28 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Maliye Vekilinin beyanatı Mecliste bütçe müzakereleri (Birinci tahifeden mabat) | timizin on birinci yıhna ait iş ve idare hayatını ihtiva etmektedir. Cumhuriyetimizin unulelerini teşkil eden hizmetlere her btrinin ehem • miyetini nazan dıkkate almak şar • tile bu bütçede inkişaf yeri ayrıl mıs ve bütçe ciddî bir tetkike miiıtenit ve mütevazin olarak takdim kıhnmıştır. Bütçenin erkamını tahlile ve eski senelerle mukayeseye girmezden ev vel malî ve iktısadî umutnî vaziyet hakkında hulâsaten bazı maruzatta bulunmaklığıma müsaadelerîıvizi rica edeceğim. mek üzeredir. Gümüş para yakında tedricen piyasaya arzolunacaktır. | tabmin edilmiştir. 933 bütçesine nazaran 3 milyon 400 bin lira kadar fazladır. Bu iki bütçeyi mukayese Mevduatt koruma ederken bir noktayı isaret etmek isMillî paranın kıymetini muterim. 933 senesi^ bütçesinde gvanhafaza etmek hususunda ne rük muhammenah 45 milyon lira dta*. Bütçenin tatbikı neticesinde tikadar itina Iâzunsa vatandaslann mevoarî muvazenemizin temini mak • dnatınm hüsnü muhafazasını temin etsadile almrs olduğunraz kontenjantmek dahi ayni derecede Szerinde e • man tedbirlerinin neticevi olarak hemmiyetle tevakkuf edilmesi lâzım gümrük hasilâtmm tabmin edilen gelen bir mevzudur. mdktan tutamıyacağını ve sene niMevduab koruma kanunu bonun hayetinde 8 milyon lira kadar bir bSyük temmab ve zamânıdır. Ahiren *noksan irae edeceğini kat'î surette bu kamm Szerinde bir tadil teklifin • anlamaktayız. Mukayesenin sıhhati de bulunduk. Tadilin ruhu. mevdua • içîn bu miktann tenzili ve on bir ayb koruma kanunu mucîbince bankslarm Irk tahsilât netayicini ve vergiler • deki inkişafı goz önüne almak ve kasalannda butundurmağa mecbur ol • sene nihayetine kadar elde edece duklan karşılık nakit paralara seyya ğnniz varidat yekununu nazan dikIiyet vermek, ayni zamanda tedavu • katte bulundurmak icap eder. Ba lönde darlığa düşmemek maksadfle bu tarzd'a mukayeseye gore içinde bukarşıiıklardan Maliye Vekilinin muva • lunduğumuz senenin umumî tahsi • fakatı olmak sartile bankalara nakit lâtı 166,5 milyon besap edilmek lâyerine faiz getiren menkul kıymetier zımdır. Bu rakamla 1934 senesi bütmubayaa etmek salâhiyetini vermekten çe rakamı arasında 7 milyon 300 bin rbarettir. Biz bunu böyle yapımş ol • lira kadar bir fark tezahiir eder. Ba makla hem bankalarm hakikî arzuiarnu noksam yeni varidat membalarile yerine getirmis bulunmakta hem de karsılamrşızdır. Bu membalan ta • mevduat s?hiplerintn bankalardan dayin ve tetkik ederken mümkün mertebe doğnıdan doğruya mükellef ha fazla menfaat temin etmelerine imleri tazyik etmiyecek ve müstahsil kân vermekteyiz. Kanun btmdan iba • annfma tesir yapmıyacak bir sa • rettir. Yiiksek tasvibraize arzolunmushada kalmasına çok dikkat ettik. tur, tetkik buyuracaksuuz. Bu arzuyn Baslıca müracaat ettiğimiz tedbir millî bankalardan baska 7, 8 ecnebi ler şunlard'ır: Muamele verpisinde biiyük banka dahi izhar etmiştir. Me smaî mtiesseselerm senevî 10,000 15selâ burada bhkaçmın isimlermi de »aralık