6 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SIZ Her evde mutlaka Bulunması lâzım Bir eserdir D EB İ R T A N E HAYAT Ansiklopedisi A L I N I Z NO 3 6 8 2 um urıy Teteraî n melrtup adresl: Cumlıuriyet, Istanbul Posta fcutusu: Istanbul, No. 246 ediyordu. Bu maksatla şebekenin muhtelif kısunlannda gayet mutedil üc • retle tenezzüh trenleri tertip ettik. ts • tanbul Çatalcs, Ankara Çankın, Adana Mersin, Samsun Amasya, Kayseri kuımlarmda ve tzmir Kasaba hatlannda tahrik ettiğimiz tenezzüh tren • leri çok büyük bir rağbete raazhar oldu. HAYAT Ansik!opedisi 1934 PaZafteSİ 6 AjjlJStOS Telefon: Başmuharrtr ve evi: 24290. Tahrir heyetl: 24298, tdare ve matbaa fcısmile Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrfeett 24299 inci cüzü çıkfı karışık vaziyeti 61 Buğdayı koruma Kanunu bahsinde Hakikî vaziyet Buğdayı koruma kanununun, ta*bikat istikameteizliği yüzünden köyliinün aleyhine çıktığını bütün «sbabile tebarüz ettirmiftik. Konya Ereğlisinde bulunan bir kariimizin, Başmuharririmize yolladığı mektubu istihsal sahalarındaki vazıyeti ayn*n canlandırdığı içm neşrediyoruzs Muhterem Yunu» Nadi Beyefendi, alkın lisanı hakkın lisamdır; bunu da bir memleketin matbuatı ifade eder. Buğdayı koruma kanununun hazi • ran iptidasındanberi tatbikı münasebetile hasd olan vaziyet hakkmdaki iki bafyazııuzın tam isabetinden mütevellit duygularunı; mütaleanızı teyiden •rzedeceğim. Bu maruzatun, yalnu bir cepheli olmayıp bu kanundan müte • vellit birkaç cephenin mütaleasını da ihtiva edecektir. Her bir bakımın ayn ayn kendine göre ehemmiyeti vardır. 1 Çiftçi cephesi. 2 Hükumet cephesi. 3 Değirmenci cephesi. 4 Müstehlik cephesi. 1 Buğdayı koruma kanunu, Büyük Millet Meclisinde müzakere edilirken bütiin çiftçilerin dikkat gözlerini kendi iistüne çekmifti. Hem de biraz korku ile. Bu endisede baklı imisiz. Nitekim zah âlinuin de derhal göriip işin sakat cihetlerini tam vaktinde ortaya atroıs bulunmanızla da sabit olmuştur. Kanunun hedefi ölüm tehlikelerine maruz kaian çjftçiyi konımak ve kur tarmak olduğunda fiiphe yoktur. Fakat tutulan yol o kadar sakat ki, iş büsbütiin aksin« dönraüstür. Arpa ve mısır kıymetlenmiş, buğday; snimdaki bu arla piyasada hakarete uğramiftır. G«mubavaae < w , ...,« 7.ira*t B»"lt««nm « şeklile hiroaye edilen buğday, bu sene koruma kanununun en şedit dar • besini aldıktan sonra tarlalarda bir yeri kalmamak iizere mevkiini arpa ve miMra terketmek üzere bulunmakta • dır. Mütaleam, kendi muhitimi gorüş itibariledir: Burada fınnlardan ekmek alan beş, on memurla, iiç beş zengin • den maada ortahalli ve fakir halk ya tamamen arpa ve mısırununu»» veya buntarla muayyen nisbette kans»tnlmış buğday ve çavdar melezinî sarfetmeğe baslarraşhr. Buğday için hazırlanan tarlaiar arpaya tahsis ediliyor. Arpa ve rrvsınn müstehliki evvelce tabiî ekserfyetlehayvanlarken bu defa onlan insanlar da yemeğe başlamıştır. 