5 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Sümer Bankın yaptıracağı Izmit kâğıt fabrikası ,Sene nihayetinde memleketimizîn kullandığı yazı ve sargı kâğıtlarile mukavvaların °060ını imal edecek 5 Mavıs Senaryo hulâsalarına nasıl rey verilecek? Senaryo müsaba.kamıza iştirak için gönderilen hulâsalardan hususî bir heyet tarafından gazatemize derci muvafık görülenlerin neşri yakında hitam bulacaktır. Birçok karilerimîzden bu hulâ salara n« »uretle rey verileceği hakkıırıda sualleri muhtevî bii'çok mektuplar alıyoruz. Hulâsalara şu şekilde rey verilecektir: 1 Karüerimiz bu hulâsaların hepsini ckuduktan sonra içlerinden en ziyade beğendikleriırn üç tanesini seçirj bize bildireceklerdir 2 Bildirme isi şu suretle yapıla caktır: Gazetemizde her hulâsa ile birlikte bir de numaralı rey pusulası neşrediliyor. Karnerimiz beŞend'kleri hulasalann rey pusuîalarını kesip her pusula üzerinde ayrıl^n yerlere açık| adreslerlni ve Lsimler'ni yazdıktan sonra bize göndereceklerdir. 3 Adress'z ve isımsiz pusulalar müsabakaya sokulmıyacaktır. İsim lerin yerine ilk harflerin' koymak t i makbul deSildir Zarflarm üstüne mutlaka fSenaryo müsabakası) kavdi konmalıdır 4 Son hulâsanın nesrolunduğu günden itibaren üc hafta zarfmda reylerin matbaamıza vâsıl olmuş bulunma.sı lâzımdır. 5 Karilerimizin pönderdikleri pusulalar tasnif edilerek sıra ile en cck rey alan on hulâsa sahibinin isimleri nesroîumcak ve kendilernden asıl senaryoları yapıp hakem heyetine göndermeleri rica edilecektir. 6 Nihaî hakem h?yeti bu senar yoları tetkik ettikten sonra içlerin den birmi intihap edecek, bunun sahibine bes yüz lira ikramiye verile cek ve senaryo İpekfilm stüdyolannda filme cekilecektir. 7 Nesrolunan hulâsalardan 0 cüne rey vermeleri zahmetlerlne mukabil en cok rey kazanan hulâsayı beğenmis kar'lerimizden üc zata blrer senelik, üç zata altışar aylık, üc za ta ücer aylık, üc zata birer aylık serbest sinema duhuliye kartları takdim olunacaktır. •^ •^ 11 İktısat Işleri lürk Atman ticarî ititâfında j RADYO (Bu ak&amkî nrofirram J ÎSTANBUL: 18,30 fransızca ders 19 Himayel Hayvanat cemiyeti namma Robert Kolle] muallimlerinden Cemil Hikmet Bey tarafından konferans 19.30 alaturka musiki neşriyatı, (tanburi Refik Bey. kemence Fahire Hanım, udî Nevres Bey, Fikret Bey. Safiye Hanım) 21 Eşref Şefik Bey tarafmdan konferans 21.25 Neclp Yaku) Bey orkestrası tarafından muhtelif eserler. VÎYANA: 19,35 konferans: Sigara fabrikalanndaıt birini ziyaret 20,50 halk musikisi: Tiro' şarkıları 21.50 Puççininin «Manon» operası: Müanodaki Skala operasından naklen. BUDAPESTEi 18,05 musahabe 19,50 kafekonser havalan 20.20 piyes 22,25 gramofon 23,20 operet orkestrası 24.35 cazbant: Şefdorkestr Heinemann idaresindeki heyet tarafından. VARŞOVA: 20,30 millî manzumeler, şarkılar ve musahabe 21,10 konser: Şopenin eserleri21.40 musahabe 21,55 taganni ve hafif musıki konserı 22 55 taganni ve piyano konseri 23,25 dans havaları ve hafif musiki prçalarL Başlıca