30 Haziran 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r FOTO MAGAZİN Türkiyenin en büyük san'at ve salon mecmuası V. Hükumet Meclisten Tam Salâhiyet IIIIIII11 J Onbeşinci yıl €>•)»• W17K Sujl ! OUlO umhuri Telefon: Başmuharrtr ve evl: 22366. TahrlT heyeti: 24298. tdare ve matbaa r tSTANBUL C A G A L O G L U Telgraf ve mektub adred: Cnmhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul No 246 Insmı 24299 24290 Porcomho rGlŞBlllDc İ3üO ( Y e d i g ü n ) neşriyatından olan bu güzel ve ansiklopedik Tıb Lugati tamamlandı, ve mükemmel bir cild piyasaya çıkanlc yalnız 250 kuruştur. Bütün bi ve yahud (YEDİGÜN) idarehj| tedarik ediniz. Ev Doktoru 100 milyonluk isükrazın tasdikı IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIMIIIIINIIIIIIIIIIIIMIMIIIII Rejimimizin, diinya maliye sine merkezlik eden Siti'yi bu kadar itibarlı ve şerefli bir muamele ile fetheylemiş ol ması evvelâ kendi memleke timiz için, sa'niyen Türk tn giliz münasebetleri hesabına cidden büyük bir zafer sayıl mak değerindedir. vvelki gün Türkiye Büyük M ; l let Meclisi ahiren îngiltere ile Türkiye arasında imzalanan 16 mılyon Ingiliz liralık, yani yuvarlak ra kamla 100 milyon Türk liralık kredi mu kavelelerini, yekdiğerine itimad ve istinad eden ıki büyük ve asıl milletin dostluklarına yüksek kıymet veren candan tezahür ler içinde tasdik etti. Bu vesile ile Türki ye adına müzakereleri idare eden ve Meclistekı izahları alâka ile dinlenilen Muammer Eriş hatibler tarafından hara retle tebrik ve Meclisçe de alkışlarla tak dir edilmiştir. Hakıkatte İngilterenin Tür kiye Cumhuriyeti hükumetine karşı iti madını ve dostluğunu gösteren bu muameledeki muvaffakiyetin esası, rejimin ve hükumetin kazandığı bir mazhariyet ve hatta bir muzafferiyettir. Muammer Erişle arkadaşlarına tavsiye olunan takdir ve tebrikler de Cumhuriyet hükumetımizın parlak bir muvaffakiyetini alkışlamış oluyor ve ondan bütün milletçe seviniyoruz. Başvekil dün mühim bir nuluk söyledi ve Kabineye ittifakla ilimad reyi verildi Büyük Meclisten Büyük Şefe tazimler Celâl Bayar dedi ki: Kapanan meş'um bir tarih safhası «Hatay Türktür ve Türk kalacaktır. Müzakereler dostane bitmezse icab eden bütün tedbirler alınacaktm) Ankara 29 (Telefonla) Büyük Milet Meclisi bugün biri öğleden evvel saat 10 da diğer: öğleden sonra 16 da olmak üzere iki celse akdetti ve elinde bulunan bütün işleri çıkardı. Af kanununun müzakere edileceği, Başvekilin umumî siyasetimize ve Hatay davasına dair mühim beyanatta bulunacaBaşvekilimiz Celâl Bayar Meclis kürsüsünde ğı malum olduğun vakkaten vatanî vazifelerinize fasıla vedan Meclis kalabalıktf ve mutadın fev rirken, sizinle, memleketimizin umumî rekinde günlere mahsus bir hava hükü üm vişi hakkında bir hasbıhalde bulunmağı sürüyordu. Dersimde askerî harekât yapılacak Millet vekilleri; vatan hainle rine bir daha lânet okudular ve onları affettiler «Onlar artık iğrenc birer pıhtıdan ibarettir. İhanetlerinden sonra düşman saflarına karışan bu hainler bin kere ölmüşlerdir, gelirlerse zillet altında bir daha öleceklerdir.» Biz başhğımızda bu kredi mukavelelerinin hakikî admı koymuş bulunuyoruz Zahirî şekılleri itibarile büyük bir kredi muamelesi olan bu iş hakikî mahiyetil bir istikrazdır. Kredi şeklile alınıp verilmesi pek zıyade kolaylaştırılmış bir istikraz. Gerçi para Ingiliz piyasasından yapılacak mubayaalara tahsis olunmuş ve tediyesi Ingiliz piyasasına sahlacak mal larımıza bağlanmıştır. Fakat kredinin istimali hiçbir kayıdla takyid edilmiyerek faydalı addediyorum ve bu maksadla Başvekilin beyanatı onu kullanacak Türkiye hükumetinin emhuzurunuza gelmiş bulunuyorum. Sabah ve öğleden sonraki içtimalarda rine amade tutulmuştur. Türkiye hükuHükumetimizin takib ettiği esaslar amuhtelif kanunlar görüşüldü ve nihayet meti, Ingiliz