26 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURIYET 2$ Iklneflcâmnı ıD38 Bir garib Âdem Fikret Adil Zarah Leander Harikulâde güzel ve güneşli bir pazar görmüyordu. Camekânın önünde oturan günü, onu, tuhaf bir surette tanıdım. Ya erkekler şüphe ile birbirlerine, sonra ka Tenerif adasmda «La ni ne beni ona, ne onu bana takdim eden dına bakıyorlardı. Herkes, bu kadının o Habanera» isminde oldu. Taksimde, Cumhuriyet abidesinin erkeklerden birile alâkası olduğunu, üzeönünde durmuş, dudaklanmda bir tebes rine hücum için camı kırdığını zannedi bir film çevirdi süm, etrafı seyrederken, gözlerim ona ta yordu. Fakat hiç kimseye hitab etmedikıldı. O da, ayni müstehzi eda ile bakı ğine göre, bu kanaat yanlıştı. O halde nıp duruyordu. Bir aralık döndü, beni hareketinin sebebi ne idi? Camı kırışı gördii, ilerledi, kırk yıllık ahbabmış gi nasıl izah edilebilirdi? Dükkân sahibi, böyle bir öıtimal olbi: madığını anlayınca sordu: Şuradaki kahvede, dedi, oturalım, Kızım, ne diye camı kırdın? bana bir çay ısmarlayınız. «Şuna da bak» der gibi bir baktı, gülBüyiik bir kusurum vardır: Hatıram pek zayıftır. Bu itibarla «herhalde bir dü ve kısaca: Beni, dedi, dışarıda bırakmışb yerden tanıdık» diye düşündüm, ve tekda... lifini, hiç hayret etmeden kabul ettim, Ağzmdan fazla bir lâf alamadık. yürüdiik, Büyükdereye kalkan otobüslerin durak yerindeki köşede, meydana Biraz sonra polis geldi, karakola götürbakan kahveye girdik. Bir masaya orur dü. Dükkân sahibi de beraber gitmişti. duk. Ben kendime kahve, ona arzusu Dönüp yerlerimize oturduk. Garsonlar veçhile, çay ısmarladım. Garson gider cam kınklarmı temizlediler, ve kahve eski halini aldı. ken çagırdı, iki de çörek istedi. Garib arkadaşım, bütün bu gürültü, Simdi, karşı karşıya idik. Bu adamı nereden tanıdığımı düşünüyordum. O t patırtı içinde, yerinden bile kımıldama sanki içimden geçenleri anlıyortnuş gibi mıştı. Ona merakla baktım: Anlıyorum, dedi, alâkasızlıgıma hoş bunu anlamak büyiik bir zekâ işi Zarah Leander'in güzel bir pozu değildi bana bakıyor, susarak, adeta, çaşıyorsunuz. Haksızsınız, burada kahİsveçin Greta Garbo'suna mukabil bu beyhude uğraşmamdan zevk duyu şim alâkasızlık değil. Sadece, çayımın Norveç de bir artist yetiştirdi: Zarah Lesoğumaması için... Hakikatte, hâdiseyi yordu. çok merak ettim, ne imiş, anlatır mısmız? ander. Kendi memleketinde evvelâ sahNihayet: Bildiklerimi anlattım. Bu aralık, dük nede oynıyarak şöhret bulmuş olan bu Aramayınız, dedi, beni hiçbîr yerkân sahibi karakoldan dönmüştü, kahve genc kadın bir Alman sinema kumpan den tanımıyorsunuz. yası tarafından angaje edilerek bütün fidekilere izahat veriyordu: !? Deli imiş... Tımarhaneden çık imlerini onun hesabına yapmaktadır. Ben de sîzi bundan üç dakika evveline kadar tanımıyordum. Abidenin mış, evine gitmiş. Kocası onun geldiğini üeçen sene memleketimizde de gösterilen etrafında, bana bir çay ve iki çorek K görünce şaşırmış, beraber sokağa çıka «Dans devam ediyor!» onun için adeta marlıyacak bir adam aramakla meşgul lım, demiş, çıkmıslar. Sonra kendisinden bir tecrübe kordelâsı idi. O vakittenberi düm. Sizi gördüm ve işte aradığım adam aynlmış, «ben