13 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 53 uncu cuzu çıktı Cutiu Mn 0 K C 7 ISTANBUL CAĞALOĞLU OCNo. HO. OOOl Telgraf ve mektup adreai: Cumhuriyet, latanbul Posta kutusu: İstanbul, No/ 248 VIHIIH I W Telefon: Başmuharrlr ve evi: 24290, Tahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matfoaacılık ve Neşrlyat Şlr^etl, 24299 umhuriyef Cuma 13 Nisan 1934 Hayat Ansiklopedisi Biyiîk brr kitiphaneyi bir arada evhıfze getiron eıt faydalı eserdir. Her evde bfr la»e bnfunmak lâzımdır. Sanayi programımız Etrafında Mülâhazalar Dünkii Meclis içtimaı Ankara. 12 nısan (Başmuharririmizden) umhuriyette çıkan bir tenkit fıkrasuıda bir sişe ve cam fabrikası yapmak bususunda U • ticale mahal olup olmadığı soruluyor, komsumuz Yunanittanda bu mamu • lâtı vücude getiren biiyiık bir fabrika 'bulunduğundan Yunanistanla müba • Ankara 12 (Telefonla) Büyük delemizi daha ziyade çoğaltmak üzeMilJet Medisi bugün taat 3 te Esat re simdilik bu yoldaki ihtiyaçlarunızm Beyin riyasetinde toplandı. tlk olaoradan tedarik ve telâfisi bir tetkik ve rak Şurayi Devlet kararları mese mülâhaza mevzuu olarak ileri sürülü • lesinin müzakeresine girişildi. yordu. Bu mesele dolayısile bu mev Hakkı Tarık Bey (Giresun) Şu zular etrafında burada salâhiyetli da rayı Devlet kararları hakkındaki ireler ve zatlarla konusmalarımızın bir encümen mazbatasınm tab'mda yahulâsasmı vermegi faydalı buluyo pılan bazı hatalan anlattı ve bunru2. ların doğru sekillerini izah etti. Evvelâ sise ve cam fabrika» yalnız Raif B. (Trabzon) mevzuu müYunanistanda var değildir. Avrupa zakere olan mazbatanın kabulü h^ nın muhtelif memleketlerinde bu fablinde bunun evvelce Şurayi Devlet rikalarm envaı mevcuttur, ve bu madDeavi dairesi tarafmdan verilip Ar • deler üzerinde memleketimiz Avrupazuhal Encümeni tarafından yapılan nın muhtelif memleketlerile ticarî mütetkikat neticesinde nakzedilen ve nasebetlerdedir, ve bu münasebetler Meclis heyeti umumiyesince tasvip devam edecektir. Türkiyede yapıla olunan kararlara samil olup oltnıcak kiiçiik bir fabrika en kabasmdan yacağını sordu. en iyilerine kadar sırçacılık »anayünin Yunus Nadi Bey encümen namıbiitiin envaını yapacak değildir. Fil na cevap vererek dedi ki: hakika tahsisen bizde yapılması mev« Encümenin heyeti umumiyeye zuubaha fabrika, şimdiki halde mün arzettiği mazbatada varmıs olduğu hasıran şifecilik üzerinde çalışarak netice mevzuu bahsolan meselenin cam imalile meşgul olmıyacakhr. Şişe tefsirine mahal olmadığı merkezindeimalâtında da fabrikamn kabilıyeti dir. Tefsir yapılmamıs olduğuna memleket ihtiyaçlarının yalnız yansına yakın bir miktarına tekabül ederek üst tarafı gene hariçten getirilmek üzere açıkta kalmaktadır. O halde sife ihtiyaçlannın açıkta kalan bu ktsnüle umum:n cam mamulâtı için harice müracaat mecburiyetindeyiz demek olur. Sırçaalık çefitlerhün bir tek fabrika» ya hasri miimkün olmıyan envaı için de vaziyet böyledir. Ankarada Yunanistanla memleke • tîmiz avauadaki j{£arî muamelelere biiyuk ehemmiyetle alâka gösterilmek» te olduğundan Yunan mamulâtının yakınlık rüçhanından da istifade efanek suretile memleketimizde revaç bulacağı