16 Ağustos 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

16 Ağustos 1939 IBaştaraft 1 inci sahıfede] istifade olunmasını karar altma almıştır. Bilhassa sığınaklarda inzıbat işine azamî ehemtniyet veriimesi takarrür etmiş, izdıhama meydan bırakılmaması, yankesicilerın faaliyetlerine imkân verilmemesi aynca düşüniilmüştür. Muhtemel hava hücumunda sığınak olarak kullanılacak olan Tünelin yalmz methallerine iltica edilebilecektir. Bilhassa halkın kesif bulunduğu mıntakalarda çok sıkı emniyet tedbirleri alınacak, kaymakamlar fiilen inzıbat işlerile meşgul olacaklan gibi emniyet âmirleri de icab eden bütün tedabiri vaktinde ittihaz etmiş brlunacaklardır. Gaz arayıcı, gaz temizleyıci ve cankurtaran ekiplerinin idaresi vazifesini deruhte eden emniyet âmirlerile mahallelerde tayin olunan mümessiller tenıa: edebileceklerdir. Mümessiller, hücum esnasında çıkması muhtemel yangmlar için de setlerde kurulacak ateş söndürme gruplarından favdalanacaklardır. Büyük hava taarruzu CUMHURIYET Danzig için müzakere kapıları açılıyor Hitler'le görüşen Danzig Yüksek Komiseri, sulhun korunacağından emın Londra 15 (a.a.) Salâhiyettar İngiliz mehafilınde beyan olunduğuna göre, Milletler Cemiyetinin Danzig komı seri Burckhardt, Hitlerle yaptığı mülâkatı İngiliz hükumetine bildirmiştir. Fakat İngiltere hükumetine Danzig mese lesinin halli hakkında ne Burckhardt'dan ne de her hangi başka bir yerden teklif ler yapılmış değildir. Resmî İngiliz mehafili, Burckhardt'm Ingiltereye gerek bu kere yaptığı, gerek ileride yapabileceği tebligat hususunda sıki bir ketumiyet muhafaza edileceğini tasrih etmektedir. Diplomatik mehafilde, Burckhadt'ın Londraya gelmek niyetinde olduğuna dair bazı gazetelerin neşriyatı hakkında ademi malumat beyan olunmaktadır. Gene söylenildiğine göre, Burckhardt, Ingiltereye, Milletler Cemiyetinde Danzig işini tetkike memur üçler komitesinin mazbata muharriri sıfatile, Hitlerin dayetine icabet edeceğini haber vermiş ve İngiltere de ayni sıfatla Burckhadrt'a Danzig hakkındaki noktai nazarını bil dırmiştir. Bu noktai nazar Çemberlayn ve Halifaks tarafından izah olduğu şe kildedir. İşte bu suretledır ki, Burckhardt, Hitlerle görüşürken İngiliz noktai naza nnı izah etmiş ve buna kendi intibalarım ilâve eylemiştir. gelmek mecburiyetinde kalırsa İngiltere derhal müteamz aleyhinde Polonyanın yardımına koşacjktır. îngilterenin Po lonya hakkında esasen şüphe götürmiyen taahhüdleri, ihtiyatkâr garanti yerine kat'î bir ittifak seklinde tanzım edılmeğe başlamıştır.» Daily Express gazetesi, müzakere yolu ile bir anlaşmaya vanlabileceği kana atindedir. İngiltere Lehistana 200 tayyare verdi Kopenhag 15 (a.a.) National Tidenole gazetesinin bildirdiğine göre, İngiltere, Polonyaya iki yüz kadar bombardıman tayyaresi vermiş ve bu tay yareler birkaç gün evvel Laland adalan üzerinden gecerek Polonyaya gitmiştir. \ «• Danzig komiserinin faaliyeti < Londra 15 (Hususî) Milletler Cemiyetinin Danzig komiseri doktor Bruckardt serbest şehirdeki Leh komiseri vasıtasile Polonya hükumetile daimî temas halindedir. Salâhiyettar mehafilinde, Danzig meselesinin uzlaşma ile halledileceği kuv * vetle ümid edilmektedir. Teşkilâtın teftişi Her kazada muhtelif ekiplerin birleşmesile meydana getirilmiş korunma heyetleri teşkil olunmuştur. Dün Dahiliye Vekâleti Seferberlik umum müdürü Hüsameddin; Vali muavini Muzaffer, Vilâyet Seferberlik müdürü Nail ve îtfaiye müdürü İhsanla birlikte bu teşkilâtı teftiş etmiştir. Heyet, sabahleyin, Beyoğlu itfaiye binası önündeki meydanda toplanan Beyoğlu müdafaa grupunu görmüştür. Bu grupun bir gaz arayıcı, bir gaz temizleyici ekipile birer polis ve itfaiye kolu, bir itfaiye arabası, bir hastabakıcı arabası ve müteaddid sedyeleri mevcuddur. Vekâlet Seferberlik müdürü, ekipleri ayn ayrı teftiş etmiş, noksanlar üzerinde alâkadarlara hususî tenbihlerde bulunmuştur. Tehlike işaretleri her semt için ayn olacaktır. Beyoğlunda zehirli gaz, İstanbulda yangın, Beşiktaşta inhidam işaretleri üzerine pasif tertibat alınmıştır. Bu işaretler şimdiden tayin edilen ve yaln:z pasif korunma heyetince malum olan binalann üzerine konulacak, tecrübe esnasında sokakta dolaşacak memurlar tarafından görüldükten sonra ekiplerin seri yardımile tahaffuzî tedbirler alınacaktır. Hava hücumu tecrübesinde bilhassa vapurlarda iken karaya çıkanlacak halkın sühuletle ihracı meselesi üzerinde ısrarla duruluyor. Karaya ihrac edilecek vapur yolculannm vaktinde iltica edebilmeleri için Galatada yeraltı camiile Mısır çarşısmda ve iskelelere civar birkaç yer sığınak olarak tespit olunmuştur. Belediye binası altındaki mahzenle Binbirdirekten de istifade edilecektir. Pasif müdafaa komisyonu azalan, Beyoğlundaki teftişler bittikten sonra Beşiklaşa giderek ayni şekilde ekiplerin faaliyetlerini tctkik ve teftiş etmişlerdir. Müteakıben Beyazıda gelen heyet, burada ekiplere muhtelif tecrübeler yaptırmıs, Fatihteki ekip de görüldükten sonra teftişlere nıhayet verilmiştir. Öğledn sonra Vilâyette içtima eden komisyon, hava hücumlarında emniyet âmirlerinin vazfelerini gösteren bir talimatname hazırlıvarak tebliğ etmiştir. Yeni izahat Sehirde alınan son pasif müdafaa tedbirleri etrafında Vali muavini Muzaffer, dün bir arkadaşımıza şu izahatı vermiş tir: « Mefruz yabancı tayyarelerinin şehrimize gelmekte olduğuRU haber alma vasıtalarımızla öğrenir öğrenmez alarm ( tayyare tehlikesi ) emri verilecektir. Alarm, Beyazıd ve Galata kulesindeki canavar düdüklerile ilân edilecektir. Bunlar ötmeğe başladıktan sonra diğer mevkileıdeki bütün düdükler de alarm ihbarına iştirak edeceklerdir. Ayrıca, a İstanbulda dün yapılan tecrübelerden: Ekipler tdftiş olunuyor larm haberinin mahalle ve sokak içlerine lunarak teşkil olunan ekiplerin faaliyet de her grup daha hazar zamanından, kadar yayılması için bisikletli, motosik lerini tetkik ve noksanları tespit edecek harb halinde zarurî olan vesaitin ihzariîe lerdir. İleride bu eksikliklerin tamamlan meşgul olacaktır. Esasen mekteblerde taletli polisler tavzif edilcniştir. Alarm haberinin tayyare taarruzun masına ve pasif müdafaa hizmetinin nok Iebelere, hava taarruzları, zehirli gazW hakkmda kâfi derecede malumat verildan takriben yarım saat evvel ilân edi sansız görülmesine çahşılacaktır. Hakikatte tayyarelerden hiçbir şey a