12 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasi icmal . Yeni deniz konferansı. 3 üncü sahifemizde: Habeşistan harbinın doğurduğu yeni tehlike. 6 nci sahifemizde: General Esada aid hatıralar Abıdın Daver. Fen bahisleri Salıh Murad. 7 nci sahifemizde: Dünyada neler o luyor? umhuri : 4130 Telgraf Ye mektup adresl: Cumhuriyet, tstanbuı . Posta tutnsa: tstanbul. No. 248 SSİI 1 2 İkİDCİtBŞrİll 1 9 3 5 Teieîon: Başmuharrtr ve evl: 2236S Tahrlr hpyetl: 24298, Idare ve matbaa fasmlle Matbaacılık ve Neşrlyat şırbetı 24299 • 2429a Şu yabanl Habeşlere Ikl ton medeniyet götQrOnQz! J Alman Bulgar Alışverişi Dresden, 4 şağı yukarı bir ay oluyor ki Berlının büyuk ve işlek bir caddesi Bulgarlarm Kralı Borisin adını taşıvor. Cadde, yeni adını alırken yapılan toreni, Berlınle Sofya arasmda değışılen telyazılarını burada uzunbovlu anlatacak değiliz. Yalnız diyebilirız ki bu toren; Büyük Savaş günlerinde başlamıs Alman dostluğunun yürekten anılmasma fırsat vermiştir. Verılen söylevlere göre Alman Bulgar dostluğu, bugüne değin, hiçbir engele uğramamıstır, daha doğrusu ör 6elenmemistir. Ekonomi alanında bu Alman Bulgar dostluğunun yemişleri gorulmektedir. Bugunün sürüm yeri gureşinde kazanılan en ufak bir yer, hiç şüphesiz, her ulus için büyük bir ekonomi değeri savılabilır. Çünkü: bugun hepimiz cok iyi bilivoruz ki, fırtınalı varlık denizinde, duzeni yerinde ekonomiden baska kendısine güveni • lecek ve bel bağlanılacak bir güreş dütneni yoktur. Arsıulusal teşriki mesai Inebolu vapurudün gece yolunda en güzel örnek: Izmir limanına girerken battı Türk So vyet dostluğu Facia gece 11 de oldu, yolculardan 125 i kurtarıldı, kurbanların adedi henüz malum değil! [İzmir Muhabirimizden sabaha karşı telefonla] Bu gece saat 11 de, Denizyolları İdaresinin ınebolu vapuru İz mir limanına girerken ambarının su alması yüzünden kısa bir zaman içinde batmıştır. Facia pek anî olmuş, yolcular perişan bir halde denize dökülmüşlerdir. O sırada orada bulunan Istakbal vapurile bir Ingiliz silepi kazazedelerin yardımına koşmuşlar ve yolcularla mürettebattan 125 kişiyi kurtarabilmişlerdir. Facia bundan sonra karadan haber alınarak tahlisiye sandallan gönderilmiş, kazazedelerin kurtarılmasına çalışılmıştır. Fakat hâdisenın karanlıkta cereyan edisi maalesef birçok kimselerin ölümüne sebebiyet vermiştir. înebolu vapuru Mersin Izmir Istanbul seferini yapmakta idi. Sovyet gazeteleri «Dostluk paktının on sene için uzatılması çok ehemmiyetlidir» diyorlar Moskova 11 (A çetin senelerde doğmuştur. Sovyet hükuA.) Türk metinin ilk adımlarından biri, Çarlık Sovyet dostluk pakRusyasının doğu memleketlere karşı olan tının uzatılması eski şiddet siyasasının kat'î olarak ter na daır olan pro kedilişi oldu. Diğer taraftan, sultanlann tokolun imzası mü feodal rejimini terkeden yeni Türkiye nasebetıle İzvestiya hükumeti de 1920 nisanmda Sovyet hügazetesi şu satır ^tumetine devamlı münasebet tesisini tekları yazmaktadır: 'ıf etti. Bugün Cumur Başkanı olan o zamanki B. M. Meclisi Başkanı Atatürk « Bu yeni bel