kuvvetîe üm:t ve bu, ciddiyetle arzu da edümektedir. Şimdilik yalnız *i« se mamulâtının kısmen memlekette yapılması bu işin iotidaî maddesin n memleke'te mevcut olması dolayıs'e san'at olarak ve'evki kısmen ona da programda bir yer verilm'f bulun masmdan ileri gelmektedir. Bu misal • den de anlaşıldığına göre Türkiye ta nayi programı otarşik ( autarchique) bir program olmaktan uzaktır. Otar • şik program: Yani biitiin ihtiyaçlan • mızda kendi kendinvze yetmeği iddia eden bir program. Biz bu îddiada değiliz, ve bazı memleketlerde tecrübesi sebkeden bu iddia umumiyet peyda etmek lâzım gelse biitiin dünyanın buhran altında yıkıhp kırılacağına kam bulunuruz. Bizim pek miitevazı sanayi programımız, ipt'daî maddesi memleketimizde çıkan bazı maddeleri velevki kısmen kendi memleketimiz dahilinde vücude getirebılmekten ibareîtir. Modern bir cemiyetin azçok sanayile tekemmül etmek ihtiyacı inkâr oIunamıyacak bir hakikattir, ve Türk cemiyeti cemiyet olarak tekemmül eitikçe hariçle roünasebetlerinin gittikçe daha sağlam ve daha çok olmak yo • lunda inkisaf edeceğinde de süpbemiz yoktur. Sanayi olarak vücude geürdiğimiz ve geîireceğimiz maddelerln ne olduğu meydandadır: Bellibaslı seker ve pamuklu men tucat. Bir ziraat memleketi olan Türkiyenin ziraatin ıslahatında da miıes sir amillerden biri olan şeker sanayüni kendi ihtiyacı hududile mahdut olarak vücude getirmesini çok görecek kim se bulunamaz. Başta pamuklusu olan mensucata gelince, ham maddeleri memlekette mebzulen yetişen ve git tikçe ıslah edilerek çoğaltılması zaten zarurî olan bu sanayii velevki kısmen kendi memleketimizde de yapmak hususunda daha ziyade gecikemezdik. Yeni sanayün ilk adımlarında az çok himayeye muhtaç oldugunu bili yoruz. Sanayün bizce yapılabilecdk elzem kısmt modern Türk cemiyeti içir o kadar hayatî bir ihtiyaç ki onu ku • rup yürütmek hususundaki külfeti 3c • tiham etmeği biitiin milletçe göze al mış bulunmaktaytz. Ancak bu hima • ye yeni sanayümizin yürümesini tetnm edecek hudutla mahdut olmak icap edecek ve san'at kendisini hergün da ha fazla kurtaracak veçhile teessüc ve Şurayi Devlet kararları meselesi halledildi Reisicumhur Hz. Dün izmirde, şehir dahilinde bir tenezzüh yaptılar Izmir 12 (A.A.) Reisicumhur Hz. bugün saat 18 e kadar »Hrahat buyurdular. 18 de ikeimetgâhlarutdan çdcarak Rıhtım bo yunda halk arasında yaya olarak bir gezinti yaptıktanr sonra oto . mobil^ binerek yeni yapılan Gazi iHcmektebini ziyaret ettiler. Oradan Şehir kazincsuna gel diler ve saat 20 ye kaıdar orada oturdular. Saat 20 de sehrin, İzmirpalas salonlarında verdiği çocuk balosunu tesrif buyurdular. Bu anî ziyaretler tasviri güç bir sevinç heyecanı uyandırdı. Çocuklar zaptolunamıyan bir coskunlukla Gazi Hanretlerini sardılar ve ellerini, yüzünü öp meğe basladılar. İçten gelen bu hareket halkın gönüllerini tasırdı. Reisicumhur Hazretleri iki saat kadar baloda kalarak ço cukların oyunlamnı seyrettiler. Hitabelerini takdirle dinlediler ver tertip ettikleri piyangoya istirak ettiler. Ayni sürur ve hararetle teşyi edilerek sa at 22 de ikametgâhlarına avdet buyurdular» i ^ • * • Inkılâp Tarihi küsüsünde Recep Bey