26 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi nci cüzü çıktı 42 fimmn.. S A M U UflllnCU S e n e » HO. u m h u r i yet «JAQ J4UÛ ^, t.** Te m e k t u Telefon: Başmuharrir: 22366 Tahılr müdüru: 23236. tdare muduru 22365, Matbaa: 20472 P adresi: ISTANBUL CAÛALOCLU Cumhuriyet, Istanbul Posta Jsutusu Istanbul, NO 246 PerŞGinbe 2 6 TeŞfİnİeVVel 1 9 3 3 Hayat Ansiklopedisî Bvyük bir kitfiphaneyi bir arada evhrize gelireı M faydalı eserdir. Her evde bir fane bulanmak lazımdır. Avrupanın Harp ve sulhunda Bir " kaleti ruhiye „ Imanyanın MOletler Cemiye . tinden ve Silâhlan Azaltma konferansından çekilmesi sulfaa tehlikeye düşüren bir hidise gibi telâkki edilmisti. Alman Basvekili M. Hitler bir nutkımda Almanyanm Fransa ile anlaşmaga hazır olduğunu ileri sürmekle Milletler Cemiyetinden çe . kilme hâdisesinin fena tesirlcrini ortadan kaldırmağa itina ettiğini göster dikten sonra Almanyada yeni yapıla . cak intihabat münasebetile de hukukta müsavat üe beraber »ulh fikrine de e • hemmiyet verilmekte devam edildiğhu görmekteyiz. Zaten Abnanyanın şim • diki ahval ve şerait içinde herbangi derecesinde bir harbi veya ona benzer ve ona gider kargaşalıklan iltizam et . mesine pek akıl ermez. Diinya ahval ve »erahinin şimdiki sekillerindeki bn sarih ve kat'î mantığa nazaran Almanyanm Milletler Cemiyetinden ve Silâhlan Azaltma konferansından çekilerek umumî intihabat icrasma gitmesindeki hakikî sebebi araftırmak faydadan hâli olamaz. Gerçi arayerde Fransada Daladye hükumeti ekalliyette kalarak tstifasım vermis ise de bu hâdise daha ziyade Fransanm dahilî siyasetine teferrn etti. ği için Almanyanm tetkik ve mütalea edeceğimiz vaziyetmdeki mahiyeti değiştiremez. Bilâki* bilvesile surasmı söylemeliyiz ki M. Daladyenin hükumeti Almanya muvacehesinde vaziyeti soğukkanlılıkla muhakeme eden ve e. ğer imkânı bulunursa Almanya üe an lasmağı ciddî surette iltizam etmekten çekinmiyecek olan belki en makul yegâne hükumetti. Bundan sonra gelecek Fransız^ıükumetinin M. Daladye hü . kumeti kadar itidal, sekinet ve vekarla hareket etmemesi ihtimali yok değil • dir. Bımunla beraber pek ciddî sebepler olmadıkça Fransanm simdiye kadar gösterdiği itidal ve basiretten aynlma. sı da pek varit görülenvez. Muhakkak olan şudur: Nasyonal sosyalizra Al • raanyast Irendi kendm* jdiledigi &&+ •>lâhlanmağa ve etrafı için tehlike tes . kil edecek bir vaziyete geçmeğe karar vermedikçe Fransa başında hangi hükumet bulunurcA bulunsun. hal ve mevkii zorlamağa kalkışmtyacaktsr. Buntm aksi de tamamen doğrudur. Al • manyanm silâhlanmağa ve etrah için endise verici faaliyetlere geçtiği gö . rüHirse Fransa kezalik barnda hangi hükumet bulımur»a bulunsun. asabî tedbîrler almağa gHmekten geri kalamat. Bu tarihî bir zarurettir, ve zaten tehİike noktası da iste buradadn*. Mese • İ9 Almanyanm buna meydan verip ver. miyeceğindedir. Buna nazaran vaziyetm son teşrihinde biz Almanyatun yeniden yeniye fev. kalâdelikler ihdasından çekineceğine daha ziyade ihtimal veren bir muhakeme tarzma dökülmüs bulunuyoroz. O halde, M. Daladyenin dal.a hiikumette iken söylediği son nutuklarından birinde ifade etmiş olduğu veçhile, Almanyanm Milletler Cemiyetmden ve Silâh. lan azaltma konferansından niçm çekilmis ve o zamana kadar n*den dola. yı o kadar gürüHülü nümayisler yap • mış olduğunu anlamak