24 Haziran 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

24 Ha7İran 1937 CUMHURIYET SON HABERLER... TELEFON TELGRAF v« TELSiZLE Hâdiseler arasında Hakaret neye derler? SON HATIRALAR: mekten hâli kalmıyacaktır. tesanüd, Leipzig'in torpillenmesi mese Muharrir «bu para yerine sarfo larında istibdad kanının zerreleri hâlâ Almanya ve İtalya bahri kontrol lesinde kendisinı göstermemiştir. Binne lunmamış» der; artık davacıyı dinle dönüp dolaşan bir padişaha uzun yıllardan çekildiler tice Almanya, bundan böyle kontrol sisdanberi edinilmiş itiyadlarmdan, birden yiniz: Londra 23 (A.A.) Berlin ^e temine iştirake devam etmesine lüzum olbire vaz geçirmek, hususile geçmişin he Bu parayı yerine sarfetmedim Romanın talimatı üzerine Alman ve İtal madığı mütaleasındadır. de ne yaptım? Cebime mi attım? sablannı istemek öyle patlak verecek bir yan sefirleri .memleketlerinin kat'î suretAlmanyanın Akdenizdeki filosunu Suçlunun ifadesi sarihtir: Bana sui hareket olabilirdi ki, şarkın eskidenberi te bahrî kontrol sisteminden çekilecekle geri çağınp çağırmıyacağı hakkmda biristimal isnad ediyor; şerefime, haysi mutadı olan idarei maslahat yolunu tut rini bildirmişlerdir. sey söylenmemektedir. yetime, ahlâkıma, makamıma teca mak, ve zemini yavaş yavaş tesviye et Maamafih Almanya ile îtalya, Lon Almanların son hattı hareketleri vüz ediyor; halkın husumetini aley mek daha muvafıktı. Bir yandan bu siidra komitesi mesaisine iştirake devam ekarşısında Ingiltere yaset takib olunurken bir yandan da için hime tahrik ediyor. deceklcr ve kendilerini ademi müdahale Londra 23 (A.A.) Havas muhaAvukatlar da, bir yazıdaki alelâde için kaynıyan cerahat beklenmemiş bir itilâfnamesine bağlı addeyliyeceklerdir. biri bildiriyor: tenkidden açık hakarete köprü ku yerde fışkırdı. Mart isyanı çıbanı patlaFransa ve İngilterenin Almanyaya Londra gazeteleri, bugünkü yazıların ran basmakalıb hukuk muğalatalari dı, ve bu suretle korkulan ve önüne geçilihtarları da, Almanya Ispanya hadiselerinden le dile gelirler: «îşte filân vasfın fi mek istenen patlak hiç umulmadık bir Londra 23 (A.A.) lyi malumat bahsederken, endişe ile fakat ayni za lân kelimeve taallukunun sarih delâ yerden zuhur ediverince, bir musıbet olabilmek ihtimalini pek çok getiren bu almakta olan bir membadan bildirildiğine manda soğuk kanhlıkla şu suali sormak letile...» filân, falan. tadır: vak'a, aksine, herşeyin bir hamlede süpügöre, Fransa ve îngiltere hükumetleri, Kanun hakareti iyice tarif etmi «Birkaç gündenberi Almanyanın tutgeçen gece Berlindeki sefirlerine Almanyor. Bir yazınm tenkid veya tahkir rülüp temizlenmesine vesıle olmuş bulunyanın Valencia hükumetine karşı beynel tuğu siyaset yolundaki hakıkî amiller ne olup olmadığı hâkimin tefsirine ve du. milel ihtilâtlara gebebiyet verecek ve Av dir ve Almanyanın önumüzdeki ilk jesti takdirine kalmıştır. Bu meyanda müstebid Sultamn uzun rupa sulhunu tehlikeye koyacak her tür ne olacaktır?» Ceza ve matbuat kanunlanna ha yıllarda birikmiş serveti vardı. Bu servet Maamafih, Ingiliz gazetelerine göre, lü hareketlerin vahametini Berlin hüku karetin aydınlık bir tarifini ilâve et nereden geliyordu:1 Bunu tamamile bilmetinin nazarı dikkatini celbe memur et birkaç nokta şimdiden halledilmiş telâkki menin sırası gelmiştir. Ondan