4 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

4 iemmuz HARP TARÎHÎMlZDEN SAH1FELER: 3 TELGBAF MABERLERUI S GUN DE BU. Hususî silâh ticareti Ihtikârla mücadele Fransız murahhası, komisyona arzolunan proje hakkında noktai nazarını izah ettî Silâhsızlanma konferansınm hususî silâh ve harp levazımı ticaret T« imalâtmı tanzim ile mesgul olan komitesi dün utnumî bir toplantı yaparak talî komitenin hazırlığı metni t«tkik etmistir. | Fransız murahhası komîsyotıa arzolunan projenin ehemmiyetini kaydederek demiştir ki: I « Bu proje birçok müşkülâtı ve bilhassa silâh hnal eden ve ettniyen devletler ve diğer taraftan hususî ve resmî silâh fabrikalan arasında mfisavat tesîsî müşkülâtı • nı izale etmektedir. Proje ayni zamanda, silâh imalâtının neşriyat vasıtasile beynelmilel bir murakafceye tâbi tutulması fikrini de ehemmiyetle tebarüz ettirmektedir. Şimdi silâh ticaret ve îmalâtımn icap ettirdiği hususî sualler nazaıri itibara alınarak beynelmilel mürakabe nin ne şekîlde tatbik olunacağının tetkiki kalmıstır. Mürakabe mevzuu bahs silâhlarm nevMne göre muhtelîf şekillerde tesîs olunmalıdnr. Diğer taraftan masarîfle silâh imalâtı hakkında derpiş edilen mürakabeler ve kez» diğer melhuz beynelmilel mürakabe vasıtaları arasmda bir ahenk te»isi muvafık olı»r.> Fransız murahhasmdan sonra, tngiliz, Venezuela, Lehistan, Çekos • lovakya, îsviçre ve tspanya murahhasları da mezkur metni tasvip eylemişlerdir. Bu metin değiştirilmeksizin kabul olımmuştur. Rüsvet davası Ankaradaki muhakeme ye dün de devam edildi Ankara 3 (Telefonla) Bugün ikinci ceza mahkemesinde Metr Salem ve Leon Faraci Efendilerin muhakemelerine devam edildi. Leon Faraci Efendi samün arasında idi. Dava vekilleri Hâmit Şevket, Sa • dettin Ferit ve Gaüp Hikmet Bey • ler de kendilerine mahsus yerde rnevki alnuslardı. Reis Asnn Bey Vekâletlerden komisyonuu teşkili ve çalışacak zevatm khnler olduğu hakkında sorulan suallere verilen cevaplan okuttu. Müdafaa vekili Sadettin Ferit Bey komisyonca verilen raporun müda • faaya taalluku itibarile suretinin celbmi istedL Müddeiumumî Fuat Bey raporun müdafaaya taalluku olmadiğını ve esasen vekil beylerin geçen celse de böyle bir mütalada bulunma • dıklarmdan taleplerinin reddini istedi. Sadettin Ferit Bey fikrinde ıs. tu. Viyanada hâdiseler Telsiz dairesine bomba atıldı, belediye yandı Viyana 3 (A.A.) Belediye dairesinden bugün çakan yangmda, dairenin içi kismen yanmıstır. Yangının siyasî bir suikast eseri olduğu tahmin ediliyor. Telsiz dairesinde pathyan bir bomba da mühim hasaratı mucip olmustur. Viyana 3 (A.A.) Royter ajann bfldiriyor: Bu sabah belediye dairesinde yangın çıkmışbr, Sebebi henüz belü değildir. Ateş devam etmektedir. Gizlenmiş nüfuslar nasıl yazılacak? Encümene verilen lâyiha son şeklini aldı Ankara 3 (Telefonla) Gizli nüfusların yazılması hakkmdaki lâyiha Dahiliye Encümenine verilmiştir. Lâyihanın aldığı son şekle göret 1 Her aile reisi kendi evindeki ve evi altındakî kmr veli velâyetindeki her vasi vesayetindeki tıüfusta yazıssz kimseleri, ölmüş veya kaybolmus olup ta