20 Haziran 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

20 Haziran 1939 CUMHITRtYET Tıbbî tetkikler tktısadî hareketler Yeni teşkilât ve tarifeler «LÂKAYD» IN LUVR'DAN ÇALINMASI MÜNASEBETİLt. İLİMKOSESİ İHTİRALAR Tansiyon mes'elesi Yazan: Dr. KEMAL SARACOĞLU Halk arasında tansiyonun ifade ettiği mana ve buna atfedilen kıymet, günün meselesi halini almıştır. Sadece münevver smıf değil köylüler dahi, «Bir kere tansiyonuma bakar mısınız?» sualile, her gün doktorlara baş vurmaktadırlar. Halkın bu mevzu üzerindeln bütün bilgisi hemen hemen hastalann birbirilerine anlattıklan şeylerden ibarettir. Haydarpaşa Nümune hastanesi polikliniğine müracaat eden hastalar arasında tansiyonu yükselmiş olanların ne miktarda oldukları ve tansiyonun, yaş, cins, itiyadlar, beslenme şartlan, meslek gibi esaslardan tetkikile beraber bu hastalığa aid ârazın hangilerinin, ne nispette ve ne şekilde görüldüğünü tetkik etmeyi faydalı bularak bir inceleme yaptım. llkönce şunu söylemeliyim ki, bu etüdüme esas olan şey, sadece, «asıl tansiyon» diye tercüme edebileceğimiz esas Hipertonie meselesidir. Aşikâr surette damar sertliği «tasallubu şerayin» veya böbrek yastalıklarından ileri gelen tansiyon yükselmeleri bunun dışında kalmıştır. İki buçuk sene zarfında bu cins tansiyonlulardan hastanemize baş vuranlarm sayısı 590 kişi olup, ipertansiyon teşhisile tedavi edilmişlerdir. Bunlardan 136 sı erkek, 454 ü kadındır. Bu müddet zarfmda polikliniğe müracaat edenlerin yekunu 18277 dir. Bunların da 8204 tanesi erkek, 9973 tanesi kadındır. Bu hesabca, bütün dahiliye hastalarına nazaran tansiyonlu hasta nispeti yüzde 3,2 dir. Bütün dahilî hastalıklar içinde tansiyonlu erkek hasta nispeti yüzde 1,6; kadın hasta nispeti de yüzde 4,5 dir. Ipertansiyonlu hasta nispeti iki cins arasında mukayese edilince yüzde 23 erkek, yüzde 77 kadındır. Burada çok dikkate şayan bir nokta vardır: Tansiyon yüksekliği, kadınlarda erkeklere nazaran çok fazla olarak görülüyor. Halbuki dahilî hastalıklardan müracaat edenlerin erkek kadın nispeti şudur: Erkek yüzde 44,8; kadın yüzde 55,2. Demek ki, umum dahilî hastalarda kadın erkek nispeti birbirine çok yakın olduğu halde, yüksek tansiyon nispeti kadında, erkeğe nispetle üç defa daha fazladır. sındaki nispete gelince: Tansiyonu yüksek ve tütün içenlerin yüzde 83,3 ü erkek, yüzde 17,7 si kadındır. Bu zahirî farkı, daha ziyade kadınların erkeklere nispetle az sigara içmesinde aramak lâzımdır. Bünye 590 hastanın 147 tanesi, tam manasile Sympathicoionc dediğimiz tiptedir ki, nispeti yüzde 25 tir. Diğer hastalarda da hemen az veya çok sempatide taharrüş vardır. (Bu tipteki insan1716 senesinde Derbişayir vilâyetinin lar aceleci olup sokakta hızlı yürür, yebir köyünde doğmuş olan Brindley idaremeği acele yer, çiğnemeden yutar, her sizliği yüzünden iflâs eden bir çiftçinin işte aculdür, kalbleri çabuk atar, herşeyoğludur. Fakir bir aile mahsulü olan çoden çabuk müteessir olmak, içerlemek, cuk okuma yazmağı, basit cem ameliye sabah erken uyanmak, akşam erken yatsinden gayrı hesab işlerini öğrenemeden mak, yemekten sonra şişkinlik, uykuya rençperlik etmeğe mecbur obnuş ve on