sonra mek kimseye müyesser olmamıştı amma edilebilir: meğe karar vermişlerdir. yazıda hakaret ve adaletin müdaha herkes görüyor ve anlıyordu ki Yıldız1 Von Neurath'm Londrayı ziyaAlman harb gemileri Akdenize lesini icab ettiren bir suç olup olma dan büyük bir olukla etrafa akan altın retinin tehirile Almanyanın Leipzig me geliyorlar dığının tayini için, diğer biitün da deresi sadece tahsisatı seniye denilen ve selesindeki değişmez hattı hareketi arasmLizbon 23 (A.A.) Reuter ajansı valarda olduğu gibi matbuat davala padişaha hükumetçe resmî yoldan verilen da rabıta bulunduğu muhakkaktır. Eİuhabiri, Amiral Scheer, Nuremberg rımn da ilk tahkikata tâbi tutulması para ile beslenemezdi, şu halde hükme2 Yukarıdaki iki hâdise ile Geneve Karlsruhe Alman harb gemilerile üç lâzım gelir. dilmekte tereddüd olunamazdı ki gizli ral Franconun Bilbaodaki muvaffakiyeti torpito muhribinin ve bir nakliye gemisive yeraltmda saklı izleri takib ederek BeHakaret neye derler? arasında muhtemel rabıta vardır. Nasyonin bu sabah Lizbona vâsıl olmuş olduLugate bakarsanız hakaret, hare şiktaşa kadar sürüklene sürüklene geldiknalistlerin muvaffakiyetleri teeyyüd ettikğunu bildirmektedir. ketle veya sözle küfür etmektir. O ten sonra Yıldızın yokuşundan tırmanace, müfrid nasyonal sosyalıstlerin siyaseti Bu gemiler, öğleden sonra Akdenize galebe çalmaktadır. Diğer taraftan, Al zaman «küfür neye derler?» mesele rak oranm müthiş değirmenini döndürlıareket edecektir. mek vazifesile toplanan sular vardır. manyanm Çekoslovakyaya karşı aldığı si çıkar. Alman Naztrlar heyetinin Nice matbuat davalannda haka Bunların membaı nerelerdi? Bunu bilhattı hareket de Almanyada münakaşa toplantısı kabul etmez siyasete şuuri bir surette dö ret, ancak bir adamın şahsî hüviye miyenler öğrenemezler, bilenler söyliyeBerlin 23 (A.A.) Nazırlar mec nüldüğünü teyid eylemektedir. tinde ahlâkma tecavüz demektir, mezdi, amma netice ortada idi. Herşeye îisı, saat 11,30 da Hitler'in riyasetinde 3 Almanyanın bu değişmesile sosyal hüviyetine ve ahlâkına tariz bir ad takmak merakmda olanlar Bahritoplanmıştır. Toplantıda biitün nazırlar, Fransız kabinesine buhranı arasında da edilmesi hakaret sayılamaz. Çünkü ye ve Harbiye Nezaretlerini, belediyeyi, ordu kumandanı General von Fritsch, belki bazı rabıtalar mevcuddur. başka türlü tenkide imkân yoktur. zaptiyeyi, hatta vilâyetleri zikrederdi. donanma kumandanı Amiral Raeder ve Ben rnuharririm. Herhangi bir mü Bu merak ve keşif sahiblerine denebilirdi Avusturya Franco hükumetini Alman zabıta şefi Heinrich Himmler nekkidin benim yazımdaki ilim veya ki: «Haydı, dedığınız gibi olsun. Gene tanımadı siz söylersiniz ki bu padişah bütün o sayhazır bulunmuşlardır. Briiksel 23 (Hususî) Alman ve muhakeme noksanından dolayı bana Von Neurath, siyasî vaziyet hakkında İtalyan hükumetleri General Franco hü cehalet veva hezeyan isnad etmesine dığmız nezaretlerin, vilâyetlerin, hatta sayamıyacağınız müesseselerin mühim bir izahat vermiştir. kumetinin tanınmasını Avusturyadan is celâllanarak mahkemelere koşamam. kısım vazifelerini de üzerine almış ve onla Amiral Raeder, Leipzig'in torpillen temişlerdir. Avusturya hükumeti bu tek Çünkü benim vazifem bilmediğim n herşeye nazır ve âmir olan tepesinden mevzua girmemek ve hezeyan et mesi