20 Aralık 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

20 Birineikânun 1938 CUMHURtYET Hâdiseler arasında Kültür ve Teknik Düşünceler Uzakşarkta son vaziyet Ingiltere ile Amerika, Çine yardım ediyorlar Japon Hariciye Nazırı, dışarıdan yapılacak böyle bir yardımin Çindeki harbi uzatacağını iddia etti Londra 19 (a.a.) Hemen bütün gazeteler, ilk plânda olarak, îngilterenin Çin hükumetine vereceği istikrazdan bahsetmektedir. Times gazetesi, ihracatın genişletil mesi hakkındaki son kanun çerçevesi dahilinde yapılan ve Mareşal ÇanKayŞek'in yardım talebine bir cevab teşkil eden bu ilk istikrazı, daha diğerlerinin de takib eyliyeceğini kaydeylemektedir. Salâhiyettar mehafilden alınan malu mata göre, İngiliz hükumeti Çine yarım milyon İngiliz lirası ikraz etmeğe karar vermiştir. natta bulunarak, Ingiltere ve Amerika ta rafından Çine yapılan yardımlardan ba hisle demiştir ki: « Çine yapılacak herhangi madd bir yardım Uzakşark harbinin uzaması na sebeb olacaktır. Büyük devletler, bu suretle harbi uzatmak mes'uliyetini deruh te etmiş bulunacaklardır.» Barut fabrikasında infilâk Tokyo 19 (a.a.) İvahama baru fabrikasında henüz bilinmiyen bir sebebden dolayı bir infilâk olmuştur. Bu hâdise üzerine civarda bulunan dört fabrika faaliyetlerini hemen kâmilen tatil etmek mecburiyetinde kalmışlardır. Amerikamn Çine yardımı Vaşington 19 (Hususi) Sekiz ay evvel Amerika hükumetinin Çin hükumetine açtığı 50 milyon dolarlık krediden başka, İthalât İhracat Federal Bankası da 25 milyon dolarlık bir kredinin Çin hükumetine verilmesine muvafakat etmiştir. Çinliler bu kredilerle Amerikadan otomobil, benzin, demiryolu insaat mal * zemesi, lokomotif ve dığer alât alacaktır. Muharebe vaziyeti Şunking 19 (a.a.) Kuvantung e yaletinde ikinci defa olarak Japonların eline geçen Poklo şehrini Çin kuvvetleri yeni bir mukahil taarruzla tekrar ele geçirmişlerdir. Japonlar Tiengçin mıntaka sında Lofaoşang istikametinde ric'at etrr.ektedir. Çin kıtaatı Hoşan ile Kulao arasında da garb nehri boyunca cereyan eden şiddetli bir muharebe neticesinde Japon Haricîye Nazırt ne diyor? arazi kazancnağa muvaffak olmuş ve dün Londra 19 (Hususî) Japon Ha Şangşa dağlannda iki mühim mevkü eîe riciye Nazırı Arita gazetecilere beya aecirmistir. TürkAlman ticaret Avrupada şiddetli müzakereleri soğuklar başladı Kredi anlaşmasımn esas Bulgaristanda korkunc larini görüşecek heyet bir tipiye tutulan Ankaradan hareket etti on kisi öldü Ankara 19 (Telefonla) Almanya ile akdettiğimiz 150 milyonluk kredi an laşmasının esaslarını ve teferruatını tesbi etmek üzere Berlinde yapılacak olan müzakerelerde hükumetimizi temsil edecek Hariciye Umumî Kâtibi Numan Mene mencinin riyaseti altmdaki heyetimiz Berline hareket etti. Numan Menemencl oğlu istasyonda muhafız alayı kumanda^ nı İsmail Hakkı, Başvekâlet kalem mahsus müdürü Baki Sedes, Hariciye Veklâeti erkânı, banka direktörleri tara fından uğurlanmıştır. Çarşamba günü İstanbuldan Berline hareket edecek olan heyetimiz şu zevattan mürekkebdir: Ziraat Bankası umum müdür muavin Cezmi, Maliye Veklâeti Nakid işleri u mum müdürü Celâl Said, Türkofis baş^ kan muavini Celâl, Hariciyeden Cevdet ve Şadi. Paris 19 (a.a.) Devamlı cenub rüzgârları sebebile şitndiye