğunu scylemiştir. Italyan kargosu, bu tayfalan alarak Dovere götürmüştür. Kazazedelerin beyanatma göre Darino kargosu, dört dakika içinde batmıs. ve kumandan da dahil olduğu halde miirettebattan on altı kişi telef olmuştur. Bremen nasıl kurtuldu? Bir balıkçı gemisi daka batırıldı Londra 19 (a.a.) tsabelle Greiz admdaki balıkçı gemisi, bombardıman edilerek batırılmıştır. Bu geminin tayfa•ını almış olan diğer balıkçı gemisi de Alman tayyareleri tarafından mirralyöz ate.«ine tutulmuştur. Rusların taarruzuna uğrayan Alman gemisi Stokholm 19 (a.a.) Stettin limanına mensub Pinnan adındaki Alman vapuru, Bothnie körfezinde bir Sovyet tahtelbahrinin tecavüzüne maruz kalmıstır. uııuııııııuUIIHIIIIUUUllUlillılllUll'IIIIUIIHlllllınuıınımıı Londra 19 (a.a.) Bahriye Nezareti tarafından verilen malumata göre, Bre men'i görmüş olan Ingiliz denizaltısı Alman vapuruna « dur» emrı vermiş fahat tam bir ihtar ateşi açacağı sırada bir Alman tayyaresi denizaltıyı dalmağa mec bur etmiştir. Tayyare daha uzaklaşma mış olmakla beraber, denizaltı hemen tekrar su yüzüne çıkmış ve Bremen'e bir kere daha «dur» emri vermiştir. Bremen bu emre itaat etmemiştir. Denizaltı tekrar ihtar ateşi açacağı sırada tayyare tarafından dalmağa icbar edilmiştir. 24 saat sonra denizaltı gemisi üç kruvazör refakatinde bir ceb kruvazörü görmüştür. Denizaltınm kumandanı bu va purlardan hiç olmazsa birine hücum et meğe karar vermiîtir. llk torpil Leipzig kruvazörüne isabet etmiştir. Diğer iki torpilin büyük bir kruvazöre isabet ettiği zannedilmektedir. Dördüncü bir torpil düşman gemilerinin arasından geçmiştir. Düşman gemileri tarafından takib edilen denizaltı gemİ3İ ancak karanhk bastı^ı zaman vak'a mahalline dönebilmis ve denizin yağ ve petrol tabakasile örtülü olduğunu görmüştür. Amerika Japonya Leipzig'den başka en az büyük bir müzakereleri kruvazörün ciddi surette hasara uğradığı Tokyo 19 (a.a.) Hariciye Nazın ve en az bir Alman harb gemisinin limaNomura ile, Birleşik Amerika elçisi Grew nına dönmediği muhakkaktır. Trenler niçin teahhüre uğruyor? Ankara 19 (a.a.) Salâhiyettar makam tarafından bize verilen malumata nazaran, Ankara Haydarpaşa ve Afyon yolcu katarlarile bunlann devamı olan diğer trenlerde son günlerde görülmekte olan teahhürler ittihazı zarurî bazı teknik tedbirlerle Eskişehir Çukurhisar arasında yapılmakta olan ray değiştirme ameliyesi yüzünden ileri gelmektedir. Yakm bir zamanda bu ameliyenin ikmalini müteakıb bu trenler muayyen Zamanlar zarfında seyrüseferlerini ikmal edeceklerdir. Toros sür'at katarlanna gelince, bugünkü harb vaziyeti dolayısile Semplon Oryant ekspres katarlarının, memleketimize daima teahhürle gelmekte bulunmaları yüzünden bunlann devamı olan Toros sür'at katarlarının sevrüseferlerine teahhürle devam edecekleri anlaşılmaktadır. Mısır Veliahdinîn Kızılaya teberruu Ankara 19 (a.a.) Mısır veliahdi Prens Mehmed Ali, Türkiye Cumhuriyeti Kahire elçiliği vasıtasile Türkiye Kızılay cemiyeti umumî merkezine 500 Ingiliz lirası teberrü buyurmuşlardır. Bu asil ve insanî teberrudan pek mütehassis olan Kızılay cemiyeti, Kahire elçiliği vasıtasile samimî şükranlannı altes prense arzetmiştir. Papa, milletleri sulha davet edecek Ankara 19 (Telefonla) Tayyare Kraliçesi, önümüzdeki persembe günü, fabrikalannın muamele vergisinden is ilk defa olarak Papa tarafından kabul e tisna edilmesi hakkında bir kanun lâyi Londra 19 (a.a.) Bakır fiatı, his. dilecektir. hası Meclise verilme)c üzeredir. sedilecek