mektedir. Yeni teşkilâtla talebeler ayni leceği tahmin olunuyor. Alarmdan sonra halkın yapacağı iş, o andaki vaziyetleri tılacak değildir. Bunlar farazidir. Halk zamanda amelî bilgi de kazanacaklar telâşa düsmemelidir. Maksad halkı ve dır. Talebelere bütün yeni korunma u ne göre değişmektedir: sulleri gösterilecektir. Evlerdeki halk, ev sığınak, mahzen ve pasif müdafaada çalışacak vazifedarları bu hizmete ve nayet olunacak prensipleHalkın bannması için vası müsaid bodrumlarına, eğer yapmışlarsa, bahçe ve arsalardaki siper siğınaklara girecek re alıştırmaktır. Ciheti askeriye tarafın olan mekteblerden de istifaue edilecektir. lerdir. Siper sığınak yapmamış olanlann dan aktif müdafaa tedbirleri alınnr.ştır. Bu mektebler tespit edılmiştir. Kız Muevlerine civar oîan açık sahalarda seyrek Muhtelif mevki'ere konulan top ve ağır allim mektebi, Nisantaşı ortamektebi, makinelitüfeklerin atacağı hartuç ve ma 15 inci ilkmekteb, Besiktaş ortamektebi bir halde gizlenrr.eleri münasibdir. nevra fişeklerinm seslerile halkın endişe ve daha birçok mektebler kaza ve nahıye Sokaklarda bulunan halktan evleri yaye kapılmaması lâzımdır. kuruma teşkiîâtları tarafından halkın sı km olanlar sür'atle meskenlerine iltica Hakem heyetlerimiz, ittihaz edi'.en ğınmasına tahsis edilmiştir. Vilâyetçe haedecekler, evlerinden uzakta olanlar cîa tedbirlerin ne dcreceye kadar kusursuz zırlanan talimat dairesinde teşkilâtın teen yakın siğınaklara gireceklerdir. kemmül ettirilmesine çalışılmaktadır.» Sığınaklar dolmuş olabilir, yahud baz; tatbik olunduğuııu, mıntakaları dolaşarak tespit edeceklerdir. Manevra esnasında, Denizde kimseler siğınaklara iltica fırsatını bulamazlar. Bu gibilerin sokak kenarlarında, vazifedar gazetecilerin kendi vasıtalarile Deniz müesseselerinde de pasif korunduvar diblerinde fasılalı bir şekilde giz serbestçe dolaşabilmeleri için muayyen ma için sür'atle tertibat alınmış ve ekipler miktarda filâma ve beyaz bazubend velenmeleri lâzımdır. leşkil edilmiştir. rilecektir » Alarm işareti verildikten sonra seyrüDeniz vasıtaları ve karadaki deniz müsefer duracaktır. Alelumum nakil vasıta Maarifte esseseleri, antrepolar, ambarlar, havuzlar, ları, düdükler ötmeğe başlayınca olduk Maarif müdürlüğü de alınacak mü ve fabrikalar, kızak mahalleri tamamen ları yerde duracaktır. İçlerindeki haık, dafaa tedbirleri üzerindeki hazırhklarını karadaki umumî ahkâma tâbi olaıak kobu vasıtaları hemen terkederek ya civar bitirmiştir. Ancak, şimdi tatil mevsimı runma tedbirleri almışiardır. Buralarda siğınaklara koşacaklar, yahud gizlenmek dir. Mektebler kapalıdır. Henüz mek temizleme, yangın söndürme, imdadısıhhî suetile dağılacaklardır. teblerde müdafaa ekipleri teşkil edilme ekipleri tejkil edılmiştiı. Sığınak mahallerine fazla adam al<nmiştir. Fakat, tedrisat zamanında talebeDenizde, alarm işareti verildiği zaman masına müsaade edılmiyecektir. Maksad, lerin ne şekilde hareket edeceğini göste bütün deniz nakil vasıtalan on beşer sahalkın toplu bir halde bulunmamasıdır. ren bir talimatname ve program hazır nive fasıla ile dörder defa düdük çalarak Emniyet âmirleıine tezkereler yazılmış, lanmasına