20 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

20 Nisan 1937 CUMHURIYET Başvekilimiz geliyor Dün geceyarısı Belgraddan ayrılan Ismet Inönü fevkalâde samimî tezahüratla teşyi edildi [Baştaraft 1 inct sahıfede) îspanya kontrolu geceyarısı başlıyor İBaştaraft 1 inci sahifede] İbret alınacak bir hikâye kili Dr. Arası, İstasyonda, Başvekil Stoyadinoviç ile bütün diğer Yugoslav na zırlan teşyi etmiş ve mızıka ve sancak ile bir ihtiram bölüğii selâm resmini ifa eylemiştir. Vaktin geç olmasına rağmen, büyük bir kalabalık, Türk devlet adamlarını hareketlerinde şiddetle alkışlamış ve dost ve müttefik Türkiyenin Basvekili ile Hariciye Vekilini Sofyaya götürecek olan hususî tren, alkışlar ve «Yaşasın Ata türk» ve «Yaşasm Türkiye» ve «yaşa sın Türk Yugoslav dostluğu» nidala n arasında Belgraddan saat 23 te hareket etmiştrr. Yugoslavya siyasî tarihinde böyle candan kopan derin ve samimî istikbal ve teşyi merasımı kaydedılmemiştır. lavya yeniden bir takım taahhüdler al tına girmek istememektedir. Bütün me sele bundan ibarettır.» *p •$• TP Başvekile merasim yapılacak Başvekilimizin beyanatı Belgrad 19 (Hususî) Türkiye Başvekili İsmet Inönü Vreme gazetesinin muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: « Yugoslavya sahillerini ziyaret ettiktcn sonra, Yugoslavyanın Adriyatik denizindeki haşmet ve kudretini ve dolayısile Akdenizde pek büyük bir âmil olduğunu bizzat görmekle fevkalâde memnun oldum.» Başvekilimizi Bulgar Kralı misafir edecek Sofya 19 (Telefonla) Belgraddan bu gece ayrılacak olan Türkiye Başvekıli İsmet înönünün dönüşte Kriçin Krah istasyonunda tevakkuf ederek Brama sarayında Bulgar Kralı tarafından kabul ve misafir edileceği haber verilmektedir. Gene aynı membadan verilen malumata göre Kral Türkiye Başvekilini öğle yemeğine de alıkoyacaktır. Başvekil İsmet İnönü, Hariciye Vekili Tevfık Rüştü Arasla Belgrada giden diğer memurlarımız ve gazeteci arkadaşlarımız yarın sabahki ekspresle şehrimize döneceklerdir. Başvekilimiz Sirkeci is tasyonunda merasimi mahsusa ile karşılanacağı gibi Ankaraya hareket ederken de ayni merasimle teşyi edilecektir. Başvekilin şehrimizde bir gün kalıp perşem General Franco îspanyanm denizde, be günü akşamı Ankaraya hareketi muh karada ve havada kuvvetli bir orduya temeldir. sahib olacağını ilâve etmiş ve nasyonalist «îsmet Inönünün seyahati büyük muhariblerin katlandıkları fedakârhk bir zafer olmuştur» lardan hürmetle bahsederek nutkunu bi Belgrad 19 (A.A.) Vreme gaze tirmiştir. tesi, Türk devlet adamlarının seyahatleri Ademi müdahale kontrolu dün hakkında uzun ve hararetli tafsilât ver gece başladı dikten maada, ayrıca «İsmet Inönüne Londra 19 (A.A.) Şimdi îspanyol veda ederken» başlıklı bir makale neş sularında bulunan îngiliz harb gemileri retmektedir. Vreme bu makalesinde ez nin, bu gece saat 12 de meriyete girecek cümle diyor ki: olan ademi müdahale kontrol plânı mu «İsmet İnönü ve Aras, Sofya yolile cibince İngiltereye tahsis edilen mmtakaAnkaraya dönmek üzere Yugoslavyayı lann nezaret altına alınmasma kâfi gelebugün terkediyorlar. Başvekil İsmet