22 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GUnün en mühim kltabı Eski Moskova sefiri Galib Kemalî Soylemezoglu tarafından Fıansızca aslıuın 26 ncı tabından tercüme edilmiftir. 30 formadan ibaret, tab'ı gayet nefia, fiatı Ecza 150 ciltli 175 kuruştur, Rusya Tarihi Kanaat Kitabevi Onaltıncı yıl sayı: 5549 umhuri Telst9l w meWtlb ^iyangoda kazaamak isti NAŞİD GiŞESi yorsamz Millî Piyango Biletlerinizi sevimli sao'atkâr NAŞİD'in uğurlu elinden alınız. Kazanırsınız. Adres : Beyazıt meydanı Mahallebici yanın ^ « t f ^ ^ S i . t£££?^M™ *****. NO. 246 Pazra 22 Birinciteşrin 1939 da 3 No. da NAŞİD GiŞESI Telefon: Başmttfıarrir 7e evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmı 24299 24290 Demokrasilerle yaptığımız anlaşmanın tefsirleri her tarafta müsaid bir şekilde devam ediyor Akdenizin en mühim geçid noktalarından biri olan Cebelüttankın yeni aluunış resimlerinden biri Cumhur Reîsimiz misafir generalleri dün kabul etti ERKANIHARBİYE MUZAKERELERi Ingiliz Harbiye Nazırı dün vaziyeti etrafile izah etti Hor Belişa «Harbi doğuran sebebler kalkıncaya kadar mücadeleye devam edeceğiz» diyor Ankara paktı ve Italya nkarada imzalanan Türk Fran sız Ingiliz karşılıkh yardım muahedesinin akisleri en müsaid bir hava içinde hâlâ devam edıyor. Milletler arasında sulhun ve emniyetin hükiim sürmesini özleyen hiçbir ses işitilmiyor ki bu anlaşmaya karşı menfi bir ton çıkarsın. Balkanlardan, dığer bıtaraf memleketlerden. Birleşik Amerika Cumhuriyetlerinden akseden sada, tannan bir tasvib işaretinden başka birşey değildir. Bu arada Italyanın vaziyetini dikkate cleğer görüyoruz. Almanya ile Ingiltere ve Fransa arasında harb başlıyahberi mümkün olduğu kadar bitaraf ve sakin bir siyaset takib eden Roma hükumeti, son Ankara anlaşması karşısında da his ve fikirlerini henüz açığa vurmuş değildir. îtalyan gazeteleri simdilik hâdiseyi kayıd ve bunun Balkanlar ve Akdenizde yani Italyanın alâkasız kalamıyacağı iki mıntakada yeni amil ve unsurlar ortaya çıkarabilecek mahiyette bulunduğunu söylemekle iktifa ediyorlar. Bu amil ve unsurların ne olabileceğini kısaca gözden geçirmek faydasız değildir. Harb başladığı gündenberi ihtîyatlı ve nazik bir safhaya giren îtalyan politikası, bize öyle geliyor ki herşeyden evvel Balkanlarda sulhun istikrarile alâkadardır. Cenubuşarkî Avrupasının herhangi bir şekilde karışması îtalyan menfaatlerine doğrudan doğruya zarar verecek bir mahiyet arzeder. Son haftalar zarfında Yugoslavya, Macaristan ve Rumanya arasmda husule gelen anlaşma hâdisesinde Roma hükumetinin oynadığı müspet ve şayanı takdir rol, bu Avrupa bölgesinde sulhun Îtalyan menfaatleri bakımmdan ne mühim bir kıymet ifade ettiğini bize açıkça anlatır. Daha evvel Yunanistanla yapılan müşterek beyannameyi de başka türlü tefsir etmemiz için ortada hicbir sebeb yoktur. Italyar Yunan anlaşması da, tıpkı Yugoslav Macar Rumen yakmlığı gibi Balkanlarda sulhu sağlamlaBiak emelile meydana getirilmişti. Bütün bu delilleri objektif bir düşünce ile tetkik ettiğimizde görüyoruz ki Italya, gürültüden, patırdıdan uzak, samimî ve ciddî bir sulh siyaseti gütmektedir. Umumî Avrupa asayişi bakımmdan tecavüz mefhumu, faşist şefleri nazannda lüzumSU7 ve muzır telâkki edilmektedir. O halde iki gün evveî Ankarada Türkiye, Ingiltere ve Fransa arasında imza Harb ne kadar sürecek Ankara 21 (a.a.) Reisicumhur tsmet İnönü bugün saat 16 da Fransa Şark ordusu komutanı General Veygand'ı kabul buyurmuşlardır. Kabul esnasında Fransız büyük elçisi Rene Massigli ile Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu hazır bulunmuşlardır. Fransız heyetinin çekilmesini müteakıb Inğiliz Şark ordusu komutanı