27 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ajısiklopedisi 46 cüzü çıkti u m h u ri y et n n Hayat Ansiklopedisi Büyük bîr kütüphaneyi bir arada eviniıe geliren en faydalı eserdir. Her evde bîr lane bulunmak lâzımdır. ÎSTANBUL CAĞALOGLU UnUnCU Sene: KO. 3455 Telgraf ve mektup adresl: Cnmhurlyet, Istanbnl Posta fcutusu: îstanbul, Na 246 ÇarŞaHiba 2/ KânUniieVVel 1933 * * Telefon: Başmuharrtr: 22366, Tahrir müdürü: 23236. tdare müduru: 22365. Matbaa: 20472 Dünya yüzünde Siyaset cereyanları imalî Amerika Birleşik Cumhuriyetlerile Savyetler Rusyası ^ arasında husule gelen anlaşqpadan ve yakınlıktan sonra dünya milletlerini alâkadar eden siyaset cereyan larnu Arvupa hududunu asan daha umumî bir manzarada mütalea etmek lâzım geliyor. Amerikan • Rus anlaş masının Uzakşarkla biiyük Bahrimu hit siyasetini alâkadar ettiğinde bütün dünya efkân müttefiktir. Savyetler Rusyası bir aralık kendisini garp hu dutlannda dahi tehdide maruz görmüş olduğu cihetle Baltık denizinden Hindistan hududuna kadar uzanan memleketlerin kâffesile ademi tecavüz misakları aktederek kendi vaziyetini tasrih ve tesbite müsaraat eylemiş olduğu malumdur. Almanya Polonya ile anlaşhktan sonra şimdi Fransa ile temasa gelmeğe başlamış ise de iki millet arasındaki bu fikir teatisinin müspet bir netice verebilmesi ümitleri henüz kuvvet bulmuş değildir, ve tngiltere ile İtalya sulh meselesinde sarih vaziyet almaktan çekindikleri müddetçe bu ümklerin kovvet bulaeağı da yoktur denilebilir. Dünya haritasının tekrar değiştirilmesmi istiyen zümrelerin ta'eplerini arbk mahdut ve dar kadrolarda muhafaza etmeğe im kân görülemiyeceği şimdiden anlasıl mağa başladı. Eğer vaktinde önüne geçilemezse bu defa zuhur edecek bir harbin eskisine rahmet okutaeak bir siddet ve vus'atle bütün dünyayı en dehsetli bir ateş ve kan deryasma boğacağı artık en görmiyen gözlerin dahi takdir edebileceği bir hakikat olmuştur. Ve simdiki halfle dünya işte b'iyle bir felâkete doğru yürüyor. îngilterenm sulhü idame etmektekî menfaati pek aşikâr olduğu için bu milletin sulhü arzu etmekteki samimivetinde iştibaha mahal yoktur. Anrak îngiltere sulhün idamesinde faal bir rol almaktan müçtenip olmakta da berdevamdır. ttalyanın muahedeleri tadil ett>rmeğe mütemavil olan sivasetf ise hiç kmse icin gizli bir siyaset deği'dir. Milletler Cemiyetinin ortadan kaldınlma sı takdirmde bnrru bir büyük devletler hegemonvasüe Istihlâf <tmefe rfe imkân görülmediğine göre eğer buçün bütün milletler sulhü iltizamda kat'î bir ciddiyet Utizam etmezlerse ihtilâflann kuvvetten başka bir hal çaresi kalma mış olacaktır. Almanyaca Londra cihan iktısat konferansmdan derhal geri alın**n Hügenberg muhtırasından sonra tngilterede Lort Vetermer kendi matbuatile bîr Fransız İngiliz ittifakmı tavsiye eden neşriyabnın son kısunlarmda Almanyayı tatmm etmek içm bu devletm şark tarafmda tevessüünü, yani Rusyadan Almanyaya tavizat verilmesini açıkça ifade etmeğe başlanuş olduğundan Almanya ile Lehistan arasmda husule gelen son mukarenetin gizli bazi taraflan