28 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

28 Birinciteşrin 1939 CUMHURÎYET .S.O.N.. MAB Hâdlseler arasında Yeni hâdiseler arifesi inir harbi, sabır harbi, yıpratma harbi, bekleme harbi, yıldınm harbi, abluka harbi, propaganda h a r b i . . . Tıpkı bir İ«panyol kibarmın mezar taşuıa kazılı unvanlar kadar ach olan bu harbin kendisi ortada yok. Ordular ke§if hareketi yapmakla meşgul. Sanki bu hareketin tek hedefi, harbe devam etmemenin çaresini keşfetmekten ibaret. Pariste çıkan Le Journal gazetesinin askerî muharriri, Fransız ve Alman ordulannın muvazene halinde olduklarım, iki tarafın da karşıdan bir hareket bekliyerek oturduklannı yaayor. Bekleme harbi dedikleri bu olacak. Taarnızun enayice patavatsızlığım iki taraf da birbirinden bekliyor. Fransa bekliyor ; çünkü Siegfried çizgisi önünde yüz bin çocuğunun canına kıyacak kadar niifus hovardahğı yapmak niyetinde ve kudretinde değil. Almanya bekliyor ; çünkü Maginot çizgisi önünde ayni şeyi düşünüyor, üstelik, Polonyayı aldıktan sonra Fransayla ve İngiltereyle hiçbir davası kalmadığını ilân etmiş. İngiltere bekliyor; çünkü Baltığa girmek mümkün değil ve dışanda Almanyanın ne kıyısı, ne donanması var. Bugünkü halile, iki taraf arasında harb, iki muvazi çizgi arasındaki riyazî sonsuzluğu gözönüne getiren iki ucu kavusmaz bir boşluğun akameti içinde. Bunun böyle devam edemiyeceği besbelli. Harb, böyle iki ay daha sürerse, dejenere oîur. Bu tarzda beklemek, harbin bütün zaruretlerinden evvel psikolojisine göz vummaktır: iki ay evvel parlayan öfkelerin üstüne, en büyük düsmaru zamanm seîleri boşalacak ve bütün kahramanlık duyguları, ulvî'nin zirvelerinden srülünc'ün eteklerine yuvarlanacak. Işlemiyen demirler arasında en evvel paslananı kılıcdır. Bu gidiş, sulha doğnı. Bunun böyle gitmiyeceçini bize yeni hâdbeler gösterecelc Bunun için diplomatlann sesi, harbden evvel oldugu gibi, gene askerlerinkinden daHa yüksek. PoîUika susuncaya kadar kahramanlık ı»$zım açmıvacak. Eçer, klâsik ve ezelî mana»ında bir kahramanlıktan eser kaldıysa. (İKTISADİ HAYAT Maaş ve ücretlere dair hükümlerin izahı Maliye Vekâleti, yeni barem kanunu izahnamesinin bazı maddeleri üzerinde tefsirlerde bulundu Ankara 27 (Telefonla) Bundan birkaç ay evvel devlet memurları aylıklarinın tevhid ve teadülü hakkında çıkan kanunun izahnamesinin tatbikında bazı yanlışlıklar görülmüştür. Maliye Vekâ letd izahnamenin bazı maddelerini, yan • hşlığa meydan vermemek üzere söyle tevzih etmektedir: Barem kanununun muvakkat ikind maddesinde «ücret» tabiri sehrî suretle takyid edilmis olmayıp mutlak olarak zikrolunmasma göre, kadroya tâbi vazifelerde gündelik ücretle geçen hizmetlerin de derece intibakında sayılması icab etmektedir. Bunun gibi, ücretleri saat hesabile verilen muallimlerin ve vekâleten maaşh veya aylık ücretli bir vazife gö renlerin kanunî vaziyetleri asil memur lardan farklı olmadığından bu hizmetlerin de derece intibakında nazan itibara alınması lâzım gelmektedir. Ancak uh delerinde asil vazife mevcud olduğu halde muallimlik yapan veya vekâlet sure tile diğer bir vazifeyi de deruhde etmis olanların aslî vazifeleri bu madde tatbik olunurken nazarı dikkate alınacağmdan Vekâlet suretile ifa ettikleri hizmetlerin de artık ayrıca