15 Temmuz 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r Berlinde meşhur D. S. LOEWE fabrlkalarının bütün dünyada en yüksek nam kazanmış ve en çok tanınmış Alman marka. larının en üstünü olan: O PTA radyo cihazları gelmiştir. Lutfen, bilâınesuliyet, tecrübesine buyurunuz. Yegâne acenta ve deposu: Şafak ticarethanesi, Merkez postanesi karşLsında, Munslnoğlu han 1 kat. Gelecek sene Zonguldaktan 2,225,000 ton kömür çıkacak istihsali artırmak için şimdiden tedbirler alınıyor Diinyayı işgal eden yeni bir kiitle: Mülteciler Evian'da toplanan konfe rans, muhtelif memleketlerden kapı dışarı edilen yüz binlerce kişilik vatansız kalabalığın feci bir vaziyetine çare bulmağa çalışıyor. Evian: 10 temmuz ' KflOn tSTANBUL C A G A L O G L U „ r T o m m | | 7 S3]fl ! OUyU Teljrraf ve mektub adresl: Cumhurlyet tstanbu] Posta fcutusu: tstanbul. No. 24« Vümu 10 IBllllIlUZ Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrtr heyetl: 24298. tdare ve matbaa feısmı 24299 24290 umhuri bir hareketi nkıfâoınm prensipleri V Kemalizm [yuk Türk medeniyetinia tarihi v« olojik tetUikl«*rini ihtiva eden fevkalade r an bir eserdir. M. Satfet Engin zan : J On besinci r::::::::::::: yılı karşılarken Kim derdi yarılsın da nihayet yerin altt, Kim derdi dirilsin de şu milyonla karaltı, Topraklaşan ellerde birer mes'ale yansm; Kim derdi şu milyonla adam birden uyansın. Kim derdi yıkılsın da ufuklardaki zindan, Nurun çiçek açmış dalı yükselsin ufuktan. Kim derdi, rakam, cezberi tutsnn da delirsin, On beş asır on beş yılın eb'adına girsin. Kaçsın da cehennem bile bir damla alevden, Çıksın dirilip bir vatan en sonra bir evden. Kurtulsun tşık selleri ohun da o damlaBeş devletin öldürdüğü devlet bir adamla. * Dünyalart bir ferd evet oynattt yerinden; Sarsıldı demirler evet azmin demirinden; Mazi yıkılıp gitti etet fesli, kafesli... Lâkin bugünün ey granit bünyeli nesli, Bir şey ele geçmez şerefin sade adından; Sen Arşı bırak, varsa haber ver kanadından. Gökten ne çıkar, gök ha büyükmüş, ha değilmiş; Sen almm göster ne kadar yükselebilmiş. Zira şu fezalar, uçabildinse, derindir; Tarihini, kendin yaztyorsan, eserindir. Bahsetme bugün sade dünün mucizesinden, İnsan utanır sonra yarın kendi sesinden. Asrtn yaşamak hakkını vermez sana kimse, Sen devrini, üstünde izin varsa, benimse. Bayraklart bayrak yapan üstündeki kandır; Toprak, eğer uğrunda ölen varsa, vatandtr. MITHAT CEMAL Havzada çalışan bütün kömür şirketlerinin tevhidi muhtemel Ziraat Vekilinin takdire şayan Saimbeyli bağcılarının derdi halledildi 12 tarihli nüshamızda, Saimbey iden gönderilmiş küçük bir haber intişar etmişti. Bun da bağlara haşare ânz olduğu, fen me muru istenildiği halde gelmediği yazılıydı. Aşağı daki telgraftan anlaşılacağı veçhile, Ziraat Vekilimiz Ziraat Vekili Faik Faik Kurdoğlu, bu Kurdoğlu havadis üzerine, takdir ve teşekküre şayan realist bir zihniyetle harekete gecmiş bulunuyor. Vekilin, bu hâdisede gösterdiği iyi misalle daha birçok iş erin de daha iyi başarılacağma hizmet etmiş olduğu şüphesizdir. Telgrafı dercederken kendisine teşekkürü de bir borc biliriz: Cumfıuriyet gazetesi îstanbul «12 temmuz 938 tarihli nüshamzın beşinci sahifesinin son sütununda «Sa imbevli bağlarına ârız olan haşare> başlıkh yazınızı dikkatle okudum; mahallî ile telefonla temasa gelindi. [Arkası Sa. 5 sütun 4 tel İktısad Vekili dün tekmil tesisatı birer birer gezerek tetkikatta bulundu. Bu arada Türk antrasit fabrikasını da ziyaret etti Çatalağzında iki liman birden yapılacak ilmem matbuatımız, burada ilk celsesini akdetmiş olan yeni bir beynelmilel konferansa fazla aZonguldak 14 (Telefonla) tktılâkadar oluyor mu? Bize pek yakın bir ilişiği olmadığı