ciro muafiyerini kaldırdık. yabilirim. Banko di Roma, Doyç Bank, fstisnalan daralttık. Verginin daha Kommerçiyale, Doyçeoryant Banfc gîgiizel cibayet edilebilmesi için ka. bi bankalarm bu paralan kasalarunununa bazı ahkâmı zabıta dercettik. da muattal saklamıyamn. MSsaade e Elektrik resmini, tabammülüne bidiniz de esham ve tahvilât alalun, yo naen sanayi muesseseierine de teşmfl hmda v?ki resmî teklifleri Szerinde düettik. Kilo basına 8 kurus olarak a • Immafyta olan seker istihlâk resmişunSlmSstSr. Bu suretle mevduat sahipni, eski fabrikalarda 12 knruşa çi • lerine daha fazN fayda temm etmîf kardık. Heniiz bir istihsal devresi ohnak içm kabul ettiğimiz teklifi ba • yeçiııııeıııis olan fabirkalarda da 10 zı bethahlar hukumetin mevduata el ukuruşa fblâ& ettik. Petroi ve me • zatacağı şekline sokup işaa etmişler vaddı nrustaile resmini tezyit ettik. dir. Bu kursSden âlenen soyluyorum ld 1 haziran 934 tarihJ"d?*t itibaren TBrk devletinin bugünkS hiban bötün raevkii tatbika girecek olan yeni kaba şayialan tekzip edecek derecede çok zanc ver^isile yeni b'na ver^isi ka kuvvetli, çok sağlamdır. (Bravo sesleri). nummda yapılan ufak tadilâtla bunlarm verimmi arttırdık. Nihayet pasaport kanunile memleket haricine Devlet kreâitt çıkacak olanlarm harcım bir miktar Beyefendüer, bngSn Tiirk parasînîn tezvit ettik. Yaptıfımız belli baslı kıymeti nekadar sa^lam ve bunun nrn> şeyler bunlardır. Bununla bilbassa hafazası nasıl sabit bir esas ise, gene tebarüz ettirmefc rsterim ki üzerle alenen soyluyorum ld devlet kredist rînde tahammtilü olmıyan vergiler] mazi ITe kabnl kıyas etmiyecek suret • tezyit cihetine gitmekten daîma içte metsnet arzetmektedrr. BugSh TSrk tİnâp etrBc. En ziyade bihrasıta ver. hazine bonosu ve tahvilâtmı tedarik ve gilerde tahammülü gorülenler! mevmubayaa ehnek piyasada en kârlı ve zu ittihaz ettik. Yapılacak işlerin azamet ve ehemmiyetini idrak eden en emin klerden bhisi sayıhnaktadtr. halkımızm bu tedbirleri de layık olBu sebsbe binaendir ki daima uzun vaduğu ehemmiyetle takdîr edip karde ile ödenecek sekilde devlet mubaşılayacağmi kuvvetle tabmin edi • yaatına ve umuru nafıaya ait krediler yoruz. acmak için tekliflerle karşıîasmektayız. Bu vaziyetîn yuksek Meclisin malî ri Nakit vaziyeti yasette isabetli direktifler daıresinde Nakit vaziyetini arzed'eyim: 932 hareket eden Comhuriyet Maliyesmm senesine hazmeye ait olmak üzere muhim bîr muvarfaldyetini teskfl etti 402,000 lira fle girilmistir. Masraf ğini söylemeü vaztfe addederim. bütçesi tahsisatı 169 milyon lira idi. 193* hatçenmn ana hatlari Sene içinde 172 milvon tahsilât olmus, yani uc milyon fazla. Diğer taŞimdi 934 senesi bStçesi hakktn raftan masraf tahsisatı da tama • da bazı maruzatta bulunayım. men istimal edilmemis, oradan ya Bu sene bütçesi de evvelkf seneler pılan tasarruf ve arzetti§im gibi vabStceleri gibi tamamen mütevazin olaridatta üç milyon lirahk fazla Ue rak tanram edilmiştir. Bu butçe 1933 ceman on milyon lira borc ödenmiş senesme nazaran 3.375.933 lira faz ve 1933 senesine 3,680,000 lirası Ias3e 173 miyon 780 bin 727 lira Ergani istrkrazı parası olmak üze re 3.760,000 liralık hazmeye aît paoları>k tek^f ed''1misti. Bu teklif edi • ra ile girilmistir. Buna mukabil len bütce ile yaouan zamlardan Kr banV» besabı carilerinin bakiyeî milyon 75 Vn lirast üniversite ve sair zimmeti 10 milvon lira idi. 933 seMaarif islerine. 