teşebbüsünün teknik şartlarından lifi reddetmiştir. memektir. Bumın için muarızlanmın idare etmekle meşgul bulunmuştur, o halbahsetmıştir. thtilâlcilerin ileri harekâtt de pek doğrudur ki onlann tahsisatından Siyasî mehafile göre, Almanyanın Londra 23 (Hususî) İspanyol ih oek haksız farzettiiim bu nevr tenbir kısmı da kendisine gitsin...» hattı hareketi şudur: tilâlcileri Bilbao'dan ilerliyerek Santan kidlerinde bile aleyhlerine dava aç mayı düşünmedim. Hakettikleri ce Ademi müdahale komitesi, devletle dere yaklasmışlardır. Bu muhaverecik her iki tarafm bir güvabı vermekle kaldım. lümsemesile biter, fakat meselenin esasına Bu satırlarla son günlerin herhan aid olan sır hiçbir suretle bitmiş olmazdı. gi bir davasını kasdetmiyorum. Fa Bir yandan Yıldız oluğundan etrafa alkat, senelerdenberi çoğu beraetle ne tın akarken, orada hergün vücude gelen ticelenen bu nevi hakaret davaları inşaatla adeta başlıbaşına türlü ebniyenın muharrire yüklediği fuzuli zah lerile, kışlalarile, bahçelerile bir şehir met ve endişelere bir nihayet veril vücude gelirken, bir yandan da Hazinei Yeni hükumetin malî sa Belçika Başvekili dün mesini istemenin günü geldiğine ka Hassada yeniden yeniye hada makul bir liberalizCumhurreisi Roose niim. Mahkemeler de boş yere işgal lan türeyordu. Çiftlikler, varidat membamadenler, çe ediliyor. Sahsına değil, içtimaî vazime dönmesi bekleniyor şid çeşid akarlar... Bunlar nereden çıkıvelt'Ie cörüştü fesine aid bir mevzuda herhangi bir yordu? Hazinei Hassa pek muntazam bir Paris 23 (A.A.) Gazeteler, bu sabah, Vaşington 23 (A.A.) Belçika tenkide uğradığı için mahkemeye gi idare idi, bunu herkes bilirdi; fakat onun Chautems kabinesi hakkında ilk düşünBaşvekili Van Zeeland bugün Reisicum denlere adaletin vereceği cevab şu ol varidatını şişiren membalann da muntacelerini bildırmektedir. hur Roosevelt ile birçok müzakerelerdc malıdır: «Bu yazı sizi vazifeye davet zam ve makbul olması idare çarkımn inMatin diyor ki: ettiği icin altında yalnız muharriri tizamından doğmak lâzım gelemezdi. «Malî sahada, Chautemps sağlam ve bulunmuştur. Bu müzakereler iptidaî nin değil, bütün milletin imzası varmakul bir liberalizme dönmek arzusun maddeler ve altın ihtıyat akçesile zengın Oraya geldıkten sonra intizam başlamış dır. Buna hakaret demezler. Bilâkis, dadır. Hükumetin başında Chautemps olan memleketler ve diğerleri arasındaki hakaret, vazifesi millî meselelerin olabilirdi amma oraya gelmeden evvele nın ve Maliye Nezaretinde de Bonnet ihtilâfların halli üzerinde cereyan etmiştiı. aid olanı Yıldızın kendisinden sormalıynin bulunuslarının çok sarıh bir mana Keza, harb borçlarınm tasfiyesi meselesi müdafaasmdan baska birşey olmıyan muharrirlerin tenkid ve tahlil hakla dı, ve mademki sormak imkânı yoktu, osı vardır. Bugün lâzım gelen şey, iti de görüşülmüştür. nun için susmalıydı. Ve herkes susardı.. madı yeniden canlandırmak ve Fransız Beyan olunduğuna göre Roosevelt nna müdahale ve tecavüz etmektir.» atbuat davalannda muharrire isnad edilen suçlann = = = = = yüzde doksanı hakarettir. En hafif şikâyetten en sunturlu küfüre kadar, tenkidden tecavüze çıkan yolun biitün istasyonlannda kaleme alınmış hertürlü yazı, hakaret çerçeMeşrutiyetin, Yıldızdan, onun otuz vesi içinde adalet huzuruna çıkar: Davacıya