29 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

29 Hazifân 1935 CüMHURÎYET FAYDAU B;LG;LER I BÎZIM MEMLEKETTE Ç0CUKLAR Yaz manileri Görün durgun denizi, Koklaym şu fılizi!.. Elbet kıştan daha çok Yaz eğlendirir bizi!.. Ağaca kurdum hamak: Ne tatlıdır uyumak!.. Gök yüzünde bulutlar Ak renkli birer yumak!., * Dağlarda kekık çıktı, Kırmızı erik çıktı!Erguvan atlas gibi Gene gelincık çıktı!.. Üstüm ister şık olsun, îster kırışık olsun, Buzlu hoşafım için Buyük bir kaşık olsun'.. Serin bir yer seçersin, Soğuk ayran içersm!.. Tatlı bir uyku gelir Sen kendinden geçersin!» Ara, çok yemiş bul, ye: Çığne, usul usul ye!.. Yazın çok faydalıdır: Gece, gündüz durma ye!« Bul bir iki arkadaş: Yaz günü durma, dolaş!.. Dere, tepe, düz yüru, İdman yap, dağlan aş!., îster Floryaya git, Trenle git, yaya git' îstersen Altınkuma, İstersen Adava git!. H i KÂYE. no no İç üyelerimiz Brezilyanın merkezi Rio de Janeîro üniversitesi profesörlerinden Sinyor İgna syo konseyhayro iç üyelerimiz hakkında mühim bir kitab neşretmiştir. Bu kitaba göre iç üyelerimiz biz ihtıyarladıkça büyüyecekleri yerde küçülmektedirler. Meselâ orta yaşlı bir adamda 1500 gram gelen kara cığer, ihtiyar bir adamda ancak 900 gram ağırlıktadır. Orta yaşlı bir adamda her biri 170 gram gelen böbrekler de ihtıyarlarda 100 grama inmektedır. Keza beyin orta yaşlı adamlarda 1200 gramken seksen yaşında bir adamın beynı tartıldığı zaman ancak 1000 gram gelmektedır. Hele dalak yarı yarıya kü ^ çulmektedır. Küçülmekten yegâne müs tesna kalan iç üyemiz kalbdır. Kalb gün geçtıkçe büyümekte, orta yaşlı bir adamla ihtiyar bfr adamın kalbı arasında aşağı Ispanyol çocuk edeblyatından Don Juan Mar tînez ve büyük oğiu Pedro at üstiinde yanyana gidiyorlar du Konaklanndan çıkar çıkmaz birçok boğa besledıklerı çiftlıklerine doğru yolu fc<muşlardı. îhtiyar Ispanyol asil zadesinin yaşı icabı buruşmuş yüzünddfl çizgilerin bugün biraz daha derinleş • miş olduğu belliydi. Arasıra asabî asabî ellerini bıyıklanna doğru gptürüyor, zaman zaman dişlerinî sıkıp gıcırdaü yordu. Pedro biraz evvel açmış olduğu mevzu uzerinde tereddüdle devam ederken ih tiyar Ispanyol oğlunun sözünü birden iesti: Nafile ısrar etme, dedi, bütün bu sözlerin boştur. Artık Migeli eve ala mam. Bir kapris uğnında bizi bırakıp gittiği vakit dışanda çekeceği bütün bu sıkıntılan düşünmesi gerekti. | Öyle amma babacığım, Pedro o eaman hemen hemen çocuk denilebile cek derecede gcncdi. Her Ispanyol delikanhsımn heves ettiği bir maceraya kapıldı, fimdi pişman oldu, dönüp gelmek •istiyor. ' Öyle şey yok.. Ailemizin onuru çocuk oyuncağı olamaz. Bizim soyumuz Idan şimdiye kadar o meydana çıkıp ta para mukabilinde boğa güreşçiliği yap miş tek adam yoktur. Bu an'aneyi Mi gel bozdu. Halbuki memleketimizde asil bir aileye mensub delıkanlının boğa gü reşçiliğınden başka yapacağı iş yok mudur, »en söyle rica ederim.. Fakat babacığım, biz de boğa beslemîyor m«yuz, misafirimiz geldıği vakit biz de boğa dövüşleri tertıb etmiyor muyuz? Boğaları beslemek ve boğa dövüşleri tertjb etmek başka.. Bizzat meyda na çıkıp para mukabilinde boğalarla döyüşmek gene başka! Sonra bilıyorsun, onun bu hareketi, senin zengin Suanayı alıp müşkül malî vaziyetimizi düzelt memize de mâni oldu. îşte tam ihb'yar Don Juan ile büyük oğlu Pedronun çıftliğin merkezine vâsıl oldukları zaman bu ahırlardan birinin arkasında ıki kişi hararetli hararetli konuşuyorlardı. Bunlar Migel ile ihtiyar