4 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Gazetemiz bugür umhuriyet i NO. 3 5 8 8 Telsraf ve mektup »An*: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 248 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 24290, Tahrlr heyetl: 24298, Idare re matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketl, 24299 1934 ıncı cuzu çıktı Maliyemîzde Masrafsız bir Tetkik komisgonu D şi gücü malî meseleler iizerinde tet11 kikat icrasından ibaret olacak mü • tehassıs bir komtsyonun teşkilinde Maliye Vekâletimizin senelerdir ne • den dolayı miişkülât çektiğüü bir tiiriü anlıyamıyoruz. lktuadî şeraitle ukı surette alâkalı olan vergi kanunlarmın ve alelumum maliye siyasetinin nergünkü icraat ve muamelât dagdagalarından ari ve müstakil bir zihniyetle mütaleauna ihtiyaç vardır. Milletlerin hayatlannda yekdiğerlerine müşabehet arzeden birçok esas noktalan bulun • duğu gibi malî kanunların iktısadî kanunlar kadar kat'iyet arzettığini kabıd etmek te lâzundır. Buradaki kanun tabiri tesriî meclislerin yaptıklarmdan daha mutlak olan ecas kanunlar de mektir. Tıpkı tabiat kantnüan gibi birşey. Meselâ şimdiki iktnadî şerait devam ettigi müddetçe şimdiki sayun mükellefiyetini aynen muhafazada urar etmenin tabiî ve zaruri bir neticeai vardır: Türkiyede koyun keçi yetiş • tirilmesinin kat'î bir tehlikeye değilse bile neticeleri behetnehal hissoluna • cak bir *ekteye ugraması. Sakat malî kanunların icra edebilecegi tahribattan nümune görmek istiyenler âfar zama mnda göveri denilen usulün Orta Anadoluda adeta yeşillik narmna birşey bırakmıyacak kadar halkı hetnen bemen kurakhgı tercihe sevketmif oldugumı gözönüne alabilirler. Göveri belâsm • dan dolayı bir kuım Anadohı balkı mevcut bağlannı terkettikleri gibi adeta sebze ekmeği unutacak bale gelmislerdi. Demek ki malî kanunlan çok ince eleyip sık dokuyacak veçhile tetkik etroege ihtiyaç vardır. Ayni meteleler ozerinde diger memleketlerde yapüan tecriibelerin neticelerioi görmek çok faydahdır. Hulâsa bir meoaUketin ma« liye sistem v e « y " « i l r i tatbikten evvel esas itibarile ve tatbikatında da mall kanunlan verdigi neticeler noktasın • dan takip etmeğe kat'î bir Hizum vardır. Yedi sekix senedir Maliye Veki • letimızin işi yahuz bu tetkütatla iştigalden ibaret olacak bir heyet teskil et • mesini istiyoruz. Niçin teşkO edilecnedigini anlıyamadığımız ve halbuki çok faydalı olacagına kani bulunduğumus böyle bir heyetin teşkiline eger şirodiye kadar bütçe mülâhazalan mâni ol • mufsa biz nihayet onun bütçeye biçbir santhn ilâve etmeden dabJ teskil olunabfleceğini arzetmek isteriz: Mevcut teşkilât içinden dört beş ehliyeti ayırarak bu vazife ile tavzif etmek, ve bım lara gene mevcut teşkflât içmden aynrmak suretile bir iki kâtiple bir daktilo vermek. Filân, filân ve füân maliy* müfettişi beyler bundan sonra merkezde ikametle şu vazifeyi göreceklerdir demek maksadı temme kâfidir. Arzettiğuniz şekil ve mahiyetine gö re yapüacak tetkikat gözlere büyük görünürse de nihayet onu değme adanun içinden