11 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYEV 11 Nisan 1936 Günü gününe yaşıyanlarımız Gözleri bozulduğu için onu işinden çıkarmışlar ((Ne yapalım burası Darülâceze değil ki! Gözünü iyi ettir de öyle gel]» Üzerinde yama tutmıyacak kadar eski bir pantolon ve bir ceket var. Ufak evlerin arasında yere iğilmiş, taşları yıkmakla meşgul. Beni oraya kadar getiren genc. parmaklarınm ucile koluma dokunarak beni ikaz ediyor: îşte size hikâyesini anlattığım Hüsnü. Ona yaklaşıyorum, selâm veriyorum. Selâmımı büyüİc bir nezaketle alıyor. Kolay gelsin! Teşekkür ederim! Burada çalışıyorsunuz galiba... Evet şurada Amcamm taşlarını dıgan çıkanyorum. îşsizmişsiniz öyle mi? Evet, işsizim... •^ Ne zamandanberi? Çok oldu!.. İşini neden bıraktın? Gözüm sakat oldu da ondan çıktım. Fabrika seni doktora göndermedi mi? Hayır... Göndermedi... Teda\ı ettirmedi. Sonra da gözüm görmedigi için çiviyi yan kakmağa başlaymca: «Sen iş yapamıyorsun» diye beni kapıdışarı attı. Ben: «Beni kapıdışarı atmayınız. Fabrikanızda sakat oldum» diye yalvardım: «Ne yapalım! Senin gözünü biz kasden kör etmedik ya!.. Biraz dikkat etseydin. Burası Darülâceze değil, fabrika! Git evine; gözün iyi olur da yeniden gör meğe başlarsan gel... Yoksa bizden bir meded umma» dediler. Bir an susuyor. Benimle konuşurken elinde kalan taşları yere bırakıyor. Sonra doğruluyor. Bir tanesi görmiyen gözlerini benim gözlerimin içine dikiyor ve çok basit birşey söylüyormuş gibi, sonsuz bir teslimiyet, nihayetsiz bir yumuşaklık la: Gözlerim iyi olmadı, ben de bir daha fabrikaya dönemedim. JJiyor. f Şehir ve Memleket Haberleri ) Türk Bulgar münasebatı Eski konsolos dostça hissiyatla ayrılıyor Bulgar Hariciye Nezaretinde şube müdürlüğüne tayin edilen Bulgaristanın eski İstanbul konsolosu M. Vançef dün tıalefi M. Slivenski ile beraber İstanbul Vilâyetine giderek, yeni konsolosu Vali Muhiddin Üstündağa takdim etmiş ve kendisi de vedalaşmıştır. Yeni vazifesine başlamak üzere pa zartesi günü Sofyaya gidecek olan ve mükemmel türkçe konuşan M. Vançef dün kendisile görüşen bir muharririmize şunlan söylemiştir: « Tahsilimi îstanbulda yaphğım icin şehrinizi çok severim. Yirmi sene ayrılıktan sonra îstanbula geldiğimde, bir ;ok eski dostlarımı tekrar bulmuştum. Eski Türkiyeyi iyi tanıyan bir adam sıfatile, yirmi sene zarfında yeni Türkiyede apılan hayreti mucib büyük inkişaflan takdirle görmek fırsatına nail oldum. Bütün bu sebeblerle, Türkiyeden ayrıldı ;ıma çok müteessirim. Siyasî icmal Cenevredeki görüşmeler enevredeki görüşmelerin birincî safhası kapandı, ikinci safhası başladı. Birinci safhasını İtalya ile Habeşistan arasındaki harbe nihayet vermek ve İtalyanlann zehirli gaz kullanmalarına karşı tedbirler almak maksadile Onüçler Komitesinin başladığı müzake reler teşkil etti. Sulh müzakerelerinin ge ciktirilmesine ve 1925 muahedesi hilâfına olarak zehirli gazler kullanılmasma kar§ı İngiliz başmurahhası Mister Eden, Ko i mite açıldığı zaman gayet şiddetli hücumlar yapmıştıv Fakat bu hücumlardan beklenilen ne tice husule