başlanmıştır. halkı ikaza iştirak edeceklerdir. Seyir hasığınak mahallelerinde izdihama meydan Maarif müdürü Tevfik Kut da dün linde bulunan bütün vapurlar en vakın verilmemesi için şimdiden tedbirler ittibu hususta kenrîısile görüşen bir arka iskeleye yanaşacak ve yolcusunu çıkarahazı istenilmiştir. Vapurlar, alarm işaredaşımıza şunları söylemiştir: caktır. Boş vapurlar gene en yakın iskeletini duyar duymaz yolculannı en yakın « Her dairede olduğu gibi, Maarif ye yanaşacaklardır. iskeleye çıkaracaktır. Alarm işaretınden sonra limanda faaliHava hücumuna karşı müdafaa tec ıdaresinde de, hava hücumlarına karşı alınması lâzım gelen tedbirlerle uğraşmak yet duracaktır. rübesinin nekadar müddet devam edecsği şimdiden kestırilemez. Tayyareler, şe üzere, bir «koruma komitesi» teşekkül etGemilerde bulunan gaz temizleme, yanmiştir. Maarif memurluklannda ve mek gın söndürme ve imdadısıhhî ekipleri derhir üzerinde uçarken, bazı yerlerde yangın çıktığı, bazı mıntakalarda binair.rın teblerde de «hava koruma komisyonlan» hal süvarinin emrialtında toplanacaktır. yıkıldığı, bir kısım semtlerde elektrik, su, kurulmuştur. Manevralann devamı müddetince geBu komisyonlarda bir koruma âmiri % milerde zabitan ve mürettebata sıhhî ve e havagazi tesisatîmn tahrib edilditi farzolunarak bu yerlere muhtelif ekipler gön muavinin idaresinde birer irtibat gözetle mücbir sebeb olmaksızın izin verilmemesi derilecek, bu ekiplerin çalışmaları kon me grupu, yangm söndürme, sıhhî yar bildirilmişrir. Bundan maksad bütün zadım, gaz arama ve temizleme, enkaz kal bitan ve mürettebatın tecrübelerde hazır trol edilecektir. dırma ve kurtaıma teşkilâtı çalışmakta bulunmalarıdır. Maksad ve gaye dır. Bundan başka «kalorifer, havagazi, Alâkadar ekipler geceleri de daimî faelektrik, su ve saire gibi teknik işlerle uğEkipler, her mıntakanın emniyet âmirialivet halinde bulunacaklardır. nin idaresi altında bulunacaktır. Amırler, raşmak üzere ayrı biı grup da ilâve cdilAdliyede mıntakaları dahilinde vuku bulacak muh miştir. Dün, hava hücumundan korunma tectemel hasarat muvacehesinde bu ekipleri Söylediğim bu teşkilât, her mekteb vazifelendirerek vak'a mahallerine sev müdürü tarafından şimdiden kurulmus rübesi başlayınca Istanbul Adliyesinde ve kedeceklerdir. Nerelerde ne şekilde ha tur. Yaînız mekteb teşkilâtlarında vazife tevkifhanede tatbikı takarrür etmiş tedsarat olduğu, renkli bezler asılmak sure alacak talebeler olduğuna göre bu kısım birlerin ne olduğunu araştırdık. Bu arada, tile alarm esnasında belli olacaktır. Tef tedrisata başlandığı zaman ikmal edile tecrübe, dava görülürken başladığı taktiş heyetleri, bu muayyen mahallerde bu cektir. Merkezdeki komisyonun idaresin dirde alâkadar mahkemelerin muhakemelere ara verip vermiyecekleri ve tev kifhanede bulunanların da alt kata indirilip indirilmiyecekleri yollu bazı sualler hatıra geliyordu. Leh ordusunun yaptığı geçid resmi Londra 15 (Hususî) Leh ordusu bugün Vilno'da Cumhur Reisi M. Mosciski'nin önünde büyük bir geçid resmi yapmıştır. Varşovada ve diğer birçok şehirlerde ayni şekilde askerî merasim ya * pılmış ve ilk Pilsudski Brikadinin kuruluşunun 