ofacağı hususunda ciddî şüpheler uyanmasının önüne geçilememiş, hatta bu şüphelerin şu suretle tasrihine kadar ileri gidilmiştir: « Almanya Pomeranyayı alacak, Lehistan ise Baltıkta Memele ve Kiyef îstikametinde ise Karadenize doğru tevessü edecektir.» tşi Papagalo sisteminde bu kadar bash düsünmeğe bittabi cevaz yoksa da Avrupa siyaseti kendi kararsızhğı içinde fıkır fıkır kaymyan bir kazana benzediği için fazla bukaruı bir gün bir taraftan patlak vermesinden de bihak km korkuluyor. Avrupa milletleri her gün artan müthiş bir hassasiyet içinde rüzgârdan nem kapacak bir asabiyetin zebunu bulunuyorlar, ve filhakika simdiki şerait içinde bilhassa Avrupanm herhangj tarafından sıçnyacak bir kıvdcunın bütün binayı tutuşturacak bir kuvvetle büyük bir yangma meydan vere • ceği muhakkak sayılmakta hata yok • tur. Böyle yeni bir 'elâketinse nereden başlayıp nerede biteceğini kestirmeğe hakikaten akıl c m e s e gerektir. Herkes tedhirini ve mukabil tedbirini almakla ıneşguldür. Küçük ttilâf devletlerî kendi aralarmda görüştükten sonra Çekoslovakya Hariciye Nazın Dr. Beneşin Paristeki manidar temaslan bir niîmayiş derecesinden ileri idi. Bu suretle Fransa ile Küçük ttilâf zaten gizli olnuyan hattı hareketlerini açıktan açığa bir daha ilân etmiş bulunuyorlar. Yeni harbîn sıklet merkezi nerelerde olacağraı bu şema mukaddemesile zihnen kendi kendinize ikmal edebilirsiniz. Ingilterenin alacağı nihaî ksrar malum olmasa bile Kızılordunun silâhı tetikte Müreftede petrol aranıyor Ankaradaki mütehasşıslar bir ilri güne kadar Istanbuldan gecerek Mürefteye gıdecekler Hükumetimizin petrol tetkikatına ve memleketimizde mevcut petrol membalarının işletilmesine verdiği ehemmiyet malumdur. Bilhassa son zamanlarda kömür, demir, bakır ve petrol madenlerimi zin tetkik, taharri ve işletilmesi meselesi hükumetin iktısadî progratnı • nıj» en ehemîyetÜ bir mevzuu arasina girmiştir. Amerikah tabaka'ülârz mütehassısı Mister Paige, Wudson, Mozes gibi mütehassıslarla Amerikada uzun müd • det petrol işlerinde bilfiil calışmı? petrol mütehassısı Cevat Eyüp ve kıymetli gençlerrimizden petrol mühendisi KejnalJLokman Beylerden mürekkep bi«". lerde Mürefteye giderek tetki • kata başlıyacaktır. Mürefte ha valisinde jeolo jik ve iktısadî tetkikat yapıldıktan sonra Ankaraya dönülecektir. önümüzdekT îlkbaharda memle ketin muhtelif yerlerindeki pet • rol mırtakalrında sondaj ameliyatı na başlanacaktır • Sondaj programı Petrol aranacak ftasoUjn gosterir harita Müreftedeki tet kikat ikmal edildikten sonra yapıtülârz mütehassısı Mister Paige ve petlacaktır. rol taharri ve işletme heyeti müdürü Cevat Eyüp Bey Mardin taraflanna giderek oralarda evvelce yapılan tet kikatı gözden geçirdikten sonra An «Cumhuriyet» in iktısadî bahisler mu karaya dönmüşîerdi. harriri Mürefte petrolleri hakkında Bu defa da Tejkirdağ Vilâyetinje sunlan yazmaktadn: ..bağh Şarköy kazası ve Mürefte nahi «Hükumetimizin memleketimiz dayesi içinde petrolün mevcudiyetini bilhilinde mevcut maden servetlerine son diren emarelere tesadüf