6 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

•Camhttriytf 6 Ikincikânun 'M Jürklerle Süngü Süngüye No. 67 Nakili: A. DAVER Çanakkalede ^ { Şehir ve Memleket Haberleri Aradan daha bir Döklozye dönüyor kaç sene geçerse? Ankarada borçlar işi Haliç kıyılarında vapur işîivemiyecek için görüşülmemiş Siyasîicmal Fransız İtalyan müzakereleri ve İngiltere Ghalde, Baskumandan Vekili sade insan kırdırmak içinmi taarruz emri veriyordu? Her nedense yanımızı deni ze vermekten biraz tevahhuş ediliyordu. 19 mayıs hücumunda, 16 ncı fırkamız düşman cephesini ihata edecek kadar ilerilemişken geriye, eski vaziyetine çekilmek hakkındaki teklifinin sebebleri arasında, yeni vaziyetin mahzurlanndan birisi olarak ya nmın denizden donanma ateşi tesirine maruz bulunduğunu göstermiş olması, bu tevahhuşun mev cudiyetine delildir. Bu boş sahaya, sonradan, hem keşif, hem de her iki mıntaka arasmda irtibat tesisi için bir süvari bölüğü tahsis edilmiştir. Anafartalar mmtakasındaki kuvvetse bir ihraca mümaneattan ziyade bir tarassud kuvvetiydi. Çünkü buradan yapılacak bir ihrac Boğazı anî bir tehlikeye sokamazdı. Buradan bir ihrac, Anburnu eephesinin yan ve gerilerini ihata ederek bu cephenin sukutunu ve ayni zamanda Boğaza.hâkim Kocaçimen sırtlannı elde etmek için yapılabilirdi. 16 ncı fırka geride grub ihtiya tı olarak tutuluyor ve bu fırkanm bir piyade taburu da Kocaçimen dağına sürülmüş bulunuyordu. Bu tertibatla Anafartalar mıntakasmdan yapılacak bir ihraca karşı emniyet tesis edilmis oluyordu. 19 uncu fırkanm sağ cenahmın ya kından emniyetini temin ise fırkaya aiddi. Bu mıntakalar, topçularile Anburnu cephesine bir tesir yapabiliyorlardı. Fakat bu tesir ve mua venet düşmanm cephe ve siperlerine olmaktan ziyade ihrac iskele lerile civarlanna ve denîzdeki nakliye vasıtalarına oluyordu. Cephedeki muharebe, mevzi muharebesi halini aldıktan sonra cephedeki harekât; taciz ateşlerinden» keşjf hareketlerinden, ufaktefek baskınlar ve musademelerden ibaret kalmıştı. Ne düşman tarafında, ne de bizim tarafta fazla bir faaliyet olmtıyordu. Düşmanm ihrac iskelelerindeki harekâtına aid tarassudlar da hemen hemen tabiî bir şekil almıştı. Yani düşmanm ne büyük mikyas* ta takviye kıtaatı aldığmı, ne de mevzü tahliye ve ricat ettiğini zannettirecek büyük faaliyetler görülmüyordu. Hergün 35 nakliye jfemisinin geldiği ve bunlara indirmc bindirme yapıldığı tarassud ediliyordu. Bu kadarcık falliye.t ise karadaki kuvvetin ikmalv ve ihtiyacınm temini için zarurî ve tabiî Idolunuyordu. Şimal grubu 16 mayısta verdiği bir emirle karışan alaylann tanzimini emretti. Bu emre göre, 72 nci alay sağ penahta, 125 inci alay sol cenahta ve 13 alay merkezde toplanacaktı; 16 ncı fırka Kavakdereye nakledilecekti. Ka batepe müfrezesi de iki taburunu Haci Andon çiftliği şimalinde bulunduracaktı. Cephede bu emir mucibince tertibata başlanclığı çibi 16 ncı fırkadan 47 nci ve 48 inci piyade alaylan ve topçu alayı (\smailoğju tepesindeki bir sahra bataryası haric) 3 mayıs akşam ı Kavakderesine gelmişlerdi. Bu tertibatla yakmda icrası düşünülen hücum için cephe tanzimine, emir ve kumandanın tensi Birkaç gün evvel