4 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDİGÜN Ü 15.000 ürkiyenin en çok okunan mectnuası olan Y E O İ G Ü N ukujucusuna bugün son ieıece zengin bir nushı takdım edıyor. Heryerde ya^ız 10 kuruştur Buq"n 7 G N o V u y u n u z umhur ." NO. 3 6 4 9 Teteraf ve mektup adred: Cumnuriyet. Istaabul Posta fcutusn: tstanbul No. 248 Çarşaiîlba 4 Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrlr heyetl: 24298, îdare ve matbaa tosmile Matbaacılık ve Neşrlyat ŞlrkeÜ, 24299 Bütün Türkiye Kahvesini içiyor Nlehmet Efendi Mahtumları jst Mısirçarşısı ksDisı karşısindaJ 1934 Istanbulun imarı Türkiyemizin Başlı başına biı Meselesidir D stanbul, tarihî zenginliği tabif II liğile omuz öpüsen bir yerdir. Tarih ve tabiat bu diyara öyle bir möm • tazıyet damgası vunnuştur ki herhangi biı terk ve ihmal de&il, tnak^th bir tahrip bile bu şehri ve havalisini ba yiiksek iiyakat ve kabiliyetHden tec * ride mukfedir olamaz. DalgKİarmda bayat oynıyan bu masmavi denizi sflip tüpürüp atmak imkânı var midır? Ök p>nan »anki ebediyet olan bu sular en güzel cilveleriıü bu diyarda gostererek ebediyete akmakta devam ediyor ve edecektir. Marmara Qe Karadenizi birbirine bağlıyan Boğan biçbhr insan eU bu güzellikte tarh ve tersim etmiş olamazdı. Bu güzellik yalnız yükselebilir, hiçbir zaman alçalamaz, hele asla yok olamaz. Sarayburnile arkasmdaki erasalsiz saba dururken buralarda îlk şehrin Kadıköy taraflarmda karulmuş olduğunu gören nafiz nazarh adamm o ilk şehre Körler naemleketi demiş ba • lunduğuna tarih kaydeder. Fakat bilâhare tstanbul asıl kendi tepelerindo yükseldikten sonra o Körler memleketi ba güzellikler mecmuasmm mücev • her bir parçasmı teşkil etmişrh*. Aziz tnisafirimizin avdetleri Şehinşah Hz. bugün Trabzona vâsıl olacaklar Başvekil Hz., dün Fırka Grupunda Şehinşah Hz. nin seyahatleri hakkında izahat verdilejc Hazretleri Reisicumhur Hz. dün Yalovayı teşrif ettiler I tstanbal 3 (A.A.) Reiricnmhar Hz. bugün saat 16J0 da Ertuğml yatile Yalovayı tesrif buyurmntiardiT. Ihtikâr var mı, yok mu? ı \ Iktısat müdüriinün sözleri hayret uyandırdı «Bir kuruşa malolan eşyayı on beş kuruşa satanların yaptıkları ihtikâr değil de nedir?» Belediye tktısat müdürü Anm Siireyya Beyin, piyasada ihtikâr olmadığına ve fiatlerin normal bu lunduğuna dair beyanati her ta • rafta hayretle karsılanmıştır. Muhtekirlerin bir kurusluk esyayı İS kuruşa sattığını söyliyen Bele • diye Daimî Encümenî azasından Adalı Avni Bey noktai nazannda ısrar ederek, fhtîkârla mücadele için satıs fiatlerînin ilân oluntna sını, ortada ihtikân kahr îçin mevcut «alâhîyetlere istinaden alırmıs bîr tedTıir mevcut olmadığım ileri sürmektedir. SMur Meclisi arasrndan AbdülkaAW Ziva Bev de fiatlerm ilâm tek • lıfm« istirak ederek sunlan soyle • mi'tir: « B?leo*ivenm simdiki te^kilâtı müe»»rr bir tedbir alnıaŞa mösait deSildir. Bu fcte, al&kadar etnaf cemivetleri mühim bir rol if a edebi • Hrler. Cünkü devletin murakabesi Bu cemiyetler, kendilerlne men • suo e»nafm sattıklan esvanm pe rakende fintlerine dair listeler haf »ralc Belediveve vermelidirler. cl'"'» *Mnlan tetkîk etmell ve normal bulundVı£u takdirde kabul ederek gazetelerle ilân etmelidir. Bu tedbir ahndığı takdirde ihtl • karla mücadele kolaylasacakttr. Zaten cemiyetlerin, yapacaklan baslica \\ te bundan ibarettir. Her hJde şimdi bazi mintaka • larda satış fiatleri normal değildir •e Beledivenin piyasayı serbest birakmakla beraber mfirakabe altmd'a tuiıuan lazmMiTv Adalar île tstanbula» ticaret merkezindeki fiatler arasmda fark ol • ması tabiidfr. zıya Kastamonu meb'usu Muhtar Bey vefat etti Ankara 3 (Telefonla) Eski Vaşington sefiri Kastamona meb • usu Muhtar Bey bu akşam saat bes buçukta Nüznune hastane • sinde zatürrie den vefat etmişür. Muhtar Bfr« yin vefab haberi Numtmt hastanesfn büyük bir teessür ** **<* e d m Ka>uyandırmıştır. «amonu meVum CUMHURİ Miıhtar Bey YET Merhum, hariciye mesleğinden yetisnıis eskİ v« muktedir diplomatlanmızdan biri idi. Muhtelif hariciye memurluklannda bulunduktan sonra bilhassa Peşte basşehberderliğinde kıy • «netini takdir ettirmiş, Anadolu harekâb başladiğı snrada en müşkül Yamanlarda Hariciye Vekilliğt yaptnış, Tiflis mümessilliğinde bulun • muş, bflâhare de Vaşington sefir • liğme tayin olunmuştu. Uzun müddet kaldığı bu metnuriyette Türkiye ^le Amerika arasmdaki münasebatın gayet iyi brr sekilde devamuu temin eylemistL Son zamanda tekaüt edilerek dlplomasl mesleğmden aynlmış ve Kastamona meb'usluğuna hrtihap edihniştL Ailesine ve yakmlanna taziyetlerimizi beyan ederiz. KENDİ KENDlMlZl TENKÎTğ , Belediyenin ihtikân kahr için henu# tedbir almadtğım MÖyliyen Adah Avni vm Abdülkadir Ziya Bey ler Fakat bu fark, makul baddi geç. memelidh*. Belediyenin, İhtikara ; karşı ne yapfağim bilmiyorum.» Dün bir muharririmizin ptyasada yaptıkları tetkîklere gBre, bazı eş> yanın perakende fiatleri Belediye tktuat müdürü beyin beyanatmı t e ü aip etraektedir. ' Bilhassa geçen sene ba zamanlaıM da okfcasi 40 kuruşa kadar tenezzül eden etm kilosu şimdi 50 60 kuruştur. Bu misal, fiatlerin geçen seney# nazaran ucuzladıği hakkmdaki ld« diaya uymamaktadır. Pariste şehir üzerinden geniş bir saha görmek için Eyfel kolesine çıkıyor lar. Burada Çamlıca tepesine çıkmak fcu maksat için kâfidir. Hiç küçük Çamlıcadan Mannaraya doğru baktraız mı? Büyiicek bir tepe bile olmıyan adı üstünde bu küçiik yüktekl&ten Kaidıköyü, Kızıltoprak, Fenerbahçesi, Göztepe ve Erenköyü taraflan adeta denizle beraber, belki ondan da asağıda gibi münhat bir zemin özerinde ve nihayetsiz pembe bir toz dumam içhtîde uyuklar gibidir, hatta «yka • da gıbıdır. Halbuki e n ' ciddf tetkik ve tecrübeler bütün o sahilin Nis ayannda bir iklüne malik olduğu • na ispat etmiştir. Bize sorarsanız ba sa« ha elbette Nisten daha kıymetlidir. Çünkü orası da en yüksek derecelerinde bir güzellik mecmuan olan tstan buldan bir cüzdiir. tstanbulun güzelliği Niste değil, ondan çok daha kabadayı diğer dünya memleketlerinin hiç birinde yoktnr. Istanbullulann çoğu ortnanm ne olduğunu bilmezler. Fakat elbet günü gelecek, onlar Alemdağı ormanlarm daki üâhî güzelliğin ve Belgrat orroanlarmdaki büyiik ağaç denizmin esrarile adeta sarhoşlasacaklar ve ba ağaç dalgalanmn şehre doğru yürümesini istiyeceklerdir. Masmavi bir deniz ortasına oturtuimuş çok kıyroetli taşlara benriyen A dalan Istanbulun sinesinden çekip çıkaramaz ve atamazsanız tstanbohı çok güzel yapmağa ve çok güzel göster • meğe bu Adalar bile kâfidir. Zümriit bir deniz üstüne kurulmuş zümrüt babre> ler: tşte Adalar. Yalovayı herkese tamtmak istiyen reklâm varakalan oraya zümrüt Yalova diyorlar. Acaba hangi zümrüt Yalova kadar güzeldir? Neresinden bahsedelim? Bu tstan • bulun güzelligi hiç sayıp dökmekle biter şey midir? O kadar hudutsuz bir güzellik ki omı anlatayım diye şurasına burasına temas ederken insanın adeta başı dönmeğe başlıyor. tmparatorluklara merkez olmuş olan bu sahanın tarihî kıdem ve kıymeti ise dünyanın başka hiçbir şehrile mekayesesi caiz ohnıyacak surette sabit ve büyüktür. tstanbulu da, Romayı da pek iyi bilen bir Türk geçen