edilmis, mınzamanlarda büyük bir ehemmiyet vertakada fennî tetkikatta bulunulması diği malumdur. tktısat Vekâleti bunun kararlasmışhr. için Amerikadan mütehassular getirtPetrol madeni mühendisi Kemal Lokti. Bunlar muhtelif yerlerde tetkiklerine naan Bey de Ankaradan gelecek heyedevam ediyorlar. te dahildir. Mumaileyh Türkiye petrol Bilhassa petrol madenlerine husu madenleri hakkında bu senebasmda sî bir ehemmiyet verilmektedir. Ge • bir kitap yazmıştı. Mürefte petrolleri çenlerde, Amerikadan gelen tabaka Mabadi 5 inci sahifede Gazi Hz. Istanbulu teşrif buyuracaklar Reisîcumhur Hz.nin Vekiller Heyetinde iktısadî programm nihaî müzakerelerine riyaset buyurduktan sonra sehrimize hareketleri muhtemeldir Ankara 26 (Telefonla ) Reisicumhur Hazretlerinin Istanbulu teşrif edecekleri hak kındaki haber tahakkuk etmektedir. Yalnız bu seyahatin Büyük Millet Meclisinin tatilin den sonra vuku bulacagı anla şılmaktadır. Meclisin perşem • be günü tatil yapması kuvvetle muhtemeldir. Diğer taraftan Vekiller*Heyeti iktısadî programa ait tet kiklerini bitirmek üzeredir. Bu husustaki nihaî müzakerata ö nümüzdeki hafta içinde basla nacaktır. Reisicun7hur Hazret lerinin Vekiller Heyetinin bu içtimalarına riyaset etmeleri ihtimali pek fazladır. Bu takdirde, Gazi Hz. iktısadî programın tetkiki tamamlandıktan sonra Istanbula hareket buyuracaklardır. Mürefte petrolları hakkında izahat Yeni TürkYunan ticarî anlaşması Büyük ve mühim bir iktısadî program hazırlanıyor: Müşterek bir sanayi siyaseti takip edilece! Ankarada imzalanan Türk • Yu nan ticaret muahedesi müzakeratına Yunanistan namına iştirak eden murahhaslardan M. Fufas dün sehrimize gelmiştir. M. Fufas dün kendisile görüşen bir muharririmize şu izahati ver miştir: « Evvelce Türk Yunan tica reti pek nisbetsizdi. Türkiyenin Yunanistana yaptığı ihracata mukabil Yunanistan ancak bunun yüzde beşinî satabiliyordu. Bilâhare Türkiye tktısat Vekili Celâl Beyin Ati nada imzaladığı mukavele ile Yu nanistan, Türkiyenin Yunanistana yaptığı ihracatın yüzde 30 u kadar Türkiyeye mal satabiliyordu. Nihayet son defa Ankarada yapılan mukavele mucibince bu fark Yunanistan lehine olmak üzere yüzde 45 50 ye çıkmıştır. Ankarada imzalanan mukavele 1 şubat tarihinden muteber olmak üzere altı aylıktır. Yeni Türk Yunan ticaret mukavelesi için Ankarada yapılan müzakerat çok samimî bir hava içinde cereyan etmiştir. 4 seans içinde bir mukavele aktolu nabilmiştir. Çiinkii iki hükumet arasında tam bir dostluk ve anlaşmak fikri vardır. Araya bir pazarlık meselesi girmiş değildir. Her işte olduğu gibi ticaret mukavelesinde de hüsnü niyet en büyük âmil olmuş tur. Halbuki ecnebi memleketlerde bir ticaret mukavelesi akti çok uzun Amerikalt mütehasaıt Mr. Raige fen heyeti bir iki güne kadar Mürefte petrol madenlerini tetkik etmek üzere Ankaradan şehrimize gelecektir. Heyet hava müsait olursa bugün Fırka Grupunda dün mühim müzakereler oldu Hacı Mehmet Beyin vergiler hakkındaki teklifi tetkik ve bir encümen teşkil edildi Adliye Vekili yangın için izahat verdi Ankara 26 (A.A.) C. H. Fır kası idare heyetinden: C. H. Fırkası Grupu öğleden sonra reis vekili Ali Beyin riyasetinde top landı. 