26 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal Bulgar kabinesinde değişiklik 3 üncü sahifemizde: Doğu ve batı Ahmed Ağaoğlu 5 inci sahifemizde: Terbiye bahisle * ri Selim Sırrı Tarcan, yukarı Ege notları 6 nci sahifemizde: Italyan ordusuna bir bakış Abidın Daver, Spor haberleri j Yunanistanda Değişen Rejim üzerine Genel düşünceler Eğer Yunanistan; Kralınm idaresi alttnda yürüyecek bir devlet seklile daha rahat yasa yabilecekse onun huzura kavusma*ı bizi ancak memnun eder. "Fakat yirmlnci asırda hertıangl bir hdkOmdarın hQ kOmran da olabllmeslne artık Imkln kalmamıştır. „ omşu memlekette rejim değiştirilmiş olmasından dolayı hususî fıkirlerimiz yoktur. Yunanistanda devlet şekli demek olan rejim yalnız Yunanistanı ilgılendiren bir iştir, herhangi derecesinde olursa olsun ona kanşmak için kendimizde hak bulmayız. Fazla olarak Yunanistan bizim dostumuz bir memleket olmak hasebile onun rahat, mes'ud ve kuvvetli olması bizim baş dileğimizi teşkil eder. Eğer Yunanistan dün Yunan topraklanna ayak ba«an Krahnın idaresi altında yürüyecek bir devlet şeklile daha rahat yaşıyabilecekse kendisinin bu yolla bu huzura kavuşmuş olması bizi ancak memnun eder. Arsıulusal bakımdan hâdise hakkında temel fikrimiz budur. Bu münasebetle serdedebileceğimiz genel düşüncelere gelince burada ilkönce milletlerin devlet idarelerinde ideal fıkrin millî hakimiyet esasına dayandığını hatırlanz. Birkaç asırdanberi milletler başlannda bir kral olsun veya olmasın hep bu amaca doğru akmışlardır. Umumî Harb yalnız Almanyada yirmi sekiz tac ve tahtı yıkmışsa bunun setebi ne yalnız harbdi, ne de sadece onun sulhu. AvuJturya Imparatorluğunu yıtiren, Osmanlı padişahhğını yok eden hareketler beşerî bir terakki cereyanının önüne geçilemez kuvvetinden ileri gelmişii, ki son tahlilde bütün bu hâdiseleri hep kayıdsız ve şartsız ulusal hakimiyet idealine irca edebiliriz. Coğrafî hartalardaki değisiklikler zannolunabileceği kadar büyük değildir. Bütün milletlerse yerli yerindedirler. Yalnız ekserisinin başlannda taclı kafalar eksik. Demek ki iş, asıl olan millete nisbetle, bir serpuş değistirmek kadar hafif ve kolay olmuştur. Hakikatte bir millete göre başta ailev! bir saltanat tutmak veya tutmamak işi şu biçimde bir serpuş taşıyıp taşımamak kadar arızî bir mesele olmak hududunu asla geçemez. Hükümdâr, bîr baş bile değil de, sadece bir serpuştur. Başa gelince o el ve ayak gibi millet gövdesini tamamlıyan bir uzuvdur. Yirminci medeniyet asrında herhangi bir hükümdann filen hükümran da olabilmeşine artık imkân kalmamıştır. Artık idare isi tamamen milletlerin kendilerine intikal etmiş bulunuyor. r• Avrupada nadir üç dört krallık kaldı. Bunlann içinde en göze çarpanınm Ingiliz Krallığı olduğunu hep biliyoruz. Bilmeyiz «en göze çarpanı» demekle doğru mu söyledik? Onu öyle söylemekle beraber derhal bizde bir şüphe hasıl oldu: Hakikaten Ingiliz Krallığı en göze çarpan taclı bir idare şekli midir?. Biz söylemeseydık Ingiliz Krallığının en göze çarpan bir taclı idare şekli olduğunu <iz de düşünür müydünüz? lşte derhal şupheye düstüğümüz nokta burası. Biz söylemeseydik Ingilterede bir krallık bulunduğunu belki siz hatırlamıyacaktınız.. Orada krallık ulusal hakimiyetten o kadar aynlmış, o kadar kenara çekilmiştir ki îngiltereyi düsünenler cok kere kralı hatırlamazlar. Hakikatte ingiltere bütün