hesaba katılmaması iktıza etmektedir. Mütekaidlerin tekaüdlüklerine mes ned olan maaş derecesinin değil, memuriyet veya rütbe derecesinin nazan itibara alınması lâzımdır. Ücretle istihdam edilecek mütekaidlerin tekaüdlüklerine mesned olan memu riyet veya rütbe derecelerinin tespitinde de bu esasların tatbik edilmesi lâzım gelmektedir. Yeni barem kanununun 19 uncu maddesi şümulüne giren memuriyetleri misal olarak sayan izahnamenin 19 uncu maddesine kâtibler de ithal edilmişse de bunlann ifa ettikleri hizmet itibarile kanunun umumî hükümlerine tâbi olmalan muvafık görülmüs ve bu yüzden kâtib kaydi izahnamenin bu maddesinden çıkarılmıştır. lhtiyat subayların askerlik hizmetine ilk girdikleri tarihten itibaren silâh altında geçen hizmet müddetlerinin tekaüde tâbi filî hizmet sayılmasına ve gedikliler için de o meslekte yirmi sene müddetle hizmet etmiş olmak veya meslek malulü bulunmak kaydile, 1683 sayılı kanunla tekaüd hakkı tanınmıs bulunmaktadır. Buna göre ihtiyat zabitlerinin askerlik hizmetine ilk girdikleri, gediklilerin de tekaüd hakkı basladığı yani gedikli sınıfına girdikleri tarihten itibaren geçen hizmetlerinin de derece intibakında nazan dikkate alınması icab etmektedir. Bu tavzihlere göre maas bakımından evvelki izahnamede tashihi icab eden hususlar tashih edilecek ve fakat yanhs tefsirlerle hakları zıyaa uğramış bulunan memurların maaşlan 1 eylul 1939 tari hinden itibaren yüksek derece üzerinden ödenecektir. Zeytin tanesi ve zeytinyağı istihsal ve ihrac vaziyetimiz Bu seneki zeytinyağ rekoltesi 40 milyon kiloıı bulacak olursa, bu mühim istihsalât garbi Anadolu için çok kıymetlidir Bir iki gün evvelki nüshamızda çıkan başmakalede ihracı yasak edilen bazı maddelerimizin devamlı surette gözden geçirilerek bunlann yasak listesinde kalmalannda memleket müdafaası, halk ve hazine namına menfaat olup olmadığını isabetle tayin etmek lüzumu izah olun muştu. Günün mühim meselesi halini almakta olan bu vaziyeti biz, istihsal ve ihrac imkânlanmızı gözönünde tutarak tahlil etmeği faydalı addediyoruz. Evvelâ, memleketimizde nekadar zeytin tanesi ve ziytinyağı istihsal olunur? Bunun nekadarı dahilde sarfolunur, ne tniktan harice gider ve nerelere sevkolunur? Bunlan birer birer tetkik edeceğiz: Anadolunun zeytin ve zeytinyağı is tihsal eden baslıca mıntakaları albya aynlabilir. Ayvalık Edremid mmtakası; Izmir Aydın Milâs mıntakası; Gemlik Mudanya mmtakası; Antalya Mersin mıntakası; Kilis Nizib mmtaka8i; Karadeniz mmtakası. Ayvalık Edremid mmtakası zeytinyağı istihsal ve ticaretinin en ziyade ileri gitmis olduğu sahadır. Zeytin buraların en esaslı mahsulünü teskil eder. tzmir Aydın Milâs mıntakasmda zeyü'ncilik çok inkişafa müsaid olmasına rağmen diğer istihsal maddelerine nazaran tâli derecede kalır. Gemlik Mudanya mıntakası daha ziyade yemeklik zeytin yetiştirmektedir. Bursa Türkiyede en çok yemeklik zeytin istihsal eden mıntakadır. Antalya Mersin mıntakası Türkiyenin en zengin mıntakası olduğu halde, buradaki zeytinliklerden tamamen isti fade edilememektedir. Mahdud miktarlarda ancak mahallî istihlâki karşılayacak derecede istihsalât yapılır. Kilis Nizib mmtakası zeytinlikleri diğer istihsal maddeleri arasında tâli derecede ehemmiyettedir. Maahaza, Kilis