esaslar... Muhtelif müsaadelere mukabil yumurta, incir, halı ihracatımız kolaylaştırıldı «Völkischer Beobachter» Alman gazetesi 26 nisan tarihli nüshasında ya • zıyor: « Malum oldugu üzere, T';rkiye bir maddet evvel ktndi gümrük tarifesin deki bir takım maddelerin gürrrük resmini oldukça mühim bir nisbette arthrdı. Bu vaziyet karşısında AlmanTürk ticaret mukavelesine göre Almanya için hakkın istimali icao etti, yani Türkiye kendi gümrük tarifesini tezyit e dince Almanyanm Türkiyeye müracaat ederek bir tevazün ve tesviye elde etmek üzere müzakere talep etmişti. Alman Türk ticaret mukavelesinde mahfuz rutulmuş bir hak olmakla Almanya bu hakkı kullandı. Bunun üzerine Ankarada haftalarca süren müzakereler yapıldı, ve neticede bir itilâf hâsıl olarak 19 nisanda imza edildi. Bu itilâfın tasdiki lâzım gelmekte ise de tasdik beklenilmeksizin itilâf 1 mayısta mu • vakkaten mer'iyete girecekth*. Alman Türk müzakeratı dostane bir hava içinde, cereyan etmistir. Elde e dilen netice her iki taraf için tatmin > kârdır. Müzakerata Türkler tarafmdan Türkiye İktısat Vekili Celâl Beyle Türkiye Hariciye Vekâleti Umumî Kâti bi Nuraan Rifat Bey iştirak etmişlerdir. Bu müzakerat neticesmde: Evvelce Alman Türk ticaret mukavelesinde Türklere bahşedilmiş olan gümrük tenzilâ tınm, Türkler tarafından kendi güm • rük tarifelerinde yapılan tezyit nisbe tinde artınlması suretile Almanya için bir tevazün husule getiribnistir. Baş 9 k ca kontenjan tevziatile serbest itha lât listelerinde de Almanyaya müsa adat bahşedümistir. Ticaret mukavelesinde yapılan tadilât Almanya için bir takım mensucat emtiasile kimya sana yiine ve otomobii'ere taalluk etmektedîr. Almanya ile Türkiye arasmda ca rî kürîng mukavelesi hakkm^a da: Mukavelemi ffshedHeceği müdde a : ; 'i munkazi olm zc!sp ki ay evvel h • bar edilmemi*.v* r e r defasında muka • velenin daha altı ay mer'î olması tes b't et'ilmistir. D'ğer taraftan Türkiveye bazi mü saadat bahsed'lmtştir: Yumurta ithalâ timızda Almsn zürraının menfaatle rine mugavir olmıvacak surette Türkiye içîn büvük imkânlar ver>'m*<Mr. Baskaca incir gümriif^nün de tahFfi ne müsaade o!unmush"r. Nihayet "Çürkiye halı gümrüğü yiizünden zarara uğradığmı beyan ettiöinden, tarifemiz;n bu maddelerinde sıkleti me^re murabbaında 2,7 kilograma baliğ olan veya bu miktarı tecavüz eden halılar için gümrük resmi 600 den 500 marka ve ipek halılar için de 700 den 600 marka tenzil edQmiştir.» Kumandanile beraber Kilezdereti bendınde (Birinci $ahtfeden mabat) kuvvetl! bir donanmanın hayalmi göüz«rine sahil, sema, güneş hatta motoriir gibi oldu. rumuzun al bayrağmın bile aksettiği Meb'us Osmanzade Hamdi Bey barengârenk btr ayna... na ikifat ediyor: Bu güzel yerlerin ıssızbktan başka Son zamanlarda deniz ve donankusnru yok. Hayat namma gördüklerima edebiyabnı yaşatan tek muharrir miz birbirlerinden uzak fasüalarla aysensin... Halk ta donanmayı, harp genlmış küçük köylerden btr tek motormilerimizi çildırasıya seviyor... la bir tek yelkenli