4 Nisan 1936 CUMHURİYE'ı Fırtınada birçok kişi öldü. H: :ınbir milyon dolar olduğu tahmin ediliyor Grenşboro 3 (A.A.) «Şimalî Kahforniya» Dün gece Grenşboro bölgesinde şiddetli bir kasırga kopmuştur. Yedi kişi ölmüştür. Hasarat bir milyon do lar tahmin edilmektedir. Birçok evler, adeta parçalanarcasma harab olmuştur. Kasırga esnasmda, gökyüzünde mavi ve kırmızı, acayib ışıklar görülmüştür. Vaşington 3 (A.A.) Şiddetli bir Yangın bombaları zehirli IHEM Amerikada müthiş bir İngiliz hükumetinin gazden daha tehÜkeli.. Bayrağımız için bir teklif ikinci mağlubiyeti kasırga oldu Düşünün ki ayni dakikada bir şehrin 200 yerinde Lordlar Kamarası yeni TELEFON TELCRAF vcTELSiZLC 5ON MABERLEO MÜSTAKBEL HARBLERDE NALINA MIH1NA azan okuyucularımız bize gü bir kanun projesi kabul etti Londra 3 (A.A.) Hükumet bu defa Lordlar kamarasında ikinci bir mağlubiyete uğramıştır. Lordlar kamarası hükumetin muhalefet ettiği bir kanun projesini 9 muhalife karşı 33 reyle kabul et miştir. Bu projeye göre, işsiz ziraat amelesi tahsisatlarını almak için uzak merkezlere kadar gitmiyerek mahallî Posta idaresinden alabileceklerdir. Bu mağlubiyetin hiçbir ehemmiyeti yoktur. Siyasî bir netice tevlid edecek değildir. yangın çıkarsa bu önüne geçilmez bir âfet olur kasırga Georgia, Alabamo ve cenubî Karolin eyaletlerinde 40 kişinin ölmesine ve 400 kişinin de yaralanmasına sebeb ol muştur. Nevyork 3 (A.A.) Cordelb kasabası bir kasırgada harab olmuştur. 50 ev yıkılmış, birçok kimse enkaz altında kalmıştır. Şimdiye kadar on ölü ve 60 yaralı çıkarılmıştır. bir kariimin ileri sürdüğü ve benim de çok yerinde bulduğum bir teklifen bahsedeceğim. Tarsusta Emek Çırçır Fabrikasından Hakkı Dörtlemez, geçenlerde Türk bayağı hakkında Büyük Millet Meclisıne bir kanun lâyihası verilmiş olması münaebetile yazdığım yazıyı sevincle okuduçunu söyledikten sonra şöyle diyor: » zel fikirler ilham eder. Bugün Bir milyon lira Millî Müdafaaya munzam tahsisat verilecek Ankara 3 (Telefonla) Millî Mii'dafaa Vekâleti bu yılın kara bütçesine bir milyon lira daha munzam tahsisat eklenmesi hakkında bir kanun lâyihası iazırlıyarak Meclise vermiştir. Lâyihaya göre bu para Maliye Vekâletince yapılacak bir istikrazla karşılanacaktır. Munzam tahsisat istenmesine sebeb Î935 mahsulünün geçen seneye nazaran azlığı dolayısile yiyecek ve yakacak maddelerinde husule gelen fiat farkından dolayı 1935 bütçesile verilen tayinat, yem ve mahrukat tahsisatının sene sonuna kadar tahakkuk edecek ihtiyaca yetmeme * sidir. Lâyiha bütçe encümeninden geç miş ve ruznameye alınmıştır. Encümende yalnız Çorum saylavı M. Contekin bu tahsisatın istikraz yolile değil umumî bütçenin masraf tertiblerinden yapılacak münakale suretile temini mütaleasında bulunmuş, encümen ekseriyeti ise, Maliye Vekili tarafından verilen izahata göre buna imkân göremediğinden lâyihayı olduğu gibi kabul etmiştir. Hauptman için Jüri tekrar tecil kararı istiyecek Trenton 3 (A.A.) Salâhiyetli kaynaklaıdan haber veril$gine göre, yüksek jüri Hauptman için tekrar tecil karan istiyecektir. Trenton 3 (A.A.) Mercer kont luğu jürisi Wendel hakkındaki tahkika tını dün akşam bitirmiş, müddeiumumî Manhall jürinin hiçbir nihaî karar ver mediğini, sadece, icab