25 inci yıldönümü kutlulan •* mıstır. Yüksek komUerin beyanatı Danzig 15 (a.a.) Bertchetesga denden dönmüs olan Milletler Cemiyetinin Danzig Yüksek Komiseri Dr. Burckhard, bugün öğieden sonra yabancı gazetecilere aşağıdakı yazılı beyanatı vermiştir : « Cenevreye gitmedim. Milletler Cemiyeti Genel Sekreterile hiçbir göriişmede bulunmadım. Londraya da gitmek niyetinde değilım. Yalnız Almanyada az bir müddet kaldım ve bu esnada Hitler la , Danzigi alâkadar eden dahilî meser üzerine kısa bir görüşme yapmak frrsatını buldum.» Dr. Burckhard, gazetecilerin sorduğu müteaddid suallere cevab olarak da ayrıca şu sözleri söylemiştir: « Danzig meselesinin sulh yolile halledilebileceği ümidini kaybetmedim. Polonya Umumî Komiseri 5°daki i'e Danzig âyan reisi Greiserin serbest şehi alâkadar eden bazı mescleler üzerinde yann ilk bir görüşmede bulunmaları pek müstebad değildir.» Kat'î karar verilmek üzere ••• Berlın 15 (a.a.) A l m a n matbuatı, İtalyan Alman müzakerelerini mevzuu bahsederek Danzig meselesinin mutlak surette halledilmesi lâzım geleceğini ve bu hususta bir karar da verilmek üzere olduğunu yazmaktadır. Ültimatom haberi tekzib edildi Budapeşte 15 (a.a.) Macar ajansı, Almanyanın Macaristan üzerinde ültimatoma kadar dayanan bir tazyik yaptığına dair bazı ecnebi matbuatın neşri yatını tekzib etmektedir. Slovakya toprak istiyor Bratislava 15 (a.a.) Nazilerin naşiri efkârı olan «Greuzbote» gazetesinin bildirdiğine göre, umumî bir içtimada bir nutuk irad eden Slovakya propaganda şefi Sano Mach, geçen sene Slovakya tarafından Polonyaya terkedılen «Javorıma» mıntakasınm her ne pahasına olursa olsun Slovakyaya avdet etmesi lâzım geldiğini söyliyerek demiştir ki: « Slovakya, icab ettiği zaman si * lâha sarılmağa azmetmiştir.» İçtimada birkaç Alman gazetecisi hazır bulunmuştur. Akdeniz meselesi de görüşülmüş Belgrad 15 (a.a.) Yugoslav matbuatı İtalyan Alman görüşmelerile meşgul olmağa devam etmekte ve bu tngiUz gazeteleri müzakerelerden hususta muhtelif hükumet merkezlerin • da yapılan tefsirleri iktibas eylemektedir. ümidvar Gazetelere göre bu görüşmeler esna Londra 15 (a.a.) Danzig mese sında bilhassa Danzig ve Akdeniz me lesi hakkında «Tımes» diyor ki: seleleri mevzuu bahsolmuştur. Hâdise « «İngiliz hükumetinin vaziyeti kat'iylerın inkişafı dikkatle takib edilmektedir. yen sarihtir. Eğer Polonyalılar için ka Almanyanın yeni talebleri bul edilir muslihane bir tesviye sureti buParis 15 (a.a.) Fransız matbuatı lunabilirse bundan Polonyanın dostları bugün de gene Alman İtalyan görüş * herkesıten ziyade memnun olur. Fakat Polonya, Danzig statüsünün bir taraflı melerile meşgul olmaktadır. olarak değiştirilmesi teşebbüsüne karşı Epoque gazetesi diyor ki: «Almanya, Danzig'i istemekle kal • mıyor, birbiri ardından bütün meseleleri ortaya atıyor. Umumî bir tasfiye meselesi çıkanlmak istenildiği intibaı altında kalmamağa imkân var mı? Fakat bu iş nasıl yapılacak? Harble mi? Bu ihtımal daima variddir. Fakat şayet harb mev zuubahs değilse, Alman manevrası hiç de mahirane değildir. Çünkü bütün meselelere birden temas etmekle tehlikede bulunan bütün milletleri tek bir cephe