İnöceği zannedilmektedir. Şimal mıntakalanünün Yugoslavyada Başvekil Stoya rında iki kruvazörle altı torpito muhribi dinoviçin ayni zamanda bütün Yugos bulunmaktadır. Cenub mıntakası Cebelav milletinin aziz misafiri olarak geçir lüttarıkta bulunan bir kruvazörle dokuz diği bu on günü gerek Yugoslavyanın torpito muhribi tarafından nezaret altıgerek Türkiyenin tarihlerine altın harf lerle yazılacatır. İsmet İnönünün Yugos na alınacaktır. lavyada muhtelif mıntakalardaki seyahat', bir büyük zafer olmuştur. Yugoslav milletinin îsmet İnönüne ve Benes'e karşı yaptığı heyecanh tezahürat, bütün Yugoslavyanın, Küçük An tant ve Balkan Antantı ittifakımızı tasvib eylediğini göstermektedir. Bu ayni za manda haricî siyaset noktai nazanndan Avrupayı demokrasi ve otoriter rejim otarak ikiye bölmemek hattı hareketini de tasvib demektir. Rejimler, her devletin kendi dahilî işidir. Bizim dostumuz, gerek iyi zamanlarda ve gerek fena zamanlarda bizimle beraber olanlardır. Gerek Çekoslovakya, gerek Türkiye, bizim için cidden müşkül anlarda bize ellerini uzatmışlar ve dostumuz olduklarını göster mişlerdir. Başvekil İsmet înönü, bu unutulmaz seyahatinde, Yugoslavyanın hakikî çeh resi, kuvveti ve büyüklüğü hakkında tam bir fikir edinmiştir. Memurlarımızla gö rüşmüş, ordu ve donanmamızla temas etmiş, tersanelerimizi gezmiştir. Ve bu suretle Yugoslav milletinin faaliyetini a çıkça görmüş anlamıştır. Nitekim geçen ilkteşrinde Türkiyeye yaptığı seyahat esnasında Dr. Stoyadınovıç te ayni şeyleri yakından görmüş ve hissetmişti. Bunlar birer eğlence seyahatleri değil, fakat geniş konsültasyon seyahatleridir. İsmet Inönü gibi durendiş bir devlet adamının memleketimizi gezmek lutfunda bulun duğundan dolayı cidden bahtiyanz.» tebellür ettirmek üzere halkı ittihad et meğe davet etmiştir. Yıkıcı bolşevizme karşı şiddetle hücum ettikten sonra Ge neral, nutkuna şöyle devam etmiştir: « Teklif etmekte olduğumuz filî demokrasi sayesinde İspanyol milleti, ma nevî sahada olduğu kadar içtimaî ve iktısadî sahalarda da müstakar bir rejimle idare edilecektir. Biz halka iktısadî olduğu kadar manevî bir hürriyet te vermek istiyoruz. Bunlar mevcud olmadıkça siyasî hürriyet bir komediden ibaret kalır. Biz aile, belediye ve sendika müesseseleri vasıtasile herkesin devletin yürüyüşüne iştirak etmesini istiyoruz. Tesis etmek istediğimiz adalet ve hukuku âmme pren sipleri ortaya konmadıkça insanlık hay siyeti mevcud olamaz.» Şark demfyyolları nasıl satın alındı? tBaştaraft 1 inci sahlfese} olmasından dolayı tarifelere beş misli lar üzerinde fikir edinmesine vesile olur zammedilmesi ve alacak verecek hesab zannediyorum. lannm tetkiki için bir komisyon teşkili kaŞark Demiryollarının tarihi rarlaşıyor. Bu komisyon ayni zamanda Şark Demiryolları Avrupanm yahud 1929 itilâflannm ifasını da hazırlıyor. garbm şarka doğru on dokuzuncu asır sıDaha sonra 1927 senesinde Bay Be rasmda gerek împaratorluk tarafından hiç zamanlarında o tarihe kadar Nafıa şımendifer yapılması lüzumu ve gerek Vekâletinin müsteşan Bürhaneddin is garbm şarka doğru olan muvasalatının