eve döneceğim, sen de Zarah çok tekâmül etti. Son olarak trobiraz sonra gel» demiş. Kadın eve dö pikal bir muhitte, Tenerif adasında «La dedim. Aradığınız adamın ben olduğuma nünce bakmış kapı duvar, dışarıda bıra labanera» filmini çevirdi. Palmiyeler, kaktüslerle bezenmiş cenkıldığım anlamış... Buradan geçerken nereden hükmettiniz? de, bizim camlan indirmiş... Ne kaba net gibi bir bahçede ilâhî bir musikinin Bu sözleri biraz merakla, biraz da enayi yerine konmaktan gelen bir hid hatimiz var sanki!.. Elâlemin herifi kan baygın nağmeleri ufuklarda tatlı akisler detle söylemiştim. Gülümsedi. Sakin, ça smı içeri almadı diye bizim camların ne yaparken güzel Isveçli Astre Strenhjelm (Zarah Leander) şezlongda gaşyolmuş kusuru olmuş.... yından bir yudum daha içti: yatıyor.. Genc kadın bu periler diyan Kahveciyi etraftan teskine çalıştılar: Evet nasıl hükmettim?.. Nasıl Canım ne olacak, deli bu, hiç dü Porto Rico adasınm cazibesine tutulmuş, hükmedemezdim ki, bu suali soracağınızı da biliyordum. «Nereden biliyordun» şünür mü?!.. Aklına eseni yapmış işte!... bir türlü oradan ayrılamıyor. Astre'nin Garib arkadaşunla göz göze bakış • eyzesi ise Isveçe dönmek hususunda ısrar derseniz, işte buna verecek cevabım yok. ediyor. Bir köy düğünü esnasında Astre Ben sadece, bazı şeylere hükmedebiliyo hk: oranın en zengin ve nüfuzlu bir adamı o İşte, dedi, hâdiseye cemiyetin perum. O kadar. Hem şayanı hayrettir, insanlar künhüne eremedikleri, kendileri şin hükümlerinden birini tatbik ettiler ve an Don Pedro ile tanışıyor. Don Pedro için meçhul görünen meselelerin, hâdise artık herkes rahattır, memnundur. Ne o? ayni zamanda mükemmel bir boğa dö lerin izahını elde ettikten sonra, sanki se Kadm delimiş de, deli aklına eseni ya vüşçüsüdür. O gün büyük bir zafer ka zanıyor. beb ortadan kalkmış, daha doğrusu hâ parmıs... Peki amma bu hareketi başka türAstre teyzesile birlikte vapura binmek dise ve mesele artık kalmamış gibi memüzere iken kaçıyor, Don Pedro'ya gejiigr, nun olurlar. Tatmin edilmişlerdir. Buna lü nasıl izah edebilirsiniz? İzah.. İzah... Yarabbi, bu insan yor, evleniyor, bir müddet için mes'ud omukabil, izahsız kalan hâdiseler, ayni insanlarda aciz doğrur. Hiddetlenirler, lar neden hep izahat peşinde koşarlar.... korkarla*... Veya o hâdiseye, cemiyetin Ve gözlerine batanı görmezler. Bunun peşin hükümlerinden birini tatbik ederek izaha ne lüzumu var? Kadın söylemiş ya Aradan on sene geçiyor. Astre daldıbir izah bulurlar... Ve bu, mütevali bir işte!.. ğı rüyadan çoktan uyanmıştır. Hayatı Nesîni söylemiş? şekilde böylece sürüp gider. müşkül bir vaziyete girmiştir. Fakat fazla Nesini olacak? Siz a^Iatmadınız mağrur olduğu cihetle kendi düştüğü bu Onu, simdi, büyiik bir merakla dinlemeğe baslamıştım. Artık, bu adamın kim mı! «Beni dışarıda bırakmıştı da...» de giriveden kurtulmak için başkasından ve ne olduğunu düşünmüyordum, « bunu memiş mi? yardım istemek izzetinefsine dokunuyor. Evet. Fakat bir münasebet göre Teyzesi Ana işin farkındadır. Porto Risonraya bırakmıştım sözlerini bitirmesini istemiyor, hal ve tavnmla onu devama miyorum. co humması denen hastalık hakkında tetdavet