2 Hükumet cephesi: Buğdayı hükumet; evsaf ve mahlutiyet derece • sine gore azamî dört buçuk kurusa alacaktir. Şöyle vasatî bir hesapla buğ • daylar ustüste ancak 33,5 kurusa mubayaa olunacak demektir. Bu fiat buğdayı bu vergi fle hîçbîr zaman koruvamaz. Ve buğday hiçbir yerde aljcı bulamıyacağmdan hükumetin yalniz bugünkü gibi muayyen ve mahdufc bes on istasyonda mubayaası kâfi değ'ldir. Türkiyenm hemen her kazasında bir aIıcı istasyonu tesi* etmeli ve mubayaa fiatini de üç misline çıkarmalı ki buğdayı konımak mümkün olabilsin Ta biî buna da imkân yoktur. 3 Değirmenci cephesi: Mer'iyeti haziran bidayetinde başlıyan bu kanunun hüsnü tatbikı için kasaba halkı ile, vergiye tâbi olmıyan koylü îçin ayn ayn değirmenler tahsis olunmuştur. Kasabanın nüfusımu hakikate çok ka rip olarak (5000) hesap edersek bun dan bini memur ve zengin yani fırın lardan ekmek alan kısma aynhr. Geri kalan dört bm nühıs; geçen bir ay zarnnda kendilerine tahsis olunan değir mende ancak (3540) fstanbul kflesi buçdav öğütmüş, hükumet veznesine % 10 u memurn mahsusuna terkedilmek üzere şöyle böyle ancak on beş lira kadar birşey girmiştir. Bu he saplar resmî kuyudata müstenittir. Bu bir ay zarfmda devlet on bes lira vergi almış, değirmenci de beher tstanbul kilesinin öğütme ücreti olarak 6 kuruştan 240 kurus almıştır. Hükumet bir fey kazanmadı. Değirmenci tamamen Konya Ereğ'isi ABDÜRRAHİM NACİ (Mabadi üçuncu sahifede) Deıniryollarımızda daha "Harp tehlikesi 20 yıl feyizli bir devir başlıyor evvelki kadar büyüktür,, Avrupanın Nafıa Vekilinin mühim beyanatı Ihracat mallarımızla sebze, meyva ve balık nakliye tarifeleri % 60 a kadar tenzil olundu, tren yolculuğunu teşvik ve înkişaf ettirmek üzere ehemmiyetli tedbirler almdı, halk ticaret Mletleri ihdas edildi Ankara 5 (Telefonla) Son za manlarda Devlet Demiryollannda ya • pümakta olan muhtelif tenz:lâth tari feler haklnnda Nafıa Vekli Ali Beyden malumat rica etthn. Vekîl Bey buna şu mühim beyanatta buiundular: İngilterede Amiral Beattynin, Belçikada Millî Müdafaa Nazırı M. Deuczenin söyledikleri nutukh •• Londra 5 (A.A.) «Millî bahri ye haftası» nin başlangıcına riyaset eden, sabık deniz birinci lordu Lord Beatty, PorUmavtta, memleketin mü dafaa vesaitinin noksanlığına dair bir nutuk irat etmiştir. Mumaileyh demiştir ki: « Yirmi sene evvel, Almanlarm Emden gemisini yakalamak için muh taç olduğumuz kadar kruvazöre bu • gün dahi malik değiiiz. Londra mua hedesmi imzalamakla kabul ettiğimiz kayitlerden kurtulmanın vakit ve M ati gelmiştir. Orta Avrupadaki bugün • kü kanşık vaziyet, bundan 20 yıl ev velki kadar vahim bir tehlike arzet • mektedir. 4 ağustosa musadif meş'um günün yıldönümünü fırsat bilerek, bundan ~böyle artık yeryüzünde harp obnaması hakmdaki temennimizi ve su'hu nm • hafaza e^obt'mek için kâfi derecede kuvvetli bir donanmaya malik olmak hususundaki kat'î kararımızı âleme ilân etmel'nz.» Ali Beyin beyanatı « Beş seneyi mütecaviz bir zamandanberi mütezayit bir siddetle bütün cihanda devam eden iktuadî buhranm munakalât üzermde yapbğı menfî te sirler malumdnr. Memleketimizin bu tesirlerden masun kalmasma bittabi imkân yoktur. Buhranı müteak'n volcu ve eşya münakalâhmızda harpten sonra normal addedOebîlecek senelere na?» • ran mahsus tenezzüller kaydedildi. Bu tenezzüllcrin önöne geçmek ve müna kalâtımızı imkân derecftîinde