minde birisi tarafından hazırlanmış olan zaruretile hâdis olmuş bir takım siyasî, bu lâyiha 1927 senesinde Büyük Meclise malî meselelerin neticesidir. On doku sevkediliyor. O lâyihaya göre, şirketin zuncu asırda malumunuzdur ki Avrupa borcu beş buçuk milyon altın frank ola nm teknik inkişafı sınaî inkişafı dolayı rak kabul ediliyor. Ayni zamanda kilo sile şarkta bir takım pazarlar tedarik et metro başına 13 bin altm frank ve hası mesi ve mallannı mübadele eylemesi za Iattan da yüzde yetmiş beşi şirkete, yüzruretini tabiî olarak icab ettiriyordu. O de yirmi beş te hükumete aid olmak esası nun için büyük devletlerin, bilhassa siyasî teklif ediliyor. Fakat bu kilometro başına rekabetleri dolayısile bir taraftan Akde 13 bin frank ve yüzde 75 hasılatı gayrinizden Hindistana doğru yol açmak ar safiyenin şirketin yüzde yirmi beşin hükuzusu îngilizler tarafından takib edildiği metin olması hususundan ayn bir de şirgibi diğer taraftan gene Avusturyalılar ketin hisselerinin işletme masrafları çık tarafından Ege denizine ve Selâniğe doğ tıktan sonra 1,227,153 altın franklık bir ru inmek zaruretile bir takım siyasetler meblâğı temin etmesi şart koşuluyor. takib edildi. Bunun neticesi olarak ta Görülüyor ki, ta 1872 de başhyan Şark Demiryolları imtiyazı verıldi. işletme imtiyazı gittikçe şirketin lehine, Malumdur ki Rumelide büyük bir sa hükumetin aleyhine dönüyor. hai arazi memleketimizin aksammdan Bu lâyiha bütçe ve maliye encümenlebulunuyordu. Hakikaten Avrupanm böyrinde 2 sene kadar kalmıştır. 1929 senele mühim bir kısmınm muvasalasız kalmasinde Recep Pekerin Nafıa Vekilliği zası bizim için bir mesele olduğu gibi, devmanmda yeniden tahrik edilerek şu esasletler için de söylediğim noktai nazardan lar dahilinde bu mukavele yapılmıştır. bir mesele idi. Fakat împaratorluğun ta Şimdi ona takaddüm etmek üzere hat biî inkişafının esas branşlan kâfi surette tm kaç kilometro olduğunu arzedeyim: temin edilmediği için şimendifer yapmış Hattı aslî yani şirket tarafından arzetti olmakla istenilen netioeyi elde etmek ğim düyunu umumiyeye kalbedilmiş borcmümkün değildi. Tabiî olarak emperya larla yapılan hatların yekunu 289 kilo lizmin tesiri altında bir şimendifer yapılmetrodur. Ondan sonra Alpullu Kırkması zarurî vaziyette idi. İşte bu gibi silareli 46 kilometro ve 3 kilometro da yasî sebebler ve malî zaruretler altında Karaağac Edirne hattı var. Bir de Sir1872 de Şark demiryollarının imtiyazı keci Yeşilköy hattı 18 kilometro ki verildi. Evvelâ 1869 da Baron Hirş'e hepsinin yekunu 356 kilometrodur. verilen imtiyaz bunun tarafından başka Şimdi hattın esasmda prensip'olarak birisine verilmek istendi. Fakat hükumet beşte biri şirketin parasını ihtiva ediyor. kabul etmedi ve inşaat sermayesi devlet Beşte dördü de devletindir. Yani inşaat tarafından verilmek üzere 1872 de ge parası 4 taksim 5 tir. 4/5 ne Baron Hirş'in inşaat ve işletme şirke Kumpanyaya karşı ağır tine imtiyaz verildi. Tütün eksperlerine çok ihtiyaç var Tütüncülüğümüzün terakki ve inkişafıle, mütehassıs tütün eksperlerine olan ihtiyaç gün geçtıkçe