30 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

30 Mart 1939 CUMHUKIYET Ingiltere askerî garantiyi her tarafa teşmil edecek Lehistan Hariciye Nazırile Londrada yapılacak müzakerelere büyük ehemmiyet veriliyor IBaştarafı 1 inct sahtîede) Parlamento mahfillerinde: «İngilterenin hududu yalnız Ren üzerinde değıl, ayni zamanda bütün müstemlekelerınde ve Fransız İngiliz menfaatlerinin mevcud olduğu yerlerdedir.» denilmektedir. Söylendiğine göre bugünkü toplantı smda kabine, Avrupada girşilecek yeni taahhüdler meselesini ve bu taahhüdle rin icab ettirdiği şekilde masraflarm arttırılması işini müzakere edecektir. neşriyatile Şarkî Polonya birliğinin faaliyeti bu nümayişlere sebeb olmaktadır. Gargenin kasabasında bütün Alman evlerinin pencereleri kınlmıştır. Polonyalılar iki Almam ağır surette yaralamışlardır. Bir imlâ yanlışı Sigorta parası için karısını öldüren kocayı mahkum etti Kaliforniyada Meyn sahillerinîn But bey kısmında bulunan bir kadın cesedi etrafmda yapılan tahkikat, merakı artırıcı bir seyir takib ederek, sonunda bu kadının nasıl ölduğü anlaşılmıştır. Dalgala rın sahıle attığı bu cesedin, o sahayı sık sık sis kaplamasmdan dolayı, sahilde bir kaç gun durduktan sonra görülebildıği tahmın edılmış, mahallin idare ve tah kık âmiri olan ve «Şerif» denilen adam, cesedi tetkik ederek, başta görülen yaraların sahıldeki kayalara çarpma tesirile olmadığı, bılâkıs katı bir cisimle vurulmak suretıle husule geldığı kanaatıni benımsemıştır. Çok geçmeden cesedin Royben Con Brever adlı bırisinın karısma aid olduğu, bu adamın polise müracati üzerine oğrenılmiştir. Koca, kansının bıraktığmdan bahisle bır veda mektubu göstermiştır. Bu, şupheyi azaltmamış, bilâkıs artırmiştır. Şupheyi artırır dığer bir cihet de kadının hayat sigortasına kayıdlı bulun masıdır. Bununla beraber, koca aleyhine delıl elde edılemeyınce, sigorta şirketi, karısmın ölumünden dolayı bu parayı kendısine ödemiştir. Fakat, önce kadının veda mektubu olduğu iddia olunan rnektub üzerinde fazla durulması ihmal edildıği halde, sonradan bu cihetten bir ipucu ele geçi rılmesi ıhtımali hesaba katılmış, sathî olmak üzere yaptırılan vukuf ehli tetkıkatı tekrarlanmıştır. Vukuf ehlı olan bir mütehassıs, kadının evvelce kocasına yazdığı mektublarla bu son mektubdaki yazıyı tıpkıtıpkısına mutabık bulmuşsa da, Roy ben Con Brever'in uzun zaman bir litografi müessesinde çalışmış olduğu, bu itibarla yazıyı kusursuzca taklid edebileceği de düşünülmüştür. Derken, bir harf ayrılığı, vukuf ehlinin dıkkatini uyandırmıştır. Kadın, kocası nın küçük adı olan «Royben» i, evvelce kocasına yazdığı bütün mektublarda bir harf yanlışile «Roybin» dıye yazdığı halde, bu ad, son mektubda doğru olarak «Royben» diye yazılıdır. Kadın, boyuna bu adı yanlış yazarken, «e» yerine «i» harfini koyarken, sırf son mektubunda nasıl olmuş da bu yanlışı düzeltmiş? Bu, akıl almaz görîilüyor ve harf aynlığma dayanılıyor, koca aleyhine takibata girişiliyor. Tevkif edılen koca, mektubu kendisi yazmadığını, karısmı hayat sigortası bedeline tamah ederek öldürmedığini söylüyor. Harften çıkan meseleye gelince, bu bir delılden ziyade, bir emare; maznunu cezalandırmağa yeter bir delil sayılamaz. Lâkin, uzunuzadıya inkârına rağmen koca sonunda «Veda mektubunu yazan benim. Karımı, başına taşla vurarak öldürdüm, sonra da cesedıni denize fırlathm» diye itiraf etmek zâfına kapılmca, suç tamamile sabit oluyor. Koca, karısını öldürmekten müebbed kürek cezasma çarpılmıştır. D «Cumhuriyet» in hususî fotoğraf servisi Almanya inkisarıhayale uğradı Varşova, 29 (a.a.) Berlınde çıkan Deutsche Diplomatische Korrenspcndens gazetesi, dün Polonyadakı şovenlık dalgası önünde Almanya ile Polonya arasmda bir teşrıki mesai husule gelmesini isteyen Almanyanm ınkısara uğradığını yazmakta