kayıktan ibaretti. Türkiye iki yarım adadan mii Göniil istiyor ki bu güzel, mümbit ve rekkeptir. Binlerce mil sahili vardır. feyizli sahiller, hiç olmazsa Boğaziçi Vatanın Avrupadaki toprakları Asyakadar kalabalık olsun. dakinden denizle ayrılmıştır. Memle ket halkırun büyük bir kısmı deniz kenannda oturuyor, tabiri mahsuule »aVekil Bey Herekeden motora binerhil uşağıdır. Donanmaya karşı besle ken bağ ve bahçe sahipleri gelercnen bu aşk, tabiî bir sevgidir. Sahil kabzıtnallardan ;ikâ>et etmlşlerdi. halkı biliyor ki evini yakılmaktan kurOnların istidalarını aldı ve şikâyetlcritaracak olan Yavuzlar, Hamidiyeler, nî mucip olan ahvali tetkik ettireceği • Kocatepeler, Dumlupınarlardrr. ni söyledi. Motorda bulunan Karamürselli Tahir Beyle Gölcük oteli sahiple rinden Hasip Paşazade Rauf Bey kabVekil Beyefendi, tzmitte merasim zunallar hakkmdaki şikâyetlerin çok ve tezahüratla karşılanmak istemedikdoğru olduğunu söylediler. O civar • lerini evvelce bildirmiş obnalarına rağdaki bağ, bahçe sahiplerinin gönder men, iskelede büyük bir halk kütlesi dikleri ma <ara mukabil para alatna • tarafından istikbaJ edildiler. Hemen dıktan başka kabzımallar tarafmdan fabrika için tensip edilen iki yffi Celâl Bey, Kolordu BÜKREŞ: 18.05 orkestra konserl 19.05 haberler 19.20 orkestra konserinin mabadi 20,05 ders 20 25 gramofon 21,05 o peret havaları: Radyo orkestrası tarafından 21,45 musahabe 22,05 konser: Muhtelif eglenceli parçalar 22.50 haberler 23,05 kafekonser hava ları. PRAG: 18,30 gramofon 19.05 ameleyl alâkadar edecek neşriyat 19.15 çocuk neşriyatı: Almanca, sonra haberler 20,05 opera temsill 22 05 haberler 23,50 muhtelif parçalar ve bahisler. BRESLAV: 20,05 beynelmilel Avrupa konserl: Stokholmden naklen 21.05 habsrler 21,15 musahabe 21 50 Puccimnin «Mancn* operası: Milanodakı Skala operasından naklen TULUZ: 20.35 haberler Viyana orkestrası 21 0! fılım parçaları ve orkestra 21.55 oper° parçaları ve muhtelif sololar 22 05 Wagner.n «Walküri» operasından parçalar 23 duetolar. salon orkestras» 23,20 haberler. Ispanyol şarkıları, vaylı sazlar orkestrası 24,05 konser, dans havaları 1.05 radyo fante^ıler ve operet parçaları. LONDRA (Regional): 19,05 haberler 19,35 konser: Reginald Kıng orkestrası 20,35 konser 21,35 tagannı kc'iseri 22,20 Melodiler ve şarkılar 23,05 Darulfununlar hakkmda mu sahabe 23 35 haberler ve dans havaları 1,05 millî program Kabzımallardan şikâyet İngilizlerin yaktıkları fabrika Bilecikte tarihî bir taş bulundu c Yeni Eserler ÜlkU nize akmaktadır. Işte kâğıt fabrikası, bu kanalın yakınında kurulacak ve hayli büyük bir bent vasıtasile tutulan sulardan yaz ve kış istifade edecektir. İngilizlerin, bütün ordunun kumaş ihtiyacını karşılıyan bu fabrikayı hâ kile yeksan ederken, kendi mensucat fabrikalarma milyonlarca metroluk kumaş siparui temin etmek gibi bir kapitalist gayesi takip ettiklerine şüphe yokhır. Fakat evdeki hesap çarşıya uymadı... Izmitte yakıp yıktıklan bir fabrikaya mukabil memlekette yalnız