tedricen inkişaf ettirmek için derhal harekete geçmek lüzumuna kail olduğnm'urdan vazıyeti esaslı bir nırette tetkike bas • ladık. Bu tetkikatı mıntak*, mmtaka yaptığunız seyahatlerdo gördüğümüz ihtiyaçlar ve aldığımız intıbalarla ifaya çalışbk. Otobusler meselen Diğer cibetten hatlanmıza mirvazi bazı yollar üzerinde pek iptidaî su • rette işlemekte olan kamyonlann hat lanmızla rekabet halinde bulunduk • lannı gördük. Bu vasıtalarla yapılan nakliyatta yolcular her türlü »tirahat • teo mahrum olduklan gibi hayat selâ • metleri de iktihamı gayrikabil tehl'ke • Iere maruzdu. Bu halin devamma mii faade olunamazdı. Yolconun emniye • tini temin ve yolculuk artlarını ulah için demiryollannda ikhsadî esaslara istinat eden tedbirler almak icap ediyor • du. Bu noktalarda derhal tarifelerimizi ısiih ve halka en emin nakO vasıtası olan simendferlerle seyahat imkânını temin eyledik. Yolcu hareketlerinin nüfasla nisbetsizliği Nazan dikkatimize ilk çarpan nokta, Nafıa Vehili Ali Bey memleketin nufusuna göre yolcu hareketlerimn kaydettiği nisbetsizliktir. Bu vaziyeti ıslâh için haHumızda seyahat arzularmı beslemek ve çoğaltmak ve bunlan mükemmel bir hale getirmek ve bu suretle Devlet Demiryollannda yeni münakale mevzulan tedarik etmek icap Belc'ka MWî Müda faa Nazırının nutkn Brüksel 5 (A.A.) Millî Müda 'Amiral Lord Beatty faa Nazm M. Deveze, Belçika topra • ğına Alman kuvvetleri tarafından te • cavüz edildiğinin yirminci yıldönümü müasebetile, dün akşam radyo neşri (Mabadi dördüncü sahifede ) Tenzilâtlı biletler Umumî cihan harbi dolayısile her (Mabadi altınct sahifede) Belediye kararını tatbika başladı Hindenburgun bu akşam kaldırılıyor ttalva ile Fransanın birleşmesini istiyorlar Berlin 5 (A.A.) Alman istihbarat bürosu tarafından tebliğ edilmiş tir: M. Hitler Mareşal Hindenburgun ailesile mutabık kalarak, müteveffa Rekicumhurun, Tannenberg muharebe sini te'bit eden jeneraller kulesine defnedilmesini emretmiştir. Bu kule, bir türbeye tahvil olunacaktır. Neudeık 5 ( A A.) Maresai Hindenburgun cesedini hâmil tabut, pa • zartesıye kadar orada k almak üzere, müteveffanın çalışma odasına nakle • dilmiştir. Mareşakn sağ elinde mare şallık asası, sol elinde ise bir gül demeti vardır. Cenazeye Sen Jan şövalyelerinm geniş beyaz mantosu giydirilmiş • tir. Birçok köylülerle daha başka ziya • retçiler Neudecke akın ediyorlar. Neudeck 5 (A.A.) Maresai Hindenburgun cenazesi, pazartesi gece yaruında Neudeckten kaldırdacaktnr. Tabut, bir top arabasının üzerine kona cak ve evvelâ hayvanlarla, sonra da bir trak»örle çekilecektir. Ha^ensteina varmazdan evvel, Maresalın evlul Dükkânlar dün akşam erkenden kapatıldılar Bir kısım esnaf karara itiraz etmektedir, Daimî Encümen bugün bu itirazları gözden geçirecek Şehrimizdeki dükkân ve mağaza lann aksamlan muayyen zamanlarda kapanması için Belediyece verilen ka • rarın tatbikına dün akşam baslanmıs • tır. Nazım Hikmct Bey dün tahliye edildi Bursadaki muhakemeye yeniden bakılacak Bursa 5 (Hususî) Şair Nazım Hikmet Beyle arkadaşlan hakkmda Bursa Ağırceza mahkemesince veri • len karar temyize gönderilmişti. Mahkumiyet