25 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURÎYET Bu müesseseye önce bir bina lâzımdır Vitrinlerin içinde, neyin nesi olduklan ilk bakışta kestirilemiyen bir takım köhne eşya, yatıyor: Âsalar, tesbihler, üfürükçü muskalan, mürekkeb hokkalan, kamış kalemler, çeşidli renge boyanmış rıhlar, divitler, ve daha böyle, yakın mazinin bütün silinn.iş hatıraları... Sonra kıyafetlerin türlü türlüsü: Kimi mankenlerde, kimi fotoğraflarda kendilerini teşhir ediyorlar. Sinei sadakati, sırmadan görünmiyen devletlu vezir tipleri... Bir kanş sakalh, şeyhler, eli teberli dervişler, yeşil hacı lar ve kızıl softalar... Başını Balkanlara dayayıp, ayaklannı Afrika kumlanna sarkıtarak altı sırlık uykusuna dalan Osmanlı Imparatorluğunun nekadar kırık döküğü varsa, bura da!... Fes kalıbından mercan terliğe kadar... Atatürk köşesi Bana ilkönce, Atatürkün köşesini gösterdiler. İnkılâbın temiz adını taşıyan bir müzede, o inkılâbı tekbaşına yaratan eşsiz millet kahramanına aid üç şey vardı: Kâğıda sarılı olduğu için görünmiyen bir demet saç, Lozan'da Kehrer Frey adlı bir terziye yaptırıldığı yakasındaki etiketten belli olan siyah bir kostüm, Beyoğ lunda Kemalât mağazasından alınmış poplin bir gömlek.. Memleketin her karış. toprağında, binbir hatırası yaşıyan Büyük Şefin, İnkılâb müzesindeki köşesi, işte bu kadar mütevazıdı. Büyücü muskalarına, çanak çömleklere, vitrinler tahsis edilen bir binada, Atatürkün, bir tek galerisi bulunmamalı mı? Ancak, işin henüz başlangıcda olduğunu da itiraf etmek lâzım. Vali Muhiddin Üstündağ, münakaşa edilmez bir hüsnü niyetle, resmî işlerinin müsaadesi nisbetinde, bu işe kendini vermis, şahsî teşebbüsile birçok eserler satın aldırtmıştır. Bunlarm arasına, bir takım lüzumsuz eşya da karısmış olabilir. Ciddi bir tasnif lâzım Ciddî bir murakabe altında yapılacak bir tasnifle, bu eşyanın kıymetlilerini olsun kurtarabiliriz. Meselâ, bir odaya giriyorsunuz: S. eyhliğe, dervişliğe aid Ievhaların yanıbaşında bir karagöz göstermeliği!.. Eski tasvirlerin arayerinde Yeniçeriler devrine aid bir kaval tüfeği... Bir baska odada, sıra sıra şamdanlar.. Sonra, iki şamdanın ortasında bir Mevlevî külâhı! Nefîs bir tâlik kırması yazının ta karşısmda şişkin karınlı bir ud..» Eyüb işi tahta oyuncaklarm arasmda baharat kutuları... Aşure kazanının tepesinden bakan eski Çın kâseleri... Sırmah bir Arnavud çepkeni, eski bir paşa apuleti ile koyun koyuna!..« Her şeyden evvel, yer yok! Bunun böyle oluşu, kuvvetli bir maze* rete istinad ediyor: Her şeyden evvel, yer yok!... Karanlık, soğuk bir medrese ki, ancak enkazı üzerinde, yeni bir bina yükseldiği gün, bir işe yanyabilir. Kapıları birer birer açıyorlar: Burası Bektaşi odası.. Burası Türk odası... Burası muhtelif tarikatler odası.. Tarihin silindiri üzerinden geçen kınk döküklere bakarken adeta başma dönüyor: Inkılâb müzesi Insanlık borcu Fransada sporcular grev yapıyor «Hisar» kurbanlarınm ailelerine yardım 