20 Eylül 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisı BuyÜk birfciitüphaneyibir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. Onuncu sene: Mo. 3367 umhuri Hayat Ansiklopedisı İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumlmriyet, Istanbul Posta fcutusu: İstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir müdürü: 23236, îdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 Çarşamba 20 Eylfll 1933 încı cüzü çıktî 40 lsniet p $ Dün Akşam Sofyaya Hareket Etti Tiirk Yunan misakı 51 Başvekilimiz giderken «TürkBulgar dosthığunu . Çaldaris Selânikte h l l İ | J * 1 I l daha ziyade kuvvetlendirmeğe çalışacağız,, dedi mühim bir nutuk söyledi Millî ve beynelmilel Emniyet ve itibar : 15 (Bafmuharririmizden) omanya hükunoeti haricî borç larmm tediyatmı kendiliğinden tatil etti. Bu borçlar iki kuma, hatta üç kısma aynlabuecek bir vaıi yette bulunuyorlardı: Millî paranın i<tikrannı ve memleket iktuadiyatmm ıslnhım tenaa için iki üç sene evvel aknmış olan yeni borçlar, ondan evvel almmif olan borçlar, harp borçlan. Son defa akiolunmuf olan 3d îstik . raz en sağlam teminat seraitine baglanımş oldoğu için onlarm da bir kalemde ve bir tarafü olarak tediyelerinJn tatili bilhassa Fransız malî mahfulerini şa • sırtmıştır. Küçük Itilâfa dahil olan Romanyanm rnalî kolaybklara mazhari . yetînde bilhassa Fransa önayak olmuş olduğu ve bu istikrazlar Paris piyasa . sında aktedilmis bulunduğu için mese • le Fransa besabma maddî muşkülâtından baska manevî mes'uliyeüerin ıshrabtra da taşryor. Romanyanın üân ettiği moratoryom tabiî keyif ve hevesle yaoümış birsey değüdir. Dünyanm ücttsadî zorluklan memleketleri dim mecburivetlere sü riiklemiş bulunmaktadır. Romanyanuı "vaziyeti de şuphesiz böyle bir zaru « retten ileri gelmekte olacaktr. Harîce ©denecek borçia eşya satısı, yani ihracat arasmda çok sdn bir munasebet bulundugunu takdir etmemek mumkîm dogadâr. Bir k«re haricî borç dovizie odenir, dövn de ancak ihracatla elde edilir. Bu umumî kaideye iliveten harice ödenecek borcu karsıiıyacak ihracatm millî ihtiyaçlan tazySc etmâyecek genislik kifayetmde olabihnesi lâznndff. Bn üd şart tahakkuk etmemis olursa barice borç odemek en müskül dert olur. Para îstikrarî ve millî ikbaadm nlahi İçin aktetmif olduğu mühim iki istikraza ragmen Romanyanm dahilde me . mur maaslarmı bile muntazaman tediye edeeek bir aalâhe mazher olamamıs olduğunu hep îfitİD dınyorduk. ljte zarurî nefa'ce de kendisini daha çok bekleimeksiznı gelip ç&tmışbr: Romanya eski ve yeni hiçbir borca odiyecek halde oltnadığn açık söyliyerek alâkadarlarla gorufmet icap ettisini ifade ey • leyip îfin içinden çıkrmştır. Dönya buhranmm tesirleri altmda harice borç ödememek moda mı olu • vor derdnîz? Amerikaya ödenemfyen borçlar meselesmde ba#ta tngiltere ol. mak uzere bSyuk devletlerm en ziyade korktuklan nokta bnraa idi. Amenkaya olan harp borçlan oldugu gibi ö • deneroîyecektir. Ancak devletler bu • ntm Amerika 3e yapılaeak