tarafından imza edilen bu belge Mos ge, birinci derece kovada en hararetli bir akis buldu. Sovde ehemmiyeti ha yet hükumeti, verdiği cevabda, «Türk izdir. Zira Sovye* ve Rus uluslannı bağlıyacak bir dostluhükumetinin gene! banşı temin için oSovyet büyük el ğun sağlam temelini koymakla bahtiyar olduğunu» bildirdi. lan kat'î ve devamlı Ç«« Karahan mücadelesinde ye Yoldaş Sovyet hükumetinin tahmininin tamani bir adım ve iki memleketin hakikaten men yerinde olduğu sabit olmuştur. Sidostane olan münasebetlerinin bundan yasal ve ekonomik istikbalde menfaat sonraki inkişafı için yeni bir merhale teş birliği iki memleket arasında sıkı bir kil etmektedir. dostluğun sağlam bir surette tesisine haBugün arsıulusal teşriki mesaiye nü kikaten hadim oldu. mune olarak tanınmış olan Türk Sov Türkiyenin ulusal kurtuluş savaşında yet dostluğu, iki memleket yabancı mü elde ettiği zafer ve ekonomik kuruluşa dahaleiere karşı mücadele ve istiklâlle geçişi, Türk hükumetine yurdun banş (Ar~*ası 9 uncu nahifede) rini sılâhla müdafaaya mecbur oldukları Sabaha karşı izmir valisi ile telefonla görüştUk.Valinin beyanatını ve muhabirimizin verdiği tafsilâtı 9 uncu sahifemizde bulacaksınız. Bulgarlar, ötedenberi, ekonomik sı kıntıyı, mumkun olduğu kadar azalt manın yollarını araştırmaktadırlar. Birçok parlâmento toplantılarında sürüm ^•eri bulmak isi; çözülmesi gereken bir problem olarak kavramlmıstır. Bulgar eaylavlarının çoğu, Bulgar ilinin eko romik geleceğini Alman pazarmda gördüklerini. acıktan açıça, parlâmentoda, BÖvlemislerdır. Yüksek endüstrili 66 milvonluk sömürgesiz Alman ülkesinin cok büvuk ölcüde ham maddeye, türlü Itürlü tarım ürünlerine ihtiyacı olaca fjını kavrıyabılmek için çok okumuş olmak, ekonomi acununun essiz bir yetikesi (salâhiyeti) ile süslenmek lâzım ideğıldır. Görünen köye kılavuz aranılmaz. Almanyanın büyük ekonomi kudretini henüz duymamış ve gazetelerden öŞrenmemis olanlar için ufacık istatistık kitablanna b'rkaç dakika bağısla *r>ak yolu her vakit acıktır. Almanlığın ekonomik kudreti milvarlarca altın do~larla ölçülür. Alman kolu. Alman bil«iEİ. Alman endüstrisi her yıl, bövle bas cbndurucu bir deŞer varatmaktadır. Onun icin Bulgar ulusal ekonomisinin Almanvava cevrilmesi, ince bir buluş sayılamaz. Yalnız Bulgarlarm değer lendirilecek bir vanı varsa, o da, Al manhğın ekonomik önemini (ehemmi yetini) kavradıktan sonra, sürüm yer lerini çok sezgili bir emekle islemege çalısmalandır. Ulusal asığlarını (menfaatlerini) kavramıs ülkelerin bundan başka bir yol tutmalanna da imkân yoktur. . Birçok uluslar, bugünkü Almanyayı, Harrar Valisi cepheye kitmek üzere bulunan 5000 kişilik bir Habeş kuvvetini teftis ederkert henüz tanımıyorlar. Bilinen Almanya, Söylendığine gore, Italyanlar, Ma yid edilmemiştir. Fakat, Mogadi«ciodan genel bakımdan, çelgen (menfi) sosval CENUB CEPHES1NDE: kallenin cenubunda bulunan Antaloyu gelen bir telgrafa göre, İtalyan kesif kolnazariyelerle, iç yurd kavgalarile vıpAdisababa 11 (A.A.) Royter A almışlardır. Cenubda ise İtalyan faal lan