550 bin liran nhhat ne»i bütçesi tatbikatımn on bfr ayislerine, 500 bin lirası Ziraat EnstitS hk neticesine söre ffümrük varidasu ve sair ziraat islerine diğerleri de tmda 8 milyon, înhisar varidahnda nrah'e'if vekâletlerin mübrem ve za 4 milyon ki ceman 12 milyon kadar rurî isleri içm verilmistir. Butçe EncS bir tenakus mabsus idi. Ba vazivete gore sene nihavetine kadar müd'evmeni bütçenin tetkîld sırasmda masraf ver borçlarla beraber hesaben 21, terkiplerine ve on bir ayhk tahsflât ne22 milyon lira kadar bir borç kartayicine gore bazı degisndikler yapnnş Sismda kalacagımiz icap ediyordu. ve on Vrinci aym varidat netayİd na Fakat inhisarlar noksam son ayda zan d^kkate almark Mİ'H Müdafaa büttelâfi edildiÜ sİbİ, gümrükler de deçesine bir mflyon lira kadar wun ie min arzettiğim vechile diser ver . ra edîlmîstir. gflerimizin fazla tahsilâtile kapa narak borcumuzun gecen seneki m<kBundan baska mem'ekerin yüksek tarmdan çok fark etmiyeceğini tabmenraatmin isbizam ettiği mSdafaa himin etmeği caiz görmekteyim. demabnra takviyesi için düşünülen nsenabi aynca yuksek tasvibmize arzedilBorçlar metlesi m:s bulunmaktadır. Nakitten bahsedince borçlardan da Nafıa programımızm aynen taAilo • bahsetmek icap ediyor. Bunlarm ba • na devam için icap eden masarif kıs şmda dalgah borçlarm tasfiyesi h?k men bütceye konuîmuş. îrsmen de yükkmda alınan tedbirler ve istihsal olu sek meclisin verdi?? ss'âhyete «tina nan neticeler soyledir: 1927 senesi nid«n Ergan' istikrazile karşılanmıştır. hayetine kadar hükumeti milliye bütçesine ve emanet hesabma kayitli o • Sıvas Erzurum hattmm inşası ve lan borçlar için voku bulan müracaat yeni ihale edilecek demiryollannın yaplıadedi 32,295 tir. Bunlardan 24 bini D»II için icap eden masarif dahi kumen komisyon mahsusunca tetkik edümiş • bütçe kanunu ile ve kısmen de huzn tir. 8 bmi bazı noksanlar dolayısile runuza arzedJImis olan diğer bir kanun muhabere ve tetkik edflmektedir. Tetfle derpis edilmiştir. O kanunun ma kik edflmis olanlarm kanunu mahsusu hiyeti hakkmda da maruzaHa bulunamucibmce bonolan kendilerine veril • cağun. ÇSnkü o da maatteessüf dedi miştir. Diğerieri dahi verilecektir. Hü kodu zemini ounuştur.» kumeti sakita zamanına ait ve mah Vekü Bey Üniversite ve ziraat subu umumî kanumma tâbi buiunan 9 bütçelerme yapılan ilâvelerden bahmflyon liralık borcun dahi mühim bir ««ttikten «onra varidat kısmnnı iza ktsmı tasfiye ve raahsup edilraiştir. MSha başlamıştır: tebakisinden muamelesi ikraal edilenlere Variâat htam de bono verilmistir. Bir milycn lira ka (Birinci tahifeden mabat) ihzar edildikten sonra lcra Vekilleri karanna arzedilmesi halinde belediye • ler adedi çok olduğu için bunlarm İkhsat Vekâletmi çok mesgul edeceğini soyledi, belediyeler