uşak Pakodan başka kimseler değildı. Pako: Hayır Senor don Migel, diyordu, efendimiz zannetmem ki sizi bugün burada kabul etsin.. Evet, dostum biliyorum, haksızım, kabahatliyim. Fakat ne yapayım elimde değildi. Genclik kafasile şeytana uydum. bütün îspanyada, belki de bütün dün yada nam kazanacak bir boğa dövüşçüsü olmak istedim. Talıhimi tecrübe için buna razı olmıyan anamı, babamı terket tim. Fakat anlaşılan istidadım mı yokmuş, şansım mı yokmuş, bilmiyorum, şu ana kadar devamlı bir boğa dövüşçüsü olarak kimse beni kabul etmedi. Birkaç kereler meydana çıktım. Hıç te fena dövüşmedım. Lâkin nereye gitsem ertesi gün hesabımı keserek bana yol göste riyorlardı. O zaman tekrar ailemin ya nına dönmekten başka çare göremedım. Onun için babamdan af dılemeğe gel dım. yukan 100 gramhk bir fark görülmek tedır. Butün bu durumlar tabiî normal insanlar içindir. Bu uzuvlanndan biri hasta olan insanlarda iş aksine olabilir. Demirtaş Bayar ve küçnk kardeşi şahlanmış attn tırtında. Çad gölü dabağları Afrıkadaki Çad golü çevresındeki yerlılerin deri debağlama yolundaki usta lıklan ötedenberi meşhurdur. Bütün orta Afrıka ahalisi aşaeı yukan Çad gölü ETAHATltR Kambocda dansözler Gerî memleketleri zaptedip orada egemenlıklerıni kuran Avrupa devletleri o geri ulusların eski huy \e âdetlerıni mümkun olduğu kadar muhafaza etme lerine çalışıyorlar. Taki eskısi gibi cahil kalıp baş kaldırmasmlar diye! îşte Asyadaki Kamboc krallığı da bunlardan birıdır. Altmış beş seneden beri yabancı mandası altmdadır. Muha faza ettıkleri eski adetlerinden en önemlısi krahn sarayındaki mukaddes balet heyetıdır. Bu dansözlerin her biri birer oyuncu kız değil, birer dın hizmetkârı sayılıyor. Bütün dinî ve resmî bayram larda meydana çıkıp marifetlerini gösteriyorlar. Kamboclular bu dansözlerin kaynaklarının dınî olduğuna ınanıyorlar. Aitıncı asırda Çın Hındıstanını idareleri al tına alan Kimerler oraya sade savaş arabaları ve fıllerile değıl, dansözlerile de beraber gelmişlerdir. Kimerler bu dan sözleri Allahların kızları sa\arlardı. Çun Yazda daha neler var, Ne sonsuz hazneler var!.. Îşte bu manileri Yazmakta cok hüner varT .. merakh şeylerj Yüksek binalarm sayısı Amerıkadaki büyük şehirleri süsliyen. binaların çoğunun 30 kattan başlıyarak 100 kata kadar yukseldığını biliyorsu nuz. Fakat anlaşılan bunların şöyle uzaktan görünüşü insana fazla olduklan his» sini veriyormuş. Amerika Birleşik devletleri ıstatıstık idaresının yaptığı bir tetkike" gore butun bırlesık devletler çevresi içinde yirmi kattan daha yüksek binanm 4881 olduğunu meydana çıkarmıştır. Fakat buna mukabıl 10 kat ile 20 kat arasında mevcud binaların da 300 bindea. İhtiyar Pako, Migelin girdiği yerler den çıkarılmasının istidadsızhktan fılân değıl, babası Don Juanın alttan alta yaptığı teşebbüsler yuzünden olduğunu bıliyordu. Lâkin çocuğu böyle yaşamak imkânından mahrum bıraktıktan sonra gene affetmeğe yanaşmajnasının esbabını bir türlü anlıyamıyordu. İhtiyar Pako göz Peki babacığım, olan oldu geçti, lerınin yaşını göstermemeğe çalışarak: Migel de pişman oldu, tekrar dönmck Vallahi Senor don Migel, diyordu, ne yapacağımı bilmiyorum, fakat bugünistiyor, onu affetmez misin? Hayır.. Ben o babalardan deği lerde babanızın sizi affa pek te yanasmılim ki bana itaatsizlık eden oğlumun ar yacağı muhakkaktır. Onun için bu te şebbüsü hiddeti yatıştığı bir zamana bı kasından birkaç fena söz söylemekle ikraksak daha iyi olur