Ankaraya gi den taksim edilmis Osmanlı borç kine başlanmıs oluyordu. Ayni zaIan medisî idare reisi M. Döklozye manda Anburnu cephesiîe Kaba Halic kıyılarında denizden dol • dün sabahki ekepresle İstanbula tepe mıntakası arr^mda boş kalan ma yer elde etmek için deniz ke • döcımüştür. mühim mıntaka da emniyet altına narlarmı toprakla doldurmağa basM. Döklozye dün Tokatliyan o • alınmış oluyordu. Anafartalar mın liyan fabrikalar hakkında yapılan telinde ken \ îini gören bir muhartakasmın «Azmak Balıkçıdam ririmize şunlan söylemiştir: tahkikatın verdiği neticelere göre, ları» arasındaki kısmmın setir, ke bazı fabrikaların önlerini toprakla « Evvelce de söylediğim gibi sif ve tarassudu da kolordu süvari Ankara seyahatim tamamile husu* doldurduklan anlasılmıstır. Fakat bölüğile 16 ncı fırka süvari bölü sî mahiyette idi. Orada Basbakan bunlardan çoğu kıyılardaki girinti ğüne verilmişti. fsmet tnönü ve Maliye Bakanil* göve çıkıntıları düzeltmek veya nh rüştüm. Fakat bu görüsmeler de hep Dikkate lâyık bir nokta: Düş tıtn yapmak için yapılmıştır. Bir iki hususî mahiyette oldu. müessese ise lüzum yokken kıyı manı denize dökmek maksadile bir Yunanistanla Düyunu Umumiye kısmınt genisletmek için buralan hücum icrası tasavvur edildiği $u idaresi arasındaki miizakereler çakıl ve kumla doldurmağa kalkıssırada başkumandanhk «depolarhakkında hiçbir sey konuşmadık. mıslardır. Bunun derhal önüne geda dağ topu mermisi olmadığını Yunanistan tarafından yaptlai çilmistir. Digerlerinin bu suretlc ve seyyar orduda hizmet eden 12 teklifler hakkında Türk ricalile gökazandıkları arazi miktan olçtt • rüftüğümüz haberini kat'i suretle ve 15 lik topların mühim olan celecek, bedelleri almarak diğer ara tekzib edebilirsiniz. panesinin imalinden dolayı sahra Borçlar meselesi hakkında daha mermileri imalinin de büyük bir sü ziye ilâveten kendilerine tapu ve • rilecektir. başka devletlerle de müzakere ceratle cereyan edemediğini ve Al Yeni tahkikat daha iyi göster • reyan edeceğinden, Yunanistanla manyadan cepane gelmesi memul miftir ki Kâğıdhane deresile seh bu meselenin ne zaman tekrar gö olmadığını bildiriyordu. rüşüleceğini simdiden kestiremem. rin yedi tepesinden Halice inen sel(İnsan gayriihtiyarî soruyor: Bunu ancak Atînaya döndüğüm zalerin getirdiği topraklar ve kumlaı* O halde Baskumandan vekili sa Eyüb ile Kasımpasa arasındaki de man öğreneceğim.» de insan kırdırmak için mi taarruz M. Döklozye bu aksam Yunanisnizin, ortasını çamurla doldurmuş • emri veriyordu. A.D.) tana dönecektir. tur. O kadar ki Halic vapurları ancak henüz dolmamıs muayyen ka MÜTKFERRIK nallar içinde işliyebilmektedirler. 1 7 mayıs günü 5 inci ordu, 19 Bu kanallar birkaç seneye kadar mayıs taarruzu için şimal grubuna dolduktan sonra Halic vapurlan emir vermisti. Bu ordu emrinde Süleyman uminde bir genç sigaranin buralarda işliyemiyecektir. Halici «taarruzun!9 mayıs çarşamba günikotinini alan bir ağizhk icad etmis • tamamen dolmaktan kurtarmak için nji sabahleyin 3,30 da yapılmasıtir. Süleyman bir kimyagerle yaptığl iki tarama dubasına ihtiyac göriilnı, taarruz için bütün 2 nci fırkamukavelede ağizlığin saüş