kaydinin kaldınl masmı istedi. H fıkrasuıa biç lüzum olmadığuu, bu fıkranın mevcut düsturlara uygun olmadığını bildirdi. tkusat Vekili Celâl Bey Belediyelerin bir merkezden murakabe edil melerini. bu tarifelerin merkezde mü • tehassıslara tetkSc ettirilmesini çok mühim bir iş olarak ele almış bulunu yoruz. Belediyelerin yaptıklan işlerin bir kısmuun memleketin ticareb'le alâ kadar olduğunda şüphe yoktur. Refik Şevket Beyle uzlaşmak isterim. Yalrız nakliyat gibi ticarî işleri Vekâlete bırakmak şartile uzlaşabiliriz. muhtaçbr. Aldığımız paralan merourlara verirsek doğru olmaz. Hüsnü Bey bundan sonra devairde iş çıkmaması sebebuun memur maaş lan arasmdaki nisbetsizliğin verdiği tesirle olduğunu söyledi. Sun Bey tekrar söz alarak dedi ki: Belâğat her vakit fayda vermez, birçok meselelerde netice üzerinde müessir olur. Fakat rakama müstenit if lerde neticeye tesir etmez. Refik Bey belâgatlerini aflarma mağruren söy • lüyorum, israf etfa'ler. Memleketin bar para mikyası vardır, paralanmun ona göre hesap etmek lâzundur. Vekâlet • lerin her birinde ayn mikyas kullan • mak doğru değildir. İhzar meselesm • deki nazariye ikhsadî değildir. zerine birinci madde tadilen kabul e • dildi. H hkrası çıkanldı. tktısat Ve kâletinin belediyelerin münakalât ta • rifeleri üzerinde mesgul olması kabul edildi. 28 May,s 1934 Camhariy*l 5 « Şirketlerin murakabesi meselesi 4 üncü maddenin müzakeresinde Refik Şevket Bey «kooperatif şirketler günden güne arbyor. Belediyeler acaba bu şirketlerin umumî marakabelerim yapabüecek mi?» dedi. Celâl Bey; şirketlerin murakabesi için, komiserleri merkeze tophyarak başlannda bir şef bulunduracağım, bugünkü komiserler arasmda mühim bir tasfiye yapüacağuu, komiseruklerin hakikaten ise yarar bir şekle konacağım, kooperatiflerin murakabesi için de elde mevcut bir ziraat bankası kanuna olduğunu, ba kanunda kooperatiflerin murakabesine ait hükümler bulundu ğunu söyledi. Refik Şevket Bey; maddenin iş nok* tasmdan, amelî fayda noktasmdan çı kanlmasuu teklif etti. Celâl Bey bu maddeyi bühassa koy1 duğunu, ç yap ğ , çünkü dahilî ni»^ ™»"»* y • manm memurlann murakabesi noktasmdan çok faydalı olacağını söyledi. Madde ve lâyihanın heyeti umumiyesi aynen kabul edildi. İktttadî, mali, amami vaziyet tktısadî bir sahada baslayıp malî sabaya intikal eden ve iktısadî ve malî sahadaki hemen bütün işlere sekte veren umumî buhranın tema . disi dolayısile her memleket dahilinde fiat düşüklijklerini önlemek ve bir taraftan da tediye kabiliyetini mahfuz tutmak maksadile kuvvetli, müessir tedbirler almdığı, kezalik haricî ticareti temin ve seneden seneye darlanan is hacmin! tevsi et • mek maksadile iki tarafh anla?maIara doğru harekete gecildiği heyeti celilenizin malumudur. Her memleketin ziraatini, sanayiini. Hcaretini, kredi ve müesseselerini derece d'erece alâkadar eden bu hareketler devlet maliyesi üzerinde mühim netayiç tevlit etmektedir. Haricî tica • retimiz 930 senesinde 3 milyon 903 bin lira, 931 senesinde 615 bm. 932 senesinde 15 milyon 317 bin. 933 se. nesinde 21 milyon 485 bin lira