30 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

30 Ağustos ' C 3 4 'Zumhuriytl TELGRAF UABERLERI 44 Garp Avrupası artık hayale kapılmasın!,, İHEM Harbiye mektebi aşkumandanlık meydan muharebesinde on ikinci yıldönümünü kutlulayan yüce Türk milleti, bugiin, ayni zamanda, o muharebeyi zaferle neticelendir • tniş olan ulu Başkanı, senelerce koynunda banndıcrmakla, başındaki seref tacına emsalsiz bir pırlanta katan Harbiye mektebinin, kuruluşunun, yüzüncü yılını da tes'it e • diyor. Harbiye mektebi, hicrî 1250 (1834) senesinde: «Okuyup yaz makta behre ve fenni hendesede ve fünunu cihadiyei sairede malumat ve melekesi olarak müstait ve muallem ve fünunu lâzimei külli • yeyi a'lem bir takım asakir vüçude getirilınek niyeti hayriyesile» ku • rulmustu. Devlet, medenî dünyada tutunabilmek için, maarife ehemmiyet vermek lüzumunu idrak etmişti. Bu endişe ile evvelâ Mühendishanei berrii hümayunu, sonra da mektebi Tıbbîyei şahaneyi açmıştı. Fakat Avrupada fenni harp gerogi gibi ilerlemiş, muharebe meydanların da ferdî cesaret, tahammül gribi meziyetler, düşmana galebe çal • mak için yetmez ohnuştu. O za • man, fimdiki Maçka silâhhanesinin bulunduğu yerde, ikinci Mahmut, Mektebi Harbiyeyi açtillk Mektebi Harbiye, bir meslek ve ihtısas müessesesinden ziyade alelâde bir mektepti. tlk sınıflannda hüsnühat ve akait gibi seyler talim ediliyordu. Askerlikle müna • sebeti olan yüksek riyaziyat, hendese, topoğrafya gibi şeyleri otumak için, son smıfa geçmek lâ • zımdi. Lâkin çok geçmedi; tedricî bir tekâmülle, Mektebi Harbiye, ku • ruluşunda takip olunan gayeye iristi. O zaman, idadi kısmı Maçkada bırakılarak, yüksek kısım, Pangaltıda, o vakit hastane olarak yapılmış bulunan, fimdiki binaya geç • ti; (1847). Mektebin en parlak devri, bu tarihten başlar. Memlekette, müsbet ••K.U »,ln. a ^.kidcİ Harbiye mektebi hocalarının ektikleri feyizli tohumdan doğmustur. tlim ve fen sahasında, bizde ilk kudretli adım • lan atanlar hep o aziz ocaktan yetişmiştir. Edebiyat kavaidi bile, bize, Mektebi Harbiyenin ihda eylediği bir bilgidir. Mektep Nazın Süleyman Pasa merhumun edebîyat kitabı, Ricai zadenin talimi edebiyatından kıdemli olduğu gibi, biz • zat talimi edebiyat müellifi de hfan feyzini Mektebi Harbiyeden almış olmakla mübabi idi. Bu mukaddes yu/dun vatana hediye ettiği kahramanlann sayısma gelince, bunlar hatsiz, hesapsızdır. Mektebi Harbiye, yalnız Türklük camiasında değil, bütün dünyada mefahirile öğünecek mevkidedh*. Onun yüz yıllık seref dolu tarihi içinde, ümmetler tarihine ilâhî deha ve kudretile bambaşka bir istikamet tayin eden Gazi Mustafa Kemal vardır. O, bu bir asırlık müessesenin üzerinde, göz kamaştırıcı bir güneş gibi, yüce varlığile, kıyamete ka dar sürecek bîr şan ve şeref kay • nağıdır. Bugün ve bundan sonra, her hayırlı inkılâba pirev olan Harbîye mektebinin kapısı Snünden geçen her Türk vatandaşı saygi ve sevgi ile iğilmelidir. ERCÜMENT EKRFM NALINA MIHINA Gaziler ve şehitler yurdu: Harbiye arbiye mektebimiz yüz ya •"' şına girdi. Fakat Harbiye, yüz yasına girmekle ihtiyar» ^nuş değildir. O, yası arttıkça genç» leaen, gürbüzleşen yüce bir var « lıktır. Hiçbir mektep, Harbiye ka* dar memlekete hizmet etmemistir J ve edemez! / Harbiye, bir mektep değil, bi* thnsaldir. trfanm, vatanperverli a j|in, fedakârlığın, kahramanlığut sarmaş dolaş olarak vücude getir dikleri bir timsal... Ben, Harbiya mektebinin önünden her geçişimda yüz senelik bir kahramanlık abi • desinin huzurundayım kniş gibi de* rin bir saygi duyarım. Bir asırdanberi memlekete binlerle ve binlerla münevver kahraman yetiştiren bö müessese «Türk zabiti» denilen fevkalbeşerin yuvasıdır. Harbiye mektebi, diyince insanın gözimün önüne, beyaz sakalh ihtiyar müşür» Ierden genç zabit vekillerine kadar göğüslerinden kanlar sızan bir fedakârlar kafilesi gelir. Harbiyeden bir ince sırma şeritle çıkan bıyığı yeni terlemiş gençler içinde neka « darı yeni kilıcının tatlı şakirdısına doymadan cephelerde can vermis • tir. Harbiyenin evlâtlan, HarbiyenU ruhu yüz senede yüz cephede etmistir. O Yem'nin kızgm çöUerinden t Kınmda, Karsta, SilisHrede, Pilevnede» Şipkada, Dömekede, Bingazide, Makedonyada, Işkodrada, Çanak * kalede, Sankamısta, Galiçyada, Kutülemaredec Dobrucada, Gazze* de tnönünde, Sakaryada, Dumlupı* narda döğüştü, güzel, temiz ka • nını mertçe, cömertçe döktü. > Türk zabîtini, Harbiyenin ruira • nu yalnız haricî düşman karşısmda değil, dahilî düsmanlarm karşısmdd da görürsünüz. O, kendisini arka dan vuran hainlerle de boğuştu, zulüm ve istibdatla da çarpışb. Padişahlar, karşılannda onu gordüler, Sultan Azizi Harbiye tale • bejj devirdi, devri harbiyeliler için 33 senelik bir sürgün bayatı oiaj} Sultan Hamidi Harbiyenin yetiş • tirdiği genç zabitler sindirdi, 31 martta verdiği şehitlerin intikamım 11 nîsanda gene o aldi. Vahi • dettini hiyanet tahtından gene Harbiyenin evlâtlan kaçırdi. Harbiyenin kapısı üstünde sal lanan ecnebi bayraklarını gene o nun kahraman oğıJlannm zafer rüzgân silip süpürdü. Düşmanı bozan, vatanı kurtaran, istibdadı yıkan, saltanati deviren, inkılâbı yapan, hep Harbiyedir, Harbiyenin ruhudur. Bu asil, mert, fedakâr, terakkiye ve mıra susamıs run, Harbiyenin sinesinde yetişen Gazi Mustafa Kemalin sahsiyetinde memleketin kurtancısı 've yapıcısı oldu. Harbiye, hiç kimseyi yetiştirmemiş olsaydı bile, yalnız Mustafa Kemal, onun ebedî şan ve şerefi olmağa kâfidir. Harbiye, gaziler ve şehitler yur' du! Sen her zaferi doğuran bir anasin, Tüklük seninle iftihar eder. «Kendisi için uzun zamanlar yarı müstemleke olan Turkiyeyi tamamen kaybetmiştir» (Eko Dö Pari» nin neşrettiği makale Paris 29 (A.A.) Anadolu Ajansının Paris hususî muhabiri<fcildiriyor: «Eko Dö Pari», Türkiyeye dair neşrettiği makalelerinin sonuncu sunda, Mustafa Kemal Türkiyesinin millî faaliyetlerini tetkik ede rek dili türkçeleştirme işinin misli bulunmaz bir muazzam eser olduğunu söylüyor tktisaden memleketin kendine yetmesi ve ithalâhn azaltılması maksadile sanayileşme faaliyetinin simdiden muvaffak neticeler verdiğini kaydederek diyor ki: «Garp Avrupası artık hayale kapılmasın. Kendisine uzun zamanlar yarı müstemleke vazifesini görmüs olan Turkiyeyi tamamen kaybetmistir.» ınmıımıııııııimilinimilltniBllllillllll[!imiin!niimn«lııınıı«»nıw.". Gazi'ye