muıakerelerle temin olunacak rtilâflar» ba& • laıunaMin istiyorlardı ve bübaMa tn gfltere rmrtlak olarak borcun edaamdan îstmkâfm rtteç'tBn neticeler doznraca • ğmdan korkuyordu. Filhakika tneiltere ve Fransanm haricte pek cok alacak lart oldugu âhetle eeer borc odeme. mek modaflâiı kendileri edcarırlarsa bajkalarmm da kendîlerine olan borc. !anm odemekten kacmmağa sebep ve cür'et bulacaklanm <n*wetl« hesaba katıyorlardı. Bühassa îngıltere böyle düîünmekte musndir. Nitekim bn devlet hâlâ Amerika îie alâkayı ke«miye rek son 15 haziran taksftini alelhesap denüebilecek bir muamele ile % 1 0 nîsbetmde bir tediye suretine bağlama|ı muvaffakiyet saynnşh. Eger AvroDa devletleri harp borç . îan meseleunde Amerika 0e herbansn bir anlaşma netîcesine varabflirlerse bu borçlarm niçnı tanvamile Sdenemediği hakkmda eflcân omumiyeyî »öyle tenvîr edeceklerdîr: Harp borçlan malzeme ve para olarak hep harbe sarfolu nan ve binaenaleyh maddî bir krymet teşkil etmhrerek bernava olup ffitıni? bufanan borçlardı. Memleketlerîn ihracat ve îthalâtlan ancak günün îhtiyaç . lanna tekabul edeceeînden ortada maddî hiçbir eseri kalmtyan harp borçlarini kartılıyacak ve odiyecek memba yoktw. Ve böyleiade ba devletler harp harid borçlarm vacibüttediye mahiyetlermi teyît etmu olacaklardır. Ba muhakemede manhk yok desüse de halline hâlâ bir çare buhmamamak Başvekil Paşa büyük fezahüratla teşyi edildi Avrupa gazetelerinde yeni misak için /azılan şayanı dikkat yazılar Atina 19 (A.A.) Atma ajansın. dan: Başvekil M. Çaldaris, yanmda Hariciye N a z n M. Maksimos ve Millî Iktuat Nazın M. Pesmazoğlu oldugu halde dün öğleden sonra Selâniğe geL mdş ve halk tarafmdan büyük mera simle karşdanmtstv. Basvekâ Türk • Yınan doMİuğu hak. kmda mühim bir nutuk söyiemiş, beynelmilel panaym haBnn alkışlan a n • sında gezrrriştir. M. Çaldaris Selânft belediyesi tarafmdan şerefine verilen bir ziyafette buhmmuştur. Kendisinîn bugün öğleden sonra Atkıaya gehnesi bekleniyor. M. Çaldarism tezahüratla karşJan . ması için haz«4ıklar yapıknaktadır. Atina 19 Başvekil M. Çalda . ris Selânikteki Mediteranen otelinin balkonunda halka hitaben irat ettiği nutukta, kendisine yapılan hararetH ve samhnî istikbalden dolayı, halka teşekkür ettîkten sonra Ankara seyahatinden ve orada cereyan etaniş olan müzakerelerin neticelerinden, An. karada kendisfle arkadaşlannm gördügü hüsnü kabulden bahsetmis ve TürkYonan dostluğunu sarsılmaz bir hava halme sokan son mrsakm ehemmfye Gazi Hz. bizzat istasyona giderek Ismet Paşa Hz. ni uğurladılar Başvekilimizin mühim beyanatı Başvekil tsmet Paşa Hazretleri ile Refikalan Hanımef endi, Hariciye Vekili Tevfik Rüstü, Halk Fırkası U • tnumî Kâtibi Recep Beyler dün »abah fehrhnize gelmişlerdh*. Reisicumhur Hazretleri dün sabah erkenden Ertuğrul yatile Derinceye gitmişler, tsmet Paşa Hazretlerile Tevfik Rüştü ve Recep Beyleri Derincede trendetn yata almı*lardır. Ertuğrul öğle üzeri Doltnabahçe sarayı önüne gelmiş, Gazi Hazret