derecede yükselmiştir. Bu ziyaret resmî bir mahiyeti haiz o Londra 19 (a.a.) News Chronicle gazetesi, Papanm Noel arifesinde söyli yeceği nutukta milletleri sulha davet edeceğini ve Vatikanla Almanya arasındaki münasebetten bahsedeceğini zannetmektedir. arasında, deniz sefaininin Yangtse'den kısmen serbest geçmeleri meselesine dair olarak cereyan eden mükâleme hakkında, Tokyoda çıkan Aşahi Şimbun gazetesi diyor ki: «Grew, Nomura'dan, Japonyanm Çindeki Amerikan hukuk ve menafiine hürmet edeceğine dair yeniden kat'î deliller istemistir. Amerika bu hususta Japonyadan söz istemektedir. Nomura, Japonvanın samimî vaziyetini ispata hazır olduğunu söylemiştir. Çindeki Japon ordusu. Yangtse'den serbest geçişi, bazı askeri kavıdlarla Nanking'e kadar teşmil etmektedir. Bu tedbir, Kanton yakınındnki Pearl nehri üzerindeki münakalâta da şamildir. Grew bunu öğrendikten sonra, büyük bir memnuniyet izhar etmiştir.» ntihar haberlerini neşretmek kanunen memnudur amma bu yasak, kendi kendini öldüren insanlar içindir; yoksa kendi kendini batıran gemileı için değil. Bu itibarla Almanlann korsan gemisi «Admiral Graf von Spee» nin intiharından bahsedebiliriz. Hemen şunu söyliyelim ki harb meydanında, asker intihar etmez; döğüşür; ya öldürür, ya ölür. Bu harb gemisini sevk ve idare eden Amiral Langsdorf böylece tayin edildiğini haber vermektedir. Birson bir hata daha işlemiş oluyor. çok devletlerin ilim adamlannı sefaretOnun birinci hatası, kendi kuvvetli hanelere tayin etmesi ve sefarethaneîerin zırhlısından zayıf üç Ingiliz kruvazörünilmî faaliyetlere de ehemmiyet vermesi den birini olsun batırabilecek bit şekilde yeni bir şey değildir. Hatta ilim adamharb edemeyişidir. larının sefir olarak da tayin edildiğini Ikinci hatası, Montevideo limanma ilgörmekteyiz. Fin hükumeti Japonyaya elçi olarak meşhur ilim adamlarından tica etmesidir. Ramstedt'i tayin etmişti. Ramstedt buÜçüncü hatası, bu limana mahrukatrada son derece ehemmiyetli tetkiklerde sızlık yüzünden iltica ettiyse, mazut aldıkbulunmuş, ilim âlemi de bu sayede detan, ölülerini ve ağır yaralılarmı bırakğerli eserler kazanmıştır. tıktan sonra hemen denize çıkmamasıIngilterede türkoloji hareketlerinin udır. Böyle yapsaydı kurtulması ihtimali zun bir mazisi vardır. Binaenaleyh bizde vardı; çünkü bidayette, dışarıda kendisipek iyi tanınmış olan meşhur Gibb'den ni yalnız iki hafif Ingiliz kruvazörü beklimaada lngilterede birçok türkoloğ yetişyordu; Exeter ağır kruvazörü ağır yaralı miştir ki bu münasebetle okuyuculanmı hakkmda tetkiklerile iştihar etmiş olan olduğu ve sür'ati düştüğü için bu mücaAleksandr Körösi Csoma'nın tetkiklerini deîeye iştirak edemezdi. Binnisbe kalın za biraz bunlardan bahsedelim. Çin tarihlerini Türklük bakımından tet neşretmesidir. zırhlan ve 280 lik ağır toplarile Alman Gene Denison Ross Japonlardan orta kik eden en mühim ingilizce eseri Parceb zırhlısı, lngilizlerin 152 lik vasat topker yazmıştır. Bu zatm Shanghai'da 1895 Asyayı tetkik eden Zuicho Tachibana'nın lar taşıyan, zırhsız hafif kruvazörlerini te basılmış olan «A thousand Years of the el yazmalarını tetkik etmiş ve bu mühim hakhyabilirdi. Tartars» adlı eseri eskimiş olmasına rağ yazma hakkında ilim âlemine malumat Dördüncü hatası, aralarında RenoWn men bugün dahi birçok noktalarda ilmî vermiştir. gibi 380 lik toplarla mücehhez, 31 bukıymetini muhafaza etmektedir Gene ayMoğol tarihi bakımından da Ingiliz liçuk mil sür'atinde, 32,000 tonluk bir geni zatın