10 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

10 Bmnrîtesıln İ93S CUMHURıVKT «S^^^B Almanlar propaganda taarruzuna başladılar Tank ve topların yanına yerleştirilmiş olan hoparlörlerle ilerliyen müfrezeler, Fransız askerlerine Hitlerin nutkundan parçalar okudular (Baş taraft 1 inci sahifede) raz sonra şiddetli bir topçu düellosu başlamıştır. Bu münasebetle propaganda servîsinin ilk defa olarak bu kadar büyük hoparlörler kullandığı hatırlatılmaktadır. Muhasamatın başlangıcında Almanlar iri harfli afişler kullanmışlardı. Bunlan kendi hatlarının öniine koymakta idiler. Fransız askerleri afişlerde şuna benzer cümleler okumakta idiler: «Alman dostlarınıza ateş etmeyin». Halbuki bu afişler hedef ittihaz edilerek tahrib edilmistir.. Dün cephede Alman keşif kollan ve topçulan büyük bir faaliyet göstermişlerdir. Alman topçuları Fransız ağır toplarınm bulunduğunu zannettikleri noktalan ates altına almışlardır. tılarda birkaç saat evvel, 300 metre yükseklikten uçarak Siegfried hattının fotoğrafilerini alan veya fevkalâde heyecanh bir hava muharebesinde düşman tayya relerini düşüren tayyarecilere rastgelmek kabildir. Fakat bunların ağzından birşey işitmek kabil değildir. Bunu hergünkü hayatın tabiî seyri olarak telâkki etmektedirler. En aşağı rütbede olanlar da en yukan rütbede olanlar gibi yalnız memlekette bıraktıkları ailelerinden, ihtiyat sigaralan olup olmadığından bahsetmekte, fakat yaptıkları uçuşlar hakkında katiyyen birşey söylememektedirler. Bununla beraber müşahid, teferruata aid bazı zararsız malumat elde etmiştir. Genc bir tayyare mülâzimi bu müşahide Alman istihkâmlarının henüz yosun tutmadığını, sarmaşıklann duvarlara henüz sanlmadığını ve bu sayede istihkâmların plânlarını ve maktalarım tetkik etmenin kolay olduğunu söylemiştir. Bu tahkimatm bitmemiş olduğu hak kında ileri sürülen iddia gülüncdür. Siegfried hattının ikmal edilmemiş hiçbir noktası yoktur. Mülâzim bir defasmda, Almanlann gizlemeğe çalıştıklan büyük bir top gördüğünü söylemiş ve şunlan ilâve etmiştir: « îçlerinde bir tek kişi bulunmıyan birçok köyler üzerinde uçtuk. Fakat hayret edilecek bir şey varsa o da, Almanlann, Siegfried hattı üzerinde uçtuğumuz zaman, buna mâni olmak üzere bize ateş açmamalarıdır. Yalnız bazı münferid tayyare dafii topları zaman zaman üzerimize ateş ermektedir. Almanlann bu müstahkem hatta aid esran himayeye neden tenezzül etmemekte olduklarını bir türlü izah edemiyorum.. Bundan başka, tarla ve ormanlarda. küçük arazi tümenleri bilhassa dikkatimi celbetmektedir. Bunların bir aynine de betondan yapılmış kalelerin ve yeni müstahkem tesisatın yakininde tesadüf edil Dikkate değer bir nokta daha ilâve edeyim: Ekseriya bir çok köyler, alelâde giz lenmiş müstahkem tesisattan başka birşey deeildir. Buralara girerken sakin bir köye girildigi hissi vardır. Fakat hakikatte buralar öldürücü ve taamızî istihkâmlardan başka birşey değildir.» Garb cephesinde Çarpışan Menfaatler IBaşmakaleden devam] kun ve istikrar tesis etmek istemesi bu faaliyetler cümlesinden