kadar nisbe ten iyi giden havalardan sonra hemen bütün Avrupaya antisiklon gelmiş ve şimal ve şark rüzgârlarının tesirile kuvvetl bir soğuk hüküm sürmeğe başlamıştır. îngiltere de dahil olmak üzere bütün Avrupa, kalın bir kar tabakası altındadır. Hararet, Pariste nakıs sekiz, Berlinde gene nakıs sekiz, merkezî Avrupanın ve Polonyanın dağlık mıntakalarında nakıs yirmiden aşağıdadır. îngilteredeki soğuk, on senedenberi görülmemiş bir derecededir. Soğuk ve çok şiddetli fırtına dolayısile dün İngiltere ile Avrupa arasında irtibat hemen hemen tamamile inkıtaa uğramıştır. u iki nimete ayrı ayrı hay ran iki zümre var. Hayran lıkları kadar ayrılıklarile d( göze çarpıyorlar. Teknik hayranlar için elektriğin veya makinenin son hrrikalanndan üstün hiçbir zekâ kıy meti yoktur. İnsanın dehası, en kes kin parıltısını bir turbin, bir karbüraKaç türlü ruh yapısı ve kaç türlü düntör veya bir telsiz cihazmda veriyor ya görüşü vardır? Bu sual yalnız terbiGeri tarafı boş bir lâkırdıdan başka yecileri değil, siyaset ve idare adamlanbirşey değilse bile hoş bir edebiyat tan ibaret. Varsa makine, yoksa ma nı da alâkadar eder. Insan ruhunu parça parça, insicamsız, kine. Dünyanın en ileri memleket sistemsiz bir haldde tanımak, ne anlama hangisi olduğunu onlara ayrı ayrı danışmayımz. Rasgele herhangi bi bakımından, ne de prafik için hiçbir fay rine sorsanız, mutlaka, hepsinin ayrı da temin etmediği gibi insanı şaşırtmak vı ayrı verebileceği şu tek cevabı alır bunaltmaktan başka birşeye yaramaz sınız: Amerika. Tekniğin vatanı ora Uzvî yapımız sistematik olduğu gibi onu diğer bir yüzü olan ruhî yapımız da sistesıdır. matiktir ve bu haysiyetle içinde yaşadığ Kültür hayranları için tekniğin ve yaşamağa mecbur olduğu dünyay bütün harikalı buluşları sadece birer karşı sistematik bir görüşü, sistematik bi yemiştir. Bu yemişleri olduran, kı intıbakı vardır. Böyle olmasaydı fikir v zartan, ballandıran hassayı, boyayı hareketlerini anarşiden kurtaratnıyara ve usareyi kültür ağacı verir. Bu a az zamanda mahvolurdu. O halde bu ya ğacın tohumlarını şişiren cevher fel pıları ve onlardan doğan dünya görüşlesefeden, san'attan ve ilimden gelmiş rini bilmek çok mühimdir. tir. Ancak görünen şeyden ötesini Ruhumuzun ilk yapısını bize tabia görmiyen çocuk bakışlı insanlar, bir vermektedir. Doğuşla birlikte gelen b ağacın dalında sallanan armuda im yapı esas mahiyetini muhafaza ederken renmekle kalırlar ve onun toprak al on üç yaşına kadar devam eder. Şuurl tından toprak üstüne hangi sırlı ve ve muhkem nazariyeler halinde olmaktan dolaşık istihalelerle çıkabildiğini dü ziyade zihnî temayüller halinde yaşanan şünemezler. Odasına bir radyo maki bu ruh yapısı herşeye kendi düşünce, hi nesi aldığı gün modern kafaya sahib ve iradesini aksettirir ve bunlar vasıtasile olduğunu zanneden teknik hayranı de herşeye doğrudan doğruya tesir ede da bunlardandır: «Armud piş, ağzı ceğine inanmak temayülündedir. O haldı mıza düş» duasile medeniyetin hazı ki henüz kendisini eşyadan ayırnuş değil nna konar. Bu medeniyet Amerikalı dir. Kendi kuvvet ve iradesi, şuur veya olmadan çok evvel Avrupabdır ve kasdî herşeyi izah etmeğe kâfidir. Herşey kültür ağacımn köklerini Akdeniz azçok onun için ve onun