Thomsen'in meşhur «Orhun ki teratürü son derece zengindir. Benim bilmi de bulunan Ingiliz kuvvetleri gelip de. tabeleri» adlı eserinde «Külteğin» kita diğime göre bu literatürden iki tanesi dikendi kaçmak ümidini sıfıra indirinceye besinin çincesini tercüme ettiğini görmek limize çevrilmiştir. Bunlardan biri henüz, teyiz. neşredilmemiş olup el yazması tercümesi kadar, Montevideo limanında kalmasılngilterede Türk diline aid vücude ge Üniversite kütübhanesinde bulunmakta dır. Beşinci hatası da şudur: Ya limandan tirilmiş eserler arasında bilhassa Red dır. Diğeri son zamanda Adanada Rasim çıkıp 1914 te bizzat Admiral Graf von house'ın meşhur lugatile Arthur Lumley Göknel tarafından tercüme edilerek çıDavids'in cA grammar of the Turkish karılmı^tır. «Cengiz Han> adınl taşıyan Spee'nin yaptığını yaparak kahramanca bu eser Ralph Fox tarafından yazılmış döğüşe döğüşe batacak, yahud da gemilanguage» adlı eseri zikre şayandır. Bunlardan birincisi bugün dahi ihtica olup bu mesaide de Denison Ross'un yar yi harb sonunda geri almak üzete Urüca salihse de ikincisi oldukça eskimiştir; dımı olduğunu eserin önsözünden anla guay hükumetine teslim edecekti. Alman Amiralının böyle yapmaması, fakat bu eser de, Bahtiyarname. Mirac maktayız. name, Tezkerei Evliya gibi eski türkçe Denison Ross'un millî tarihimize hiz gemisinin mürettebatını ölümden kurtarmetinlerin aynen Arab harflerile basıl metlerinden birisi de bizim için son de mak gibi insanî fakat, askerliğe yaraşmımış metinlerini ve ingilizce tercümelerini rece kıymetli olan bir şark membaını ilim yan bir gaye takib ettiğini gösterdiği gibi, bulmamız itibarile ehemmiyeti haizdir. âlemine tanıtması ve neşretmesidir. ln harbin Almanya lehine biteceğine inanMüellif Şecerei Türkiden ( 1 6 6 3 senesi dia Office kütübhane memuru A. G. Ellis madığını da ispat ediyor. Geminin, harb vakayiine aid) bir parça ve Nevainin Londradaki bir kitabcıdan yazma bir e sonunda 1918 de olduğu gibi, lngilizlerin Mecalisün nefaisinden (Uluğ Beyden ser satın almıştl. 1913 senesinde Denison eline geçeceğini düşünmüş olacak ki babahseden birkaç satır) eserine nakiller Ross, Journal Asiatique'te bu eseri ilim tırmağı tercih etmiştir. yapmış ve lisan tarihi bakımından ehem âlemine tanıtmış, daha sonra Londrada (Insanî düşünce bahsinde Almanlann miyetli malumat vermiştir. 1927 senesinde Royal Asiatic Society neş yalnız kendilerini değil, ticaret vapuTİaGibb'in bırakmış olduğu servet saye riyatı olarak ve G. Forlong Fund serisi rını batırırken onların zavallı mürettesinde lngilterede ?ark ve bilhassa bizim olmak üzere Ta'rihhi Fahhru'dDin Mubabatını da düşünmelerini tavsiye etmek yetarihimiz bakımından birçok mühim eser rakshah being the historical introduction io rinde olur.) ler neşredilmiştir. Bu eserler ilim adam the Book of Cenealogies of FakhrudDin lanmızca malum olduğundan burada zik Mubarakshah Marvarrudi completed in A. Bu deniz muharebesi ve Alman gemisiD. 