5 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütün Turkiye Ist Mısırçarşısi kapısi karşısmda Mehmet Efendi Mahtumları KaHvesini içiyor u m h u rîyet Onbirinci s e n e : No. 3 6 5 0 Teigraf ™ mewuP adresi: cumhuriyet. istanuui Posta kutusn: btanbui, NO. 846 Perşembe 5 Temmuz 1 9 3 4 Telefon: Baçmuharrir *« evl: 24290, Tahrlr heyetl: 24298. îdara Te matbaa tasmll* Matbaacılık T» Neşriyat şirkett 24299 Bütün Türkiye Kahvesini içiyor Mehmet Efendi Mahtumlan st Misırçarşısı kapısi knrşıund» Almanya pigasası 1 utunlerımıze Kapanıgor mu ? emleketimizin en birind Jbracat maddesi olan tütün • lerimizin en büyiik müşterisi Almanyadır. Her sene ecnebi mem* leketlere sattığunız vasatî olarak 18 22 milyon kilo tütünden on milyon kilosu Alman piyasalaruuı ihraç edilir ve mukabilinde memlekete takribî o larak 7 8 milyon liralık döviz girer . Fakat, Her Hitler roevkii iktidara geldiğindenberi Almanyada millî istihsalâta verilen ehemimyet meyanında yerli tütün yetiştirmek hususunda da büyiik gayretler sarfedilmeğe baslan mıs ve Alman tütünlerinin Utihsalâh keyfiyet ve kemiyet itibarile inkisafa baslamtshr. Almanyada yerli tütünün vâsi mlkyasta yetistirilmeğe baslan ması, bittabi, bizim bu memlekete külliyetli mOrtarda yaptiğunu yaprak tütün ihracatmı çok yakından alâkadar etmektedir. Karlsruhedeki Reich tütün tetkik enstitüsü müdürü Dr. Paul Konigin ba roesele Kakkmda verdigi fn malumat meselenin ehemmiyetini ispata kifayet eder: «Haddi zahnda nikotînsiz veya nikotini az tütün yetistirmek meselesi nazariyat bakımından halledümiş ve amelîyat sahasına intikal etmis bulun maktadır. Elimizde bugün birçok cins nikotînsiz tütün nümuneleri bultmmaktadır. Tecrübelerden elde ettiğimiz netlceler o kadar ümitbahstır ki bugün Almanyada yalnız nikotînsiz sigara tütünü dsğil, ayni zamanda nikotînsiz muhtelif cins pipo ve sigar tütünü de yetistirmek mümkündür. Sanagi programımız Sümer Bankın sermayesi 60 milyona çıkarıhyor İsmet Pş. Hz. ile Celâl B. kâğıt, cam ve kok fabrikalarının vaz'ı esas resmi için Istanbula geliyorlar Celâl Bey şehrimizde bir müddet istirahat edecek Ankara 4 (Telefonîa) Basvekil îsmet Pş. Hz. ile Iktısat Vekili Celâl B. kâğıt, cam ve yarun kok fabrikalarının vaz'ı esas resminde hazır bulunmak üzere dört beş güne kadar Istanbula hare ket edeceklerdir. lktuat Vekili Celâl P. bir müddet Irtanbulda kalaraV istirahat edecektir. Ankara 4 (Telefonîa) Sümer Bank sermayesinin 60 mil yon liraya iblâğı lâyihası Mec liste kabul edilmiştir. K&numm lktısat, Maliye, Bütçe Encümenlerinden mürekkep Muhtelit Encümende tetkik ve kabul edilen sekline göre Sümer Bank bu sermaye ile takviye edilmis olarak sanayi programınm demir sana yie ve saireye ait hükümlerini mevkü tatbika koyacaktur. Şehinşah Hz.nin avdeti Aziz misafirimiz Gümüşhanede Bütün güzergâhta halk tezahürat yapıyor Gümüfhane 4 (Hususî muhabirimizden) tran Şehinsahı Hazret • leri bugün saat 17 de