14 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Âjısiklopedisi uncu cuzu çıktı 53 • ıin umhuri ORCO ISTANBUL CAGALOĞLLJ pnm«ı«»«r»ı ı/ı Mîean IOOVI . n u . OOüO Telgraf ve mektup adreal: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul, No 246 LUmariBSI I *f n i S a l l Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrir heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmne Matbaacıhk ve Neşriyat Şirketi, 24299 IS 0 4 Hayat An?iklopedisi Süyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir iane bulunmak lâzımdır. Ihracat ticaretinde Tüccarın mevkii jj ktısat Vekâleti Haricî Ticaret Ofisi II ni adamakılh bir teşkilât haline koymak yolundadır. Bu teşkilât dıs pazarlan pek yakından tetkik etmekle beraber orrlara kadar takip olunacak olan Tiirk malının revacını artırmak vazifesile mükellef bulunuyor. Bu teski • lât kendisinden beklenilen hizmetleri görmüs olmak için ihracat maHarımı zın istihsal, ibzar, sevk ve satıs safhalarile sıkı surette Pİâkadar olac»ktr. Buna nazaran giderek memlekette ih: rrcat t caretinin modern usullere uy mak suretile kat'î bir intizamj» girmesi mümkün olacak demek olur. T.caretin dahi ancak muyyen kaide'er dah'linde yapılabileceği hakikatini kabul etmek mecburiyetinde bulunduğumuz bir zamanda yaşıyoruz. fktısat Vekâleb'nin bu çok hayırh ve pek ziyade giizel niyetli tesebbüsü britün bütiin resmî ve nazarî mahiyetten kurtu'mus o!m*k iç'n fikrimizce diğer h'r tekâmiil sartmın muvazi olarak tahikkukuna ihtiyaç vardır: Bu faalive • te Tiirk tacirlerint'n de te«riki sarfo. O • fisin hazırlıyacağı zeminlerden du ti • caretimiz ist>'fade edecektir. Z'ten gave budur. Dıs t;careti yapan tecir'er bundan sonra ofisle hemahenk çalua caklar demek olur. Dış ticaretimiz har'cî oMsten pek ziyade istifade «dece • pi gibi ofi» dahi tücc*nmızın tecrübe lere müstenit faa!îvetlerii>den istifade ejecektir ve etmel'dir. övle ki bu ilrî ziimre tatbîtatta vekdigeri ikmal et ırelid'rler. F'krimizce ası! o zamarxlir ki ofisin teşkilinden maksut olan fay • dalar tamanvle tahakkuk etmis olur. Vaziyeti bir ikj misalle tavzih ermiş olmak için meselâ taze meyva ticare • timize revaç vermek liizumu üzerînde düsünelim: Ofisin bu hususta memleketi tenvir edecek bütiin malumat ve icabatı ortaya koymasındaki büyük tnenfaati izah iktza etmer. Muhtelif taze meyvalann hangi memleketlerde, ne gibi şekiller ve sartlar dahilinde satılmakta olduğunu ve s'tılabileceğini gösterecek olan bu malumat çok kıymet • lidir. Ofisin bu malumatı memlekete nasıl vereceğini b^nüz bilmiyorsak ta bu giiç birsey değldir. Binnefis ofisin kullanaeağı vasıtalardan baska mem lekette filhal mevcut neşir vasıtalannın kâffesi bu yolda hizmet ebneğe hazırd:rlar. Mesele bütiin mevcut vasıtala • rın seve seve yapacakları en faydalı bîr memleket hizmetidir. Ofisin bu yolda getirip herkesin ıttıla ve istifadesine arzedeceği malumata iliveten bizzat müteaebbis tüccanmızın bulup getirecekleri usuller de vardır. ts üzerînde olan ve kendi menfaatleri iktizası daha dik • katli buluşlara vâsıl olacaklan şüphesiz bulunan bu tüccanmızın tecrübe ve malumatlanndan azamî istifade olun • mak hususu da simdiden hesaba kaHmış buhmmalıdır. Misal oiorak aldı • ğımız taze meyvalann gerek ambalaj, gerek sevk usullerinde bu ticaretle meşgul vatandaslanmızm gosterecekleri ibtiyaçlara büyük ehemnrryet ve kıy • met verilmekle daha esesh, daha miisfcet ve daha çabuk muvaffakiyet ne • ticelerine vanlacagmı şüphesiz