meyil, mide üzerindeki kemer, pantalon, yedi yaşına kadar rençper olarak çalışkorse gibi şeyleri gevşetmek ihtiyacını mıştı. Bu yaşa gelince, kendi arzusile bir duymak, ataklık veya kızıp içine atmak demirci ustasma çırak olmuş; zekâsı ve gibi huylan olan insanlardır). kabiliyeti yüzünden diğer çıraklann kıs Tansiyonun derecesi Hastalar kanclığını tahrik etmişti. ve hatta birçok doktorlar, tansiyonun raÇocukta büyük bir kabiliyet gören uskamlarına fazla ehemmiyet vermektetası bir kâğıd fabrikasına aid makine işini dirler. Halbuki çok defa bu rakamlarla ona bırakmıştı. Şimdiye kadar böyle bir hastanın şikâyetleri, ve bu hastalığın ihtimakine görmemiş olan Brindley bu makilâtları müvazi gitmez. Bazan tansiyon neleri öğrenmek için bir hafta sonu kırk 25 olduğu halde hasta ehemmiyetli hiç kilometre uzaktaki bir fabrikaya yürüyebirşeyden müşteki değildir de, 15 oldurek gidip gelmeğe mecbur kalmıştı. Bir ğu halde pek çok şikâyeti vardır. resim çıkarmaksızm, bir not tutmaksızın Biz, tansiyonun yüksekliği derecesine makinenin püf noktalannı iyice belliyen nazaran hastalarımızı üç grupa ayırıyoBrindley, işini muvaffakiyetle bitirdi. ruz: 1. «1519» arası, 2. «2024» Bundan sonra dükkânın ustabaşısı olan arası, 3. «25 30» arası. Hastalanmız26 yaşındaki genc, ustasmın ölümüne kadan birinci grupa dahil olanlar, yüzde dar dükkâm idare etti. 51, ikinci grupa dahil olanlar yüzde 44, üçüncü grupa dahil olanlar yüzde 5 tir. Bundan sonra porselen işlerile meşhur Bu rakamlar da gösteriyor ki, tansiyoolan Stafordşayır vilâyetindeki Leek nun ilk yükselmc safhasmda müracaat kasabasına gidip orada bir dükkân açmışdaha çoktur; zamanla uzviyet buna alıştı. Bundan sonra mütenevvi işlere girişti. tığından şikâyet de azalmaktadır. Bunlar arasında porselen fabrikaları içia Bu hastalığın ârazını sübjektif (yani, değirmen, ve tünel açma gibi mühim işler hastanın anladığı şeyler) ve objektif (yavaıdı. Su baskınına uğrayan bir kömür ni, hekimin muayene ile bulduğu şeyler) ocağının suyunu boşaltmak için açılmış olmak üzere iki sınıfta topl'yacağız. Biolan bir tünelin 600 metresi som kaya rinci smıftaki âraz: Baş dönmesi, baş ağiçinden geçiyordu. Tünelin nihayetinde su rısı, kulak çınlaması, asabiyet, etrafta uyeraltında 9 metre derinliğindeki bir kuyuşma, kalbî şikâyetler, muhtelif ağrıyuya vanyor ve burada çevirdiğı su çark!ar, tenasüliî şikâyetler gibi... îkinci sıları, tulumbalan tahrik ediyordu. Bu tünıftaki âraz: Tansiyonun derecesi, haznel ayni zamanda bir nehrin sulannı daha mî âraz, kalbî âraz, böbrek ârazı, asabî alçak seviyedeki diğer bir nehre döküyorYaş meselesine gelince: Baş vuran âraz, teneffüsî âraz, görme ve işitme bodu. Tesisat mükemmel bir surette çahşıhastalarımız arasında otuz yasından aşa zukluğu gibi ârazdır. yordu. Baş ağrısı: Hastaların en çok şikâyet ğıda bulunan azdır. Erkeklerde, altı Brindley ipek, iplik tezgâhlarında da' vak'a, kadınlarda da sekiz vak'a tespit ettikleri şeylerden biridir. Alnında, tepetadilât yapmıştı. Bundan sonra Nevvcoedilmiştir ki, bunlann bu yazıda yerleri sinde, ensesindeki ağnlardan, bilhassa, men buhar makinesi üzerinde çalışarak yoktur. Aşağıdaki