S«n hmr toşı bir yıkhz elan takızafvrsin, Ş*kn«m«i a'sarı («lek payin» sersin... Bir cazib* var gozlsrinin ufkuna boks«m, Bilm*m ki f*faklar ım söker S*IMİ« her akfam? Bir lıaınUd* şimş«k gibi bin beld* aşarsın, Bir mucîzvsin fovkrtahayyüld* yaşarsın KSklcrd* s«ıtm gSzUrinin gölg*si vtn^iır, Dağlcrr, t»p*l*r t«nd*n elan hatıralordır... Yalnız s*ni gö»terıwu# al«md« n« varsa, Yalnız s*ni gornMkt* kim »trafa bakarsal OüU«r tormrtr »Isa ufuktan gfin«f «ksik, Sensiz yaşantaz b*nc« tabiatto güzaHikl M S«n gökte ışık. dalgada «•«, y«rd« eim«nsin« Namın gibi otm*z vatanın hmr ş«yi ••nsînl •tr şanh kibçsın ki günün g«em«dt Bayrak gibisin yurdumuzun dörl •ınınnd?al~ Hargün doğar ırfkunda gün*ş Başka zaf*rU, Tuıtf alnını ç*p ç«vr* sarar m*fal*l«rl«. H*r fırtına koptukça in«r y*rUr» gökkr, Dcstanını bîr doiga ebür dalgaya söyl*ıw Düşmanlara yakpar* hîsardsr bu arazi Bir ismi onun Türkiy*dîr diğ*ri Gazi I M S«n k«r taşı bir yıldız olan takı zafersîn, Şohnamoi a'san folok payino sorsin.. KUDRET EHAT Tayyareye 10 yılda Rusyaya giden 50 milyon verdik! askerî heyetimiz Cemiyet reisi mühim beyanatta bulundu Ankara 29 (A.A.) Tayyare Cemiyeti Reisi, Rize meb'usu Fuat Bey 30 ağustos Tajryare bayramı münasebetüe kendUüe görüş.'in btr muhrrri • rimize şu beyanatta bulunmuştur: • c On yıl içinde millî havacılık Içm elli milyon lira teberrü etmiş olan büynk Türk milleti, bu s*me de ordu • ya 26 tayyare hediye etmeğe muvaf fak obmıştar. 30 agustosta Bafra, Bartın, Zonguldak, Ereğli, KaradenizAkdağmadeni, Ayancık, Bolvadin, Çarşamba, Orhanşazi, Kadıkoy lstanbulKartal, Be;'koz, Alpullu tayyarelcrine M konaeak ve yurdun her yanmda şenKkler yepdacaktır. MUletlerta en olğun, en uyanığı ve en civannvrdî olan ve tgelirhm'zi bergün böraz daha artırmak için muvaffakiyetle çalışan Türk mil letinta taşıdığı yüksek vatanperverlik cevhfri önünde gururla ve »ygı 3e iğflmek vazifemızaır. ' Kemalist Türkiyenin tayyareciliğine karşı yurdun her tarafmda görünen müIt kaytıaşma bugünkü afeeşüe devam 'cdecek olarsa, bu bSyiik işe gösterdi ğimiz alâkadan çok iyi bir verim ala • büeceğimize ber »amanklnden daha fazla inanıyoruz.» Moskovada verilen ziya fette nutuklar söylendi Moskova 29 (A.A.) Mosko va Askerî Mıntaka kumandanı M. Kork evvelki gün Türk askerî he yeti şerefine bir akşam ziyafetî vermiştir. Ziyafette Fahrettin Pş., Muzaffer Paşa başta Fevıi Bey olduğu halde Türk sefareti erkânı, Erain Pasa, yüzbaşı Enver Bey, hariciye komiserliği şark şubesi mü • dürü M. Zukerman, Moskova Sovyeti reis vekilleri M. Kvesmile, M. Ussof, ataşemiliter M. Kloçko, Kızılordu kumandanlan ve harbiye ve hariciye kotniserlikleri erkânı hazır bulunmuslardır. M. Kork ile Fahrettin Pasa bu münasebetle bi rer nutuk söylemişlerdir. Heyet oğleden sonra Maksim Gorki tayyaresini tetkik etmişlerdir. Dün, Kızılordu Erkânıharbiye Reisi M. Egosof heyet şerffin* bir XSA~ •tnfati vmnastir. 