23 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Casuslar Arasında 145 Naküi: A. DAVER ( Şehir ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Ölcüler idaresinde topîanacak heyet Satışlar üzerinde tetkikat yapacak Dahiliye ve tktısat Vekâletlerinden gelen bir emir üzerine ölçuler başmü • fettişliği nezdinde bir komisyon teşkili kararlaşmıştır. Vekâletler bu emirlerinde yeni ölcülerin tatbikı üzerine bir kısım esnafın okka fiatlerini ve arşın nisbetlerini muhafaza ederek az mal vermek suretile hile ve ihtikâra tevessül ettiklerine dair haberler almdığmdan bahisle bu meselenin tetkiki için Viiâyet, Belediye, Ticaret Odası ve esnaf cemiyetleri murahhaslanndan murekkep bir heyet teşkilile tetkikat icrasım istemektedirler. Bu komisyona vilâyet tarafmdan Emraönü kaymakamı Raif, Beîediyeden tktısat isleri müdürii Asım Beyler intihap edilmişlerdir. Ticaret Odası henüz murahhas secmemistir. Esnaf cemiyelte rindan bahçivanlar namma Yusuf, kabzunallar namma Haydar, bakkallar namma Rüştu, sStç&Ier namma Ferhan, manifaturacılar namına Naşit Beyler komisyona iştirak edeceklerdir. Ko • misyon ilk ictiroaını bir, iki güne ka dar oiçüler ve ayarlar umum müfettîst Kudret Beyin riyasetinde aktede • cektir. *Cumhuriyet Hem zaten zarif, zeki ve güzel bir kadının takdir ve iltifatlarma hangi şair lâkayit kalabilir? Yüzbaşı Voska, harbin sonunda ttalyanlann kazandıklan büyük Vittorio Veneto zaferini evvelden aynen haber vertnişti. (Bu hakikî bir askeri zafer değil; Aviuturya ordusunun tamamile inhilâli üz« • rine ttalyanlann havadan ve zah • metsizce kazandıklan bir muvaf • fakiyettir. A. D.) Yüzbaşı Voska o zaman, diyor • du ki: Cephe ve cephe gerisinde daha şkndiden büyük deliklr hasıl olmuştur. lyi bir darbe mdirince iş tamamdın Böyle bir darbe biçbir mukavemete uğramıyacaktır. Yüzbaşınm bu kehaneti biraz »onra tahakkuk etti. Avusturya cep hesi yıkıldi ve Voskanıcı adamlan bir hamlede artık Avusturya bo • yunduruğundan kurtulmuş olan Çekoslovakyamn payıtahti Prağa kadar gittiler. Orada gördükleri büyük hüsnü kabul ve heyecanlı istikbal, çektikleri zahmetlerin mükâfata oldu. Voska ve arkadaşlan, Pragda Avusturya casuslukla mücadele karargâhında bulduklan vesaik arasında, keıvdi faaliyetlerinin son derece tehlikeli addedildiğini ve her ne pahasına olursa bu faaliyetin ve vücutlerinin ortadan kaldınlması lâzım geldiğini gösteren raporlar buldular. mesi pek nadirdir. Bugün gelişi de tesadüfidir. Uzun zamandanberi tanıdığı ve çok itimat ettiği bir dostunun daveti üzerine çay içmeğe gelmiştir. Hariciye memurunun dostu bir san'atkâr ve muharrirdir. Binaenaleyh her güzel şeye merak lıdır. Son zamanlarda gayet güzel bir kadınla tanışmıştır. Bu güzel kadın, vahşî denilecek kadar çekingendir. Fakat hariciye memurunun dostu, bütün payıtahtm takdir et • tiği büyük ve meşhur bir şairdir. Onun için güzel ve çekingen kadının ona diğer erkeklerden ayn muamele etmesinde şaşılacak birşey yoktur. Bu müstesna muamele ni • hayet şairi alevlendirtniş ve kadma âşık etmiştir. Ateş bacayı sardıktan sonra meşhur şair kadın hakkında tahkikat yapiyor ve öğreniyor ki bu nefis mahluk bir Rus prensirtden dul kalmış bir prensestir. Sairin