1206 (Edited from a unique Manuscript nin akıbeti şunları ispat etmiştir: re dahi lüzum görmemekteyiz. Royal Asiatic Society'nin meşhur mec by E. D. Ross) adile neşretmiştir. Öyle an1 Ingiliz denizcileri, tabiye, topçumuasında da şarka aid yazılar olduğu gi laşılıyor ki Farüddin Mübarekşah eserini luk ve taarruzî ruh itibarile Almaniardan senesinde yazmıştır. bi Türk yazılannı ilk defa okumağa yani 1206 üstündür. halletmege muvaffak olan meşhur Danilşte bu farsça yazılmış olan mühim e2 Bugünkü Alman denizcileri, markalı âlim Vilhelm Thomsen'in şarkî serde Türkler hakkında da çok ehemmi1914 18 dekiler kadar iyi yetiştirilmeTürkistanda bulunan eski Uygur metin yetli malumata tesadüf etmekteyiz, Bu mişlerdir. lerinin tercümesi de 1912 senesinde bu eserde Türk alfabelerininden de bahis 3 Alman deniz kuvvetlerinin manemecmuada neşredilmiştir. vardır. Mirellif Hazer Türklerinin bir viyatı çürüktür. (Nerede o kahraman alfabesi olduğunu kaydetmektediı. Aurel Stein'ın mesaisini de bilhassa Emden? ) Bundan sonra Toguzguz yani Dokuz ehemmiyetle kaydetmek gerektir. Aslen 4 Kruvazör harbine aid bütün yazıMacaristanlı olan bu zat Ingiltere hesa Oğuz Türklerinin yazılarından da bahselarımda, lngilizlerle Fransızlann elinde bına Asyaya birçok seyahatler yapmış dilmesi bizim için son derece mühimdir. ve millî tarihimiz bakımından son derece Eğer Thomsen'in Göktürk harflermi hal Alman ceb zırhlıları ve muharebe kruehemmiyetli eserler bulmağa muvaffak letmesinden evvel bu eser meydana çık vazörlerini takib edebilecek 5 gemi olduolmuştur. Bütün bu eserler bugün British mış olsaydı hiç şüphesiz ki bu yazıların ğunu söylemiştim. 5 gemiye karşı 5 gemi. hallinde bu kitab birinci derecede yardım Halbuki lngilizlerin ağır ve hafif kruvamüzesinde mahfuzdur. zörleri de büyük cesaret ve meharetle E. G. Browne gibi değerli müsteşrikler cı olacaktı. Alman ceb zırhlısına saldırmışlar ve galio yetiştiren lngilterede bugün şark ilmine lşte Sir E. Denison Ross millî tarihigelmişlerdir. Bu, bütün tngiliz ve Fransız aid tetkiklerile temayüz etmiş en bütük mize ve millî kültürümüze aid son deregemilerine bir örnek olacaktır. Şimdi, 4 âlim Sir E. Denison Ross'dur. ce ehemmiyetli malumatı ihtiva eden bu gemiye ve öteki Alman kruvazörlerini de Kendisini jahsan Dil Kurultayında ta eseri ilim âlemine tanıtmakla türkolojiye hesaba katarsak 12 gemiye, karşı, 1 7 tanıdığımız bu ciddî ve sempatik âlim ev büyük bir hizmet etmiştir. ne ağır, 57 tane hafif kruvazör, 5 tane velce School of Oriental Studies'nin müDenison Ross farsçayı iyi bilir. Şark büyük muharebe kruvazörü vardır. Aydürü bulunuyordu. Londrada bulur.an bu dillerinde büyük bir vukufu olan çok cid rıca 23 hafif kruvazör de inja halindemühim müessese şark tetkikleri sahasın dî ve tam manasile ilmî bir metodla ça dir. da büyük hizmetler görmüştür. Hatta lışan Denison Ross'un memleketimize 6 Bu küçük deniz muharebesi ruh öyle zannediyorum ki meşhur Ingiliz si gelmesi bizim için bir kazanctır. Ümid eyaset adamlanndan Eden de bu müesse deriz ki burada da bir ilim muhiti yara ve maneviyat bakımından büyük neticetacak ve türkolojiye yaptığı hizmetlere ler verecek mahiyettedir. seye devam etmiştir. devam edecektir. Almanlar, Ingiliz hafif kruvazörlerinin Denison Ross 1912 senesinde Macar bile kendi ceb zırhlılanna taarruz edebiİlim Akademisine aza seçilmiştir. Bu azaHüseyin Namık Orhun lecek kudrette olduklannı görerek manen hğa seçilmesinin en mühim sebebi Tibet yılmışlardır; buna mukabil lngilizlerin Polonya konsolosluğunun bir Ankarada vitrin müsabaka cür'et ve cesaretleri, taarruz hevesleri sında kazanan müesseseler artmış, maneviyatlan yükselmiştir. Artık, müracaati her Alman gemisi korsan harbine çıkarAnkara 19 (Telefonla) Tasarruf Izmir 19 (a.a.) lstanbul Polonya ken Admiral Graf von Spee'nin akıbetini konsolosluğunun şehrimiz Ticaret Odasına haftası dolayısile Ankaradaki güzel vit düşünecek, daha az müteşebbis, daha az gönderdiği bir mektubla son zamanda riıı müsabakasında birinci derecede be cür'etkâr davranacaktır. Korsan harbinin Polonyadan gelen mülteciler arasında bu ğenilenler Ismetpaşa Kız Enstitüsü, Yerli muvaffakiyet şartı ise cür'et ve tesebbüslunan muhtelif ilim ve fen adamlarının Mallar Pazarı ve lpekiş vitrinleriydi. A tür. arzu edildiği takdirde Izmirde muhtelif ralannda kur'a çekildi. 