gvn bize Romanın Istanbola nisbetle adeta bir köy mesabesinde sayılması Iâzım geleceğini anla • tıyordu. Tarihî derm tetkklerile ha kikate kolayhkla temas etmek kudretinde bulunan ayni Türk tstanbula bilhassa Türk imparatorluğunun asıl ta rihî simasmı nakşetmiş olduğunu ha • raret ve heyecanla anlata anlata biti • remiyordu. Bedaheten görülür ki Türklük malikânesinde yan Türkiye gibi birsey olan Istanbul ve havalisi memleketimizin herhangi bir vilâyeti değildir. Napol yon Bonapart burası için: O, dünya imparatorluğuna merkez olmağa lâyık bir yerdir! Demişti. Bunun beyhude söylenmis bir söz olmadığnu bugün dahi takdir edebiliriz. Tarihî ve tabS bütün güzel Oriun ihtikân Odun tacirlerinin bu sene ffaflerl düf ürmemek içjn aralarmda birlestik lerini, bu yüzden yaz ortasmda odunuri çekisi 310 kuruşa cıkhgnn yazmtştnc. Bu neşriyatnntz üzerine al&kadar o* km makamlann yaptığı tahlrikat ta o* dun tflççarlan arasmda bSyle btr an * laşma vukuunun halnkat olduğunu] g&stermiftir. (Mabadi dSrduncu $aRf*de) Doçentlerin maaşları Üniversite doçentleri yarın akşam müşterek bir içtima yaparak Ankaraya murahhas gönderecekler Üniversite Tıp fakültesi doçentleri, yeni kadroda m a a ş l a n n ı n a z • lığmı ileri sürerek Maarif Vekâleti nezdinde tesebbüsatta bulunmus • lar ve m a a ş l a n 2 0 0 liraya ç ı k a n l « madıği takdirde istifa edeceklerini bildirmislerdL Tıp fakültesi teş • rihi marazî doçenti Besim Beyin d e istifa ettiği söylenmektedir. F e n fakültesi doçentlermm b a z ı l a n da, ayni sebeple vazif elerine d e v a m et* memeğe başlamışlardır. Fakülte dekanlan, doçentlerinin maaş tne • selesi hakkında verdikleri istida • l a n hiçbir muamele yapjpadan Vekâlete göndermişlerdîr. lebi ihtimal, maaş işmm Vek&let nezdinde takibi için Ankaraya tki murahhas göndereceklerdir. Bu tesebbüsler d e neticesiz kalırsa istifa etmek niyetindedirler. Doçentler, bugünkü şerait altında çalifilanuyacağını, terfih edil meleri z a m r i olduğunu soylemek • tedirler. Ecnebi profesorler de, Ve» kâlete gonderdikleri ıslahat ve ibtiyaç raporlarmda b u m a a s tneselesine temas ederek, Üniversitenm, istikball doçentlerin elinde oldu ğunu, binaenaleyh kendilerindea istifade için m a a s l a n m a a r t t m l * ması I i z ı m geldiğini bildirmişlerdi»» Diğer taraf tan Türk prof esorle • ri d e k e n d i maaelarmı az bularak itiraz etmektedhler. i Akaym yeni idaresi Hs. nin Poto Vaymberg tnebohı 3 (A.A) Iran Hazretlerîni hâmfl bulunan Ege vapu ru, arkasmda flri torpito olduğu halde IHMIIIIIIII II Hlll ••••••••••••• taraftndan çekîlmif bir rednütth saat 12 de Inebohı açıklannda g8rün« müftür. ^ (Mabadi III •••••• beşînci II |l aahifede) •••••••••••• 300 kişi idam edildi Hindenburg, ihtîlâli bastırdıgından dolayı Hitleri tebrik etti. Prens Ogüst serbest bırakıldı Londra 3 (A.A.) Daîly Teleg raphm Berlin muhablrinden: Alman Baavekili Hitlerm hücum kıtaabnı dagıtmak husmundaki tedabiri, tahmm ediidiğinden çok daha şiddetli ohnuştur. tki, üç yüz kişinin idam edildiği ve gene üç yüze yakm tevkifat yapıldıği zannolunuyor. Nasyonal • Sosyalist olmıyan menabiden söylend<ğ>ne göre, Röhmin suikast teşebbüsünü M. Hit'ere haber veren, nvkastçflerle önceden temas et • mis olan Goebbels olmuştur. Neza'rt altında bulundurulanlann içerisinde sabık Kayserin oğlu Prens Ogüst Vilhelm de vardır. Sabık veli aht ise, lsviçreye gitmistir. Reisicumhur Hindenburg, ihtilâli bashrmağa muvaffak olduklanndan (Mabadi beşinci sahifede) ımıımıııııı IIIIIMNIIIIIIIIIIIIIIIIII ııııııııımnıııııı Sabık