istiklâlin ruh ' ve manasını anlattı Gazi, yokluk âleminden çıkardığı bu şerefli devletin sermayesini Türk milletinin kanında bulmuştur Halk Fırka ST umumî kâtibi, Kütahya meb'usu Recep Bey, dün Üniversite Inkılp Tarihi ens titüsünde ikinci dersini verdL Universite konfe rans salonu, ta lebeden ba'ka birçok samiin ile de dolmustu. Recep Bey dün. kü konferansın da istiklâl mefhumile, istiklâ lin ruh ve ma nasını izah etti. Recep Bey dedi ki: « • Türk in kılâbını izah ederken bu hâdlseyi asil ve büyük milletin diInkılap 1 arthi kürtutünde çok guzel btr rilisi ve kurtu dera veren Recep Bey lusu diye tarif şekilde anlasılmı» olmalıdır. Bu seetmistim. Bu kurtulus hâdlsesinin bir muayyen ve tek tabirle ifadesi bepla, istiklâl muharebelerini an » demek olan istiklâlin manası da tam (Mabadi 8 inci aahifede) İkhsat Vekili Celâl Bey petrol taharriyatı ve neticeleri hakkında şayani dikkat izahat verdi Iktııat Vekili Celâl Bey göre bundan evvelki muameleler bittabi mevzuu bahsolamaz. Bun lar hakkındaki kararlar kemakân muteberdir.> Netioede mazbata reye konarak kabul edildi. (Mabadi 8 inci aahifede) İnsul İzmire gönderildi Müflis banker bugün izmire vâsıl olacak ve orada kara sularımız haricinde bir Amerika şilebinde Amerikalılara teslim edilecektir ~ Buğday koruma/ resmi undan almacak Japon gemileri geldi Japon Amiralı dün ziyaretlerde bulundu, Taksim Fırka Grupunun dünkü ' Mssine celenk koydu, bugün Ankaraya gidiyor mühim içtimaı Insul, muz paketile yüzünü SrtertJt jfapurun merdivenüu Dokuz gündenberi İstanbul Tevkifanesinin misafiri olan Amerikalı müflis banker M. İnsul, dün aksam, İzmirde Amerika hükumetine tes lim edibnek üzere, yola çıkarıl • mıştır. çtkarken Dünkü lçtimaın hatlplerınden Uustafa Şeref B. Ali Rıza B. (Mard.n) Ankara 12 (Telefonla) Ftrka Grupu bugünkü Meclis içtimamdan sonra saat dörtte toplanımsür. İçtimada buğday koruma resmi mevzuu bahsol(Mabadi üçancii aahifede) iiıııııiiiııınııniiMiiMiiMiııwı«ııı.ııııır.*MiııııııınuıııııııııırnıııııiHiı»ii*ııtHttiMtıııiMtııııııııtfiıtıtiiıııııiTutnıı»ttıııt«ıııııııııııııntımn»tnı»mmt Hamutiyenin borda toplanndan biri üzerinden Japon kruvazorlerine bir bakıs, önde iki bacalı amiral gemiai Aaama ve arkada üç bacalı Ivate kruvazorleri gekniskr v«r top atarak şehri selâm Visamiral Matsuşita idaresmdeki lamışlardur. Hamidtye kruvazörümüz Asama ve tvate isimfi Japon mektep (Mabadi üçüncü aahifede) gemileri dün sabah onda limanuntza Ârabîstandaki İbnissüut Yemeni îstilâ etmek niyetinde tmam Yahya İbnissüut harbinin önünü almak icin Mısırdaki bazı mehafilin yaptık'an tavassut akim kaldık tan sonra tbnissüudun ikinci oğlu ve cemıp ordusu kumand»nı Emir Faysalın kuvvetleri taarruza geçmislerdL 'Mabadi 8 inci aahifede) Yeni zenginlerle ınülâkat ka^ino açacak, bir başkası da borçlarını ödeyecek Müflis bankerin son ümidi Evvelki gün, hakkındaki üçün cü ceza mahkemesi kararına itirazi dolayısile Temyiz mahkemesinm meseleye vaziyet etmesinden ümide düşen müflis, Tevkıfanede son ge ceyi büyük bir heyecan içinde ve uykusuz olarak geçirmiş ve dün sabah saat yedide kalkmış ve ilk işi, Tevkıf ane müdüı ü Aziz Beyden, vaziyetinin