nüfusu silinmiyen leri bir ay içinde köylerde ihtiyar heyetlerine sehirlerde belediyelere bildirmeğe mecburdurlar. Kayitleri nüfus kütüğüne geçmemis reşitler de ihtiyar heyetlerine veya belediyelere tnüracaat ederek kendileri ni yazdırmağa mecburdurlar. Bu kanununun nesrinde baslamak üzere: A Bir ay îçrnde evinde veya işinde bulunan yazısız nüfuslan silinmemiş ölüleri veya kayıplan ve yazısız evlenmeleri bildirmiyenlerden, B tşinde nüfusta yazısız olanlan kullananlardan, C Yeni doğumları bir ay ve ölümleri 10 gün içînde nüfus da irelerme bilddirmiyenlerden, Ç Evlenmeleri 15 gün içinde nüfusa bildirmî;'enlerden, D Kendini yazdırmıyan reşit lerden, Beş liradan 25 liraya kadar para cezas* alınır. Tekerrürü halinde bu ceza üç ksRa kadar çıkarılır. tdare heyetlerinin para cezası kararları ve kaymakam ve mekez kazasmda valilerin tasdikile kat'ileşir. Valiler bu para cezalanm affedebilirler. Bu kanunun nesrinden iki ay geç tikten sonra gizli doğum ve evlât sahipleri ve evlenme vak'alannı haber verenlere alınacak cezanın yansı verilîr ve nüfus vak'alarına aît para cezalan müruru zamana tâbi olmaz. Neticede verîlen karar reis tarafmdan tebliğ edildi. Karara göre, raporun müdafaaya taalluku itibarile celbine ve mahkemenin 8 temmuz pazar gününe talikine karar verildi. Iskân teşkilât kanun lâyihası Ankara 3 ( (Telefonla) Yeni ka ' feul edilen iskân kanununun tatbiki için hanrlanan iskân teşkilât kanun lâyihası butçe encümenine verilmiştir. Dahiliyenin Meclisin tatilinden evvel kanu niyet kesbedeceği anlasılmaktadır. âugünkü Mecliste görlişUiecek işler Ankara 3 (Telefonla) Meclisin yannki ruznamesinde hâkünler kanu nunun encümene iade edilen maddesi, Evkaf umum müdürlüğü 1927 senesi bütçe kanununun besinci maddesinin değistirilmesi, Gümüşane meb'usu Hasan Fehmi Beyin Ankara şehri imar mödürlüğünce yapılacak istimlâk mu • ameleleri hakkmdaki kanun projesi, tsparta vilâyeti idarei hususiyesi tara fmdan istikraz akti hakkmdaki lâyihalar vardır. İsmet Paşa Hz. Ankarada Himayeîetfaln meşkurfaaliyeti Hâkimler kanununun encümene iade edilen maddesi Ankara 3 (Telefonla) Encümene iade edilen hâkimler kanununun sekizinci maddesi tadil edilmiştir. Muad • del şeküde: «Fasılasız bir ay veya fasılalı da olsa bir senede iki ay, mazeretsiz devam etmiyenler hizmetten affo lunurlar. Muayyen zamanda gelmemek vazifeye devamsızlık sayılır. Bundan baska derece tenzili veya diğer ceza • lar da haklannda tatbik olunur.» de nilmektedir. Belediye reisleri 5 liraya kadar ceza verebilecek Ankara 3 (Telefonla) Dahiliye encümeninde tetkik edîlerek Adliye encümenine gönderilen belediye reislerinra ceza vermek hakkmdaki salâ hiyetleri lâyihasında Adliye encümeni bazı tadilât yapmış ve belediye reis • Ierine verilen 15 liraya kadar ceza yazmak salâhiyeti uzun münakasalardan sonra 5 liraya indirilmistir. Türk Yugoslav ticaret muahedesi imzalandı Ankara 3 (A.A.) Türkiye ile Yugoslavya ticaret ve adlî müzaherat mukaveleleri bugün Hariciye Vekâletinde H«rîciye kâtibi umumisi Numan Rıfat Beyefendile Yugoslavya sefiri M. Yankoviç