çıkamıyacağı işler cümlesinden saymağa mahal yoktur. Maliyemizin elbet lisan bilir, mesleklerine vâkıf değerli müfettişleri ve memurlan vardır. Bunlann içinden beş tanesıni a» yırarak dediğimiz vazifelere memur etmek, pekâlâ bizim istediğimiz makıadın husulünü temine el atmış bulun • mak olacaktır. Vazifeleri yaraız tetkik, mütalea ve mukayeseden ibaret ola cak olan bu zatlann az zamanda ve peyderpey ortaya mühim mühim ha • kikatler çıkaracaklarmda bizim şuphemiz yoktur. Her zaman öylediğimiz halde beöri umıtulmuş veya gözden kaçmıştır di • ye hatırlatmak isteriz ki biz maliyede işi gücü yalmz tetkik olacak böyle bir heyet teşkilini teklif ederken hiçbir zaman mevcut teşkilâtın kifayetsizligi düfüncesine düşmedik. İmkân olsa da mevcut teşkilât başında olanlan böyle bir heyete memur edebilsek bizim maksadrmu gene hasü olur. Biz her zaman dedik ki maliyenin şimdiki teşkilâb cari islerin tufam içinde kaç • maktan kovalamağa vakit bulamazlar, ki hatta aynca bir de tetkikat icrasına muktedir olabilsinler. Kendileri o kadar meşgul ve mahmuldiirler ki çok defa alelâcele tannmine mecburiyet «Iveren kanun lâyihalannı bile tamika vakit bulamıyorlar denilse caizdir. Halbuki bizim dediğimiz tetkik heyeti olsa YUNUS NADt üçüncü tahitede) Jeneral Kondilis bugün saat 15 te Istanbula geliyor Vugoslavya, Yunanistanın misaktan çıkarılmasını mı teklif etti? M. Yevtiç Sofyaya gidiyor, Bulgar gazetelerine göre M. Muşanofla altı Balkan devleti arasında yeni bir misak akti için görüşecekmiş TevfikRüştüB.leM. YevYunan Nazırı bu akşaır tiç Bükreşte görüşecekler Ankaraya hareket ediyor Yunanistan ve Balkan misakı Atina 3 (Hususî) Belgrat • tan gelen son haberlere göre, Yunanistandan maada Balkan misakmı imza eden «fieer iiç devl<et mühim kararlar almak üıere bulunmaktadırlar. Balkan misakı aleyhine Ati . nada vaki olan hareketler ve neşriyat üzerine Belgrat hüku meti, yeni bir Balkan devletleri zümresi taşkilirte karar vermiş, Türkiye ile Romanyaya Yuna nlstanan Balkan misakından çı kantraasını, Balkan misakınm Türkfye, Romanya ve Yugoslavya hükumetleri arasında mün'akft kalmasını teklif etmiştir. Bu teklife Türkiyenin ne cevap ver» diği henüz belli degildir. Deve ran eden rivayetlere göre, M. Yevtiçin Ankaraya vaki clan seyaharinde bu meseleye de te mas edflmiştir. M. Yevtiçin Sofyaya yâpacagi seyahatte Balkan misakma Yu . nanntanm yerme Buigarittanın kabul edilmeti keyfiyeti görüşülecek ve bunun kabil olup olmadığı araştınlacaktır. Bu takdinde Bulgaristan da bazı met«lrbatta bulunacaktır. Belgrattan gelen bu haberler Yunanistanda büyük bir teıir yapj mıştv. Sanayi programımızın hedefi "Türk milleti için refahı fetetmektir,, İktısat Vekili Celâl Bey, bu yolun üzerindeyiz, behemehal muvaffak olacağız, diyor Jeneral Kondili* Yunan Harbiye Nazırı Jeneral Kondilnle Yunan Erkâniharbiyesi umumiye rehn M. Katniyati» ve refakatlerindeki zevat bugün saat 15 te Romanya v&purile Pireden limanıtnıza gelecelderdir. Yunan askerî heyeti Galata r>htımında, Vali ve Belediye reisi, Kolordu