lehimize bir fark göstermesine rağmen 930 senesinde 299 milyon lira olan harîcî ihracatımızm hacmî yani khalât ve ihracatımızm vekunu 931 senesinde 253 milvon 934 bin liraya, 932 de 187 milyon 285 bin. 933 *ene«inde 170 milyon 831 bin lira • ya düşmirs bulunmaktadır. Buna rağmen gecen sene Fransa, Almanya, tsvicre ile aktedilmiş olan «kle • rmg» mukaveielerîle başlıvan faaliyet diğer devletlerle muadelet esa • sı daireainde mi'kaveleler aktme vol açmıstır. Haricî mübadelpmiz bu mukaveielerden ehemmiyetli suret. te istif»de etmiştir. Ziraî mahsrrfâtımtz Buğday kıymetini korumak icîn tatbrk edilmekte olan kanunla hayirli neticeler ahnmaktadı'r. Bu meyanda Ziraat Bankasınca ziraî ikrazat raat koot>eratif<nm ^ rıı»a ve Ziraat Bankasımn ziraî ko operatîflerine vaptığı ikrazatm fa izlerini tabdidi bazi mıntakalarda teciller yapılması jribi kolayhklar. dahilde ziraî mahsulâtıımzın fiatini b ' u m a h cok yardım etmiştir. Kezalik harie pazarlarda de§e • rinden çok dun bfr f iatle satıitnakta olan bir kısım mallanmıznı dahilde îmal suretile kiymetJend:rilm«si ve bu suretle sanayilestirmek volunda alman tedbirler iktısadî kalkınmayı temin etmek itibarile bmnetice devlet maliyesi üzerine hayırh tesir y*"mı*tır. Doviz vaziyeti: Ticari muvazenemizin leb:mize inkişaf etmesfle ve arze»tî£ı*m veçhile 933 senesinde 21 milyon kü sur kadar Iehimize bir fark pösterilme«Tie rağmen geçmiş sene'erde yapıl • m?ş olan işlerin ve haricî borçlarm tahmfl ettiği doviz külfeti bu hususta bu • yuk bir dikkat ve teyakkuzla hareket etmekl'ğimizi icap ettirmektedir. Dö viz hususunda aldığımız tedb:rlerin iktısadî hayatımızın saşmamasına bflhassa dıTkat ehnekteyîz. Ticarî ihtiyacatımız tamamen ve muntazaman karsılanmaktadır. Devlet ihtiyaçlannm kısmı müh'mmî kler'ng mukavelelerile temin olunac'ktır. Bunun haric'nde ihtiyaçlann da döviz vaziyetinrn mütehammil olduğa mikyasta dar tutulmasma çalışmaktayız. Tiirk parası kıymetinin filî istikra • rmdan bahsetmek lüzumunu görmek • teyim. Millî para şayani eraniyet ve itîmat olmak ve bugünkü kıymetini manafaza etmek içîn haiz o'ması lâzım geien anasın tamamen ibb'va etmekte • dir. Buna her ferdrn kani olması lâ • sundır. Devlet bütçesi filen mütevazindir. Tediyatumz muntazamdır. (Bra • vo sesleri).. Harine ve bütçe muamelâtına ait muntazaman yapılan neşriyatımız, hesab? kat'ilerimiz devlet muhasebesin • de gizİF kapaklı hiçbir nokta bulun madınnı, devlet masrafianmn senelerdent>*r>* fevkalâde hiçbir tedbire mü racaat etmeksizin normal varidatlan mızla kapanmakta olduğunu herkese ilân etmektedir. (Alkışlar).. Celâl Beyin cevabı Celâl Bey Arkadaslann mütaleasından sonra bu teşkilâb yapbğım içir günah mı işledim? Biz hakikat üze SOTI Bey (Kocaeli) tkbsat Ve • rinde yürüyen insanlanz. Hiçbir VekO; kâletinin kendi teşkilât ve muameUb üzerinde mes'uliyet taşıyan hiçbir fert hakkmda bir kanun getirmis olması çok güzel bırsey. Yalnız birinci mad • devletm parasını israf edemez. tkbsat Vekâleti memurlanna diğer Vekâletler dede Vekâlelin üzerine aldığı vşzife • memurlarına nazaran farklı