13 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

w Bugün: tkind sahifemizde: Siyasî icmal Yunanistandaki rejim davası Dördüncü sahifemizde: Tayyare piyangosunda kazanan numaralar Beşinci sahifemizde: Afrikada senelerce bulunmuş bir Fransızm iddialan Yedinci sahifemizde: Komşu memle ketlerde neler oluyor? Dokuzuncu sahifemizde: Arsıulusal pedagoji kongresi j Onhirinri vıl cavı• Afttn UllUinnU jfll Sayi. umhuri ISTANBUL . CAĞALOĞLU ve 4U/U Telgraf re mektup adreM: Cumhuriyet, tstanbui . Posta kntura: Istanbm, No. 24» matbaa fasmfle Matbaacılıi ye n Cüllia 13 EjflÛl 1 9 3 5 in ... „.. Uluslar Ku rumu k ararını bugün verece k Cenevrede işler Fena halde Sarpa sardı Beşler komitesi dün yeni ve son bir teşebbüs yapmağa karar verdi Ingiliz ve Fransız delegeleri arasında önemli konuşmalar oldu, İtalyada umumî seferberlik hazırlıkları yapıldığı haber veriliyor Teiefon: Başmnharrlt 7e evl: 22366, Tahrlr hfyeti: 24298. îdare Neşriyat şirtett. 24299 2429a Laval bu sabah bir söylev vererek Fransanın tutacağı yolu anlatacak enevreden gelen haberler gittikçe bedbindjr. Eski bir tabirle siyasal ufuklarda kapkara bulutlar kümeleniyor, politika havası git tikçe elektrikle doluyor, bora yaklaşı yor... Uluslar Kurumunun, bir cankurta ran simidi gibi sarıldığı Beşler komitesi, çok fazla ağırlaşan yükii çekemiyor. Filvaki Beşlerden keramet beklıyenl rin ümidi boşa çıkmış, komite, barışı kurtaracak bir uzlaşma ilâcı bulamamıştır. Çünkii Italyan baş delegesi Baron Aloi«i, komite başkanına karşı, menfi bir durum takınarak îtalyan isteklerini teşrih etmek istememiştir. Habeşistanı süel işgal altına almak istiyen Sinyor Musolininin ısraİtalyanın Afrikaya yaptığt atker sevkîyatına aid bir görünuf n karşısında Beşler komitesi, «paydos!» Cenevre 12 (Özel) îngiliz D15' demeği düşünmü{se de M. Lavalin teklifi Işleri Bakanı Sir Samuel Hoarenin dünüzerine, bundan îimdilik vazgeçmiştir. kü söylevinin italya müstesna olmak ü 1 Diğer taraftan, son gelen haberlere zere bütün memleketlerde çok müsaid göre, İtalya, Habeş meselesinin Cer.evre tesirler yaptığı anlaşılmaktadır. Bilhassa safhasının kapanmış olduğu fikrindedir küçük devletler Uluslar Kurumu pak ve 24 eylulde süel harekâta başlıyacakına riayet edileceğinden çok memnun br. görünmektedir. îngiliz Dış Işleri Bakanı Sir Samuel Uluslar Sosyetesinin bugünkü toplantıHoaz^nin »ÖYİevınde de, ıtk defa ola rak, Ingılterenin sesini yuksehtığinı gorü* yetenin şimdiki buhran karşısında, bü yoruz. Ingiliz Bakanı, «îngilterenin, îün mes'uliyetlerini yüklenmesi hususun Pakt taahüdlerinin ifasında hıçbir dost da ısrarda blunmuşlardır. onünde, gücü yettiği • kadar, irkilmiyece Van Zeeland, Belçikanın taahhüd , gini teyid etmiş ve her türlü silâha müra lerini, yerine getirmek ve genel mes'uli , caate, Paktın mevsimsiz veya faydasız yete iştirak etmek hususunda son hadde j olarak her türlü değişmesine, ulusal