14 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
FOTO MAGAZiN Türkiyenin biricik aylik mecmuası Tanınmış yazılar ve bol resim yil umhuri SHyi." OOOO Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 En Büyiik Yazılar ve 14 IVIâyiS I 9 d 9 Yeni ihtilâflara yol açacak olan Danzigden bir manzara O'nun için y; 2 nci tab>çlkfı Sulh cephesine iltihakımız bütün sulh dünyası tarafından alkışlanıyor Anlaşmadan Sonra vvelki gün Türk ve îngiliz Başvekilleri tarafından, iki dost milletin devlet merkezlerinde ayni zamanda ilân edılen karşılıklı yardım anlaşması,her tarafta miisaid akisler uyand;rdı. Muhtelif memleketlerden gelen ajans haberleri bunu açıkça bildiriyor. Daima dürüst ve realist bir politika takib eden ve dış münasebetlerinde sulhtan başka gaye tanımıyan Türkiye Cumhuriyetinin son karan sulhu seven milletlerin yüzünü güldürmüştür. Fakat iyice inanmalıyız ki bu sevinc, sadece demokrasi cephesine yeni bir devletin katılmış olmasından değil, daha ziyade, o devletin sulh cephesine ilâve ettiğı maddî ve manevî kudretin ehemmiyetinden ileri geliyor. Hakikî bir ordunun ne olduğunu iyi bilenler, Türk ordusunun tam manasile bu sıfatı haiz bulunduğunu münakaşasız Yukarıda solda: Başvekil Refik Sa ydam evvelki gün Mecliste beyanatta bulunuyor, ortada: Heyeti Vekile tasdik ederler. Başında bulunanların on dört senelik yorulma bilmiyen faaliyeti azaları Mecliste Basvekili dinleyorlar. Aşağıda sağda: Bolu meb'usu Fethi Okyar beyanatta bulunuyor sayesinde bugün ordumuz, yakm şarkın ve Balkanlarm en modern vasıtalarına malik bulunuyor. Fakat, birçok defalar yazdığım gibi, bazı politikacılarm aksini kabul ettirmeğe çalışmalarına rağmen maddî vasıtalar manevî kudretin yanında daima ikinci plânda kalmağa mahkumdurlar. Gerek Umumî Harbde, gerek İstıklîl Harbinde fcirçok misallerle bu h"akikati ispat etmiş bulunuyoruz. Bizim ordumuzun asıl kudretini, kendi kendıne karşı besledıği sarsılmaz itimadda ve liizum hissettiği zaman gene kendi içinden bir Atatürk, bir İnönü yaratabilmesinde Londra 13 (a.a.) Gazeteler, Türk mühim bir siyasî ve sevkulceyşî yardım tegörmeliyiz. Mılletlerde ve ordularda İngiliz anlaşmasmı selâmlamakta ve Tür min etmiştir. Türkiye ile Sovyetler Birliği kendi varlığına inanma, adam yaratma kiyenin bilhassa Romanyaya verilen ga arasındaki bağlara, yakında akdedilecek kabiliyeti olmadıkça, modern harb vasıta ranti bakımmdan sevkulceyş ehemmiyeti olan İngilız Türk itilâfının İngiiiz larının nekadar zengin olursa olsun kaç ni ve cografî vaziyetini tebarüz ettırmek Sovyet itilâfı için bir köprü vazifesi gör Anlaşmanın akisleri Danzig davası gene tehlikeli bir şekilaldı Paris gazetelerine Varşovadan verilen haberlere göre Almanlar bu şehre tayyareyle mühimmal ve seyyah kıyafetinde asker gönderiyorlar Paris 13 (a.a.) Figaro gazetesinin Varşova muhabirinden aldığı bir habere göre son 10 gün zarfında Danzig şehrine 30,000 Nazi girmiştir. Bunlar, hücum kıtaatma mensub bulunmaktadırlar. Yalnız kendilerini seyyah gibi gösteriyorlar, Bundan başka Almanlar, hava yolile Danzig'e esliha ve mühimmat ithal etmişlerdir. Şarkî Prusyadan gelen tayyareler, serbest şehre inmekte ve hamulelerini boşalrtıktan sonra dönmektedirler. Bu hâdiseler, Alman Leh hududu boyunda hüküm sürmekte olan huzursı luğu artırmaktadır. Genevieve Tabouis, Oeuvre gazetesinde, buna mümasil haberler vermektedir. Yalnız 30,000 rakamı yerine 4,500 rakammı yazmaktadır. Bir Alman öldüriildü Berlin 13 (a.a.) Obra ırmağmdan geçen bir Alman balıkçısı, jrmağın Almanyaya aid olan kısmında Polonya orman muhafızlan tarafından öldürülmüşlArkast Sa. 8 sütun 1 de] Ingil iz matbuatının mühim neşriyatı Baltık itilâfı «Türkiye ile Rusya arasındaki dostiuk, îngiliz Sovyet münasebetleri için de bir irtibat vazifesi görecektir» Şimal memleketleri Alman teklifini kabüTieftiIer Kâğıt sanayiimiz îzmitteki fabrikanın kuruluş ve randımanı hakkında yapılan tenkidlere aiâkalı makamlar cevab veriyor Letonya Hariciye Nazırı itilâfın imzalandığını bildirdi para ettiğini ÇekoSlovakya misalinde bir tedirler. Gazeteler, Türk îngiliz itilâfı defa daha tecrübe etmiş bulunduk. Al