halinde birleştiriyor. Yok, Almanya büyük bir konferans akdini istihdaf ediyorsa, o zaman bunu anlarız. Bu geniş enternasyonal toplantıya görüşme me\zuları lâ zımdır. Almanya, azamî mutalebatta bulunabilmek icin mümkün olduğu kadar fazla meseleyi ortaya atmak mecburiyetir.dedir.» Populaire de şöyle yazıyor: «Salzburgdan sonra ve Hitlerin yakında söyliyeceği nutka intizaren ürküt mek ve maneviyatı bozmak mücadelesi gitgide şiddetini artıracaktır. Bu müca delenin neticelerine göredir ki, Hitler söyliyeceği nutuklann metnını tespit edecek ve hareketlerini tahdid eylıyecek tir. Evvelâ resmî mehafilden guya if şaat yolu ile İtalyan ve Almanyanın ?;zli askerî hazırlıklanna dair haberler çıka rılacak, ayni zamanda sulh plânlarına, konferans projelerine, muhtemel anlaş malara, diktatörlerin sulh niyetlerine dair şayialar dolaştırılacaktır. Ve daha şimdiden de başlamıştır. Maksad, bir yandan tehdid ederken, diğer taraftan efkân umumiyeyi karıştırmaktır. Soğukkanlı olalım.» dariki kaygusuna düşmesi vaziyeti hasıl olmuştur. Evvelki akşam başlıyan bu vaziyet, dün öğieden sonra ve daha fazîasıle şehrin her tarafından tekerrür etmiş, mütemadî bir şekilde ekmek çıkartmakla dahi hal ka ekmek yetistiremiyen fırmların önü bilhassa akşam üzeri mahşerî bir hal almıştır. Her tarafta polisin müdahalesine rağmen bu vaziyeti ıslâh kabil olamamış tır. Dün gece geç vakitlere kadar her fırının önünde yüzlerce kişi ekmek için saİstanbul Müddeiumumisi Hikmet Onat, atlerce beklemiştir. bu husustaki muhtelif suallerimize karşı, sadece, kendisinin sahsan bu işle meşgul Vali Söylüyor: olmadığmı söylemiştir. Vali ve Belediye reisi Lutfi Kırdar, Diğer taraftan, bu hususta herhangi dün bir muharrirımize şunları söylemişbir şekilde tebligat almadıkları takdirde, tir: mahkemelerin muhakemelere devam et« Manevra münasebetile halkın lümek vaziyetinde bulunduklarını öğrendık. zumundan fazla ekmek tedarik için fıŞimdıki halde, Yeni Postanenin bir kıs rınlara başvurduklarını duydum. Ma mını işgal eden İstanbul Adliye dairesin nevra münasebetile yapılacak havaî ta de bulunanların, postanenin alt kısmına arruz tecrübesi kısa bir zamana münha inmek suretile korunma tecrübesine iştirak sırdır. Manevra esnasında dahi fırınlar edebilecekleri ve tevkifhanede bulunanla açık bulunacakl'r. Her zaman ekmek terın da aşağı kata indirilmek seklinde bu darık edılebilır. Telâşa lüzum yoktur.v techübeye iştirak ettirilebılecekleri, tah Sehirde aktif faaliyet de başlamıştır. min ve istidlâl olunmaktadır. Dün bazı yerlere top mermilerile tayyare bombası modelleri konulmuştur. Yanlış tefsir Trakya manevralannın başlayışı ve halkın manevralar esnasında kısa bir müd det devam edecek olan hava hücumu tecrübesi esnasında e\lerinde veva sığı naklarda kalması mecburiyetı, yanlış bir tefsıre uğramıstır. Bunun neticesi olarak halkm fırınlara hücum ederek ekmek te Manevradan sonra... Beyoğlu tarafmda teşkil olunan atlı bir ekip Manevradan sonra dahi pasif korunma kanunu ahkâmının geniş bir şekilde tatbıkına devam edilecektir. Bu müna sebetle vilâvet seferberlik kadrosu genişletilmistir. Kadroya 6 memur daha ilâve edilmiştir.