sorarsanız, bir makamın üç senelik sahibinden, Hazinei HassasınLizbonda toplanan Alman harb gemileri Akdeveya bir insanın vazifede herhangi dan sorulacak hesabları vardı; fakat elinbir kusuruna işaret, hakarettir. Çün den zorla koparılan kanunu esasiyi sened nize hareket etti. Ingiltere ile Fransa Almanyaya kü bu kusur, vazifede bir suiistimal ıttihaz ederek Meclisi Meb'usanın ve odir ve hayali geniş bir tefsirci, suiisti nun hükumetinin, karşısma dikilip bütün mülâyim bir lisanla ihtarda bulundular mal kelimesinin içinden hakaretin hesablan sormağa kalkışmasmda hazer IBaitarafı 1 inci sahıjedel rin müessir bir tesanüdünü farzeder. Bu hertürlü manasını çıkarır. olunacak bir tehlike vardı. Bütün damar Ispanya meselesi vehamet kesbediyor SARAY ve ÖTESi Atatürkün Türk Tarih | Kurumuna teşekkürü Hazinei Hassa Türk Tarih Kurumundan: Büyük Türk filozofu ve tıb bilgini İbni Sina'nın 900 üncü yıldönümü dolayısile Üniversite konfe't rans salonunda yapılmış olan tören münasebetile ilimlerin yüce hâmisi ve Türk rönesans ve inkılâmemurin ve müstahdeminle beraber Ma bının yaratıcısı Atatürke ittifakla liye Nezaretine devredildi. Öyle ki Sulverilen karar üzerine çekılmiş olan tan Reşad tahta çıkınca Hazinei Hassa, tazim telgrafına Ulu Şef şu iltifatnamelerile mukabele buyurmuş maruf bir ifade ile, tamtakır kurubakır lardır: kalmış oldu. Lâkin devenin silkintisi kediye yük olur, Hazinei Hassa gene pek Bay Hasan Cemil Çambel zengin kalmış oluyordu ve Sultan ReşaTürk Tarih Kurumu Başkanı da verilen tahsisatla emlâki hakanî variDolmabahçe sarayı İstanbul 1 datı birleşince onun saltanatı müddetince Türk âlimi İbni Sina'nm ölümü ,| pek müreffeh ve pek muntazam bir saray nün 900 üncü yıldönümü münasehayatına kifayet etti. Ondan sonrasını betile yapılan törende bana karşı bilmiyorum. gösterilmiş olan temiz ve yüksek Halid Ziya Uşaklıgil Emlâki milliye Hazinei Hassadan ayrılırken onlarla meşgul heyetin de ayrıl dığmdan bahsetmiştim. Bu memurin arasmda pek güzide zevat vardı, ezcümle bugün Millî Saraylar müdürü olan, ve uzun zaman kendisile Cemiyeti Umumiyei Belediyede bulunduğum Bay Sezaiyi pek muktedir, pek zeki bir idare adamı sıfatile zikretmek icab eder. * * * Emlâki hakaninin varidatı saltanat tahtının calisi olan zatm emrinde olmakla beraber onların tasarrufu hakkı onun olamıyacağma işaret etmiştim. Bu zeminde bir hatıradan bahsedeceğim: Bir gün Ahmed Rıza mutad olan saray ziyaretlerinden birinde huzura kabul edilmek arzusunu söylemeden evvel odama geldi, ve benden hususî bir ricada bulunacağını girer girmez haber verdi. O rica şu idi: Şişlide Fransızlann idaresinde rahibelerin bir hastanesi vardı ki hâlâ mevcuddur: Hopital de la PaLs. Bu bir hastane olmaktan ziyade emrazı dimagiye malullerine mahsus bir darüşşifa idi, hâlâ da öyle olmalıdır. Galiba burasını idare eden rahibele rin ve Fransız sefaretinin müracaat ve ricası üzerine Ahmed Rıza bana bedi ki: «Bu hastanenin yanında Hazinei Hassanm bir büyük arsası varmış. Bundan bir parçasına hastanenin ihtiyacı varmış. Benden delâlet istenildi. Bu bir hayır müessesesidir, bu itibarla padişahın o istenilen parçayı ihsan etmesi münasib olur. Ben doğrudan doğruya arzetmek istemiyorımı. Bu güzel işe sizlerin vasıta olmanızı rica ediyorum.» Ahmed Rıza o kadar iyî yürekli