hasilâün mektedir. Bu iki duba da ancak bir nın kolordu emrine verilmiş oldudan % 40 ım Millî Türk T.leb* C* • milyon liraya alınabilecektir. ğunu, bu fırkanın 18 mayıs akşamiyetfle Harb Malulleri Cemiyetine Deniz Ticaret tnüdürlüğü bu iki terketmiftir. mı karanlık basarken Sarafim çiftdubanın alınmasmı istemistir. İçinliğinden hareketle şimal grubuna de bulunduğumus yıl içinde bu iki geleceği ve orada doğrudan dogrudubanın satın almacağı söylenmekya taarruza başhyacağı mevzilere tedir. gideceğini; 17 mayıs günü 2 nci Cuma günü saat 10 da Balatta fırka kumandanile piyade ve topSAGLIK ÎŞLERİ Türk kültürii ve yardım kurumu üçu alay kumandanlannın fırkalanyeleri yıllık toplantısı ile yeni çe • virme heyeti seçîminî yapmışlardır. nın sevk ve idaresine müteallik Yeni çevirme heyetine Mehmed Etertibat hakkında malumat varsa min, Lemi, David Kampeas, Jak almak üzere grub karargâhına geDasa, Vitali Menase, Jozef Galiko, Zehirli öndülâsyon suyu satifi leceklenni, 2 nci fırka kumandanıMenahem AJkabes seçilmişlerdir. tahkikatı Sıhhat ve tçtimai Mua nın avdetinden sonra ertesi sabah Rets David Kampeas ve yazgan venet Bakanhğı raüfettisleri tara ta, fırkadaki tabur kumandanları Samson Nahmias taraflanndan kufınd&n ikmal edilmis, rapor Vekâ nın malumat almak ve akşama karumun 2 senelik çahşması hakkınlete gönderilmiştir. dar kıt'aları başına. ^önmek üzere da izahat verilmiştir. Sıhhat Bakanlığı bu sulann topgruba gönderileceklerini, veril Yeni nizamname okunarak cüz'i lattınlması için emir vermistir. miş olan sifahî talimat mucibince, farkl* kabul edilmiftir. Jak Dasa, Mahlulün Içinde yüzde iki miktabu akşam, ertesi sabah ve ertesi verdiği söylevde yüce Türk mille rında süblime ile diğer bazı oıuzır akşam, birkaç dakikalık topçu atine, UIu Atatürke, Türkiye Büyük mevad bulunduğu, bu sulann sa teşi baskınlan yapılması» emrediUlus Kurultayına ve ulusuna tazitısından birkaç bin lira toplandığı liyor, hücumun hazırlığı hakkında mat ve sadakat duygularını arzet • anlasılmıstır. daha bazı tavsiyelerde bulunulu mi», bu sözler alkiflarla karşılan • Diğer taraftan bu sulann satisi mıstır. yordu. Emirde, 2 nci fırka taarruimtîyazını on bin liraya almak için. zunun düşmanm merkezine doğru ÎNHÎSARLARDA bir sirket tesekkül etmek üzere îken yapılması sarahaten bildirilmekte idi. is meydana çıkmış ve alâkadarlar da bittabi derhal vaz geçmistir. Bunun üzerine şimal grubu 17 Gümrük ve tnhisarlar Bakanı Bu ifle alâkadar bazı kimseler mayıs günü verdiği bir emirle 16 nRana Tarhan dün tnhisarlar Umum Sıhhat Bakanlığınca mahkemeye cı fırkaya Kanlısırtta bir alayile Müdürlüğünde mesgul olmustur. verjleceklerdir. Bayramı ıstanbulda geçirdikten son • mevzie sokmak ve buradaki 27 nÜNİVERSİTEDE ra Ankaraya dönecek olan Bakan ci alayı 19 uncu fırkaya iltihak etdün bir muharririmize sunlan söymek üzere değiştirmek suretile lemiştir: cepheyi üç fırka arasında söylece « înhisarların Ankaraya nak taksim etti: Sağ cenah 19 uncu fırÜniversite fakültelerinds bu sa • linin yeni bina yapılmasına alıkoka; merkez 5 inci fırka, sol cenah bahtan itibaren dersler üç gün müd nulduğunu biliyorsunuz. Yeni bina 