artmaktadır. Çün kü, gerek inhisarlar idaresinde, gerekse tüccarlar nezdinde çalışan eksperlerin çoğu muasır tütüncülük tekniğine vâkıf değillerdir. Inhisar idaresi, bu ihtiyacı görerek ve evvelce açmış bulunduğu kurslarda yetişen gene eksperlerin müsmir mesaisini gözönünde tutarak yeniden mütehassıs eksperler yetiştirmeğe karar vermiş ve yeni bir kurs açmıştır. Maltepe tütün enstitüsünde bulunan bu kursta zi raat mektebi ve lise mezunu 14 gene bulunmaktadır. Namzed talebeler bu kursta nazarî ve lâboratuarla tarlada amelî dersler görmektedirler. Bir sene sürecek bu ders müddetinde talebeler, tütün ekme ve yetiştirilmesini, tütüne ârız olan haşreler ve hastahklarla mücadele usullerini ve tü tün tahlillerile tütün ziraatini alâkadar eden kimya meselelerini öğreneceklerdir. Namzedler bu bir seneden sonra daha dört devre stajı geçireceklerdir. Bunlardan ikinci devTede tütün fabrikasında harmancılık ve fabrikasyon işleri ve mühim istihsal merkezlerinde tütün mua yene, hesab, mübayaa, sevk usulleri. Işleme depolannda geçecek olan üçüncü devrede tütün işleme usulleri ve hesablan; bakım evlerinde geçecek olan dördüncü devrede de işlenmiş tütünlerin bakımı, fermantasyon de\Tesinde bakmı tarzları, ambalâj işleri ve bakım hesablan öğre nilecektir. Her devre sonunda talebe gördüğü derslerden nazarî ve amelî imtihan verecek ve bu devreleri muvaffakiyetle bitirenler eksper muavini olacaklardır. İn • • hisar idaresi bu kurslara devam ederek J memlekette nazarî ve amelî bilgi itibanle mütehassıs tütün eksperleri yetiştire cektir. nın ne olduğunu sorduk. Bizim anladığımıza göre birisi işletme sermayesi, birisi de hattı aslî sermayesi var. Hükumet hattın esasının kazancına ve zaranna taalluk etmesi lâzım geliyor. Şirketin mukavelesinde, 1929 da yazılan mukaveiede o suretle hükumet borcu olarak bir fıkranın oraya geçmiş olmasını biz hoş görmedik. Dikkatimizi celbetti. Bunun üzerine, şirkete bir hareket yapmaya mecbur olduk. Şirket, mukavelede olduğu gibidir, vaziyeti başkaca izaha lüzum görmüyoruz, cevabını verdi. O halde, biz bu vaziyeti arkadaşlanmıza tetkik ettirdik. Başvekâlete bunun binnetice devletin büyük bir zaranna müntehi oîacağını izah ve tetkikte bulunduk. Çünkü bu intizar hesabını doğuran bir milyon 227 bin 152 altın frank ilk senesinde yahud ikinci senesinde temin ediliyor. Şirket, diğer senelerinde açık ver meğe başlıyor ve bu açık bizim işi gö rüşmeğe başladığımız sıralarda mühim bir yekune baliğ olmuş bulunuyor. 1929 dan 1958 senesine kadar intizar hesabı namı altında ve hükumetin ödemeye mecbur olduğu bir borç olarak belki on on beş milyona baliğ olacak bir para olacaktı. Yani şirket istediği kadar işletecek, istediği kadar kazana cak, yahud memleketin menfaati aleyhinde bulunacak, neticede de böyle bir para almak vaziyetinde ve devlette bunu ödemek mecburiyetinde kalacaktı.» Nafıa Vekili bundan sonra hattın satın alınmasına nasıl karar verildiğini, bu kararın nasıl tatbik mevkiine konduğunu Şark Demiryollarına kıymet biçilmesi ve sair noktalar hakkında iki taraf arasında cereyan eden çetin münakaşalan