sehrimizi sereflendirmislerdir. Köylerden kafile kafile gelen halk ile sehir halkı, askerî krt'alar, mektepliler, memurin, sporcular ve cemiyetler taraf mdan ihtiram resmi if a edilmiştir. Şehinşah Hazretlert alkış tufanı ara • nnda flcantetlerme tahsis edilen Vilâyet konağim teşrif buyurmuslar âvr. Maiyetleri erkânı, sureti husu(Mabadi Sçöncü tahifede) Almanyadaki hâdiseler Vaziyet aydınlanıyor, ordu, her şeye hâkim! «M. Hitler artık ordu namına idarei hükumet edecek, hücum kıt'aları kalkacakhr» deniyor Şark misakı M. Benes Çekoslovak meclisinde izahat verdi Prag 4 (A A.) mebu *an v« âyan m e c lUleri, Küçük ttilâf devletleri nin Fransa, BaU kan itOâfı devletleri ve SovyeC Rutya U« Mil letler Cemiyotl esasları dahilinde teşrtki me saide buluna • rak bir şark mi BjatvekU. Ismet Paşa Hazretlerile lktısat Vekili Celâl Bey yanyana Ba mütaleatımızm tabiî bir neticesi olarak arhk fabrikatorlann ihtyaçlan nisbetinde nikotînsiz tütün btüual et ttretotleceklerî astfcardn*. *•** •JS~ ~~ ~~ Reich tütün tetkik enstitüsü tütünü lâboratuar tecrübelerinden ameliyat sahasına getirinciye kadar birçok zahmetlere katlanroak mecburiyetinde kalmıştır. Evvelâ, kimya lâboratuarlann • da muhtelif cins tütünlerin nesvünema devreleri esnasında nikotin tesekkülâtının müteaddit safhalan inceden inceye tetkik olunmuş ve bu meyanda nikotini çok tütünler de dahil olduğu halde, birçok cins tütün üzerinde ni kotin teşekkülâh hakkmda uzunuzadıya tecrübeler yapılrrnstır. Almanyada mevcut sigaralık tütün cmslerile sarktan getirilen tütün ne • batlan üzerinde yapılan bu devamlı ve fennî tetkikat neticesinde Almanyaya mahsus hususî bir tip sigaralık tütün yetistirmek kabil olmuştur. : Alman zürramın büyük m kyasta sigaralık tütün yetiştirmeğe başladıgını görmek uzun sürmiyecektir. Bu mese lenin halledilmesi, bununla münasebettar olan kurutma, manipulasyon ve fermantas'yon gibi mühim safhalarını da nisbeten kolaylaştırmışhr. Şirodiki halde yapılacak iş, büyük mikyasta istih • salat için yapılması zarurî olan kurut • ma ve fermantasiyon tesisatmı vücude getirmektir. Tütünün kimyevî terkfbntı hakkın da üç senedenberi yapılmakta olan lâboratuar tetkikatından çok kıymetli neticeler elde edilmiştir. Bu tetkikata nazaran tütün terkibahnda az mflctarda Chinasaüre bulunmaktadır. Alman tütününde bu hamızın daha fazla m;ktarda mevcut oldugunu lâboratuarla nraızda kat'î olarak tesbit ettik. Bu maddenin tütüne lezzet veren en roühim bir amil oldugunu da kesfettik. Bundan sonra gayemiz tütünün terki binde bulunan bu mürekkebatın nebatm muhtel'f neşvünema devresi esnastnda sureti teşekkü'ünü tetkik ve bunlardan faydalı olanlann miktarmı ar tırmak çarelerini buhnak olacaktır. Zer'iyat hususunda da sayanı tak • dir terakki adunlan ahlnuştır. Açık ve koyu renkte gayet mutena tütün tipleri yetiştmlmek uzeredir.» Bu rapor gosteriyor ki Almanya, pek yaktnda bol bol tütün yetistirecek ve zamanımız