sayılabilir. Yugoslavyanm tavassutile Rumanya ve Macaristan arasındaki gerginliğin hafifletilmesi de bu faaliyetlerden bir parçadır. Balkanlara emniyet ve istikrar verecek hareketlerin diğer Balkan devletleri mahfillerinde de iyi bir telâkki ile karşılanacağına şüphe yoktur. Sovyetler Cumhuriyetinin menfaat ve hedefi bu emniyet ve istikrarın tahakkukunda olacağına göre müstakbel Avrupa siyasetinin merkazî, şerkî ve cenubu şarkî Avrupada alacağı şekil şimdiden gözler önünde uzaktan uzağa çizgilenmeğe başlamıştır denebilir. Sovyetler Cumhuriyetile Almanya arasmdaki ademi tecavüz anlaşmasının icabmda garb demokrasilerini yıkmak için Hindistana varıncıya kadar müşterek büyük seferlere gidecek veçhile şümullü olduğunu söyliyenlere karşı biz büyük şimal komşumuzun akıbeti meçhul ve hatta pek meşkuk boyle sergüzeştlere girişmekten uzak kalacağını söyliye geldik. Filhakika Lehistanın taksimi neticesinde Avrupada tahaddüs eden vaziyet öyle ihtimallere kapı açmıştır ki bütün dikkatlcrini bunlara hasretmek mecburiyetinde olan devletlerin Avrupadan tek nefer dahi ayırmağa razı olamıyacaklanna artık bugün muhakkak nazarile bakabiliriz. Bugün için yeni alınan vaziyetlerin tahkimi ve yann için bunlarm muhafazası alâkadar devletlere göre birinci ehemmiyet derecesini haiz bulunmaktadır. Bugün inkişaf eden yeni vaziyetler önünde bir kısım anlaşmış ve hatta müttefik devletlerin dahi hiç olmazsa mevcud statükoyu idameye çalışmak mecburiyetinde olduklarını açıktan açığa görüyoruz. Ötedenberi Lehistana karşı an'anevî bir sempati siyaseti güden İtalyanın bu devleti ortadan kaldıran hareketlerden memnun olacağını farzetmeğe imkân yoktur. Yeni sürprizler karşısında kalmamak için İtalyanın Tuna havzasında bir nevi istikrar tesis etmeğe çalışmasını anlıyoruz. Sovyetler Cumhuriyetinin Almanyanın maruf şarka doğru siyasetine sed çeken vaziyetini tahkim etmeğe çalışacağını süphesiz görüyoruz. îşte bugün Almanyanın garb demokrasilerile cereyan halinde bulunan harbi, Almanyanın şarkında ve cenubunda böy (Baştarafı l inci sahifede) nin tesanüdüne dayanan bir plân takdim etmiştir. Bunun müphem bir teklif olduğu iddia ediliyor. Fakat itiraf etmek için lüzumu kadar samimî olalım ki Hitler tarafmdan yapılan teklifler banşa varan yolu göstermektedir. Bu teklifler hiçbir mevzuu sonuna kadar teşrih etmiyor, nihaî teferruata kadar gitmiyor. Çünkü bunlar halen faydalı değildir. Bu teklifin ihtiva ettiği esas unsurlar Avrupa buhranmın derin sebeblerine tekabül etmektedir. Çemberlayn'ın cevabı yarın bekleniyor Ordre gazetesinde, Pertinax diyor ki: «Letonyada bulunan bütün Almanlann kütle halinde Almanyaya hicret etmesi için Berlin hükumeti tarafmdan verilen emir Hitler'in Sovyetlerden endişeye başladığını ispat eder. Hitler, Sovyetlere karşı koyabilmek için ıstırablı ameliyatlar yapmakta tereddüd etmiyor. Sovyetİerie karşılıklı yardım muahedesile bağianmı bulunan Estonya ile Letonyaya Alman yanm arbk müstakil bir devlet nazarile bakmadığı da mezkur kararla sabıt oluyor. Balkanlar da keza