25 inci lîste Lira K. 10397 91 23 üncü llste yekunu 20 İzmirde Surat motoru sahibi 20 Iamirde Lsmıni yazdırmak istemıyen bir sahibi hayır 5 Izmir korfez vapurları makine enspektorü Esad Bulak 5 Izmır Denizbank liman kaptanlarından Şevkı Kandemir 5 Izmir Abdülkerim motörü Mehmed Mandev 10 Izmir deniz levazımat mağazası Ali Borkot 3 Izmir yeni maliye şubesi tahakkuk memuru Talât Kamer 2 Izmir Güzel İnebolu motöru Mehmed kaptan 2 Izmir Kemer merk«zlnde polls Osman Girid 2 Izmir Ahmed Şekercioğlu 1 50 İzmir Muddeiumumilik şoforü İhsan 1 İzmir kahvecl Rauf kaptan 1 Izmir Kordonda kahvecl Sadık 7 25 Edebıyat Fakültesi C. kunj KANSIZLIK SZL bsnlzsblik idn yegâne deva kanl üıya eden OIDAD Ej»muntabipeübbatarafmdanterüp«dilmiştir. J İ l v U r 25 tkincikâmm 1938 zaflyet ve Chlorose 'TJ^J PAT?îQ Altı asırlık uykusuna dalmış olan ImparatorProfesyonel futbolcular luğun bütün kırık dökügünü de tasnif etmeliyiz maaşları artırılmazsa (Baş taraft 1 inci sahifede) oynamıyacaklar lmparatorluğun bütün kırık döküğü Fransız profesyonel futbolcular sendikası Fransız futbol federasyonuna mü racaat ederek iki senedenberi vâki mü temadî mutalebelerine gene cevab verilmediği takdirde sendikaya dahil beynelmilel futbolcuların 30 kânunusanide Pariste Belçikalılara karşı oynanması lâzım gelen millî maça iştirak etmiyeceklerini bildirmiştir. Sendikanm istekleri arasında teşek külün resmen tanınması, oyuncuların sıgorta ettirildikten başka aylıklarının yüzde yirmi nisbetinde arttırılması hususları başlıca noktalan teşkil etmektedir. 4 Müzede göze çarpan eski musiki aletleri ovası ve nehir ıslahatı ameliyatı, keşif bedeli €İ,564,903» lira «86» kuruştur. 2 Eksiltme : 16 şubat 1938 tarihine raslıyan çarşamba günü saat 15 te Nafıa Vekâleti Sular Umum Müdürlüğü Su Eksiltme Komisyonu odasmda kapalı zarf usulile yapılacaktır. 3 İstekliler : Eksiltme şartnamesi, mukavele projesi, Baymdırlık işleri genel şartnamesi, fennî şartname ve projeyi €50» lira mukabilinde Sular Umum Müdürlüğünden alabilirler. 4 Eksiltmiye gırebilmek için isteklilerin «60,697» lira «12» on iki ku.» ruş muvakkat teminat vermesi ve «500» bin liralık Nafıa Su İşleri veya mümasil insaat taahhüt edip muvaffakivetle bitirdiğine ve bu kabil işleri başarmakta kabiliyeti olduğuna dair Nafıa Vekâletinden alınmış müteahhidlik vesikası ibraz etmesi, isteklilerin teklif mektublan ikinci maddede yazılı saat>ten evveline kadar Sular Umum Müdürlüğüne makbuz mukabilinde verme» leri lâzımdır. Postada olan gecikmeler kabul edilmez. «116» (240) Naf Eksiltmiye konulan iş : Bergamada Bakırçay ıa Vekâletinden: 1 Basketbol turnuvası Beyoğlu Halkevinin senelik basketbol Bunca zaman, nelere ve kimlere turnuva maçlarına 6 şubat pazar günü 10482,68 Yekun tapmışızl diye düşünüyorum. başlanacaktır. Bu müsabakalar için alâHafızamızm raflarında bunları mı kadar kulüblerin 31/1/938 tarihinin akAdana içme suyu tesisatı mukaddes birer emanet gibi saklamışız?. şamma kadar Beyoğlu Halkevinin spor Adana (Hususî) Şehrimiz içme suBu örümcek ağlanna mj manevî rabıta kolu başkanlığına müracaat ebneleri bil" yu tesisatı ilerilemektedir. Birçok yerdiye dört çlle sarılmışız?.. Geri kaldığı cürilmektedir. lerde kanallar açılarak boruların dö mızı nekadar geç anlamışız meğerse..