hulâsa etmiş, şiddetli alkışlar ve «bravo!» seslerile karşılanan bu izahatından sonra sözlerini şu şekilde bitirmiştir: « Onlar on bir milyon lira istemişlerdi. Altı milyon liraya onlar da tamamen tatmin edilmiş oldular. Yani bunların sermaye olarak ortaya koyduklarını, iddia ettikleri sekiz milyon liraya mukabil altı milyon lira ile işi bitirmiş oluyoruz. O vakit sekiz milyon lira eşyalar takdir kıymeti olarak konuşul muştu. Halbuki, eşyalann böyle tadad edilerek, kıymet takdir edilerek yapılmadığmı da biliyoruz. Onun için altı milyonj lira ile hak ve adalet noktasından Türkiye Cumhuriyeti tamamen vazifesini yapmış bir vaziyette işi bitirmiş oldu. Bu suretle mukaveleyi imza etti. Bu altı milyon liranın sureti tediyesini yüzde 5 fa« izle arkadaşlarımrz bilhassa Bay Sırrn olduğu halde, usulüne tevfikan 20 senede ödemek üzere yaptılar, hazırladılar^ Bu suretle mukavelenin bütün esaslanl tamamen bitmiş oldu. Binaenaleyh leketin üzerinde bir bar gibi olan en son Şark Demiryolları işletme imtiyazını kaldırmış olmakla Nafia Vekâleti vazifesini yapmıştır, zannediyorum.» Norasteni, zaflyet ve Chlorose Cephelerde harekât Salamanca 19 (A.A.) Aragon, Madrid ve Asturie cephelerinden piyade ateşi teari edilmiştir. Biscaye cephesinde fırtına ve yağmur devam etmektedir. Cordoue cephesinde Villabarta mıntakasında Franco kıt'aları baskınlar yap mışlardır. Bir Bulgar ba$muharririnin yaptığı anket Sofya (Hususî) Bulgaristanda en çok satılan (Utro) gazetesinin başmu harriri Tanef, Başvekilimiz İsmet înö nünün Yugoslavya seyahati münasebe tile Belgrada gitti. Gospodin Tanef Yugoslavyanın Balkan misakına ve eski ittifaklanna sadık kalıp kalmadığı hakkında Belgradın dıplomasi ve siyasî mahfillerinde büyük bir anket yapmaktadır. 18 nisan tarihli (Utro) gazetesinde, Gospodin Tanef anketinin neticesi hakkında şunları yazmatadır: «Yugoslavyanın haricî siyasetini de ğiştirip Almanya ve Italya grupuna iltica ettiğine dair son zamanlarda söylenen sözlerin ve yazılan yazıların hepsi de yalandır. Yugoslavya Fransaya, Küçük jtilâfa ve Balkan misakına sımsıkı bağh kalmaktadır. Yugoslavya eski ittifakla rına ve eski taahhüdlerine hiçbir veçhile ihanet etmiş değıldir ve etmiyecektir de. Yugoslavyanın Bulgaristan ve îtalya ile anlaşması müttefiklerinin muvafakati ile olmuştur ve bunlar Yugoslavyanm eski taahhüdlerine hiçbir halel vermemekte, bilâkıs bu muahedeler suhlu bir kat daha kuvvetlendırmektedir. Yalnız Yugos Nasyonalistler arasında bir ihtilâf Salamanca 19 (A.A.) Nasyona Iist sendika partisi reisliğine Hedilla intihab edilmiştir. Bu partinin bazı rüesası Hedilla'ya karşı suikasde teşebbüs etmişlerse de yakalanmışlardır. Bu esnada bir kişi ölmüş ve bir kişi de ağır surette yaralanmıştır. Birkaç kişi de hafif surette yaralan mıştır. Ademi müdahale komitesinin nikbinane bir içtimaı Dün şehrimize gelen Daily Express gazetesinin siyasî muharriri yazıyor: «Dün Londrada îspanya işlerine ademi müdahale komitesinin 45 inci toplantısında tatlı bir uzlaşma ve aklıselim havası esmıştır. Mussolıni'nın murahhası Sinyor Grandi, diğer