iktısadiyatmda moda ol dugu üzere, hariçten tütün almryarak kendi tütünlerile kendini idare ede cektir. Her memleketin, kendi iktısadî is ABtDİN DAVER (Mabadi üçiincü sahifede) Sirkeci istasyonımdaki vagonların esrarı Şark Demiryollan idaresinin sekiz ' vagon atölye malzemesini memleket haricine çıkarmak teşebbüsünde bu lunduğunu ve ba vagonlann durdurularak mühürlendiklerini yazmıs, üstu yefil örtülerle kapalı fürgonlarla üzerle Hndeki mühürlerin fotoğrafmı da nesretmiştik. Bu haber, alâkadarlar tara • fından garip bir şekilde tekzibe uğra • dı. Nesriyatı o kadar asılsiz buldular ki, kapüan mühürlü vagonlan gösteren fotoğrafın dahi, bizim tarafımndan oy duruldugu kanaatini verebilirdi. Bu sebeple, şirket nezdindeki hükumet komiseri beye, üzeri mühürlü vagonlar bulunduğu hakkındaki iddiamıza bir diyecekleri olup olmadıgnu sormak mecburyetinde kaldık. Komiser bey, bu vagonlardan haberdar oldugunu söylemekle beraber, bütün ısranmıza ragmen, içindekiler hakkmda malu • mat vermekten istinkâf etti. Halbuki, dün bir gazete, roes'ul ve (Mabadi dorduncB sahifede) | M. Bene» Şirket tekzip ediyor, fakat neşriyatımızın asılsiz addolunmasma mâni vasivetleri ne yapmajı? sakı akti hususunda M. Benes tarafından verilen izahati tasvip etmislerdir. Yakıız millî demokartlar Sovyet Rutya ile münasebat husu • sunda kıryudu ihtiraıiye denneyan etmişlerdir. Uaalae gunu M. Hitlerin Berlin 4 (/ A.) Alman ajansı bildiriyorı Kabmeain dünkfl toplantuında Başvekil M. Hitler devletin em niyetine karşı yapılan suikasri •e ba suikastin tenküini anlat mısbr. Başvekil aeri bir hareke • altmda Berlindeki eoi poluierin mahafazan saydı bmlerce kisinin hayatı mah • volurdu» detniştir. Millî Müdafaa Nazın Jeneral von Blomberg Basvekile kabine ve ordu namına. teşekkür etmis ve cesura ne hareketile Alman milletini da hilî bir harpten kurtarmıs olduğuna beyan eylemistin. Kabine «devletin müdafaai meşruası> kanuntmu kabul etmistir. Bittabi makablin« şümulü olan bu kanun bir maddedeo ibarettir. Bu madde fudurı «Saikatti va hiyaneti vataniyeyİ tin zaruretîni e Alman Milli Mu • tenkil için 30 haziran, bir temmuı hemmiyetle kay dafaa Nazun Jeve iki temmuzda ittihaz olunan teddetmiş veı neral von Blomberg birler devletin mesru müdafaan « Böyle hareket edilmemis ol(Mabadi dördüncü tahifede) Madam Küri Radyomun kâşiflerinden , olan âlim kadın dün Eski Takas komisyonu azası, eksperlerin kendilerinİ sabah öldü atlatmış çlmaları ihtimalini ileri sürüyorlar Sallanches (1talyada) 4 (A. A . ) Paris Fen Fakültesi pro fesörü, Tıp A • kademisi a u t ı , Ra<lrum Ensti tüsü müdürü ve iki defa Nobel mükâfatım ka zannuş olan Madam Küri (Cu? rie), bu sabah Madam Küri saat 4 te Yukarı Savoieda Sallanches civannda te (Mabadi dorduncu tahifede) Takas suiisti malini tahkik eden müfettis ler heyeti, alâ • kadarlardan şimdiye kadar ifa • deleri alınma mıs olanlan da çağrrarak malu matlanna mü racaat