gelmedi. Zehirli gaz kullanılmasma karşı Onüçler Komitesinin bir karar vermeğe salâhiyeti olup olmadığı yolunda ortaya atılan hukukî mesele, İngilizlerin yaptığı hamlenin şiddetini azalttı. Bu meseleyi tetkik için teşkil olunan tâli komitenin Onüçlerin ademi salâhiyetine dair verdiği karar ise heyetin faaliyetine ve îngilizlerin gayretine büsbütün engel olmuştur. Bu hususta salâhiyet Milletler Cemiyeti meclisindeymiş. Halbuki Onüçler he yeti Italyan murahhasının haric bulunduğu meclisin kendisinden ibarettir. Meclis 21 nisanda toplanacağından şimdilik îtalyanlann zehirli gaz kullanmalarına karşı Onüçler Komitesi iki tarafı hukuku düvel ahkâmına riayete davetten başka birşey yapamamıştır. Onüçler Komitesi harbin önünü almak ve sulhu temin etmek meselesinde dahi müspet bir iş görememiş ve muharib iki devleti kendi aralannda sulh müzakeresinde bulunmaga davetle iktifa etmistir. italya, Habeşistanla hesabını gerek sul han, gerek harben görmekte başkalannın ve Milletler Cemiyetinin karışmasına şiddetle muhalefet ettiğinden Onüçler Ko mitesi, Italyanın dileğine karşı gitmek istememiş ve iki devleti kendi aralannda müzakerede bulunmaga davet etmistir. Habeşistan, kendisinin can düşmanı karşısında büsbütün yalnız kalmaması için hiç olmazsa Italyan Habeş müzakere lerinde bitaraf bir müşahid bulunmasında ısrar etmistir. Onüçler Komitesinin reisi Ispanyol Madariaga bu rolü icra edecektir. îtalya buna razı olursa iki muhasım devlet bir hafta sonra müzakereye başhyacaklardır. Fakat bu müzakerelerden bir netice çıkması beklenemez. Çünkü M. Musolininin evvelki gün kabine meclisinde beyan eylediği veçhile İtalya, Habeşistanm müsellâh kuvvetlerini tamamile imha, yahud da sulhan silâhtan tecrid etmeği kat'î olarak kararlaştırmıştır. Silâh sız ve müdafaasız kalacak bir devletin istiklâli olamıyacağından Habeşistan için sonuna kadar mukavemet etmekten bjaşka bir çare kalmıyacaktır. #** Halkın şikâyetleri Gene bir icra işinden şikâyet ( Fındık ihracı usul dahilinde olacak Yeni nizamname bugün mer'iyete geçiyor Bacaklannda yama tutmıyacak kadar eski bir pantalon var.. şey anlamaz görünen muhatabun ellerini açarak kendisini gösteriyor: Bakınız şu halime, benim yaşımda şu halde gezen bir gence yaşıyor diyebi lırseniz aşkolsun size... Ben yaşamıyo rum, sürünüyorum. Hiçbir işin yok mu? Arada, sırada iş yapıyorum. Nasıl bir iş yapıyorsun? Yapılarda çalışıyorum amma, her zaman yapılarda bulunmağa imkân var mı?.. Bir an susuyor, gözleri müphem bir bakışla bir noktaya dıkiliyor ve nefes kadar hafif bir sesle: Kader... Kader, diyor... Ve: «Neden derdimi tazeledin» der gibi bir bakışla bana bakarak yana dö nüyor. Yarı çıplak ayaklarının bezgin yürüyüşile tahta bir kapıdan içeri girer ken: Affedersiniz, diyor. Gecikiyorum.. Peki, başka bir iş bulamadm mı?.. zar. Allaha ısmarladık! Hayır hiçbir fabrikaya giremiyo Tahta kapı arkamızdan kapanırken: rum. Gözüm işime çok zarar veriyor Güle, güle! Güle, güle! îmkânı yok bir şeyler yapamıyorum. Diye, bizi can sıkıntısile selâmetliyor. Şimdi ne ile yaşıyorsun? SUAD