27 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

"fıınınnnjmf 2/lkıncıkânun *5=s Türklerle Süngu Süngüye No. 84 Nakili: A. DAVER Çanakkalede ( Şehir ve Memleket Maberleri Halil Lutfiyi tehdid eden adam Muhakemeye dünde devam olundu Son Posta gazetesi aahibleriiKİen Ha13 Lâtfiyi bıçakla tebdid ederek para istemekle soçlu akrabasmdan Şevketin muhakeroestne dön de Ağirceza mahkemesinde devam edflerek birçok fa bidler dinlenmistir. Suçlu evvelâ; mahkeme salonuna girince davaa mevkiinde gördüğü Ha10 Lutfîye donerek; «Halil Lutfi, da* vandan vazgeç!» demistir. Mahkeme • nin devam ettiği müddetçe de bir iki defa gene Halil Lutfîye münasebetsiz şelrîlde bitab etmek istemisse de ma • kamı riyaset kendisine siddetle ibtar • da bulunmus; fayed bu kabfl hareket» devam edecek olursa hem dişarı çikartacağini ve hem de hakkmda kanunî takibat yapacağmı söylemistir. Şahidlerden Tramvay Şirketinde plânton Ahmed; suçlunun kardesi ol • dogu için şehadet edemiyeceğini; kizkardeşi Makbule ise hiçbirfeyden ha beri olmadtğini bîldinnişlerdir. Ava kat tsmaü Agih; vak'adan malâmatl olmadigini; yalniz Şevketin bh* gun razihanesine gelerek: «Oteld Meh medi öldürdBm. Hapisaneye girdim. Siyasî icmal Uzak Şark meseleleri mi? İngiJizler, Kirte köyiinü ele geçirmek için karadan ve denizden çok şiddetli hücumlar yaptılar, fakat Türklere hiçbîr zarar veremediled Sınıfa uğramıyan bir muallim... Sen Misel Fransiz lisesi »on n nif talebeleri namma, gazetemize gonderilen bir mekrobda, edebtyat mualliminin yübasindanberi sınıfa gelmediği yazilmaktadir. Mektubda deniyor ki: « Son simf olmak dolayisfle se • ne sonunda imtihana tâbi olacagiz. Hocamiz, simdiye kadar bir kere bile sınıfa ayak basmadı. Yıl sonun da imtihanda muvarrak olamazsak mes'ul biz miyiz, gelmiyen muallim mi? Eğer, ders yilı bittiği vakit biz Iere: Ders okumadığıniz için sizi imtihan etmiyeceğiz. Alm diplo • manızi! diyeceklerse ne âlâ. Denilmiyecekse, biran evvel bize bir mu> allim göndermek lizim gelmez mi?» Eğer talebenin sikâyet ettigi bu vaziyet doğnı i*e, ve çocuklar hocasıs kalnüşlarta, imtihanda ma vaffak olamayişlartnin cezasinı kendilerine çektirmek büyük haksizlık olur, diyoruz; Eğer bir daha bastan savulmazsa! Şişman kardeşler Saat 20 <!e, akşam olduğu vakit, bataryamızın birinci takı mile hareket et tim. tki uzun 15 Iikten mürek keb olan birinci takımı Eskihi aarlık deresi i çinde hazırla nan yeni mevzie sokacakbk. Bu • radaki mevzi • ler, düşmandan ! 100 metro meranni piyadelerinin «Şifman kardeşlcn dedik eri eafede idi. uzun İS baçaklaklardan biri Geçerken, Selvilikte ve sair yerlerde tesadiif et kenli tellerle makinelitüfekler, bu tiğimiz piyadeler, Şişman kardeşler güzel saldmşı durdurdular. Bizim mmtakada da, kıtaatımız dedikleri ağır toplanmızm geldiğini görünce «hurral» larla bizi se Kerevizderede arazi kazanmak i çin uğraştılar. Ağır zayiat mu lâmlıyorlardı. Toplanmız manevî kabilinde pek az ilerliyebildik. bir tesir hasıl