Ktımandam, Merkez ve Deniz kumandanlarile Jeneral Kondîlisln m3ımandarlıgınA taykı edilen Hariciye fube müdürlerinden Nuri Şefkati Bey ve mihmandar zabitler ta. rafmdan istikbal edilecek ve bir piyade bölüğü tarafından da »elânalanacaktır. Muafirlerimra otomo • billerle PerapaUsa gideceklerdir. Heyet 18,45 te Haydarpaşaya geçecek ve Ankara Ekspresine bağ • lanacak hu»usî bir vagonla Anka raya hareket edecektir. Muafirlerimiz sah giinü tstanbula dönecekler, ayni merasimle karşı lanacaklardır. M. Yevtiç Sofya 2 (Hususî muhabirimiz • den) Yugoslavya Hariciye Na m M. Yevtiç 13 mayısta Bükreşte Küçük ttilai konferansma iştirak edeceğî için Sofya ziyaretini 9 ma yısta d"egil. 7 mayııta yapacak, ö nünMİzdeki pazartesi günü Sofyayı resmen ziyaret edecektir. Yu«osl&v y», Haricye Nazırmm ziyaretine »'>yasî mehafilde büyük bir ehemmi yet verilmektedîr. BahuMis M. Mu şanofun son Avrupa seyahatin'" •onra bu ziyaret bir kat daha ehemmi yet kesbetmiştir. Bulgar matbuatinm neşriyatina nazaran Yugoslavya Hariciye Nazın M. Yevtiçle M. Mufanof arasında görüşülecek en mölıim mesele Arnavutluk ve Bui garrntan da dahil olduğu halde, altı Balkan devleti arasında yeniden bir sulh ve ad'emi tecavüz muahedesi nin imzal«nm**idır. (Mabadi beşlnct şahifede) ihtuSl Vekili Celâl Bey, Hereke fabrikan tnüdurü Reşat Beyin, fabrikada maliyet fîatlerinin heaaplan hakktrtda verdiği izahatı büyük 'bir dikkatle dinliyor. ca ıntifa hıssesı aynlnuş olmasını « Memleketimizde bir sanayi memnuniyptle karşılanz. Siyaset îti» hareketi vücude getırmek istiyoruz banle geçmiş ve gelecek nesillere Bu hareketin hedefi, millî ihtiyaçla gıpta verecek şerefli bir mevkie çık« rımızı memleketin istihsalâtile kaı tık. Şıradi bundan sonra, yapaca filamaktır. Fakat kuracağımız sa ğımız tek birşey vardır. Elbirliğile nayiin mevaddı iptidaıyesi memle Turk milleti için refahı fetetmek. ket dahilinde yetişmiş olmahdır. Bu >ol üzerindeyiz ve behemehal lşin muvaffakiyeti için kurulacak muvaffak olacağız.» fabrilcalann mevkılenni tayinde çok Bu sözler, tktısat Vekili Celâl Badikkatli bulunuyoruz. Devletçe kayefendinin lzmitte, Ulugazi mekte zanmak ve halka da kazandırmak binde kendi şereflerine verilen ziyafetistiybruz. Fakat, bu sanayi hareketite, tzmit Belediye reisinin nutkun* ni yaparken herşeyden evvel miHe cevaben söyledikleri güzel nutuktan tin umumî refahını temin etmegi düahnmıstır. şünüyoruz. Bu arada fabrikaları kurdugumuz yeıler halkına da »yrı(Mabadi beşinci sahifedt) M. Musolininin nutku «Tan» Gazi Hznin İzmir seyahatlerinin nutka cevap olduğunu ve Ankarada M. Yevtiçle görüşülen meselcier arasında nutkun da bulunduğunu söylüyor «Tan» gazetes;nin Türkiye muha biri, M. Musolininin, tevsii arazi hak kındaki meşhur nutku ve bu nutkun Türkiyedeki akisleri hakkında gazetesine bir raakale yazmıstır: Muhabir, bu m'kalede, ttalyanın geçen sene izhar ettiği ve Anadolunun bazı kısımlannı istihdaf eder gibi gö • rünen tevsii arazi emellerimn Türkîve matbuah ve hükumeti tarafından soeuk kanhhkla