arasında imza edilmiştir. Pek yakında iki memleket arasında ikamet ve iadei mücrknm mukavelesirtin de imza edileceği öğrenilmiştir. Ticaret Umumî Müdürlügü Ankara 3 (Telefonla) Ticaret mnumî mödürlüğüne Ziraat Bankası muamelât umumî müdürii tsmail Hakkı Beyin tayininden bahsedilmektedir. Japon kabinesi istifa etti Tokio 3 (A.A.) Kabine, imparatora istifasını vermişür. tmparator, Utifayı kabul etmiştir. ünkü gazetemizde soyle bir havadis vardı: «Piyasada 10,000 elterazisi var, 10,000 i de bozuk!» Dün Ankara caddesinin altbaşında, Hocapaşaya sapan kösede bir adam kayisi satıyordu. Elindeki terazinin bir kefesinde yamnyumm bir tuğla par çası görüp, ne olduğunu sordum: Bir kiloluk ayar!» cevabuu ver • dİ. Akşam, her zaman alışveriş ettiğim bir dükkândan kahve alacak oldum. Yarım kilo kahvenin parasını dükkâncıya uzattım: «Yüz para daha!» dedi. «Neden?» öyle! Bugün kahvenin kilosuna beş kurus daha bindi!» Bahkpazannın bir ucundan obürucuna kadar muhtelif dükkânlarda, ayni roal için muhtelif fiatler istendiğini g3rürsünüz. Sebep sorduğunuz zaman, dükkân sahibi sadece omuzlannı sil • kip: TIMUR ORDUSU «Ne bfleyim?» demekle Iktifa eder. O5MANLı ORDUSU Müstehlikte, sahcıya karşı zerre kadar emniyet kalmamıshr. Pazarlık ederken, tartıdan, cinsten behemehal *Timur ve Yıldtrımtn kumanHasındtdii ordulann Ankara meydan muha. ezarar edeceğini hesaplayıp ona gore gosterir harita besile neticelenen tevkülceyfi J ireketlerini fiat verir. Sabit dükkâncılardan gene Tunurun O^manlüarla harbe karar ne ise. Fakat seyyarlardan alısveris etvermesi, kendi ordusunda büyük enmek karjılıkh bir hilebazlık halini aldişeyi mucip olmuştu. Fakat Timur, mıştır. büyük zekâsüe, bu endiseyi izale edeİhb'kârdan oteye geçen bu vazîyet cek tedbirler aldı. Ezcümle dinî bir kitnemleketin sade iktısadiyatı için detaptan su manayı çıkartht «Bürcü Hağil, ahlâkı için bir yaradnr. melde Bürcü kuyrukluyıldu zâhir olurHalkm, gazetelerm feryadı bu yasa şarktan gelen ordu Rum taraflarma ranm biran evvel tedavisini istemek taarruz edecek ve Rum hükümdan esir içindir. düsecektir.» Ordu 1402 senesi matınAlâkadar makamlarm sıkı bir takibi da kiflaktan hareket ettL bu tedaviye baslangıç olabilir. Ordu yürüyuşe devam ederken Ti • Böyle bir takip vardır; Belediye bunmur, Yıldınma bir mektup daha göndan geri durmayor denilemez. EJer dererek «tvvelce bildirdiklerimiz kabul takip olmus olsoydı, emafm elindeki olunur ve Kemah kalesi teslim edilir • on bin terazinin on bini de bozuk çikse tekmil memleketinizde emniyet ve mazdı. Kilo okkanm yerine geçeli altı afiyetle kalarak kiiffarla gazaya devam ay oldu. Altı aydanberi, halkm eksik eder ve bizim tarafunızdan istiyece • tartı yüzünden ettiği zararlann vebali ğiniz herşeyi de imkân nisbetinde esirbelediyenin boynunadnr. gemeyiz» diyordu. Yüksek, teknik nazariyelerden vaz Avnık kalesi etrafmda uzun möddet geçtik. Köprii üzerinde gazete müveıkalarak bu mektuba cevap bekledi. Ceilerini kovalamakla bir nevi spor ya vap gelmeyince muharebe azmi kur pan memurlann, azıcık ta, ahsverişîn vetlendi. Zaten bu mektuplan bir siyakesif olduğu saatlerde, pazar yerlerini \ ..