istifadesine çalı kıyılanna binlerce sene evvel daldır şır ve bu haysiyetle mevcuddur. Ve herşey birşey için yapılmıstır. Herşey bi mıştır. Bugün kültür ve teknik hayranlannı ayıran ihtilâf, dün edebiyat ve fen düşkünleri arasında vardı. Eski idadî mekteblerinin muallim odaları nı çınlatan münakaşa, bugün adını değiştirerek, daha geniş zümreler arasmdaki anlaşmamazlığın mevzuu oluyor. Evet, biz kültür hayranları için kültürsüz teknik, hazıra konmaktır. Avrupa kültürü bu tekniğin harikalarını bulur, yapar ve kültürsüzlere satar. İşte metropollarla müstemlekeleri ayıran en büyük fark, bu kültür farkıdır. Biri icad eder, öteki satın alır. İcad edebilmek için teknik anlayış, yani bir kalfanın yapı anlayışı, bir şoförün makine anlayışı, bir elekrik ustasının cereyan anlayışı kâfi değildir. Bütün harikalı buluşlann ve tekniğin merkezi, membaı ve masdarı olan kültüre, geniş kültüre, san'at, üim, fen ve felsefe, bütün zekâ kol larını içine alan kültüre ihtiyac var. Bunun için ben ortada hakikî kon servatuar namına henüz şöyle böyle bir varhktan bile eser yokken binası na yarım milyon lira tahsis eden ve alete cevherden fazla kıymet veren zihniyeti anlamıyanlardanım. Bina dan evvel muhteva, teknikten evvel kültür, aletten evvel cevher, velhasıl, hayli demdir, yemişten evvel ağac!.. diyip duruyorum. PEYAMİ SAFA Ruh yapılan ve dünya görüşleıi Yazan: Prof. M. Şekib Tanç |HEM NALI N A MIHİNA Ecel beşiği u ecel beşiği İstanbul tramvaylarıdır. Bir müddettenberi, gazeteler, hergün, Allaha şükür, zararsız atlatılan tramvay kazalarından bahsetmekte idiler. Dünkü gün, tramvay bozukluklan itibarile, bir rökor günü olmuştur. Çünkü on tramvay birden bozulmuştur. Bu on bozukluk, sabahtan akşam yediye kadar vuku bulanlardır. Akşam yediden sonra tramvay seferleri bitinciye kadar olanlar varsa, onlar da cabası. Şehirde, bir günde on tramvay arabası bozulursa; İstanbul tramvaylarını bir görünür kaza, bir ecel beşiği addetmekte asla mubalâğa ve hata yoktur. Bulgaristanda müthiş fırtına Sofya 19 (Hususî) Bulgaristanda şiddetli kar yağmaktadır. Sofya civarınHastahanelere sevkedilen da bir köyde on kişi kar fırtınasına tutu zabitlerin yol paraları larak boğulmuştur. Ankara 19 (Telefonla) TalimatKaradenizde de şiddetli fırtına hüküm name mucibince sihhî vaziyetleri tespit edilmek üzere başka yerlerdeki hastane sürmektedir. lere sevkedilen zabitlere seyahat v ikaLondraya kar yağıyor met yevmiyesi verilip verilmiyeceğinin Londra 19 (a.a.) Avrupanın bir tefsir yolile halli, hükumetçe, Meclisten çok mıntakaları Siberyadan gelen soğuk istenmişti. Öğrendiğime göre Bütçe en rüzgârların tesiri altında bulunmaktadır. cümeni bu suretle sıhhî vaziyetlerinin Bilhassa İngiliz adaları on senedenberi tespiti için bülundukları yerlerden başka bu rüzgârların tesirini hissetmemişti. Bir yerlerdeki hastanelere gönderilecek zabitçok yerlere hafifçe kar yağmakta ve Lonlere yol masraflarından başka seyahat ve ikamet yevmiyesi de verilmesi lâzım gele drada hafif kar parçaları uçuşmaktadır. cegini kararlaştırmıstır. Encümenin har Bu vaziyetin .daha kesif bir şekilde kar Kudüs 19 (a.a.) Hebron şehrinin cırah kanununun bu hususa dair olan yağmasını intac etmesinden korkulmaktacenubunda kâın Yatta