eski denberi dullara karşi bir zâfı var« dır; hele güzel ve zengin olurlar • sa... Hem zaten zarif, zeki ve güzel bir kadının takdir ve iltifatlanna hangi şair lâkayit kalabilir? Onun teessüf ettiği birşey varsa, o da, yanıp tutuştuğu kadının kendUine yalmz meşhur muharrir olduğu için iltifat etmesi, sadece şöhretini, istidadını ve şiirlerini beğenmesiydi. Filvaki, prenses,onu, fevkalâde yüksek bir zevkle döşen • miş olan konağmda kabul ettiği zaman, daima başkalannı da davet ediyor, şairle hiç yalmz kaltnıyordu. Kadın, bu ziyaretler esnasmda zevkleri, âdetleri, işleri ve dostlan hakkinda şaire sualler sorar, kendisinin samimî dostu olduğunu söylerdi. Gerçi kadın «dost» yerine baş • ka bir kelime kuilansa, şairin daha çok hoşuna gidecekti ama madem ki onu söylemiyordu; bu dostluğu da mmnet ve şükranla kabul etmekten baska yapacak birşey yoktu. Şairin pek çok olan dostlan arasında, hariciye nezareti kuriyele rinden Baron Z... de vardı. Baron Z... kadınlardan nefret etmekle meşhur bir adam olduğu için, prenses bu enteresan adamla tanışmak istedi. Esasen lcadmın diplomatlar arasında birçok dostu vardı. Şair, kendisi için hiç te korkulu bir rakip addetmediğî hariciye memurunu, bir gün gönlünü de d e geçireceğini ümit ettiği dostu prensese takdim etmekte bir mahzur görmedi. Fa kat bu işin bir tek güç tarafı var • dı ki o da Baronun payıtahtta pek az otumakta olmasıydı. Haiciye me • murunu, tesadüfen olmuş gibi prensese takdim etmek için onu tnünasip bir yere davet etmek lâzımdı. Talih kendisine yaver oldu. Bir gün ona sokakta rasgeldi, büyük bir o • telde çaya davet etti. O gün, prensesin de ayni otelde çaya geleceğini biliyordu. Baron daveti kabul etti. Biraz sonra, mükellef salonda oturuyorlardı. Orkestra, güzel parçalar çalar ve hariciye memuru gü • zel kadınlardan büsbütün baska şeyler düşünürken şair birdenbnre arkadaşına: Prenses X... geldi. Bir dakika bana müsaade et azizim, dedi. (Mabadi var) Bu nasıl muhafaza zihniyeti? Bir kısım memurlanmızın hâlâ kafasım örümceklemekte de • vam eden bir nef'i hazine zihniyeti vardır ki maalesef ekseriya yegâne faydası halkı mutazarnr ve bihuzur etmekten ibaret ka • lır. Vakit vakit te bunun şaheser numunelerile karşılaşırız, ve o zaman halka mı, yoksa bu zihniyet elinde fena bir âlet menzilesine düşüriilen hükumet otoritesine mi acımak lâzım geldiğinde tereddüde düşeriz. Çiçeği bur • nunda bir misal veriyonız: Sanyerde oturan maruf bir ailenin oğiu evvelki gün Paşabahçeye giderek eski evlerinden pederinden müntakil eşyalarım alıyor ve bir sandalla karşıya dönüyor. Fakat eşyayı çıkarmak ve evine götürtnek ne mümkün. Sanyer rıhtımı sanki bir ecnebi ülke limam imiş gibi karşısına bîr muhafaza memuru dikiliyor: Yasak! Madem ki karşıdan geliyorsun, hani kordon kâğıdı? Eşya sahıbi hakikati ispata beyhude gayret ededursun; dededen kalma kân kadim çıngı rakh sandîklar açılıyor ve içinde» kiler ortaya saçılıyor. Nihayet bir ecdat yadigân mahiyetinde olan bu öteberi birer birer taranıyor. Bu arada eski çifte har • tuçlan bulunuyor. Emare mü • him: Kaçakçıhk veya mümasili bir suç malzemesi olmak ihtimaH de var.. Memvr efendiye hü • viyet veriliyor, hatta telefonla