piyasasından yapacağı murasında en mühim telâkki ettiğim bir bayaatta dilediği firmalarla serbestçe ko saat 18 e doğru Başvekil Celâl Bayar prensip, size ve sizin şahsınızda yüksek nuşup anlaştıktan sonra, tediye için sade söz alarak şu beyanatta bulundu: Türk milletine, programında vadettiği « Sayın arkadaşlar, ce bu kolayhktan istifade edecektir. şeyleri, tatbik ve icradır. (Bravo sesleri Çok kesif bir meşguliyetten sonra mu[Arkast Sa. 7 sütun 1 de] Kredi mahiyetinden dolayı istıkrazm bir çok külfetlerinden kurtulmuş olan bu istikraz muamelesi, bu son mahiyeli itibarile de eşi pek az görülmüş ucuzluk ve kolaylık şartlarından dolayı müstesna bir iş olmuştur. Ezcümle faiz mıktannın üstüste % 5 e bıle varmadığmı kaydetmekle hâdisenin çok büyük ehemmiyetini tebarüz ettirmış oluruz. Türkiye devleti, İmparatorluk devrinin hiçbir zamanmda, hatta uzaktan uzağa bile buna benzer bir muamele akdine muvaffak olmuş değildi. Rejimin, dünya maliyesine merkezhk eden Siti'yi bu kadar itibarlı ve şerefli bir muamele ile fetheylemiş olması evvelâ kendı memleketımız için, saniyen TürkLondra 29 Mussolini'nin erkânı Ingiliz münasebetleri hesabına cidden büharbiye şeflerile geçende yaptığı mülâkayük bir zafer sayılmak değerindedir. ta dair mutad haricinde yapılan neşriyat Yeni muamelenin eşsiz parlaklığmı münasebetile Niyuz Kronikl gazetesinde daha iyi anlatmış olmak için meşrutiyet bu neşriyatın İtalyanm İspanyaya karşı zamanı istikrazlarının sonuncusu akdolutakib etmekte olduğu hattı harekette yenurken zamanm Maliye Nazınnın: ni bir azimkârlık husule geldiğine bir işa Bundan sonra artık yeni bir istikra ret olup olmadığını suale şayan görmekteza gösterilecek garantimız kalmamıştır. dir. Bu istikrazla bu yoldaki muamelelerin Bartet, İtalyanın İngiltere ile bilitilâf sonuncusunu yapıyoruz. müzakerat yolile İspanyadaki harbe bir Demiş olduğunu hatırlatahm. Filhaki nihayet vermeğe çalıştığım görmenin en ka o istikrazlar akdolunabümek için, ufak'bir ihtimali mevcud olmadığı mütamemleketın parça parça bütün hayat easındadır. membaları kapitülâsyon şekillerile karşıİtalyayı bu hattı hareketi ittihaza sevlık gösterilıyor, istiklâl ve mevcudıyetimiz ketmis olan sebeblerin gönüllü tedarik etpahasma para alınıyordu. Parayı alanla mek hususundaki imkânsızlık, İtalyada rm onu kullanmağı dahi bilmediklerini ve dahilî vaziyetin vahamet kesbetmesi ve her istikraz muamelesile adeta memle nihayet Barselona'nm mukavemeti olduFranko tarafından; bitaraflaştınlması ketten ve onun en aziz varlığı olan istik ğu söylenmektedir. teklif edilen Almeriya şehrinden lâhnden şaşılacak bir kayıdsızlıkla parça lArkası Sa. 3 sütun 4 de] bir manzara ııınıııııııııllllılııııııııılMlııııııııııııııııııııııııınılllıliHnıiııııııııııı ıııııııınııııııııııı ııiMiııııtııı parça fedakârlıklar ettiklerini şimdi bütün ıııı ıııııııııııııııııııııiıııııı acıhğile ve çok daha iyi anlıyoruz. iyi takdir ediyor ve bunun ilk şartını bin gilterece pek iyi takdir olunması, büyük Osmanlı borcları yeni Türkiye için en nefis kendi memleketimizin medenî inşa Ingiliz milletinin dikkat ve ferasetine ağır yüklerden birini teşkil etti ve onlann >ında ve ekonomik ihyasında buluyordu. büyük bir delil olduğu kadar, Türk miiimkân dairesinde tasfiyeleri, bizim için Yeni Türkiye on beş yıl zarfında bütün letine gösterdiği itimadkâr dostluğun çok hâlâ en büyük külfeti teşkil etmekte bu [mparatorluğun altı yüz yılda, hatta is güzel bir nişanesidir de. Son muamele ile lunuyor. Mazinin bu acı dersleri karşı tikrazlarla yapmış olduğundan daha çok biz Siti'yi fethettik, îngiltere de yeni Türsında yeni Türkiye, kendisine yepyeni bir mar ve ihya işi başarmakla bu itibarı te kiyenin çok hassas kalbini. itibar tesis etmek için çok dıkkatli hare iis ve bu hakikati Siti'ye kabul