Orgeneral Vavel iie Ingiltere büyük elçisi Sir Hughemontgomerry Knetchull Hugesen, Reisicumhur tarafından kabul buyurulmuslardır. Bu mülâkatta Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu hazır bulunmuştur. Gerek Fransız ve gerek İngiliz heyetlerinin Reisicumhur Ismet İnönü ile mülâkatları birer saat sürmüştür. Cumhur Reisimizle Ingiliz Kralı ve Fransız Cumhur Reisi arasında teati olunan telgraflar Ankara 21 (a.a.) Türk Ingiliz " Fransız karşılıkh yardım paktının akdi münasebetile bir taraftan Reisicumhur Ismet İnönü ve diğer taraftan Kral Altıncı George ile Lebrun arasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir : Majeste Kral Altıncı George Londra Türkiye ile tngiltere ve Fransa arasında karşılıkh yardım paktının imza edilmiş olduğunu majestelerine bildirmekle bilhassa bahtiyarım. lArkası Sa. & sütun 3 tel Bulgaristandaki kabine buhranı Kral, hâlâ istişarelere devam ediyor Sofya 21 (a.a.) Kral Boris, yeni kabinenin teşkili için isiişarelerine devam etmiştir. Buhranın birkaç günden evvel neticelenemiyeceği ağlebi ihtimaldir. Umumiyetle, Kralın, yeni kabinenîn teşkili için tekrar Köseivanof'u memur edeceği tahmin edilmektedir. Cephelerde vaziyet Şimal denizinde üç Alman tayyaresi düştü Nakliye gemilerine hücum etmek istiyen bir Alman tahtelbahri de derhal batırıldı Londra 21 (Hususî) Harbiye Na tiren sebebler ortadan kalkıncıya kaolar zırı Hor Belişa harb vaziyeti hakkında harbe devam edeceklerdir. Ingiltere ile Fransa nadece Çekoslo beyanatta bulunarak Ingiliz ve Fransız vakya ile Lehistanı tekrar kurmak ve yaordulannın nispet kabul etmez faikiyeti hakkında mufassal izahat vermiş ve Al hud coğrafî hududlan ihya etmek için manların gerek denizde, gerekse havada değil, ferdlerin, insanların ve milletlerin ve karada hiçbir netice elde etmiyecekle hürriyet ve istiklâllerini mütemadi teca rini, esasen harbin yedinci haftasmda Al ^zlerden korumak için harbe girmişler manların iimid ttikleri neticelerden hiçbi d»r. Bu gaye elde edilinciye kadar sılâhrlni tahakkuk ettiremediklerini tebarüz larımızı bırakmıyacağız. ettirmiş ve demistir ki: Büyük Iskender bir fatihti, beraberinde Yunan medeniyetini götürdü. Sezar bir « Rusya, Balkanlar, cesur ve dürüst müttefikimiz Türkiye ise Bağdad yolunu fatihti, gittiği yerlere Roma medeniyetiAhnanyaya karşı kat'î surette kapatmış nin ışığını götürdü. Napolyon bir fatihti, kartallarile birlıkte hürriyet prensiplebulunuyorlar. İngiltere büyük ve kuvvetli bir ordu ri de götürdü. Halbuki Hitler, gittiği yervücude getirmis bulunuyor. Dominyon lere yalnız polisler, cebir, kuvvet ve zular da pek yakında askerî sevkiyata baş lüm götürüyor.» lıyacaklardır. Hatib netice olarak, milletlerin istikîngiltere ile Fransa harbi vücude gelArkası Sa. 6 sütun 1 de\ lllllllliltllfllllllllfllllllllllllllllllllllUltllltlllllllllllllllllllllllllllllllllMlflllllllHllllllllllllllllllllllllfnMIIIIMIirillllllMlllffllllllltlllilllllllllllMtlHltl Dünkü istisareler Sofya 21 (a.a.) Görüşmelerine devam eden Kral, eski Nazırlardan Pastuhof, Geçeif, Petrof ve Omarçevskı'yi kabul etmiştir. Sofya 21 (a.a.) Kral bugün de istişarelerıne devam ederek eski nazirlardan Kosturkof, Smilof ve Ahanasof'u ve akşam üzeri de eski Hariciye Nazırı Mihail Macarof'la Slaveiko Vasilef'i kabul etmiştir. Büyük vagon ve lokomotif atelyesi Hariciye Vekilimiz Ankarada büyük merasimle karşılandı Ankara 21 (a.a.) Moskovadan dönmekte olan Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, bu sabah saat 9,20 de eksprese bağlanan hususî bir vagonla Ankaraya gelmiş ve istasyonda Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhahk Renda, Başvekil Doktor Refik