kasabasında üç maddesini tavzihan hazırladığı tefsir fık dır. Sabahleyin vasatî suhunet 26 derece bin Arab İngiltereye ve Krala sadakat rası gelecek hafta içinde Mecliste görü " fahrenbei idi. erini bildiren büyük bir nümayis terlib şülecektir. Isviçrede etmişlerdir. Tezahürata iştirak edenler Deniz mahsulleri kanıınu Bern 19 (a.a.) İsviçrenin birçok arasında 60,000 ki«ivi temsil eden bir Ankara 19 (Telefonla) İktısad yerlerine gece şiddetli kar yağmıştır. ;eyh de bulunmakta idi. Vekâleti, deniz mahsulleri kanunu proMecliste içtima Nümayişciler Filistine asayişi iade etjesi üzerinde yaptırdığı son tetkikleri biAnkara 19 (a.a.) B. M. Meclisy :iği için İngiltere hükumetine teşekkür ettirmiş, proje kat'î şeklini almıştır; bugünbugün Refet Canıtezin başkanlığında nMerdir. lerde Meclise sevkedilecektir. îngiltere Valisi Oconor, İngiliz orduFransız komünist partisinin toplanmıştır. Celsenin açılmasmı müteakıb reis, Bü ;unun asileri tedib etmek için bütün gayfesi isteniliyor yük ICemal Atatürkün vefatı dolayısile retile çalışacağını ve Arablann da orduya Paris 19 (Hususî) Fransada çı İran Parlamentosunda Büyük Ölünün muavenet edeceğinı ümid ettığini söyle kan sağ ve merkez cenahına mensub 430 j hâtırasını tazizen irad edilen nutkun oku Ktir. gazete parlamentoya hitaben bir dilekçe nacağsnı bildirmiş ve metni okumuştur. neşrediyor. Bu dilekçede, Fransa komünist partisinin harekâtı vatana zararlı ol Su tarifeleri tetkik ediliyor duğu ve bu partinin haricden idare edildiAnkara 19 (a.a.) Hükumetçe saği yazılıdır. Fransız umumî efkârını tem tın alınarak halen Belediyelerimizce işBerlin 19 (Hususî) Bu gece neşsil ettiklerini yapan bu gazeteler komü letilmekte olan su şirketlerinin abonemanredilen bir tebliğ, Rayişbank müdürü nist partisinin feshini istemektedirler. larile olan münasebatını, idarî ve malî vaMoskovada fransızca olarak çıkem ziyetlerini tetkik için Nafıa Vekâletinde Doktor Şaht'ın Londra seyahati hakkında aşagıdaki malumatı vermektedir: Zimnal de 'Mosxu gazetesinn Fransaya bir komisyon teşekkül etmiştir. Maliye « Doktor Şaht, İngiltere banl.'Si girmesini hükumet yasak etmiştir. Vekâletinden bir müfettisin de dahil bu müdürile görüşmek üzere Londraya git Kırşehir orta mektebi açıldı lunduğu bu komisyon halen tatbik edil miş ve üç gün orada kalmışhr. Bu vesile Kırşehir 19 (a.a.) İlk büyük zelmekte olan su tarifelerini de tetkik et ile Doktor Şaht cari meseleler hakkında zelede harab olan şehrimiz ortaokul bimektedir. müzakerelerde bulunmuş ve fırsattan istinası yerınde hükumetknızin âcil tedbır Komisyonun hazırlıyacağı rapor Ve ade ile bazı İngiliz ricalile iktısadî me lerle yaptırdığı yeni okul bugün törenle açılmıs, ilk ders Vali tarafından veril kâletçe tetkik edilerek alınan neticeler eleler hakkında müdavelei efkârda buunmuştur.» miştir. jelediyelere bildirilecektir. Filistinde üç bin Arab nümayiş yaptı Dr. Saht'ın Londrada yaptısfi temaslar kasid veya bir hevesle hareket eder. Ge ne herşey insanlar tarafından ve bir mak sadla yapılmıstır. Herşeyin sebebi insan radesindedir. Meselâ ağaclar kesildiklerini hisseder, yıldızlar bize ışık verdiklerini bilirler, bulutlar istedikleri yerlere giderler. Gemiler, rüzgârlar, nehirler kendi