civarında istihsalâj fazlaca olur. Gaziayıntab vilâyeti dahilinde senevî zeytin istihsal miktarı 8,5 milyon kiloyu, zeytinyagının ise 2 milyon kiloyu bulduğu görülüyor. Karadeniz mıntakası zeytinlikleri da ğıntk, istihsal ise ehemmiyetsizdir. Istihsalâtm çoğunu veren Edremid Ayvalık Bürhaniye havalisinde 4,5 milyon kadar zeytin ağacı olduğu tespit edilmiştir. Bu sahanın tane zeytin ve yağ istihsalâtuıın asgarî ve azamî miktarları şöyledir: Ayvalık ve Edremid mintakasmm zeytin tanesi ve zeytinyağ istihsalâü Ton olarak AJaç adedl tstihsa'ât Tane leyttn Z ytinyağı A s * a ı l Ax»mî Asgarî A ı s m î 6,OLO 5,5(K> 1,600 İHEM NALINA MIHINA Muahedenin ikinci maddesi !i!i!!inıınıııııifflnıınııımıııı«mım. Litvanya ordusu Vilnoya girdi İngiltere ile Mısır arasında anlaşma Hudud muhafaza kulü Italya ile de ticarî mesebesi dün sabah mera leler için bir itilâf sinıle ateşe verildi ırnza edildî Kaunas 27 (a.a.) Litvanya ordusu bugün hudud hattıni sekiz noktadan geçmiştir. Vilno arazisine girmeden ev vel Litvanya kıtaatının tahşid edilmiş olduğu Sirvinta'da bu sabah bazı mera sim yapılmıstır. Litvanya ile Vilno arazısı arasındaki hudud muhafaza kulübesi bu sabah saat 9 da merasimle ateşe verilerek yakılmıştır. Sovyetlerin talebi Kopenhag 27 (a.a.) Riga'dan bilidiriliyor: Riga'da ecnebi mehafilinde Sovyet lerin, Letonya parlamentosunun 20 ikinciteşrinden evvel içtimaa davet edilmesini taleb etmiş olduklarına dair bir takım »ayialar deveran etmektedir. Bu şayialar teeyyüd etmemis olmakla beraber mezkur ecnebi mehafilinde parlamentonun zikri geçen tarihte içtimaa davet edilmesinin hemen hemen imkânsız olduğu soylenmektedir. Kahire 27 (a.a.) îngiliz ve Mısır PEYAMt SAFA hükumetleri 1,750,000 kantar Mısır pamuğu mubayaası hakkında bir anlaşma imza etmişlerdir. Anlaşma, şimdiye kadar Almanya, Polonya, ÇekoSlovakya ve Avustral yaya sevkedilmekte olan pamuğa derhal Paris 27 (a.a.) Daily Mail gazemüsteri bulmak itibarile Mısır için çok tesine Istanbuldan gelen bir telgrafa göre, faydalı olmuştur. Alman büyük elçisi Von Papen'in hafta Italya ile... ;onunda avdetine intizaren siyasî faaliyet Roma 27 (a.a.) «Reuter» îngil gevşemiştir. Fakat muhtelif devletlerin tere ile Italya arasmdaki ticaret mesele diplomatlarile, Balkanlarda yeni bir anleri için daimî muhtelit komisyon ihdası tant yapılması için iptidaî temaslar vuku hakkında bir anlaşmanın bugün Romada bulmaktadır. Bu antanta Italyanın muzahereti de temin edileceği ümid olun imza edildiği resmen bildirilmektedir. maktadır. Yeni bir Balkan bloku mu? Yunanistanla müzakereler ilerliyor Bulgarittan ne vaziyet alacak? Iran kabinesi değişti Tahran 27 (a.a.) Şah, dün millî meclisi içtimaa davet etmiş ve kabine mutad olduğu veçhile çekilmiştir. Başvekâlete Adliye Nazın Daftari ve onun yerine de şimdiki Başvekil Cam geçmiştir. Atina 27 (a.a.) «Reuter» îngiltere ile Yunanistan arasında bir ticaret anlaşması akdine matuf müzakereler ilerlemektedir. İngiltere, 750,000 Îngiliz liralık Korent üzümü satın almagı kabul elmiştir. Moskovadaki heyetîmîz Moskova 27 (Hususî) Burada bulunmakta olan Türkiye Ziraat Vekili Muhlis Erkmen ve beraberindeki heyet büyük elçimiz Haydar Aktayla birlikte dün Lenin'in mozolesini ziyaret etmiş • ler ve bir