Sasabaneh ötesinde bulunan Daga ranmış, kavga kızışmasmdan benliğini ansı aytarı bildiriyor: kollan Dagabur şımalıne kadar gelerek bur civarına varmıslradır. unutmus, en uygun bir sözle Versailles Gayriresmî bir kaynaktan öğrenildiği Cicigaya doğru ilerlemeğe başlamışlardır. '(Versav) Almanvasıdır. Bu Almanya, Habeş Sü Bakamntn tekzibi Roma 1 1 (A.A.) Royter Ajannr artık, yalnız tarih kitablannda kala ne göre, şimal ve cenub cephelerindeki Berlin 1 1 (Özel) Habeş Sü Ba . adenkömürü ucuzluğu karşısında ücretlerinin ucuzlamasına caktır. Arsıulusal siyasa, artık, hesa Habeş kuvvetleri, tamamile geri çekil sı aytarı bildiriyor: intizar edilen nakil vasıtalarından tren, tramvay, vapur... bını bu tarihe karısmış Almanvava gö mektedir. (Arhan 9 uncu sahifede) Sasabanehin ijşgali henüz resmen te Hükumetin madenkömürü fiatlerinde de yapılan bu indirmenin birçok rnaddere değıl, hergün dev adımile eşsiz bir ton başına yaptığı 130 kuruş indirme kö lerin maliyet ve fiatlerine ve bazı tarifeBÜel kudret haline gelen yeni Almanmürle alâkadar bütün iş alanlannda de lere tesiri dokunacağını ve netice itibarJe vava göre yapmak gerekliği karsısm hayat ucuzluğunda yeni bir merhale teş* dadır. Modern anlamda süel bir kudret rin tesirler yapmıştır. (Arkast 8 inci sahifede) olmak, ilkönce, ekonomik kudret ol îlgili olanhr madenkömürü fiatlerinnnak demektir. Ekonomik kudretten ııııııııııııııııııınınıııııııııııı iNiıtııııııııııııiiMiııııııiMilllııllıııılııııllııııılıııııııllıııııııııııııiMlllıııın lllllllllltPllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII anlasılan şey şudur: Yurdun ekonomik ideğer olabılen bütün kaynaklarını moinlize (seferber) etmek... Böyle bir seAnkara 11 (Telefonla) Askerlik ferberlık süel seferberlikten hiç te damükellefiyeti kanununun bazı madie'e ha önemsiz değıldir. Çağdaş uluslarm rinin değiştirilmesine dair olan lâyihanın büyük dünya gureşinde çok iyi kavrabugünkü Kamutayda birinci müzakeresj idıkları gibi, cılız bir ekonomi; modern yapıldı. Bu lâyiha ile askerlik mükelle bir ordu için, hiçbir vakit, kendisine fiyeti kanununun adı askerlik kanuru şekgüvenilir bir temel olamaz. Fransız salinde değiştirilmektedir. ivaş erlerinden General Baratier, Temps'da çıkan çok değerli yazılannLâyihaya göre, askerlik çağı b i ' rrketia modern savasta, daha doğrusu yurd ğin esas nüfus kütüğünde yazılı ve yarnüdafaasında ekonomik temelin gü zılacak olan yaşına göredir ve yirmi yazel bir bilâı%cosunu veriyor. Bugünün şına girdiği sene ikincikânunun birinci gükararsız gelLşiminde (inkişafmda) yanünden başlıyarak kırk altı yaşına gir rmın karşısına titremiyen ve güven dodiği sene ikincikânunun birinci günü bitiu bir yürekle çıkmak yolunu araştır mek üzere en çok yirmi alü sene sürer. mak her ulusun en başta gelen bir 5 Yerli nüfus kütüklerinde yazılı olrm devidir. Onun için en ufak bir sürüm yan kimseler yerli kütükler gibi sayı!