kuvvetlerile yürürler ve bir maksada ;öre hareket ederler. Dünyanın bütün nimetleri insanlar içindir. Dağlan, gölleri denizleri yapan insandır. îşte çocuk ruhunun yapısı dünyayı bu özle ve bu prensipler dairesinde sistemaik bir surette görür. Yalnız bu görüşleini bir nazariye halinde şuurlu olarak bilmez, fakat dünya görüşü hakkında kendisile konuşulduğu, sualler sorulduğu zaman cevablarını zihninin tabiî olan bu emayülleri dairesinde verir. Bu düşünüş arzı bütün çocuklarda umumidir. Bu nun haricindeki düşünüşler ya uydurma larak yapılır veya büyüklerden öğrenilmiş olarak ezbere verilir. Çocuk kendi halinde serbest kaldığı zamanlar daima kendi ruhî yapısma göre düşünür. Erginlerin de böyle düşündüklerini kim söyliyebilir? Vakıâ artist ve şairlerde de bu tarzda düşünceler görülür gibi olursa da bunlar şuurlu bir surette ve teşih maksadile yapılmıstır. O halde tabiî uh yapımızdan başka türlü yapılır ve başka türlü dünya görüşleri de olacaktır. nekadar tecanüs olursa idare ve siyasetin Bunlar nasıldır? Biz erginlerin ruh yapılan cemiyetin aldığı tedbirler ve yapmak istediği şeyler dil ve terbiyesile tabiî halinden çıkarıla ı kadar kolay ve ahenkli bir surette temin ak başka kalıplara dökülmüş ve buna ılunur; aksi takdirde bunların çoğu ayrı göre yeni dünya görüşleri hasıl olmuştur. ruh yapılarına ve dünya görüşlerine çarO halde ki tarihin mahsulü olan cecniyet parak gerisin geriye döner. Çünkü bu er, geçirdikleri tarihî zihniyetleri ve tari ruhlara ancak kendi cinsinden olarak hî dünya görüşlerini de muhafaza ettikle ruhlar tesir edebilir. Yeni cemiyetlerde i için bunlarda münhasıran tek bir ruh ilk tahsilin umumî ve mecburî olması ve apısı, tek bir dünya görüşü görülmez; üniversitelerin bütün memleketi kuşataVe ümmi bir halde bırakılmış halk taba cak surette çoğaltılarak maarif bütçesinin kalarında iptidaî medeniyetlerin ruh ya n ehemmiyetli bütceler haline gelmesipıları artakalmıs bir halde yaşar. Bu ruh nin asıl sebeb ve hikmeti herşeyin başı oyapısı ve onun dünya görüşü, çocuğun an bu kafa tecanüsünü temin etmek ve ruh yapısına benzemediği gibi okumuşla erakkiyi en sağlam ve sarsılmaz temelrın, ilmî bir zihniyet almıs olanlann ruh ere oturtmak içındır. yaDilarına ve dünya görüşlerine de benM. SEKtB TUNÇ zemez. Kabile hayahndan gelen bu ruh yapısı 'çin dünva, yalnız görülen ve görülür şeyibaret olmavıp görülmiven varlık'ar da vardır. Ve bunlar çörülpn varlıklar üzerinde müessirdir. Rüyada sörülen şevler avni hakikattir. Ölülerin ruhları etrafımızda dolasır; sihirbazlar vasıtasile Şehremininde Melekhatun mahalle bıınlardan istifade etmek kabil oldngu sinde oturan Selim oğlu Salâhaddin, dün q;ibi ayni zamanda bizim harekeHerimize gece 20,5 raddelerinde, Samatya tren de müdrhale ed^rler. Bunun için bilgi olunu takib ederek Yenikapıya gitmek sadece görülen âlemin tecrübelerile temin stemiş, bu sırada bir tren düdüğü işiteedilme7, pörülmiven ruhların arzu ve irak telâsa düsmüstür. Salâhaddin, kendideleri de hesaba katilmalc lâzımdır. Meine doğru süratle ilerliyen trenin altında selâ bir avcının mııvaffakiyeti için sadece almamak için, üzerinde bulunduğu Daiyi nişancı olma=ı kifayet etmez; ruhlann vudpasa köprüsünden aşağıya sarkmağı veya sihirbazın