16 ncı fırka. Bu akşamdan itibaren detle tatil edilmiştir. Fakültelerde müteahhide ihale edilmek Uzeredir. tedrisata çarşamba günii baslana grub karargâhı da Kemalyerine Binanın insası bittikten sonra umucaktır. gelmiştir. ( 1 9 uncu fırka kumanmî müdürlük Ankaraya tafinacakdanı Mustafa Kemal Bey ilk ihrac tır. günlerinde muharebeyi idare ettiÎnhisarların bu yıl içinde sergilere ği mevkie bu isim verilmiştir.) istirak için sarfedilmek üzere 30 Edebiyat Fakültesi Dekam Mehbin lira tahsisatı vardır. Brükscl 19 mayıs hücumunun topçu hamed Fuad Köprülü Paris Universisergisi altı ay devam edeceğinden zırlığı olmak üzere 18 mayıs sabah, icab ederse yeni bütçeye de tahsisat öğle ve akşamı bir anda ve her ba tesi tarafından vâki davet üzerine konacaktır.» yakında Parise hareket edecektir. tarya tayin ve tahdid edilen pek az Köprülü Fuad Pariste Türk edebimiktarda olm*dc üzere topçu atışı yaptı. Bu atış bir taciz atışı ola yatı hakkında bir konferans vere • cektir. bilirse de bundan hücumu kolaylaştıracak bir tesir beklemek ken CEMİYETLERDE dimizi aldatmak demekti. [Arkası »ari Taarruz emri Bir gencin icad ve teberuu Batat Türk kultürü ve yardım cemiyetinin kongresi Zehirli ondülâsyon suları toplattırılıyor Nakil ve sergi işSeri Fakülteler tatil Fuad Köprtilü Pariste bir konferans verecek Şehirde bayram hazırlıkları Fakir çocuklara yardım lzmir Hilâliahmerinin yardımları Diin sehrin muhtelif mintakalarmdaki fıkaraperver cemiyetleri tarafmdan flkmekteb talebesinden fakir çocuklara bayramlık elbise ve çamasir dağıfalmiftir. Kadıköyünden thsan Uminde bir ha« yir sahibi d e fakir yavrulan bayramda asvindumek üzere Cağaloğfa Çocuk ' Koruma merkezine muhtelif eşyalar teberru etmistir. ransa ile Italya arasındaki anlasma müzakerelerinin Lavalin Romaya seyahatini icab ettirecek derecede ilerleme • sinde İngiltere devletinin tesir ve nüfuzu büyük bir âmil olmustur. Malumdur ki Fransa ile ttalya a Kış aylarıom beklenen fırtma rasındaki müzakerelerin canlan larından biri, evvelki gece kopmuş, ması ve ciddilesmesi tngiltere Harlsiddetli bir yıldız poyraz fırtınası, ciye Bakamnın Noelden evvel Pa Karadenizi tekrar altüst ederek riste Fransa Hariciye Bakanile gö seyrüseferi imkânsız hale getir rüsmesinden sonra baslamıstı. miftir. , Bartunun geçen temmuzda LonEvvelki gece çok siddetli olan draya yaptığı seyahatten sonra iki fırtına dün kısmen hafiflemekle komsu ve dost devlet Hariciye Naberaber bütün gün devam etmis ve zırlannın birbirlerile görüsmemis fırtına ile beraber başlıyan yoğ olmaları Fransız lngiliz tnünase mur, serpinti halinde dün de fa batında soğukluk ve gevseklik husılasız surette yağmıştır. sule geldiğine delil addolunmuştu. Karadenizden gelen telgraflar, Bu hal Ingilterenin berri Avrupa fırtmanın devamlı bir surette hü • küm stirdüğünü bildirmektedir. Kuv da eraniyet ve selâmeti temin için Almanyanın tatmin edilmesi siya vetli rüzgâr ve kesif tigi yüzündcn vapurların hareketi kabil olama • setini gütmesinden ve bu siyasetin Bartu tarafından reddedilmesinden maktadır. Yolda bulunan gemiler ileri gelmisti. Zonguldak ve Ereğli limanlanna lngilterenin bu siyaseti