Paşabahçeden, eşyanın oradan getirildiği ispat ta ediliyor. Na • file.. Mutlaka Sirkeci muhafaza müdiriyetine gitmek ve orada «icabına bakılmak> zaruri... Eşya sahibi bu memura akıl ve mantığm kâr etmediğini gö • rünce otomobile atlayıp müdhi • yete gelmeği en kestirme yol addediyor ve mesele de orada halIediliyor. Sanyerdeki akh dâna memura da vazifesinin sekli ve derecesi ihtar olunarak... H&disecin çirkinliği üzerinde fazla tevakkufa hacet yoktur. Her şeyde c'duğu gibi muhafaza işlerrade de takyidin fazlası lü • zumsuzdur ve hatta aksülâmeli davet eder. Eğer bu memur vak'a esnasında arizi olarak muhakemel kabiliyetir.den uzaklaşmış dağil idise dimağı tersine işler ve gayesi vatan ve vatandaş hakkını korumak olan muhafaza vazifesmm zıddım yapar menfi bir unsurdur demek olur. Muhafaza işleri bunun için bu kadar suüstimal ediliyor ve bir şehir içinde bu kadar ölçüsüz roüdahale ve icraata nasıl knkin veriliyor, diye Ticaret mektebinin yeni ders yılı Muaüim kadrosunda baz değişiklikler var Ticaret mektebi kadroları dün tebliğ edilmiçtrr. Aldığımız malumata göre yeni kadroda mühim değişik likler olmuştur. Kooperatifçilik dersi lise kısmında lâğvedilmiş, iktısat kısmındaki derse de Suphi Nuri Bey tayin ediltniştir. Bu suretle kooperatifçilik dersi veren Hakkı Nezihi Bey yeni kadroya dahil edil memiştir. Orta Asyada devletlerin rekabetî rta Asydaki rekabet yüzünden Carlık zamamnda bir 3d defa tngütere ile Rusya arasında harp çıkmasuıa ramak kalımştı. Bu re kabet bugün de bütün vahamet ve şiddetile yaşıyor. Cihanşümul tngpliz tn> paratorluğunun en hassas noktası bn camianın en mübim parçası olup kendi başına da bir imparatorluk olan Hin distanın Orta Asyadaki hududandır. Bu rakabet şimdıye kadar 3ci büyük devlete inhisar etmistL Şirodi ise Orta Asyaya üçünc:: bir büyük devlei daba sokuluror. ADLlYEDE Bir pofis amiri hakkın a takibat Dün üçüncü ceza mahkemesinde bakılmakta olan bir hırsızlık davasır şahklerinden; Hasan Basri Efendi îsminde bir polis memurunun iki defa müzekkere yazıhnış obnasma rağmen gelmediği ve buna da Fab'h merkezine giden müzekkereye gelen cevapta merkez dahilbıde bu namda bir kimsenin buhınmadığı yolunda cevap gelmiş olması sebebiyet verdiği görülmüştür. Halbuki Hasan Basri Efendinin ayni merk.z dahflinde; Cibali mevk'nde olduğu anlaıılmıştır. Binaenaleyh ken di mınakasındaki ttemuru tahkik et • meden cevap vermek suretile mevkuflu bîr davanın uzun zaman sürüncemede kahoasma sebebiyet veren âmir hak • kında takibat yapılması için müddeiumumfliğe müzekkere yazümasına ka • rar verumiştir. Gazeteci casusiar ttalyan, tspanyol, Rumen ve hatta Fransız kadın ve erkekleri, en büyük tehlikeler içinde Almanya hesabına çalıştılar. Bunlann bir çoğu yakalanarak Vincenne* (Ven san) ormanmda Farnsız kurşunlan altında can verdiler. Fransızlar yal< mı bir genç kızı affettiler. Çünkü yası küçüktü ve ne yaptığuu bilmiyerek casusluk etmişti. Casusluk âleminin gizli ve kanfik dehlizlerinde çalışanlar arasına bitarai razete muhabirlerini ilâve etmek lâzimdır. Bunlar gazetecilik maskesi altında, cephe gerisinde Almanya aleyhine casusluk yap • tnışlardır. Gazeteci casuslar arasında en mühim mevkii Daily