ediyor. Askerler, feBugün de (28 mayıs) bizim na günlerin sonu yakın olduğunu için kara bir gün oldu. sanıyorlardı, onlan hayal inkisan29 mayıs, cumartesi Bu sana uğratmıyahm. bah, erkenden, bir gün evvel zapBu arızalı arazide, hiçbir vasıtamız olmadan iki ağır topun mevzie tettiğimiz tabyanın içinde bir mper kazdırmakla meşguldüm. Birsokulması bütün gece sürdü. Çadenbire, pek yakmdan ve yann dihştığımız sırada, serseri kurşunlar, binden doğnı tüfek sesleri isittim. durmadan etrafımızda vızıldıyor Ileriye, Boğaza hâkim bir noktadu. Bunlardan kimsenin yaralan ya giderek tüfek seslerinin nere • maması, toplanmızın düşman taraden geldiğini anlamak istedim. Afına çevrilmia olan çelik kalk?nlan şağıya bakınca, kumsala yakm bir sayesinde mümkün olabildi. yerde kurulmuş olan sargı yerin 28 mayı», cuma Bugünün deki sıhhiye efradile üç neferin tüşafağmı, yeni mevziimizden aç feklerile ates ettiklerini gördüm. tığımız ilk ateşla selâmlıyoruz. HeBunlar kıyıdan 20 metro kadar medefimiz, erkenden Seddilbahre ateş safede karaya vurmuş olan mayineden lntepedeki Türk bataryalaleri batırmak için, bunlara ates endır. (Burada Edirnenin istirda • diyorlardı. Esasen, suyun yüzüne dında iğtinam ettiğimiz 8 tane çıkan sesseri mayinler bu suretle 12 lik Bulgar muhasara topu var tahrib ediliyordu. Kurşunlar bundı. A. D.) Atış çabucak tanzim eların haricî zarflanm deliyor ve adildi. O kadar derin ve mestur bir çılan deliklerden içeri giren su'ar mevzideyiz ki attığımız mermiler, mayinleri patlatıyor veya batırı bizi sakhyan tepenin yalnız birkaç yordu. metro üstünden geçiyor. Şimdi deniz kıyısmda, hayli iri Akşamüstü batarya kumanda üç tane mayin kapkara yatıyor nı, bizim takımı, düşman mermi du. lerine karşı mükemmelen mestur, güzel bir mevzi seçtiğimiz ve saMayin nasıl patlar? bahleyin şafak aökerken atışa başMayinlerden bir tanesi batıp lamak süratini ve muvaffakiyetini gözden kayboldu. İİkincisinin tahgdstererek Türklerin Seddilbahir ribini seyrettim. Birkaç kurşun yeköyünü topa tutmalannın önimp dikten sonra kocaman ölüm oyungeçtiğimiz için bizi tebrik etti. Gecağı sulara gömülüp gitti. Artık .celeyin, Türklerin gizlice bataryaötekini seyre lüzum görmedim. ya baskın yapmalarına mâni ol Tarassud mevkiimin yapılmasma mak için yar boyunca, nöbetçiler nezaret etmek üzere geri döndüm. diktim. Esasen, hepimiz, filintalar elimi Yann boyunca birkaç metro ynrümüştüm ki müthiş bir infilak zin altında yarı uyanık bir halde oldu. Öyle bir infilak ki daha dehbekleşip dunıyorduk. Türkler çok şetlisini tasavvur bile etmek gücyakmımızda ve tehlike burnumudü. Bütün tabya, sanki şiddetli bir zun dibinde idi. zelzele oluyormuş gibi, sallandı. Fransıziar için kara bir gün Harab duvarlardan büyük kütle ler muvazenelerini kaybederek deİngilizler, kendi mmtakalannda, nize yuvarlandı. Kirte köyünün harabelerini ele geçirmek için büyük bir gayret sarKırmızımtrak bir duman bulu • fettiler. Bilhassa, bu iş için Mun tu mevzii