ttalya tailtica etmislerdir. rafından daima teyid ve iltizam e Kavak liman idaresi tehlike isareti çekmistir. Gemiler, Karadeni • dilmisti. Esasen Italya hiçbir de virde tngiliz siyasetinin izini takib ze çıkamamaktadırlar. Çar Ferdietraekten geri durmamıştır. Almannand, Sürmene, Kemerli adındaki vapurlarla bazı transit silepler, fır yaya emniyette müsavat hakkını tanıyan ve Cenevrede İngiltere, tmanın dinmesini beklemek üzere ttalya, Fransa, Amerika ve AlmanKavaklarda demirlemislerdir. ya arasmda aktolunan besler pro Dünkü fırtına esnasında Fındıkiı tokolu, Avrupa meselelerinin ev onünde demirli bulunan (Geyve) velft tngiltere, ttalya, Fransa ve Alisimli Altarina demirîni taramıs ve manya arasmda görüsülmesini te dalgalartn tesirile limanın içine ka ahhüd eden dörtler misakı ve sairc dar sürüklenmiftir. hep lngilterenin Italya tarafından Geyve altarinası bu sırada zinteyid olunan siyasetinden doğmuştu ciri (81) numaralı samandıraya Lâkin Fransa Dıs İşleri Bartu takıldığı için vapurlann birine çarptarafından idare olunduğu günlermaktan kurtulmuştur. de tngilterenin bu siyasetine yanasYesilköy rasad istasyonundan al mamıs, Bartu Fransanm emniyet v< dığımız malumata göre evyelki geselâmetrai baska kombinezonlarda ceki fırtına esnasında rüzgâr sa • aramıstı. atte 70 kilometro süratle esmistir. Laval Dif lslerini deruhde edinco Bu sürat dün sabah saatte elli, öğFransanın eski müttefiki tngiltere leyin de 30 kilometro idi. Dün, saat ile uyusmak üzere çalısmağa bas • 14 te tazyik 754 milimetro idi. lamıshr. Dünkü sıcaklık azamî 3, asgarî Fransanın harîcf siyasette tuttu2 dereceyi bulmustur. ğu bu yeni istikametin ilk semere leri Sar ve Macar Yugoslav ihti lâflannda görülmüştür. Bu mese Dün (ehrimizdeki siddetli fırtı lelerin hallinde hep İngiltere önanada Fındıkiı önünde bir sandal nak olmustur. Bundan sonra tngildevrilmi», kayıkçı Tevfik etraftan tere Fraasayı ttalya ile anla«mağa yetişen'.er tarafından kurtarıl ve uzlaşmağa tesvik etmis, Sir Ccn mıstır. Simon Paris mülâkatında r» kumcLtMA NDA tinin Italya üzerinde tesir yapacagını bildirmistir. Filhakika ttalya lngilterenin kuvvetli tesirile son müzakerelerde Fransaya karsı uysal davranmıstır. Liman ve Rıhbm Isleri Umum MS • Italyayi Harbi Umumiye sokmak' dürü Ali Riza Çevik dün Galatadaki için kendisine Londra mukavele Rıhbm Şirketi merkezine gelerek bu•ile yapılan arazi vaidleri yimdiye rada bir müddet meşgul olmustur. kadar Fransa tarafından yerine ga Ali Riza Çevik liman, rihtim ve an tirilmemisti. Gene lngilterenin te trepo işleri için bir program hazirlan sirile Fransa da vadini ifa için Afmasina çalişmaktadır. Bunun için mü rika meselelerinde Italya ile ko tehassislardan mürekkeb bir komisyon layca mutabık kaimıştır. Hulâsa soı seçümiştir. Komisyon bayramertesin • siyasî hareketin arkasında lcgiliz den itibaren ise baçliyacakbr. Rapo • siyasetinin parmağı görülüyor. run rihtim kismı için gerekli görülür • MUHARREM FEYZt TOGA1 se burada tasfiye islerüe meşgul olan firketîn eskî müdiirü Kannojla diger miitehassislannin da fikirieri ahnacakBirkaç gündenberi Istanbulda bulunan Irakm Dıs tfleri Bakanı