ır. yerinin, yurd ödevi bakımmdan, eşsiz Muhacirlerin askerlin işleri bir değeri vardır. TARLA ÜRÜNÜ İYALNIZ KILIC GÖLGESİNDE ULU Muhacirlerin askerlik çağlarının başBAL BİR DEĞER HALÎNE GELEBÎ lancığı geldikleri yılda nüfus kütüklenne fjR. Halbuki insan kolunun, emeğınin geçen yaşlanna ve bu esasa göre hesab ^arattığmı yalnız sürüm yeri değerlenolunur. Geldikleri yıl ikincikânunun bi Jdirir. Böyle bir sürüm yeri olmadı mı rinde yirmi iki yaşını bitirmiş olanlar mufrütün emek yığmı, ekonomi bakımın vazzaf hizmete tâbi tutulmayıp yaşıtları fclan, büyük ve acıklı bir sıfırdır. efrad arasına geçirilirler. 1 Bu düşünceler, insanlığm geçirdiği Bu gibilerin her ne suretle olursa olsun büyük sarsmtılardan sonra, artık, her İtalyada îngiliz aleyhtarlığı Mlâ devam etmektedir. Resimlerde görüldüğü' Jcesin malı olmuştur. Bulgarlar, hele veçhile İngiliz Veliahdi Prens dö Galin adını taşıyan bir mağazanın tabelâ nüfus kütüğüne yazılmalannın gecikmiş fcüçük uluslar için büyük bir ekonom sından tdö GaU kelimeleri süinmiş yerine îtalya Veliahdinin unvanı olan olması geldikleri zaman yaşlarına göre Bulgar kabinesi içtima halinde.. friçurumu olan deneçlere girişmektense Piemonte Prensi kelimeleri konmuştur. Üzerinde ingihzce Tea Room «çay başlıyacak olan askerlik çağını değışti ^ '^^ Sofya (Özel) Bulgaristanda son hiç ümid edilmiyen bazı yüksek rütbeli )denenmiş ve yemişi belli yolu tutmuş hane) kelimeleri bulunan diğer bir dükkânın tabelâsı da üç harjkaldınlmak remez. | a r ve sürüm yerlerini buna göre ya suretile İtalyanlaştırılmıştır! 'İ £' Bunlar nüfus kütüğüne yazıldıklan ta taklibi hükumet tahkikatı yeni bir safha zabitanm da parmakları olduğunu ve patmağa başlamışlardır. Bir Bulgar e R<jma 11 (A.A.) Musollni, Kra ka verdıgi bir söylevde şunlan sö>Temlş rihden başlıyarak iki yıl geçmedikçe ta ya girmiştir. Tahkikatm bu yeni safhası onlan da tevkif etmek icab ettiğini gö^ea konomunun çok yerinde söylediği gibi lim, manevra ve başka iş için silâlı altına Andre Toşef kabinesini de müşkül bir askerî müstantik bu müşkül vaziyeti örtlın yıldönümü ilgisile Via İmperia cadde tir: 'Amerıka gibi altm ve zenginlik deposu mevkie sokmaktadır. Meselede bugün bas edebilmek için «cürüm, kat'î olarak «İtalyan süel kuvveti, Avrupada, Af çağırılmazlar. sinde yapılan bir geçid resminde bulunM. NERMl (Arkası 8 inci sahifede) mevkuf bulunan yirmi beş kişile birlikte, (Arkası 9 uncu sahifede) (Arkası 7 nci sahifede) duktan sonra, Venedık meydanm^a hal(Arkası 8 inci sahifede) Bütün cephelerde Habeşler çekiliyor,Italy anlar ilerliyorlar İtalyanların dün şimalde bir, cenubda iki yeni şehir aldıkları haber veriliyor Madenkömürü ucuzluğunun açtığı hayırlı yol... Nakil vasıtaları müesseselerinin maliyet masraf Musolini ((Eski hesablardan ikisini temizledik, geri kalanı da temizliyeceğiz!)) diyor İtalya hükumeti zecrî tedbirlere iştirak eden devletleri protestoya hazırlanıyor, kabine perşembeye mühimbir toplantı yapacak Askerlik hizmeti Kanunun bazı maddeleri Kamutayda değişiyor Bulgaristanda iç durunıu gene karışacak gibi... Taklibi hükumet işinde bir bakan da varmîş, askerî müstantikle Heyeti Vekile arasında ihtilâf çıkti