saymakta tereddüt etaneyiz. tlâve edelim ki yekdiğerini ikmal edecek olan bu iki taraflı gayretin ar • kasında devlet vardır. Kendîlerine ta» ze meyva ihracah yapabileceğimiz bütiin yabancı memleketlerde bu vazi yeti kolaylaştmcı münasebetlerin, te • rrbbüslerin ve müzakerelerin derhal yerine getirilmesi devlete terettüp e • den vazifedir. Ondan başka meselâ taze mayvalanmızm sevki için frîgorifik vagonlara ihtiyac varsa omm dahi derhal telâfisi kezalik devletin Sasaracağı vazifelerdendir. Böylelikle yalnız bu mevzu üzerindeki ihracahmızın ilk senelerinden itibaren simdikinin beş on misline çıkanlabildiğini görmokligimiz işten bile değildir. Diğer bir misal olarak tütünlerimizden bahsedebiliriz. En kıymetli meta • lanmızdan biri olan bu ihracat mad demizin bundan sonraki sahşlan teş kilâtlı bir faaliyete mevzu olacak de mektir. Ofis rütünlerimiz üzerinde çalısırken tütün ticaretile mesgul olan vatsndaşlarımızm fikirlerinden, tecrübe lerinden ve sahsî gayretlermden elde edecegimiz istifadelerin pek çok olacağını kolaylıkla anhyabiliriz. Mustafa Nermi Bey Cumhuriyete yazdıği son yazılannda Almanyaya tütün ihracımızın simdikinin iki üç misline çdcanlabil M. Ruzveltin vaziyeti sarsılıyor! Kongre, Reisicumhura muhalefete hazırlandı Yeni tahsisat istiyen üç kanun lâyihasının kongre tarafından reddedileceği anlaşılıyor Vasington 13 (A. A.) Bir balık avından u< nerek Vasingtona yaklasan M. Ru velt üç kanun 1» yihası teküfi mü> nasebeb'le kon grenin şiddetli biı muhalefetine m» ruz kalacaktır. Tekliflerden er mühimmi madeninin mesi gümü tek Misak giirültüleri tşe Italya da mı karıştırılıyor? Italya, Atinadan istizahta bulunaçakmış! Atina 13 (Hrsusî) Venîze; list tmerisis K riks gazetesi Balkan misakma ili'ik protokolun üçüncü madde sinin manatı h«k kında ttalya hiikumeti tarafın dan Yunan hiikumetbvden i.«t> zah yapılacağı ni yazıyor. [Reisicumhur Hz. dün' [Bergamayı teşrif ettiler) Büyük Şef, bayram yapan halkın tezahüratı içinde Halkevini ve harabeleri gezdiler tzmir 13 (A.A.) Reisicumhur Hazretleri bu sabah saat 8 de refa katlerinde birinci ve ikinci ordu mü fettisleri Fahrettin ve İzzettin PaşalarIa Kolordu, Fırka Kumandanlan ve tzmir Valisi Kâzım Paşa olduğu halde otomobille Bergamaya hareket ve saat 10,30 da Bergamaya muvasalat buyurdufcr. Kendilerini havadan iki tayyare filosu da takip etti. Muvasa latlannda orada mevcut olan muhtelif kıtaatı teftiş ettiler ve bazı tatbi kat yaptırdıl'r. Güzergâhta yollara dökülen civar köyler halkı ellerinde bayraklarla aziz halâskânnı selâmh yor, alkışhyordu. Bergamanın bütün halkı kendisini istikbal için şehir m«thalinden itibaren bütün caddeleri doldurmuşlerdı. Gazi Hazretleri halkuı hizasma gelince otomobilden indiler ve bir sevinç ve heyecan dalgası halinde bulunan ve ayaklan altına çi çek demetleri atan Bergamahlann arssına kanştdar. Bu suretfr yaya olarak Halkevini tesrif ettiler. Burada bir müddet istirahat ettikten sonra sehir civanndaki Eskiılâp harabesini ziyaret ve asan atikayı alâka ile tetktk buyurdular, verilen iz'hah din • lediler. Tekrar Halkevine avdet ederek öğle yemeğini yediler. (Mabadi üçüncü tahifede) Sınyor Musolini rar kıymetlendirfl hakkındakl Ikmci» milif para «Dies» kanun lâ yihasıdır. ri kapanan bankalara 1/1/1930 danb* Atina 13 (Hususî) Geçen oaZAT ?