telâşa düşmeğı başlamıştır.» Kamarasıngazetesi Hitlerin nutkunu mevzuubahs ederek diyor ki: «Eğer Hitler, sulh müzakerelerine girişmek istiyorsa şimdiye kadar yaptığı gibi sözde kalmamah, bu arzusunu filen göstermelidir. Demokrasi devletleri üzerinde yegâne tesir yapabilecek hareket ise işgal edilen yerlerdeki Alman kıtaaönm geri alınmasıdır. » Sovyet gazetelerine göre Moskova 9 (a.a.) Bugün Hitler'in nutku hakkında ilk Sovyet tefsiratı intişar etmiştir. İzvestiya gazetesi diyor ki: «Hitler'in teklifleri, kabul, red veya tadil edilebilir. Fakat herhalde bu tekliflerin barış görüşmeleri için hakikaten pratik esas olarak ahnabileceğini teslim zaruridir. Polonya devletinin inhilâlinden sonra harbe devam haklı gösterilemiyecek bir hareket olur. Çemberlayn'in Avam daki izahatt Garb cephesine yığılan kuvvet ve malzeme Paris 9 (a.a.) «Havas» Keşif fcollarınm sıkı faaliyeti ve topçu kuvvet'lerinin şiddetli harekâtile hali hazır tezahür eden askerî vaziyet, Fransız kıtalannın, Alman hududu üzerinde 160 kilometrelik cephenin her noktasında taarruza geçtikleri ilk muhasamat günlerini hatırlatmaktadır. Fakat harekâtın mahiyeti, o günlerle kıyas edilemez. İki taraf kıt'aları, tecrübe edilmiş tabiyeler neticesi mevziler işgal etmektedirler. Diğer taraftan, topçu kuvvetleri, istihkâmları teslih eden toplara ilâveten, ağır ve hafif olmak üzere, muazzam sahra toplarile takviye edilmistir. Her iki tarafta yığılı bulunan insan ve malzeme kütlesi o derece büyüktür ki, askerlik tarihinde şimdiye kadar henüz misli görülmemiştir. Aradan geçen haftalar, Fransız kumandanlığı için değerli neticeler vermiştir. Sık. sık mevki tayinleri yapılmış, muhtelif ve pek külliyetli cüzütamlar harbe ahştırılmış, ufak mikyasta mevziî harekât esnasında, bazı teknik silâhlar tecrübe edilmistir. Bu silâhların istimali, sulh esnasında, askerî mütehassıslar arasında münakaşalara sebeb olmuştur. Bu meyanda Fransız hücum arabalan, imalâtta mükemmeliyet, salâbet ve kolay kullanılış gibi vaziyetlerle tebarüz etmiştir. Lâğımların mevcudivetine rağmen şimdiye kadar saffı harb haricine çıkanlan Fransız hücum arabalarmın sayısı son derece azdır. Londra 9 (a.a.) Çemberlayn, hü kumetin harb zamanındaki mesaisini tan zime memur komitenin organizasyonuna müteallik teferruatı Avam kamarasında izah etmiş ve ezcümle, iktısadî ve malî siyasetle meşgul olacak bir komitenin kil edildiği haberini vermiştir. Alâkadar nazırların dahil bulunduğu bu komiteye başkan olarak Simon tayin edilmistir. Komitenin vazifesî muhtelif şubelerin mesaisine nezaret ve bu mesaiyi tanzim etmektir. Komite, ayni zamanda, İngılizFransız iktısadî elbirliği hususunda vu ku bulan anlaşmaların tatbikından da mes'uldür. Çemberlayn yeni anlaşmalar yapılmak üzere tetkiklerde bulunulduğunu ilâve etmiştir. Kerilis de «Epoque» gazetesinde ay ni fikirleri ileri sürüyor ve diyor ki: «Sovyetler Birliği şimdi Büyük Petro nun emperyalist siyasetini tekrar ele al mıştır. Sovyetler Birliği yeniden ele geçirmiş nazarile bakılabileceği topraklarda mevcud