sardı, etrafımız çakıllar, drostan gelmiş olan birkaç İngiliz taşlar ve demir parçalarile doldu. zırhhsı, kerteriz noktası bulama Ben de, efradım da, patlıyanın ne dıklan için, rasgele, öteyeberiye olduğunu birdenbire anhyamadık. ates. ettiler. Fakat ne dikenli tel Çünkü nekadar büyük çaplı olursa manialannı tahrib edebildiler, ne olsun hiçbir merminin bu kadar de Türklere zarar verebildiler. müthiş bir infilakla patladığını görlşte bu talihsiz şerait içindedir ki memiştik; hatta zırhhların 38 lik İngilizler, şiddetli bir taarruz yapleri bile... (Arkası vari tılar. Tahrib edilememiş olan di Doğru değil mi? Denizyolları Kullamlmıs iki gemi daha alacak ı)en!zyollan tdaresi müdüru 5adettin Ankaraya gitmistir. Sadet • tin Ânkarada hükumetle bes senelik denz ticaret plânı hakkkında temaslarda bulunarak bir iki güne kadar şehrinaize dönecektir. Aldığımız malumata göre beş senede verilecek dokuz milyon lîralık kredi ile yeni posta vapurları insa ettirmek esasına dayanan bu plân esas itibarile hükumetçe mu • vafık görülmüştür. Maliye Vekâleti isin paraya taalluk eden kısmı için bir proje hazırlatnaktadır. Hükumet bu projeyi yeni Meclise verecektir. Denizyolları tdaresi projenin tatbikına geçileceği tarihe kadar keodisine verilea kabotaj hissesine dahil İskelelerin ibtiyaçlarını karfi « lamak Uzere üçer bin tondan asağı olmamak üzere 14 mil süratinde kullanılmif iki vapur alacaktır. Ştvktt mahakem* Henuz hapuaneden çiktun. Bana bir lira ver.» Dedikt«0 «onra bir Grayl alıp gft • tigini joylemiftâ*. .,^, <«^^w .»» Valide haninda ISocar P*îk Ytlmas da; Şevketin kendüine gelerek bir iira Utediğini ve bu parayi aldiginı bSdir • miftir. Refet isminde başka bir fahid de: «Şevket bir gün bana Mezbahaya geldL lş ve para utedi. Bir vapor pa • rası vererek tavdum.» demiftir. Burlardan başka bir iki ;ahid de para için suçlunun kendilerine müra caat ettigini söyleml;!erdir. Sıhhat Mfidârlügünde foför îsmail de; «Şevket bir akşam Cagaloğlunda dolaşıyordu. Saat on buçuk vardı. Aldim evime g3türdüm. Çünkii kayinbiraderimdir. Bir akfam gene tesadüf ederek Halil Lutfiyi mi bekliyorsun? Dedhn. Cevab vermedi. Birkaç gece daha evimde kaldu Sonra şuna buna musallat olarak para istediğini duyunca kovdum» demiftir. Pangaltı merkezi üçüncu komiseri de hâdiseyi söyle anlatmiştnrı « Şevketin arkadasi Abdullah bir gün merkeze geldi. Şevketin zengin bir akrabasi varmis. Bana; evine gidelim, tehdid edelim; para Utiyelim; vermeı» se biraz biçak sokariz, diyor. Ben na • muslu bir adamim. Haber veriyorum. OedL Bunım fizerine tertibat aldık. Halil Lutfinin evine gittikleri aksam içeride »rvil memurlar tarafmdan ya • kalandılar, üzerlerinde birer biçak çikmis.» Gene şahid sifctile dinlenen Son Posta sahiblermden Selim Ragib ve Halil Lutfinin arkadaşlarindan Zeke riyya da suçlunun Halil Lutfiyi her zaman taciz ederek para istediğini söy • Iedfler, daha bazı sahidler çağırılmak üzere dava başka güne birakddı. Deniz idarelerinin