idi ki kendisine vukua gelen ricalan reddetmeğe kudret bulamazdı, fakat ayni za manda, pek muannid olmakla beraber, düzgün bir mantık muhakemesine de hemen ramolacak kadar insaf sahıbi olduğundan, bu talebi üzerine biraz sarsıldıktan sonra kendimi toplayıp cevab ver dim: «Bizi mazur jörünüz, dedim; bu işte delâlet şöyle dursun hatta siz arzetseniz de iradesini istihsal etseniz onu tervic sahasına girmekten alıkoymağa bir vazife nazarile bakarım. Sebebi: Bilirsiniz ki emlâki hakaniye padişahın dilediği gibi tasarruf hakkı yoktur, değil emlâk ve araziye, hatta saraylann demirbaş eşyasına bile. Birincilerden bir avuc toprağı, ikincilerden bir kırık iskemleyi bile, esas itibarile, şuna buna veremez. Eğer bugün o istenilen arsayı kendisine verdirmek mümkün olsa, yarın başmabeynci, başkâtib, seryaver, ve onlann ardısıra, bütün mukarribin ve bendegân hünkânn ayağma kapanır, ve şunu bunu ister. Hünkâr da reddedemeyince, neticeyi tasavvur edi niz...» hislerdetj mütehassis oldum. Teşekkür eder ve Türk ilim müntesiblerine daimî başarılar dilerim. K. ATATÜRK Ormanı ormana korutmak, ormanı ormana imar ettirmek usulü IBaşmakaleden devam} yetiştirilecek ormanları da ilâve edebi liriz. Ormanın nasıl yetiştiğini evvelki gün arzettik: İlk ufak bir külfet olarak dikmek, fakat ondan sonra ondan çok daha fazla ehemmiyetli bir hâdise olarak mütemadi surette korumakla. Eğer ko rumasını bilirseniz bugün diktiğiniz bin fidan 20 30 sene zarfında şöyle böyle, fakat elli sene zarfında küçücük hakikî bir ormandır. Millî bir iş olarak memlekette işte bunu yapacağız. Hele mevcud ormanlardan kesme yaptığımız yerlerde bunu mutlaka ve kestiğimızin birkaç misli fazlasile böyle yapacağız ve yaptıracağız. Eğer kestiklerimizi tabiat kendiliğinden telâfi etmiyorsa fidanlannı biz dikip koruyarak bu işte tabiate yardım edeceğiz. Bu takdirde kesmeîerden dolayı or manlanmızın harab olacağından korkuya asla mahal kalmai. Bundan dolayı maliyemizde herhangi bir eksiklik husule gelmez. Memleketin iktısadiyatı ise bundan çok kazanır. Ormanların ziraatle alâkasına gelince bu başlıbaşına mütaleaya değen ve ormanlann çoğaltılmasını zarurî kılan başka bir âlemdir. Kat'î kanaatimize göre memlekette tatbik olunacak pasif ve negatif değil, aktif ve pozitif orman siyaseti budur. Boğaziçine baküğınızda yer yer güzel orman korulan görürsünüz, sonra da uzun uzun çıplak ve hazin sahalar. O güzel yeşillikler korunmuş ormancıklardır. Boğazın her tarafına ağac dikerek muhafaza ediniz, bir nesil zarfında bütün Boğaziçi baştanbaşa şimdi hayret ve gıpta ile temaşa ettiğiniz o korularla dolar. Bir memleket için bundan daha kıymetli, şen ve güzel zenginlik tasavvuruna imkân yoktur. Bütün memlekette bunu istiyoruz. Istediğimiz fena veya olmıyacak birşey midir? Yeni kabine Pariste iyi karsılandı Van Zeeland'ın temasları YUNUS NADt ekonomisinde, bir senedenberi sosyal Van Zeelandın telkinlerinden bazılarını inkişafın fazla seri ilerlemesi üzerine. belki nazan itibara alacaktır. Fakat harb hâsıl olan son sarsıntıların sükun bul masına kadar durumu idame eylemek borçlarınm ceffelkalem iptalini ve silâhlanmada kullanılmıyacağma dair kâfi tetir.