ıdi. Bu gazete Polonyalıların Almanların hayatî haklarını nazarı ıtıbara almadıklarmı iddıa etmekte ve Polonyaya açık bir ihtarda bulunarak Polonya sıyasetıni Almanya ile emniyet dairesinde teşrıki mesaiye rruhalif bir istıkamet celbeden «yabancı deniz kızlarını» dinlememesini tavsiye etmekte idı. Polonya matbuatı bu sabah bu makaleye şıddetli bir lisanla cevab vermektedir. «Gazeta Polska» Almanyanm anlaşılmaz iddialarından bahsetmekt«»dir. Illustravvany Kurir Codziensoy gazetesi, Almanyanm son zamanlarda Polonyanın menfaatlerine ehemmiyet vermedığini kaydettikten sonra şöyle demektedir: «Polonya ile Almanya arasmdaki münasebetler iki memleketin mütekabi! hak ve menfaatlerine riayet prensipine müstenid olmahdır. Polonya müteyakkız bulunmakta haklıdır. Almanların şimdi aramakta olduklan hayatî sahanın bir kısmmın Polonyanın hak sahasında bulunup bulunmadığı keyfiyeti suale şayandır. Polonya herhangi bir memlekete karşı kullanılabilecek bir âlet değildir. Fakat bütün haklarını müdafaa edebilecek bir vaziyettedir. Polonya mesuliyetini müdriktir. Almanyayı Sovyetler Birliğinden ayır masaydı Merkezî ve Şarkî Avrupanın ortadan kalkmış olacağmı ve Garb devletlerinin büyük devlet rolünü artık oynayamıyacak bir hale gelmiş olacaklarını bilmektedir.» Oünkü kabine içtimaına verilen ehemmiyet Londra 29 (a.a.) Parlamento mehafıli, bugıin Başvekâlet dairesinde Çemberlayn'm riyasetı altmda akdedılmiş olan kabine içtimaına büyük bır ehemmiyet atfetmektedır. İngıltere hükumeti erkânı, sulhun muhafazasile doğrudan doğruya alâkadar Avrupa memleketlerile devam etmekte olan müzakerelerin ne halde olduğu hak kmda görüşmeler yapmaktadırlar. Bu müzakereler, son defa olarak evvel ki gün toplanmış olan ve kabine erkânı nının bir kısmından mürekkeb bulunan mahdud komite tarafından çok yakından takib edilmektedir. îyi malumat almakta olan mehafil, alâkadar payitahtlar arasmdaki noktai nazar teatilerinin henüz sona ermemiş olduğunu beyan etmektedirler. Yalnız Çem berlayn'in söylediklerine bakılırsa îngiliz kabinesi, daha şimdiden çok mühim bir vaziyet almağı derpiş etmek mecburiye tindedir. Ayni mehafil, İngiliz kabinesinin «memleketin insan itibarile meknî kuvveti» hakkında Harbiye Nezaretinin ver miş olduğu raporu tetkik etmesi lâzım gelmekte olduğunu ilâve eylemektedir. Şamın büyük caddelerinden birinde, Fransız kuvvetleri tarafından kurular barikad Mecburi askerlik meselesi Londra, 29 (a.a.) Röyter ajansının Parlamento muharriri, gazeteler tarafından ortaya atılmış olan bazı meseleleri tavzih etmektedir. Bu ajans, sulh zamanında askerî mükellefiyetin tesis edileceğine dair Fransaya karşı bir guna taahhüde girişilmemiş olduğunu tasrih eylemektedir. îngiliz kabinesi erkânı arasında bu noktada hiçbir ihtilâf zuhur etmiş değildir. Röyter ajansi, âcil bir mesele mevzuu bahsolmadığı ve evvelâ bu hafta sonunda yapılması vadedilmiş olan millî gönüllü kaydı sisteminin yeniden tetkiki hususile iştigal edileceği mütaleasındadır. Bazı alâmetler, birtakım tadilât yapılacağını ve hiç olmazsa gençlerin mecburî beden antrenemanlanna müteallik daha geniş bir sistem müsaid bulunmaktadır. Nazırlarm sulh zamanmda askerî mükellefiyetin tesis edilmiyeceği suretinde Çemberlayn tarafından yapılmış olan vaid çerçevesi içinde millî teşkilâtm bütün cephelerinin tetkikini tacil etmek niyetinde olduklarında şüphe yoktur. Beck'in temaslart Varşova 29 (a.a.) Hariciye Nazın Beck, Almanya sefiri Von Moltke ile Amerika sefiri Bidde'i kabul etmiştir. Almanya, Lehistandan neler istemiş? Londra 29 (Hususî) Lehistan âyan meclısı hariciye komısyonu reısi beyanatta bulunarak, Almanyanm Lehistandan bazı taleblerde bulunduğunu söylemiş, bılhassa Lehıstanm antıkomintern paktına iltıhakını istediğini bildirmiştir. Salâhiyettar Alman mehafılinde