çelenk koymuşlardır. Akşam da büyük elçi Haydar Aktay tarafından bir ziyafet verilmiştir. îsviçrede askerî mezuniyetler ilga edildi Bâl, 27 (a.a.) «Havas bildiriyor» A^ rupa cenubuşarkî memleketlerinden mürekkeb bir bitaraflar bloku ihdası projesi Italya büyükelçisi tarafından Sofyada Başvekil Köseivanofa tevdi edilmiştir. Basler Nachrichten gazetesine göre, sefir, Bulgaristanın bu proje karşısında naeıî bir vaziyet alacağını sormuştur. Sofya mahfillerinde söylendiğine göre, sefire verilen cevabîar çok memnuniyetbahştır. Ayni gazeteye nazaran bugün Ankarada beklenmekte olan Von Papen Almanya hükumetinin Türk Fransız Îngiliz paktı karşısındaki noktai nazarını tebliğe memur edilmiştir. Edremid 1,900,000 12,800 23,000 3,200 havalisi Ajralli 1^00,000 11,000 20,000 2,S00 Bürhanlye 1,000.000 7,500 18,000 1.6O0 Yekun ziz arkadaşun Peyami Safanın Türk îngiliz Fransız karşılıklı yardım muahedesi hakkında yazdıgı yîuıyı, Erzurumdan dönüste, gazeteîeri okurken gördüm. Peyami, muaaşağı yukan 14,500 ton dahilde zeyV hedenin ikinci maddesinin birinci kısmmyağ sarfediyoruz demektir. dan bahsederken şöyle diyor: «Almanya, Şu hesabca, zeytinyağ rekoltesinin idenizaltılarile Akdenizdc bir lecavüz h<r te ikisi memleket içinde sarfolundug, üçte birinin de harice gittiği görülüyo reketi yaparsa üe orada tngillerc veya İhrac Qİunan zeytinyağlanmızın her sen Fransa ile bir harbe tutuşursa Türkiye harbe girecek midir? Muahede metnine yurda dışandan getirdiği servet ise göre buna cet)ab üermek zordur.t> rakamlarda mündemicdir. Peyamiyi tereddüde düşüren maddeZeytinyağ ihracatımız ilk kısmı şudur: Ton Kıjmei bin 1932 2,476 773 c 1 Bir Avrupa devleti tarafından 1933 14,180 3,442 'aki olup Akdeniz mıntakasında Fran1934 7,770 1,939 ı ve Birleşik Kralhğın tutulacakları 1935 6,677 1,629 1936 732 317 îr harbe müncer olan bir tecavüz ha1937 3336 1,622 rketi halinde Türkiye, filen Fransa ve 1938 4,397 1.522 Irleşik Krallıkla teşriki mesai edecek Senevî 1,52 milyon lira kıymet tuv onlara yedi iktidartnda olan bütün tan zeytinyağ ihracatı Anadolunun Mar yrdım ve bütün müzahereti yapacakmara havzası ve Ege denizi sahillerini tıı» kaplayan zeytinlik mmtakaJann mühim bir kazanc kâynağıdır. îenim fikrimce Peyaminîn sualine ceBu bereketli mahsulü değerile müs vatvermek güç değildir; sanıyorum. Altahsile kıymetlendirmek için zeytin topbugün, denizaltılarile veya tayyalama zamanlarının bilhassa hususiyetle releile Akdenizde ve Akdeniz kıyılarınrini nazan dikkate alarak zeytin kıymetleri üzerinde bu havali müstahsillerini da ıir harekette bulunursa, Türkiyenin müteessir edecek derecede rolü olan a h f c girmesi mecburiyeti yoktur. Çünkü. !u, başîamış bir harbin, Akdenize umilleri çok iyi hesablamak lâzım gelir. zanmş münferid vak'alan ve hareketleriTahmin edildiği gibi, bu seneki zeytinyağ rekoltesi 40 milyon kiloyu bulacak dir hgiltere ile Fransa esasen Almanya olursa; bu mühim istihsalâtın garbî Ana ile habe tutuşmuşlardır ve bu harb, yalnız dolu mmtakası için ifade edeceği kıymet garb ttphesinde ve Şimal denizinde, Atbir kat daha ehemmiyet alacaktır. Son las okvanusunda değil, dünyanın her deseneler zeytinyağ fiatlannın vasatisi ola nizinde v; kıt'asında bazı hareketlere ve rak en genis hesabla