için belki hayır. Zaten ou sad Vekilinin burada yaptığı tetkik se yahatine iştirak etmek üzere Ankaradan beynelmilel toplantılar, bilhassa son seMaden Tetkik ve Arama Enstitüsü reisi neler zarfında, o kadar çoğaldı ki insan Reşid Osman Gencer, başmühendis milletlerarası münasebatınm gittikçe sıkıAdil, mütehassis Moller buraya gelmişlaştığını düşünerek memnun mu, yoksa lerdir. Bu heyetle beraber Vekâlet Mahemen her işin ta içinden çıkılmaz, bir den Umumî Müdürü Kemal Baykar, kırtasiyeciliğe sürüklendiğini görerek me Vekilden iki gün evvl havzaya gelerek yus mu olacağını şaşırıyor. Bununla bera istihsalâtm artırılması için rasyonel işletber bu seferki Evian konferansı zamanı me plân ve projelerini hazırlamıştır. mızın hazin ve kanşık bir cephesini gösBugün Vekil, bu rıeyetle beraber miltermek itibarile, meşgul olunmağa değer. lî şirketlerin müdürlerinin iştirakile bir Filhakika «Mülteciler konferansı» ismi toplantı yapmıştır. Toplantıda; bütün verilen bu konferans hususile Büyük şirketlerin birleştirilerek tek bir şirket haHarbden hemen sonra başlıyan ve işte line ifrağı meselesinin mevzuu bahsedil yirmi senedir hâlâ devam eden beynelmi digi söyleniyor. Bu sene 1,875,000 ton lel bir nizamsız vaziyete şekil vermeğe ça kömür istihsali mukarrer olduğu halde İktısad Vekilimizin sınaî sahalardaki faaliyetinden: İzmir kimya fabrikasımn hşacaktır. [Arkası Sa. 8 sütun 2 de] temelini atarken .. ; Şöyle ki Büyük Harb biter bitmez, hatta henüz tamamile bitmeden, Rusyada, daha sonra yalnız büyükleri saymış olmak için îtalyada, Almanyada, îspanyada, ve dört beş ay evvel de Avusturyada maddî ve manevî akisleri bütün dünyada hissolunan büyük siyasî inkılâblar oldu, el'an da oluyor. Bu hareketlerin beynelmilel sahadaki manevî akisleri bazı içtimaî akidelerin yıkılması, maddî akisleri de para meselelerile beraber mültecilerin vaziyetidir. «Bütün Rusyalann İmparatoru» Çar İkinci Nikola'nın tacmdan ve tahtından feragatini takiben bu tac ve bu tahtla uzak yakın alâkadar milyonlarca Rus ana vatanları haricine Pariste çıkan Le Temps gazetesinin ihtiyatkâr bulunuyor. Meselede alâkadar kaçmağa mecbur oldular. Bunların DÜ Roma muhabiri 11 tarihinde gazetesine, üç taraf Türkiye, Fransa, Suriye hak yük bir kısmı cenubu şarkiye Rus hudu telefonla bildiriyor: kında da açıkça birşey söylemiyor. Sebeb duna hemen civar Mançuriye iltica ettiİtalya, Hatay işlerinin tanzimine dair şudur ki: İtalyan mehafiline göre dava ler ve hâlâ orada bulunuyorlarsa diğer [Arkası Sa. 6 sütun 3 tel Türk Fransız anlaşması karşısmda şimdi mühim bir kısmı da İstanbul ve Polonya lllllllllllillllllllHIMIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIMIIIIIIIIIMI tariküe Avrupanın muhtelif yerlerine sığındılar; bilhassa Fransaya ve daha ^onra Almanyaya. İtalyada M. Mussolininin meşhur «Romaya yürüyüşünü» takiben de binlerce İtalyan komünisti tabir caizse açıkta kaldı. Bunlar da daha ziyade Fransaya akın etriler. Almanyada Hitler'in mevkii iktidara gelişi ve daSa sonra da Avusturyayı ilhak edişi adedi gene yüz binleri bulan bir muazzam Yahudi kütlesini kapıdışarı etti. Şimdi de İspanyada pek yakında hükumetin başına geçecek olan milliyetperver kuvvetler şefı Franko'nun iktidarı ele alması komünist matbuatm guya «Cumhuriyetçi» ismmi taktığı, hakikatte bir takım anarşistlerden ve başıbozuklardan başka birşey olmıyan binlerce kişiyi meydanda bırakacak, hatta şimdiden bırakmağa başladı bile. Müessil bir kaza Istanbulda yapılan ilk Türk tayyaresi Inönünde kapaklandı Tayyareyi inşa eden mühendis Salâhaddin başından yaralanarak öldü, pilot İlhami hafif yaralı olarak Eskişehir hastanesine kaldınldı Hatay davası ve Italya LeTemps gazetesi «Çünkü Italya son sözünü kendi menfaatlerinin îcabına göre verecek » diyor Türk Fransız anlaşması karşısmda Italya niçin bukadar ihtiyatkâr? Hughes dünya turunu dün bitirdi Tayyareci Nevyorkta muazzam merasimle karşılandı Londra 14 (Hususî) Devriâlem seyahatiue çıkan Amerikan tayyarecileri bugün saat 18 de Nevyork'a muvasalat etmek suretile üç günden daha az bir müddet zarfında devriâlem seyahatini muvaffakiyetle ikmal etmişlerdir. Tayyareciler Nevyorkta yüzbinlerce halk tarafından misli görülmemiş tezahüratla karşılanmışlardır. Ankarada Valinin muhakemesl başladı Yoldan alman haberler Nevyork 14 Hughes saat 18 de «Greenvvich saati» Alaska'da Fairbanksda karaya inmiş ve saat 1,35 te tekrar havalanmıştır. Tayyareci Yakutsk ile Fa irbanks arasındaki 3330 kilometrelik mesafeyi 12 saat 1 7 dakikada katetmiştir. Merhum Salâhaddin, kendisi yaptığı Fairbanks'da radyoda beyanatta bulutayyaresinde ve uçuşa hazırlanırken nan Hughes mürettebatın biraz yorgun Nuri Demirağın Beşiktaştaki fabrika Tayyare, makinist ilhami tarafından idaolduğunu söylemiş ve Fairbanks'la Nevyork arasındaki mesafenin merhalesiz sında yapılmış olan mekteb tayyaresi An re olunuyordu ve genc mühendislerimiz[Arkası Sa. 5 sütun 5 te] karaya götürülmek üzere evvelki gün saat den Salâhaddin Alan da uçağın plânıni 9,30 da Yeşilköyden hareket etmişti. lArkası Sa. 4 sütun 3 tel Muhiddin Ustündağ dün mahkemede kendi ni tutamıyarak ağladı Mahkeme ademi salâhiyet iddiasını reddetti; Vali vazifede hüsnüniyetini teşrih eden uzun ve kuvvetli bir müdafaada bulundu Diğerlerini saymadan başlıbaşına büyücek bir devlet kuracak kadar çok olan bu milyonlarca insanm hali ne olacak? Alm size koskoca bir dava daha. Bir Fransız gazetesinin yazdığı gibi bu «beyaz Ruslar ve kırmızı İtalyanlar» diğer devletler için nihayet faydasız bir kurukalabalıktan başka birşey değildir. Her tarafta iş az ve işçi çok. Her devlet kendi vatandaşına iş bulmaktan âciz. Bu vaziyette her memlekette en aşağı üç bin, dört bin, bazı yerlerde Fransa gibi iki milyon, üç milyonu bulan yabancı kala balığını kim doyuracak? Ve zaten doyurmağa da ne mecburiyeti vardır? İnsaniyet.. diyeceksiniz. Fakat ekmek bahsinde insanhğın yeri yoktur. Bu, o gün Filyos hattında bir marşandiz toprak altında kaldı Nüfus zayiatı yoktur; yol açılmak üzere... IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillınıllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll f 1940 Olimpiyadı Tokyoda yapılamıyor ' Ankara 14 (Telefonla) Çankırı Filyos hattında 229 uncu kilometrenin 400 üncü metresindeki yarma tama mile çökmüş ve bu sırada geçmekte o lan 860 numaralı marşandiz treni ta mamen toprak altında kalmıştır. Nüfus ça zayiat olmamıştır. Heyelân dolayı sile Eskişehirden bugün saat 12,50 de bir imdad treni tahrik edildi. Vak'a ma halline yetişen imdad treni derhal yolu açmağa ve marşandizi kurtarmağa başİzmit Valisi İstanbul Vali ve Belediye Reisi lamıştır. Hâmid Oskay Muhiddin Ustündağ Buraya gelen Haberler faaliyetin bü Ankara 14 (Telefonla) tstanbul İzmit Valisi Hâmid Oskay, Daimî En tün gece devam edeceğini ve hattın Valisi ve Belediye reisi Muhiddin Üs cümen azalanndan Şerefeddin, İhsan yolcu trenlerine hemen açılacağını bil DOĞAN NAD1 lArkası Sa. 7 sütun 1 de\ dirmektedir. [Arkası Sa. 6 sütun 4 tel tündağla eski Belediye reis muavini ve Japonların yapmaktan sarfınazar ettikleri Tokyo Olimpiyad sahasında hazırlıklar Londra 14 (Hususî) Japon hü Japonyanm Çinde iki senelik bir harb kumeti 1940 Tokyo Olimpiyadından daha derpiş ettiği anlaşılmaktadır. vazgeçtiğini resmen alâkadarlara bildir Tokio 14 Halihazırdaki Çin Jamiştir. Tokyo hükumetinin bu karanndan [Arkası Sa. 6 sütun 4 tel