Tele • graph (Deyli Telegraf) muhabiri kazanmıştır. Bir sürpriz neticesinde ekle ettiği bir tavsiyename ile en ghilmez yerlere vanncıya kadar girn bu adam J. M. de Baufront nmabharen, yaptiğı karanhk işle rin bir hikâyesini neşretmiştir. Alnanlarm istnini söylemekten istinkâf ettikleri bir casus ta Almanya tmparatorunun sofrasına kadar sokularak onunla yemek yemek hn kânını bulmuştur. Sarayın sabık dişçisi Arthur M. Davis te fmparator Vilhelmin ve ailesinin nezdinde kazandıği bü • yük itimadı alçakça suüstimal ve casusluk etmiştir. Maznun polis beraat etti Bir ruçludan on beş lira rüşvet al • makla maznun ve mevkırf bulunan polis Halil Efendinin bir müddettenberi üçüncü ceza mahkemesinde devam etmekte olan muhakemesi dün netice • lenmis, cüriim sabit olmadığından, bc> raet vp tahliyesine karar verflmiyfîr. Maliye Müsteşarı Ankaraya gitti Komünistlerin muhakemesi Komünistlikle maznun olup bundan bir müddet evvel tevkif edilmiş olan Hüsnü Paşazade Osman Salâh: dok tor Hikmet ve eczacı Vasıf Beylerln muhakemelerine dün Ağırceza mah • kemesinde başlanmıştır. Ikinci milli diş tababeti kongresi ı Rus tayfası beraet etti Geçenlerde Sovyet vapurundaki tayfalardan biri sigarakâğıdı ve ampul kaçakçılığuıdan dolayı mahkemeye ve • rihnişti. thbsas mahkemesinde bu tayfanm muhakemesi başlamış. muddei • umuminin talebi veçhile beraetine karar verilmistir. Soruvoruz? Prenses Altnan payitahtmda, büyük pa • lasların brrinde ve «five o clock • tea» denilen saat beş çayi zamanındayız. Çay içilen büyük salonda, politika âleminde tanınmış bir şahsiyete tesadüf ediyoruz ve bu şahsiyetin hariciye nezareti namına kuriye olduğunu biliyoruz. Bu za • tın bu büyük otelde çay içmeğe gel Ziraat Vekili Dün Büyükdere f idanlığını tetkik etti Ziraat Vekili Muhlis Vali Mu hittin ve lstanbul ziraat müdürü Tahsin Beyler dün Büyükdere meyvacıhk enstitüsüne giderek Vilâyet taraf'ndan vücude gottirilmiş olan fidanlıfı tetkik etmişlerdir. Vılâyet muhasebei hususiyesi • nin tahsisatile vücude getirilmiş olan bu fidanlık çok faydalı bir müessesc olmuştur. Memleketin muhtelif mahallerinde yetişen meyvaların fidanlan getirilmiş, buradaki ağaçlara aşılanarak meselâ Gümüşane ve Amasya elmalan, Akçe armudu, Malatya kayısısi ve saire gibi meşhur meyvalann burada da fidanlan yetiştirilmiş, bunlardan mühim bir kismı bu sene meyvalannı vermîşlerdir. Fidanlıkta bu sene yetişen meyvalann güzellik, büyüklük ve nefaseti «on derece takdiri mucip ol • muştur. Fidanlığın; yanındaki bir kısira arazinin de istimlâkile daha mü • kemmel bir hale ifrağı kararlaştı nlmıştır. Enstitü iki senedir halka fidan tevzi etmektedir. MAARÎFTE Ortamektepierde kayit Ortamekteplere yazüma iflerine devam edilmektedir. Bu sene son alınan bir karar mucibince ortamektep mü . esseselerinde ders sınıflannda elli ki • şiden fazla talebe bulundurulmıyacak • tır. Bu miktardan az talebesi olan ıınıflara daha ilâve edilecektir. Bu üçüncü büyük devlet Japonya • dır. Askerî ve siyasî cihetten olduğu kadar îktısadi cihetten de gayet kuv Ticaret mektebindeki hocahğını vetli olan bir büyük devletin daha Ortercih ederek Ticaret Odası umum ta Asyaya sokulması tabiatile ne tn • kâtipliğinden