25 Haziran 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r Ar Dergisinin 6 ncı sayısı çıkmıştır. Her sayısı gıttikçe olgunlaşan AR'da memleketimizin en otoriter artist ve ar münekkidlerınin yazıları bulunmaktadır. Bu sayıda: M. RAGIB KÖSEMİHAL: Beynelmilel musıki kültürü. NURULLAH BERK: Fotoğraf ve san'at. MALİK AKSEL: Eski Türk heykelleri. REMZİ OĞUZ: Trova hafriyatı. n .. , ,4711 UflUÇUflCU yil S3yi! 4(11 umhuri Şairlere, Şiir sevenîere, Edebiyat merakhlarma ve bütün genclere okuna cak yegâne bir şaheserdir. 1 4 Avni insel ve Vecihi Görk 1QQ7 ÎSTANBUL CAGALOGLU . p Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, tstanbul Posta fcutusu: Istanbul, No 248 1111113 2ü Teleıon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa kısmi 24299 24290 Fiatı 30 kuruş İOUİ HÎLMI KİTABEVİ Milletler arası işlerinde büyük bir hassasiyet spanyol işi dünya üzerinden titreme il karışık yeni bir ürperme daha geçiriyor: Almanya ile İtalya kontrol ko mitesinden çekıldiler ve hareket serbestısi almak tavır ve nıyetlerı gösterdıler. Sebebini bıliyorsunuz: Alman Lâypzıg kruvazörüne bir İspanyol denizaltısı tarafından torpil atılmış olması iddiası. Guya Oran şehri açıklarında hükumetçi bir İspanyol denizaltısı bu Alman harb gemısine iiç tane torpil atmış. Torpiller hedefe isabet etmemiştir. Lâypzıg kumandan ve tayfası bu torpilleri gözlerile görmıişler ve ya hıssetmişler. Geminin böyle hâdiseleri kaydeden makinesi torpillerin kruvazöre doğru seyrini kaydetmiş. Bundan önce hukumetçı İspanyol tayyareleri Alman Doyçland zırhlısına bombalar atarak orada otuz bir Almanın ölümüne sebeb olmuşlardı da bunun üzerine Alman harb gemileri İspanyol Almeyra liman ve şehrini bombardıman etmişlerdi. Bu hâdiseler üzerine İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalyadan ibaret dört büyük devletin İspanya sahıllerinde kontrol vazifesi gö'ren gemilerınin selâmetleri için bazı kararlar alınmış ve ezcümle böyle vak'aların tekerrürü takdirinde müştereken hareket olunmak esasında ittifak olunmuştu. Lâypzig gemisine torpil atılmış olması iddiası üzerine üç devletin sefirleri Londrada İngiliz Hariciyesinde Nazır Eden'ın yanında toplandılar. Almanya ile İtalyanın İspanyol hükumeti aleyhine müşterek bir nümayiş talebine karşı İngiltere ile Fransa daha evvel tahkikat icrasmı lüzumlu görduler. Çünkü Lâypzig kruvazörüne torpil bile atılmış olsa bu torpıli atan denızaltı gemisinin hükumetçi bir İspanyol denizaltısı olduğu kat'iyetle malum bulunmuyordu. İşte bu vaziyet Almanya ile îtalyanın kontrol işinden çekilmelerine sebeb oldu. n D Celâl Bayarın Bağdad Alman ve ltalyan harb gemidönüşünde Antakyaya leri Akdenizde toplanıyor uğraması bekleniyor İngiliz donanması da İspanya hükumetine müzaharet için Valancia'ya hareket emrini aldı Bazı Suriye gazetelerinin hâlâ devam eden tahrikâmiz yazılarına rağmen Hatay Arabları Türklerle anlaşmak istiyorlar Avrupa sulhu yeniden tehlikeye girdi Hatayda yeni hâdiseler Malaga limanına 10,000 ltalyan gönüllüsü çıktı İngiltere Hariciye Nazırı Eden Alman elçisini kabul ederek tahammülün bir hududu olduğunu birdirdi Londra 24 (Hususî) İspanyaya karşı zecrî tedbirler alınmıyacağına dair Alman Hariciye Nazm Baron von Neurath tarafından verilen teminata rağmen Alman donanmasmın