kiloda (25) kuru? çarpışmalara sebebiyet verebilir. Maddebir kıymeti mikyas tuttuğumuzda (40) nin metninJe mevzuu bahs olan tecavüz milyon kilo rekoltenin 10,000,000 lira kelimesi «a&ession» dur; yani bir harbe bir gelir teşkil ettiği derhal göze çarpar. sebebiyet vei>n ilk tecavüzdür. Akdeniz1 kilo zeytinyağınm müstahsile mali de, bir çarpışna değil, ingiltere ve Franyeti ise şöyle hesablanabilir: 40 milyon saya karsı yeni bir harb çıkmalıdır ki Türkilo zeytinyağ % 20 randnnan hesabile kiye de harbe jirsin. Aksi takdirde, bir 200 milyon kilo zeytin tanesinden istih Alman denizaltı gemisinin Cebelüttank sal olunur. Bir zeytin ağacımn yılhk ba boğaz:.:n şark kısmında bir İngiliz gemikım masrafı umumiyetle yanm lira ola sini babrması veyahud, bir Alman tayyarak hesab edilmektedir. Bir ağacdan yıl resınin Marsilya limanını bombalaması da 20 kilo kadar zeytin alındığına naza halinde • ki bu, daima mümkündür ve koran bir kilo zeytinin bakım, işçilik ve ha layca yapılabilir Türkiyenin Almanya sad masrafı 2,5 kuruş tutar. Binaenaleyh, ile harbe girmesi lâzım gelir. Bu küçük 200 milyon kilo zeytinin 5,000,000 lira misal, maddeyi öyle tefsir etmenin akıl ve bir masraf yekunu olacaktır ki; zeytinlik mantığa uymadığını gösterir. mıntakaların şu sonbahar aylarında adeBenim anladığıma göre ikinci madde ta hayat unsurudur denebilir. Bundan başka fabrikasyon masrafla sarihtir: I : Bir Avrupa devleti Akdenizrını da hesab etmek icab eder. 100 kilo de İngiltere ve Fransa ile harb çıkanrsa zeytinden % 20 hesabile 20 kilo yağ alı Türkiye bu devletlere yardım edecektir. nır. 40 kilo pirine kalır. Fabrikasyon için 2: Bir Avrupa devleti Akdenizde Türmüstahsilin fabrikatora yağın % 10 unu kiye ile harb çıkanrsa İngiltere ile Franve geri kalan pirineyi bıraktığına göre; sa Türkiveye yardım edeceklerdir. 100 kilo zeytinin fabrikasyon masrafı isBugünkü vaziyette, Türkiyenin Akdetihsal oiunan 20 kilo yağın % 10 hesa nizde, bir harbe girmesi için, bir Akdeniz bile 2 kilo zeytinyağı asgarî hesabla 25 devlerinin îngiltere ve Fransaya yahud kuruştan 50 kuruş, 40 kilo pirine de da Türkiyeye tecavüz ederek bir harb (1,5) kuruştan 60 kuruş ki cem'an 110 çıkarması lâzımdır. Her halde, bir Alkuruş eder. Bunu yuvarlak hesab 1 lira man denizaltı gemisinin Akdenize girmediye kabul ettiğimizde fabrikasyon massi veya bir Alman hava filosunun Franrafının 200 milyon kilo zeytin tanesinde sanın Akdeniz kıyılarını bombalaması, 2 milyon lira bir kıymet tuttuğunu görübizi harbe icbar edemez. rüz. Şu hesabca 40 bin ton rekoltede ba « kım, işçilik ve hasad 5 milyon lira, fabrikasyon 2 milyon lira ki cem'an 7 milyon lira tutar. Kilosu 25 kuruştan kıy metlendirildikte; 40 milyon kilo muhammen rekoltenin varidat yekunu 10 milyon liradan tenzil edilirse geriye 3 milyon lira bir kâr elde edilmektedir ki zeytinlik İstanbul Adliyesinde muhtelif tarihlermıntakalara nazaran bunun pek büyük de yapıldığı bahis mevzuu olan otuz üç bir ehemmiyeti vardır. bin küsur liralık suiistimal muhakemesiİhracatın durması bu mıntakalan mu ne, birinci ağırcezada dün öğleden sonzayakaya düşürebilecek bir vaziyel hu ra devam edilmiştir. Mutemed Eminle sule getirebilir. Bunun sıkıcı tesirlerinin Asım, Tevfik, Fenni, Necminin