müskül olur gibi görünürse de bizce iste bu vazi • yetin izah olunması imkâm vardır. Ve bu izahm unsurlarmı ancak Al . manyanm dahilî vaziyetinde bulmak mümkündür. Bizce nasyonal sosyalizm Almanyasmm MVetler Cemiyetinden ve Silâhlan Azaltma konferansından çe. kilmesinin daha ziyade dahilî bir siya«et icabı olduğuna hükmetmek lâzun geliyor. Almanyada efkân umumiyenin bir seneye yakın bir zamandanberi i çinde yüriitüldüjü cereyan müsbet ne. ticelere müncer olmaktan ziyade menfi akıbetlerle karsılastı. O kadar ki devletler nasvonal sosyalizmden evveî Almanya için kabul ettîkleri müsaade kâr siyaseti nasvonal sosvalizm hükumetine karşı geri almain iUizam ettiler. Almanyada kendisini efkân umu»niveye istinat hususunda en kuvvetü hü . kumet farzeden nasyonal sosyalizm re'îimi nazarî hukuk ve müsavatmda bile Brünîng veya Fon Papen hükumetle . rinden daha kücük bir mevkie dihürülmek üzere olduğunu gördü, ve bunım herseyden evvel Alman efkân umu • miyesi noktai nazarmdan kendisine nvızır oldurumı takdirde gecikmedi. Goz göre *öre bövle havsiyet kmcı bir akıbete düsmektense nasvonal sosya lizm bevr>»'!T"Jel »«•*'»kkü!lerden çekilmek suretiîe evvelâ bunun ??«"«•» ti, ve müteakıben bütun mPîetîn reyîne muracaat etmek suretiîe herseyden evvel dahflde kendi vaziyt'ni takvîye ve tahkime lüzum gördü. tste son va ziyetlerdeki «haleti ruhiye» bizce ba noktada toplanıyor. Eğer son vazivetlerin hakîkî sebep ve saiki boyle bir haleti ruhiye ise o M. Gömböş dün akşam " Terakkiperver „ ciler, distülcüler, 7 de Peşteye döndü Izmir suikastı mahkumları affediliyor 200 kişilik heyet hareketini tehir etti, bugün Lâyihaya göre bazı istisnalarla 5 seneden aşağı bütün mahkumiyetler affolunmakta, daha uzun müddetli cezalar hafifletilmektedir Ankara 25 (Telefonla) Affı u mumt lâyihan bugün Meclise veril • . miş ve hemen Adliye encümenine ha vale edilmistir. Adliye encümeni saat dörtte toplarak lâyihayı müzakereye baslamutu. Müzakerede Adliye ve Dahiliye V* killeri de hazır bulunmuslardır. En cümen lâyiha üzerinde esash tadilât yapmamıs; Lâyihayı hemen aynen ka bul etmistir. Lâyflıanm yann mecliste müzakere edümesi ve meclisin Cumhuriyet bayramnun sonuna kadar tatil yapması mukarrerdir. Af lâyihası Meclise verildi * Macar misafirlerimiz Perapalas otelinde mühim bir içtima var Lâyihanın esasları Af Iâyihasmm esaslan şunlardu: Madde 1 Kanunun, verdiği ceza veya para cezasile birlikte ve yahut yalnız olarak yukan haddi bef seneyi geçmiyen hurriyeti bağlayıcı bir ceza üe ve yahut yamız para cezasile cezalan . dndığı suçlardan dolayı maznun bu • lunanlar haklnnda takibat yapılmaz. Bu maddedeki para cezasmdan maksat, umumî veya husosî kanunlarmda yazıh olan hukuku âmrae para eezcJandv. Aftan ittifade edecekleri anlaşılanlardan: Rahmi Bey Rauf Bey olanlar hakkmdald il&mlar mfaz edflmez. Madde 3 Hükmedilmis veya edüecek olan on seneyi geçmiyen hür • riveti bağlayıcı cezalarm üç senesi in. dirilir. Madde 4 Hükmedilmis veya e • dîlecek olan on seneden fazla cezala . rm bes senesi rndhilfr. Su kadar ki, indirilen milttar çtktiktan sonra geriye kaTan miktar yedî seneden aşajfi ola ' maı. Madde S Müebbet agır hapts cezalan yirmi sene agır hapis cezası olarak çektirilir. Madde ff Müebbet sürgün cezalan yirmi seneve mdirüir. Madde 7 A 1274 tarihl! m ü ' n ceza ka . nunu