1 Bolu vilâyetinde bazı kaza larda haşhaş ziraati hakkında Boîu meb'usu Hakkı Bey ve arkadaslan tarafmdan verilen takrir okvmarak Iktı sat Vekâletine havalesine, 2 Cebelibereket meb'usu Hasan Basri Beyin askerî bedeli nakdı efra dınm talim ve terbiyeleri ve hizmet müddetleri ve iaşe usulleri hakkında verdiği takrir okunarak Millî Müdafaa Vekâletine havalesine, 3 Kütahya meb'usu Hacı Meh met Beyin 19 n«vi yeni vergi matrahı hakkmdaki tak riri okunarak kendisi tarafmdan verilen izahattan sonra bir Grup encümeninde tet • kik edilmesine ve neticesinin Fırka, Grupuna bildiril mesine karar ve rildi. 4 Bursa meb'« usu Rüştü Beyin muamele vergisı \lacı Mehmet B. tahakkuk usulünün yeniden tetkikile ıslahına dair verdiği takrir okunarak kendisi ve bazı hatipler tarafından dermeyan edilen mütalea dinlendi ve Maliye Vekili tarafından bu mütalealar varit görülerek takririn Hacı Meh met Beyin takririni tetkik edecek olan encümene havalesine karar verildi. S tstanbul meb'usu İbrahim Tali Beyin İstanbul Adliye binası yangını hakkında verdiği takrir okunarak mumaileyhm ve diğer hatipîerin müta'eaIarı dinlendi ve Adliye Vekâleti Ve kili Beyin tatminkâr cevabı tasvip olur«rak müzakereye nihayet verildi. • II1II1III lllll III lllf llfll Telefon ücretleri Şirket tenzilât için hazırlığa başladı tngQiz lirasır . sekiz yüz kuruş tan aşağı düşmesi üzerine telefon ücretlerinden tenzilât yapmak icap eder. Bu nizam name icababn dandır ve bir komisyon bu tenzilât miktannı yüzde beş olarak kabul etmiş ve şirketin Hirazuıa nitnen Vekâlet te bu ten zilâta karar verm.şt'r. Şirkete de teb • ligat yaoılmıştı. Mabadi 5 inci sahifede M. Fufas müzakerata liizuın göstermektedir. Nihaî olan bu yeni mukavele mu cibince Türk ihracat malları bad'ema Yunanistana daha kolaylıkla girerek revaç bulacaktır. Buna mu kabil Yunan malları da Türkiyeye daha müsait şekillerle ithal edile bilecektir. Türkiye, Yunanistana yağ, Zonguldak kömürü, her cins hayvan, taze ve konserve balık, tereyağı, zeytin tanesi, odun, nebatî kökler, yün, pamuk, peynir, yumurta, bujday, mısır, sinema filtni, mercimek, Mabadi 5 inci sahJeac Adliye yangını hakkında takrir veren ibrahim Tali Bey Hacı Mehmet Beyin teklifi Kütahya meb'usu Hacı Mehmet Beyin vergiler hakkında yaptığı teklif evvelce bildirilmişti. Bu teklifte memurlardan alrvnakta olan 3 nevi vergiden ikisinin kaldırılması isten mektedir. Hacı Mehmet Bey, bu suretle eksilen varidatı karşılayacak yeni membalar göstermektedir. Hacı Mehmet Bey, teklifinde av derilerinden, lüks otomobillerden, masraflı düğünlerden vergi alınouı"sını istemektedir. Teklifte un fabrikalanndan da re sam alınması hakkında kayit vardır. Hacı Mehmet Beyin teklifleri arasında bir de ispirtodan munzam resim alınması mevcuttur. Bu resmin alınacağı yerler şeker fabri kaları olacaktır. Teklifte, muamelâtta kullanılmak üzere «müvazene» isminde pullar bastırılması, İnhisar