karan temyizce nakzedilmiş(Mabadi üçüncü sahifede) Dün sabahtan itibaren bütün Be!e diye subeleri kendi mıntakaları dahi • lindeki mağaza ve dükkân sahiple rine keyfiyeti resmen tebliğ etmişler • dir. Bu tebligat üzerine kunduracılar • la, benzinciler ve bazı fabrika sahip leri Belediyeye müracaat ederek bu karardan kendilerinin istisna edilmesini istemişlerdir. Bunlardan benzinciler dükkânlan nm sabaha kadar açık bulundurulması lâzım geldiğini, çünkü gece sabaha kadar otomobiller islediğinden bunlara benzin dağıtmak mecburiyetinde ol • duklarmı ileri sürmüslerdir. (Mabadi dördüncii sahifede) Köprü üstü cinayeti Ali Fedai Ef. 19 seneye mahkum oldu Dün akşam 19 da kapanan dSkk&nlardan birkaçt IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllMlılllllUIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII'llllllllilt Franstz gazetelerinin siddetli hü • cumlarına uğnyan M. Hitler 1914 te Tannenberg muharebesini ida re etmiş olduğu jeneraller tepesmdc tevakkuf olunacaktır. Hobensteindan Tanen.'berge kadar, : b nlerce Nazi milis askeri, ellerinde meşalelerle sıraya dizileceklerdir. Tanenbergde tabut, jeneraller kule(Mabadi dördüncü sahifede) Feci bir vak'a Bir kadın üç çocuğunu denize attı, çocuklar kurtarıldı, kadının aklından şiiphe ediliyo» Defterdarda bk* aile faciası ol muştur. Bir muharririmizin yaptığı tahkikata göre vak'a şöyle cereyan etmiştir: Defterdarda oturan Maliye tahakkuk memurlarından Ah • met Faik Efendinin Lâtife Hanım namında 31 yaşmda bir karısi ve en büyüğü altı, en küçüğü bir buçuk yaşmda olmak üzere Tayyar, Hikmet ve Kudret isminde biri erkek, ikisi kız üç çocuğu vardır. Kan koca uzun zamandanberi tık sık kavga etmektediıier. Komşulannm ifadesme göre Lâtife Hanım suuruna tamamen sahip değildir. Evvelki gün Faik Efendi vazifesine gitmek üzere evden çıkmıştn. Lâtife Hanım da çocuklannı toplanus ve deniz kenanna giderek, sandalcı Davtıt daynun sandalma binmis ve karşı ta • rafa geçmek istemiştir. Sadal sahil • açıldıktan sonra Lâtife Hanıma anî (Mabadi ikinci sahifede) 19 sene hapse mahkum olan Ali Fedai Efendi 932 senesi nisanımn on ikmci gümi aksamüzeri Köprü üstünde Anadolu Ajansı daktilolanndan Mat mazel Suzanı öldürmekle suçlu Ajans telsiz meımıru Ali Fedai Ef. nin bir müddettenberi Ağırceza mah kemestnde devam edilmekte olan muhakemesi dün neticelenmiş ve karar tefhim olunmustur. (Mabadi besinci santfeav) Buğday vaziyetimiz Rekolte noksan, fakat kifayetlidir, alım yerlerini kırka çıkaran Ziraat Bankası dahilde satış yapmazsa fiatlerin yükseleceği söyleniyor Bugün Bizde tercüme faaliyeti Yazan' Ağaoğlu Ahmet 3 üncü sahifemizde Tuna kıyılarında Yazan: İsmaiî Habip 5 inci sahifemizde Milli marş meselesi Anneleri tarafından denize atna.* çocuklardan ikisi babalarının kucağtnda Yazan M Nermi i 6 inci sahifemizde | Yeni alım metkezlerinden Antalya Bu geçen lacağı »ebep seneki buğday mahsulünün senekinden biraz noksan oanlaşılrnaktadur. Noksanlığa havaiarm kurak gitmesidk. Maamafih mahsul ihtiyaca kâfi ge> lebileceği gibi. Mevcut sutoklar da nazari itibara almırsa .hracat yap(Mabadi Sçuneü sahifede) J