edese tekrar başlamak üzere tahkikatı durdurduğunu söylemiştir. Hauptman hakkındaki idam hükmü nün Greenvvich ayarile saat 1 de Türkiye saatile sabahm 3 ünde infaz edileceği kararı bakidir. Başbakanımız Kayseri ve Konya Ereğlisine gidecek Ankara 3 (Telefonla) Başvekil İsmet Inönünün nisan ortalannda îzmit kâğıd fabrikasının küşad resmini yapa cağını yazmıştık. îsmet İnönü daha ev vel İktısad Vekili Celâl Bayarla birlikte Kayseriye giderek fabrikayı teftiş ede cek, oradan da Konya Ereğlisine gide cektir. Bir Alman füosu uçuş esna8inda Müstakbel harbin herşeyden evvel bir kimya harbi olacağını büyük küçük, asker sivil, hepimizin yüreğini dağlar bir şekilde en heyecan verici teferruatına kadar münakaşa etmekten hususî bir zevk alan boğucu gaz sensasyonalistlerine Columbia Universitesi kimya profesörü Mr. Enrique Zanetti çok sıkı bir sille indirmeketdir. Bu profesör Büyük Harbde Amerika ordusunda kimya harbi şube sinde çalışmış, kaymakamlığa kadar çıkmış bir ihtiyat zabitidir. Bu itibarla fikirleri yalnız nazari sahaya değil; ayni zamanda amelî ve tecrübe sahasına da şamildir. Müstakbeldeki harbde boğucu gaz vasıtasile büyük şehirlerin sivil sekenesini 24 saat zarfında yok etmek ve tayyare vasıtasile de bu şehirleri taş taş üstünde bırakmıyacak bir şekilde tahrib etmek efsanesinin hayalî bir masaldan başka birşey olmadığını geçen günlerde gene bu sütunlarda mevzuu bahsetmiştik. ProfesÖr Zanetti tarafından ileri sürülen ve bugünkü yazımızın mevzuunu teşkil eden yangın bombalan bu fen adamının fikrince askerlik bakımından boğucu gaz dan çok daha tehlikelidir. Tayyare bombasından, boğucu gazden daha mühim ve daha vahim olan yangın çıkaran bombalann gelecek harbde bir tahrib aleti larak kullanılmaları ihtimalinin nekadar kuvvetli yahud nekadar zayıf olduğunu münakaşa etmek bu yazı için mevzu harici addolunmak lâzımdır. Maahaza kullanılacağını farzederek okuyalım: Büyük Harbden sonra mütarekenin imzasını müteakıb Alman mühimmat depolarını ele geçiren Fransız erkânıharbiyesi bu depolarda yangın çıkaran ve yalnız bir kilo ağırlığında olan on binlerce bomba bulmuştur. Bunlar tahlil edilerek çarpma neticesi son derece kızgın alev çıkaran ve fennî adl thermite olan bir nevi patlayıcı ve iştial edici maddeden yapıldığı anlaşılmıştır. 1919 da hatıratıhı neşreden General Ludendorf bu kü çük bombaların Londra ve ParÜi yak mak için imal edildiğini ve fakat tevziine vakit kalmadan vaziyetin Almanya için 1918 agustosuna doğru son derece vehamet kesbettiği için kullanılmasından sar fınazar edildiğini yazıyor. Büyük Alman erkfcnıharbiyesi bunlarm istimali halinde sulh şartlarını ağırlaştırmaktan başka bir işe yaramıyacağına karar vermiş, Lon dfa ve Paris gibi iki büyük merkezin a teşe verilmesi mes'uliyeti karşısında bu yüzden tereddüde düşmüştür. nında tesirsiz bir sıcaklık sayılabilir. İşin daha garibi bombaların sessiz olarak iştial kabiliyetleridir. Küçük olduklan için tayyarelerde taşmması son derece kolaydır. İki tonluk bir bombardıman tayyaresi bunlardan (2000) tane taşıyabilir. Hatta bunlan atmak için bombardıman tayyaresine de ihtiyac yoktur. Herhangi tayyare ile o lursa olsun kolayca atılabilir. Gerek harbde gerekse