Nuri Said ECNEBİ MEHAFÎLDE Pasa dün akşam Semplon ekspresile Cenevreye gitmiştir. Kendisine hususî kâtibi Bay Cemil refakat etmittir. Nuri Sovyet san'atkârlannın eserle • Paja Irak tran hudud ihtUafinı tet rinden mürekkeb olan sergi dün kik edecek olan Milletler Cemiyeti konaçılacaktı. Fakat harkesin istifade seyinde Irak noktai nazarmı mudafaa edebilmesi için serginm bayram ve edecektir. mekteb tatillerinden sonra açılma•ma karar verilmiştir. Güzel San'atler Akademisinde açılacak olan bu Sivas meb'usu ve Aksam batraa • •erginîn resmi küsadı ayın 26 sınd« harriri Necmettin Sadığın bir kaza geyapılacaktır. çirdiğini yazmıştık. Arkadatimizin iyileserek hastaneden çiktığmı memnu niyetle haber aldık. Kızı Neclânm Vt> küdar ceza reisliğinden mütekaid Mazharin oğlu Velidle nişanlanma mera • simi, 7 ikincikânuna musadif bayra > min ikrnci günü saat 16 da Perapalas otelinde yapUacaktır. Gençlere simdiden uğur dileriz. Karadenizde çok sert bir fırtma Yoldaki gemiler limanlara sığındı Bir sandal devrildi Umumî bir program hazırianıyor Nuri Said Paşa gitti Rus ressamlannın sergisi Necmettin Sadık iyileştî f Isviçr ile bir ticaret içre muahedesi yaptık Cumhuriyet Almanağı tzmir (Hususî) Her sene yüzlerce fakir ve kimsesiz biçarelerin yüzunu güldüren Hilâliahmer bayram münasebetile gene fakir halka ve yokîul yavrulara elbiselik kumaş dağıtmağa basladı. Şimdiye kadar erkek çocuklara yerli çulâki ve kız çocuklarına yünlü ve pamuklu olmak üzere 500 kişiye elbiselik verilmiştir. Ve daha da verilecektir. Resmimiz kumaf almak için Hilâliahmer önünde beklesenleri göstennektedir. Birkaç gün içinde binlerce niisha satılmıştır. Elimizde pek az kalmıştır. Biran evvel bir dane alınız, sonra bula mıyacaksınız. 1935 Fiati 100 kuruştur. Bugün şeker bayramınm birinei günüdür. Bu seneki bayram; Noel ve yılbası yortulannın hemen arkasından geldiği ve yeniden Rum ve Ermenilerin yortulanna tesadüf ettiği için tstanbul son on bes gün içide muhtelif sınıf ve mezhebdeki halkın türlü türlü hazırhklarile kaynastı. Şeker bayramınm bir baskalığı da ayın îlk günlerinde oluşu • dur. Memurlar aylıklamnı henüz bir iki gün evvel aldılar, bu, kendile • rile beraber esnafm da yüzünü güldürdü. Birkaç gündenberi sehrin çarsı ve pazarlarında devam eden alıs veris çaJkanısı dün soa kertesini buldjı. Sekerci dükkânlan Büyük Cumhuriyet hükumeti namına Hari • ciye Umumî Kâtibi Numan Melemend oğlu ile tsviçre hükumeti namına, el • çi M. Hanri Martin arasmda, 3 kânu • nusani tarihinde Ankarada, 31 kâmı • nuevvel 1935 tarihine kadar moteber bir ticaret mukavelesHe bir klering uzlaşması ünza edilmistir. Harbdeki fırınları hatırlatacak bir kalabalıkla çevrilmişti. Mahtnudpasa çarsısı ana baba günü tabirine çok uygun bir hal • deydi. Mahmudpasa ve kapalı çarfidaki bu kalabalık »ehrin her ta rafında görülüyordu. Cumhuriyet Nüshası 5 Kuruştur J T u r kiye şeraiti i vn Senelik 1400 Kr. 1700 Kr. Altıayhk 750 1450 Üç aylık 400 8Ü0 Bir aylık 150 >o ktuj ı Her yer kapalı Bayram dolayısile resmî daireler seker bayramma rasgelen pazar, pazartesi, salı günleri tatildir. Bankalarla mali müesseseler de üç gün kapalıdır.