leri Başvekil Paşayı öğle yemeğine alrkoymuşlardır. FÖtO Çaldarisin fehrimizde alınan bir re*mi rkü anlatmıstr. M. Çaldaris Gazi H a ı . retlerile, İsmet Paşadan ve TevrHc RöfMabadî 4 üncü aahifede Sofyaya hareket ı. tsmet Pa»a Hazretleri Hariciye Vekili Be> ve refakatindeki diğer zevat ile birlikte akşamüstü Sofyaya hareket etmişler, büyük tezahüratla uğurlanmışlardır. Reisicumhur Hazretleri İsmet Paşa Hazretlerini kendi otomobillerile saraydan Sirkeci ganna götürmüşler, trenin hareketine kadar Başvekili mizle görüşmüşlerdir. İsmet Paşa Hazretleri istasyonda Meclis Reisimiz Kâzım Paşa Haz • retlerile Dahiliye Vekili Bey, Vali Muhittm, Paris sefirimiz Suat, Atîna sefirimiz Enis, Madrit sefirimiz Şevki B.Ierle Yunan sefiri M. Sakelaro . pulos, Romanya sefiri M. Karp, Amerika sefareti maslahatgüzan M. Şov, Irak sefiri Emir Zeyt, Iran sefiri Sadık Han, Arnavut sefiri Ca vit Bey, Istanbulda bulunan bir çok e Hariciye Vetrtttmieln So/Voya harketlertnden Wr inhba: Gaef fle, dtm«f Pata Hz. ve diğer zevat Sirkeci istasyonunda (resim gect altnmif, mağnezyomun terfrtte gözler kapaît çikmısttr.) Takas usulü üç ay daha tatbik edilecek ...«> • ^ • * • Sofyada son hazırlıklar Bulgar Başvekili «misafirleri iyi karşılıyalım. Türkler bize dostluk getiriyorlar» diyor Sofya 19 (Telefonla) Büftün Sofya bu akşamdan itibaren Tiirk ve Bulgar bayraklarile donatılmıştır. Halk muhterem Tiirk misafirlerini sabır . sızldda beklemektedir. Bulgar matbuatı bundan dört bes gün evveline kadar Türk Yunan misakma karşı asabiyet gös(«rmekte, bonu Bulgaristan aleyhine bir ittifak zannetmekte idL Kral Boris Avrpadan avdetinden nım nıııını ıınımı.ııırıııiııiKnııııımmıımiHiı Yeni kararname alâkadar mehafilde büyük bir memnuniyet uyandırdı Yeni kararnamenin metni 20 agustos tarihli Heyeti Vekile karamamesi takas sistemini ilga etmisti. Takasm kaldtrılmasma karar verilecek olursa alakadarlarm 3 ay evvelmden kaberdar edilmeleri ürtfza etmekte olduğu için ilga karan birçok şikavetleri mucip olmustu. Filvaki y?lraz tstan . bul piyasasında muamelesi intac edilerek mukabilinde Hhalât yapıhnamış 2,5 milyon lirayı mütecaviz kıvmette takas vesikası kalmısn. Heyeti Vekile evvelki günkü içtimaında yeni bir kon tenian kararnamesi tanzim etmistir. Yeni kararname bütiin bu haklan ta. mmaktadır. Takas sistemmin müddetini 3 ay daha uzatan bu kararname ile tüccarlann müktesep haklan nazan dih kate alınmış buhmmaktadır. Bu kararname alâkadar mehafilde büyük bir memnuniyetle karşılanmtştır. Yeni kararname daha birçok mühim hükümieri ihtfva etmektedir. Karar • namenin Ankara muhabirtmiz tarafwı dan bildirilen memini asağıya dercedi. yoruz: sonra Başvekil M. Musanofu kabul etti. Bu mülâkat üç buçuk saat sürdü. M. Musanof bu nuilâkattan son • ra gazetecüere yeni beyanatta bulun. du. Bu beyanatı müteakıp matbuat taki hava değişti, asabiyet zail oldu. M. Mueanof beyanatmda bütim Bulganstanın Türk misafirlerini sabırstzlıkla beklemekte olduğunu söyle