çekilen Vehbi Beye gilterenin ne de Sovyet Hükumetinin de yeni bir ders daha verilmistir. hoscna gitmiyor. Uzakşarkta bir deniz Vehbi Bey Odadan ayrıliyor devleti olan Japonyanın ilk defa oraya Ticaret Odası umumî kâtipliğine sokulmasına tngilterenin kendi «iyaseti kimin tayin edileceği henüz ma sebep olmuştu. lum değildir. Vehbi Bey dün de Çarlık aamanmda Ingiltere Hindis • Odaya gelmiş naeşgul olmuştur. Titanı ve civannı müdafaaya şunnlden caret mektebi kadrosundaki vazi • tehdit eden Rus ordularroa karşı kendi yeti kendisioe bugün tebliğ edile • askerinin kâii gelemiyeceğini anladı^ı zaman Japon ordularmı da bu mü cek olduğundan, Odadaki vazife • dafaaya iştirak ettirmek üzere Japonsinden bugün aynlması rauhtemelya Oe aktettiği htifak muahedesine yaldir. nız Hindistanın değfl, Efganistanuı ve MÜTEFERRİK hatta İramn hudutlannın müdafaasına Japon ordularraın îştirakini taahhüt etHrmişti. Japonya erkâmharbiyei u mumiyesi mezkâr hudutlann mSdafa^ı imkânlannı mahallmde tetkik ettinr • Her hafta salı günleri Beyoğlunda ken Japon snnayi ve ticaret âlemi de Sakaçıkmazındaki hususî idaresinde Orta Asyada yeni pazarlar aramak lır» toplanmakta olan Türk Tıp Cemiyeti tıtmı kaçumam *ti. yeni devre çalısmasma başlamış ve flk Bu Urihten IcTsıen Japnlar Orta toplanbsmda bu devre için idare he • A«y. ya nihayet irı«nı»leri bi'e .elâşa yetine isimleri aşağıda yazüı zevah seç* düşürecek surette soktdmağa devam miştir: etmişlerdir. Şimdi Londradaki siyasî Reis: Doktor Osman Şerafettm Bey, mehafil Japonlarm Orta Asyadaki faaliyetlerine çok büyük ehemmiyet fldnci reisler: Doktor Etero Bey, Ah veriyor. Efganistanla Japonya arasmmet Şükrü Bey, Umumî kâtip: Şükrü da bu sene ilk defa dipiomasi müna Hazım Bey, veznedar: Fethi Bey. sebat tesis edildiğinden Japonya hn paratoru Kâbile gonderdiği heyeti se • faretin riyasetine bir mühtedi Japon devlet adammı tayin etmîştir. Geç?n Yeni basılacak nikel paralar için nieanda Kâbile gelen Jarpon heyeti ressamlanma arasmda bir müsa?«aka tertip edOmiş, birmcflijh' k»zan«u«k •Zâlıir Şaîttan büyük imtiyazlar aldıfı seri secmek fizere bir juri heyetmin inba'de Japon'ardan sonra oraya gelen tihabma lüzum görülmüştü. Alâksdarlng;liz heyeti birşey alamamıştır. lar Güzel San'atler Akademuinde bir Japo ı heyeti re'sı mühtedi Mabsa • içtima yapnnşlar ve jüri heyetini seçnatolitj Kâbilde gosterdiği muvaffamişlerdir. Heyet bugün Darphane müVrivet üzerine şimdi de bir setaretf m*h dSrlüğünde toplanarak eserlerin tetkisusanın reisi olarak Tahrana gönderilkine baslıyacaktır. mektedir. tngiltere hariciye nezaretine verüen malumata göre Efganistanda umum sanayi işleri ve demiryollann ve Bir müddettenberi şehrimizde tet • kikatta bulunmakta olan Maliye Vekâ soselerin inşast Japonlara verilmis tir. Efgan askeri mekteplerDe harp aleti Müstesan Faik Bey dün Ankaıaya kademisi Japon zabitleri idaresi altına gitmtsnr. verilmistir. Japon eslehası ile teçhiz olunan Efgan ordusu Japon erkâmharIkinci millî diş tababeti kongresi, biyei umnmisi tarafmdan tensik edil mektedir. teşrinievvelra yirmi beşieıde şehri raizde toplanacaktn*. Bu münase • Sovyetiere karşı bir set olacağı ü midüe Orta Asyada Japonlarm