İspanyol sularında toplanmas, üzerine, İngiliz filosu ispanyol hükumetine muzaheret et mek üzere Valensia'ya hareket etmek emrini almıştır. resmen mi müdahale pren sipi hakkmdaki müstakbel hattı hareketi hakkında bir guna işareti ihtiva etme mektedir. Berlin ecnebi mehafili, Almanya tarafından neşredilmiş olan ve «Almanyanın bundan böyle kendi menafhni ve Hatay Türklerinin evvelce Antakyada yaptaklan bir tezahürat gemlierini Valencia Adana 23 (Hususî muhabirimiz milel sergismde Suriye paviyonunun ko« bolşevist kundakçı den) İktısad Vekili Celâl Bayann loni paviyonlan arasmda kurulmasma lannın taarruzlarma karşı bizzat kendi Bağdad dönüşünde, Hataylılann dilek muğber olan Başvekil Cemil Mürdümle vesaitile himaye et lerini yerine getirmek üzere Antakyaya arkadaşlan serginin açılma merasmine iştirak etmemişlerdir. Suriye Başvekili Pameğe ve bu himaye uğraması muhtemeldir. Bu takdirde, İktısad Vekilimiz Şama da gidecektir. risteki siyasî temaslanndan memnundur. yi bu kabil caniyane Paristeki Suriye heyeti dönüyor Fransız hariciye müsteşan Vienotj suikasdlerin tekerrü Haleb 23 (Hususî) Paris beynel[Arkası Sa. 3 sütun 1 de[ rüne mâni olabile Alman gemileri Cebelüttarık'tan geçti Bu hakikî bir sebeb midir? yoksa bir vesıle mi? Dünya sulhu üzerinden büyük bir endişe heyecanı geçirten vaziyet buradadır. Lâypzig kruvazörüne torpil atılmış olduğu iddıasında hakikaten tahkike muhtac cıhetler vardır. Valans hükumeti bu iddiayı en kat'î surette tekzib etmekle beraber İspanyol Mıllî Müdafaa Nazır fazla olarak namus ve şerefi üzerine de yemin etmek suretile bu hâdisenın gayrıvaki olduğunu beyan etmiştir. Nazırın bir İspanyol denizaltısı tarafından böyle bir hâdise ika edileceğine uzaktan uzağa ihtimal vermek şüphesi bile yoktur. İspanyol Millî Müdafaa Nazın bu kadar kat'î beyanatta bulunmak için elbet hükumet denizaltı gemilerinin nerelerde bulundukları ve neler yapmakta olduklan hakkında hıç şüphe götürmiyen sağlam malumata malıkti. Almanlar Lâypzig kumandanının bir denizaltı gemisi tarafından kendi gemisine torpil atılmış olması ıddıasının tahkike muhtac RÖrülmesini kabul ve hazmedemiyor görünüyorlar. Kimse Lâypzig kumandanının iddıasını uydurma telâkki etmek istemiyor. Tahkik olunacak noktalar sunlardır: Denizaltı gemisini gören var mıdır? Ne biçim bir gemi idi? Torpillerin seyrini aynen görenler var mıdır^ Bunlar nasıl yürüyorlar, arkalarında nasıl bir iz resmetmiş bulunuyorlardı? Lâypzige isabet edemiyerek harb gemisinin hangi taraflarından geçerek hangi istikamete gittiler? Nihayet torpillenn seyrini kaydeden aletin mahiyeti ve hassasiyeti derecesi nedir? Bu alet ne gibi ahvalde harekete geçebilir?.. ilh. En çalışkan ve Valans hükumetinin tekzibi Alman cevval doktor îddiasmdan daha kat'î bir şekilde olduğu en adma hakikaten lâiçin eğer Lâypzige torpil gönderen bir denizaltı gemisi varsa bunun İspanyadan yık olan Cerrahpabaşka bir memlekete aid bir denizaltı şa hastanesinin di gemisi olmak ihtimali yok mudur? Orta rektörü Dr. Rüştü lığı kanştırmak istiyen herhangi fena ni Çapçı bir taraftan yet sahibi birinin böyle bir hâdise ika et suallerime cevab verirken bir taraftan mis oîması mümkün değil mıdir? Vaziyet bundan ibaret olunca kat'î da mütemadiyen o daya giren ve çıkansurette malum ve