bu haber tekzib edılmekle beraber, Almanyanm sadece Danzig hakkmda bazı is teklerde bulunduğu tasrih edilmektedir. Varşovadan alman haberlere göre, Lehistanm birçok şehirlerinde bugün de Almanya aleyhine nümayişler yapılmış ve bazı Alman binalarımn camları kırılmıştır. Son kargasalıklardan sonra, halkın toplanmasına mâni olmak için, Şam sokakları Fransız askeri «je po* lisi ile doludur. Gazetelerin neşriyatı Londra, 29 (a.a.) Gazeteler, millî .müdafaa sahasında daha enerjik tedbir almması lehinde yazılar yazmaktadır. Hemen bütün gazeteler, yalnız silâhlanmanın daha ziyade hızlandırilmasını değil, fakat ayni zamanda askerlerin talimi meselesinin de bugünün ihtiyadanna göre halledilmesini istemektedir. Times gazetesi, başmakalesinde genclik içm bir nevi mecburî talim devresi ihdası lehinde bulunmaktadır. News Chronicle gazetesi de, kabinenin mecburî askerî hizmet usulünün ihdasile meşgul olduğunu bildirmektedir. r Mudanya mütarekesinin imzalandığı ev J Erkânı harbiyeler arasmdaki müzakereler Londra 29 (a.a.) Deyli Herald yazıyor: îngiliz İmparatorluk Genelkurmay baskanınm Fransayı ziyareti, iki memleket askerî eksperlerı arasmda düsünülen mühim müzakereler serisinin ilk safhasmı teşkil etmektedir. Bu görüşmeleri esnasmda, ezcümle, hava kuvvetleri, îngiltere haa b d Fransaya muhtemel bir harb esnasında nin göndereceği kara kıt'alarma müessir su rette yardım edecek bir hale koymak memevzuu bah'olacaktır. k Hemen her köşebaşı Fransız kuvvetleri tarafından kesümiştir. Burada askerler istediklerinin üstünü muayene ederler. Leh Alman hududunda askeri harekât Berlin, 29 (a.a.) Röyter ajansi muhabirinden: Berlin ile Polonya hududu arasmda normal olmıyan birtakım askerî harekât icra edilmekte olduğu haber verilmektedir. Almanya aleyhine yapilan nümayişler Berlin, 29 (a.a.) Matbuat, Polonva hudud mmtakalarında Almanva aleyhinde yapılan nümayişlere dair haberleri neşretmeğe devam etmektedir. Söylendiğine göre, Garbî Polonya gazetelerinin Bursa (Hususî) Turk Istıklâl Sa vaşı tarıhınde en muhım bır donum noktası olan Mudanya mütarekesinin içınde imzalandığı tarıhî bına, Mudanya halkının hımmetıle bırkaç sene evvel muze halıne kalbedılmıştı. Mutarekenın imzalandığı sırada bınanm ıçın de bulunan mobılye aratılarak buldurulmuş ve hepsi yerlı yerine konarak bma aynen o günkü şekle sokulmuştu Bun dan sonra Mudanya Beledıyesi etraftaki ve bıtışikteki bmalan ıstımlâk ederek yıktırıp mutareke evmi münferıd bır halde meydana çıkarmış ve ona resımde görülen lâyık olduğu müstesna şekli vermıştir. Şımdi burası denizden ve karadan derhal göze çarpan bembeyaz bir abıde halini almış bulunmaktadır. O gün İsmet İnönünün yattığı odadan ıtibaren çalışma, müzakere ve imza odalarına ve maiyetinde bulunanlarm mesai ve yatak odalarına kadar her tarafa tamamen 1922 deki manzara venlmiştir. Mutareke evinde, o günlerde İstanbul da ve Ankarada çıkan gazetelerin Mudanya mütarekesmden bâhıs nüshaları çerçeveler içınde duvarlara asılmıştır. Ayrıca mutarekeyi imzalıyanlarm ımzaları da büyütülerek burada teşhir edılmıştır. Muzakerelerde ecnebi devletlerini temsıl edenlerın resimlerı de bu meyanda buyütulmüş olarak müzakere salonuna asılmıştır. İnsan, mutareke evine gırınce adeta yüzünden canlı bir tarıhi okumakta ve o günlerin heyecanlı hatıralarmı yaşamaktadır. Buyük Millî Şef îsmet İnönünün 10/11/922 de ımzalatmaya muvaffak olduğu Mudanya mütarekesinin o günkü ahval ve şeraıt içinde kazanılmış büyük askerî ve sıyasî bır zafer olduğunu nesıllere nakledecek olan bu binamn böyle bir muze şeklme kalbedılmesi çok yermde bır hareket olmuştur. Şımdi yeni yapılacak mutareke abıdesile İstiklâl Savaşı tarıhimizın düğüm noktası Mudanya olacaktır. Suriyedeki Fransız zabitleri Merce meydamnda alman askeri tertibata nezaret ediyorlar.