ordonun değil; halkın da yünlü kumaş ihtiyaçlarını kâmilen temin edecek, Herekeler, Feshaneler ve Yünisler yükseldi. Kâğıt fabrikası tzmitte kurulacak olan kâğıt fabri kası, yazı kâğıdı, ambalaj kâğıdı ve mukavva istihlâkâtımızm takriben de yüzde altmışını yapacak, sermayesi iki milyon lira olacak ve Sumer Banka merbut bulunacaktır. Fabrika, gazeteler için bobin kâğıdı imalini en sonra ya bırakmıştır. Kâğıt imalâtında lüzuma olan sellüloid müstesna olmak üzere, bütün iptidaî mevat, memleket dahilinden ve civar ormanlardan te darik edilecektir. Sellüloid de şimdi lik hariçten getirilecek ve Sumer Bank, bir miiddet sonra, sellüloid fabrikasını da kuracaktır. Bu fabrika, infilâk mevaddı da imal edeceği için, mem leketin müdafaasile alâkadar olduğundan, dahilde bir yerde kurulacaktır. Fakat henüz mevkii ve inşa zamartı meçhuldür. Diğer kimya sanayiile birlikte kurulması muhtemeldir. Yeni kâğıt fabrikası, icabında memleketin bütün kâğıt ihtiyacını temin edebilecek surette tevsii mümkün bir yekil ve vaziyette inşa edilecektir. Fabrikanın pek yakında temeli atılacak ve 1934 senesi sonuna doğru kâğıt çıkarmağa başlıyacaktır. Fabrikada 800 a mele çalışacak ve memleketin muhtelif ham maddelerinden maada, 30,000 ton maden kömürü istihlâk edecektir. Kâğıt fabrikasının İzmitte kurulacağı şayi olur olmaz, şehirde, hemen yeni evler inşasına başlanmıştır. Son bir ay zarfmda verilen mebani müsaadesi, senelerdenberi görülmemiş bir miktara baliğ olmuştur. Onun içindir ki İzmit Belediye reisi bey, kâğıt fabrikasının tzmitte kurulmasından dolayı İzmitli lerin en derin minnet ve siikran hislerini Vekil Beye arzetti. Vekil Bey, o akşam Ankara trenine binerken etrafı inleten «Yaşa!» nidaları, «Türk milleti için refahı fethetmek» gayesi uğrunda çalışan İktısat Vekili • ne ve mensup bulunduğu İsmet Paşa hükumetine karşı, bütün memleket hesabma, tzmit haîkının gönlünden yiikselen şükran hislerinin samlmî bir ifadesiydi. Bizanstılar devrtne ait oldugu söylenen taş Bilecik <.<Hususî» Belediye reisi Yahya Bey tarafından Bileciğe yirmi beş kilometro uzaklıkta «Marmara» mevkünde Bizanshların za • manına ait oldugu tahmin edilen bir tas bulunmuş ve hükumete haber verilerek taş getirlimiştir. Bu taş dört kısımdan ibarettir. Üstarafta bir kartal, kartalı bir yjlan sarmış, sokmak üzeredir, ya • tak içerisinde bir hasta oturuyor. Etrafında aile efradı ve birisi bardağa birşey koyuyor, hasta yatağa uzanmış, ailesi efradı hasta ile enesgul olmaktadır, bir kadın oturmuş, karşısında bir çocuk, elinde bir kitap tutmaktadır. Hepsinin altında yazı var. Taş san'at itibarile çok kıymetlidir. Bu taşm tarihî kıyme tinin ne oldugu burada anlaşılamamıştır. Vilâyet, Maarif Vekâletine malumat verecek ve fotografım gönderecektir. Maarif Vekâleti, Bileciğe iki kilometre mesafede, «Beşiktaş» mevkünde ve Marmara havalisinde hafriyat yaptırırsa tarihî kıymeti çok yüksek eserler bulacaktır. Çetin İktıaat Vekili tzmitte şerefine üstelik borçlu da