100 liralık ikra Almanlann Deutschland (Doyçland) şubelerde çalışmağa amade olduklan bil miye lsmetpaşa Kız Enstitüsüne verildi. Bundan başka 30 kadar müessese de ceb zırhlısı, lngilizlerin yolcu gemisinden dirilmiştir. bozma fakat kahraman Rawalpindi muamadalya ve takdirname aldı. Japonya ttalya vin kruvazörünü batırdığı zaman D. N. ttalya sefiri geliyor B. Ajansı, lngilizlerin Şimal denizinden Roma 19 (a.a.) Japonyanm Roma elçisi Eijiaman, Japonya dostları birAnkara 19 (Telefonla3 ltaiya se bile kaçtıklannı ve deniz hakimiyetini lıği tarafından verilen bir ziyafette nutuk firi bu ak'amki ekspresle lstanbula ha Almanlara terkettiklerini iddia etmek gibi hafiflilker göstermişti. Şimdi Rio de la söylemiş ve Japonya ltalya el birliğin reket etmiştir. Plata sularma gömülen ceb zırhlısmın bu den ve dostluğundan bahsettikten sonra, antikomintern paktın mer'iyetini hatırlat Luvr müzesinden tablo çalan yüz kızartıcı akıbetini de şanlı bir zafer mıştır. Elçi, bu dostluğun, muahedelerRus ressamı mahkum oldu gibi göstermeğe cür'et edecek mi acaba? den değil, daha yüksek rabıtalardan doğParis 19 (a.a.) Paris Istinaf mahduğunu söylemiş ve antikomintern miiş kemesi, Rus ressamı Boguslavski'yi Luvr terek idealin Avrupa harbi tesirile bo müzesinden Watteau'nun l'Indifferent azulmadığını ilâve etmiştir. dındaki tablosunu çalmış olduğundan do lYazan: Hiiseyin Namık Orhon] İtalya niçin bitaraf kalıyor? layı beş sene hapse ve beş sene Fransada Berlin 19 Roma 19 (a.a.) Havas ajansı bil ikametten memnuiyete mahkum etmiştir. bildiriyor: Hitler'in kabul ettiği elçiler (a.a.) Reuter Ajansı Papa, îtalya Kralını kabul Tayyare fabrikaları muameediyor le vergisi hakkında bir lâyiha Vatikan 19 (a.a.) ltalya Kral ve diriyor: Italyanın Avrupa harbi karşısmda müstenkif kalmasmdan, harbe Almanyanın sebebiyet vermiş olmasının ve Alman Rus anlaşması ltalya gıyabmda yapılarak Italyanın bir nevi emrivâki karşısmda bırakılmasınm dahil bulunduğu, Kont Ciano'nun nutkundan sonra, artık şüphesiz bir hale gelmiştir. Faşist matbuatınm tesirleri, bu bakımdan mânidardır. Arab Yahudi yakınlaşması Kudüs 19 (a.a.) Arab Yahudi yaklaşması birliğine mensub Y^ahudi ralebeler, yaptıkları bir mitingde, Filîstin halkınm iki unsurunun iş birliği yapmalannın halledilmesi lâzım en esaslı meseielerden birini teşkil ettiğini bildiren bir karar sureti kabul etmiştir. Führer, yeni Alman Başvekâlet bina • sında bugün, Von Ribbentrop da hazır olduğu halde yeni Japon elçisi Saburn Kurusiyi kabul ve yeni Estonya elçisi Rudolf Moellermanu kabul etmiştir. Her iki elçi de Führere idimadnamelerini vermislerdir. Portekizlilerin Fransaya yardımı Türk talebeleri Nevyorkta Nevyork 19 (a.a.) Nea Hellas Vipurile hareket etmiş olan Türk talebeleıi buraya varmışlardır. Bakır fiatJarı LıVbon 19 (a.a.) Portekizde Fransız Kızılhaç cemiyetine yardım için bir îzmirde ihtikârla mücadele lzmir 19 (a.a.) Ihtikâr komisyonu komite teşkil olunmuştur. Bu komıte marifetile Franpaya ilk olarak 200 bin frank iki ticarethane hakkında ihtikâr suçu ile tahkikata başlamıştır. lık bir çek gönderilmiştir. lacaktır.