milletler de ayni şekilde hareket etmek şartile İtalya îspanyadaki gönüllüleri geri çekmek hususunda hazır olduğunu bildirmiştir. (Bundan evvel mumaileyh hiçbir Italyanın İspanyol topraklarını terketmiyeceğini söylemişti.) O vakit yapılacak hatlann tahminen yekunu 2000 kilometro olacaktı ve hattın imtiyaz müddeti de hatlann bitmesile beraber başlıyacak, raşe hakkında hiçbir kayıd, şart yoktur. İmtiyaz müddetinin tesisinde mevcud eşya mütehassıslar tarafından, ehlihibre tarafından tetkik ve kıymeti tesbit edildikten sonra devlete intikal edecekti. Böyle bir takım esaslar vardı. 1872 de yapılacak hattın kilometro başına varidat yirmi bin frangı geçerse faydası yarıyarıya paylaşılacaktı. Mu kavelei esasiye bu şartla akdedilmişti. Zamanın ve devletin malî vaziyetinin fena gitmesi dolayısile de 23 milyon altın franklık bir istikraz daha yapılıyor ve bu yapılan istikraz da gene inşayı ve işlet meyi deruhde eden şirketin ve hükumetin haklannı değiştirmeğe vesile oluyor. taahhüdlerimiz Şirketle aramızdaki mukavelenin 29 senesinde müzakeresi yapılmış ve geçirdiği safhalar zamanımızda imza edilmiş olan bu mu Bu sözler üzerine Sovyet sefiri İvan Maisky de mütebessimane bir çehre ile bu takdirde hükumetinin «îtalyanın îs Atina ^ ( H u [Baştarafı 1 inci sahijede] panyol işlerine müdahale» ettiği hakkınyahatte bizzat şapka meselelerile meşgul daki notanın münakaşasında ısrar etmisusî) Atina Üolmuştur. Vali bu mıntakada yaptığı se yeceğini bildirmiştir. niversitesinin yü Bu vaziyet karşısmda ademi müdahayahatlerde müteaddid nutuklar söylemişzüncü yıldönümü tir. Bu nutuklarm hemen hepsinde Türk le komitesi reisi Lord Plymouth «hüsnümerasimine dün de Iere şiddetle muamele edilmesini tavsiye niyet tezahüratmdan» bilistifade İspandevam edilmiştir. yada mevcud bilcümle gönüllüleri geri etmiştir. Öğleden sonra Kral, çekme işini müzakere ve tesbit etmek üzeBir yobazın küstahça sözleri Veliahd, Başvekil, Haleb 19 (Hususî) Türkler aley re bir komite teşkilini teklif etmiştir. İs Fransız Maarif Nahine yapılan hareketler para ile tutulmuş panyaya giden gemileri arama şekline azın, butun kord.p s e b e t ü e ç ı k a n l a n bir takım yobazlann telkinıle tahakkuk id talimatname pazartesi gecesi mer'iyete lomatık ve nazırlar pU\ ettinlmek istenmektedir. Meselâ Şeyh girmiş olacaktır. Komiteye hâkim olan hazır olduğu halde Üniversite stadyo Ahmed isminde bir serseri sancak muta yeni uzlaşma arzulan Londra siyasî memunda maçlar yapılmıştır. Bu maçlara sarnfı Hüsnü Barazi ve Antakya kay hafilinde memnuniyetbahş bir hayret uÜniversite talebesinden maada bütün makamı Abdülkadir tarafından himaye yandırmıştır. yüksek ve askerî mekteb atletleri iştirak görmekte ve bu mülkiye memurlarından Bu mehafilde, Ispanyadaki sivil har etmiş ve muhtelit 300 talebeden mürekaldığı direktif dairesinde Türkler aley bi durdurmak üzere büyük devletlerin teşkeb koronun Olimpiyad marşını çağırmakilâtlı olarak müdahale plânını, komiteye hinde propaganda yapmaktadır. sile başlanmıştır. Şeyh Ahmed aldığı direktıfle halkın dinî hâkim yeni haleti ruhiyenin