DERVtŞ Hiçbir şeye ehemmiyet vermez, hiçbir General Kâzım Özalpın validesi dün defnedildi 4 teşrinisani 1931 tarihli fmdık ihra atının murakabesine dair olan nizamnamenin bazı maddeleri Heyeti Vekile kararile değiştirilmişti. Yeni nizamname 10 mart 1936 da resmî gazete ile ilân edil miş ve bugünden itibaren meriyete ko nulmuştur. Değişen maddelere göre nizamname le tayin edilmiş olan kontrol, malın son hrac iskelesinde yapılacak ve mallar müıürlenecektir. İhracat iskelesi olmıyan ferlerde, fındık mahsulü, ihracat yapılan skele ve limanlardan birine gönderilerek jrada kontrol edilecektir. Bundan böyle, fındık olgun bir hale elmeden toplanmıyacaktır. Bunun için mahallî Ticaret Odalarına ve fındık müehassıslarına toplama işine başlamazdan :n az bir hafta evvel haber verilerek müaade alınacaktır. Muhtelif senelerin mahsulü yekdiğeriıe kanştınlarak ihrac edilemiyecek ve Verilen bir para için niçin di küflü, bozuk, çüriik fındıklann nisbeti Burada bulunduğum bir yıl zarfında lenci vaziyetine düşüyoruz ve niçin ıcr partide yüzde yanmı geçmiyecekrir. iki komşu memleket arasındaki münase memurlar yüzümüze böyle bağırıFmdık doldurulmuş çuvallara içinde bat hissedilir derecede kesbi salâh etmisyorlar. Bu hususta aid olduğu maki fındıkların nev'ini gösteren işaretler tir. îlk geldiğim zamanlar arada bazı kamın dikkat nazarlarını çekme konacaktır. Bu işaretler îktısad Vekâîesuitefehhümler vardı, fakat bilâhare Türnizi saygılarımla dilerim.> tince tesbit edilecektir. kiye Hariciye Vekili ile Bulgar HariciHarice fındık çıkarmak istiyenler buye Nazın tarafından ayni zamanda neşunduklan yerin Ticaret Odalarına müredilen resmî tebliğlerden sonra bu suiteracaat ederek mahsullerini yerinde mu fehhümler zail oldu. Nitekim iki komşu ayene ettirmek için eksper talebinde bumemleketin Hariciye Nazırlan her fır lunacaklar ve fmdıklannm vaziyetini bilsatta samimî mülâkatlarda bulunmakta dirir bir beyanname vereceklerdir. dırlar.» Nizamnameye uygun şekillerde kon M. Vançef îstanbulda bulunduğu trol edilerek diş ülkelere sevkedilen fınmüddet zarfında alâkadar Türk maka dıkjar gidecekleri yerde alâkadarların yamatı tarafından gördüğü yardımdan dopacaklan müracaat üzerine Türkiye konlayı teşekkürlerini alenen bildirmemizi olosunun veya Türkofis diş kollan â Birkaç gündenberi şehrimizde bulun • rica etmistir. mirlerinin hazır bulunacağı bir heyet humakta olan Macaristanın Ankara elçisi M. Slivenskinin sözleri zurunda muayene edilecek ve menşe seM. Mariaçi dün akşam Ankaraya harehadetnamesine uygun olup olmadığı tetYeni konsolos M. Slivenski de muhar ket etmistir. kik edilebilecektir. ririmize demiştir ki: Macar sefiri, hareketinden evvel Park Bu nizamname hükümleri hilâfına ha« Pragdan buraya tayin edüdim. otelinde kendfsile görüşen bir muharri reket edenler ticarette tağşişin men'i ve Evvelce seyyah olarak birkaç gün şehri rimize şu beyanatta bulunmuştur: hracatın murakabesi ve korunması haknizde bulunmuştum, fakat ilk defâ olarak « Mezunen memleketimde bulu kındaki kanun hükümlerine göre