manevralardaki tecrübeler neticesi şunu göstermiştir ki bir şehre hücum eden düşman tayyarelerinin, hepsi olmasa bile birkaçı mu hakkak surette müdafaa tertibatını ya rarak şehrin üstüne kadar gelebilmekte dir. İki tonluk küçük tayarelerden on tanesinin müdafaa hattını yararak bir şehrin üstünde uçtuklannı farzedecek ve beher tayyareden atılan 100 yangın çıkancı bombadan ancak bir tekinin hedefe i sabet ederek yangın çıkardığını kabul edecek olursak on dakika içinde muayyen bir şehrin birbirinden uzak noktalannda (200) yangın çıktığmı kabul etmek zaruretinde kalınz. Büyük bir şehrin (200) yerinde ayni zamanda yangm çıkmasmın ifade ettiği tehlikeyi herhangi bir itfaiye kumandanından sorsanız dili tutulur. Bu önüne geçilmez bir afettir. Thermite bombalarının sessiz olarak yangın çıkarmaları da tehlikeyi artırmaktadır. llk çarpmadan hasıl olan gürül tüden sonra ortalıgı kaplıyan sükut yangın bombalarının tesirinden halkı şüpheye düşürecek ve müteyakkız davranma larına mâni olacaktır. Şehirlerdeki sivil halkın maneviyatı ve maddiyatı üzerine afet şeklindeki yan gınların yapacağı tesirin nekadar elim olacağını bir taraf a bırakalım; binaların, şimendifer istasyonlarının, doklann, depoların yakılması askerî istihzaratı müthiş bir sekteye uğratacaktır. Bu bakımdan düşünülecek olursa, düşman kuman dasının şehirlere karşı yangm çıka rıcı bombadan fayda umarak bu nu tatbik edeceği kuvvetle muh temeldir diyebiliriz. Avrupanın idare merkezleri ve büyük şehirleri birbirine çok yakın ve uçuş mesafesi dahilinde olduğundan tehlike Avrupa için hakikî bir vehamet arzetmektedir. Amerikaya ge lince; Okyanus tayyare seferlerinin bir hakikat haline gelmiş olduğunu düşünerek diyebiliriz ki denizler Amerikayı bu tehlikeden masun bulunduramıyacaktır. NÜZHET ABBAS Kamutayda dünkü müzakereler Ankara 3 (A.A.) Kamutayın bugün Refet Canıtezin başkanlığında yaptığı toplantısmda mülga Seyrisefain idaresinin 1932 yılı son hesabmın mutabı kat beyannamesine aid mazbatalarla, artırma, eksiltme ve ihale kanununa ve askerî mektebler talebesile ihtiyat sü bayı namzedlerine verilecek maaş ve tahsisatı fevkalâdeye dair kanunlara ek lâ yihalan ve mütehassıs doktorlarla kim yagerlere ve sair sıhhiye memurlanna verilen vesika, ruhsatname ve şehadetna melerden alınacak tesçil harclarına aid kanun lâyihası müzakere ve kabul edıl miştir. Ankarada kadın doktor muhakeme ediliyor Ankara 3 (Telefonla) Doktor Fatma Arif aleyhine açılan tatili uzuv davasina bugün de ceza mahkemesinde devam edilmiştir. Hâdise, bir kadınm rahminin çıkanlmasıdır. Hasta, bir kanama vak'asile müracaat etmiş, muayene sıLâyiha Meclisin pazartesi günkü içti rasmda rahim delinerek ameliyatla alınmaında görüşülecektir. masına mecburiyet hasıl olmuştur. Davacı taraf rahmin çıkarılmasında tıbbî ve fennî mecburiyet olmadığı cihetle bu uzvun tatiline sebebiyet verildiği iddiasmdadır. «Çok şanlı ve eşsiz bayrağımızı yap mak ve satmak hakkı, yalnız Tiırk Hava kurumuna verilmelidir. Bu suretle bayrağımız bir elden yapılıp salılırsa Türk Hava kurumuna iyi bir varidat getireceği gibi rasgele ellerle yapılarak muhtelif $ekillere girmekten kurlulur ve bayrak kanununun tatbikmda da kolaylık olur.» Okuyucumun