bir hayli koÜniversite Rektörünün şereflerine verhissiyatına müracaat etmektedir. Ezcüm laylaştıracağı kanaati tahassül etmiştir. diği akşam ziyafetinde bütün ecnebi müle Türkler aleyhine tahrikât yapmak için îngiliz kabinesi bu plânın muvaffakiyeti messilleri hazır bulunmuşlardır. Akropol hakkında kanaat hâsıl olur olmaz tatbiki şu gülünc sözleri söylemektedir: ile bütün şehir dün gece sabaha kadar « Artık Türkler Amerika ile ittifak tarafına gidılmesini istemektedir.» tenvir edilmiştir. ettiler, protestanhğı kabul ve müslümanYunanistan da tayyare lığı mahvettiler, Kur'an tahrif olundu.» maktır. Softalar camilerde alenen şu piyangosu yapıyor Mahallî hükumet tarafından azamî hi cümleyi kullanmaktadırlar: Atina 19 (Hususî) Türkiyedeki maye gören Şeyh Ahmed muhitinde bir «Türkiyeye taraftar olan islâmlann tayyare piyongosu sisteminde bir piyanvaaz vermiştir. Bu vaızda Türklerin ka katli helâldir.» gonun ihdasına hükumetçe karar veril rılarının boş olduğunu söylemek suretile * * * miştir. Hasılatı harb tayyarelerine tahsis halkı kandırmak istemiştir, fakat halk edilecek olan bu piyango önümüzdeki Franstz tayyareleri cenub softayı kürsüden sopalarla indirmiştir. birinciteşrinde başlıyacaktır. köylerimizin üzerinde Bir hezeyan nümunesi daha Gümrüklere gelmiş olan bü Hama 19 (Hususî) Halebde Ba Kiliste çıkan «Kilis» gazetesi yazı yor: tün mallar idhal edilecek bülhadi, Bivaze, Osmaniye camilerinde Cenubda yapılan ve Fransanm An Ankara 19 (A.A.) 15 şubat 937 medrese talebesi tarafından vaızlar veril kara büyük elçisi tarafından kendisinin tarihine kadar gümrüklere gelmiş bulunan mektedir. Bu vaızlara mukabil softalara haberdar olmadığı beyan olunan askerî herhangi memleket menşeli bilumum mal hükumet tarafından ikramiyeler dağıtıl manevralar esnasında dostlarımızın lar bir defaya mahsus olmak üzere mem maktadır. Camilerde verilen bu vaızların tayyareleri bizim Tibil köyü üzerine lekete ithal edilecektir. hedefi Türkiye aleyhine telkinler yap kadar gelip gitmiştir. Atina Üniversitesinin 100 üncü yıldönümü Hataydaki yobazlar işi azıttılar kavelenamenin teyid ettiği hat bizimdir. Yani, asgarî 20 ilâ 25 milyon paramızı, sermayemizi ihtiva eden bir hattır. Buna mukabil şirketin bilâhare yaptığı nizamnamede tesbit edildiğine göre, 1931 de 6,400,000 mevaddı müteharrike ve eş yasının kıymeti, 1,600,000 de nakid olmak suretile ceman sekiz milyon sermayesi vardır. Bu esasta olan hattın, aktedılen itilâfnamesi mucibince kilometro başına 12 bin altm frank verilecek ondan sonra hasılatı gayri safiyenin yüzde yetmiş beşi şirketin ve yüzde yirmi beşi de devletin olacak. Fakat bunun yekunu da bınnetice şirketin masarifi umumiyesini, ihtiyat akçesmi, Kırklareli taksitini ve hissedarlara verilecek temettüü karşıla mak üzere 1,227,157 franga baliğ ola caktır. Esas budur, bunu tahtı emniyete Bu sefer kilometro başına yedi bin alabilmek için bir madde kabul edilmiş. frank şirkete veriliyor, geri kalan hasıla Buna göre, bir intizar hesabı na açık tm yüzde 55 i şirketin yüzde 45 i de hü diye bir kayid geçilecek. kumetin