ıur İle Yüdınm araaında set eseri olarak yazıyor ve her mektu • dolaşarak, meselâ tuğladan tartılan olAnkara m«ydan muharebesl hakkmdaki bunda metalibini biraz daha artmyor • sun gormelerini istiyoruz. güzel eserlni hulasa ettîğlmls du. Fırsat düstükçe, salâhiyet sahibi maömer Halis Paşa kamlar, ihtîkârla mücadele için icap vas havalisinde bulunduğunu haber aTimur, Yddmmm kudret ve kuvveeden tedbirlerin alındığını, alınacağını lınca üssülhareke haline koyduğu Antini bildiği için, düsmanlanna karşı dasöylüyorlar. karadan şarka hareket etti. Kadışehri ima tatbik ettiği bir usulü ona da tat • Şehir Meclisinin sevimli ve sevgili Artıkova Akdağı madeni mıntakasmbik etti. Sıvas, Kayseri, Malatya havabir siması olan Adalı Avni Bey se, rüdaki dağlık arazide mevzi aldı. Dağlisinde otuian Karatfttarları elde et fekamızdan bîrine, dün bu hususta behk yerler, ekserisi piyado olan Osmanh mek için «tngilizlerin bugünkü Lav • yanatta bulunarak: ordusunun çoğu süvari oîan Timur orrensinden çok zeki bir şahsiyet olan Ortada, ben, flıtikârla bir mücadusuna karşı daha iyi harbetmesine ve tekmil şark dillerini bilen Emir Fadele görmüyorum!. demif. müsaitti. Bu mmtakanın seçflmesinde, zılı bir heyetle bunlara gönderdi» ve Evet. Biz de gormüyoruz da, onun Osmanlılann ash olan Kayilerle mes tam muharebe esnasında kendi tarafı • için feryat ediyoruz ya!. kun olması ve diğer bazı siyasî ve asna flthaklannı temin etti. Kemah kale ERCÜMENT EKREM kerî esbap daha vardı. Fakat Timur sini muhasara ederek on iki günde alda büyük bir kumandandı, Osmanlı dı. ordusunun çok kuvvetli bir mevzie yerBu sırada Osmanlı elçilerile kendi leştğini ve burada verilecek bir mu Ankara 3 (A.A.) Başvekil tselçisi geldiler. Yıldnundan gelen hedimet Pasa. Hazretleri bu sabah lstanharebenin kendi aleyhine olacağını yeler ve mektubun yazılısı Tımuru febuldan şehrimize avdet buyurmuş • anladı ve Yıldmma asla taarruz etmina halde kızdırdu Hediyeleri reddetti lar ve istasyonda Heyeti Vekile ayerek ordusunu cenuptan, Kızdırmak ve Yıldınma «merdane hareket etsin, zalarile meb'uslar, C. H. Fırkası vadisinden garbe doğru yürütmeğe kaordumuzun intikamuıa hazır olsun» diUmumî Kâtibi Recep. Başvekâlet rar verdi. Ordusu Sıvastan Kayseriye ye meydan okudu. müstesarı Kemal, Vali ve Belediye kadar olan 150 küometroluk mesafeReisi Nevzat, Emniyet Müdürü Salih yi kısa yürüyüşJerle, 6 günde alarak Beyler ta^afından karşılanmışlar burada dört gün kaldı ve dört günlük Osmanlı sefirlerinin huzurunda or dır. yürüyüşten sonra Kırşehre vardı. Göndusuna resmi geçit yapbrdı. Kuvvet derdiği bin athdan mürekkep kuvvetli ve satvetini göstermek suretile onların Ankara 3 (A.A.) Himayeietfal keşif kolu Yerköy etrafmda Delice u> maneviyabm kırmak istiyordu. Ordu Cemiyeti umumî merkezi 16 haziran rengârenk kıyafetlerile hakikaten muh mağı boyunda Osmanlı ordusunun bü934 tarihinden 1 temmuz 934 tarihine yük ktsmını keşfetti. Sert bir musadeteşemdi. Elçiler giderken Timur, Yılkadar 15 gün