da yardım etmesi lâdüşünmüs, lâkin bu tasavvurunu kuvvezımdır. Birşeyi düsünmek, arzu etmek veden fiile cıkarmadan lokomotif, olanca ya rüyada görmekle o şeyin olması ve uzile sol eli üzerinden geçerek koparmışyapılması arasında fark yoktur. Yağmuır. Yaralı, imdadı sthhî ile hastaneye ru, onu taklid etmek suretile yağdırtnak aldırılmıstır. kabildir. Şüpheli bir kimseye içirilen zehirin tesiri onun masum olup olmamasma Yurddaş! bağlıdır. Herhangi bir insana onun adı Ulusal istihlâkin artma, veya eşyasından bir parçası vasıtasile ası, yerli malı kullanmakla zab çektirmek, istenilen tesiri yapmak kagerçekleşir. bildir. Muska, mezarlık, eski pabuc, at nalı gibi şeylerden beklenen kerametler hep bu zihin yapısının mahsulleridir. Adaklar, kurbanlar hep görünmiyen ruhların yardımları için yapılır. Büyüye inanmak bu zihniyetin başhca akidesidir. Ve bu zihniyetin ilmî en büyük otoriteleri sihirbazlardır. Görülüyor ki bu ruh yapısında ölüler dirüerden ayrılmış değildir. Ve dirilerin ışine her zaman karışabilirler. An'ane his ve alâkasının bu zihniyette aldığı şekil ve muhafaza ettıği kudet pek müthiş!.. Bir Dün, bindiğim bir tramvayda, vatma yenılik ve bir ilerlemenin olması için ölü biletçiye aynen şu sözleri birkaç defa lerin de muvafakati lâzım!.. Mühim işler tekrarladı: de ve ehemmiyetli kararlarda istihareye Aman dikkat et, kepaze olmıyahm. yatmak gerek! Uğurlu ve uğursuz günle Ben dikkat ediyorum amma asıl ri, eşref saatleri de kollamak lâzım.. İn sen gözünü dört aç! sanlar yalnız ecellerile değil, sihirbazlaAraba, Beyoğlu Belediye dairesinin rın büyülerile de ölebilecekleri için görün önünden Karaköye gelinciye kadar birmez. Musibeter içindeyiz. Elhasıl bu ruh kaç defa kızak yapmak ister gibi olduysa yapısı dünyayı görünür ve görünmez o da, vatman, dörtnala gitmek istıyen bu larak ikileştirmiş, illetleri de ona göre ta kayarı bozuk atın terbiyelerine sımsıkı sarlıyarak tecrübe âleminin yanında bir yapıştı. Ben de size bu satırlan yazmajde sihir âlemi yaratmıştır. imkânını bulabildim. Buradaki görünmez âlem belki de hâdiselerin karışıklığı sezgisinden gelen korGazetemiz, kaç gündür, bozuk tramkulu bir şüphenin doğurduğu hayaletler vaylarla meşguldür. Halkın selâmetine dır; herhalde iptidaî hayatın çok uyanık ve hayatına taalluk ettiği için, bu mesele olmağa mecbur olan korunma insiyakının yi esaslı bir mücadele haline sokmuştur. burada şahlandığı ve birsam haline gele Büyük küçük bütün Cumhuriyet mulıarrek dünyayı ikileştirdiği görülüyor. Nite rirleri bu işle meşguldür. Onun için, ben kim bu ikilik telâkkisinin felsefede de de de meşgul oldum. Sorup öğrendikîerime vam etmiş olması şayanı dikkattir. göre, tramvay kumpanyasınm malzeme Bu dünya görüşüne göre bir «görünen depoları bomboştur. Bu depolar, doktoşeylerin ilmi», bir de «görünmiyen şey run yazdığı reçeteleri yapamıyan külüslerin ilmi», eski tabirlerile bir «zahirî», tür ve fakir bir köy eczanesinden farksızbir de «batmî» ilim olacaktır. Mistik zih dır. niyet de ilk ilhamını bu dünya görüşün Tramvay kumpanyası, imtiyazını ve den almış olsa gerektir. tesisatını devlete satacağını düşünerek, Bu ruh yapılarından başka bir de ras aylardanberi, Avrupadan yedek malzeyonel felsefe ve