etmekte dir. Bu meyan Eski Takas komhda, mülga Ta • yonu azasın&an kas komisyonu Vehbi Bey azasmdan Ticaret Odan umumî k&tibi Vehbi Beyden de, zamaıunda cereyan eden muamelât hakkmda izahat ahnmıshr. Müfettişler h«yett, komisytm azasmdan başka, komis , yonda çahfan memıurlarla «k»per leri de davet etmektedir. Henüz tahkikat tamamile bitmemis olduğundan, şu veya bu heyetin •e yahut «ahıslarm yolsuzluklarla, alâkalan hakkmda bir fikir yüırüt mek mümkün değildir. Mülga ko • misyona dahil olan aza da, neticest ancak muhakeme safhalanna inti • kalden sonra alınacak bir mesela münasebetile yapılan bir knıtn tah(Mabadi dordimcü tahifede) Takas suiistimali VerdtğirhUs haberi lufla tekzip eden, ja. kai bir aydtr Sirkecide bekliyen sekiz vagonun hikâyesinl bir türlü izaha yanaşmıyan Şark Demiryollan direktörü M. Paskal KENDİ KENDlMİZl TENKtT ınınııınııııııııııııııiMiııııııııııııırııuııııııııııınıııııııııınııııııııuııııınıııııııııııııııııııiHiıııiMiınıııınııııııııııııiMiMiıııııııınıııiMiıiMiıiMiıııım» mıınııınıııııiHiııııııııınıiMiıuııuııııııııımııııııtııııııııııııııınııiMiuıınııııtıiHiııııınıiMiıuııınııııınnınıiiiıııuııııııınınıuımtımınMinıııııın Gayrimübadillere tevziat 160,000 liranm istihkak sahiplerine tevzii için dün Maliye Vekâletinden emir geldi çamları ıîn? Istanbul rıhtımları Bu yılan hikâyesini yalnız latanbul degil, bütün Türkiye bilir: Adalardaki çamların büyük bir kısnuna Evkaf sahabet iddia eder durur. Memleketteki ağaçlann asıl sahip ve n&zın olmak lâzım gelen hükumet bile bu kadaı kuvvetli iddiada bulunmuyor. Ada çam lan şehrin, uraumua yani milletin malı olduğuna şüphe yoktuı. O kadar ki bu çamların bazı aksamındaki hususî tasarruflar bile bu noktadan ehemmiyetle tetkike şayandn. Nihayet bunlann mühimleTİni istimlâk etmek veya sa hiplerine hiisnü muhafazalannı taah hüt ettirmek lâzımdır. Evkaf Ada çamları Uzerindeki tasarruf iddiasile hangi neticeye varmak îtsiyor? Yoksa, AJemdağı ormanla nnda yaptırdığı tahribat gibi, günün birinde Ada çamlannı da kesip odun ve kereste mi yaptıntmak malihulya smdadır? Bu meselenin devletçe halledilmesi lâzımdır. Çünkü çok sahiplilik ve bin^n«tice sahipsizlik yüzünden Ada çamJanna nezaret edecek bir bekçi bila . layin edilmemektedİT. lstaAulun bellibaşlı riynetlerinden biri uzerindeki bu ihmal ve periçanhk çok ayıp birseydir. < > •• Nafıa Vekâleti, Rıhtım şirketinin satın alınmasîna karar verdi, şirket müdürü Ankaraya gitti Tev2~attan utifade edmcek Cayritnubadillcr .t>ve»aiki%aydettiriyoriar \Dün, Maliye Vekâletinden G a y rimübadiHer Takdiri kıymet komisyonuna para tevziatına baslanması elterindeki « Istanbul rthıtmlar ından bir manzara Rıhtım şirketinin hükumetçe satm alınması için bundac bir iki ay evvel Ankarada baslıyan tnüzake • re bazı esbaptan dolayı teahhüre uğramıstı. (Mabadi dördüncü tahifede) için telgrafla emir verümiştir. Tevzi edilecek olan 160,000 Türk lira (Mtibadi dördüncü sahifede)