burjuva nizammı derhal boza rak komünistliği tesis etmek istemiyor. Bu, çok daha vâsi hesablara dayanan bir ihtiyat ve itidal siyasetidir. Macaristanı Bulgaristanı, Yugoslavyayı ve Rumanyayı Hitler'in kollarma atmamak için bu memleketlerde yaşayan burjuvaları ür kütmek, Moskova'nm işine gelmiyor.» Arab gazetelerinin mütaleast Almanyada yeni bir teşkilât tngilterede iaşe maddeleri için alman tedbirler Londra 9 (a.a.) Hükumet vesika usulüne tâbi tutulan bazı yiyecek maddelerinden başka İngilterenin erzak ihtiyacını temin için lüzum göreceği bütün tedbir leri sonbahardan itibaren ittihaz etmek tasavvurundadır. İaşe Nezaretinin bildirdiğine göre, bugünden itibaren et, iambon, konserve, hububat ve sair çiftlik mahsulâtı mubayaa edecek olan her şahıs hususi bir ruhsatname istihsaline mecburdur. Bütün margarin ve içyağ stokları bu maddeleri hazırhyan müesseselerde bu geceyarısından itibaren İaşe Nezareti tarafmdan musa dere edilmistir. le voziyetle» J ~ç f " ' ^;n *"HTf1lıl/"r Askeri vazivet lngiliz tayyarelerinin Zigfrid hattındaki faaliyetleri Londra 9 (a.a.) Fransanın «bir tarafmdan» Royal Air Forces nezdinde bulunan bir müşahid, İngiliz hava kuvvetlerinin Fransanın büyük bir sırla örtülü bu lunan bu mıntakasında ihtimamla maskelenmiş olan bir hava meydanında prog ramlarının tatbikile meşgul olduklarını bildirmektedir. İngiliz hava kuvvetleri garb cephesinde devamlı bir faalivet göstermektedirler. Harb henüz pek az haber verilebilecek bir safhada, bulunmakla beraber görülen is, pek mühimdir. Tayyareciler Siegfried hattınm krokilerini almakta ve en ufak teferruatına kadar tespit etmekte hayrete şayan bir meharet göstermektedirler. Tayyareciler hergün bu hattm hinterlandı üzerinde uçarak düşmanın haytaî noktalarını tespit etmek üzere pek tehlikeli keşifler yapmaktadırlar. Hergün bir kahramaniık hâdisesi kaydedilmektedir. Bütün mesele, Alman müdafaa istihkâmlarını mümkün olduğu kadar iyi keşfe debilmektir. Royal Air Forces üslerini büyük bir mcharetle saklamağa muvaffak olmuştur. Birinci ziyaretimde hayretler içinde kaldım. Çünkü iki gün evvel oradan geçtiğim vakit, dikkatli bakmasını bildiğim halde alelâde bir manzaradan baska bir şey görmemiştim. Bu mmtakada bir tayyare karargâhı olduğuuu hicbir suratle alclıma getirmezdim. H^lbuki, bütün ağaç kümeleri dibinde dallarla örtülü tayyareler bulunmakta idi. Ve o kadar iyi örtülmüstü ki ağacdan farkedilemezdi. İstenildiSi zaman tayyare hareket ediyor ve havadan bakıl'nca nereden çıktığı belli olmuyordu. Tayyareciler ekseriya, tayyareleri yanında dallardan kuljbeler inşa etmekte ve bunların dahilini mükemmel bir surette tefriş eylemektedirler. Bahsettiğim mıntaka, düşmanın pek yakininde olduğu için, şimdiye kadar burada elde edilen parlak muvaffakiyetleri, mevkı zıkrederek anlatmağa imkân yok tur. Çünkü o vakit düşman burasının coğrafî vaziyetini tayin etmiş olacaktır. Ak?amlan, pilotlar ekseriya civar şehrîn otelinde toplanmaktadırlar. Bu toplan Paris 9 (a.a.) Havas ajansmın askerî vaziyet hakkındaki tegrafı: Geçen haftanın sonlanndanberi, bir taraftan topçu ateşi şiddetlenmekte, ayni zamanda Alman piyadelerinin hücumları artmaktadır. İlk defa olarak, Fransız askerleri bir propaganda hücumuna maruz kalmışlardır. Dün Alman müstahkem mevzilerindeki mitralyöz ve toplann yanıbaşına yerleştirilen muazzam hoparlörler birdenbire faaliyete geçmiş ve toplar susar susmaz almanca ve fransızca olarak Hitlerin nutkundan parçalar vermiştir. Bilhassa Fransızlara hitab eden parçaya ehemmiyet verildiği görülüyordu. Fransız askerleri iki şiddetli topçu ateşi arasında gelen bu barış seslerini istihza ile karşılıyorlardı. Şurası kayde şayandır ki, Almanlar, daha evvel Fransız tazyikı altında tahliye edilen köylere ilân yapıştırmak suretile de bir barış taarruzu yapmışlardır. Dün Alman topçuları ilk defa olarak mukabil batarya atışlan yaparak Fransız toplarına isabet ettirmeğe çalışmışlardır. Bu muhtelif Alman teşebbüsü Fransız kumanda heyeti tarafmdan dikkatle kaydedilmiş olmakla beraber bundan büyük bir taarruz hareketinin yakm olduğu gibi bir netice çıkarmak pek acele olacaktır. Dün ve gece Alman faaliyeti bilhassa Mozel (Mosselle) bölgesinde ve Sarbrükün doğusunda olmuştur. Almanlar bu bölgelerde üç büyük baskm yapmışlardır. Bunlar hic süphesiz yoklama hareketleridir ve hedefleri Fransız mevzilerinin muhitile bataryalarını vaziyetini öğrenmek ve mümkün olduğu takdirde esir almaktır. Bu üç hareket tamamile akim kalmış ve Almanlar sür'atle geri çekilmeğe mecbur ka'mıslardır. le yalnız onlara yakından teması olaıt devletlerin' değii, bötün Avrnpenın»alâ^ kadar olduğunu tebarüz ettıreîîm. Filhakika Avrupa yalnız bir iki devletin hakimiyeti altında kalamaz ve yaşıyamaz. Avrupada kuvvetler muvazenesine müstenid ve her tarafın menfaatlerine uygun istikrarlı bir hayat tesisi bir zarurettir. Bunun haricinde yapılacak ve tahakkümü esas tutacak her hareket, ucu bucağı gelmez bir anarşi yaratmaktan başka birşeye yarayamaz. Çarpışan menfaatleri makulât dairesinde telif etmek, her memleketin varlığına ve menfaatine uygun olarak gidilebilecek yegâne yoldur. Yeni vaziyetlerin ufuklarda belirmeğe başladığını gördüğümüz yeni ihtimalleri herkesi bu hakikate ikna edecek bir mahiyeti haizdir. îngiltere ve Fransanın harb gayeleri Londra 9 (a.a.) Fransa ve İngiltere hükumetlerinin harb gayelerini ale nen bildirmeleri lâzım geldiğini söyliyen mele partisi meb'uslanna cevaben Çemberlayn Avam Kamarasında iki hükumetin kendilerini harbe sevkeden gayeler hakkında mutabık olduklarını ve bu gayeleri mükerreren izah ettiklerini söylemiş tir. Bu gayelerde bir değişiklik yapılması lüzumlu görüldüğü takdirde bunu her iki hükumet de müştereken bildirecekler dir. Avusturalyadan 3200 geliyor tayyarect YUNUS NAD1 Londra 9 (a.a.) Melbourne'dan bildirildiğine göre Avustralya, cepheye 3200 tayyareci gönderecektir. Bunlara General H. F. de La Rue kumanda e decektir. Bu seferî kuvvete de La Rue grupu ismi verilecektir. tngiliz işçi partisi reisinin beyanatı Londra 9 (a.a.) İşçi partisi liderlerinden Greenwood, işçji