maaş verler hakkında izahat verilraemesı yürünmek niyetinde değildir. Fakat tkbsat den bunlan anhyamadığunızı söylemek Vekâletinde ihbsas şubeleri vardır. Ba isterim. Nafıa teşkilâb hakkmdaJti kaihbsasın hakkmı vermek lâzımdır. tknunda olduğu gibi bu memurların vabsat Vekâletinde bu gösterilen daktilozifderi de yazümış olsaydı daha iyi lar stenodurlar, ayni zamanda birkaç olurdu. Bu maddenin daha vaııH olmaIisan bilirler. tkbsat Vekâleb*nin isleri suu isterim. cihanşüroul olduğundan Iisan bilen ebSırn Bey bundan sonra b'caret müliyetli insanlsra ihtiyaç vardır. Haricî messillikleri ıhdasuun doğru olamıyacaticaretimizin ehemmiyetli noktasm ğuu çünkü şehbender ve konsoloslar dan bu, aşikârdır. Usan bilen memur • vazifelerini yaptıklan takdirde ticaret lara ihb'yacun vardır. mümessiOiklerine lüzum kalmıyacağını Teşkilâb hariciyede ataşe kommer • söyledi. Yeni tefkilâtlarda fazla para siyallerin ehemmiyetleri muhakkakbr. ile mernur kullanılmasınui asü deviet Türkiye Cumhuriyetinin nerede bir konmemurlarile aralannda tefrika vücude solosu varsa ben oraya bir ataşe kom • gedreceğini ilâve etti. Misal olarak demersiyal koyacağun, zannediimesm. Ba di ki: böyle değildir. En mühim yerlere ve en Vekâlette on tane 100 lira maaş mühim sefirler yanına ataşe komersiyal alan daktilo vardır. Yanlıs okumuyo • rum. Dak...ti...Io... karşumda 100 lira koyacağun. Bunun mahzur ve israfı nerededir? vardır (Gülüşmeler). Bütçede mevcut Burada tadat olunan vezaifi izaha 300 lira maaslı bir steno daktiloyu anlüzum yoktur. Aynca bir dahili nizamlıyamıyorum. Bunun için ba tevziatta name ile her vazifenin nasıl yapılaca • biraz insaf mikyası gözönünde tutul ğmı göstereceğiz. Her şube hakkmda malıydı. il size malumat verebilirim. Maaş meseiesine gelince; tapu daireRefik Bey (Konya) Bu çok fay sindeki bir mümeyyiz efendi nekadar dalı lâyiha hakkında söz alacak değil maaş alıyorsa benim Vekâletimde de dim. Sun Beyin sözleri beni mecbur etayni maaşt tdacaktır. Fakat ihbsas sati. Bu lâyihadan dolayı Iktısat Vekili hiplerine de ayni maaşı verelim der Celâl Beyi tebrik ederim. Eğer bugün sek tktısat Vekâleti işleri yiirümez. Ben teşkilât içinde çalısanlardan verim aİkfasat Vekâletmi memleketin hayah lannyorsak bu onlarm terfih edileme umumiyesinin icap ettirdiği vazifele mesi yüzündendir. Memurlann adedtni ri ifa edecek bir şekle sokmak azminazaltahm. Fakat onlardan azamî randeyim. Çakşan arkadaşlar içinde eh dunan alahm. 60 bin memur yerine 30 Jini bulmak ve ihbsasa hürmet etmek bin memur kullanalun. Fakat bugünkü lâzımdır. İhbsas haricinde büroda bir parayı verelim. Göreceksiniz ki bu çok fazlalık yoktur. Bu lâyihayı kabul ettifaydalı olacakbr. Bu lâyiha bu esası ğiniz takdirde Ikbsat Vekâletiniz istegijttüğünden kabule jayandır. Celâl Be diğiniz gibi çausacakbr. yi tebrik ederiz. Sanayi programt için beş sene içinde 40 milyon lirahk iş yapacağu. İhbsas sahiplerini, bu mütevaa insanlan Hüsnü Bey (Izmir) Refik Beyin bu xadar az para ile nerede bulabili • temas etugi noktalar hakikaten mühimrim? Geçen sene memur tayin ebnek dir. Memurlan terfih etmek ve onlar salâhiyetini almışbm. Fakat aldığun dan azamî randunan almak doğrudur. bu salâhiyeti istimal etmedim. Çünkü Fakat devlet teşkilâtı bir küldür. Bir ehlini bulamadun. (tkbsat Vekilinin daktiloya 100 lira, bir kaymakama da bu sözleri alkıslandı.) 