ediyordum. Fakat susru. Bana tu Müsaade eder misiniz? kikatta bulunmak üzere o adaya gitmekhaf tuhaf baktı: Elini masadaki pakete uzattı. Bir si e olan Astre'nin çocukluk arkadaşı dok Fakat, dedi, siz bu hislerden birini gara aldı. Karnı doymuş ve tatlı bir ha or Nagel'in genc kadına muavenet etduymuyorsunuz. Buna memnun oldum. zım hulyasına dalmağa hazırlanan bir mesini rica ediyor. Çünkü tecrübelerimi tatbika başladığım adam memnuniyetile derin iki nefes çeAstre on sene içinde harab olmuştur. gündenberi, beni deli zannetmiyene he kerek anlatmağa başladı: Adanın iklimi, kocasının kabalığı onu Bu kadının hareketi, hiç de delice mahvetmiştir. Kadının nazannda artık nüz ilk defa rashyorum. Ekseriya, bu sözleri söyledikten sonra, muhatabım, sîne bir hareket değil. Bilâkis çok ma «La Habanera» cazibesini kaybetmiştir. endişe ile etrafma bakar, lâkin onu da kul bir hareket. Size, demin «işte cemi Lâkin Don Pedro hâlâ karısını çılgıncaima, burası gibi kalabalık yerlere götür yetin peşin hükümlerinden birini tatbik sına sevmekte ve ona hâkim ol«"?.k için düğüm, daha doğrusu kendimi böyle yer ettiler hâdiseye» dedim. Pekâlâ bilirsiniz her çareye başvurmaktadır. Adamın bir lere davet ettirdiğim için, yan emniyet ki, cemiyet içinde, insanlar, birbirlerinin meşgalesi daha var.. O da adada humma duyar, endişelerinin öbür yansını da ben hareketlerinden mes'uldürler ve ferdlerin lduğunu saklamak, bu suretle yabancı aleyhine olarak, cemiyetin nizamını te elmesine ve alışverişin devam etmesine silerim. min için kanunlar yapmışlardır. Size da mâni olacak vaziyetin önüne geçmek.. Paketimî çıkardım, sigara ikram et ha açık bir misal olarak, memurlar ara Astre'nin dokuz yaşındaki oğlu Juan tam rim. Aldı. Yaktı. Henüz bir sual sormadığmıza göre smda otomatik bir surette cari olan bir bir Isveçli olarak yetişmiştir. O cehennem ilk teshisimde aldanmamışım. Şize, ikidir, usulü hatırlatacağım: Kefaleti mütesel gibi yerde karlı dağlar terennüm eden bana sual sormak arzunuzu tahrik ede sile. Bu kadm erkeği tarafından «dışan şarkılar söylemektedir. Don Pedro, dokcek tarzda sözler söylüyorum. Sormuyor da» bırakılmrç. Kendisine emniyetini, tor Nagel'in adaya gelişinden iki cihetten sunuz. Bunun sebebini öğrenebilir mi mazisini, istikbalini, hizmetini ve harimini gayrimemnundur: Hem humma meydaverdiği erkeği tarafından... Sonra, kah na çıkacak, hem de kansma ettiği zulüm yim? venin önünden geçerken, bakmış, başka nlaşılacak diye!. Onun için Astre'nin Gülümsedim: Hay hay, dedim, sebebi biraz ev erkekler, camekânından arkasmdan yani doktorla karşılaşmasmın mümkün mertevelki nazariyenizi teyid etmekti. Yani «iceriden» elleri göbekleri üzerinde, kol be önüne geçmeğe çalışıyor. sizden alacağım izahat, beni bundan beş tuklara yaslanmış keyif sürüyorlar ve Fakat doktor, hummanın adada mevdakika evvel sokakta tanıyarak eski bir dudaklarından sarkan memnuniyet te cudiyetini keşfettiği gibi Astre ile de dostunuzmuş gibi burada davet ettirme bessümlerile, sanki onunla alay ediyorniz vakıasını ortadan kaldıracak değildir, lar.. O zaman, kadm erkeğinin hareke görüşüyor. Kocası da bu mecliste hazırbu bir... İkincisi, ben «konuşan adam» tinden cemiyetin öteki erkeklerini de mü dır. Astre hüzün ve kederini belli etmeyoksulluğundan şikâyetçiyim. Siz, en teselsil kefalette olduğu gibi mes'ul tuta mek için La Habanera'yı terennüm ediküçük bir sebebi bile vesile ederek ondan, rak ve nihayet o da vazıı kanun gibi dü yor. Elinden kaçıracağını kuvvetle tahdoğru veya yanlıs hükümler çıkarıyorsu sünerek, hmcını almağa karar vermiş, on min ettiği kansının ağzmdan son defa bu nuz. Açıkçası, konuşuyorsunuz. Bu iti ları da «dısarı» çıkarmak icin aradaki şarkıyı işitmesi Don Pedro'yu deliye döncamı kaldırmak istemiş... Bunun delilik dürüyor.. Bir buhran neticesi yere düşübarla... yor.. Anlaşılıyor ki Porto Rico hummaBir cam şangırtısı sözlerimi kesti. neresinde?... sma tutulmuştur. Doktor onu hemen odaAyağa kalktı: Kahvenin içinde oturanların hepsi ayağa Gıtmeden evvel, size niçm ken sına nakledip serumla tedavi etmek istikalkmıştı. Baktım, kaldırımda, genc ve yor. Lâkin Don Pedro doktorun başka güzel bir kadm, iskarpininin birini almıs, dimi davet ettirdığimi söyliyebilirdim. taraftaki meşguliyetinden istifade ederek kahvenin yerden tavana kadar yükselen Fakat bizzat siz, izahat meraklısı olmaserum şisesini kırıyor ve ölüyor. Artık muazzam camekânına vuruyordu. Ca dığınızı, izahatın vâkıayı ortadan kaldıAstre serbesttir. Uzaktan La Habaneramekânda oturanlar geriye fırlamıslardı. ramıyacağını söylediniz. Doğru. Fakat nın gaşyedici nağmeleri aksederken oğlu Simdi kadm, açtığı rahneden ellerini vâkıa bir suretle ortadan kalkar: Hatıra ve doktor Nogel'le birlikte vapura bini uzatmış, sandalya ve masaları dışarıya olduğu zaman. Bu görüşmemiz de sizde yor. çekmeğe uğraşıyordu. Derhal garsonlar bir hatıra olsun. atıldılar, kadını yakaladılar. Ben de ayağa kalktım. Paketimi ce Garib arkadaşımı bırakarak dışan çık bime koyarken: bık edernedim. tım. Kadm, gözlerini havaya dikmiş, ilâ Hatıralar, dedim, anılmaz mı? Öteki ne idi? hî bir tebessümle bakıyordu. Etrafında Maalesef öyle. Ben bugüne gele• İstikbal endişesi duymamak. olan bitenlere tamamile bigâne idi. El ne kadar, bir insan gibi yaşamak için Beni selâmladı. Garsona hesab görülerini tutan garsonlan, polis bekliyen edmdiğim iki maddelik düsturumdan ha şüme istihfafla bakarak, beklemeden çık* dükkân sahibini, etrafındaki kalabahğı tıraları unutabilmek olan maddesini tat tı, gitti. Fikret Adil Eşim ve babamız emekli General Hakkı Günçanı, Haydarpaşa Nümune hastanesinde yattığı beş ay zarfında fasıla ile yaptığı üç mühim ameliyat ve çok dikkatli tedavi ile iyi etmeğe mu vaffak olan ve (Cağaloğlunda Nuruos maniye caddesinde Osman Şerefeddin apartımanmda) mukim olup mezkur hastanenin bevliye mütehassısı bulunan doktor üroloğ Fuad Hamid Bayere yüksek hazakat ve nezaketlerinden mütevellid minnet ve şükranlarımızı sunarken vazifelerindeki dikkat ve hastamıza karşı gösterdikleri yakın alâka dolayısile hemşire Bayan Azime ve Gül sümle pansımancı Bay Şaban ve Şük rüye içten gelen teşekkürlerimizi bil • < dirmeği ve bu kıymetli şifa yurdumuzda gördüğümüz intizam, bakım ve temiz likten dolayı değerli Baştabib Bay Kâzımı saygı ile tebrik etmeyi vazife