cedvel, muhtelif yaş «Beynimin içi ağrıyor» tarzında şikâyet muhtelif yerlerde makineler kurmuştur. lardaki tansiyon nispetini göstermektedir: ederler. Bizim hastalarımızda bunu, yüzBir taraftan makineler üzerinde çalışan Yaş :3039 4044 4549 5054 5559 60 de 32,2 nispetinde bulduk. Brindley kara nakliyatını kolaylaştırmak tan yukan Baş dönmesi: Bu da çok görülür. üzere kanallar açılması hususunda teşebErkek:2l 6 11 19 27 52 Hatta birçok defa hastalığın ilk muhbır üslere girişti. Bu cahil işçinin kanallara Kadın52 69 96 63 103 15 ârazındandır. Biz 189 defa gördük ki, aid resim ve projeleri hayrete şayanmış. Bu cetvel incelenirse görülür ki, erkek nispeti yüzde 32,2 dir. Bir îngiliz dükü hesabma açık kanalın lerde elli yaşına kadar pek o kadar çok Kulak çınlaması: Hastalarmv.zda yüzbir nehir üzerinden aşınlması icab ediyorgörülmiyen bu hastahk, elliden sonra arde 10,1 nispetinde görülmüştür. muş. O günlerde bir kanalın bir nehır ütıyor; bilhassa 60 tan sonra pek çoğalıAsabiyet: Bu da sıkça görülen ârazzerinden aşınlması pek fantazi telâkki yor. Kadınlarda ise, vaziyet böyle delardandır. İç sıkıntısı, ağlamaya meyil, edildiğinden dolayı proje büyük bir heyeğildir; onlarda tensiyon erken yükseldecret, herşeyden çabuk müteessir olmak, can ve alâka uyandırmıştı. Fakat 1731 meye başlıyor. Buna da, kadınların yuataklık gibi şeyler olup, hastalarımızda 1 senesinde biten kanal ve akuvadah 130 murtalıklarındaki vazife kusurlan amil yüzde 25 nispetinde görülmüştür. ene kullanıldı. olmaktadır. Bilhassa aybaşı kesilme yaşEtrafta uyuşma: Hastalar bundan da Bugün yaşıyanlar o günkü kanal inşalarındaki 106 kadında yaptığımız araşçok şikâyet ederler. Bilhassa ellerde, parında çekilen müşkülleri belki kavnyatırmada 64 tanesinin tansiyonu yükselTeşkilâtta değişiklik maklarda uyuşma (ayakta daha az), mazlar. O devirde yol denilen şeyler bumiş ve 42 tanesinin de tabiî kalmış olBazı varidatı düşük gümrüklerin lâğbizim hastalanmızdaki nispeti yüzde 32,2 günkülere benzemediği gibi nakliyat at duğu görülmüştür. vına ve birçok gümrük müdürlüklerin'n dir. sırtında yapıhyordu. îşçiler kışın çok zorMeşguliyetin tesirleri Tanside gümrük memurluğuna çevrilmesine Kalbî şikâyetler: Hastaların kalb nauk çekerlerdi. Fakat kanalın inşasile köyonlu erkeklerin yüzde 9,4 tanesi işsizkarar verilmiştir. İlk olarak Şarkköy hiyesinde ağnlar, çarpıntılar, kalbin dömürt at sırtı yerine kanal mavnalarile dirler ve mallarının gelirlerile geçiniyorgümrüğü lâğvolunmuştur. Karadenız sanüyormuşçasına çarpması vardır; bizim hil gümrüklerinden bazılan müdürlüknakledildi ve fiat da düştü. Brindley halar, 54,4 ü fikrî mesai ile geçiniyor: hastalanmızdaki nispeti yüzde 34,4 tür. ten memurluğa tahvil olunacaktır. yatmda mecmu uzunluğu 650 kilometreyi 36.2 si de bedenile çalışarak geçiniyorMuhtelif ağnlar: Vücudün ötesinde Umum kumandan geçen kanallar yapmıştır. lar. Kadın hastalarımızın içinde yüzde berisinde ifrat veya tefrit şeklinde tezaŞehrimizde bulunan Gümrük Muha66.3 ü bedenile çalışan, 33,7 si ise çaHayatı bir takım enteresan işlerle geçhür eder. Hastalarımızdan yalnız yüzde faza Genel Kumandanı Tümgeneral