meb'uslannın bir toplantısında dün yaptığı beyanatta, Hitler'in nutkunun bir sulh teklifi olarak telâkki edilemiyeceğini söylemiş ve demiştir ki: . . . . . . « H i t l e r bir muzaffer gıbı konuşmuştur. Hitler, Polonyaya karşı yaptığı son tecavüzle ondan evvelki tecavüzler silsilesini muhik göstermeğe çalısmıştır. Istikbal için yalnız mutalebatta bulunmakla kalmamış ve hatta tehdidkâr ıstekler ileri sürmüştür.» Greenwood, müstakbel sulh muahedesme meselâ silâhsızlanma gibi girmesı lâ... zım gelen ve Hitler tarafmdan ileri sürülen meselelerin bir kısmını tebarüz ettırdikten sonra sözlerini şöyle bitirmiştır: «Sulh, öyle kıymetli birşeydir ki, bu, zilletle satın almamıvaca|ı gibi cebren de tahmil olunamaz. Sulh, Hitlerciliğin her tarafta imha ettiği düşünüş ve rrninakaşa hürrivetinin bir mevvasıdır.» metinde yol almakta olduğunu, dün öğleden sonra haber vermişlerdir. Kuv\etlerimiz, harb açmaya teşebbüs etmişlerse de düşman, karanlıktan istifade ederek kaçmıştır. Bugün, Şimal denizinin şimali şarkî mıntakasında, Alman bombardı man tayyarelerile İngiliz kruvazörleri ve muhribleri, arasında mükerrer çarpışmalar olmuştur. İngiliz gemilerinden hiçbirisi hasara uğramamıştır. Düşmanın /a yiatı malum değildir. Fransız tebliği Amiral Darlan Talon'da Marsilya 9 (a.a.) Amiral Darlan bu sabah Toulon deniz üssünü teftiş etmi?tir. Şimal denizinde bir muharebe Londra 9 (a.a.) Amirallık tara fından tebliğ edilmistir: İngiliz keşif tayyareleri, Alman deniz filosunun Norveç cenubu garbisi istika J Paris 9 (a.a.) 9 ilkteşrin sabah tebliği: Dün akşam üzeri ve geceleyin, Nied'in aşağı vadisinde ve Sarrebruck'ün cenu bunda temas unsurlarının faaliyeti kaydedilmiştir. Fransız akşam tebliği Paris 9 (a.a.) 9 / 1 0 / 9 3 9 tarihli Fransız akşam tebliği: Düşman keşifkolları Moselle ile Sarre arasında çok büyük faaliyet göstermişlerdir. Moselle'den Rhin'e kadar, iki taraf Almanya, Baltıkta ekalliyetlerini geri alıyor arasında topçu ateşi teati edilmistir. DeBerlin 9 (a.a.) Resmî tebliğ: nizde, karakol gemilerinden biri bir düşFührer'in Rayiştag'daki söylediği numan denizaltı gemisine muvaffakiyelle tukta bahis mevzuu edilmiş olan ahalı taarruz etmiştir. übadelesi meselesinin müzakeresi, Al mu Alman tebliği manya Estonya, Letonya hükumetleri Berlin 9 (a.a.) Tebliğ: arasında başlamıştır. Bu müzakereler, Şark cephesinde Alman kıt'aları Alemval ve emlâkin kıymetleri nazarı dik man Sovyet menfaat hattına doğru ilerkate alınarak mübadeleye aid tedbirle lemeğe devam etmektedirler. rin hazırlanmasını istihdaf eylemektedir. Garb cephesinde keşif kollarının mevParis gazetelerine göre vaziyet ziî faaliyeti görülmüştür. İki tarafın topParis 9 (a.a.) Bugünkü Paris gaçuları hafif bir faaliyet göstermişlerdir. zeteleri, Almanyayı bile endişeye düşüHavada keşif tayyarelerinin hafif bir ren Sovyet emperyalizminden bahset faaliyeti görülmüştür. mektedir. Kopenhag 9 (a.a.) «Reuter» National Tidende gazetesinin Berlin muhabirine göre, «Halk istihbarat servisi» ism altında yeni bir nazi