ettirmekle YUNUS NADt ket etmek mecburiyetinde olduğunu pek :vsik dahi eylemiştir. Bu hakikatin, ln~. lArkast Sa. 3 sütun i del Meclisin/ düokü hatiblerindem Adliye Vekili Şiikrii Saracoğlu, Vasfi Raşid, Muhiddin Baha, Cevdet Kertm Atatürke Bağlılık M. Meclisinde hararetli tezahürat yapıldı Ankara 29 (Telefonla) Bugün Mecliste, kabineye itimad reyi verildikten sonra Sırrı Özıç (Yozgad) ın Büyük Önder Ata türke Millet Meclisinin candan bağlılığı ve tazimlerinin izharına dair takriri çok hararetli ve sürekli alkışlarla kabul edildi. Elde mevcud bütün işler çıkmış olduğundan Cemal Tunca ve Hasan Saka imzalı takrirlerle teklif edilen yaz tatili kararlaştırıldı. Başkan: « Beşinci devrenin üçüncü adi içtima senesini kapıyorum. 1 teşrinisanide toplamlacaktır. Yaz tatılini sıhhat ve afivetle geçirmenizi diler, hepinize derin saygılarımı sunarım> dedi ve Meclis dağıldı. Ankara 29 (Telefonla) Af kanun hî af karan muvacehesindeki mütalealarilâyihası, Büyük Millet Meclisinin, bugün nı tebarüz ettirdiler. öğleden evvel akdettiği bir celsede, müs Ceza maddelerini istemiyen meb'us taceliyetle görüşülerek kabul olundu. Bu Bundan sonra Mehmed Somer (Kütarihî ve heyecanlı celsenin bütün safaha tahya) kürsüye geldi: tını bildiriyorum: « Arkadaşlar, dedi, Atatürkün, inReis, Hilmi Urandi. Lâyihanm heye kılâbm ilk günündenberi ibda ettiği yükti umumiyesi hakkında ilk sözü îbrahim sek eserlerden biri de bu kanundur. Artık (îsparta) aldı. Onu Emin Sizak (Eski memlekette kimseden pervamız yoktur, şehir) takib etti. Her iki hatib de bu tari[Arkası Sa. 6 sütun 1 de] ispanya harbini cabuk bitirmek için Mussolini fevkalâde tedbirler alacakmış Osmanlı Bankasının Londradaki toplantısı Idare heyeti raporunda Türkiye iktısadiyatından sitayiş ve takdirle bahsedildi Osmanlı Bankasının Londrada yapı lan hissedarlar heyeti umumiyesinde idare meclisi reisi tarafından okunan yıllık rapor, çok şayanı dikkat hususları ihtiva etmektedir. Reıs, raporunun başında, müsaid şerait tahtında başlıyan 1937 senesi ilk aylarının verdığ: ümidleri, tahakkuk sahasma çıkaramadığını, Uzakşark irvtl lâfının, milletlerarası siyasî vazivetindeki çapraşıklığa ve A\Tupadaki huzursuzluğun fikirlerde tevlid eylediği endişelere inzımam ettiğim ve yaz ortalarmda doğrudan doğruya iktı^adî konjüktör temayüllerinde aksi istikamette doğan bir değişiklik görüldüğünü ve Amerikada başlıyan hareketin sür'atle tirarî piyasalar ve borsalara sirayet ettiğini söyledikten sonra dünya malî işlerinin bir hulâsasını yapmış ve .j sözü bankanın Tiirkiyedeki faaliyetine naklederek demjştir ki: « Muhtelif işletme gruplarımız ara : sında Türkiye grupu, büdiğiniz veçhile, bırçok sebeblerden dolayı en ehemmiyet[Arkası Sa. 5 sütun 1 del İspanya sularında emniyeti temin için İngiltere ve Italya arasında bir anlaşma oldu Beden terbiyesi kanun lâyihası Meclisin dünkü celsesinde aynen kabul edildi Ankara 29 (Telefonla) Beden terbiyesi, kanun lâyihası, bugün Meclisin öğleden sonraki toplantısında konuşula rak kabul edildi. Söz alan Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekreteri Şükrü Ka ya ezcümle dedi ki: « Tetkik ve tasvibinize arzolunan spor kanunu hakkında bazı maruzatta bulunacağım. Beden terbiyesi, spor ve ona "mülhak olan diğer hareketleri biz, millî terbiyenin esaslı bir rüknü olarak telâkki ediyor, her terbiyenin olduğu gibi beden terbiyesinin gayesi de ferdleri milletler ve bütün beşeriyete hayırlı bir eleman olarak yetiştirmek gayesini istihdaf eder. [Arkast Sa. t> sütun t l te] lllllUllllltllilllllMIIIIIIHfllllllllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllfllilllllllilllllllllltllllllllllllllllllllllililllllllllltlillllllMIIIIIIIIIIIIIIIIUIIMIlUlllllltll Vali Atinadan dün geldi "•,1 Valiniu nhtımda istikbalinden (Yazuı S inci sahifemizde)