idaresinin paketlerle tuz satması gibi mülâyim görülen bazı varidat membalan daha sayılmaktadır. Gösterilen varidat membaların dan elde edilecek varidat yekunu rakamlara istinaden 20 milyon li rayı mütecaviz olarak tesbit edil • miştir. «Kan izlerini Takip ediniz!»» Daktilo hanımlar îşlerinin erkeklere gördürüleceği haberi sehrimizdeki daktilo hanımlar arasmda telâş uyandırdı Ankaradan gelen bir telefon haberine göre dairelerdeki daktilo hanımlara ait işlerin kadrodaki raemurlara gördürülmesi düsünül mektedir. Bu suretle mühim bir tasarruf temin edilecektir. Bunun temin: için her memu run daktilo ile yazı yazm&ğa alıs Bitmek üzere olan tefrikalarımızdan sonra «Kan izlerini takip ediniz!» isimli yeni bir romana başIıyacağız. «Kan izlerini takip ediniz!» bir zabıta romanıdır. Maruf bir tngiliz muharriri tarafından yazılmıştır. Karilerimizin yeni tefrikamızı sonuna kadar alâka ile okuyacaklarma eminiz. Yılbaşı hediyelerimiz hakkın • daki tafsilât 5 inci sahifededir CUMHURİYET Yılbaşı hediyesi kuponu ması bütün deva Muhtelif dairelerde çalışan daktilo birkaçı ire bildirilecektir. hanımlardan IIIIIMimillllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllllUIIIIIIIII IIIIIIIIMItUIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIimilll ve kulağı kirişte bulunacağını söylemeğe hacet bile yoktur. * Bütün bu akıbeti meçhul gürültüler içinde en akıllı siyasetin Balkanlarda ve Balkan milletleri arasmda teressüm etmekte bulunduğunu hassaten kayde lüzum görürüz. Hiç olmazsa dünyanın bu kısmını bu defa kan v% ate^ten masun tutabilirsek dünyanın miıtehayyir gözüne harika sayılacak bir siyasetin müspet ve dimdik neticesini göstermis olacağız. Evelleri dünyayı ateşe veren kıvılcım Balkanlardan çıkardı. Şimdi bütün dünya tutuşmak tehlikesine ma ruzken Balkanlar binni.be felâketten en mahfuT ve emin bir yer gibi göri» miyor. Ne mutlu Balkaahlara! YUNUS NADİ No: Adres: J çalışması menedilmtştir. Bunun başlıca Yaptığımız tahkikata göre bütün memurlaruı daktilo öğrenmesi emri res sebebi işsiz erkeklere is bulunabilmesidir Yaptığımız tahkikata göre bugün mî devaire tebliğ edümek üzeredir. muhtelif dairelerde çalışan hanımlar Blzde hanunlann daktilo olarak çaşöyle taksim edilmektedir: 30 vilâ • lışmaları daha ziyade yenî harf inkılâyette, 100 maliye mcrkez ve şuabahn bından sonra baslamıştır. Bugün res da, 5 emniyet işlerinde, 7 maarif mü • mî dairelerde çalışan daktilo hanım ların miktan bine yakındır. Hususî mü diriyetinde, 3 sıhhiye müdiriyetinde, 50 pümrüklerde, 3 ticaret odasmda, essesat ve vezıhmelerde çalısan'ar bun1 ofiste, 5 esnaf murakabe bürosun dan hariçt'r. Memleketin diğer bir da, 3 zahire borsasmda, 3 kambiyo çok yerlerinde de daktilo hanımlar borsasında, 1 ticaret müdürlüğünde, vardır. 1 afyon inhisannda, 7 odadaki ticaret Son zamanlarda Almanya, Bulga maKkemelermde 5060 tütün, tuz ve ristan gibi bazı memleketlprde vslnız müskirat inhisarlarının umumî müdürdaktilo için deği', erkeklerin çalısa • Mubmü 5! bileceği diğer işler için de • kadınlarıa I