ihtikadar gitmeğe azmettiğini söylemiştir. raslar doğuran her türlü hükumet propaVan Zeelandin bu diyevi iyi tesirler gandasına muhalefet göstermiştir.» Sir uyandırmıştır. Samuel Hoarenin söylevi, İtalya ve Haîsveç delegesi Sandler, bazı me*elelebeşistandan bahsetmemekle beraber, sözrin kotarılması için konulan müddetleri lerinin ruhu, İtalyanın Habeşistana taardoğru bulmakla beraber, îtalyan Ha ruz etmesine şiddetle muhaliflir ve barışın beş anlaşmazlığının başlangıcındanberi • İtalyanın Cenevredeki delegesi. muhafazası için Uluslar Kurumu üyelckonsey tarafından verilen müddetlere Baron Aloizi rinin müşterek hareket etmelerini kat'.yetluslar Kurumu mehafilinde bu haberlerin le elzem görmektedir. «Barışın tehlikeye hayret ettiğini söylemiş ve demiştir ki: « Uluslar Sosyetesi, süel tehdidle doğru olmadığı söylenmektedir. Bütün girmesi herkesi tehdid etmelidir» diyen rin zorile bulunacak çözgelere karşı gel ümidler Fransız Başbakanı Laval tara Ingiliz Başvekilinin §u sözleri ne kadar melidir. Isvcç hükumeti, Uluslar Sosye fından Musolini nezdinde yapılan son teönemlidir: *Memleketim, Paktın tamamhğını, tesinin tam mes'uliyetlerini müdrik ola şebbüse bağlıdır. Kat'î bir karar veril mezden evvel Musolininin cevabını bekelbirliğile muhafaza etmek ve ezcümle rak hareket etmesini dilemektedir.» Holanda delegesi Degraff da bu yol lemek hususunda ısrar etmektedir. Bu cetahrik olmadıkça yapılacak her türlü tecavüzlere karşı kat'î mukavemette da ısrar ederek demiştir ki: vabın yann sabah geleceği ve Habeş dabulunmak hususundaki sarih ve vazıh « Avrupa anlaşmazlıklarından u vası meselesinin Cenevreye aid safhasıtaahhüdlerile Uluslar Kurumunda yer zun müddet bitaraf kalmış olan küçük nin kat'î surette nihayete ereceğı anlaşılalmıştır. uluslar, sosyeteye girince, buradakı pren maktadır. tîngilterenin, Pakt hususundaki duru iplerin tatbiki için bitaraflıklannı tehliCenevre 12 (A.A.) Bu akşam munun değişeceğini zannetmiyorum. Ukeye koymuşlardır.» toplanan beşler komitesi, celse esnasında îuslar Kurumu, müessir bir teşekkül oBeşler komitesinde yapılan teklifler esasına dayanarak, bir larak kalacaktır. İngiltere ile Avrupa Cenevre 12 (Özel) Beşler komi mutavassıt tarzı hal tetkiki için tâli komikıfası arasındaki başlıca köprü de sağtesinin vereceğî karar hakkında bugün teyi memur etmiştir. Bu karar Uluslar lam kalacaktır.» îngiliz Dış İşleri Bakanı, söylevinde, birçok mütenakız haberler çıkmıştır. U(Aarkbsı 2 nci sahifede) İtalyanın Habeşistana taarruzu halinde İtalyaya karşı müttefikan zecrî tedbırler alınması fikrini müdafaa etmektedir. Filvaki Paktın yalnız 16 ncı maddesinın değil, kül halinde bütün maddelerinın tatbikını istemek bundan başka birşey değildir. İşte bunun içindır ki Sir Samuel Hoarenin nutku, Romada pek fena karşılanmış ve İtalyan baş delegesinin Ingiliz Dış Işleri Bakanının söylevine cevab yermiyeceği söylenmiştir. tzmire