mucibince müebbet küreğe mah • kum olup Tiirk ceza kanununun 588 in. ci maddesile cezalan hapse çevrilen mahkâmlann cesaJan on bes seneye mdirflmistir. B Mezkâr kanuna göre müebbet kalebentliğe mahkum olup Türk ceza kanununun 588 mci maddesi mucibince cezalan sürgüne cevrilenlerm eeza Jân on seneye indirflmiştir. ' , C . Muvakkat kalebentHc cezasile mahkum olup ta cezalan bu suretle «Srgüne cevrilenlerm cezalan yansma m . diriimistir. E 825 munaralı kanunun 17 nd maddestnm ikinci bendi mucibince mahpusiyet halini ihbyar edenier hakMabadi 6 tncı tahifede M. <Jömböfün ve diğer Macar misafirlerimizin TeJnrcTağı $eyafiatlerinden intıbalar: Rakoçinin evi önünde Başvekil ve diğer zevat tarafından nutuk töylenirken Macar Başvekilinin gazetemize beyanatı EvveHd gece saat 12 den sonra Tekirdağından sehrimize dönen Macar Başvekili M. Gömbös, dün öğleden ev vel kapalı çarşıya giderek bazı ımı bayaatta bulunmustur. öğleustü Macar sefareti ataşemiK teri M. îmre Nemet, M. Gömbos se refme evmde bir ögle ziyafeti vermijtir. Mabadi 6 tncı sahifede Affı umumî münasebetile tahliye edilu cekleri anlaşılan gazeteci arkadaşlanmız Selim Bey Zekeriyya Bey Türk kızları asker olmak istiyorlar Istanbul Kız Lisesi yurt bilgisi muallimi talebesine Harbiye mektebine girmelerini tavsiye etti Cumhuriyet Bayramı müna sebetile bütun mekteplerde konferanslar veril mektedir. B u m e yanda evvelki gün Istanbul Kız Li . sesinde yurt bil gisi muallimi Mehpare Hanun b;konferans vehr ken kadmlanr son on sene zar fında kazandık . lan haklardan, Is tiklal HarbiiKİ. gösterdikleri hiz metlerden bahse derek bu sene çı kacak talebeye Madde 2 ü ç seneyi geçmiyen hür. riyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkum Rııs misafirlerimiz bu sabah 11 de geliyorlar Sovyet Harbiye Komiseri M. Voroşilof muharriri mize mühim ve samımî beyanatta bulundu, ~ vapuru 25 (Sureti mah susada giden ar. kadasunızdan ge • ceyansından son • ra telsizle) Karadenizde çok fazla fırtına ol mast yüzünden ancak dün gece yansı Sivastopola vâsıl olabildik. Kırım ve Ukran ya hükumet mü messilleri vapura gelerek Istanbul dan giden heyeti karsıladılar. Kızıl Ordu kulübünde heyetimiz sere fine bir ziyafet verildi. Ziyafettp nutuk'ar irat e . ogun çehrimize gelecek olan Rus ricalinden Hardilerek Türk biye Komiseri Jeneral Voroşilof (solda) ve Kıztldostluğunun de ordu Süvari umumi müfettişi Budiyenni yoldaş rinliğinden bah I miseri Ceneral Voroşilof, Hariciye Ko. solundu. Bu sabah saat yedide Harbiye Ko ' Mabadi 6 ınsı sah;fede mııııııııııııiHiıııııııııııııımiHnıııııııiHiıııııııınıııııııııııııııınıııııiHiııııııııınııııııııııiı'iınımHiıınHiııiHiıiHiıııııııııınııııııııııııııııııııınııım TürkYunan ticaret itila.fi îkıtsat Vekâletinin mühim bir kararı Ankara 25 (AA.) HükumetimizIe Yunanistan arasmda mevcut ticaret anlasmasmm tatbikatını kolaylastır • mak üzere tktısat Vekâleince ahıren yeni bir tedbir alındıih ogrenilmistîr. Bu tedbire göre Türkiyeden Yunanistana yaoılan ihracattan bedellerinin yüzde yirmi besine muadil kıymette Yunan millî barkasmca verilmekte o. Ianban de kesler mukabil'nf'e Yunanıstandan mubayaa edilecsk Yunan menvei damacana, cam, bardak, sıse, lâmba sisesi, karyola yedek aksanu, %sh sülfürö ve alemmvon mutfak ta kımlan maddelermin kontenian kaydile muk?vy<et olmaksı^n memlekete