karsüandığını, hükumetin, belki de bu ltîlvan politikasına hhr cevap te*kil etmek üzere hazırladığı Balkan misakı mesais'ni bozmamak ve ı talyaya atfed'len pro'elerin inkisafma : seyirci kalmak c'het ni tercih ettiğini v»zd'k*an sonra M. Musolinm son nutkunu ve bunun hükumet ve m«tb"at me hafilindeki akisler:ni mevzuu bahset (Mabadi sekizmci »ahifede) „ lll Eski Ingiliz muharipleri dün şehrimize geldiler Bir îngiliz Jeneralı «Harbetmek budalalıktır, bilhassa Türkler gibi kahraman bir milletle...» diyor Yahudiler için yeni bir yurt Afrikadaki Portekiz müstemlekesine yerleşecekler fngilterenin en büyük gazetele • rinden biri olan Daily Herald Al manya, Lehi* tan, Avustur ya ve Roman yada sıkıntı içinde yaşamak ta olan Yahu dilere yeni bir yurt bulundu ğunu haber v^ Cemiyeti Akva~n tariyor. Yeni yurt Por rafından Yahudiletekiz devletinin rın iskq.ni için koGarbî Afrika . miser tayin edilen daki Angola miis M. J Makdonalt temlekesindedir. Buraya Yahu dtlerm iskiıu ve kendilerine muhtariyeti haiz bir hükumet kurma ları hakkınıo verilmesi icin hayli zamandanberi girli müzakerat cereyan ediyordu. (Mabadi sekizinci sahifede) I 'ifhıtr natku hâlâ çeşit çeşii tefl sirlere »ebebiyet oeren M. Matolini • ,,,mm.mHiımmıııımıını«iNin mmı n mm... ..HH,.m...m«iMn.m...HuiM.iM..m.mm...lıu.mMilmiH,,mn«1«mw Kayseri fabrikası Temelatma merasimi on güne kadar Başvekil fmdan yapılacaktır. Sov^et heyeti reisinin Sümer Bankıu Sovyet Rusyadan getirilecek nelerle muklu makikuracağı mensucat te • (Mabadi Çanakkale h'ar bine iftirak eden ve harp sahasını ziyaret maksadile memleketimize gelen eski tngiliz mu • hariplerinden mif rekkep 700 ki • şilik seyyah kaf ilesmm Çanak kaleye muvasa lat ettiğini yazEıki îngiliz muhariplerini getirett vapur ve mişhk. Eski tngiliz aeyyahlardan bir ktsmı muharipleri dün lunan jeneral ve amiraller, Ingıl Duses Of Rişmond vapurile sehri terenm Ankara büyük elçisi M. Persi mize gelmişlerdir. Loren, Pertev Paşa, Çanakkalenin Eski muhaTİpler saat 11 de Takeski Türk muhariplerinden Tayyare sime giderek Cumhuriyet abidesine Cemiyeti reisi Hasan Fehmi, Salim bir çelenk koymuşlardır. ve Bürhan Beyler ve tngiliz kon tagüiz muharipleri rüesa*ı seresoloshanesi erkânı bulunmuşlardır. fine dün Londra otelinde 70 kişilik Yemek esnasında Îngiliz sefiri M. f>ir ziyafet verilmiştir. (Mabadi dördüncü »ahifede) Ziyafette seyy&bJar içinde bu • büyük Kayseri pafabrikasuun melatma merasimi şu on gün içinde yapüacakur. Ismet Paşa Hazretleri, bir kaç gün evvel Sümer Bankın Ar karadaki umun. *~* " ntaHineterinin teae llömüne mt memetkezini ziva ' «f»«* ü*°r° rnejnle ketimize gelen ret ederek umu Sovyet heyeti mî mudür Nurullah Esat Beye Banbüyük eserleri olan Kayseri fabri. kanın, İktısat programını tatbikte kasınm temalatma merasimine rıyagösterdiği faaliyetten dolayı tak « * edeceğini vait buyunnuslardır. dirlerini beyan etmişler ve kendi (Mabadi betinei »ahifede) Gazetemiz bugün sahifedir 12 lç sahifelerimizde çocuk, sinema sahifeleri, dünya karikatürleri ve saire..