İblışmıyan, kendi işlerini hizmetçıye görmiş olan Brindley 1772 senesi eylulünün 1,2 si bundan müşteki idiler. rahim Lutfi Karapınar teftişlerine dedüren sınıftandır. Kadın hastalarımız a30 unda ölmüştür. Objektif âraz: En başta tansiyonun vam etmektedir. Umum kumandan iki rasında fikrî çalışanlar yoktur. Burada Prt. SALIH MURAT derecesi geliyor. Hastalar birçok defa güne kadar Çanakkaleye gidecek ve sonerkeklerde fikrî mesai sarfedenlerin çok bunun farkında olmayıp, başka şikâyet ra Trakyada teftişlerine devam edecekolmasına mukabil, kadınlar buna zıd bir lerle gelirler ve tesadüfen muayene es tir. ADLtYEDE netice veriyor. Bu, bize müracaat edennasmda hekim bunu tespit eder. Tansiler arasında fakirlerin ekseriyeti teşkil etSabun kazaninda bekçiyi yona aid ârazm halk tarafından tanın tindedir. mesinden ve kadınlarda tansiyonu yükİşitme bozukluğu: Yüzde 5,2 nispemaya başlaması ve hastaların birbirleriöldüren suçlu selten başka sebeblerin (aybaşı meselesi ne yaptıkları telkin neticesi «Tansiyonum tinde görülmüştür. gibi) fazlaca hâkim oluşundan ileri geKantarcılarda bir sabun fabrikasmda Teneffüs cihazına aid bozukluklar: var mı acaba?» diye müracaat edenler Fransa Marakeş Sultanı Seydî Muhammed, büyük oğlu Hasanla beraber bekçi Şevkiyi, sabun aşırmasma mâni len şaşırtıcı bir görüştür. Fikrî yorgunlugittikçe artmaktadır. Bu artış hem iyi, Nefes darlığı, hançere, şezen, kasabat yaz tatilini geçirmek üzere Fransaya gelmiştir. Yirmi sekiz yaşmda bulunan ğun tesirine dair hemen bütün dünyada olmasına kızarak önce başma sopa ile hem fenadır. İyiîiği, hastalığın erken teş ihtikanlan, rie haidesinde rükudet gibi Sultan, Marsilyada merasimle karşılanmıştır. ayni kanaat vardır. Şu iki misal dikkate vurup sersemletmek, sonra da kaynahis edilerek tedbir almak noktasıdır; fe şeyler olup, hastalarımızda yüzde 20,2 değer: 1. Heyecanh bir davadan çıkan yan sabun kazanına atarak adeta pelte nalığı ise, tansiyon yükselmesj etrafında nispetindedir. avukat, veya çok nazik bir ameliyatı bihaline getirmekten suçlu Mansurun muİşte, 590 hasta üzerinde elde ettiğiki bilgi bulanıkhğmın, hastaların manetiren bir operatörün tansiyonunun yükselhakemesine. İstanbul AğLrceza mahkeviyahnı bozması ve kendi kendine tansi miz neticeler... Bu defa Wiesbaden'deki diği görülmüştür. 2. İngilizlerin Avustumesinde dün devam edilmiştir. Bu ölyonu yükseltici bir sebeb teşkil etmesi kongrede Profesör Volhard'ın söylediği ralyada yerliler arasmda yaptıkları tetgibi, tansiyon düşürücü ilâc yoktur; bu dürmek davasmın şimdiki muhakeme dir. Hastaların yüzde 10 u bu tarzda kikat, bunlann sadece av hayvanatile gehusustaki şeyler, sadece reklâmdan ibasafhasmda, bu husustaki tahkikatı yageliyor; sübjektif ârazla gelenler yüzde çinmek gibi tansiyona zararlı şeyler yepanlar şahid olarak dinlenilmektedır. 