yer • betle bir diş sergisi de açılacaktır. Diğer vilâyetlerden kongreye ge leşmesine bidayette müsaadekâr na • •txla bak^c tngfliz siyasî mehafili sim> leceklere, şimendifer ücretlerinde d : endi^dedir. Fakat ingiltere hüku • tenzilât temini için teşebbüsatta bumeti ve bilhassa haricıj'e nezareti Ja • lunuîmuştur. Kongre bir hafta sü Ponlara karıı vaziyet ataaağa henüz ta> recek ve halktan istiyenler bulunaraftar bnlunmamakta imiş. Vejhasıl bilecektir. Orta Atysda büsbütün yeni bir vazi Bu toplantılan müteakıp ilkmek y?t meydana geliyor. tep talebelerinin dişlerinin muaye MUHARREM FEYZİ nesine başlanacak ve geçen seneki teftişlerden elde olunan neticeter •e bundan sonra alınması lâzım getlkmekteplerde talebe kayit ve kalen tedbhIer tesbit oluacaktır. bulüne devam edilmektedir. Bu sene Türk Tıp Cemiyetinin yeni idare heyeti Yeni paralar için jilri heyeti seçildi llkmekteplere tehacüm Binicilerimiz Viyanaya gittiler Bandırmanın kurtuluş bayrarnı Meccanilik müsabaka imtihanları 30 eylulde icra edilecek meccanilik müsabaka imtihanları için bütün mekteplerde bazurlıklara başlanmışttr. Bu sene Ukmekteplerden ortamekteplere geçen talebeden meccanilik imtihan • larma gireceklere çıkbkları ilkmektep müdürlüğünce birer vesika verilmek • tedir. Bu vesikada talebenin ilkrrvektepte geçirdiği ders senelerindeki muvaffakiyetleri ve kabiliyeti bildirilmektedir. Viyanadaki atlı müsabakalara iştirak edecek olan zabitlerimiz dün Konvansiyonel trenile hareket etmişlerdir. Binicilerimiz, binicilik mektebi müdürü miralay Cevdet Beym riyasetinde yüzbaşı Cevat, birinci mülâzim Cevat, Eyüp, Saim, mülâzim Sadettin Beylerden mü rekkeptir. Zabitlerimiz beraberlerinde 11 at götürmüşlerdir. Müsabakalar 31 eylulde baş layacak ve 7 leşrinievvelde bite • cektir. ilkmekteplere fazla tehacüm vardır. Tehacüm devam eftiği takdirde bir sınıfta 6070 talebenin bir arada ders okumast lâzım geleceği anlaşümaktadır. Maarif müdürlüğü bu vaziyet karşisında (hndiden tedbir almak üzere faali yete başlamışhr. Haber aldığımtza göre ilk mektep • lerde günde biri öğleden evvel, diğeri öğ!eden sonra iki defa ders verflecek, talebenin bir kısıru sabah derslerine, diğer kısmı öğleden sor.raki derslere devam edecektir. Bu suretle sınıflarda kaUbalığın önüne geçilmiş olacaktır. ÜNİVERSÎTEDE Cumhuriyet Nüshası S Kuruştur j Türkiye Bazı mecmualar ve mektepler Bazı mecmua sahlpleri, mekteplere müracaat ederek çıkardıklan çocuk gazetelerinden ve diğer kültür gazetcle rinden mektep idarelerince sahn alm • masını istemişlerdir. Maarif Vekâleti bütün mekteplere birer tamim göndererek bu gibi mecmualarm sahn almmama • n hakkında tebligatta bulunmuştur. Avrupaya gönderilecek hukukçular Hukuktan Avrupaya gönderilecek talebenin müsabaka imühanma dün sabah Hukuk fakultesinde başlanmıştır. tmtihanlara 43 kişi iştirak etmiştir. lmtihanlara salı giinüne kadar devam e > dilecektir. şeraiti I 'Ç' Senelik Altıayhk n *vn Hariç Bandırmanın kurtuluş bayramı bu sene çok parlak merasimle kutlulanmıs, Bandırmalılar yirmi dört saat bayram yapmıslardır. Yukarıki resim Inırtuluf bayramı tezahüratından bir intıbadır. 1400 Kr. 170Ö Kr. 750 1450 Üç ayhk 400 800. Bir ayhk 150 yoktur