teklifi çok yerindedir. Bayrağımızın kanunî bir şekilde yapılmaancak bir elden çıkamile mümkündür. Bir bayram günü asılan bayraklara bak.nız Feshane fabrikasının yaptıklanndan başkası birbirini tutmaz. Renkleri, ku maşları, boyları, nisbetleri, ayları, yıldızarı başka başka ve çeşid çeşiddir. Bay aklarımızda yeknesaklık temini için en yi çare, hepsini bir müesseseye yaptır maktır. Muhtelif birkaç büyüklükte bayak yaptınlır ve herkes binasına ve kese • ine uygun olanı alır. Böylece bayrak ka< nununun tatbikı çok kolaylaşır. Diğer taraftan bayrakların Türk Hava kurumu tarafından yaptırılıp sattmlması da, millî bayrağm en baş koruyucuların dan olan bu millî teşekkül için, iyi bir vaidat kaynağı teşkil eder. Böylece bay ak satışından elde edilen kazanclar, gene bayrağm müdafaasına verilmiş olur. Türk Hava kurumunun memleketin her tara ında şubeleri ve Tayyare piyangosunun >ayileri vardır. Subelerle bayilerden müekkeb olan bu büyük teşkilât, ayrıca masrafa lüzum göstermeden, yapılacak bayrakları satabilirler. Ümid ederim ki hem Çoruh saylavı, hem de Türk Hava kurumu başkanı olan muhterem Fuad Bulca bu teklifin tahak' kuku için lâzım gelen teşebbüslerde bulunur. Mimar Sinanın hakikî resmi yapıldı Ankara 3 (Telefonla) Nisanın 9 unda Ankara Halkevinde mimar Sinan için bir ihtifal yapılacaktır. Bu ihtifalin mühim bir hususiyeti de Sinanın yepyeni bir büstünün hazırlanmış olmasıdır. Büst, Sinanın kafatası üzerinde yapılan tetkîk" !er ve Tarih Cemiyetinin topladığı vesikalara ittinaden hazırlanmış, böylelikle Sinanın siması şimdiye kadar tahayyül ve tasvir edildiğinden bambaşka ve ha kikate çok uygun olarak canlandırılmiş ür. Yüce mimarm bundan böyle alınacak fotografları ilmî araştırmalara istinaden bu simayı taşıyacaklardır. Kamutayın gene bugünkü toplantısında kabul edilen diğer bir kanun lâyiha sile 1935 yılı malî yılı umumî muvaze nesine giren bir kısım daire bütçelerinde 42,1 11 lirahk bir mÜHakale yapılmıştır. Muhakemenin bugünkü celsesinde ehli Kamutay, pazartesı günü toplanacaktır. vukuf raporu okundu. Ehli vukufun ekseriyeti ameliyat esnasmda fennî temizliğe riayet edilmediği ve gayrikâfi alet kullanıldığı kanaatinde bulunmuştur. Heyete Peşte 3 (A.A.) Ortamekteblerde dahil olan Ankara tabibi adlisi Fahri ise komünist tahrikâtı hakkında açılan ta* raporun tıbbî metodlara riayet edilme kibat üzerine 93 talebe irticvab olunmuş den hazırlandığı kaydile ekseriyetin müve bunlarm on beşi tevkif edilmiştir. taleasına iştirak etmemiş, ayrıca hazır Diğerleri gayrimevkuf olarak muhakeladığı bir raporu mahkemeye vermiştir. me edileceklerdir. Bunlarm hepsi Ya Muhakemede çıkarılan rahim üzerin hudidir. de nesçî tetkikat yapan doktor Bayan Kâmile ve Süreyyanın raporlan da o * kundu. Muhakeme 25 nisana talik edildi. Macaristanda komünist talebeler tevkif edildi Kayseri Bünyan dokuma fabrikası Piyasa satışları 1933 e nazaran % 75 arttı Bünyan (Hususî) Yünlü dokuma fabrikası, Kayserinin yanıbaşındaki küçük Bünyanın can damarını teşkil eder, diyebiliriz. Bu hal, bilhassa fabrikanın, Sü mer Banka geçelidenberi daha bariz bir hakikat olmuştur. 