gitmek üzere Yeşilkâyden havalanan tayyarelerimiz Florya ve Deniz köskü üzerinde..: Saylavlar muharebesi Hava Turu fırtınaya rağmen devam ediyor! Kahraman tayyarecilerimizin Türkiyc hava turu müsabakası evvelki gün baş lami|, « tabah taat beş buçukta beş tayyareden mörekkeb bir böiük îstanbuldan Izmire uçmu$, lzmirden ve Ankaradan da beşer tayyarelik birer bölük îstanbula gelmişlerdi. Türkiye hava turu, havaların fırtınalı Meksika parlamentosu Şiddetli rüzgârlar estiği halde uçak bölüklerimiz harb meydanına döndr içinde 20 dakikadan fazla teahhur yapan olmamıştır 1 ///tİ|.n & ~ >' gitmesme ra^men muvaffakiyetle devam^ etmektedir. (Arkan 7 nci tahifede) Kayseri fabrikasının açılış merasimi • ^ Meksikadan bir gorünüs: Güzel San'atlar sarayt Meksiko 12 (A.A.) Dün saylavlar arasında çıkan kavga, adeta bir muha rebe halini almıştır. Kavgaya, dinlevi ciler de kanşmışlardır. Polis, parla mento binasmı kuşatmıştır. Şehirde derin bir heyecan vardır. Meksiko 12 (A.A.) Parlamentoda 100 el kadar silâh atılmıştır. Saylavlardan iki kişi ağır surette yaralanmış ve Martinez Valadez adındaki saylav da ölmüştür. Bu hâdise, iç nizamnamenin değisti rilmesini güden y.asa taslağı görüşülürken olmuştur. Görüşmeler biraz sonra kavgaya dön müstür. Dost Rusyadan ağır sanayi komiser muavininin başkanlığmda gelecek heyet törenle karşılanacak Ankara 12 (Telefonla) Kayseri fabrikasının açılma töreninde bulunmak üzere Rvısyadan 14 eylul günü îstanbula gelecek olan heyet törenle karşıla nacaktır. Konuklar (misafirler) hü kumetimiz namına Ilbay ve Ekonomi Bakanı Celâl Bayar namına Türkofis Direktörü, Sümer Bank namına Bankanın İstanbul şubesi Direktörü Mu'nib, Emniyet Direktörü, Tecim Odası başkanı tarafından karşılanacaktır. Rıatıma Sovyet ve Türk bayrakları asılacak ve bir de kırmızı zemin üzerine yazılmış rusça «safa geldiniz» levhası asılacaktır. Konuklar vapurdan çıktıktan sonra Dış Bakanlığı tarafından tayin edilen Fevzinin refakatinde özel otomobillerle Perapalasa gidecekler ve bir müdaet istirahat » ten sonra llbayı ziyaret edecekierdir. Sovyet Rusyadan gelen konuklarımız ayni günün akşamı (14 eyiul akşamı) Ankara ekspresine takılacak bir vagonla Ankaraya gideceklerdir. Heyet reisile Karahan Yoldaş için bir vagon servisi tahsis edilmiştir. Konuklara mihmandarları Fevzi ile Sümer Bank memurlarından Fuad refakat edecektir. Fabrikanın açılma töreninde bulunacak olan davetliler, eylulün 15 inci günü Yunan Sü Bakanı kabineden çıkarılıyor mu? Parlamento binasmdaki kanlı kavganın şayani dikkat tafsilâtı ve beklenen neticeleri Genoyun tarihi tesbitjedildi Şehirler için içme suları Şeraiti gösterir bir talimatname yapıldı Ankara 12 (Telefonla) Köy, kasaba, ve şehirler için getirilecek içme suyuna aid tesislerin proje ve keşiflerinin hazırlanış şekillerini gösteren talimatna me Resmî Gazetede neşrediliyor. Tali matnameye göre suya ihtiyacı olan