* Bu yıl Almanların Çammer şenmesine başlanmıştır. Demir köprü Atatürkün uyandıncı sayhası civarında ve Seyhanın kenarmda yapıVe eğer, Atatürkün, o uyandıncı kupa maçlarına 6061 takım lan sondaj iyi neticeler vermiş, henüz sayhası şuurumuzun kulaklannda çınla iştirak ediyor elli metro inildiği halde, kesafet dere masaydı, daha kimbilir nekadar geç an Almanyanm meşhur Çammer kupası cesi gayet müsaid bol su bulunmugtur. lıyacaktık. turnuva maçlarına iştirak eden takımlar Adana, çok geçmeden salâbet derecesi düşkün ve tertemiz suya kavuşacaktır. her sene şayanı hayret bir derecede art Müzenin çok zengin bir kütübhanesi maktadır. Nitekim 1937 senesinde Şalke Akar su tesisatı, şimdiye kadar zaten olduğunu söylediler. Neye yarar ki, bu büyük bir noksan teşkil eden kanalizastakımı tarafından kazanılan bu küpanın yonu, artık kat'î bir ihtiyac haline gekütübhaneden hiç kimse istifade edemi maçlarına 4413 kulüb iştirak etmişti. Altirecektir. yormuş. Çünkü kitab okuyacak salon man gazetelerinin bildirdiğine göre 1938 yokmuş. senesi için bu aded 6061 i bulmuştur. Bu îzmit valisinin bir tezkeresi Her şeyden evvel, müzeye, taşıdığı turnuvada Almanya on altı mıntakaya fzmit Vallslnden dün şu tezkereyl tldık: ada lâyık bir bina bulmak, sonra da, ayrılmakta ve her mıntakada tek bir ta Muhterem gazetenizln 23 kânunusani 938 irili ufaklı, değerli değersiz bütün eşyayı, kım kalıncıya kadar müsabakalar mın tarihll nüshasında; İzmltte bir hâdise, bir baştanbaşa elekten geçirmek lâzım... takavî mahiyetini muhafaza ettikten son talebe muallimlni vurmak lstedl başlıklı Ancak, böyle bir tasnif yapıldığı zamanyazı hakikate uygun görülemedi. İzmlt ra maçlar ehetnmiyet kazanmaktadır. dır ki, kalbur üstünde kalanlan bir araya Ortamektebi talebesl arasında birkaç tatoplayıp, dosta düşmana, çekinmeden ve Meşhur bir futbolcu Fransız lebenln bir araya gelerek kendllerlne eksik numara veren hocalarını tehdld ettlkhatta göğsümüzü gere gere gösterebile tabüyetine geçti leri vâki olmadığı gibi böyle bir hâdlseden cek bir müzeye sahib olabilirz! Senelerdenberi Parisin Resing takı dolayı mektebden tardedilmiş talebe de Salâhaddin Güngör mında merkez muavin oynıyan Avrupa bulunmadığından keyfiyetin tashihan neşnm meşhur futbolcularından Avusturyah rinl rica ederim.» Yordan Fransız tabüyetine geçmiştir.' Fransız furbolünün tek seçicisi Baro çokSuç üstü yakalandı tandır millî takım için bir meîkez üîüâvih Şehremininde oturan sabıkalılardan Hükumetin ban madenlerimizt esash anyordu. Yordan'ın Fransız tabiiyetini Kemal, evinde nargile İle sabıkahlara surette işletmeğe karar