> minat verilmedikçe altın kredi açılmasını Yeni Fransız Maliye Nazırt kabul etmiyecektir. Paris 23 (Hususi) Maliye Nezare Amerikada yeni bir içtimaî tine tayin edilen Vaşington sefiri Bonkanun hazırlanıyor net bugün Amerikadan Fransaya hareVaşington 23 (A.A.) Kongre yeni ket etmiştir. Yeni kabinede 11 sosyaüst içtimaî kanun projesini tetkik etmektevardır. Kabineye komünist nazır alın dir. Çünkü son grevler sendikaların kamamıştır. nunî bir mevcudiyet iktisab etmesi ve tavassut ve hakemlik sisteminin ıslah Cenevre Mesai bürosu olunabilmesi için petronları sendikalarişini bitirdi la itilâfnameler imzasma icbar etmek Cenevre 23 (A.A.) Beynelmilel üzere şimdiki kanunların ve bilhassa mesai konferansı bu scbah mesaisini tatil Wagner kanununun takviye edilmesinin etmiştir. Ruznamede mevcud yedi me zarurî olduğunu meydana çıkarmıştır. İhtilâfın genişliyeceği zannedilme seleden üçü mensucat, kimya, grafik sarayiinde iş saatlerinin azaltılmasına mü mektedir. Çünkü Roosevelt'in müdahatedair olması itibarile bilhassa nazarı dik lesi Lewis'in yeni grevler çıkarması sebeblerini izale etmekte ve federal otokati celbediyor. Bunlardan yalnız menritenin her zaman kadir olduğunu gössucatta kırk saatlik hafta hakkındaki protermektedir. je kabul edilmiştir. Diğer projeler üzerinde zaruri olan Paris 23 (Hususî) Paris borsasının eülüsanı ekseriyet hasıl olamamıştır. bugünkü kapanış fiatları şunlardır: tngiliz meb'uslarının tahsiLondra 110,89, Nevyork 22,42 3/4, Ber satları yükseltildi lin 896, Brüksel 378,75, Amsterdam Londra 23 (A.A.) Avam Kamarası, 1233,75, Roma 118, Lizbon 100,75, Cenevkısa bir müzakereden sonra, 17 reye re 514,50, bakır 61 63, kalay 247,17,6. karşı 325 reyle meb'usların tahsisatmı altın 140.05, gümüş 19 13/16, kurşun 600 liraya çıkaran teklifi kabul etmiştir. 22,18,9, çinko 21. Fransaya geliyor PARİS BORSASI Abdülhamid ortadan kalkınca soruldu, ve her işin uzun uzun geçmişine sokulmak, herşeyi sık dokuyup ince elemek pek zor olacağından, böyle ucu bucağı bulunamıyacak bir yolu takib etmektense, tabiri mahsusile, ceffelkalem tek bir sualle meselenin hal çaresi bulundu. lzmir 23 (Hususî muhabirimizden) Alaşehir Akınspor takımı otobüsle O Hazinei Hassaya denildi ki: «Sen demişe maça giderken otobüs devrildı. tahsisatı seniyenin ahzine ve sarfına, bir Oyunculardan Ahmed Işik altta kaldı de ötedenberi saltanat makamına aid olan ğından ezilerek öldü. Beş sporcu yara ve gelirinden istifade hakkı tahtta bulu nanm emrine amade tutulmakla beraber landı. esasma dokunmak hakkı kendisine verilmiyen emlâki hakaninin idaresine müekel bir müessesesin. Bunu anlanz ve gene böylece devam etmene nza gösteririz, faBrüksel 23 (Hususî) Alman işgali kat şu emlâki hakanî denilen varidat zamanında düşmanla teşriki mesai ettikmembalanndan başka hakanı sabık devlerinden dolayı mahkum olanlara mahsus rinin sana verdiği servet... Bunu saymağa hazırlanan affı umumî kanunu münase da lüzum yok, ne sen ne de biz yorul betile eski muharibler bugün Brükselde mıyalım, bu pek uzun sürecek bir iş olur. muazzam bir nümayiş yapmışlardır. Bu Bir kelime ile bunu halledelim: Emlâki münasebetle çarpışmalar olmuş ve birçok hakaniden artakalan ne varsa, ki bunla nümayişçiler tevkif edilmiştir. rın kâffesi milletin gömleği pahasına sırSon Arnavudluk isyanı maz tından sökülmüştür, gene millete iade nunlarının idamları istendi olunmak icab eder. Binaenaleyh...» PEYAMt