müspet ilimlerin verdiği me namına hiç birşey getirtmemektedir. bir ruh yapısı ve dünya görüşü var ki Bazı eksiklerini size sayayım: bunlardan tamamile ayrıdır. Bu ruh yaTramvay depolarında yedek bakır tel pısının temelleri aklın prensiplerine ve yoktur. tecrübenin verimleri üzerine kurulduğu Tellerden cereyan alan arşelerin üstüiçin akla ve tecrübeye dayanan bir dünya ne alüminyomdan bir parça vidalamr. görüşüne sahibdir. Aklın prensiplerile teBu parça, yumuşak olduğu için bakır teli zad* teşkıl eden ve tecrübeye gelmiyen yıpratmaz amma kendi yıpranır ve... deşeylerin varlığını kabul etmez. Herşeyi ğiştirilmesi lâzım gelir. Şimdi depolarda akıl ve tecrübenin mihekine vurarak arşelerin üstüne eklenen bu alüminyom halletmek ister. Yalnız görünür veya göparçalardan kalmamıştır. rünebilir bir âlem tanır. Ve bunun hakArabaların tekerlekelerine «bandaj» kmdaki bilgisinin de mutlak olmayıp izadiye bir demir çember geçirilir. Bunlar afî olduğunu bilir. En büyük otoriteyi tecrübeye ve müspet keşiflere, hiç olmazsa deta tramvay tekerleklerinin lâstiği hükmündedir. Bütün tekerleklerin bandajlan bunlara kılavuzluk edebilecek çalışma fabozuk olduğu halde, depolarda bandaj raziyelerine verir. Fizik bir determism da yoktur. kabul ederek bunun ihtimaliyet kanunlariTramvay arabalarının frenlerinde kule ifade olunabilecek şekline güçlükle lanılan ve «paten» denilen parçalar varmuvafakat eder. Bu ruh yapısma göre dünya birdir, iki değildir. Bire irca oluna dır ki vatmanlarımız buna «nalm» derer mıyan birşey anlaşılacak gibi olmaktan ^ Fren yapıldığı zaman bunlar, yere yapışır, ve arabanm kaymasına mâni ouza ktır. Ruh yapılarının bu tahlil ve tavsifle lur. Bu «paten» veya «nalm» ların herinden siyaset ve idare için çıkacak netice men hepsi aşınmıştır; fakat yedeği yokşudur: Bir memleketteki ruh yapılannda tur. Bütün raylarm profili bozulmuştur; en lüzumlu ve tehlikeli yerlerde olsun, bu bozuk rayları değiştirecek kadar yedek ray yoktur. Bu boş depoları bugün doldurmak isteseniz, Avrupaya sipariş verilmesi ve malzemenın gelmesi için üç ay geçmesi lâzımdır. Tramvay kumpanyasınm bütün bu noksanları tamamlamağa hiç niyeti yoktur. Onun içindir ki görünür kaza gittikçe artan bir tehlike olarak İstanbul halkının başında dolaşmaktadır. Bu ecel beşiklerinin işlemesine mâni olmak lâzımdır. Uzun zamandır tamir görmiyen araba] an sefere çıkmaktan menetmek, otobüs seferlerini çoğalrmak, taksilerin 1015 kuruşa yolcu taşımalarına müsaade etmek gibi tedbirler almalı ve bir taraftan da Tramvay kumpanyasını sıkıştırıp bozuk arabaları azamî sür'atle tamir ettirmelidir. Bunlar yapılmahdır; feci bir kaza olursa, son pişmanlık fayda vermez. Feci bir kaza Dün gece bir zavallı, sol kolunu trene kaptırdı 1 Balkan devletleri nezdindeki elçiliklerimiz Ankara 19 (Telefonla) Balkan Antantmın son topîantısmda, aza devletler arasında karşılıklı olarak elçilikîerin büyük elçiliğe tahvili hakkında alınan karara hükumetimiz de iştirak etmiştir. Öğrendiğime göre bu kararın tatbikı eçilikler arasında bazı değişikliklere se beb olacaktır. Millî Müdafaa Vekilimiz geliyor Ankara 19 (Telefonla) Miî Müdafaa Vekili Kâzım Özalp bu ak şamki eksprese takılan hususî bir vagonla îstanbula hareket etti.