Saydam, şehrimizde bulunan Vekiller, Medis Müstakil Parti grup reisi Rana Tarhan, bir çok meb'uslar, Hariciye Vekâleti Umumî Kâtibi Numan Menemencioğlu, Riyaseti Cumhur Başyaveri Celâl, îngiliz, Fransız büyük elçileri, Balkan devletleri büyük elçi ve elçileri, kordiplomatik, şehrimizde bulunan tngiliz, Fransız askerî heyetleri, Genelkurmay, Millî Müdafaa, Hariciye Vekâleti ileri gelenleri, Ankara Vali ve Belediye Reisi, garnizon ve merkez komutanlan, Emniyet Dırektörü, Matbuat mümessilleri tarafından karşılanmış ve istasyonu dolduran çok kalabahk bir halk kütlesi, Vekili hararetle alkışlamıştır. Garb cephesine gönderilen Fransız ağır topları liği: Cephede dünkü gün, harbin başlan* gıcından beri kaydedilen en sakin gün ol" mustur. Uyuşukluk yalnız topçu izaç a« teşi ve tamamen haberalma mahiyetinde* ki birkaç devriye faaliyetile bozulmuştur, Gece sükunet daha derin olmuştur. Va* ziyet bu suretle Fransız tarafında tedaBir Alman tahtelbahri batırıldı fıiî istikamette inkişaf etmektedir. Yalnız" Londra, 21 (Hususî) Atlantik de cephede değil, bütün cephe gerisinde de nizinde bir Alman tahtelbahrile, müsellâh her türlü Alman teşebbüsüne karşı faybir îngiliz nakliye gemisi arasında bir de dah bütün tedbirler alınmaktadır. niz harbi olmuştur. İngiliz gemisi toplanm Maj'ino hattının gerisinde geniş bîr bölistimal ederek tahtelbahri suya dalmıya gede sivil ahalinin tahliyesi hakkındaki cak şekilde hasara uğratmıştır. haberler yalanlanmaktadır. Bu şayialar Harb sahasına yetişen bir İngiliz muh muhtemel bir ric'at hazırlığı için jandarribi Alman tahtelbahrini derhal batırmış malar tarafından tahkikata tevessül ediltır. mesinden ileri gelmiştir. Şimdiye kadar top ateşine maruz buParis, 21 (a.a.) Havas ajansının lunan cephe gerisi köylerile Strasbourg askerî vaziyet hakkındaki yanresmî teblArkası Sa. 6 sütun 1 de} Londra, 21 (Hususî) 11 Alman tayyaresi bugün şimal denizinde İngiliz nakliye gemilerine ve onlara refakat etmekte olan harb gemilerine hücum etmişler, fakat derhal püskürtülmüşlerdir. Hücuma iştirak eden tayyarelerden üçü düşürülmüştür. Sıvastaki atelye bugün merasimle açılıyor Erzuruma giden heyet, bu sabah Sıvasa muvasalat edecek ve pazartesi günü Ankarada bulunacak Cephede en sakin gün İstanbul Vali muavinliği Bugün küşad resmi yapılacak olan Sıvas lokomotif atelyesinin inşa halrnde alınmış bir resmi Ankara, 21 (Telefonla) Münhal bulunan istanbul Vali muavinliğine Ankara Belediyesi reis muavinlerinden Hata olacakhr. Büyük vagon ve lokomotif luk Nihad tayin olunmuştur. atelyesinin açılışı dolayısile geniş bir program yapılmıştır. Vekiller ve misafirler Sıvasta on saat kalacaktır ve pazartesi günü saat on dörtte Ankaraya dönmüş bulunacaklardır. Kopenhag, 21 (a.a.) National Tid Erzincan, 21 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan) Gece ikide Erzurumdan ayrılan Münakale, Nafıa, Adliye, Maamf vekilleri, Riyaseticumhur Umumî Kâtibi, Parti Genel Sekreteri, Meclis reis vekilleri ve diğer davetlilerin bulunduğu tren, bugün on altıda Erzincana vardı. Vekiller Erzincanda bir saat kadar kaldılar. Erzincanlılar da büyük sevincNAD1R NADl lerini çok canlı şekilde ihzar ediyorlardı. 1 LArkası Sa. 3 sütun 6 da] , Trenimiz yarın sabah saat yedide Sıvas Von Papen'e verilen yeni vazife Mekki Said Başvekille Nafıa vekili arasında teati olunan telgraflar ningen gazetesi, Almanyanın Türkiye büyükelçisi Von Papen'in Ankaraya dönmek üzere olduğunu bildiriyor. BüyükelAnkara 21 (a.a.) Erzurum hattı çi Türk Fransız İngiliz muahedesinin İArfflsı Sa. 5 sütun lde] bazı noktalannı tenvir irin emîr almıstır. Een miistahkem mevkiinde faaliyette bulunan bir Alman motosikV kolu