1933 sonuna kadar Iplik Fabrikası T . A. Şirketi namı altında çalışmış olan müessese, 1934 ortasindanberi, Sümer Bankın idaresi altında yenilenen tesisatı ve ilâve edilen makinelerile, modern bir dokuma fabrikası şeklini. almıştır. Fabrikanın kullandığı işçi mik tarı 1935 şubatında 53 kişi iken sene sonunda 84 e çıkmıştır. İşçilere ödenen ücretler ve ayrıca memurlann burada bıraktıkları para, Bünyanın ekonomik bünye sinde çok hayırlı tesirler yapmakta ve sofryal hayatın gelişmesini hızlandırmaktadır. Fabrikanın muharrik kuvveti, su cer« yanından çıkarılan elektriktir. Ayni saatralin istihsal ettiği elektrik Kayseri şehrini de aydmlatmaktadır. Fabrikanın yünlü kumaş imalâtı bir önceki seneye nisbetle artmıstır. Filhaki ka 1934 te 115 bin lirahk kumaş imal edilmişken 1935 te imal miktan 124 bi lirayı bulmuştur. îplik imalâtı da 1934 43 bin kilodan 1935 te 65 bin kiloya çik^ mıstır. Piyasaya yapılan satışlar 1933 senesine nazaran 1935 te % 75 artmıştır. Son sene zarfında yünlü dokuma en » düstrisi sahasmda gorülen nisbî durgunluğa ragmen Bünyan fabrikasının bu vaziyeti pek memnuniyet verici telâkki edilmek lâzımdır. Yüzde 2 kesilecek Ankara 3 (Telefonla) Havzai Fahffılye amelesinden Amele Birliği için kesiien yüzde birlerin yalnız bu seneye münhasır olmak üzere yüzde ikiye ib lâğı kararlaştırılmış, keyfiyet alâkadarlara bildirilmiştir. Moğol uçaklannın gazli bomba kullandıkları doğru değil Alman murahhası Musolinile görüştü Deniz Ticaret umum müdürlüğü hakkındaki lâyiha 'Ankara 3 (Telefonla) Deniz Ticaret müdürlüğünün umum müdürlük haline ifrağı hakkındaki kanun lâyihası alâkadar Vekâletlerce tetkik edilmek te idi. Maliye Vekâleti lâyihanın bazı kısımları hakkındaki mütalealarını bildirdiğinden İktısad Vekâleti bu nokta lar üzerinde tetkikler yapmaktadır. Bu noktalar, teşkilâtın genişlemesi dolayısile bu genişlemeği karşilıyacak tahsi satın temini hususudur. Yeni Türk Alman ticaret mukavelesi Ankara 3 (A.A.) Geçen sene Berlinde imza edilen Türk Alman ti caret mukavelesinin müddeti yakında bi teceğinden, yeni müzakerelerde bulun mak üzere bir Alman heyeti 7 nisanda Ankaraya jjelecektir. Roma 3 (Hususî) Başvekil Muso lini bugün Alman Nazın Frankı ve AlMoskova 3 (A.A.) Moğolistan mânyanm Roma elçisini kabul etmiş ve bir buçuk saat süren samtmî bir görüşdan gelen bir telgrafta, Moğol kıtaat ve mede bulunmuştur. uçaklannın son hudud hâdisesinde gazli bombalar kullandıkları hakkındaki Tokyo haberi kat'î olarak yalanlanmaktadır. Atina 3 (Hususî) Selânik Üniver Moskova 3 (A.A.) • Tas ajansı site talebesi hâlâ greve devam etmektebildiriyor: Japon Dı$ Bakanının bile 31 dir. Selânikten bildirildiğine göre talemarttaki Tarhsikbulak hâdiseleri hakkın be cemiyetile Maarif Nezareti arasında itilâf hâsıl olmuş olduğundan bir iki güda iki gün hiçbir resmî malumat alamadıne kadar greve nihayet verilecektir. ğına ve bu hâdiseleri Tas ajansının ver Atina 3 (Hususî) Grev yapan tramdiği haberlerden öğrendiğine dair olarak vaycılar Paner nakliyat ve Atina Pire Japon gazeteleri tarafından yapılan neş elektrik şirketi aleyhine bazı münase riyatı tefsir eden Izvestia gazetesi: betsizlikler yapmışlardır. Yunanistanm bazı şehirlerinde baş Nihayet bu suretle Japon hükumeti de lıyan münferid grevler devam etmek • Kuantig ordusu