SAFA Alaşehir sporcuları kazaya uğradılar Brükselde heyecanlı nümayişler Belgrad 23 (Hususî) Tirandan alman malumata göre son Etem Toto isyanının faillerinin muhkemesi bitmiştir. Müddeıumumî maznunlardan 16 sının idamını, diğerlerinin de ağır cezalara çarptınlmalarını istemiş,tir. Bu, pek doğru ve pek keskin muhakemenin binaenaleyh diye başlıyan neticesi üzerine emlâki hakanî zümresine dahil ne varsa Hazinei Hassaya bırakılarak onun haricinde kalacak ne varsa, neler neler vardı, bütün o işlerle meşgul olan çıkarılamaması esası tamamile tesbit edildikten sonra Hazinei Hassa bunlardan kâfi nema getiremiyenleri satıp bedelile daha ziyade fayda temin edecek bir akar tedarik etmek isterse bunu arzeder, ve hünkâr keyfiyetin tamik ve tetkikini hü kumete teklif eyler. Oraca münasib bir karar verilince meclisi vükelâdan geçiriBirden hatırıma geldi ve ilâve ettim: lerek Hazinei Hassaya salâhiyet verilir «HaniyalMart isyanında bizim köye ilve tedarik olunan akar emlâki hakaniye tica ettiğiniz zaman akşamüstleri sizinle ilâve olunur.» seyranlanmız olurdu. Bir arahk deniz Böylece yapıldı ve bu usule tevfikan kenarmda köyün en güzel bir mevkiini işgal eden etrafı duvarla çevrilmiş bir ye Sultan Reşad zamanında Hazinei Hassa re uğradık. Burasınm ne olduğunu sor birkaç istibdal muamelesi yaph ve bu sumuştunuz. Ben de Abdülmecidin vaktile retle hem emlâki hakanî masun kaldı, burada bir av köşkü varmış. Hazinei hem Hazinei Hassaya müfid varidat Hassaya aid emlâktendir, demiştim. E membaları tedarik olundu. Daha sonra ğer sizi müteakıb ben de köyümün bu gü ne oldu bilmiyorum. O zaman emlâki hakanî meyanmda zel yerini hünkârdan ister ve alırsam ne bulunan Hereke fabrikası ayrıca kaydedersiniz?..» Ahmed Rıza derhal anladı ve «hakkı dilmeğe şayandır. Bu fabrika pek nefis nız var!..» diyerek bahsi kapattı. îstitrad çuha, yün ve ipek kumaşlar imal ettiği olarak kaydedeyim ki ben Meclisi Umu gibi Türkiyenin hiçbir yerinde yapılamımii Vilâyette ve Cemiyeti Umumiyei yan şal gibi ince dokunmuş halılar da yapardı. Hatta bunlardan gayet cesim bir Belediyede iken bu yerin hükumetçe kötanesi Ahnanya Imparatorunun bir kızıye verilmesi ve idaresinin Haİk Fırkasına nın izdivacı münasebetile düğün hediyesi terkedilmesi fikri etrafında telkinlerde olarak Sultan Reşad tarafından Berline bulunmuştum. Sonra Halk Fırkası bu gönderilmiş ve orada yere serilmeğe bir fikri tervic ettirdi ve bugün o güzel yer türlü kıyılamıyarak, son derece takdir ve köyün bir seyran yeri oldu. Ne çare ki hayrete sebeb olan bu nefis eser, galiba kazanc vergisi mâni olarak burada bir münasib bir yere gerdirilmışti. kahve işletecek bir müstecir bulmak im Bugün Hereke fabrikası gene Sümer kânı hasıl olamadı. Ahmed Rızanın bu teşebbüsü üzeri Bank hesabına çalışmaktadı'r, lâkn halıne emkâki hakaninin taarruzdan vikayesi cılığa galiba nihayet verilmiştir. Bütün için tedbir düşünmek üzere Mabeyn ve memlekette halıcılığm duçar olduğu inhiHazinei Hassa erkânı arasında bir top tat esasen pek acı bir hâdise iken buna lantı yapıldı. Ben bir çare teklif ettim ve bir de Herekenin cidden pek nefis olan imalâtının tatil edilmiş olması ihtimali bu ittifakla kabul olundu: başka bir elem ilâve etmektedir. Şöyle ki: Halİd Ziya UŞAKLIGİL Emlâki hakaninin hiçbir suretle elden