90 lira verirsek o kaymakamdan vaziRefik Şevket Beyin verdiği takrir üfe bekliyemeyiz. Memleket ilerlemeğe Sırrı Beyin itirazları Türk Bulgar ve Türk Italyan ticaret itilâfları Bundan sonra Türkiye Cumhuriye • tile Bulgaristan arasmdaki icaret iti lâhnm tasdikı lâyihasına geçildi. Rüştü Bey Bulgaristanda son hüköroet değişikliği hakkmda bir sual sor du. Dahiliye Vekili ve Hariciye Ve kâleti vekili Şiikrü Kaya Bey ba sual* cevaben dedi ki: Yeni kabinenin progrann ajans • larla neşredilmiştir. Bu hukumetin met» cut dostluğu daha ziyade takviye edeceğini Bulgar Başvekili bizzat söylemif' tir. Biz bu tebeddülü sempati Se takip etmekteyiz. Müteakıben Türkiye ile ttalya arasuf daki ticarî itilâfm tasdün lâyihasj kabul edildi ve öğleden sonra saat ikide toplamlmak üzere birinci cehe tatfl edfldL Az memur, çok para „ Ikinci celse tkind celse Kâzun Paşanın riyasetinde saat 14 te başladı. Reis 1934 bütçesi müzakeresinin baş< hyacağmı ve Maliye Vekilinin beya • natta bulunacağuu söyledi. Maliye Vekili devletin mali vaziyetini anlatmak ft zere söz aldı. Beyanatta bulundu. (Ma • liye Vekilinin beyanab kısmı mahsusumuzdadn*.) Maliye Vekilinin beyanatından sonra söz alan muhtelif hatapler a rasmda SadH Makaudi Bey maarif sahasında yapılması matlup olan bazı işlerden bahsederek temenni lerde bulundu. Büyük Millet Meclisi, Riyaseti cumhur, Divanı Muhasebat, Başvekâlet ve Diyanet tşleri Reisliği bütçeleri kabul edildi. Meclis yann saat 10 da toplanacak millî müdafa ayı korumak için hazırlanan ve encümenlerce muamelesi biten lâyibalan müzakere edecektir. desinin tadili banka heyeti umumiyesince talep edDmiştir. Bu, talep Büvük Meilisçe kabul edilecek ohırsa bu su • retle her sene bütçemizden bankaya verilmekte olan 2 milyon liıa itfa karşıhğüe istikraz tahvilleri mubayaası i çin Merkez Bankasma fmat verümif olacakbr. Bu suretle bankaca hn se ne yeni istikraz tahvillerhtden iki mfl^on lira mubaysa edP.cek itfa karşı • hklan portfJyüne ilâve edilmek im kânı hasü oJacağmı ve buulımn faiz ve ikramiyelerile itfaya devam edileceğmi sureti mahsusada arzu ve işaret edeiTn.Bımun için huzuru âlinizde tekrar e» derim ki yeni istikrat tahviilerini kfndfleri için menfaat mülâhaza ederek mü racaat edip alanlar var, hiç kimseden arzusu hflâfında para istemiyoruz. Bu is tikrazm mühim kısmı şimdiden gene devlet bütçesinde yer alan karşılıklarla temin edümiş bulunuyor. Korku al tmda kimseden birşey istemiyoruz. Tekrar ediyonnn ki ba işin hiçbir kapa h yeri yoktur. Herseyimiz her tara fımız, hesaplarumz, yürüySşSmüz a çıkbr.» tstanbul asliye mahkemesi birinci ticaret dairesinden: Muhtelif emaye eşya (sigara tabakalan, mahallebi tabağı ve köstekler) birinci arthrmada haddi lâyıkı bulmadığından 315934 perşembe günü ikinci artbrroa ile sablacakbr. Almak isti yenlerin mezkur günde saat 10 da Solbuıhamaraı civannda Topalyan hanmdaki depoda hazur bulunmalan ilân olunor. (17066) Hüsnü Bey ayni fikirde değil dar bakiyenin dahi tetkik ve tasfiyesi • İe uğraşılmaktadır. Gerek hükumeti sakita, gerek hükumeti milliyeye ait olan bakiye borçlar önümüzdeki 934 »enesi zarfında tamatnen tasfiye edilecefetir. Bunlann itfası için lâzım gelen tahsisat hersene bütçelerine muntaza • man konulacaktır.