oluyor. Yani evvelki esas biraz Devlete verilecek yüzde yirmi beş te değişmiş oluyor. ayrıca bir hesab altına alınacak bunlara Sonra 1894 te 40,000,000 altın frank açık olursa intizar hesabına yüzde beş falık bir istikraz daha yapılıyor. Bu istik iz konacak, bu esası bir madde ile şöyle razm 21,000,000 nu eski istikrazın ba teyid ediyorlar. kiyesine tahsis ediliyor. Bakiyesi hükumeAçık devlet tarafından ödenecek. Yate tödeniyor. İstikrazın ödenme müddeti ni senede bir milyon 227,152 frank elde 64 sene olarak tesbit ediliyor. Maamafih edilmezse intizar hesabına alınacak imtiyaz müddeti henüz tesbit edilmiş va açağı devlet ödeyecektir. Bu açığı kar ziyette olmuyor. Yalnız bu istikrazın 64 şılamak için tarifeyi istediği gibi şirket senede ödenmesi esası kabul edilince, de artırmak hakkını da almıştır. mek ki 1894 tarihinden itibaren 64 sene Halbuki zaman itibarile bu tedabir imtiyaz müddetini hükumet zımnen kabul açığı kapamak değil bilâkis açığı açtır etmiş oluyor. Ve hakikaten 1908 sene mak manasında demektir. Devlete aid oden itibaren elli sene olması kabul edili lan yüzde yirmi beş te ayn devlete veyor. Yani imtiyaz müddeti 36 senesi im rilmiyecek o da mahfuz kalacak ve intitiyaz başlamadan geçen müddet olmak zar hesabına karşılık tutulacaktır. Yani şu üzere 86 sene oluyor. 1908 de elli sene halde yirmi yirmi beş milyon lira kıymeimtiyaz müddeti kabul edilince 1958 e tindeki hat devletin eline on para geç kadar Şark demiryollarının işletilmesi im meden işlemekte devam edecektir. İmtitiyazının devamı kabul edilmiş oluyor. yaz müddeti de hattın inşasına 1872 de Bunu müteakıb, yani meşrutiyetin ilânı ü başlandığı halde 1908 den başlamak su zerine Şark demiryollarının bir kısmının retile 1953 e kadar devam edecektir. Şu Bulgarlar tarafından işgal edilmesinden halde aradan 36 sene bir kere çıkıyor. sonra 1909 da meşrutiyet hükumetile ak 1958 senesi imtiyaz müddetinin sonu odettikleri bir mukavele ile 1894 te ak larak tesbit edilmiş oluyor. Raşa içinde dedilen mukavelenin ahkâmı değişiyor ve mukavelenamenin hiçbir maddesinde tessirket kilometro başına 10,333 frank alı bit edilmiş birşey yoktur. Devlet hangi yor. Ayni zamanda artanın yüzde yetmi tarihte onu satın alabilir. Buna dair hiç şi şirketin ve yüzde otuzu hükumetin olu bir kayid yoktur. Şimdi buraya kadar bu yor. tafsilâtı arzettikten sonra satın almıya doğru hareketimizi ve netayicini arzedeLozandan sonra yim: Lozan muahedesi akdedildiği vakit Hattın satın alınma teşebbüsü Cumhuriyet hükumeti şirketle adaptasyon ve muvaffakiyeti mukavelesi yapmak üzere, diğer şirket Biz o vakit, arkadaşımıza cevab verdilerle olduğu gibi ufak bir anlaşma yapı ğimiz zaman şirketten bu intizar hesabıyor. Diğer imtiyazlı şirketlerin murahha sı olarak Türkiyeye gelen Mr. Veyil isminde birisi bu şirketin de murahhası olarak Cumhuriyet hükumetile temas ediyor ve şirket namına 1923 te bir mukavele imza ediliyor. benizsizük lcin yegânc deva kanl ihya eden Ç i p f i P Enmuntahipeübbatarafmdantertipedilmiştir. M K U r Bu mupkaveleye göre paranm düşmüş KANSIZLIK PARIS