68, hasta farkına varmadığı halde mu rettir. Tansiyonla mücadele için iki çamelerine rağmen, tansiyonlarının tabiî ayene esnasında farkına y^rdığımız ise, re vardır: 1. Âsab gerginliğini izale (âBu arada Fatih Suhl Ceza hâkimi Ekolduğunu göstermiştir. îngiliz âlimieri, bu sabı teskin edici ilâclar bu hususta yaryüzde 22 dir. remle îstanbul Müddeiumumiliği muaadamlann kafalannm hiç işlememesinin Hazmî âraz: Mide ağrılan, kabızlık, dımcı olabilirler, fakat sadece, bu tesvinlerinden Orhan ve Beyazıd polis mebuna sebeb olduğunu ileri sürmüslerdir. kinin sempatiye müteveccih olması şarmurları vardır. Muhakeme, tahkikat safBeslenme şekti Bizim istatisti hazım bozukluğu gibi şeyler olup has tile), 2. Tuzsuz yemek. talarımızdan yüzde 23,7 si bunlardan hası devam etmek üzere temmuza bırağimiz, hem et, hem sebze ile yaşıyan Fakat, bütün bu tedbirlerin, sebebi iyi müstekidir. kılmıştır. sınıflardan toplandığı için, tegaddinin huKalbî âraz: Kalbin dahame ve te anlaşılmış ve teşhis edilmiş olmadıkça bir rolüne delâlet edecek bir netice 9 ay hapse mahkumiyet vermemistir. vessüleri, bunlara bağlı nefhalar, adem bir manası yoktur. Bu notlar, bizde tansiyon meselesi hakkında mücmel bir fiSeyyar kirazcı Ömerin yirmi hras;m Alkol Hasta kadınlarımız arasın intizam, seslerin sertleşmesi gibi âraz kir verebilecektir sanırım. aşırmaktan suçlu Namık, Sultanahmed da alkolik bir tek kadın 19 tane de er yüzde 46,2 nispetinde tespit edilmiştir. Kemal SARACOĞLU Birinci Sulh Ceza Mahkemesinde dün kek vardı. Onun için bu istatistik, alko Böbrek ihtilâtları: Ancak vakayiin Not Bu makale Yedinci Milli Türk Tıb hakkında tansiyon noktasından bir neti yüzde 9 unda tespit edilmiştir. muhakeme edilerek dokuz ay hapse mahkongresine teblığ edilmiş ve almanca Fransa Pariste bir € Millî emniyet haftas: s tertibine karar verilmiş Asabî ihtilâtlar, Felcler ve ruhî ârı Deutsche Meâızinische \Vochenschrift mecce çıkarmaya elverişli değildir. kum olmuş ve hakkında tevkif müzekve hazırlıklara başlanılmıştır. Bu cümleden olarak Paris şehrinin içinde birçok Tütün 590 vak'ada tütün iptilâsı zalar yüzde 7,6 nispetinde görülmüştür muasmın 1939 senesi 15 numaralı nüshakeresi kesilmiştir. sığınaklar yapılmaktadır. Görme bozukluğu: Yüzde 14 nispe sında intişar etmiştir. yüzde 31,8 dir. Erkek ve kadınlar ara 1 temmuz 1939 tarihi, memleketimizde nakliyat ekonomisi için bir dönüm noktası olacaktır. O gün deniz işlerimizin idaresini ele alan Devlet Denizyollan ve Devlet Limanlan Umum müdiirlüklerinin teşkilâtının da faaliyete geçmesile karada, denizde ve havada münakalât yeni Münakale Vekâletinin elinde toplanmış olacaktır. Burada bu şekılden memleketin iktısadî, tedafüî, turistik ve devletçiliğin tatbikatı bakımından göreceğı faydalardan maada bilhassa uAntoine Watteau, Fransanm Valenmumî nakliyat tarifelerinm bir elden ciennes şehrinde doğmuştu. Bir dam aktanzimi ve âhenkli bir şekil alması iti tarıcısınm oğluydu. Gabrielle isminde gübarile temin edeceği iyi netıcelere te zel bir kızla sevişmiş, onunla evlenebilmas etmek istıyoruz. mek için para ve şöhret kazanmak emeü • ; Yapılan birçok gayretlere rağmen, le Parise gitmişti. kara nakliyatile deniz nakliyatı arasınWatteau'nun genclik seneleri, Pariste da ücret tarifelerinde şimdiye kadar tam sefalet ve hastalık içinde geçti. Yedı sebir âhenk temin olunamamıştır. îki taraf arasındaki hususiyet farklarını gözönün ne süren açlık ve yoksulluk devresınden de bulundursak dahi ayni memleketin