cezaya îstanbulda vazıfe alıyorum. Arkadaşım nuyordum. Çok sevdiğim Türkiyeye dön çarpılacaklardır. M. Vancpf Türk makamatından büyük düğüm için memnunum. iki memleket a.rJun gördüğünü söyle<H. Ayni yardı ŞEHÎR tŞLERi rasmdaki münasebat çok dostanedir. Zamın benden de esirgenmiyeceğini, hatta üstelik gazetelerin de bana yardım ede ten ayni ırktan gelen iki kardeş millet Terkos fabrikasına yapılan ceklerini umuyorum. Ben şahsan matbu arasındaki münasebatın da münasebet ilâveler ata büyük bir ehemmiyet veriyorum. Bu lerin en dostanesi ve en samimanesi ol Terkos fabrikasında yapılmakta olan itibarla matbuattan işlerimizi kolaylaş ması pek tabiidir. Aramızda bugün için hemen hallini icab ettirecek en ufak bir ilâvelerle, fabrika, günde 16,187,200 tırmalannı rica ederim.» ihtilâf bile yoktur. Macaristanı Türkiye metro mikâbı su terfi ettirecek bir hale getirilmiştir. Fakat şebekenin takviyesi MÜTEFERRİK de temsil ettiğime çok memnunum. Çün henüz tamamile bitmediğinden ancak kü kendimi burada yabancı bir memle Beynelmilel diş tabibleri kette hissetmiyorum. Türk hükumet rica günde 12,700,805 metro mikâbı terfi etlinden gördüğüm hüsnü kabul ve samimi tirilmektedir. Yapılan istatistikten en fazkongresine gidecek yet te bana bu hislerimde aldanmadığı la ağustosta, en az şubatta su sarfedildiği murahhaslarımız anlaşılmıştır. mı isbat etmektedir. Şehzadebaşı Onsekiz Sekbanlar sokak 23 numaralı apartımanda doktor Ahmed kızı İffet imzasile aldığımız mektubda deniliyor ki: «îstanbul 7 nci icrasından oğlum için babasından ayda 15 lira nafaka almaktayım. Bu nafaka Sandıkh icrasından üç ayda bir geleceği ıl yerde beş ayda bir geliyor. Bu iş için gene Adliyeye gitmiştim. Paranın gönderilmesi için bir hafta evvel yazılan müzekkerenin hâlâ gönderilmediğini görünce rica et tim. Ne yapalım, memur az, ha zirandaki kadro tatbik edilmedık çe bu işler böyle yürüyecek, dedi. İcra reisine çıkarak vaziyeti an lattım. Reis, halime acıdı ve hususî bir kâğıda kadının işini derhal yapınız, diye bir şeyler yazdı. Tekrar memura gittim. Memur kâğıdı o kuduktan sonra yırttı. İşte efen dim, memurumuz yok, fazla ma kine işlemiyor, bundan fazla da iş yapamayız, diye yüzüme bağırdı. Odanın tavam başıma yıkıldı zan nederek ne yapacağımı şaşırdım. Macar Sefiri Ankaraya gitti M. Mariaçinin gazetemize verdiği beyanat 6 ağustosta Viyanada açılacak olan beynelmilel\ diş tabibleri kongresine îstanbul Üniversitesi Diş Tababeti mektebi müdürü Kantroviç te davet edilmiştir. Profesör orada bir tebliğ yapacaktır. Diş Tababeti mektebinden profesör Ziya Cemal, profesör Kâzım Esad, doçent Suad îsmail, Orhan Okyay, Seyfeddin, Feyzullah, Sevket ve Pertev Ata da kongreye iştirak edeceklerdir. Diş tababetinden bazı asistanlarla talebelerden istiyenler de dinleyici sıfatile Viyanaya gidebileceklerdir. îzmirlilerin çayı Ege Kız Yurdunun açılmasının ikin ci yıldönümü münasebetile İzmir Kız Li«esinden Yetisenler Kurumu tarafından bu akşam Park Otelde bir çay hazırlanmıştır. Dünkü nüshamızda vefatını teessürle Bolu meb'usu