zannedıyorum. tifa edeyim.. Bütün dostlanma, artık bu O halde Pako bana gene bura pğlanın bana «baba!» demeğe cesaret e dan uzaklaşıp serseri dolaşmaktan baş demiyeceğini söyledim. Sözümden nasıl ka bir iş kalmıyor. Migel yere bırakmış olduğu ufak bohdönerim. çasını eline almış tekrar geldıği yoldan ge O halde babacığım.. O halde, kendi ettiğini kendi bu ri dönmeğe hazırlanıyordu. Bu küçük lur, giîier boğalarla dövüşür, hangi taş bohçanın içinde bir kat çamaşırla boğa lan kızdırmıya mahsus kırmızı bezden katı ise başını ona çarpar. baska bir şey kotu. Pedro babasının huyunu çok iyi biîirDövüslerde kullandığı kılıcı ise baston di. Bir defa Nuh dedi mi peygamber demezdi. Onun için bugün üstüne ne ka gibi elinde sallıyordu. *#* dar düşse para etmiyeceğine kanaat ge tırdi. Kat'î surette «hayır!» dedirtip büsTam o anda karşıki taraftan bir çığlık bütün kardeşinin felâketine sebeb olma koptu. Boğalardan biri kendısini hizmetmak için işi başka bir güne bırakmayı çilerin sıkıştırdığı köşede rahatsız eden daha muvafık buldu. tek örgülere kızmış boynuzlarıle beş on ##* defa vurduktan sonra oradan dışarı fırlaMünakaşa bittiği vakit onlar da çift mış ve ihtiyar Don Juanla Pedronun buliğe varmışlardı. Geçtıkleri arazide yer lunduğu tarafa doğru koşmuştu. Baba yer hayvanlar otluyor, bazı taraflarda oğul müdafaasız bir vaziyette boğanın (vücude getırılmiş tarlalarda ekinler yük karşısında kaldıklarını görünce oradaki seliyordu. Asil çifthğin ortasmdaki kısım boş ahırlardan birine kapağı atmışlar ve 'da ki burası sırf hayvan büyütüp ter kapısını kapamışlardı. Fakat çılgm boğa biye etmeğe tahsis edilmişti birkaç boğa her nedense başka yere gideceği yerde onmeydana çıkanlmış, uşaklar tarafmdan lara musallat olmuş, ahırın tahta kapı tecrübeler yapılıyor ve onları satm ala sına gerilip gerilip toslar vurmıya başla cak müşteriler de etrafa dizilmişler bu mıştı. Hizmetkârlann, şunlann, bunların işe karışmaları boğayı kat'iyyen azmin tehlikeli oyunu seyrediyorlardı. i BosbJara tecriibe yaptınlan yer et den geri döndüremiyordu. Onun nıyet rafı tel>rle çevrilmiş adeta geniş bir mey ahırın kapısını kırmak ve baba ile oğlu dandı. Boğaların asil yatıp kalktıkları bulmaktı. Kurşunlu bir sılâh bulup bo hususî yerlere ayn birer yolu vardı. Ora ğayı temizlemek te kimsenin aklına gel Ban kışkırülarak meydana getirilen hay miyordu. İşin kat'î bir faciaya dönme vanlar müşteri beğensin, beğenmesin tek sine pek az bir zaman kalmıştı ki gene rar gçT'e kendi ahınna sevkediliyor, sa Migel öbür taraftan kılıcını sıyırarak kır tılacaksa oradan çıkarılıp müşteriye tes mızı bezi bohçasından çıkararak boğanm üzerine yürüdü. Evvelâ kırmızı bezle lim ediliyor, satılmıyacaksa orada kalı hayvam bir iki tahrik ederek kendi üze yordu. etrafında debağlanmış deriyi arar ve onu kullanırdı. Zenciler orada derileri adamakıllı temizledıkten sonra ıki üç gün kazdıklan hususî kuyularda saklarlar, sonra da çıkarıp guneşte kurumaya bırakırlardı. Fakat son günlerde iş değişti. Avrupadan hazır gelen debağlama maddeleri, herkesin derilerini kolayca terbiye etmesini temin ettiği için Çad gölü çevresi zencılerinin kârına kesad gelmiştir. Bununla beraber bütün müşteriler eski denlerle yeni deriler arasında dayanmalan itibarile pek çok fark olduğunu söylü yorlarmış. Medeniyet her işi bir taraftan kolaylaştınyor amma, bir taraftan da bazı maddelerin eski kuv\et ve kudretini üzerlerinde bırakmıyor. rine celbetti. Sonra