mevkuf, ise durmıyan hayatın diğer safhalannda İsmaille Şerifin gayrimevkuf olarak muda kendini hissettireceğine şüphe edilme hakemelerinde, bunlann sorguları yapılmelidir. mış, o zaman istanbul Adliyesi levazım * * * memurluğunda bulunup sonradan İmralı cezaevi muhasebesine tayin oiunan HaAvrupadan gelen talebeleri sanm sorgusu kalmıştı. Imralıdaki işinei aid bir zimmet idcHasile tevkif edilerek mizin vaziyeti Avrupanm muhtelif memleketlerinde Bursa tevkifanesinde alıkonulan Hasan devlet hesabma 272, Sümerbank, maden Özgören, Bursadan getirilmiş, dünkü celtetkik ve arama enstitüsü, Devlet Deniz sede sorguya çekilmiştir. Kendisi, dava yolları gibi devlete bağlı müesseseler he mevzuu işe suç mahiyetinde hiçbir cihetsabına 185, hususî surette 360 olmak ten iştiraki olmadığını söylemiş, bundan üzere tahsilde bulunan 817 talebeden he sonra şahid olarak Bakırköyde Haznemen hepsi tesçil edilmişlerdir. dar çiftliği sahibi Hüseyin Tahsin, SüDevlet hesabna okuyanlardan 104 ü leymaniyede oturan Hüsniye, Balıkpamühendis mektebine, 36 sı İktısad fakül zannda yağcı Meteos, ticaretle meşgul tesine, 23 ü Hukuk fakültesine, müteba Ziya şahid olarak dinlenilmişlerdir. kisi de diğer fakülte ve yüksek mekteblere Diğer şahidlerden de matbu evrak dikaydolunmuşlardır. kimi, yağ, sabun makbuz ve senedleri etDönen talebelerden fen ve teknik saha rafında izahat alınmış, Emin, vesikalar sında ilerlemiş olanlarm tekrar İsviçre ve üzerinde uzun uzadıya izahat verdikten Belçika gibi bitaraf bir memlekete gönderi sonra muhakemenin devamı şahidlerden lerek yetiştirilmeleri için komisyonca hügelmiyen Kirkor Jamgoçyan'ın bir lira kumet nezdinde teşebbüste bulunulmuşhafif para cezasile getirtilmesi, bulunamıtur. Hükumet knrar verdiği takdirde Vekâletlerin okuttuğu talebelerden 33 ü, Sü yan Raşidin polisçe aranması, diğer bazı merbank talebelerinden 24 ü, şeker fab şahidlerin çağmlması ve mahkeme naibi rikalanndan 6 s:, Denizyolları talebele tarafından yaptırılan vukuf ehli tetkikarinden 1 i bu memleketlere gönderilecek tının tamamlanması için, 1 kânunuevvel saat 14 e bırakılmışur. lerdir. 4,400,000 31,300 61,000 7,500 13,300 Bern 27 (a.a.) National Zeitung gaAlmanyada telefon muhavezetesi yazıyor: releri için yeni tahdidat Bâl mevki kumandanı dün ansızın Londra 27 (a.a.) «Reuter» Albütün askerî mezuniyetleri iptal etmiştir. Bunun hangi tarihe kadar devam e manya ile İskandinav memleketleri aradeceği belli değildir. sında da telefon görüsmeleri kesilmiştir. General Myaya 15 sene »ür Bu tedbirin sansürün takviyesine matuf olduğu anlaşılmaktadır. güne mahkum oldu Almanya, bitaraf memleketlerle yapıMadrid 27 (a.a.) D. N. B. ajansı lan teleion muhavereleri üzerine o şekilbUdiriyor: de tahdidat koymuştur ki, filen y»bancı Melila'daki siyasî mes'uliyetler mahkemesi, General Myayayı en yüksek memleketlerle bundan böyle yalnız resmî ceza olmak üzere 15 sene sürgüne ve müsaadesi olan kimseler konusabileceklerbütün servetinin musaderesine mah dir. kum etmiştir. Iskandinav gazetelerl yasak edildi Madam Myaya bir milyon peçeta paStokholm 27 (a.a.) «Reuter» Bir ra cezasına mahkum olmuştur. Alman devriye gemisinin uğradığı felâPapa birinci tamimini keti Alman milletinden gizlemek i;in dört gündür