ünü Yugoslavya sefirinîn Belgrada gitmesi, buranın îyi haber a^an mehafiHnin temin ettiğine göre paskalyayı memleketinde geçirmek için olmayıp burad'a Balkan misakı etrafında cereyan etmekte bulunan münakasat halrkında hükumetine izahat vermekten ibarettir. Dünkii Lik maçlan Balik avından dönen Amerika Reisicumhttru Amerika yerlileri kıyafetinde mevduatının 2500 Miami 13 (A.A.) M. Ruzvett dolara kadar olan kısımlarınm hükumet tarafından tediyesi kanun hususî trenle Vasingtona gltmistir. lâyihasıdır. Bu lâyiha yiiz mil Amerika, borcunu vermiyenlere yonlarca dolar tediyesini icap ettire • para dermiyecek cektir. Nevyork 13 (A.A.) Amerikaya Üçüncü ve en tehlikelisi çiftüklerm borçlu olup ta tediyatta bulunma üzerine mevzu ipoteklerin sermayelenmir> veya teahhur vukaa getirmis odirilmesidir. Bu teklif milyarlarca do lan milletlere Amerikaca bundan böylara mal olacaktır. (Mabadi altıncı tahifede) yatırmif olanlann 3000 ermeni genci Beşiktaş, Fenerbahçeyi dün de, mağlup etti Şampiyona maç; lannm en mü himlerinden iki si dün yapıldı Fenerbahçe sta dinda Beşiktaş Fenerbahç«e, Taksim stadyomun • da da Galata saray • tstanbul spor takımlan karşılastılar. Be şiktas, Fenerbah çeyi 1 0 mağ Iup etti, Galata • saray da tslan • bulspora 2 0 ye nildi. Asker olmak iizere Suri Istanbulspor da, Galatasarayı 2 0 yendi. Şampiyeden Erivana gidiyor! yonJuk Beşikta^la Fenerin gelecek maçlarına bağlı Adanada çıkan Tiirk Sözü gazete sinin Halepten haber alarak yazdığına göre Erivan hükumetmden Şamdaki Ermeni cemiyeti raisngine gelen bir mskiupta, hükumetin askere son derect ihtiyacı buluodugundan Suriyedc bulunan biitün genç Ermeniler Ermeabtatta dar«t edihniytfr. Ba minas* • betle Fransız ordusunda mekte olan birçok hizmet et • Ermeniler istifa Japon Amiralı dün akşaiıiAnkaraya gitti Amiral Başvekilimiz tarafından kabul edilecek ve şerefine ziyafet venlecektir ederek Ermenistana gitmeğe hazırlanmıslardır. Uç bine yakın Ermeni gencinin aîlekrile birUkte Suriyeden aynhnak iizere olması bütiin memlekette bir sevinç uyandmnıstır. Beşiktaş Fe 34 kişi sıcak suda haşlandı nerbahçe maç nasıl oldu? Sedalia • Missuri 13 (A.A.) Bir Beşiktaş Fe nerbahçe maçı şampiyonanm en mühim karşılaş • ması olduğun dan çok kalaba lık bir seyirci kü*lesi toplamısh banka yetnekhanesinde tabak yıkamağa mahsus buharla isler maktne patlamts, 34 kisi kaynar su Ue haşlanmtştır. Dört kifi öünüs, ötekiler hafif ve ağır olarak yaralanmıştır. KENDİ KENDlMlZt Iwate kumandam deniz miralayı Kiyothi Hara Filo kumanda m ferik Amiral Fajime Matsushita Asama kumandam denu miralayt Taiji Ohta TENKİT: Harabelerde hazneler Ankarada oturan Istanbullu bir o kuyucumuz tstanbul lımanı için Cum huriyette çıkan son makale ıçın gaze temıze biT mektup gondermış. Istanbul sehrine gösterdığımız alâkadan pek mütehassıs olan bu vatanperver mu habirimiz diğer mutaleaları arasında İatanbulu imar edecek servetın Istan bul içinde haydi hazır bulunduğunu yuksek bağmyor. Moktubunun son fıkralannı aynen naitlediyoruz: « lstanbulu ımar guç değıldir zannederim. Bu şehrin istıkıazsız, hem halkı biç sıkmadan kendı kendisini imar edecek kabiliyeti, çıinkü çok metnık serveti vardn. Ufâk bir misal arzadeyım: Ustunden asırlar geçmış, hiçbir tanhî san'at ve kıymeti olmıyan bunca harabeler, vıraneler, muüttal ausuz çeşmeler, türbeler, mezarlıklar, arsalar, en serefiı mevkilerda metruk kalmış saray ve kışla arsaları, rçe ya ramaz neler ve neler... Bir taraitan bu luzumsuz yerler peydetpey halka •aldır, mılyoniar tutar. Bu mılyonlar sehrin imar ve ıhyasına sarfolunacağı gıbi diğer taraftan da halk ta satın aldığı yerleri imar eder. Hele