miş ve «misafirleri iyi karşılryalım. Mabadi 4 uncü sahifede IIIMIIII ıııııııııı umııııımımmımıını nınııı ııııııııiHiıııııiMiıimııımıııiMiııımıiMiını^ımıımlıııiMinııımıiMiiHinnnıı Kararnamenin mefni Ankara 19 (Telefonla) Heyeti Mabadi 5 inci sahJede îtalyanları gene yendik! Dün geceki güreş müsabakaarını, Gazi Hz. yüksek huzurlarile şereflendirdiler KayseriUlukışla hattında münakalât bugün başlıyor Ankara 19 ( Telefonla ) Kayseri Ulukışla hattı yarın dan itibaren münakalâta açıl m&ktadır. Bugün ilk tren Kayseri Ulukışla tarikile Adanaya hareket etmistir. Bu yol Adanaya gîdecekler için en kısa yol dur. niHIIIIIIIIIIIIIIIIIUMIIIIIIIinilUinillllUlllllllllllllinilllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMMIinMIIIIIIIMIIIIiniMIIMIIllllilillillllllMIU Hattan çıkarılan ray Tavşancıl ile Dil iskelesi arasmda esrarb bir hâdise oldu, demiryolundan bir ray narçası cıkarıldı Mustafa Fevzi Bey Pariste bir ameliyattan sonra * ef at etti • Ankara 1" (Telefonla) SanJıan mebusu ve Adliye Encümen reisi Mustafa Fevzi Beyin Pariste bir ameliyat neticesinde vefat ettiği hak kında Meclme malumat gel hiustafa Fevzi B miştir. **• Turk ve Italyan güreş takımlart dün geceki müsabakadati evvel bir arada Güreş takımımızın dün gece l talyan güreş takımile yaptığı son miisabaka müstesna bir mazha riyete nail olmuştur. Türk sporculartnın Büyük Hâ • misi Gazi Hz. yüksek huzurlarile müsabakalara şeref vermişlerdir. Büyük halâskârm müsabakalari tesrif buyuracaığ müjdesi geldiği vakh tsmail ile Gagliya giireşmekte idiler. Bu kıymetli müjde üzerine derhal salonda bir alkif tufam kopmuş, güreş muvakkaten tatil e • dilmiş ve Büyük Gaziye mütehassir olan gözler kapıya çevrilmştir. Gazi Hz., maiyyetlerinde Sıhhiye Vekili R«fik Bey, Kolordu Ku mandam Şiikrü Naili Paşa, Vali Muhittin Bey, Kılıç Ali Bey, ya verleri ve diğer bazı zevat oldugu halde binlerce halkın yaşa sada ları ve şiddetli alkışlan arasında salona girmişlerdir. Mabadi 5 inci sahıfed* Rayın çıkarddığı Tavşancıl ile Dil iskeleri ata&ını gosıerır narua Evvelki gece Anadolu Demiryohı nun Tavşancıl kısmında garip ve es rarengiz bir hâdise olmuştur. Hat bek çisi salı gecesi sabaha karşı hat üze rinde dolaşırken Dil istasyonu ile Tav. şancıl istasyonu arasında demiryolun dan bir ray parçasmın sökülmüş ol duğunu görmüş ve derakap keyfyeti âmirlerine haber vennistir. Vak'a haber alımnca derhal tamirat amelesi sevkedilerek hat tamir edilmiştir. Bu suretle dün gece sabaha karşı ve sabahleym geçmesi lâzım gelen tren ler selâmelte geçmişlerdir. Vak'a bHtabi lâzun gelen ehemmi yetle telâkki edilmiş ve derhal civard» bulunanlann ifadeleri alınmışbr. Zab»ta, hâdiseyi yakmdtuı ve ehemmiyetle takip etmektedir. Dil iskelesi istasyonu Haydarpasa . dan 55 kilometro 263 metro, Tavşanal istasyonu ise 59 kilometro 361 metro me&afededir. Çıkarılan ray parcast bn iki istasyon arastndadir. YUNUSNADt Mabadi 2 inci sahifede Acı bir telgraf kıymetli hocam Mabadi S inci tahifede