muhtelif darbelerle hayvanı kuvvetten düşürdü ve nıhayet en son kuvvetli bir darbe ile azgın boğanm hayatına sonuç verdi. gfi Jjî 3(5 Kamboc dansb'zlerinden bir grup Dansöz olacak kızlar küçük yaştan ıtibaren sıkı bir terbiye ve idmana tâbi tutulurlar. Avrupadaki balet dansözleıin den bıle daha ilerı marıfetler öğrenir ler. Butün \ucudleri ılerı geri yılan gibi kıvrıhr» Her dansöz ömrü olduğu müd detçe sarayda oturmıya mecburdur, her birine ikişer odadan mürekkeb birer küçük apartıman verilir. Son zamanlarda bu dairelerıne dostlarını ve akrabaların kabul etmeleri ve senede bir ıki kere gidip ailelerini ziyaret etmeleri müsaades verilmiştir. Eskiden tıpkı papaz kadınlar gibi yaşabyorlardı. Gıydikleri elmash, mücevherli elbiseler kendılerine aid değildir. Dansözden dansöze intıkal edip gider. Bazı dınî mera simde bu gene kızlar yüzlerine ve vücudlerine korkunç maskeler ve pöstekiler geçirip öyle dansederler. Her yiğitin bir yoğurt yiyişi olduğu gibi her ulusun da kendıne göre garib adelteri var, ne diyeceksiniz! •«••••••!•• fazla olduğn aalafilınıştır. Vakıâ yüz ve seksen katlılara nazaran on beş, yirmi I katlı binalar bir şey değil amma bizim 1 memleket için yangın kulesi sayılır. ( Haziran bulmacası Korkunç îhtiyar îspanyol ile Pedro ahırdan bitkin bir halde çıkanlıp ta dışanda ge kü onlann inanışına gore en büyük ma çen vak'ayı öğrendıkleri zaman Pedro budları Vışnu vaktıle kullarını denemek hemen koşup kardeşinin boynuna sarıl için yeryüzune bir dılenci kıyafetınde inmış, kendısme tek bir zavallı dansözden miş: başka kımse ıltifat göstermemişti. İşte o Her ikimizin de hayatını kurtar gündenberı Vışnu dansözlen kendi kızladm Migel! rı gibi tuttuğunu ulusuna bıldırmıştir. Diye onu öpmüştü. Lâkin ihtiyar ls Şımdı Kambocun herhangı bir şehrinpanyol gene oğlunu birdenbire affetmeği de, bir kasabasında, bir koyunde dan gururuna yedirememişti. Yalnız içinde bü sözlüğe yakışır bir vücude, bir güzeliığe, yük bir çarpışma olduğu yuzünden bel bir kabıliyete sahıb bir kız bulundu mu liydi. İhtiyarı arabaya koyup eve götü annesme, babasına onu saraya gönderip rürlerken Migel: dansoz yapmalan teklıf olunur. Bazı an Bak Pedro, diyordu, babam hâlâ neler, babalar bu suretle kızlarını ellerinden kaçıracaklarını bıldıkleri için muva beni affedemiyor! Lâkin delikanlı henüz cümlesini bitir fakat etmezler. Fakat pek çoklan da mişti ki ihtiyar Pako iki ka.rdeşin yanla memnuniyetle kabul ederler. Çünkü bu durum bütün aile için bir onurdur. Danrma yaklaştı: * Senor don Migel, dedi, efendimiz söz namzedı olarak seçılen kızlar saraya gotürülüp baletçıbaşıya teslim edıhr. Her bu akşam sizi yemeğe bekliyor, orada afkızm aılesıne bir para mükâfatı veriLuc fedecek ye kucaklıyacakl mash tli ve danuözler pöstekili Çocuk portrelerî Yukarıki resımdeki beyaz parçalan kesip o suretle tekrar birbirine yapıştırınız ki tam müstatil bir şekil meydana çıksm. Bu bulmacayı doğru çözenlerden birincıye beş lira, ikınciye münasıb bır hediye, üçüncüye Beyoğlunda Galatasarayda Foto Ethemde resim çıkartmak hakkı takdim olunacak, diğer yüz kişiye muhtelif hediyeler verilecektir. Bulmacayı doğru çözenlerden bize fotoğraf gonderenlerın resimleri de gazeteye basılır. Karşılıklar gazetede çıkan resim kesilerek yapılmalı, haziranın son gününe kadar cCumhuriyet Çocuk sahıfesi» adresine yollanmalıdır. Geç kalanlar ve bu şartlara riayet etmiyenler mukâfat kazanamazlar. Küçük Meftun Ahmed