Beledıye Evkafla uyuşursa birlıkte herşey o lur...» Hakikaten Istanbulda okuyucumu Jtun yazdığı harabelerde hazneler var denilecek kadar maddî kıymet vaîdır. Bir keTe Istanbul Belediyeai şu şehnn plânını yaptırsa alttaraiını muvaffa kiyetl« başa çıkarmanm bütiin esbabı hazır olduğunu şu mektup bile göste rıp durmuyor mu? * • EvveUri gün limanmuza gelen Asama ve Ivate isimli Japon mektep gemilcrinin kumandan ve zabitleri dün de sehriroizin gönihnege değer yerlerini ziyaret etmişlerdir. Vis Amiral Matsusita, Japonyanm Türkiye büyük elçisi M. Muhakuji, Asama mektep gemisi kumandam miralay M. Tahiji Uhta ve tvate mektep gemisi kumandam miralay M Kiyosti Hara üe Japon Amiraline mihmandar tayin (Mabadi altıncı sahifed^) fenmr haiesi Fenerbahçe »tadının yenı yapılan fakat henüz ikmal edilmiyen tribünleri tamamen dolmuş, birçok seyirciler de mçı ayakta takip etmeğe mecbur olmuş lardır. Fenerbahçe genç takıtnının son haftalarda muvaffakiyetli müsabakalar yapması, buna mukabil Besik taşliların da bir inhitat devresine girmeleri, bu maçın neticesini meskuk bir vaziyete sokmus, hatta mü önünde heyecanh bir an sabakayı Fenerlilerin kazanma^. timalini kuvvetlendirmişti. Besiktas takımı, Fenerbahçeyi en kuvvetli za.manında da yenmis, fakat bugünkii Besiktas takımı, o vakitki kıymeti nin yüzde kırkını kaybetmişti. Bu itibarla Fenerbahçe stadını dolduran bmlerce seyircinin ekserisi Fe • nerbahçenm kazanacağim ümit e diyorJu. (Mabadi dördüncü sahifede) nıııııııııııııııııııııııııiMiıııııııııiMiııııııniMiııııiMiıııııı><ıııııi'iııınıııııııııııııtıiMii!itnıııııııııııınıııınınııııııiııınıınıınıınınııııııııııuıiHiıuııı Bir nutuk etrafında Mazhar Osman Bey den soruyorlar: Prof. Malşin âlimle cahili seçtiğini ve bir tarih yarattıgını Üniversite namına söylediginiz doğru mudur? Unnrersite ısla hat müsaviri Profesör Mals, hükumetle yapbgı kuntrat müddeti bittiğinden, şehrimizclsn ayrılrms ve hareketinden bir gece evvel, Tokathyanda 300 kişilik bir veda ziyafeti verirmisti. Saat 21 de baçlı • yan ve geceyansına kadar devam eden bu ziyafette Mazhar Osman Beylsmail Hakkı Bey Mazhar Osman Bey le b:r ecnebi profesör tarafından nu Bu ziyafette Mazhar Osman Bey tatuklar söylenmiş, profesör Malş ta bu raftndan irat edilen nutkun baxı mu nutuklara mukabele etmisti. (Mabadi altıncı sahifede) Japon Amiralı Ue gemi kumandanları ve diğer zabitler ken Haydarpaşa gartnda uııııımıııımıı ııımııımmıinmııııııııımııiîiııım ııııııtıııııııııııuıııııııııııııııııı Ankaraya gider iıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııınnıııı mesi imkânlanndan bahsediyordu. Mustafa Nermi Bey Almanyada bu işle uğrasan bir vatandaşımızdır. Fikirlerinin kıymetine ve tatbikî kabiliyetine biz de kaniiz. Onun gösterdiği yollarm bizi muvaffakiyet neticesine götürebilece ğinde şüphemiz yoktur. Almanya ile bu mevzu üzerinde karşılıklı menfaatler temeline dayanan çok sağlam bir anlasma yapabiliriz. Iste bir tek misal ki ofisin ve vatandaşlann gayretlerile memleketimizin mühim bir mese'esini halledebilir. Fühakika yalnız Ahnan yaya simdiki 6 milyonluk tütün ihra cımızı iki üç misline çıkarabilirsek Türkiyenin tütün meselesini büyük bir mikyasta halletmis oluruz. Hulâsa, bizim anladığunua göre Türkofis unvannu taşıyan ticaret ofisi tüccanmızla elele sıkı tesriki mesai ile çalısacak bir müessesemîzdir, ve bu teşriki mesai devletin azamî muzahere tine mazhariyetle memleketin inkisafına en ileri derecelerinde hizmet etmiş olacaktır. YUNUS NADt