verdiğini ve kabul etmesi üzerine kendisini derhal esrar içirtirken suçüstü yakalanmıştır. bunlardan çıkarılacak cevherleri ihrac Fransız millî takımının anrrenmanlarına ederek memlekete 14 milyon liralık bir çağırmış ve merkez muavin olarak oynatdöviz teminine çalışacağını yazmıştık. raışnr. Yordan'ın bu ayın 31 inde Bel Planiçka futboldan çekiliyor Haber aldığımıza göre Bolgar dağı çika millî takımma karşı oynaması kuv On beş senedenberi Slavya takımında, madeninden her sene 500,000 üra kıy altmıştan fazla defa da Çekoslovakya vetli ihtimal dahilindedir. metinde altın ve gümüş cevheri çıkarımillî takımmda kalecilik yapan meşhur lacak ve bu altınla gümüş ihrac edilmiBarutgücünün bir cevabi Planiçka futbojdan çekilmeğe karar v e r yerek paramızın karşılığmı temin et Geçenlerde Kızıltoprak Halkevi spor miştir. Çek futbol meraklılarının, hâlen mek üzere Merkez Bankasma yatırıla cularının bir mektubunu neşir ve buna dü cluz dört yaşmda bulunan ve Çekoslo caktır. şündüklerimizi de ilâve etmiştik. Bu hu vakya Ingiltere maçmda harikalar yasusta Barutgücü kulübünden bir mektub ratan kalecilerine çok kıymetli bir hediye Bursada bir mekteb almağa karar verdikleri söylenmektedir. aldık. Bunda deniliyor ki: radyo aldı «Gücümüz, galibiyetini daima alın teBursa (Hususî) Şehrimizde bir ilkrile kazanmış misafirperver, otoriter ve mekteb başmuallimi mektebine bir rad disiplinli bir teşekküldür. Nitekim, geyo almıştır. Bu radyo ile hem çocuklar çen haftaki Kızıltoprak Barutgücü daki müzik zevkinin inkişafına çalışılaA B takımlan maçlannda hakemlik acak, hem de ders vasıtası olarak kulla ziz misafirleritnize terkedilmiştir. Muhtenılacaktır. Radyoyu alan ilkmekteb (Erera gazetenizin, tavsiyesi şayanı şükran mir Buharî) mektebidir. görülerek Kızıltoprak Halkevi kardeşVilâyet Kültür direktöru Fakir Er Memleketimîzde az zamanda çok lerimizin davetine intizarda olduğumuzu demin tavsiyesi üzerine diğer mekteb sevilen bu san'at dergisi yepyeni ve haklı yazınız veçhile gazete sütunlarmler de birer radyo almıya çalışmakta bir şekilde 24 sahife olarak pek dırlar. Bunlardan Sedbaşı ve Nalband da münakaşa degil, er meydanlannda yakında çıkıyor. oğlu mektebleri de birer radyo almak hesabm tasfiyesinin münasib olduğunu derin saygılarımızla arzederiz.» tadırlar. GRİP, BAŞ ve P I Ş AGRILARI, NEVRALJi, ARTRİTİZM, ROMATİZMA bütün ağrılan dindirir. fîtln.l' • : > 500 bin liralık altın ve gümüş cevheri Balıkesir Vilâyeti Daimî Encümeninden: "1 Kapalı zarf usulile 15 gün müddetle eksiltmiye konulan i ş : Balıkesir merkezinde müceddeten yapılacak Doğum ve Çocuk Bakımevi ve Köy Ebe Mektebi binasıdır. Evvelce eksiltmiye konulan bu işin keşif bedeli ve şartnamesi değişmiş halen keşif bedeli 95748 lira 82 kuruştur. 2 Eksiltme 3/2/1938 tarihine raslıyan perşembe günü saat 15 te Ba» lıkesir Hükumet binasmda Encümeni Vilâyet huzurunda yapılacaktır. 