zarfında 1468 cocuğa me oldu. dınmı büsbütün kızdıracak bir teklifte yardım etmiştir. Bunlardan 201 hasta bulundu. Evvelâ, sulhpervterliğmden çocuk ve kadın umumî merkezin pove küffarla harbeden bir islâm ordu Timur, vaziyetin vahametini anla Ukliniklerinde muyaene ve tedavi e • •ile çarpışmak istemediğinden bahsetmıştı. Telâş ve heyecanla tedbirler aldilmiştir. Ayrıca dis muayenehanesintikten sonra «evlâtlaruıdan birini nezdı. Osmanlılann Kırşehir istikametinde de 270 çocuğun dişleri muayene ve tedimize göndersin. Ona kendi evlâdı ilerledikleri haberi üzerine muharebe davi edilmiştir. 838 çocuk ve anne u • mız gibi bakarız, aramızdaki soğukluk için iki sık vardı: Bulunulan yerde mümumî merkezin banyolarmdan istifade gider ve tekmil Osmanlı ülkesi kendi • cadeleyi kabul etroek, Ankaraya doğetmiştir. Süt damlast kısmuıda 140 çosine kalır.» dedi. Koca Osmanlı padıru yürüyuşe devam ederek muharebecuğa bm kilo bedava süt tevzi edil şahma kiiçük bir bey gibi muamele eyi orada vermek. İkinci şıkta Osmanmistir. Yardım için müracaat eden fadiyor ve evlâdmı kendine rehin gön • lılar, Timur ordusunun arkasına düşe kir aflelerle çocuklardan 12 kisiye padermesini istiyordu. ceklerdi ama piyadeleri çok yorulara yardımı yapılmjştır. Bu mektup Yıldırımı b:hakkin kız caktı. İkinci şıkkı münasip görerek hedırdı. Padışah, Osmanlı ricalinin Ti • men yürüyuşe basladı. Şimdi iki ordu murla harpten vaz geçilmesi hakkm muvazi yüriîyü«lerle Sıvastan Anka daki tekliflerini reddetti. tstanbul muraya doğru geliyorlardı. Osmanlı or • hasarasından vazgeçerek yeni kuvvetdusu ş:mal, Timur ordusu cenupta ve ler topladı ve orduyu tzmit tznik Osmanlı ordusunun ilerisinde idi. YılBursa mıntakasmda topladı. Osmanlı dmmm tabiatini biliyor ve onun bas ordusu 1402 haziranmda toplanısmı kınına uğramamak için T;mur çok ih bitirerek yürüyüfe basladı. Ordu, biri tiyatlı davramyor, her türlü emniyet (tzmit Bolu Gerede Ankara) ditedbirleri alıyordu. ğeri (Bursa Geyve Beypazarı AnTimur Kuşehirden hareketinin ükara) olmak üzere iki yoldan yurü'lü çüncü günü Ankaraya vardı. Karar ve haziran sonunda Ankara etrafmda gâhı şimdiki Cebeci istasyonu şimalinYazan: Perihan Ömer çadırh ordugâha girdi. Pek yakında de güzel bahçeli köşklerden birine yerIeşti. Daha evvel gelen kuvvetler kaYJdırım, Timurun ordusu, henüz Sı lenin muvasalasını kesmislerdi. Hemea Timur Yıldırımı harbe tahrik ediyordu 'HFM NALINA M1H1NA Sinemaların kapanmasından ziyan edenler înemacılarla Belediye arasmda Darülâceze resmi yüzünden ÇH kan ihtüâf neticesinde sinemalar kapahldı. Bu kapanmadan zarar odenler, hayB yekân tutar. 