teşkilâtı kurulmuştur. Bu teşkilât hususî Gestapo şeflerinin idaresinde dahildeki düşmanlan aramakla Alman gazeteleri ne diyorlar? meşgul olacaktır. Berlin 9 (a.a.) «D.N.B.» Alman Yeni teşkilâtm başma tayin edilen Heyderik, bu tedbirin Almanyanın em matbuatı, Führer'in nutkunun haricdeki niyeti için yeni bir garanti teşkil edeceğini akisleri etrafında neşriyat yapmakta ve Fransızlarla İngilizlerin henüz resmen bildirmiştir. vaziyet almamalanna mukabil bitaraf Bir müşabehet memleketlerin büyük bir sulh arzusu besLondra 9 (a.a.) îngiliz radyosu lediğini tebarüz ettirmektedir. almanca olarak İngiliz Mavi kitabımn Berliner Beobachter Zeitung gazetesi bazı parçalannı neşretmiştir. Radyo, bu diyor ki: kitabla bilhassa, muhasamata başlama Harb taraftarlan, meselâ, îngiltere, Al dan evvel Hitler tarafmdan Polonyaya manyanın sulh teklifine karşı küfürler sateklif edilen 16 noktanın 1870 muhare vuruyor ve makul delillerden mahrum bubesinden evvel Bismark'ın Ems'den gön lunuyor. derdiği telgrafa benzediğine dair olan Berliner Nachtausgabe şöyle yazıyor: kısmını neşretmiş ve şunları ilâve eylemiş«Bütün dünya sakinleri hergün sulh tir: mu, harb mi?» sualini soruyor. Milyon «Bir zaman gelecek tarih, harb yaptı larca insan, hâdiseleri öğrenmek istiyor ve ğından ve bilhassa Hitleri'in şahsî olan bu görmüyor ki, bugün mevzuu bahsolan harbini yaptığından dolayı Alman miîle şey, muhasımların, ihtiyaclarını ve men ti hakkında hükmünü verecektir.» faatlerini telif etmek üzere bir konferaos Hitler'in nutku hakkındaki tefsirler masası etrafında toplanmalan değil, bir Avrupa sulhunun esasmı bulmaktır. devam ediyor Berliner Lokalanzeiger, Mussolini'nin Londra 9 (a.a.) Bu sabahki İngiliz matbutaı, Hitler'in nutkunu teferruatile bu harbin manasız olduğu yolundaki sö » zünü hatırlatıyor ve diyor ki: tetkik etmektedir. «Mesele Londranm Versailles sistemiGazeteler, müspet ve kurucu hiçbir nin ipkası imkânsız olduğunu anlayıp anteklif yapılmamış olmakla beraber, Hitler'in nutku nazan dikkati calibdir ve lamadığı keyfiyetindedir. Alman devle Fransa ile İngilterenin bu nutka vereceği tinin kararı herhalde sarsılmaz bir kararcevab askerî harekâtta yeni bir safha aça dır. Almanya sulh istiyor. Bu, Führer'in nutkunda olduğundan daha açıkça izah caktır. Matbuata nazaran, evvelce dikte ede edilemezdi. Alman milleti, kendisine tahceği bir sulhu istiyen Hitler'in bir buçuk mil edilen herhangi mücadeleyi, muzafay bir teahhurla müttefiklerin kuvvet ve ferane bir şekilde neticelendirmek husukudretini anlamıştır ve şimdi müracaatle sunda daima ayni azmini muhafaza et rinin bitaraf devletler tarafmdan nazarı mektedir.» itibara alınmasmı son derece istiyor. Bu, Deutsche Allgemeine gazetesi de, Hitler'in vaziyetinin fena olduğuna bir dünyanın bir kısmının, şimdi kendisine delildir. Harbden daha bir hafta evvel müstakar temeller üzerine sulh ve mü tavassut teşebbüslenm ibzal etmiş olan salemet içinde bir istikbal temin etmek Belçika, Holanda ve Papalık şimdi susu gibi fevkalâde bir fırsata malik