belediyeler herşeyden evvel sırasile suyu mevcud kaynaklardan, yeraltı sularından, akar sular veya köylerden bent arkasında toplanmış sulardan alacakla rına göre bu suların sıhhî muayenelerini yaptıracaklardır. Suların içmesınde bir mahzur olmadığına dair Sıhhat Bakanlığından raporlara istinad eden kararlar almak lâzımdır. Bu sulann memba suyu (Arkan 3 üncü sahifede) Tarih Kurulunun Truva ve Ege incelemeleri Dün 15 kişilik bir heyet Çanakkaleye gitti, oradan Izmir ve havalisine geçilecek Türk Tarih Ku rulundan 15 kişilik bir heyet, kurul asbaşkanı öğretmen Bayan Afetin reisliğinde Ertuğrul yatile memleket için de bir inceleme gezisine çıkmıştır. Ertuğrul yatı dün saat 18 de Dolma bahçe önlerinden doğruca Çanakka leye hareket etmijtir. Çanakkaleden Truva harabelerine gidilecek orada ö ptfn giden heyetc baskanlık eden öğretmen Afetin; Tarih]' nemli incelemeler Kurulunun iki hafta evvel gazetecilerle beraber yaptığt yapıldıktan sonra toplantıda söz sbylerken alınmış ren'mterinden... ••ımııtmıııumııı IIMIIIIMIMMfllttiMlllHllllllftitnUMtflMtMlfl Cumhuriyetin dünkü sayısında özel bir lıaber vardı ki bunda, büyük devletler Uluslar Kurumuna karşı olan taahhüdleTİni ifa etmezlerse Cenubî Amerika devletlerile İsveç, Norveç, Danimarka ve Holandanm hep birden Uluslar Kurumundan çekilecekleri bildiriliyordu. Bazılan küçük te olsa 1 7 orta ve güney Amerika devletile 4 kuzey Avrupa devletinin Uluslar Kurumundan çekilmesi, bu müesseseye indirilmiş kuvvetli bir darbe olur. Fakat bu 1 7 Amerika ve 4 Avrupa devletinin yapmak istedikleri hareket te, zecrî tedbirler lehine, yani italyaya karşıdır. Bu haberler gÖsteriyor ki Cenevrede son du'rum, adamakıllı, îngilterenin lehine ve italyanın aleyhine dönmüştür. Bu •uretie Uluslar Kurumu italyaya karşı ABİDİN DAVER (Arkan 3 üncü sahifede) j Atina 11 (Özel aytarımızdan) Başbakan Çaldaris bir buçuk aylık bir aybubetten sonra iki gün önce Atinaya döndü. Ve onun dönmesile epey müd dettenberi bir sükunet devresi geçiren reim meselesinin bütün siddetile alevlen mesi bir oldu. Bunu takib eden hâdise eri telgraflarda okudunuz. Ben size mektubumda bu hâdiselerin çok şayani dikkat bir safhasını anlatacağım. Daha Başbakanın geleceği günün gecesinde kendisini zorla krallıktan yana öyletmek için Atina garnizon subayla ından bazılannın hazırlık yaptıklarını Yunan Sü Bakanı General Kondilis haber alan birinci kolordu kumandanı Ve parlamento binasmdaki hâdiseye (Arkan 3 üncü »ahifede) 20 ilkteşrin PAZAR GENEL NÜFUS SAYIMI Bütün ulusal kuvvetlerin kaynağı nüfustur. Başvekâlet istatistik Umum Müdürlüğü (Arkası 6 ncı sahifede) Mebeb olan yaveri doğru İzmire geçilecek ve İzmırde ~ Efez. ra dönülecektır. Heyete Trakya Genel Enspektörü Didim, Priyen, Mılet, Bergama, Söke ve Birki gibi eski tarihin en kıymetli var General Kâzım Dirik te refakat etmeklığını yaşıyan bolgeler görüldükten son tedir. Gezi bir hafta sürecektir.