sonra, Sirois isminde bir tablo tacırine icablanna uymak zarureti, kara ve deniz ilk eserini yüz liraya satmak sayesinde nakliyatmda ayni şekilde tecelli etme doğduğu memlekete, sılaya geldiğı za miştir. man, aşkını bir an bile yüreğınden çıkarDeniz tarifelerinde de ileri adımlar mıyan nişanlısı güzel Gabrielle'in, seneatılmamış değildir. Bilhassa son seneler lerce müddet bütün talibleri reddederek çmde İktısad Vekâleti bir takım tedbirlerle deniz tarifelermin ıslahına çalışmış kendisini bekledikten sonra nihayet iki tır. Bu çalışmalar deniz tarifelerini sa sene evvel kocaya vardığını haber almışdeleştirmek, muayyen formüllerde bir h. leştirmek ve ucuzlatmak suretile modern Esasen Fransa o tarihte harb fecayii San'atkâr VVatteau bir hale koymak yolunda olmuştur. Bu içinde yaşamaktaydı. Açlık, sefalet her suretle limanlarımızın ücret tarifelerile tarafta hüküm sürüyordu. Watteau, ba koştuğu halde ele geçiremediği bu muhit alelumum deniz nakliyatma mütealhk basmın evinde kalıp kendisini besletemez içinde, dehası işledi. tarıfelerin basit, vazıh ve ölçülü esas ka di, esasen Valenciennes'de kalmak, ba Watteau imzalı şaheserleri, san'atkâr ideler dahilinde tatbikına da imkân hasıl basının mesleğine girmek demekti. Hal hep oradan aldığı ilhamlara medyundur. olmuştur. Bu meyanda umumî hayat teWatbeau artık emeline kavuşmuş, yılşekküllerini gayrımeşru ve fıatları yük buki delikanlı, dünyanın en büyük res samı olmağı aklına koymuştu. larca aradığı san'at cennetini bulmuştu. seltici âmillerden uzak tutmak maksadiKendisini doğduğu şehre bağlıyan ye Fakat mes'ud değıldi. Gabrielle'siz cene fiat kontrolü hususunda da tedbirler ahnmıştır. gâne kalb rabıtasının böylece koptuğunu net, nazarında cehennemden farksızdı. Bütün hayatını, felâketin önünden Liman ve deniz nakliyatı tarifelerinde gören Watteau bir dakika tereddüd et yapılan ıslahat 1934 senesinde ücret ta medi; ayni gün Parise avdet yolunu tut kaçmakla, öksürmekle, verem mikrobu rifelerine esas olarak eşya cinsi yerine tu. dolu ciğerlerinin ıstırabından geceleri göton alınması (bittabi hayvan ve kereste Tablo taciri Sirois ve damadı, genc zünü kırpamamakla geçirdi. Zayıf, me haric) ve eşyalann beş grupa aynlmasi ressamın yüz liraya satın aldıkları ilk calsiz, koca kafasını omuzları üstünde le başlamıştır. Bu şekil evvelâ deniz naktablosunu sattıktan sonra, sağdan soldan zahmetle taşıyan, bütün çehresini kaplaliyatı ve inhisar mahiyetini haiz uört liWatteau knzalı tablo taleblerile karşıla§ mış hissini verecek kadar iri gözleri hep manda tatbik olunmuş ve ancak geçen sene bütün limanlara teşmili cihetine gi mışlar, bir görünüp bir kaybolan delikan humma ateşlerı saçan bir gencdi. Üç ayda bir ev değiştiren Watteau, dilebilmiştir. Şu sırada daimî bir şikâ lıyı arıyorlardı. Kendisini göıür görmez yet mevzuu olan liman tarife ücretleri ilk teklifleri, o zamana kadar maiyetinde ilham kaynağının teferruatını teşkil eden de yüzde otuzdan yetmişe kadar ucuzla çalıştığı patronunun yanına avdet etme piyero esvablannı, sarı perukalan, renk tılmıştır. Bütün bunlardan sonra mem mesini, istediği mevzuun resmini çizip renk