dünyada demokrasi idaresinin en pürüzsüz ve en yüksek timsalini teskil eden bir memleketn'r. Ingilterede krallık yalnız sarayında oturan antik krymeti büyük, canlı ve çok kibar bir süstür. Orada kral evin isine asla kanşmaz. Orada evi idare eden, amraa hakikaten kayıdsız ve sartsız idare eden rnillettir. Bir îngiliz nazın îngiltere ile Fransayı mukayese etmek icin: Fransada cumhuriyet vardır, Ingilterede ise hürriyet vardır. Demişti. Bu ifade îngilterenin Fransadan daha ileri bir cumhuriyet olduğuna îşaret eder ki hakikat te bundan ibarettir. Îngilterenin yazısız kanunu esasisinde gayet hürroetli bir dille kralın fenalık etmiyeceğinden bahsolunur. Bu saygılı ifade Yunan Kralı Atinada . jfll .... * " İSTANBUL CAĞALOĞLU , |, t S3/I' 4144 1 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 u3ıl Zu Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366 Tahrlr heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacıhk ve Neşrıyat Şirketi 24299 24290 hurı ' • Ansiklopedisi 92 nci cüzü çık İtalyaya karşı alınan zecrî tedbirler Kral dün sabah 10 da Yunan topraklanna ayak bastı ve 500 bin lrişi tarafından karşılandı Yunan Kralı ilk iş olarak bir beyanname neşretti, «Mazi unutulmuştur, azmim herkes için mutlak bir müsavat ve adalet temin etmektir» diyor Kral karaya çıkınca iğilerek toorağı öptü Kral İkinci Yorgi dun sabah saat onda Pırenın yanındaki Faler tayyare li manında Yunan topraklanna ayak basmıştır. Dün Atinadan gelen telgraflar Kralın Yunanistana varışı hakkında şu tafsılâtı vermektedirler: On sekizler komitesinin yeni toplantısı Fransanın talebile geri bırakıldı İngiltere Fransanın İtalya ile tekbaşına anlaşmasından korkuyormuş, bu yüzden Romadaki ekisine yeni konuşmalar için emir vermiş Salkan Antantı devletleri de İtalyan notasına cevab yerdiler Mületler Cemiyeti 18 ler komitesi a'in 29 unda toplanacak, zecrî tedbirlerin petrol, kömür ve demire teşmili ıakkında karar verecekti. Italyayı pet•olsuz, kömürsüz ve demirsiz bıraka cak olan bu toplantı büvük bir ehemmiyetle bekleniyordu. Dün gelen tel çraflardan anlasıldı&ına göre 18 ler komitesinin toplanısı tehir edilmiştir. Buna sebeb Fransız Basbakam Lavalin talebldir. Laval evvelki gün tngiliz hukumetine 18 ler komitesinin bu toplantısında bizzat bulunmak istediğini, hal buki 28 ikincitesrinde parlamentç acı lacagı için Pjristen ayrılmasının im kânı olmadığını bildirmiştir Bunun ü Zecrî teâbirlerin petrol, kömür ve demire de zerine tnçiltere de komite toplantısı teşmüi için yapüacak toplantıyt geri ttraktıran Fransız Bajbakant Laval Ingiliz nın tehirine razı olmustur Fransız Başbakanının 28 ilkteşrinde Pariste buBakant Edenle beraber lunması gerçi kat'î bir zaruretse de 8 ler komitesi toDİantısına iştiraki pek te lüzumlu değildi. Onun yerine bir baska Frarrei» Bakam gidebilirdi. Bu iitibarla Lavalin bu arzusunda daha faza ttalya aleyhine alınacak bu fevka lâde mühim kararlan birkaç gün olsun geciktirmek kaygusunun amil olmuş olması kuvvetle muhtemeldir. Nitekim Kabine akşam üstü Krala istifasını verdi bulunan ve baştanbasa millî bayraklarla süslenmiş olan Faler deniz tayyare karargâhından Singros bulvannda oto mobıllerin bekledıği yere kadar taklar altından geçerek gitmiş ve iki tarafta dizili piyade kıt'alan tarafından selâmlan mıştır. Karaya ayak basarken İkinci Yorgiyi getiren Elli kruvazörü