muayyen olmıyan bir arm dileklerini din Cerrahpasa hastaYUNUS NAD1 iyor, kâğıdlannı nesi direktörü Dr. Rüştü [Arkast Sa. 6 siitun 4 tei imzalıyordu: « Tıfonun tamamen izalesi çarelerini mi soruyorsun; işte benim aklıma ge2 ncide : Dost ve kardeş Irak 4 üncüde: Bakarsan bağlık, bakmazsan enler: 1 Şehir kanalizasyonunu tamam dağhk Mahmud Yesari amak, 5 incide: Ayni denizin iki tarafında 2 İçilen bütün suları demir boruiki çiçekten nümune ardan geçirmek, Doğan Nadi 3 Lâğım sularile sulanan bostan 9 ncıda : Spor haberleri an değıl, hatta lâğım sularının geçmesi Londra 24 (HuMusolini ile Alman Harbiye Nazın Mareşal Von Blomberg Akdenizde susî) Bu ge cek vasıtalarla temin bir İtalyan harb gemisinin güvertesinde konuşurlarken ce Cebelüttank'tan eylemeğe azmet bildirildiğine göre, yedi harb gemi zın M. Eden bugün Alman elçisi von miş» bulunduğunu bildiren yan res sınden mürekkeb bir Alman filosu bu Ribbentrop'u kabul ederek, tahammu mî tebligi endişe ile tefsir etmektedir. akşam Cebelüttank Boğazmdan geçerek lün bif hududu olduğunu hatırlatmış ve Bu yanresmî tebliğ, umumiyetle Alİspanyol meselesinde İngilterenin Fransa manyanın kontrol sistemine bundan böyle şarka doğru yoluna devam etmiştir. ile tamamen hemfikir olduğunu sarahatle iştirak etmemekle beraber donanmasmı tngilterenin hattı haeketi Londra 24 (Hususî) Hariciye bildirmiştir. Alman elçisi bu mülâkattan Akdenizde bırakacağı ve hiçbir veçhile Valencia'ya karşı muslihane bir hatu Nazın M. Eden Avam kamarasınm bu sonra Berline hareket etmiştir. hareket kabul etmiyeceği suretinde tefsir Ribbentrop Hitler'in yanında günkü toplantısmda İngiltere ile Almanya arasında cereyan eden müzakereler Berlin 24 (Hususî) Londradan edılmektedir. hakkında sorulan bir suale cevaben şu buraya gelen Almanyanın Londra elçisi Londrada endişeler beyanatta bulunmuştur: von Ribbentrop bu akşam devlet reisi Londra 24 (A.A.) Havas Ajansı « Konuşmalar İngilterenin Millet Hitler tarafından kabul edılmiştir. muhabirinden: ler Cemiyeti paktı ve Paris misakı ile Almanyanın Londra komitesine Almanyanın bundan böyle Roma ve deruhde ettiği taahhüdleri ihlâl edecek gb'nderdiği nota Berlinin kendi gemilerini Valencia bol mahiyette değıldir. İngiltere ayni zamanBerlin 24 (A.A.) Havas Ajansı şeviklerine karşı icab eden bütün çarelere da Fransaya karşı deruhde ettiği taah muhbirinden: müracaat ederek himaye etmeğe karar hüdler çerçevesinden aynlmıyacaktır.» Almanya tarafından Londra komite vermiş olduklannı ilân eden beyanatı, İngilterenin bir ihtarı sine tevdi edilmiş olan nota, Almanyanın Alman ve İtalyan filolannm garbî AkdeLondra 24 (Hususî) Hariciye Na ademi müdahale komitesi ve bizzat adelArkast Sa. 7 sutun 1 de] Haricî ticaretimizin mes'ud inkişafı Yeni senenin ilk dört ayında ihracatımız idhalâtımzdan 15,253,495 lira daha fazla Ankara 24 (Telefonla)Bu yılm ikincikânun, şubat, mart, nisan aylan içindeki dış ticaretimiz etrafmda bize verilen malumata göre, bu dört ay zarfında memleketimize yapılan ithalât 1936 nm ayni ayları içindeki ithalâta nazaran 1,868,964 lira bir artıkla 29,255,222 liraya, ihracat ise 1936 nm ayni aylan ihracatma nazaran 15,889,609 lira bir artışla 44,508,730 liraya varmış bulunmaktadır. 