3 ' Eksiltme şartnamesi ve müteferri evrak Balıkesir Nafıa Dairesüv» de ve Encümen kaleminde görülebilir. 4 Eksiltmiye girmek için isteklilerin 6037 lira 45 kuruş muvakkat teminat vermeleri ve Nafıa Vekâletinden 938 yüı için alınmış müteahhidUk vesikası ibraz etmesi Mzımdır. 5 İsteklilerin teklif mektublannı 2490 numaralı kanun hükümlerine tamamen uygun olarak ikinci maddede yazılı saatten bir saat evveline kadar Encümen Riyasetine makbuz mukabilinde vermeleri muktezidir. Postada olan gecikmeler kabul edilmez. (185) ARKA.BOĞAZ.KALCA.DIZ AGRILARINI GEÇIRIR tı. Bazil durdurmak için seğirtti. O zaman, Doris'in göz kapaklarının adeta kara bir renk aldığını, açık ağzınm da kara bir renge büründüğünü gördü.Gözlerinin altı, yanaklan saranyordu. MutfakUa, şarkı söyliyea Antoinette'in sesi ijitüiyordu. Bir kuş, bir daldan uçup öteki dala kondu. T a aşağıdan, körfezden, gıcırdıyan bir küreğin sesi geliyordu. Herşey, o kadar bariz, o kadar berrakh ki..« Bazil: Vicki BAUM Hamdi VAROGLU Çeviren: 83 Adaya geldiklerinin on ikinci günü Dudakların da öyle. idi. Bazil kasabaya inmiş, orada, hamak Doris, dirseklerine dayanıp doğruldu satan ihtiyar bir kadın görmüş, ondan bir ve sordu: Aşk... dedi. Hapisane gibi, aşk Ne var Doroşka? diye seslendi. Diye mmldandı. Bazil, anlamadı, hamak satın almıştı. Bunu, taraçnın kar Beni nasıl görmek istiyordun? Yüzüme bak! Nen varî tan da bahsetmek yasak... sordu: şılıklı iki sütununa bağladı ve Doris'e: Bazil, sabırsızlandıgım gösteren bir Doris, yüzünü ve gözlerini ona doğru Bazil, tekrar resme devam etmek için Ne dedin> Yorgun görünüyorsun, dedi, yat, işaret yaptı ve devam etti: çevirdi, fakat görmedi. Gördüğü, yalnız Tam zamanında çıktın, diyorum. yerine dönerken: biraz istirahat et. Uyuyabilseydin çok iyi olurdu. bir siyahhktan ibaretti. Güneş, gözlerinin Evet, dedi, aşktan da bahsetmcBazan, iş işten geçtikten sonra çıkacakDoris: Biliyormusun, bazan sen uykudayken önünden kaybolmuştu. Kocaman, kossm diye korkuyordum. Fakat geç kalmeli. Yorulmanm manasını bile bilmi ben seni seyrederdim... Amma burada kocaman bir el kalbini dövüyor, onu bir madın. Belki... On sene sonra, her şey yorum. de£il, vaktile... Bu, benim hayaümda çan jçibi uğuldatıyordu. Sonra, herşey Kımıldama... Mükemmel... Böy biteli on sene olduğu zaman... Bir vaDediği halde Bazil'i dinledi ve salm mühim birşeydi. Sevdiğim bir kimseyi ubirdenbire gevşedi. Doris, boyalı dudak» kitler nekadar seviştiğknizi söyliyebilirFakat, her ikis: de, fikirlerini birbirle le dur! cağa uzandı. Bazil onu yatırdıktan sonra, yurken seyretmek. Yüzünü, uyku esnalarile gülümsedi. sin..