kumandanhgınin Moğol tedir. hududu projeleri hakkında hükumetle mutabık kalmak şöyle dursun, bunlan Hindenburg zeplini Brezilyaya tatbik ettikten »onra da haber vermeğe lüvardı zum gormediğini itiraf etmektedir, diyor. Berlin 3 (Hususî) Hindenburg zeplini Atlantiği geçerek bu sabah saat 11 Yeni bir hava rokoru de Brezilyada yere inmiştir. Londra 3 (A.A.) Uçman Bayan Ticareti bahriye tahsisatı Ami Mollison, Londra ile Kap şehri aLondra 3 (A.A.) Lordlar Kamarası rasında yeni bir rökor tesisine teşebbüs etmek üzere bu sabah Gravesend mey ticareti bahriyeye tahsisat verilmekte devam edilmesi hâkkmda Avam Kamadanından havalanmıştır. rasının kabul etmiş olduğu kanun lâyiTimesin Uzak§ark hakkındaki hasını tasvib etmiştir. Yunanistanda grevler Uşakta üç bin senelik bir su taşı bulundu Uşak 3 (A. A.) Uşakın Nimroz köyünde üç bin senelik bir su taşı bulunmuştur. Gene burada altı tane tunç para çıkmıştı. Su taşının etrafında yazılar ve kuş resimleri vardır. Maarif müfettişi bu eski eserleri almış ve Kültür Bakanlıgına bildirmiştir. Bu eserler Etilere aiddir. bir yazısı Yangın çıkaran bombalar hacmen çok küçük olması ve buna mukabil gaz yayan bombaların büyük Ve tesir itibarile Bakırköy Bez fabrikasına aid bir tashih noksan olmalanndan sarfınazar gazin uçucu, yangınm ise sirayet edici ve gitgide Çarşamba günkü nüshamızda Sümer büyüyen bir afet olması son derece dik Bank Bakırköy Bez fabrikasının heyeti umumiyesinin toplandığmı yazmıştık. kate şayandır. Bu toplantı Bakırköy Bez fabrikasmdaki Yangın çıkaran bombaların ihtiva et memuf ve işçilerin kooperatifine aid oltiği thermite demir madenile toz halinde duğü halde yanlışlıkla bu şekilde yazılalüminyom, yahud mağnezyumdur. Bu mıştır. Esasen bir devlet müessesesi omaddeler yangın çikarmak için çarpma lan Bakırköy Bez fabrikası için heyeti neticesi Öyle bir sıcaklık hasıl etmelcte umumiye toplantısı tabiatile mevzuu dir ki kızgın demir parçası bunlann ya bahsolamaz. Londra 3 (A.A.) Times gazetesi bu sabahki başmakalesinde Uzakşarktaki vaziyeti tetkik ederek ne Japonyamn, ne Sovyet Rusyanın harb istemedikle rini söylemekte ve dış Moğolistan mese lesinin, Mançuri ve Habeş meselesin den osnra, esasen çok bulanık olan ar sıulusal vaziyeti yeni bir müşküle sok mıyacağmı ümid etmektedri. SlbOflkDari Vali avdet etmedi Ankarada bulunan Vali Muhittra Ustündağın yann şehrimize döneceği söyleniyordu. Belediye bütçesi işile Anka rada meşgul olan ve bu iş hakkında Vekâletlerle temas eden Muhittin Ustün dağın işleri henüz bitmediğinden An • karada bir müddet daha kalacağı anla şılmıştır. Fransada bir belediye kasasını soydular ?aris 3 (A.A.) Dün gece hırsizlar Paris civarında Bagnolet Belediye da iresine giderek kasayı kırmışlar ve içinde bulunan 50 bin frangı aşırmış lar dir. PARİS BORSASI Paris 3 (Hususî) Paris borsasının bugünkü kapanış fiatları şunlardır: Londra 75,27, Nevyork 15,17 1/2, Berlin 609, Brüksel 256,62 1/2, Madrid 207,25, Amsterdam 1030, Roma 120,30, Lizbon 68,30, Cenevre 494,62 1/2, bakır 39 3/4 41, kalay 214,15, altın 140,7 1/2, gümüş 20. Irak Hicaz askerî ittifak muahedesi imzalandı Londra 3 (Hususî) Hicazla Irak arasmda hazırlanan askerî ittifak bu sabah Bağdadda imzalanmıştır.