ne olacağını sormak o! muştur. Aziz Bey, çok telâşh olan M. Insule, henüz Temyiz mahke • mesinin ne karar verdiği belli ol madığını ve teslim tnuanelesinin ne zaman yapüacağını bilmediğini söyle • miştir. (Mabadi beiinci aahifede) harp devam ediyor Piyango talihlilerinden birisi ev alacak, öteki fotoğrafçılarla însul arastndâtu mücadele Insul elindehi muz paketile karat sındaki fotografçtya yüzünü kaparken Cumhuriyet foto muhabiri de yandan bu resmini almısttr nayide en yeni ve en rasyonel tesisat ve teşkilâtla ise başlamaklığımjz mümasil dünya sanayüle mümkün oldu ğu kadar çabuk başabas geunekhgimiz hususunda mühim bir amil olacaktır kanaatindeyiz. Bu cihetleri bu suretle kaydettikten sonra gene esa&a avdetle memleke timizde kurubnasuıa tesebbüs edilen sanayün bizzanre mahdut olduğuna ve zaten her yeni şey gibi hemen bu günden yarma ortalığı mamulâta bogmaktan bittabi uzak buhınduğunu bir daha tekrar edelim. Biz az yapacağız fakat iyi yapacağız. Bu bahiste bugün ve yarm dahilin ve haricin bileceği hakikat iste bundan ibarettir. Giimrük mııhafaza kıt'aları Ankara 12 (Telefonla) Meclise gelen bir lâyihaya göre giimrük ımı • hafaza kıt'alannda takım kumandan lanna (bölüklerde 3 üncü takımlara kumanda eden takım başılan dahildir) birer miri binek hayvanı veırilecektir. r.j.yVk ikramıyeyı kazananlardan dağdan itibaTen) Adlıye memurlan BeUcıs Hanım, Huseyın Bey ıe. Semn Nur Hanım Tayyare piyangosunun besideaineı dün devam edilmis, kestde tamamlannuftv. Dün çekilen numaralan iç sahi* felerimizde bulacaksmız. UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIİMIIIHIIIIIIIIIIIIIIItlllltlltlllllllllllnllllllUllinillltlllllllllllllllllllilllllllllllllllllllIllllllllinilll tekemmül ettikçe himaye hatleri de indirilecektir. Bu cümleden olarak sekerin istihlâk vergisi bu sene dört kurus daha arhrılıyor. Dahilî sanayimizm inkişafında gayemiz bunlarm dünya fiatine miimkün olduğu kadar çabuk yaklasacak bir maliyet fiatini elde etmek hususunda çok dikkatli olmak tır. Binnefis hükumet bu hususta aza • mî itina ve hassasiyet göstermeği baslıca bir vazifesi bilmektedir. Teknikte çok tekemmül ederek sermayelerini veya bunlarm büyük bir kısmını çok • tan imha edebilmiş olan dünya sana yiine yeÜşmek için biraz zamana muhtaç olduğumuzu bilmekle beraber bu nu biran evvel temin etmeği de progithal etmis bulunuyoruz. Sa Gazetemiz bugün Talihliler ne diyorlar? Bir muharririmiz dün 200,000 liralık ikramiyeyi kazanan biletin hâmili olan talihlilerle görümüştür. Haciz karoarı beklerken Bunlardan Bomonti fabrikast rala kazanları ustabafisı Hüseyin Avni Bey diyor ki: « Büyük ikramiye çıkan bileti beşinci kesidesine kadar tek başona a lırken, son defa birsey çıkmıyor diye arkadaşun Mesut Beyle paylaçtık EvKyitn, iki çocuğum var. Aldığım maasla pek güç geçinebiliyordnm. fiorç yü(Mabadi ikinci aahifede) sahifedir Sinema sahifesi, resimli dünya haberleri, memleket haberleri, spor sütunları ve saire .. Son ptycngonun talihltterin&en Hu&eyin Avni Bey ve garson Mes'ut Ef* ortada pazarcı Huseyın Efendinin hvt kardeii. yukanda sağda pazarct Huseyı» Mftndi, m>Um Mokt Mfmât YUNVS NADİ