bilânçotan Deniz idarelerinin yıllık bilânçolarmı tetkik eden muhtelit komia • yon, Fabrike. ve Havuzlsr müdür lüğünde yaptığı tetkikatı ikmal etKomisyon bugünden itibaren A kay tdaresinin hesablarını tetkike baslıyacaktır. Feiâketzedelere yardım eden talebelerimiz Okullarda Marmara felâketzedeleri için para toplanmaktadır. Şimdiye kadar toplanan ianelerden bir kısmı feiâketzedelere gönderilmiştir. Bu meyanda son olarak Isık lisesi talebesi elli, Ulukoy orta oku • lu talebesi yedi lira teberru etmişlerdir. Türk Dili Tetkik Cemiyeti dün de Sğleden sonra saat 2,30 da Doi mabahçe sarayında Saffetin bas • kanlıği altında toplanarak çalış • masına devam etmistir. öğrendiğimize göre Cemi • yet fİmdiye kadar 1,500 kelttne bulmustur. Bunlar bir iki aya ka • dar nesredilecektir. Cemiyet ba hu> susta Tarama Derneğinden çok istifade etmektedir. aponların Mançurinin gar> binde yaptıklan taarruz «üratle ilerlemiş, ayni zamanda taarruz cephesi çok genialeşLâstik deri raporu, bu miştir. Çinliler Çahar eyaletinin en mühim noktalarından biri olan çarşamba ^örüşülecek Kuyuanı dahi tahliye etmişlerdir. Bu taarruzun nerede duracağı, JaYıldöniimü, geçenlerde Ticaret O • ponlann büyük askerî hazırlıklardasinda idrak edflen lâstik deri re • la başladıklan harbin asıl gayesi • kabeti meselesi hakktadaki rapor, hânin ne olduğu suali bütün cihan lâ oda meclisinde görüşSlememiştir. siyasilerinin zihnini tınnahyor. Mesele, yeni oda medisinin yaptığı iki Çünkü Japonların Moğolistanm toplzuıhnin ruznamesine alinmişsa da bir eyaletini daha işgal etmek baraporun tekrar teksir edilmesi talebile her tki içtimada da gorüşülmemistir. hanesile Çinin şimaline sarkacak larından endişe olunuyor. Eski oda meclUi de, bu raporun müzakeresini, biri idare heyetinin mü • Son harekât çimalî Çinin e*ki taleasi noksan olduğu için, ikincisi tekpayitahtı Pekin ile sair mühim noksir edilmek üzere, üçüncüsü de yeni oda talannı da tehlikede bırakmıştır. meclistnin bu ise bakmasmı daha mü • Bu yerlerin şimal cenahı Japonlanasib görerek üç defa tebir etmişti. rın Çahar eyaletinde Seddiçin boRapor, ikinci defa olarak teksir e yunca yaptıklan ileri hareketle adilmiş ve azaya dağıtılmiş olduğun • çık ve muhafazasız kalmı^tır. dan, önümüzdeki çarşamba günü ya Zaten Japonlar şimalî Çinin Pepüacak toplantıda müzakere açüacağt kin ve Tiyençin gibi en mühim umulmaktadir. noktalannda eski muahedeye istiMVTKFERRİK naden mühim askerî kuvvetler bulundurmaktadırlar. Japonların bu Muhbir ikramiyeleri defa şimalî Çini işgal ettikleri zaMemurlarrn, muhbir ikramiyesînman bu zengin ve mühim yerleri den utifade eââp edemiyecekleri teMançuriye ilhak edecekleri mu reddüdü mucib olmus, neticede kahakkaktır. Bu yerlerde yüz milyon cak vak'alannı usulü dairesinde hahalk vardır. Bu yerlerin Millî Çin ber veren memurlarm da muhbir sthükumetinin merkezi Nankin ile fatını alacaklan ve öteki muhbir • münasebet ve rabıtalan ise gayet ler gibi kanunî ihbariye ve