saat 9,30 da Faler tayyare limanı önünde demir atarak top ateşile karayı selâmlamıstır ve karadan Likabetteki bataryalar buna cevab vermişlerdır. Gerek bu toplar, gerek Atina kiliselerinin çalınan çanlan Atinalılan Kralın gelışinden haberdar etmiştır. Kral kruvazörden inerek kendisini karaya getirecek olan özel motorbota bin miştir. Iskelede, bütün Bakanlar ulusal Asamble başkanı, eski Faler şarbayı, Kara, deniz, hava genel kurmaylan başkanlan Atina merkez kumandanı, Atina fırkası kumandanı, saray kumandanı, emniyet direktörü ve diğer devlet büyük işyarları Kralı beklemekte idiler. Arkasında General üniforması bulu Atinaya hareket Ilk otomobile jandarma kumandanı ve polis direktörü binmisler, onun arkasındaki otomobıllerde de saray maresali ve Kralın yoverleri yer almışlardır. Kral ve veliahdin otomobıli bunlann arkasmdan gelmekte ve generaller Kralın otomobilinin etrafında bulunmakta idiler. Bulvann etrafmda Yunanistanın her tarafından gelen halk Kralı alkışlıyordu. Yunan Kralı îkinci Yorgt nan Kral, tam saat onda saraya ayak basmış ve iğilerek toprağı öpmüstür. Bundan sonra Basbakan General Kondılis bütün Bakanları Krala takdim etmiş, eski Faler şarbayı da halkın tazimatını bildirmiştir. Bu esnada ikinci fırka mızıkası da ulusal marsı çalmışnr. Kral Singros caddesinin nihayetinde Atinada Sıngros bulvarınm ortasında ve eski Kalliroe kaynağının hizasında Atina şehrinin sımrmı gösteren büyük bir sütun dikilmiş ve bıraz ileride Adrieu kapısı yanında muhteşem bir tak kurulmuştu. AIay burada durmuş ve Kral, Atina şarbayile Krallığın diğer şarbaylannm, cemi (Arkan 10 uncu aahifede) Habeş ordusu şimal ve İnkılâb dersleri cemribrcepheleriııde yetîî ı sır muvaffakiyetler kazandı Receb Peker bu yıl Parti Habeşler cenubda seksen mil ilerlediklerini, programını tetkik edecek şimalde üç düşman taburunu bozguna ugrattıklarını söylüyorlar CENUB CEPHESINDE: Londra 25 ( Ö zel) Habe|is tandan alınan son haberlere göre, lmparatorun cephele ri ziyaret etmesi Habeş ordusunun ma neviyatını çok. yük seltmiştir. Cenub da 3 günde HabeşIerin 8 0 mil ilerledikleri ve Ogaden. vilâyetine hâkim olan Gorahaiye geri aldıklan teyid edilmektedir. Harrar 25 (A. A.) Habeş kuvvetlerinin, Sassaba nehin yirmi dört mil cenubunda Anabı istirdad ettikleri bildiriliyor. Liret Borsada tescil edilmedi nın 18 ler komitesinin gelecek toplantısına kadar uzlaştmna teşebbüslerine devam edeceğini bildiren bir telgraf ta bunu teyid etmektedir. Dün Paristen gelen bir başka telgraf a 18 ler komitesi toplantısmm tehiri için bütün aza devletlerin muvafakati âzım olduğunu, binaenaleyh komitenin İtalya; buradaki balıkçı] gemilerini geri çağırdı ttalyaya karşı tatbik edılen zecrî ted birlerin tesirlerinden en barizi dün görü müştür. Dün Paris borsası gibi Lond Para ve Esham Borsasında da liret üz rinde muamele yapılmamıştır. Bunun üze rine hergün verilen Londra ve Pari borsalan •'ftatleri yerine dün Istanbu (Arkan 10 uncu aahifede) (Arkan 9 uncu aahifede) Çin parçalanı^or dün edildi Hopei eyaletinin muhtariyeti sabah törenle ilân Receb Pekerin dünkiî dernntlen bir intiba 1935 1936 yıh înkılâb derslerine dün başlanmış ve açılma dersini Halk Partisı Genel Sekreteri Receb Peker vermiştir. Üniversite konferans salonu bütün fakülte ve yüksek okullann son sınıf talebelerile ağzına kadar dolmuştu. Bundan baska