1937 nin bu ilk dört ayına aid ithalât ve ihracat kıymetleri arasmdaki fark ise, ihracat lehinde olmak üzere 15,253,495 liradır. İthalâtımızin umumî kıymetinin 4 9 , % sını teşkil etmekte olan 12,568,246 lira ve ihracatımızın umumî kıymetinin de . de 50,16 sını teşkil eden 22,327,846 lira ile Almanya dış ticaretimizde birinci dere < cede gelmektedir. Birleşik Amerika ise, umumî ithali kıymetinin 13,42 sini teşkil eden3 milyoa 926,153 lira ve umumî ihracat kıymeti * nin 10,31 ini teşkil etmekte olan 4 milyon 587,293 lira ile de ikinci derecede gel • mektedir. İ Tifoya karşı harb Hemen bütün bostanlar birer mikrob yuvasıdır Istanbulda pis sarnıç sularını Hamidiye diye satan sucular mı var? İsmet Inönü yarın Istanbula geliyor Dahiliye Vekili Sovyet Rusya seyahatine 3 temmuzda çıkacak IIIIIIIIIIIIMIIIirilllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllUV Dr. Rüstü Çapçı, Dr. Süreyya Hidayet ve kimyager îbrahim Etemin anketimize verdiği cevablar IÇ SAHIFFLERDE Ankara 24 (Telefonla) Başvekil İsmet İnönü yarın hususî trenle İstanbula hareket edecektir. Dahiliye Vekili Şükrü Kayanm birkaç gün daha şehrimizde kalması muhtemeldir. Vekil, Rusya seyahatine Rahmi Apak, Dr. Şükrü Şenozanla birlikte îstanbuldan 3 tem muzda çıkacak ve Köstence yolile seyahat edecektir. Dahiliye Vekiline Maarif Vekili Safşüpheli olan bostanları bile kapamak, 4 Meskun olan evlere bitişik bah fet Arıkanın vekâlet etmesi muhtemelçe ve bostanları evlerden 15 metro dir. Bugünlerde Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu bir müddet istirahat etmek ümesafeye kadar işletmemek, zere Ödemişe gidecek, Maliye Vekili Fu5 Sokak ve caddelere mücavir o ad Ağralı da İstanbula hareket edeceklup duvarla ayrılmamış bostanlara as tir. garî 1,80 metro irtifamda duvar çek mek. Bilhassa bu mesele çok mühimdir. Meselâ Aksarayda Mustafakemalpaşa caddesinin yanında büyük bostanlar var. Tükrük ve sair vasıtalarla caddedeki tozlara karışan milyon ve milyarlarca Elâziz 24 (Hususî muhabirimizden) mikrob hafif bir rüzgârla bu bostanları istilâ etmektedir. Bu tozlar, haydi kay Kutu deresini tam bir ihata çemberine anatılarak yenen sebzeleri haric tutahm, Lan kıtaatımız bu çemberi gittikçe darlaşfakat marul gibi, turp gibi, soğan gibi tırmaktadırlar. Harekât mütemadiyen Hâdiseden sonra fotografçımızın aldığı yukarıki resimler kazanın bütün çiy olarak yenen sebzeler için her zaman yeni ileri karakollar tesis etmek ve yol fecaatini göstermektedir. Sağdaki motosiklete binmiş olan adam, inşa etmek suretile devam etmektedir. çok büyük bir tehlikedir, facia kurbanı Jak'ın evvelce alınmış bir resmidir Yakmda ancak 300 kadar kalan son 6 Sokak sulannm ve sellerinin bostanlara gitmesine mâni olmak ve halkın sergerdelerin de ele geçeceği muhakkakMaslak yolunda dün gene bir facia harririmizin hâdise mahallinde yaptıgi bostanları mesire addederek girmesine ve tır. olmuş, genc bir sporcu parçalanarak öl tahkikata göre bu facia şöyle cereyan etDersimin bu ebedî derdden kurtulması müştür. Murad Sertoğlu miştir: lArkası Sa. 5 sutun 1 de] nihayet bir gün meselesidir. Bu müessif kaza hakkında bir mu lArkasi Sa. 7 sütun 2 ue] Maslak yolunda dün bir facia daha oldu Jak isminde bir motosikletçi, yeni bir arabayi tecrübe ederken agaclara çarptı ve beyni patlıyarak öldü Tunceli harekâtı son safhasında