çıkarıldıklarını, bu nun üzerine, o canım yemişJeri topla nuyarak ağaçlannda çüriittüklerini misaller zikrederek Vekil Beye anlattı lar. Bu mesele halledildiği takdirde, İcmit körfezindeki bahçelerin, kıymeti artacağım ve birçok kimselerin gelip oralarda taze yemişçilik edeceğini, bağ ve bahçe yetiştireceğini, bu güzel ve mümbit yerlerin mamur olacağını söylediler. verilen ziyafette nutak söyUrften diler. Aşağıpaç denilen mevki, deniz kenarında oldugu için tercih edildi. Kâğıt fabrikasının fazla suya ihtiyacı vardı. Vaktile Uşak şeker fabrikasının susuz bir yerde kurulmuş olmasından çekilen sıkıntılan bilen Celâl Bey, fabrikaya su verecek olan bendi de gör mek istedi. Şehirden 12 kilometre kadar uzakta olan Kilez deresi bendine gidildi. Burada, meşrutiyet devrinde, Hereke ve Feshane fabrikalannın ikisinden daha büyük, muazzam bir askeri çuha fabrikası kurulmuş tahrik kuvveti su olan bu fabrikayı, tstiklâl mücadelesi esnasında, Kuvayi miiliye buraya saklanıyor, bahanesile İngilizler gemile rinden ateş açmak ve tayyarelerile bomba atmak suretile yakıp yıkmışlar. Mükemmel ve muazzam bir fabrika nın harap duvarlarile su ile dönen türbininden ve bu türbinin işlettiği elektrik dinamolaruıdan başka birşey kal • mamış, türbini döndüren sular, bir kanal vasıtasile tzmitin yanıbasmda it~ Ankarada Halkevleri ve Halkevleri etrafında filen ve fikren toplanan bütün Türk munevverliği icın çıkmakta olan Ülkü mecmuasının 15 inci sayısı mutat zenginligile çıkmıştır. Neclp Ali Beyin «Inkılâp Hukukumuz» yazısile başlıyan mecmuada Kemalettm Sami Paşa, Ankara Tutun kongresL Tarama Dergısi. Yabancı dıl meselesi, Ileri hukuk, Turk adı, Opera, Z?hirli gaz. mevzuları üzer nde değerli yazalarla ^urler, Enver Beyhan Beyin Turk efsanesinden alınmış bir hikâyesi vardır Zeki Mes'ut Beyuı her ay cUlku» de yazmakta oldugu «Ayın politikası» ın sanı gündelık gazetelerde hâd'seleri takip etmck külfetirden kurtarmaktadır Ulkünün son kısmmı teskil eden «Koy cüler Bolumü» bu ınkılâp fikrryatı mecmuasının en büyuk hususıvetlermden biridir. Bu sajada Meksıkada köy terbi yesine dair Nusrat Kemal Beyin çok dıkkate değer bir tercumesıle Bursamn Keles köyıinün bir tebkıki vardır. Hem f'kirleri günıin meseleleri üzerinde inkılâp görüşıle toDİamak, düsündürm?k, hem de bireok şevler öğretmek suretile 'nkılâba ve inkı'âp münev\rerli§ine hizmet eden bu mecmuayı butün okur larımıza tavsiye ederiz I R T İ HA L Darülâceze ve emrazı akliye hastaneleri göz mütehassısı Dr. Ahmet Cevdet Beyin kayınpederi ve tüccardan Halil Kâmil Beyin pederi Szmsun alay lı; kumandan nnc''r> mi;t''<8İt miralay Amasyalı Ahmet Hilmi Bey dünkü gün trtihali dan beka eylemiş ve cenaze nama*! Yeldeğirmeni camisinde eda e • dilerek Ksracaahmet kabristanmda mak beri mahsusuna defnedilmistir. Hayvanar Alemi Akşam kitaphanesi tarafından tesis edılen «Akşamm Faydalı Neşriyatı» giızel bir eser neşretti. Bu eser Faik Sabri Bey tarafından buyük itinalarla hazırlanan «Hayvanlar Âlemi» isminde resimli bir kitaptır. Bu kitap bizi bir tatil günumuzde bir hayvanat bahçesinı zıyarete da vetle başlıyor ve aslanlardan, fillerden, kertenkele ve yılanlara. kuşlara ve bö ceklere, arılara ve karıncalara kadar bütün canlı mahluklar arasında dolstırarak onların tuhaf tuhaf hallerini, âdetlerini ve yasayış tarzlarını gösteriyor. 