Mithat Denli haber verdiğimiz, Millî Müdafaa Vekili dün gömüldü General Kâzım Özalpın validesinin ce • Evvelki gün Şişli Sıhhat Yurdund nazesi dün öğle üzeri Maçkadaki evin vefat eden Bolu saylavı Mithat Denlini den kaldınlarak Teşvikiye camisinde nacenazesi de dün öğleden sonra saat 1,3 mazı kıhndıktan sonra Edirnekapıdaki da Şişli Sıhhat Yurdundan kaldınlm ailesi kabristanma defnedilmiştir. ve cenaze namazı Maçkada Teşvikiye Bu hazin merasimde merhumenin oğ camisinde kıhndıktan sonra Eyübdeki alu Millî Müdafaa Vekili General Ka ile kabristanma defnedilmiştir. zım Ozalp, General Halis, birçok büyük Cenaze merasiminde. îstanbulda bulurütbeli zabitler, aile dostları bulunmuş nan meb'uslar, Halk Partisi erkânı ve tur. birçok dostlan bulunmuştur. Cenaze merasimine îsmet înönü ailesi Ailesine beyanı taziyet eyleriz. ve diğer birçok dostlan tarafından çelenkYukandaki resimler, annesini ebedî isler gönderilmişti. tirahatgâhına götüren General Kâzım Millî Müdafaa Vekilimize ve ailesi Özalpı ve Bolu saylavı Mithatın cenaze efradına candan taziyetlerimizi sunarız. merasiminde bulunanları gösteriyor. İki memleket arasındaki iktısadî mü nasebat ta dünyanın bugünkü iktısadî şartlarına göre çok iyi bir vaziyettedir.» M. Mariaçi muharirimizin bugünkü beynelmilel hâdiseler hakkındaki sualine de şu cevabı vermiştir: « Bugün Avrupada çok mühim meseleler mevzuubahistir. Bunlar müza kere ediliyor. Ben Macaristan gibi küçük bir memleketin mümessiliyim. Binaena leyh bu mühim meseleler hakkında bugün için beyanatta buîunmayı mevsimsiz ad dederim.» SAĞL1K tŞLER Atinadaki Tıb kongresine giden murahhaslarımız Atinada toplanacak olan beynelmile tıb kongresineiştirak etmek üzere Âki Muhtar, Tıb Dekam Nureddin Ali doktor A. Süheyl, profesör Sedad, oben dofer doçent Muzaffer Şevki ve Mu zaffer Esad dün Pireye hareket etmişler dir. Doktor General Tevfik Sağlam d bu kongreye hususî surette iştirak etme üzere ailesile birlik'te Pireye hareket et miştir. ÜNİVERSÎTEDE Bahkların fennî isimleri îstatistik Umum Müdürlüğü Üniversiteye bir mektub göndererek balık nevileri hakkında yapmakta olduğu istatistik için, bahkların bizde kullanılan fennî adlannı sormuştur. Fen Fakültesinin hay vanat enstitüsünce hazırlanacak cevab yakında Ankaraya gönderilecektir. MALtYEDE Liseler muhasebeciliği veznedarına işten el çektirildi Kadıköy iskelesinin yeni dubaları Liseler muhasebeciliği veznedan başka vazifeye nakledilmek üzere Vekâlet emrine ahnmıştır. Çapa Kız mektebinin tamiri işini ü zerine almış olan bir müteahhidin bu işi VİLÂYETTE lâyikile yapmadığı ve yeni inşaat bir fen MÜZELERDE] heyeti tarafından tetkik edilmeden müHarab bir caminin kıymetli Fırın amelesinin bir müracaati teahhidin teminat akçesinin iade edildieserleri İstanbul fırınlarmda çalışan ameleden ği anlaşılmış ve bunun müsebbibleri hakbir kısmı Vilâyete bir istida ile müra kında tahkikata girişilmiştir. Okmeydanmda harab ve gayrikabili tamir bir halde bulunan Sinan Ağa ca caat etmişlerdır. Ameleler hafta tatili kanunundan istifade ettirilmiyerek