> Vekil Bey Düyunu Umtrmiye hakkında da izahat verdikten sonra demiştir ki: « Hulâsa kanunu mahsuslar ve mukavelelerin istilzam ettiği borç • larra karşılığı tamamile bütçeye konulmuştur. tçinde bulunduğumuz umumî buhran dolayısile bir çok büyük ve zengin devletlerin haricî borçlannı tecile mecburiyet hisset • tikleri ve bunun için muhtelif çare lere müracaat ettikleri bir sirada Türk milletinîn imkânm son müsa adesine kadar borçlannı tediye et mek hususundaki hüsnü niyeti bu suretle, ifade edilmekte bulunmuş tur. «Bravo sesleri» Mevduata aca ba el uzatır mı? diye endişe yaratılmak istenilen devletin, maliyesinin, vaziyeti işte budur.» «Bravo sesleri, alkışlar» lunduğumuz sene zarfında Ergani istikrannın ikinci transıni büyük milletimizin rağbetine arzettik. Bu transta da birincisi gibi yüksek mefkureli milletimizin tasarruflannı hem kendileri hem de vatanlan için en faydalı bir mevzuda istimal et • mek yolunda gösterdrkleri kabili yeti ve millî bankalanmızın da bu hususta büyük yardımlannı şükranIa yadederhn. Birinci ve ikinci translann verdiği muvaffakiyetli netice ler üçüncüfcranşiçin hazırlıklannu • n tacfl etmek lüzumunu bize ihtar etmekle beraber diğer taraftan Sı vas Erzurum hattmm inşasmm da dahilî istikrazlarla kolaylaşhnlma »ı "olunda bize ümit vermiştir. Bu harhn hir kısmmın bu yolda el de edilecek paralarla başanlması i çin yüksek tasvibinize bir kanun Iâ yihası takdim edilmis bulunmaktadır. Bu istikraz hakkında takdim ettiğimiz kanun lâyihası da demin arzettiğim gibi mevduah koruma kanununda yapı l'n bethahane işaabn diğer bir tezahS riine vesile olrmıstur. Bethahların propagandası! Efendim, 30 mflyon liralık istikraz teklif ediyorlar. Bu parayı nereden a • Iacaklar? Behemehal mevduata el u • zablacakbr. Hatta işittiğime göre b»n • kalardaki mevduahn 30 liradan fazla olanlannı alacklarmış, aman paran varsa çek, yolunda propagandalar da yapdıyormuş. Binaenaleyh bflhassa huzuru âlinizde su noktayi tebarüz ettirmek isterim ki tasvibinize arzolunan Merkez Bankası kanununun 8 inci mad Gümaş para Tiirk parası kıymetinin fi • len istikran senelerdenberi temin edilmis olduğu ve bazı mıntakalar • da gümüş paraya ihtiyaç bulunduğu nazan dikkate almarak gümüş para ihmcı hususunda yfiksek meclisin ver • BÛŞ oiduğ* tal&hiyete istinaden yap • makth olduğumuz hazııiık ikmal edil • Dahili istikrazlar Maliye Vekili Bey burada millî bankalanmızm hizmetlerinden si tayisle bahsettikten sonra beyanab na şöyle devam etmiştir: « Millî bankalara temas etmiş îken bu meyanda dahilî istikrazdan da bahsetmek Utiyorum. tçinde bu Varidat bütçe» 173,800,000 lira