7iv«fctt« Türk misafirlerden başka Türk sefareti erkânı, yüzbası Enver Bey, M. Budeny, Kızılordu merkezi idaresi müdürlerinden Zukerman, askerlik akademisi müdürü M. Feldman, hava knvvetleri erkânıharbiye reisi M. Çapçmkof ve Müdafa» ve Hariciye Vekâleti erkânı hanr bulunmuslardır. M. Egorof ile Fahrettin Paşa ziyafet sonunda nutuklar teati et • mişlerdir. Türk heyeti dün sabah Leninîn mezannı ziyaret ederek Türk or dusu ve heyeti namına bir çelenk koymustur. Heyet dün öğleden sonra tdro Dinamik tayyare enstitüsiinü ziya • ret etmiş ve orada enstitünün mü dürü M. Harlamof ile muavini profesör Nikrassof tarafından karsı • lanmiftır. Yeni tramvay biletleri Tenzilâtlı tarife cumartesi gününden itibaren bar^ıvor, biletlere sürsarj yapıldı Günlerdenber! sabırsızhkla bek . e leneu tenzilâth* 4«H4VUT«ÖT »E< KtAJ «*BA A.V tramvay tarife sbıin tatbikma nihayet etBnartesi grünfi başlana Jj caktır. î Yarm sabah tan itibaren bi • '• rıncı ve ıkıncı • mıntakalar ara • f sında bilet fiati f birinci mevld 6,25 • ikinci mevki 3,2S * kuruştur. Uçün cü ile yedinci w. mıntakalar arasında birinci mev ki 8,75, ikmd I* mevki 6,25 ka • P ruştur. Bu mik tarlara köprüler rüsumile nakli ye vergisi de dahildir. Cumartesi günu tatbik edilecak 1923 mukavelesl için yeniden bi Uzerlerine yeni tarifeye göre sürtarj let hazirlanmamışyapdan tramcay biletleri hr. Şirket halen kendisinde fazla mik vam ettiği müddetçe eski büetleri t?rda stok bilet bulunduğunu ileri !>üre> kullanacak, fakat bu biletler üze • rek bu muvakkat mukavele ahkâmı derine birer damğa vurulacaktır. r ; Viyanada yeni bir isyan Bu sefer de bir kısım Haymverler isyan ettiler Viyana 29 (A.A.) Royter ajansinm muhabirinden: Dün kuvvetli bir polis müfrezesi Floridsdorfda bir Haymver • Heimwehr kışlasında taharriyat yapmış ve isyan hareketine iştirak etmiş olan Haymverlerden bir kısmım tevkif etmiştir. tsyanın sebebi, bu kışlada bulunan genç Haymverlerin yeni tayin edilen bîr kumandanı btememeleridir. Haymverler yeni kumandanı, Haymverlerin gayesi olan işleri bilmemezlikle itham e derek azil ve tevkif etmişlerdir. Bunun iizrine kışlada bulunan efrat ikiye aynlmıs, sadık kalan efratla isyan edenler arasmda çarpışma oljnus, silâh atılmış, «üngü kullanıl • znış ve birçok yacahlar olmuştur. Polisler, alelâcele, «süngü tak» vaziyete gelmişler, kışlaya girmeğe muvaffak olarak asileri tevkif et mişler bir saat süren mücadeleden tonra sükunu iade etmişlerdir. Kışlalar ve şehrin sevkülceyş noktalan polis tarafmdan tutulmuş tur. Fevzi Paşa Hazretlerinin tebrik ve teşekkürü Ankara 29 (A.A.) Büyük Erkânıharbiye Reisi Müsir Feyzi Paşa Hazretleri yüksek zaferin on ikinci yıldönümü münasebetile ordu namına almıs oldugu resmî ve hu susî tebriklere ayn ayn cevap vermek mümkün olmadığmdan mu • kabil tebrik ve tesekkürlerinin iblâğına Anadolu Ajansını tavsit buyurmuşlardır. Birinci Umumî mü'ettişik müşavirliği Ankara 29 (Telefonla) ci umumî müfettişlik başmüşa^jc» Hğine Kastamonu valisi Nibat Beyin tayini muhtemeldir. Yeni para kararnameleri Ankara 29 (Telefonla) Türk parası kıymetini koruma hakkındaki kanuna istinaden tatbik edil • mekte olan 10 numaralı kararname yeeine konulmak üzere hususî bir heyetçe tetkik edilen 11 numaralı kararname ile 1447 sayılı kanunun 29 uncu maddesine göre yeniden tertip olunan ihtiyaç lisetesi He yeti Vekilece kabul edilmiştir. \îançuride