bildi£imizi arzeyleriz. Sertifika alan talebeler Eşi: Neveser Günçan, kızı Az^ize Günçan, damadı: 3 üncü kolordu hâkimi Bursa (Hususî) Buradaki Türkkuşu salonunda faaliyette bulunan TaySalâhaddin Günçan yare modelcılık kursunun birinci devresi bitmiş olduğundan ikinci devrenin hazırlıklanna başlanmıştır. Türkkuşu Reisi emekli General Talât Süalpdan öğrendiğime göre: Kurstan muvaffakiyetli neticeler ahnmıstır. Bir ve iki TEBLİĞİ GAYRİRESMİ! gövdeli tayyare modeli yaDan 18 muallimimize birer sertifika verılecektir. Her sporda ve her sahada olduğu Bu muallimler mekteblerinde talebeye tavvare modeli yapmasını öğretecek gibi REKOR yapmak. malumatı almış bulunmaktadırlar. Resim; sertifika alacak kurs müdavimi Bütün tstanbul halkı hep reylerini ilk mekteb muallimlerıni Bursa Valisi ve Türkkuşu reisile birlikte göster937 938 senesinin en güzel fılimmektedir. İkinci devre için kırk ilk mekteb muallimi kaydolunmuştur. leri gösterme REKOR'unu Bursa Tayyare model kursunu bitirenler Açık teşekkür BUtün TUrkiyede ve dUnya UstUnde 37 38 In hadlse vapan en bUyük eseri ALLO! ALLO! ALKAZAR sinemasına verdi. Buna bir ÎSABET daha SUİİSTİMAL DAVASIVenUs'ten güzel san'atkâr ve muhayyerilukul hayvan artist Bugün Matinelerden itibaren İNEDÎ 2 büyük filim birden DANİELLE DARRİEUX Seans tevziatı ı R i N T i N T iN rALEMDAR'da Hlminin son iki günü MSIt tr*i*MT\m. KORSANLAR ADASI Baş rolde: JEAK HOLT 2 Suiistimal 4 Rin Tin Tin 6 Suüstimal • 8 Rin Tin Tin 9,30 Suiistimal JL^Bugün başlıyor Kahkaha Y ve neşe BAŞKASININ KILIGINDA DACtfACiyiU A D E LEFAUR NR PiZELLA ARMAND BERNARD Bu Fransısca f«vkalftde filmi siz de görünüz. TURK sineması FAKİR TALEBE Milloker'in Meşhur Operetl ( Fransızca ) MUzik ve raks' gençlik ve güzellık Zevk ve Neşe Aşk ve heyecan Muazzam sahnelı, binlerca fîgüranh şaheser Marika Röck, Carola Höhn. Johanes Heesters, FritzKampers RK Herkesin merakla beklediği filim Gala Suvaresi sinema Yarın smda J d n n Tayfunlara, kasırgalara, ölüme bile karşı gelenlerin inanılmaz kahramanlıklarını gösterir, çok heyecanlı bir filmi. 2 ÖLİİM YOLU Başrolde: Herkesin çok sevdiği JOHN WAYNE Genclik, heyecan ve fedakârlık filmı Biletlerinizi evvelden alınız. H su ER ) sinemasında ( Silfih Başına ve ( Denizler Perisi ) filimlerinin unutulmaz kahramanı Bu akşam ^^^ sOperfilminin İlk Iraesi şeraffine PUyük GALA Fransız donanmasının Iştlraklle çevrilen muazzam aşk ve kahramanlık dramı ATEŞ!.... ^ ^ ^ M ViCTOR FRANCEN'in ilâveten : EKLER JURNAL dUnya havadisleri YARIN AKŞAM SİNEMASINDA İPEK Harikulâde maceralar ve sergUzeşilerle dolu mUthiş bir korsanlık hayatına aid Fransızca sözlU şaheser. Baş rollerde: ESİRLER GEMiSi Bu akşam JEAN CRAWFORD WİLYAM WARNER BAXSTER EL1SABETH ALLAN ^ ^ . ^ M ELEK sinemasında POWtL ROBERT MONGOMERY BİR KADININ TALİHİ Neşeli Zevkli E&leDceli büyük komedi tarahndan Fraosızca sözlü olarak yaratılan Ayrıca: Paramount dünya havadisleri. Bu hafta mütemadiyen dolup boşanan AZAK sineması Muhterem müşterıleriniD Müstesna filmi bir hafta daha göstermeğe karar vermiştir. Buna ilâveten: LUPE VELEZ ve RODE SANDOR tarafından oynanmış ÇiNGENE Bu senenin en büyük ve en mükemmel filmi MELODİSİ