3 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Cumhuriyet Almanağı 1938 nüshası için ilân kabulüne başlanmıştır OndördüncG yıl sayı: 4841 umhuriyet Telefon: Başmuoarrlr ve evl: 22366. Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 Te 20 yıllık tarihlmîzl TÜRK S Türk mecmuacılı Mecrrua gösteril 96 ^fcife r ?Posta kutusu*S?6 İSTANBUL 1 5 kuru Y igrai ve meKab adred: cumhuriyet tstanbuı Posta kutusu: tstanbuı. NO 246 Çarşamba 3 Ikinciteşrin 1937 Hükumetin programı Bir tayyaremiz Karamürselde düşerek parçalandı Can5 tayyaresi Ankaradan gelirken sis yüzünden bir tepeye çarparak düştü, pilot ve makinist öldü Feci bir hava kazası V J Atatürk Meclisi açtığı celsede nutkunu söylüyor Meclis ikinci içtimaını arasında karşılaşılan cuma günü yapıyor Sayın profesör Bayan Afetîn okuyarak itimad (Ulus) ta Türk köylüleri arasında geçirilen bir günün yazılmış değil Meclisin cuma günkü içtimamda yade, adeta güzel çizgiler şeklinde pılacak encümenler intihabında bir deresmolunmuş bir makalesini oku ğişiklik olmıyacağı tahmin ediliyor. duk. Irkımızın tazihteki derin Meb'us Ubeydullah ve îbrahim Dalkılıiiği kadar halis asUliğini de a n vefatlarile Diyarbekir Valiliğine tayin olunan doktor Mithat Altıokun istiifade eden bu makaleyi oku yan her Türk için iftiharla karışık bir gururun heyecanlartnı duymamak mümkün değildi. Türk fnilletinin yüceliğini anlamak için en emin vasıta ve çare olarak Türk köylüsünün içine girilmek lâzım gelecektir. On dört yıl önce Türk köylüsünün efendiliğini ilân eden 'Atatürk bütün bir samimiyete istinad eden bu takdir ve ifadesini beyhude izhar etmemişti. Başvekil Celâl Bayarın pazartesiye programını istemesi muhtemel falanna aid tezkereler de Meclisin cuma günkü toplantısında okunacaktır. Başvekil Celâl Bayarın hükumetin' .programmı pazartesi günü okuyacağı ve Büyük Meclisten itimad istiyeceği anlaşılmaktadır. «Can • 5» yolcu tayyaresi İstanbul üzerinde bir uçuş esnasında Evvelki gün akşamüzeri, müessif bir 1 tayyare kazası olmuş, Devlet Havayol lannın Can isimli tayyaresi Ankaradan tstanbula gelirken Karamürsel civannda düjerek parçalanmı; ve kaza iki srvil tayyarecimizin şehadetile neticeleamiştir. Bu acı haberi alınca, hernen İzmit muhabirimize kaza mahalline giderek tahkikat yapmasını ve telefonla bildirdiğimiz gibi buradan Karamürsele bir de foto muhabir gönderdik. Muhabirimizin tele fonla verdiği malumat ve tafsilâtı aşa ğıya dercediyoruz: Karamürsel 2 (Hususî muhabirimiz dcn, telefonla) Dün, iki genc tayya recimizin şehadetile neticelenen hava kazasını tesbit etmek üzere Karamürsele geldim. Izmit ve havalisile Karamürseli ve bütün memleketi derin bir teessür içinde bırakan bu feci kaza, buraya 6 saat Merhum pilot Ekrem lArkası Sa. 7 sütun 1 de] Gazetemizin teessür ve taziyetleri Şehid tayyarecilerden pilot Ekrem Ennek, Ege manevralan esnasında gazetemizin Devlet Havayolları idaresinden kiraladığı Dağ tayyaresinin pilotluğunu büyük bir gayret ve muvaffakiyetle ifa etmiş, müteaddid defalar îzmir ve Aydına gidip gelerek gazetemizi götürmüş ve manevralarda çekilen resimleri getirmişti.