SeyıUefainin Adalar, Kadı • köy ve Yalovaya kadar diger yakm Anadolu kıyılariU istanbul arasmda münakal&t vazifesini göıen ve eski iemi (Sevahili mütecavire poatalan) olan ktsmmm adı simdi Akay oldu, ve bu hizmetin yeniligi yalnız isminin b5yle modem bir modaya ittibamdan da ibaret kalmıyarak yeni müdürün him metile vapuTİarm gidiş gelişleri halk lehine olarak yoiuna konuldu. Ezcümle aeferleT çofalulmı? ve halkm o taraf larda iatediği yerlere gidip gelmesi kolaylastınlmıştiT. Bütün Fakülte doçentleri yarra Bu, üzerinde ısrar olunmak lazım geakşam müşterek bir toplanfa yapalen yepyeni bir idare rihniyetidir, v e rak bu meseleyi görüsecekler v e ağpek az bİT müddet sonra bu halkçı zihniyetin muspet neticeleri alınacağma ııııııııııııııııııııiıııııııiiıııııııııııııııınııııııııımııınıııııiHHBinnııııııinımmrennııınınmiHiHHiıımıııııını da söphe yoktuT. Bu kadar fazla seferle bu kadaTCik kolaylık asla israf değildİT. Bir kere halk lehine mümkün olabilen kolaylıklann azamisi yapılmak zaten bas vazifedir. Sonra bu kolaylık halkın bu seferlerden fazla istifadeye rağbetini celbederek neticede idare dahi şimdi yaptığı fedakârhklann iki katlı mükâ fatını alacaktır. Ancak bu neticenin almması bir parçacık zaman meselesidir. O zamanm geçmesini beklemeti bilmeliyiz. Bu sahrları yeni Akay müdürünü tuttuğu çok isabetli yolda devam ve ısrara teşvik için yazıyoruz. Her yeniliğe husumet gösterilir. Yeni idare bu halk lehine semahatli işinde muhak kak tenkitlere de uğnyacaktır. Bun lardan yılmağa mahal yoktur. Çünkü tutulan yol çok dogrudur. Bu yolun bir müddet sonra ücretlerde tenzilât icrasile de teyit olundugunu görme^i temenni ederiz. Halkçı Cumhuriyet idaresinde, nihayet, biraz da işte böyle halka krymet ve ehemmiyet veren işler görebilmeliyiz. Maddî ve müspet mükâfatlannı göreceğimizden en k't'î surette emin olarak. ** Atina futbol şampiyonu dün şehrimize Serbest btrakılan Prens Ogüst Vilhelm pıcılık askile kaynaşan yeni ruhumu • za yetemez. Biz o vazifeyi tsl^nbulun imar ve ihyasma kadar ileri götürmek lüzumunu takdir eder ve ancak böyle müspet ve müteaddi bir hsrekette müstesna zevkler bulabiliriz. tstanbula ait simdiye ka^arki idare seklimizin İstanbul meselesini hatta kavramaktan uzak bulunduğunu ka bul ve itiraf etmek mecburiyetJndeyiz. tstanbulun np?r ve ihyası cari idare işleri fevkinde yüksek ve isabetli ted birler istiyen fevkalâde bir iştir. YUNUS NADl ııııııııııııııııııııııııiıııııımııııııııııııııııniiiııııııııııııııınıtııiııiııınıııııııımıııiıııııı liklerile gözönüne aldığımız zaman İstanbulun rasgele her havsalaya sığmı • yacak kadar muazzatn bir mevzu ol • duğunu farkederiz. tşte bu sehirle havalisi Türkiye Cumhuriyetinin bu ka dar kıymetli ve bu kadar ehemmiyetli bir sahasmı teşkil eder. Bu sahayı ha • rap olmaktan korumak her Türkün ve binaenaleyh bütün Türkiye Cumhu • riyetinin ileri gelen vazifelerinin birincilernden olduğuna tüphe yoktur. Bu bahiste hakikî vaziyeti gördükten sonra oyle harap olmaktan korumak gibi nisbeten çok mahdut bir iş bizim ya Misafir futbolcular kendi lerini karşıltyanlarla Galatasaray kulübü tarafından davet edilen Atina şampiyonu Panatinaikos takımı dün Pireden şehrimize gelmiştir. An'nah futbolcular, Galata nhtımında Galatasaray kulübü erkânı ve spor» cular tarafından istikbal edilmiştir. beraber Atina şampiyonu takunfle beraber 100 ve 2 0 0 metre koşucusu Lambro ve 800 1500 metre koşucusu Çokulay da gelmiştir. Atinalı sporcular ilk maçı cuma günü Taksim stadyomunda Galatasaray takımile yapacaklardnr.