geceli gündüzlü çalıştırılıp hiç istirahat yüzü görmediklerinı ve kanun ahkâmının kendilerine de tatbikını istemişlerdir. Onüçler Komitesinin müzakere ve kararlarınm sönük ve gevşek olmasının hakikî sebebi, Onüçler Komitesinin akabinÜsküdar Tramvay idaresinin de toplanan Lokarnocu devletler konfe ransında İngiltere ile Fransa arasında baştalebleri tetkik ediliyor lıyan siyasî savaştır. îngiltere, Habeş meÜşküdar Tramvay İdaresinin, Şehir selesi yüzünden Lokarno konferansındaki Meclisinden istediği şeyleri tetkik etmek mevkiini zâfa düşürmek istememiştir. Hatüzere seçilen muhtelit komisyon, dün Va ta Onüçlerin toplantısmda Mister Eden li Muhiddin Üstündağm riyasetinde top Habeşistana yapılan tecavüzde olduğu lanarak meseleyi tetkike başlamıştır. Ko gibi diğer tecavüzlerde dahi, İngilterenin misyonun karan, Meclisin pazartesi gün ayni surette hareket edeceğine söz vere kü ictimaına yetiştirilecektir. rek Fransayı tatmin etmistir. Köprü üstündeki levhalar İtalya, Onüçler Komitesinin toplanmaBelediye; Şirketi Hayriyeye, Köprü sına yani Milletler Cemiyetinin Habeş işüzerindeki ilân levhalannın kaldınlması lerine karışmasına karşı lâkayd davrandıği hususunda son olarak mayıs nihayetine halde Cenevrede toplanan Lokarnocular kadar bir mühlet vermiştir. konferansına Milletler Cemiyetindeki muECNEBİ MEHAFtLDE rahhası Baron Aloiziyi göndermiştir. Lokarno konferansında, Fransa, Renin iş Yugoslav kulübü gali ve Almanyanın son cevabı üzerine îstanbul Yugoslavlan Beyoğlunda Milletler Cemiyeti meclisinin Almanyaya «Yugoslavski Dom» adında bir kulüb karşı tedabir alarak beynelmilel hukuku açmışlardır. Kulübün resmiküşadı yakın iade ve tamir etmesini istiyecektir. İngilda yapılacaktır. tere ise Milletler Cemiyeti meclisinin Al man ve Fransız teklifleri üzerinde görüşeRumen seyyahlar Dün şehrimize Prencipesa Maria va rek Avrupada yeni bir sulh sistemi kurulpurile Romanyadan 50 kişilik bir seyyah masını istiyecektir. İngiltere ile Fransa arasında esasa takafilesi gelmiştir. Rumen misafirlerimiz dört gün İstanbulda kalarak paskalyayı alluk eden bu derin noktai nazar ihtilâfıngeçirdikten sonra memleketlerine döne dan başka Ren mıntakasmm Almanlar taceklerdir. rafından tahkimi meselesinde de mühim bir zıddiyet vardır. Rende tahkimat ya pıldığı takdirde Fransa Almanyaya karşı derhal tazyikat yapılmasında ayak dire yecektir. Bu ihtilâf ve zıddiyetlere naza • » ran Cenevredeki görüşmelerin yeni saf * hası, Avrupa sulhile sıkı alâkadar oldugu için, daha naziktir. MUHARREM FEYZl TOGAY, Cumhuriyet Seneük 1400 Kıs Altı ayhk 7S0 Üç ayhk 400 Bir ayhk misinin pek ziynetli olan alçı pencerele rile büyük bir kıymeti haiz olan mahkuk kitabelerinin Türk İslâm Asan müzesine nakledilmesi kararlaştırılmıç ve işe başlanmışfar. r Abone şeraiti i Nüshası S Knniftnr "" Türk münevveri! A G A Ç mecmuasının 5 inci sayısına G Ö Z A T Köprüde yeniden yapılacak Kadıköy Haydarpaşa vapur iskelesinin dubalarını ıkmal için çalışılmaktadır. Resmimiz dubaların son vaziyetini göster mektedir. 1700 Kr. 1450 800 yoktur