Parti erkânı, Rektör Cemil Bijsel, dekanlar ve fakülte profesörleri de dinle İngiltere ve Amerika hükumetleri Çinin parçalanmasına muhalefet etmeye hazırlanıyorlar Pekin 25 ( A . A . ) Şarkî Hapeinin vergilerin muhtar hükumet tarafmda muhtariyetinin ilânı töreni bu sabah tahsil edileceğini beyan etmiştir. Ying You Kang, ilâveten demişt Toungchawda askerlikten tecrid edilmiş mmtaka administratörü YingYouKang ki: tarafmdan yapılmış ve mumaileyh yeni « Muhtariyet, askerlikten tecrid e dilmiş olan bütün mmtaka ile bu mınt idarenin başına geçmişn'r. Ying You Kang gümrük rüsumile kaya mücavir olan dört kazaya şamildiı (Arkan 10 uncu aahifede) tuz resmi haric olmak üzere diğer bütün nilNlllltmlllHIHtllllHIHIIIIIIIHIIHIIIIIMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIinlllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllUI •Miabeş Imparatoru (nolda) cepheleri ziyaret için tayyare ile hareket ederken Yeni gelecek göçmenler ^ Edirnemizin 13 ncü (Arkan 9 uncu tahifede) . YUKUS NADi (Arkan 2 nci aahifede) mişlerdir. Bundan da anlaşıldığı üzeve ŞİMAL CEPHES1NDE: burada bir Habeş mukabil taarruzu beklenmektedir. Filhakika Amba Alagi ile Disababa 25 ( A . A . ) Tigre cep Dessie arasında miktan birkaç yüz bı'ne hesinde, Makalle mıntakasında bir savaş yakm Habeş askeri tahşid edilmekte ol olmuş ve Decazmaş Udresin askerleri Ha duğu anlaşılmıştır. Ras Kassa ile Ras lake yanında üc düş Seyyumun aralannda irtibat tesis ettikleman taburunu boz ri ve bir hat üzerinde çalıştıklan bildirilmağa muvaffak olmektedir. muştur. Italyanlar General Mariotti kumandasındaki bir kumandan ve Danakilli askerler fırkası, ttalyan cephemüteaddid asker tesi sağ cenahında Ras Kassa Sebahatın lefat vermişlerdir. çetecilerini tenkil etmek üzere yeniden 'leri harekete geçmişlerdir. Diğer tarafAsmara 25 ( A . taa Maravigna kuvvetlerinin de mevzi A.) D . N . B. lerinde ehemmiyetsiz bazı değisiklikler aytan bildiriyor: yaptıklanna işaret edilmektedir. Pazartesi günii Maresal dö Bononun töylevi öğle üstü haber ve Italyanm Afrikada rildiğine öre, Ge *>ugün işe başhyacak Asmara 25 (A.A.) Mareşal de n e r a 1 Maravig olan yeni Ba^ku Bono, Ciano ile diğer zabitlere gümüş na cephesinde Ha mandant General madalyalar vermiş ve bu münasebetle beş kıt'alarile yeni Badoglio aşağıdaki sozleri soylemiştir: ','"'•. « Hiçbir mukavemete tesadüf etmekvuruş malar olmuş ve Habeşler zayiat sizin Aksumu, Aduayı ve Adigratı iş vererek geri çekilmişlerdir. gal ettik. Ve Takkazeyi geçtık. Çünkü General Santini kıt'alan Makalle ile Dolo arasındaki mevzilerini tahkim et (Arham 10 uncu tahifmde) kurtuluş yılı Dün fevkalâde törenle kutlulandı İstanbul vilâyeti dahilinde üç bin kişilik bîr kafile yerleştirilecek Türk bayrağı Selimiye minarelerinden dalgalan ırken... Edirne 25 (Telefonla) Edirn* Koatenceden son defa gelen göçmenlerden bir grup rıhtımda... bugün; kurtuluşunun on üçüncü yıldö Evvelki akşam Bursa vapurile Kösten göçmen gelmiş, Kızılay tarafından kennümünü sevinc ve heyecan içinde çalkaceden 800 göçmen 400 araba ve 200 dilerine lâzım gelen yardımlar yapılmışlanarak kutluluyor. Şehir, bayraklar, taklar ve çiçeklerle süslenmiştir. Halk beygir gelmiş, Geliboluya gönderilmişler hr. Bu göçmenler bugün Uzunköpriiye (Arkan 8 inci aahifedej (Arkaaı 5 inci aahifede) dir. Dün gece de Nazun vapurile 1800