* Bu genc ve kıymetli tayyareci ile arkadaşı Sami Demirelin şehadetlerinden dolayı Devlet Havayolları idaresile ailelerine candan teessür ve taziyetlerini sunan Cumhuriyet, Ekremin şahsında değerli bir arkadaşı kaybettiği için, kendisini de teselliye muhtac addeder. Hitler, yeni bir emri vakie hazırlanıyor Müstemleke talebini alenen ilân için Rayştağ içtimaa çağırılıyor Kardeş Efganm Meclis Reisi beyanatta bulundu Londra 2 (Hususî) Berlinden büdirildiğine göre, M. Hitler Almanyanm ürkün millî dehasından henüz müstemleke talebini alenen ilân etmek üyontulmamış örneklerin çok güzere yakında Rayştağ meclisini toplantızellerini görmek için Türk ya çağıracaktır. Bu münasebetle M. von köylülerinin içine gırmek, Türk köylüRibbentrop Londra elçiliğinden çekile sünün harimine kadar sokulmak, emniyet rek müstemleke meselesinin müzakerele ve samimiyet şartlarının bütün huzur ve rini bizzat idare edecektir. itminanı içinde Türk köylüsile konuşmaİngiliz Başvekilinin bir müracaati ğa imkân ve fırsat bulmak lâzımdır. AtaLondra *2 (A. A.) Başvekil türk bu hakikatin en yüksek tecellilerile Chamberlain meb'us ve ilim adamlannSakarya harbindt karşılaşmıştı. Tarihin dan mürekkeb bir heyeti kabul etmiştir. meydan muharebesi olarak en çok uzunBu heyet, iptidaî maddelerden her luğa malik olmakta ilk kaydettiği bu harb, icra usul ve şartlan itibarile Türk devletin istifade etmesi, müstemlekelerin tarihine ve Türk milletine şeref veren tekâmülü, nüfus fazlalıgı, ikraz ve ticaderin hususiyetlerle temayüz eylemiştir. ret tahdidatı meselelerini tetkik etmek üOrada tabiyecilik noktasından en yüksek zere İngiliz ve dominyonlar delegelerinkumanda dehasının tebarüz ettiği görü den mürekkeb bir komisyonun toplanmalür, bir de canını dişine almış büyük bir sını istiyen bir takrir vermişlerdir. Ankara: 2 ikinciteşrin T Çinde muharebeler şiddetlenirken.. 9. lar konferansı bugün Brükselde toplanıyor «Her Efganlı Türkiyeye gelmeği mukaddes bir Çin Japon ihtilâfını izale için zecrî tedbirlere vazife bilir» başvurulması doğru görülmüyor Evvelki gün Berlinden şehrimize gelen M. Hitler, nutuk söylerken Efgan meb'usan meclisi reisi Abdülahad Han dün refakatinde Efgan elçisi Sul tan Ahmed Han olduğu halde şehrimizde gezintiler yapmıştır. Muhterem misafirimiz, dün Perapalas otelinde kendisile göriişen bir arkadaşı mıza şunları söylemiştir: « Her Efganlı, memleket dışma çıktığı vakit mukaddes bir memleket saydığı Türkiyeye gelmeği boynuna borç bilir. Bu cümleden olarak, ben de, tedavi için gittiğim Avrupadan dönerken, bütün Efganlılar için müşterek olan bu arzuyu tatmin etmek fırsatını elde ettiğimBrükselde konferansın toplanacağı Akademiler binası den dolayı pek mes'udum. Buradan AnBrüksel 2 (Hususî) Dokuz dev muavin murahhaslar bugün Paristen aykaraya gidip Atatürk Türkiyesinin en let konferansı yarın saat 11 de Akade nlmışlardır. yeni eserlerini yakından görmek emelinGazetelerin mütaleaları deyim. Oradan Bağdad ve Tahran yo miler sarayınm merasim salonunda açılacaktır. Hariciye Nazın M. Spaak, bu Paris 2 (A.A.) Gazeteler, mülıle memleketime döneceğim. münasebetle bir nutuk söyliyecektir. talealarını dokuz devlet konferansı içtiBiz, Türkiyeyi büyük birader sayı maına hasretmektedirler. M. Edenin reisliğindeki İngiliz mu yoruz. Türkiyenin de bizi küçük kardeş Petit Parisien gazetesinde Bourgues, rahhas heyeti, buraya gelmiştir. Heyet, telâkki ettiğini görüyoruz. Biz, daha çok diyor ki: yetişmeğe ve ilerlemeğe muhtacız; buna bugün akşama kadar usule dair meseleler «Japonyaya karşı herhangi bir tazyik etrafında bazı görüşmeler yapmıştır. şüphe yok, fakat başımızda münevver bir icrası mevzuubah değildir. Yalnız Ja hükumet bulunuyor, hükümdarımız genc Wellington Koo'nın riyaseti altındaki ponyayı Çin ile muslihane bir surette olmakla beraber gayet tedbirlidir, daima Çin heyeti de buraya gelmiş bulunmak uyuşmağa sevketmek matlubdur. Zecrî istişareden sonra