sayesinde bir îngiliz Sovyet paktına danmadığımıza emin olarak söyliyebiliriz münçer olabilecek olan Türk Sovyet ki, ÇekoSlovakya tipinde on devlet, bi münasebetlerinin samimiliğinden bahset zim yerimize sulh cephesine iştirake karar mektedirler. verseydi, ne o cephe bizim iltihakımızdan 1 ımes şoyle yazıyor: kazandığı kuvveti alır, ne de dünya bu «Tükiye müşterek müdafaa sistemine kadar sevinirdi. Sulhu kuvvetlendiren diğer bir nokta da Türkiyenin herhangi ideolojik bir mülâhaza ile hareket eden bir devlet olmamasıdır. Biz kimseye düşmanlık beslemedik, beslemiyoruz ve emniyetimizi bozmaya kalkışanlar olmadıkça beslemiyeceğiz de. Almanyanın haklı iddialan karşısında hiçbir zaman cephe almayı düşünmedik; çünki hak, nazarımızda ezeldenberi mukaddes bir mefhumdur. Almanya ileride gene haklı bulacağımız davalar ileri sürerse, başka türlü hareket etmemiz için hiçbir sebeb yoktur. Versailles muahedesine karşı mücadele açan nasyonal sosyalist Almanyası şimdi artık zafere kavuşmuş bulunuyor. Bundan sonraki davalar, doksan milyonluk kütleye rahat ve müreffeh hayat şartları temini gayesini güdüyorsa bu, alâkadar milletlerin elele vererek halledemiyecek mesine yardım etmesi lâzımdır.» Daily Telegraph, diyor ki: «Mütecavize karşı kurulan cephe maddî ve sevkulceyşî ehemmiyeti büyük bir kuvvet temin etmiştir. Sulh cephesinin teşkili takdire lâyık terakkiler göstermiş tir.» lArkası Sa. 8 sütun 3 tel Kuruluşu ve çalışması itibarile pahalıhğa sebeb olduğu iddia edilen İzmitteki kâğıd fabrikası Ankara, 13 (Telefonla) Neşriyat kongresinde, kâğıd fiatları üzerinde görüşülürken, İzmitteki fabrika, pahalılığın sebebleri arasında zikredildi ve ihtiyacm ancak onda birini karşılayabilen bu müessesenin, yeri de iyi seçilmemiş olduğundan iptidaî maddelerini haricden getirmeğe mecbur kaldığı ve maliyeti yüksek olan mamulâtınm korunması için gümrük resIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIir IIIIMIM 50 nci hekimlik yılmı idrak eden doktorlar Etibba Muhadenet Cemiyeti tarafından tertib edilen dünkü jübile, çok parlak ve samimî oldu IIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIImilllllilllllllllllllllllIIIIIII Dün stadyomda müessif bir hâdise oldu IIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIMIIflllllflMIMI MIIIMMMIIIMMM 1 (Yazısı 7 nci sahifemizde) Letonya Hariciye Nazırı Wilhelm Munters minin arttırıldığı ileri sürüldü. Bu mütalealar dolayısile, millî kâğıd sanayiimizle alâkalı salâhiyettar mehafilden, gazetemize verilen izahatı bildiriyorum: « Cihan kâğıd piyasası kâğıd imalinde esas ham madde olan selülozun barut imali için normalden fazla taleb edilmesi yüzünden çok yükselmiştir. 1925 lArkası Sa. 7 sütun 3 te\ 1111II11111111111M1IIII NAD1R NADt [Arkası Sa. 7 sütun 4 tel Yeni romanımız Kıyamet Kopuyor ! Moris Dekobra'nm bu en cazib eserini arkadaşımız Hamdi Varoglu birkaç güne kadar nakle başlıyor Dün, 50 nci meslek yıllan tes'id edilen doktorlanmız bir arada... rimizin tanınmış birçok simaları hazır bulunmuştur. Toplantıyı Etibba Muhadenet Cemiyeti Reisi Doktor Neş'et Usman açmış ve şu sözleri söylemiştir: « Teşekkülünün yirminci senesini idrâk eden cemiyetimizin şimdiye kadar yapmış olduğu müteaddid merasimlerin en önemlisi bugün burada yaptığımız tebcil merasimi olduğuna şüphe yoktur. Huzur 50 sene tababet hayatı yaşamış hekimler şerefine Türk hekimleri dostiuk ve yardım cemiyetinin tertib etmiş olduğu jübile dün, Tokatliyan salonlarmda fevkalâde parlak bir şekilde tes'id edilmiştir. Radyo Programı ( 9 ) uncu sahifede HAFTALIK Jübile başlarken... Saat 1 7 de başlayantoplantıda Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar, Vali Muavini Hüdai Karataban, İstanbulda bulunan saylavlar, Üniverite rektörü Cemi! Bilsel, profesörler, matbuat erkânı ve §eh Dün Taksim stadyomunda mektebliler arasındaki futbol maçının finali oyna<tırken sporcular kavga etmiş ve müessif bir vak'a 2uhura gelmiştir. Yukarıdaki resim, hakemin, etraftnı saranların elinden kendini kurtarmaya çalıştığım göstermektedir. Bu vak'aya aid tafsilât ve diğer spor haberleri 6 nci {.Arkası Sa. 9, sütun 5 te) sahifemizdedir.