bulunduyor. ğunu ileri sürüyor. Times gazetesi, şöyle diyor: «Söylediği nutkun kât'î cevabının ne olacağı hakkında Hitler'de en ufak bir şüphe var idiyse, bitaraf memleketler tsrafından bu nutka karşı alman vaziyet herhalde bu şüpheyi kat'î olarak izaîe etmiştir. İstanbulun kurtuluşu yıldönümü münas&betile C. H. P. Vilâyet İdare Heyeti Daha bundan altı ay evvel, Avrupa ve Amerika kıt'alarından binlerce tavassut Reisi İbrahim Kemal Bayburanın çektiği tazim telgraflanna gelen cevablar teklifleri yapılıyordu. Şimdi ise, Hitler şunlardır: kendisi için siyasî bir kefil aradığı bir sıBay İbrahim Kemal Baybura rada bu işin lüzumsuzluğundan dolayı C. H. P. Vilâyet İdare Heyeti Reisi İstanbul hiç kimse ortaya çıkmıyor ve şimdiye kaC: Asil duygulannıza teşekkür ederim. Güdar da bu yolda hiçbir devlet adım atma zel İstanbulun Kurtuluş bayramını sayın İsanbul halkına kutlar, refah ve saadetler dimıştır. erim. Hitler'in reddettiği bir sıra garantiler tsmet bütün dünyaya ispat etmiştir ki, Hit ler'in ne sözü ne de imzası hiçbir kıyıne Bay İbrahim Kemal BayburaHeyeti Reisi C. H. P. VUâyet İdare ti ifade etmez. Bu şerait altında Hitler İstanbul C: İstanbulun kurtuluşunun 16 ncı yıldönütarafmdan yapılacak hiçbir teklif girişile mü münasebetile çekilen tebrik teline teşekcek taahhüdlerin filî tatbikını temin ede kür eder, bu mes'ud gün vesilesile ben de sizi cek müspet garantilerle müterafik olma kutlarım. B. M. M. Reisi dıkça, hiçbir müzakereye yol açamaz. M. A. Benda *** Halbuki cuma günkü nutukta böyle bir îstanbul C. H. P. Vilâyet İdare Heyeti garanti mevcud değildir. Reisliğine Amerikada olduğu gibi diğer bütün C: İstanbul kurtuluşunun yıldönümü münasebetile ordu bitaraf memleketlerde de bu cihet sabit teşekkürlerimi ve hakkımda gösterüen sevgüert sunanm. olmuştur ki, Hitler'in sözünü müspet kıGenel Karmay Başkanı Mareşal lacak derecede kuvvetü garantiler mevFevzi Çakmak cud olmadıkça bu sözîer nazarı itibara *** alınmaz. Fransa ve İngiltere de uzun ve İstanbul C. H. P. Vilâyet İdare Heyeü Reisliğüıe acı tecrübelerden sonra ayni neticeye varC: Kurtuluşlannın 16 ncı yıldönümünü kutmışlardır. Binaenaleyh, yapılacak yegâ !ayan İstanbullularuı Cumhuriyetin feyizleri ne şey Avrupanm sulhuna mâni olan si içinde daima mes'ud olmalarını diler, Partili arkadaşîann bu vesile ile de gösterdikleri sayasetten Avrupayı kurtarmak hususunda tnimi duygulara içten teşekkürlerimi sunanm. C. H. P. Genel Sekreteri azimlerini kuvvetlendirmektir.» Erzurum meb'usu Londra 9 (a.a.) Netus Chronicle Dr. Fikri Tnzer Paris 9 (a.a.) «Havas» Dünyanm bütün büyük Arab gazeteleri Almanj emperyalizmine karşı Fransa ve İngiltere tarafını tutmaktadırlar. Arab dünyasına «Mücadelem» tercü1 melerini ve büyük müstemleke devletlerij aleyhinde beyannameler yayan Almanj propagandası bir kere daha akim kalmışj ve Alman Sovyet beraberliği bunu an] cak teşdid eylemiştir. Fransız ve İngiliz împaratorluğundaı sadakat tezahüratı biribirini takib eyle mektedir. Kurtuluş Bayramı münasebetile teati edilen telgraflar