« rine söylemiyorlardı. Doris, başını arka Mes'uduz değil mi? yüzüne hafif bir buse dokundurarak: smdaki ifadesi içinde aynen çizebilsem, Birşey yok... O hiç bitmiyecek; o kadar müşya devirdi ve gözlerini kapadı. Göz kaDoris, bu suali öyle belli belirsiz bir Nen var? diye sordu. o zaman, hapisanenin beni tamamile yık' Dedi. Tekrar sahncaga uzandı, Bapakları hakikaten mordu. Kalbini de his sesle sormuştu ki, Bazil kalerai elinden külleri yendi ki, bir gün olup bitmesine tnadığını anlıyacagım. Hiçbir şeyim yok. zil'm ellerini itti, yava| sesle, fak«t anU» sediyordu. Bu kalb ıstırab vermiyor, dur bıraktı ve ona yaklaştı. Doris yerinde imkân yoktur... Bazil, hapisten çıktığı gündenberi oşılacak gibi: Bazil, kurşun kalemile kâğıd almak üDoris, birdenbire doğruldu, oturdu ve radan ilk defa olarak bahsediyordu. Sar muyor, fakat mevcudiyetini hissettiriyor doğruldu ve Bazil'i, onu garib bir korku zere eve girdi. Fakat, dönüp geldigi za Yazık..., dedi... Çok yazık.., gözlerini açtı. Agzını da açmıştı. Parman işe baslamadı; bir hasırın üstüne o fettiği söz, havada asılı gibi kaldı ve bir du. Bazil birdenbire kaleme sarıldı ve içinde bırakan bir bakışla seyretti. SonBazil ona doğru iğildi. Kurşun kale» ra, birdenbire, adeta inler gibi, derin bir maklannı garib bir şekilde bükerek elleturup Doris'in, üzerinde ağac yaprakla müddet, aksi, kulaklardan gitmedi. Do kâğıda bir iki çizgi çizdi. mi elinden düştü. Antoinette hâlâ şarka rini ona doğru uzattı. Doris gözlerini açtı ve yan gözle ona göğüs geçirdi. rınm gölgeleri oynaşan yüzüne bakmağa ris, profesyonel bir model inkjyadile gözsöylüyordu. Doris'in gözleri açıkb. Fa Sallama, dedi... Atnan, yapma... Oh Bazil..., diye mmldandı, oh bakrı. Bazil'in elinde hareket, gözlerinlerini kapadı! başladı. kat artık ölmüştü. Bazil.., Bazil.« de, onun çok hoşuna giden o cür'etkâr Başım dönüyor..^ Böyle iyi nji? Yüzünde sahte renkler var, dedi. S ON Hamak tekrar sallanmaga başlamıs.pjnltj vardı. Bazil hayretle? Diye sordu. Bazil güldü: Kendi rengin esmer, göz kapaklarm roor. Uyku taklidi yapan şımarık bir çocuga benziyorsun. Dedi. Yerinden kalkh, Doris'e yaklaştı, yanağını onun gözleri hizasına kadar getirdi. Doris, kirpiklerile onuıj yanagmı okşadı. Amerikalılar buna kelebek opuşü derler, dedi. Güzel, çok güzel bir buluş. Bunu khnden öğrendin? Birisi anlattıydı..* Bazil, kaşlan çatık, onun yanından ayrılırken, kendi kendine «ayni şeyi daha başka erkeklerle de yapmış» diye düşünüyordu. Doris de bunu düşünüyor, kendi kendine: Bunu başka bir erkege yapmadım, diyordu. Bir iki dakika, derin bir sükut oldu. Elimi bile sürmüyorum Doroşka... Iri böceklerin vızıltısmdan başka ses işi dedi. tilmiyordu. Doris gözlerini açtı. Güneş Doris, kısık bir sesle: batmış, ortalık kararmış zannetti. Karşı Sallayorsun, dedi..* Dur..» Fena smdaki ağacın yapraklarını siyah, tırtıllı oluyorum... Dur..« ve olduğundan daha büyük gördü. Ağac Bazil, onun ellerini birdenbire yakakıpırdayor ve ona yaklaşıyor gibiydi. Iadı ve vücudile salıncağa abanarak kıGözlerini tekrar kapadı, siyah yuvarlak mıldamasma büsbütün mâni olmak istelar, sonra, bilmediği renkte daha başka di. Doris gözlerini tekrar yumdu, ellerini yuvarlaklar gördü. gevşerti. Kapalı gözlerile, hafifçe tebessüm ederek: Tam zamanında çıktın..*