ikramigevşektir. yeye hak kazanacakları kararlas tırılmıstır. Şimalî Çin Japonların eline düşerse şimdi yüz milyon nüfuslu Kadastro Vilâyet heyeti olan bu devletin bir anda iki yüz Yeni kadastro kanununun tatbi milyon nüfuslu bir devlet olacağt katından olarak Istanbulda Kadasdüşüncesi Avrupalıları ve Ameritro müdürü Fatkm baskanhği al kalılan endişeye düşürroektedir. tında bir kadastro vilâyet heyeti tesekkül edecettjr. Bu heyete Bele • Japonlar Mançuriden olduğu gibi diyeden de iki kisinin isticaki Iâzım şimalî Çinden dahi asker alacaklageldiğinden bu iki üyenin tayini Berından Japonyanm askerî satveti lediyeden istenmistir. son dereceyi bulacaktır. Daha yakın zamana kadar PeTaiebe için tenzilâtlı tren kinde bütün Çinin hakanhğını yap Devlet demiryollari talebenin tatH mış olan şimdiki Mançuri imparazamanlarmda ucuzca gezebilmeleri i • çin yüzde seksen tenzilâtlı tarife hazirtorunun şimalî Çinde tekrar hakilamaktadir. miyetini tesis eylemesi ciddî muhalefet ve mukavemete tesadüf etVecihi hava postası miyecektir. Japonya bir defa şimakurmak istiyor lî Çinde yerleşip 200 milyon nü Tayyareci Vecihi ükbaharda tstan • fuslu bir devlet olunca Asyanm bulla Izmir arasmda bir hava postasi diğer taraflarına da kolayca hulul tesis etmek için hükumete müracaat ve nüfuz edebilecektir. îşte bu dü , etmistir. şünceler cihan siyasctile alakad^r Bu hava postası tstanbul • Bursa • olanlan telâşa düşürmektedir. Çanakkale • tzmir arasmda olacak ve Japonya hükumeti Moğolistanm hergün yapilacaktir. içerlerine ve şimalî Çine tevcih etSeüm Sırrı Tarcamn konferans tiği büyük taarruzdan evvel siyaYarm ak;am saat 8 de İstanbul sî cihetten zemini hazırlamıştır. radyosunda Selim Sırn Tarcan (YurJaponya Hariciye Nazın M. Hirodumuzu tanıyalun) serisinden (Eta taarruz arifesindo irad eyledi dirne) hakkmda bir konferans vereği bir nutukta Japonyanın Vaşing> cektir. ton muahedesini feshetmesi üzeMALtYEDE rine bahrî kuvvetlerini artırmıyacağını beyan etmiş, bu sözler ABir Fransız heyeti ge'di merikada ve bilhassa Vaşingtonda Fransiz hükumeti ekonomi tetkikatı iyi tesirler bırakmıştır. için memleketimize iki kişiden mürek J keb bir heyet göndermiştir. Ankara ya giden, Maliye ve Ekonomi Bakanlarile temas eden heyet yakında Ege mintakasina geçecektir. Memurlarm şubat peşin aylıklari cumartesi günü verilecektir. Ücretle ça Iuanlara perşembe aksamı tevziat yapilacaktir. Şubat maaşı Dil Cemiyetinin çalışmafarı ECNEBÎ MEHAFILDE^ Fransanın hukumeiimızi taziyeti Fransız hükumeti Ankara sefi<îni Marmara zelzele»inden dolayı Türktye Dış l?leri Bakanhği vekiline taziyelerini bildirmeğe memur et mistiır. Bu münasebetle sefir Kammerer kendi sahsî teessürlerini de beyan etmistir. Maçtan yarah çıkan Galatasarayh futbolculajc Ânkarada yapılan kayak sporlan Şirketlerin faizleri Maliye ve Ekonomi Bakanlıklanmn hazirlanan bir proje ile imtiyazlı şir • ketlerin faiz dividantlari harice çikarabümeleri sekli tesbit edümektedir. Ba paralarla