350 den fazla resim. 4 renkli levha ve 8 metin harici tablo ile süslenen ve çok itina ile cıltli olarak hazırlanmış olan buyük kıt'ada 280 sahifelik bu kitabı herkes seve seve ve merakla okuyacaktır. Fiati 150 kuruştur. Taşra için posta ücreti alınmaz. Tevzi merkezi: İstanbul Ankara caddesinde Akşam Kitaphane sidir. I LA N Osraanh Bankası gişeleri 1934 ma • yısının 1 inei sah gününden itibaren gelecek 15 eylule kadar zirde muharrer saatlerde açık bulunacaktır. 1 GALATA MERKEZİ İDARESİ Adî günlerde : Saat 9 1/2 tan 15 e kadar Pazar günleri: Saat 9 1/2 tan 12 ye kadar 2 YENİCAMİ ŞUBESÎ: Adî günlerde: Saat 9 1/2 tan 15 e kadar Pazar günleri: Sast 9 1/2 tan 12 ye kadar 3 BEYOĞLU ŞUBESt: Adî günlerde: Saat 9 1/2 tan 12 ye kadar. Saat 13 1/2 tan 15 e kadar Pazar günleri: Saat 9 1/2 tan 12 ye kadar. Gölcük müstakbel tersanemiz Gölcükten, Cumhuriyet deniz kuv vetlermin müstakbel tersanesinden geçiyoruz. Yavuzun tamirindenberi bu rada, iri kestane ağaçlarmın sayesi alImda yeni bir hayat doğmuştur. Fakat asıl hayat, yeni tersane kurulduktan •onra başhyacaktır. Yavuz ve iki mubrip müstesna ol • mak üzere bütün harp gemilerimiz Gölcük önünde yatıyor. Gözlerim orada, sıra sua yeni muhripler ve deni semüerinden mürekkep daha Yakın çağlarda Türk tiyatrosu Refik Ahmet Beyin bu ısımle vücude getirdiği eserın ıkınci cildi Kanaat Kü tüpanesi tarafından resimli bir kapak iç.nde temiz bir tabı ile bastırılıp çıka rılmıştır. Kitabın blrınci cıldinde mem leketimizde ilk zamanlardan Cumhuri yetin ilânına kadarkı tiyartro tarihinın vesıkalara istinaden tetkik eden Refik Ahmet Bey, kitabın ikinci cildinde de Cumhurıyetin ilânından şimdiye kadarkı tiyatro hareketlerıne, istanbul Şehir Tiyatrosunun, diğer teşekküllerin ve Halkevleri Temsil şubelerinin faaliyetıni gozden geçirmektedir. Tiyatromuz hak kında ecnebi memleketlerde çıkan neşriyat ta kitaba Uâve edUmi§tır. Tavsıye cderız. Üsküdar HÂLE sinemasıntla Bğaziçi Şarkısı Mürressili GL'STAV FRÖHI.İCH llâveten Diınva haberleri. Cem Sultan Faciadır, düşündürür. Şür • dir heyecan verir. Okuyunuz, tath tatlı heyecan alınız. Eşini henüz gormediğiniz bir eser dir. Muharriri: M. Turhan. Yeni çıktı ELEKTRK ŞiRKETi. Bakırköyünde Ebuzziya caddesinde Ha'k Fırkası binas;n da 7 Mayıs pazariesi günü saat 16 da venlecek o'an elektrikle yemek pişirme dersine bütün Hanımefendileri eder. davet Kadm Avcısı Bir erkek nasıl olmalıdır. Bir kadm ne gibi meziyetler taşımalıdır? Bu ince ve çok ince mevzu işte bu eserde tahlil oIunmustur. Muharriri M. Turhar Yeni cıktı Celâl Bey, Herekede kabzımallcrd^n şikâyet eden bağ ve bahçe »a'. lerinin ittida larınt alırken ABİDİN DAVER