kararlannı verir, mem tadır. Konferansın devamı müddetince tedbirler sistemi, italyan Habeş ihtilâfı leketimizin servet membaları zengindir.» Cenevredeki Çin propoganda bürosu, esnasında iflâs etmiştir. Bu sistemi tekrar Brükselde çalışacaktır. Muhterem misafirimiz yarın akşam harekete getirmek hususa düşünülme Paristen gelen bir habere göre, M. mektedir.» beraberinde Efgan elçisi Sultan Ahmed Han olduğu halde Ankaraya gidecektir. Delbps ye müstesaj M. Tessaa ye •LATkast Sa, 2 sütun 5 tej milletin fedakârhk harikalarını oyuncak gibi tahakkuk ettirmiş olmasile karşılaşılır. Bin kere söylense de bin birinci defa tekrar yazılmağa başlansa asla çok görülmemek lâzım gelen bir hakikati biz Sakarya dönüşü bizzat muzaffer Türk Başkumandamnın ağzından dinledik. Sakaryadan avdetini müteakıb Başkumandana intıbalarını sormuştuk da verdiği cevab şu olmuştu: Bu millet, çok büyük bir millet; ona lâyık kumandan olabilmek lâzım. Davanın burada hallolunacağma kanaat getiren Başkumandan bütün tedbirlerini ona göre almış ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin kendisine verdiği fevkalâde salâhiyetlerle doğrudan doğruya millete hitab ederek ondan malca ve canca büyük fedakârlıklar istemişti. Türk bıilletinin kendi ruhundan kopma bir timsal olan Başkumandanın bu davetine bütün Türk milleti tarihe heyecan verecek bir tehalükle icabet etmişti. Başkumandanın ilk defa bu harb sahrasında icad ve latbik ettiği: Hattı müdafaa yok, sathı müdafaa Müstemleke talebleri hakkında Eden demiştir ki: İngiltere müstemleke talebini « Biz hiçbir hükumetin, bu hüku kabul etmiyor metin bizzat kendisinin de fedakârîıklar Londra 2 (A.A.) Amele partİM yapmağa amade olduğunu gösteren bir meb'uslarından birinin sorduğu bir suale delil mevcud olmadıkça, bizden fedakârcevaben Eden, Avam kamarasında be lıklar taleb etmesi hakkını tanıyamayız.>> Ribbentrop Romaya gidiyor yanatta bulunarak Ingilterenin hiçbir zaman beynelmilel mecburiyetlerinden kaRoma 2 (A.A.) Yarıresmî me çmmadığını hatırlatmış ve jandarmalık nabiden öğrenildiğine göre, halen Bertan ibaret olan vazifesini diğer hükumet linde bulunan Ribbentrop, birkaç güne lerle mutabık kalarak ifa etmesi lâzım kadar İtalyan hükumet merkezini ziyaret geldiğini ilâve etmşitir. edecektir. IIIIIIHIIHIHIIIIIIIımıllllilMlllllllimilllllllllllHIIIIHIIIIimillMMIlll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll » var! Düsturunu belki anlamakta yavaşlık göstermiş kumandanlar görülebildi, fakat ordu, fakat nefer, fakat Türk köylüsü Başkumandanın bu dahiyane usulünü kendi kalbinde köklü bularak onu harfiyen ve kolaylıkla tatbik etti. Bu kolaylığın sırrı şundan ibarettir: Hayatmı fedada göz kırpmıyan cesaret. Şarkî Romayı istihlâf eden ondan daha kuvvetli ve daha büyük Türk İmparatorluğu işte hiç bir zaman kendi kendisinden bahse tenezzül bile etmiyen bu büyük ırkın eşsiz cesareti üzerine kurulmuştur. împaratorluğu fena idare edenler onun inhilâl ye izmihlâline sebeb olmakla beraber Türk millet ve memleketinin harablığına da meydan vermişlerse bunun mes'uliyeti as la Türk milletine raci değildir. Sırası ge lince o, iyi idare edenlerin ehnde ve en umulmıyacak bir zamanda harikaya ben zer eserler yaratmaktan âciz kalmamıştır Altı asırlık imparatorluk tarihinin husu sile son yüzyılları o kadar fena idare olunmuştur ki bu tahribkâr idareden bilâ hare malum olan harikaları yaratacak ka dar kuvvetli bir Türk milletinin arda kal mış olması bile gene Türk milletinin da YUNUS NAD1 lArkası Sa. l sütun 3 tel