halı, kflim, gülyağı, kitre, mazı, palamut, zeytinyağı ve canlı hayvan ihracı serbest olacaktır. Bımlann kar • şılığmda Türkiyeye döviz getirilmesi mecburi olmiyacaktir. tmtiyazlı şirketlerin TSrkiyede faiz drvidantlarmdan birikmif paralarinm tutumu 7,5 milyon lira kadar tahmin olunmaktadır. Siberyamn sahil eyaletini asıl Rusyaya kısa mesafeden rapteden (Şarkî Çin) ve yeni adile (Şimalî Mançuri) demiryolunun satılmaaı için Sovyet Rusya ile on dokuz aydanberi devam eden müzakereler de intac edilmiştir. 1726 kilometroluk demiryolu, 2567 kilometroluk telgraf ve telefon hattı, bin lerce lokomotif ve vagon, birçok fabrikalar ve geniş ormanlar 170 milyon yen yani on milyon sterlin mukabilinde Sovyet Rusya tarafmdan Japon ve Mançu idaresine bırakılmıştır. Fakat bunlara rağmen Japon yanın bütün şarkî Asyada önüne geçilmez bir kuvvet olmasına yol açacak olan bu taarruz ve hareket karşısında devletlerin ve bilhassa Sovyet Rusya ile Amerikanın se> yirci durmalan beklenemez. Çünkü Japonya bu suretle Amerikanın Bahrimuhitikebirin garbindeki ve Asyadaki yerlerini, Sovyet Ru»yanın da Siberya ve haricî Moğolistandaki mevkiile nüfuzunu tehdid edebilecektir. Hulâsa Japonyanm yeni askerî taarruzu ciddî bir mukavemete tesadüf etmese bile siyasî muhalefete maruz kalacaktır denebilir. MUHARREM FEYZİ TOGAf Solda Scdâhattin kendini tlyarete gelen arhadaşları arannda yanında oturan Galatasarayın antrenörudür. Sağda: Kaleci Avni Cuma günkü Galatasaray • Vefa maçmda ayaklari Inrilan ve yaralanan Galatasarayh oyunculardan Salâhattin Teşvikiye Sağlık Evinde, Avni de Al man hastanesinde yatmaktadır. Avni • nin bögrime yediği tekme üzerine barsaklarinda ve karadğerlerinde îltâ • hab olmastndan korkulmusta, fakat rontgen muayenesi neticesinde boyle birsey olmadığı görülmüştür. Çene • sine yediği tekme de yuzünü yarmişta. Bu yarr. dikflmistir. Dün de yazdığUniz gibi Salâhatti • nin ayağı alçıya konulmustur. Kendisine tetanus asui da yapıbnistir. Dün birçok Galatasaraylılar, hastanelere giderek yaralı arkadaslarmı ziyaret et • miflerdir. Dizmden yaralanan Nihadm ayağı evinde tedavi edümektedir. Nihad, bastona dayanarak hafif hafif yürü • yebflmcktedir. Doktorlar Nihadm epey müddet futbol oyniyamiyacağinı söy lemislerdir. Birçok Galatasrraylılar da Nihadm Mecidiye koyünde/! evine giderek kendisini ziyaret etmiflerdir. Cumhuriyet Nüshası 5 Kuruştur Gökyüzü Ankara kayakçılarmin cuma günfl büyük bir kafîle halinde Dikmen sirt • lartna gittflderini ve sporcularla be raber Meclit Reisi Kâzim özalp, Millî MSdafaa Vekfli Zekâi, Inhisarlar V«küi Rana ile birçok saylavlarm da bulunduğunu yazmtştık. Ankara mohabirimizin gonderdiği yukariki resim Meclis Reisimizi ve Vekilleri Dikmen drtlarinda kar üzerinde göstermektedir. "^ Reşad Nurinin en güzel, ve en cazib romam Yepyeni bir mevzu, çok canlı hâdiseler... şeraitn v I Türkiye { n '«" Harîç Pek yakında Senelik 1400 Kr. AltıayhU 750 Üç ayhk 400 Bir aylık 150 170Ö Kr. 1450 80Û yoklur