neler oluyor? Moskova 29 (A.A.) Kabarovsktan bildirfldiğine göre 13 ağustostan beri Çin şark demiryollannın Sovyrt memurlarmdan 53 kişi tevkif olunmus* tur. Harbinde çıkan Japon ve Mançurî gazeteleri Mançuride oturan bütün Sovyet tebaasınm ihracı ve Çin şark de miryollannin musaderesi için şiddetli neşriyat yapmaktadırlar. Izmir panayırı (Blrînei aahifeden mabat) abide halindedir. Büyük memnuniyetin'zi celbelmeğe lâyiktır. Bu hususta çalısanlan takdirinize arzetmeye cesaret ederim. tzmirli ve diğer vilâyetlerden gelen binlerce yurttaşlar Büyük Reisicumhurun yüksek adını coşkun sevgi ve derin saygılarla anmıslardır. Memleke tin iktısadî yükselişindeki daimî ve fiîilasız irşat ve idareniz bergün yeni feyiz vermekte olduğunu ta • zimlerimle arzeylerim Büyük Reisicumhur Hazretleri. Başvekü tsmet Baçvekil Ismet Paşa Hz. ne tzmir trmirde açılan bodunlar arasi panayırın açılısı ve bunu açanm yük sek duygulannı kavnyan tel ya zinız seninle beraber üzerinde bulunduğum Kocatepe hatırasım a • nan yüzlerce Türk gençliği içinde okuduk. 26 ağustos Türk budunu için her yıl yepyeni k?zançlar terimi olacaktır. B^ı kısa sozün kendbi sen olacaksm. Bu inançla bu yazılar yazıldı. Namo tsmet. Gazi Muttafa Kemal. Polonyada feyezan V>.rşova 29 (A.A.) Lehistazua merkez ve cenubunda şiddetli yağmur* lar devam etmektedir. Nehirler t&şnnf ve tarlalan istilâ etmistir. Sular bazı yerlerde bentleri yıkmış ve birkaç köprüyü götürmüştür. Yeni mektupçular Ankara 29 (Telefonla) Te kirdağ tnektupçuluğuna Kırşehir mektupçusu Şevki, Kırşehire Tokat mektupçusu Hüseyin, Marasa Tekirdağ mektupçusu Mithat, Edirneye tstanbul hukuk işleri miidiriyeti tetkik ve tabiiyet menraru Tevfik, Çankm mektupçuhığuna Maraş nvktupcusu Yaver, Sinoba tsparta nüfus müdlirü Rifat, Gümüşaneye Burgaz nahiye müdürii Cemal, tzmire Iskilip kaymakamı Baha Beylerin tayinleri Yüksek Tasdika iktıran etmiştir. Aydında yeni bir şose Aydın 29 (A.A.) Geçen senedenberi bitirilmesine çalışılan Aydın Tire yolunun küsat resmi dün büyük merasimle yapıîm'.ştır. Konyada bir futbol maçı Konya (Hususî) Konya İdmas yurdu futbol takımile Gençler Bir liği futbo! takunı arasında yapılan maçı bire karşı beş golle Idman Yurdu takımı kazandı. bir adım sayıyorum. Bu vesile ile bakkımda göst'irilen cancjan duygulara te» şekkürler eder v* muvaffakıyeder dilerim, Reiricnmhar Gazi Mustafa Kemal Maüye ve Nafıa Vekilleri geliyorlar Ankara 29 (Telefonla) Nafıa ve Maliye Vekilleri AIi ve Fuat Beyler bu aksam tstanbula bareket cttiler. lstasyonda vekâletler ruesası tarafından tesyi edildiler. Ali ve Fuat Beyler tstan > bulda bir müddet kalacaklardır. Hi.ler vazifeîerini taksim ediyor Berlin 29 (A.A.) Deyli Telgraf muhabirinden: Siyasf mehafil, M. Hitlerin sahip olduğu üç vazifeyi idare için üç şahsiyet tayin edeceğmi zannetmektedir. Alelumum von Blomberg, M. Hess ve M. Goeringin isimleri zikredilmek • tedir. Gazi Hz. nin İzmir Valisine telgrafları tzmir 29 (A.A.) R«»icumhur Hazretlerinden İzmir Valisi Kânm Pasa Hazrrtlerine beynelmllel panayır bskkında lufen çekilen telgrafname: Beynebnilel İzmir panayHrnın acıb» şmı iktUadî yükselis yohmda miihim