ithal>ne müsaade edilmistir. tzmir Rusyadaki kadın askerler Ru$ inktlâbının onuncu ytldönümünde geçit retmi yaparken sonra Harbiye mektebine gimuk için teşebbüslerde buiuamağa karar ver ndstir. asker olmalannı ve bunun için de Harbiye mektebine yazılmalarmı tavsiye etmistir. Bu karar talebe tarafından alkışlanmış, talebe mektebi bitirdikten HinııııınnınuıınınnnıııiMnııiHiıınıınniMMMMimııııııııııi)i;ııııııııııııiMi[iıiMiıınııiıııiMiımm»ıııı»MiıınniHiıiMMiıııııııiHtımıtııııiHtıım. Adliye tayinleri Bir kısım tayinler dün tebliğ olundu tstanbul adli yesinden Temyiz mahkemesi aza lıklanna nakledilen hâkimlerin yerine tayin o lunan zevata dün tebliğat yapılnustır. Birinci ticaret mahkemesi reisliğme tayin olu. nan muhtelit hakem mahkemesi sabık Türk dele ^rtni Ticaret man kesi Memduh, ^mesı retsı ikinci ticare* Memduh Bey mahkemesi reisliğine tayin olunan üçüncü hukuk re'<si Turhan, birinci hukuk riyasetin* tayin olunan be sinci hukuk reisi Suphi Beyler dün yeni va; 'felerine basîamıslardır. Diğer yeni tayinlere ast tebliğa* cumar*esi günü yapılacaktır. Etıbba Odası intihabatı Doktorlar arasmda hararetli münakaşalara sebep olan intihap bugün yapılıyor Istanbul Et)bba odası intihabatı bu. gün saat on üçte eski Düyunu umu miye binası karsısmdaki Oda binasm. da yapılacaktır. Bu intihabat için Etıbba Muhade • net cemiyeti namına hazırlanan nam • zet listesine itiraz eden hekimier, in tihabata iştirak etmiveceklerdir. Muarız hekimier, mukabil taraflı in. tihap propagandalannı mahalle muhtarlarfle Etıbba odası tahsildarlarma yaptvacak kadar ileri gittiğini, gayri kanunî surette rey toplandığmı, sinu diki oda idare heyeti azalannm yap tıklan işlerin birçok haklı şikâyetleri mucip olduğunu, iste bu sebeplerle intihabatta müstenkif kalacaklannı soy • lemektedirler. Etıbba odası reisi Tevfik Salim Pa. sa, gayrikanunî surette rey toplandığı iddiasmm doğru olmadığım anlatarak demiştir ki: «1 Bazı azalarm, mtihabatta mfis zaman Almanyanm beynelmilel tesek' küllerden çekilmesini kat'î saymamak mümkün olur. Hatta umum milletin reyile vaziyeti takviye edildikten sonra nasyonal sosyalizmin beynelmilel daha amelî bir yola döküleceğine daha zi . yade ihtimal vermek bile mübalâgalı surette yanlıs bir gorüs oimaz. Bizce ttmumun reyine muracaat hu . susundaki mevztnm değistirilmis olması bile bu noktadan dikkate şayandır. İDc beyannamesinde Alman hükumeti hukukta müsavatsızlıkla Almanyaya tahmil edilen vaziyetin tahammüi o • lunamaz bir vaziyet olduğumı soylüyor ve binaenaleyh raemleketten Miüetler Cemiyetinden cekümenin doğruluğunu tasdik etmesihi istiyor gibi görünüyordu. Büâhare bu mevzu degistirildi, ve sadece mflletten Hitler hükumetine itimat edip etmediğinin soruîmasma karar verildi. Böyle bir itimat reyile vaziyetini tak. vive edecek olan Alman hukumetmin bilâhare daha itilâfperver bir yola dökübnesi ihtimali yok defildir. Bunu böyle farzetmemek için Alman hükumetinin bir harp ateşi yakmaktan kork. madığuu ve korkmıyacağuu kabul et. mek lâzım gelir ki bu çok zor birsey . dir. Bugünün ahval ve seraiti icinde yamız Alman miicti değil, H s tW hükumeti dahi ciddî ve samimî suret • te bir harn feieketine taraftarhk ede mez diye düsünSyoruz. YUNÜSNADÎ Ehbba Odan reiri Tevfik Salim Paşa tenkif ksjacaklarmdan malumattar de. Lutfm tahifeyi çeviriniz