1 Sinemacılar, 2 Devlet hazmesi, 3 Belediye, 4 Darülâceze, 5 Sinemalardaki Mafiye ve Darülâceze memurlan, 6 Fîlimcfler, 7 Sinemalarda çalışan her turKi ifcüer, 8 Ve nihayet âşıkiar... Bütün bu kadar zarar gösteriyor ltf btr isi sulhen halletmek ihbiâf çıkar • m^ktan ve mahkemeye gitmekten çok daha hayırhdır. Tevekkeli, «en fena anlaşma en tyl davadan üstündür» dememişler... Bu işten syana usrnyanlar arasındm, ftşıklar da acmacak bir haldedh*. Sır • larun ve asklarmı sinemalann kar%nlık salonlannm harimmde meraklı ve mütecessis gozlerden gizliyerek kum • rular gibi ağtz ağna oturanlar, şimdi açıkta kaldılar. Bereket versm ki raernra yazdır, aşıklar için yıldızh ve mehtaph geceler, sinemaların yerine kaqn olmuştur. Yoksa zavallılann bjji btt»bütün harap ve perişan olacakb. Fakat OsmaıJı ordusundan çekindiği için Karatatarların da tam muharebe esnasında kendi tarafına geçmelerini temin etmişti Gazete yanlışlarının faydasi Gazetelerde yanhş bir haber çıktn ea karüer de, hukumet te, gazetecüer de hep kızanz. Halbuki bazan bu gibî yanlış haberlerin de faydası ve iyiGğt dokımuyor. San Şaban oteli cmayetmm, on «ene sonra tneydana çıkan maznunlan tutulduklan zaman, bazı gazeteler, Inı adamlann cürömlerini itiraf ettiklerm! yaznuşlar, bu haberi okuyan iki kis! de «madem ki itiraf etmişler, günah bizden gitti. Vaktfle bize de bu cinayeti ıjîed^1 " sSylemişlerdi» diye afızlarmdan baklayı cıkammilar... Halbuki maznunlar, hiçbirşey itiraf etmemislermif, gazeteler, o zaman, itiraf habermi yanlış yazmışlarımş. Fakat bu yanhş haber sayesmde, adalethı lecellisine yardım edecek, bir hakikat mevdana çıktnış... Ba hftdiseyi düşunerek gazeteierde arasıra yer bulan yanlış haberlere hiddet buyurulmamasmı riea ederiz. Karatatarları elde ediyor Japon bahriyelileri müsavat istiyor Tokyo 3 (A.A.) Birçok yük eek rütbeli bahriye zabitleri, bah riye büyük erkânıharbiyesine hitaben bir mahzar imzalayıp göoder tnişler ve bunda, deniz kuvvetlerinin müsavatını temin için Vaşington muy ahedesinin feshini ve kuvvetli bir kabinenin iş başina gelmesini iste mislerdir. kaleyi tetkik ederek hücumun şimali şarkî cephesinden yapdmasını emrettL Seçme kıt'alar Ankara kalesine hücuma başladılar. Kendisi Hızırlık mev kiinden harekâh takip ediyordu. An kara hâkimî (kale kumandam) Ya kup Bey bir avuç kahramanla kaleyi şiddetle mödafaa ediyordu. Timurun kaleye yaptırdığı hücumlar boşa giderken Ankaranm şimali şarkisindeki Ka> lecikten «Yıldınmın tasavvur edildi ğinden büyük bir kuvvetle arkadan gelmekte olduğu ve 16 kflometro mesafeye yaklaştığı» bildirildi. Rehin şehzade istiyor Timurun tefâşı Yildırım yıldırım gibi gelmişti Timur, Yıldmmuı bu kadar süratle ve bu yoldan geleceğini hesapUyamamışh. Onun için buna göre tertibat almarmştı. Tam manasile bir baskma uğraımştı ama hayahnda bin güçlüğü yenen bu büyük serdar şaşırmadı, hemen kaleninrouhasarasmıkaldırdı ve ordusunun, Bentderesini arkada bırakarak An^ara kalesinden bir koşu boyu ileride ve Çubuk çayının iki tarahnda, muharebe vaziyeti alıp tahkimat yapma sını emretti. Yıldırun ordusu yıldmm süratile geld:ği halde Ravliköy mıntakasmda durn»uş olduğu için, Timurun emrettiği ha rekât Osroanlılar tarafından iz'aç edilmeden yapılmıstı. Timur; bütün geceyi dua ve ibadetle geçirmişti. Çok heyecanlt idi. Geceleyin ileri karakoOar arasında keşif kolu çarpışmalan devam etti. Osmanh ordusundan 12 kilo metro mesafede mevzi almış olan Timur ordusu vaziyetmi ıslah ve tertibabnı ikmal etti. ABÎDÎN DAVER İki gtizel manevra