kordelâları, kitaraları, kılaptanlı leketimizde umumî nakliyat tarifeleri kendilerine getirmesini söylemek oldu. caketleri, pudra kutularını da beraber tanin seyrüseferın tanziminden başlaya Fakat Wat(eau, ne istediğini bilmiyor, şırdı. Bunlar, modellerine giydirdiği kı rak ücret kısmma kadar istenilen dere gördüğünü henüz bulanık bir şekilde yafetlerdi. cei tekâmüle varıp varmadığı sorulursa farkediyordu. En son taşındığı evde, resim yapamıbuna müspet cevab verilemez. Sirois'nin delâletile konağına girdiği yacak derecede hastalandığı zarnan, birYeni teşkilât, Cumhuriyet hükumetidenbire Valenciennes'e bir kere daha sene nakliyat tarifelerinin mükemmel b:r zengin maliyeci Pierre Crozat'ın kolleksistem dahilinde tanzimi için iyi bir fır siyonlarını bir kâbe gibi tavaf etti. Italyan yahat etmek arzusunu duydu. Gabrielle'i, sat vermiş bulunmaktadır. Bundan iş ba resim san'atının bütün hazineleri orada kocasının kolunda da olsa, son bir defa şmda bulunanlann istifade edeceğine gözünün önünde seriliydi. Watteau, bu daha görmek istiyordu. Fakat hastalıktan şüphe etmemek lâzımdır. Bu sayede, şahescrlerdeki o yumuşak inhinalı tepe maada parasızlığı da seyahate mânidi. Türkiye, en mükemmel ve şamil bir ta cikleri, o asude gölleri, o tatlı gölgeleri, Nesi var nesi yoksa sattı, yol parası terife sistemine malik olmak itibarile Av rehavetli insanları görüyor, anlıyor, fakat darik etti. Talebesi JeanBaptistePateri rupa memleketleri arasında dahi yegâ yakalayamıyor, dilinin ucuna geleni söy yanına çağırttı; resim san'atındaki bütün ne mevkii işgal edecektir. bilgisini, bir gün sabahtan akşama kadar liyemiyordu. F. G. Watteau, Gabrielle'ini kaybettiği bu ona anlattı. Sonra kalktı; sarsak adım âlemde, şaheserlerini yaratabileceği mu larla bütün sevdiklerini dolaşh; krokileGÜMRÜKLERDE hiti uzun zatnan aradıktan sonra nihayet, rini onlara dağıttı. Hepsine «Ben ValenSatış gümrüğü müdürlüğü gene zengin maliyeci Crozat'nın, o sene ciennes'e gidiyorum» diye haber verdi ve öldü. Istanbul gümrüklerinin münhal bulu gittiği Montmorecy ormanı eteğindeki 1721 senesi temmuzunun 18 inci günan Satış gümrüğü müdürlüğüne Isla sayfiyesinde buldu. Watteau, artık sanattaki şahsiyetini bulmuştu. Orada, pen nüydü. Watteau, hayatını aşka veren, hiye Gümrük müdürü Cevad tayin edilmiştir. Birkaç güne kadar şehrimize ge ceresini açar açmaz gözünün önüne seri ressamların bu en şairi, o gün otuz yedi lerek vazifesine başlayacaktır. len tabiat karşısında, senelerce peşinde yaşında bulunuyordu. Büyük ressam Watteau dehaya nasıl yükseldi? Çalışkan bir genc Onsekizinci asnn başlarında mühendis mekteblerinden eser yoktu. Mühendıslik işlerine ustalar hâkimdi. Bu ustalar ara sında okuma yazması pek az olanlar da çoktu. İşte bunlardan biri James Brincîley adlı bir İngilizdir. Demiryollarınm kurulmasından evvel İngiltere sanayi ve ticaretinde büyük rol oynayan kanallar sistemi yüzünden bütün İngiliz milleti bu adama medyundur. Bu adam sayesinde îngiltere dünyanm büyük endüstri memleketi olmuştur. Büyük san'atkâr verem olmuştu, hasta iken şaheserlerini yarattı ve başkasile evlenen sevgilisini son defa gÖrmeğe giderken yolda öldü