Iskandinav gazetelerinin Almanneşretti yaya girmesi yasak edilmiştir. Vatikan 27 (a.a.) Şimdiki Papanın birinci tamimi, bu sabah neşredilmiştir. Tamim, Castelgandolfo menşeli ve 20 ilkteşrin 1939 tarihini taşımakta olup «S'immi Pontificatus» tür. Bu tamim harbin hakikî amülerinin nasyonalizm ve rasism sahalarmdaki ifratkârlıklarla totaîiter devletlerin efradı tabiî hürriyetlerinden mahrum eden telâkkileri olduğu beyan edilmektedir. İstihsal ve ihracatmdaki ehemmiyetile dünya sofra zeytinyağcılığmda üçüncü sırada memleketimiz geliyor. Bizde sofra zeytini istihsali siyah kuru ve sulu salamura zeytinciliğine münhasırdır. Hu susî ve ailevî ihtiyadara tekabül edecek evlerdeki imalât istisna edilirse bizde yeşil zeytincilik hemen yok gibidir. Türkiyenin salamura zeytini istihsal sahası hemen hemen Marmara havzasmda toplanır. Bu da kısmen lzmit, Bursa kısmen Balıkesir vilâyetlerindedir. Izmir havalisinin de salamura zeytin istihsalâtı ehemmiyetlidir. Bu saydığımız sahaların asgarî ve azamî istihsal kabiliyetleri 5 ilâ Paris, 27 (a.a.) Bu sabah topla 14 milyon kiloyu bulduğu vakidir. Zeytin taneni ihracatımtz nan Nazırlar Meclisi Ankara anlaşmasının tasdikına ve imza için Reisicumhura Senede 500 ilâ 1500 ton arasında iharzedilmesine karar vermiştir. Daladye, racat yapıldığma göre azamî istihsal seaskerî ve diplomatik vaziyet hakkında nelerinde 12,5 13 milyon kilo zeytin geniş izahatta bulunmuştur. tanesinin memleket dahilinde sarfolundu 33 bin küsur liralık suiistimal davası Fransız nazırlar meclisinin dünkü içtimaı Yüksek Sovyet meclisi toplanıyor Moskova 27 (a.a.) Yüksek Sovyet meclisi, Sovyetler Birliği yüksek Sovyet meclisini 31 ilkteşrinde Moskovada beşinci fevkalâde içtimaını akdetmeğe davet etmiştir. Ruzvelt'in nutku Vaşington 27 (a.a.) Herald Tribünün tertib ettiği konferanslar cümlesinden olarak Reisicumhur Ruzvelt dün akşam radyoda bir nutuk vererek de miştir ki: € Avrupa harb sahnesine Amerika kıtaatı gönderilmesini düşünen mes'ul tek bir Amerikah yoktur. Birleşik Amerika devletlerinin bitaraf kalacağı ve kat'iyyen harbe sürüklenmek niyet'nde olmadıeı bir vâkıadır.» ğu görülür. Ihracat en çok Rumanya, Mısır, Rusya ve Bulgaristana olur. Maamafih umum ihracat ancak 250 260 bin lira kadar bir kıymet ifade eder. Bu itibarla zeytin tanesi memleketimizin esaslı bir ihrac maddesi olmasına mukabil zeytinyağında vaziyet büsbütün başkadır. Zeytinyağt istihsal ve ihracatı Telefon muhaberatı kontrol altında... Berne 27 (a.a.) Almanlar tarafından bildirildiğine göre, Almanya ile hemhudud bitaraf memleketlerle telefon mükâlemeleri kontrol altına alınmıştır. Bazı hususî mükâlemelere müsaade {dilmekte olup, bütün resmî muhavereler ve matbuat telgraflan yasak edilmiştir. I BUyUk millet, büyUk In san yetlştirendir. Türkiyenin son 10 senelik istihsal rakamlarınm vasatisine bakılırsa yıllık zeytinyağı istihsalâtı 23,000 ton kadardır. 1927 senesinden 1936 nihayetine ka dar memleketimizin zeytinyağ istihsalâtı 228,000 tona baliğ olmuştur. Bu miktarın 10 sene zarfında 83,000 tonu ihrac edilmiş olduğuna göre; istihsalâtın üçte birinden biraz fazlası harice sevkolun muştur. Şu hesaba nazaran on sene zarfında 145,000 ton kadar zeytinyağı dahilde istihlâk edilmiş oluyor ki; senede